Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 21, 24 Mei 1884 — Page 2
| This text was transcribed by: | Kaleionaona Lyman |
| This work is dedicated to: | Ke Aloha No Norman Keonaona Lyman III |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
E hoolohe,
A e hoouna mai na makamaka a pau i na palapala e pili ana no ka nupepa ma ka inoa o ka.
NUPEPA KUOKOA
KELA ME KEIA
Aole anei he mea mana kupono mawaena o na luna aupuni lehulehu o Honolulu e hiki ai ke hopuia ka hele ana o na ilio mai ma ko kakou mau alanui? Eia ma ke alanui o keia kulanakauhale na ilio meeau, i hele a palahe ka ili i na puupuu nunui e kahe ana ka palahehe. He mea maopopo he mai ino, a e holaha ana no lakou i ka mai mawaena o kanaka. Ua haumia kahi a keia poe ilio e noho ai, a e halihali pu ana aku i ka ino ma na wahi a pau a lakou e hele ai. Mamuli inoino keia kulanakauhale i keia poe ilio ke ole e hookaawaleia aku. Ina aole i lawa ke kulanakauhale o Honolulu i na luna aupuni no ka malama ana i ka maluhia a me ke ola o ka lehulehu, e aho e hookohuia i makai ilio, a i mau makai paha. Malia nae paha ua pilikia keia hana i na luna o ka Papa Ola. He mea maopopo loa, o ua mau ilio nei e olelo ia, he mau mea hoopoino ola ia.
---------
Iloko o na la mua o keia pule ua hoopanee ia ka bila kanawai "hoonoa i ka la Sabati," i laweia mai iloko o ka Hale Ahaolelo e ka Luna o ka apana o Ewa me Waianae. Ua kapaia keia bila he kanawai "hoonoa i ka la Sabati." Aka, aole paha oia ka pololeo. Ua kapu anei ka la Sabati ma keia pae aina? Aole paha i kapu, aole he la kapu ka la Sabati, aka he la hoomaha, a ua hanaia ia la i mea e pomaikai ai ka lehulehu: aole i hanaia ke kanaka i mea e hookaumahaia mai e ka la. Aole i ike keia pepa i ka bila i oleloia, i hoopanee loa ia iho nei. Aka, ma na olelo i puka maloko o na nupepa, me he mea la o kekahi manao ua kanawai la, oia ka hoolaulana ae i na ano lealea a pau mahope aku o ka hora awakea o ka la Sabati. Ina pela ka manao o ia kanawai, alaila ke manao nei keia pepa ua pono no ka make ana o ia bila: no ka mea he hapa mahuahua no o ka lehulehu e noho nei ka i makemake ole i kahi mau ano lealea e holo moku nei maluna o ka aina. A ina e hookuu wale ia ia mau mea, ua lilo ia i mea kue i ka maluhia o ka lehulehu. He oiaio o ke kanawai Sabati e waiho nei, aole ia i nele i na ano hemahema a me ke kina. Aka ke loaa ole ke kanawai i oi aku kona pono i ko keia e aho no e paa keia me kona mau hemahema.
O ke kanawai kupono no ka la Sabati, aole oia he kanawai e kuhikuhi ana i na mea e hanaia, a e hana ole ia paha, aka he kanawai e hoopaa ana i na pomaikai o ka la hoomaha no na ano kanaka a pau ma na wahi a pau o ka aina, a e hoomalu ana i ka lehulehu iloko o ia mau pomaikai, elike me ka makemake a me na alakai ana a ka lunaikehala o kela a me keia.
O ka hooko ole ia o ke kanawai, aole ia he kumu e hoopau wale ia ai, ina he kanawai maikai ia. Aole no e hookomoia na kanawai ke makaukau ole ka poe nana e hooko. A, ma ka hooko ana no hoi i ke kanawai, aohe pono ke alakaiia na lawelawe ana mamuli o na huaolelo wale no, aka mamuli o ka manao o ke kanawai. He umikumawalu haneri makahiki a oi ka hoopaapaaia ana o na hana kupono i ka la Sabati mawaena o kanaka, a hiki nae i keia la aole i lokahi na manao, a aole no i pau ka hoopaapaa ana. O ka la nae, he la maikai, he la hoano, he la hoomaha. Aole hiki i ko ka honua nei ke o a ke ole ka la Sabati.
