Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 21, 24 May 1884 — KELA ME KEIA. [ARTICLE]
KELA ME KEIA.
Aole anei he mea mana kupono mawaena o na luna aupuni lehulehu o Ho-! nolulu e hiki ai ke hopuia ka hele ana 1 o na ilio mai mako kakou maū alanui? Eia ma ke aianui o keia kulanakauhale na ilio meeau, i hele a palahe ka ili i na puupuununui e kahe nna ka palahehe. He mea maopopo he mai ino. a e nol iha ana no lakou 1 ka mai mawaena 0 kanaka. Ua haumia kahi a keia poe ilio e noho ai, a e halihali pu ana no lakou i ka mai a me hoolaha ana aku i ka ino ma na wahi a pau a lakou e hele ai. Mamuli inoino keia kulanakauhale 1 keia poe ilio ke ole e hookaawaleia aku. Ina aole i iawa ke ki lanakaUhale o Honolulu i na luna- aupuni no ka malama ana i ka maluhia a me ke ola o ka lehulenu, e aho e hookohuia i makai ilio, a i mau makai paha. Malia nae paha ua pilikia keia hana i na luna o ka Papa Ola. He mea maopopo loa, oua mau ilio nei 'i olelo ia, he mau mea v hoo-
poino ola ia. Iloko o na la rnua o keia pule ua hoopanee ia ka bila kanawai " hoonoa i ka la Sabaii, " i laweia mai iloko o ka Hale Ahaolelo e ka Luna o ka apana o Ewa me Waianae. Ua kapaia keia bi!a he kanawai u hoonoa i ka la Sabati. Aka, aole paha oia ka pololei. Ua kapu anei ka la Sabati nia keia pae aina ? Aole paha i kapu, aole he la kapu ka la Sabati, aka he la hoomaha, a ua hanaia ia la i mea e pomnikai ai ka lehulehu; iilll e' i hanaia ke kanaka i inea e hooT;auniahaia niai e ka la. Aole i ike koia pepa i ka bila i oleloia, i hoopanee loa ia iho nei. Aka, ma na olelo i j>uka maloko o na nupepa, ihe he mea )a o kekahi manao ua kanawai la, oia ka hoolaulana ae i na ano lealea a pau mahoj)e aku o ka hora awakea o ka la £>abati. Ina pela ka manao oia kanawai, alaila ke manao nei keia pepa ua pono no ka make ana o ia bila; no ka inea he lia])a mahuahua no o ka lehulehu e noho nei ka i makemake ole i leahi mau ano lealea e holo moku nei maluna oka aina. A ina e hookuu wale ia ia mau mea, ua lilo ia i nea kue ika maluhia oka lehulehu. Ile oiaio o ke kanawai Sabati e waiho nei, aole ia 1 nele i na ano hemahema a me ke kina. Aka ke loaa ole ke kanawai i oi aku kona pono i ko keia, e aho no e paa keia me kona mau hemahema, O ke kanawai kupono no ka la Sabati, aole oia he kanawai e kuhikuhi ana i na mea e hanaia, a e hana ole ia paha, aka he kanawai e hoopaa ana i na pomaikai o ka la hoomaha no na ano kanaka a pau ma na walii a pau oka aina, a e hoomalu ana i ka lehulehu iloko o ia mau pomaikai, elike me ka makemake ame na alakai ana a ka lunaikehala o kela a me keia.
O ka hooko ole ia o ke kanawai, aole ia he kumu e hoopau wale ia ai, ina he kanawai maikai ia. Aole no e hookomoia na kanawai ke makaukau o)e ka poe nana e hooko. A, ma ka hooko ana no hoi i ke kanawai, aohe pono ke aiakaiia na lawelawe ana mamuli o na huaolelo wale no, ak.a mamuli oka manao oke kanawai. He umikumamawalu haneri makahiki a oi ka hoopaapaaia ana o na hana kupono i ka la Sabati mawaena o kanaka, a hiki nae i keia la aole i lokahi na manao, a aole no i pau ka hoopaapaa ana. Oka la nae, he la maikai, -he la hoano, he la hoomaha. Aole hiki iko ka honua nei ke o'a ke ole ka la Sabati.