---------
Leta a ke Komisina Beritania i ke Kuhina o na Aina e o Hawaii Nei.
O keia malalo iho nei ka leta a ke Komisina Beritania e noho nei ma ko kakou alo alii nei i ko kakou Kuhina o na aina e, e pili ana no kela hihia o ka mokuahi Madaresa , ua unuhiia keia e makou mai kekahi nupepa haole o ke kulanakauhale nei no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu:
Honolulu, Jan. 23, 1884
Me ka mahalo:
O ka Earl Granville, he kakauolelo o ko ka Moiwahine aupuni Beritania o ke keena o ko na Aina e, aia malalo o kona mau noonoo ana na hana a ke aupuni Hawaii e pili ana no ke ku ana o ka mokuahi Beritania Madaresa ma Honolulu me na paahana Pake.
Ua kauohaia au e ka Haku Kakauolelo o ke keena o ko na Aina e o ke aupuni o Beritania, e hoomaikeike aku i ke aupuni Hawaii, o na lawelawe a hooponoponoia ana o ka moku i oleloia ma ka hana ana a ko ka moiwahine Beritania aupuni, ua pono ole a ua kue hoi ia lawelawe hooponopono ana i ka leta a me ka manao o ka rula 2 e pili ana no ka hoomalu ana i na moku i loaa na ohua i ka mai lepera, a i hoolahaia e ka Papa Ola o ke aupuni Hawaii ma ka mahina o Dekemaba o o ka makahiki 1880, a i hoopili a hookukuia ma ka olelo hooholo a ka Aha Kiekie.
A ke pakui hou nei au, o na koi kupono ma ka aoao o na Ona o ka mokuahi Maderasa no na poho o ka moku ma keia hana a ka Papa Ola o ke aupuni Hawaii, e loaa ana no na kokua a hoapono ana mai ke aupuni Beritania.
Owau no me ka mahalo kau kauwa hoolohe.
James H. Wodehouse
I ka mea Hanohano Walter Murray Gibson, ko ke aupuni Hawaii Kuhina o ko na aina e ma Honolulu.
---------
Ke Kuhina o ko na Aina e.
Ke ole makou e kuhihewa, ua pai nui iho nei ke Kuhina o ko na Aina e iaia iho no ka holopono a hoaponoia o kana mau lawelawe a hookele aupuni ana e na mana aunpui nui e ae; a ma kana hoike imua o ka ahaolelo ua hoikeia, o ka manao nui o ua Kuhina nei oia kona hooikaika nui ana e hoomaikeike ana, wahi ana, he kumu ia e hopono a hoonipaaia ai ka noho'na kuokoa o Hawaii nei. He mau mamala olelo ano maikai io keia, aka, aole na keia mau mamala olelo e hoonipaa ka noho'na kuokoa o keia aina, aole o na olelo pai a haanui he kumu ia e hapai ana i ke kanaka, aole loa pela; nolaila malalo iho ke hoike aku nei makou i ko makou poe heluhelu i ke ano nui o na manao o ka leta a ke kakauolelo o ke keena o ko na Aina e o Amerika Hui, i ko lakou Komisina e noho ana ma ko kakou alo alii penei:
No na mea e pili ana no na waiwai o Amerika nei e komo aku ana i ke aupuni Hawaii me ke dute ole malalo o na hoakaka ana a ke Kuikahi mawaena o Amerika nei a me Hawaii, ua olelo ke Kuhina o ko na Aina e o Hawaii e kauia no na dute ana maluna o na waiwai Piano, Ogana, a me na mea kani a pau i hanaia ma Amerika nei mailoko mai o ka laau a me ka metala. Ma ka nana ponoia ana o ka manao o ka pauku kahi i hoakakaia ai no na mea kani, ua hoikeia e komo wale no ia mau waiwai maloko o ke aupuni Hawaii me ka dute ole, no ka mea ua hanaia mai ka laau a me ke metal elike me ua hoakaka ana ma ke kanawai o ke Kuikahi. Aka, ke hoole mai nei ua Kuhina o ko na Aina e nei, a ke olelo mai nei he hiki no ke kauia ka dute. A ua olelo hou mai he mau mea pili keia i na lako hale a pela aku, a nolaila ka mea i oleloia ai he hiki no ke dute ia. He kuhihewa ia. Aole i pili na mea kani malalo o ka mahele o na mea lako hale. He okoa ka mahele o na lako hale a he okoa ka mahele o na mea kani; a aole no hoi au i ike a lohe mamua ua komo ka Piano, Ogana, me kekahi mau mea kani malalo o ka mahele o na lako hale.
Nolaila ke manao nei ke aupuni o Amerika Hui he mau waiwai keia i hala loa mawaho o ka palena kupono o na waiwai o keia aupuni e komo aku ana iloko o ke aupuni Hawaii i kupono ke dute ia elike me na hoakaka ana maloko o ke Kuikahi. E nana mai kakou i keia e na makamaka.
---------
He Makee.
I Na Hoa Hanohano o Ka Ahaolelo
Aloha oukou:
Me ka makee i ke kuokoa, a me ka pono o na makaainana o ka aina. Ke kau leo aku nei makou ia oukou, e nana pono, imua na maka, e kupaa i ko kakou kahua, oia hoi, e aloha i ka aina, o ka aina ka mea oi aku mamua o na mea a pau o loko o kuu naau, elike me kau mau haiolelo akea au i pailani ai ia oe iho, e olelo ana: E hele ana au e kupaa ma ka aoao o na lehulehu, aka, i ka hele ana malaila, he hana okoa, he haliu wale no i ke ake oihana, aole i kupono elike me kona hoohiki, alaila, eia ka olelo ana malaila, he wahahee a me ka alapahi, ua oki ia mau manao.
Eia keia. E nana pono i ka malama ana o na Luna Aupuni i ka lakou mau oiha, ina ua malamaiia na oihana a ka lehulehu me ke kapulu, alaila aia aku la no oukou ma ka puka kahi i kiai ai, a he kuleana no ko oukou e pani ai i ua puka la, a he pono no ia oukou ke lawe ia hana a ka lehulehu ma ko oukou lima, a loaa ka mea kupono nana e malama ia mau hana a ka lehulehu, no ka mea, na ka lehulehu ma na kanawai, a ma na oihana, a me na pomaikai lahui, no ka mea, o oukou na haku o ka oihana, a he poe, kauwa wale no na luna aupuni na ka lehulehu, no ka mea, ua hoohiki na Luna aupuni imua o ka Moi, i ka wa i hookohuia'i lākou i mau kauwa na ka lahui, nolaila, aole e ili ana ia ahewa ana maluna o ke Poo, o ke aupuni, nolaila, he mea nui keia ia'u ma ko'u noonoo ana.
Eia keia, ina oiaio na mea i loheia, ua hookohuia kekahi poe haole malihini i hookupa Hawaii ole ia, ma na oihana a ka lahui mai na aina e mai, alaila, oia kekahi mea a oukou e nana ai e na hoa hanohano, no ka mea, i ke Kau o 1882, aole i hoopololeiia ia mau paewaewa, ua ikeia no nae ia mau hihia, ma ia hana ana nae a na Poo maluna ae o kakou, ua hana kapuluia ko kakou mau pono a me ko ka lehulehu, aka, o Gibson wale no paha ka mea hana pela, oia hana ana pela ea, he naaupo maoli no ia, a i ole, he kolohe maoli no paha i ka pono o ka lehulehu, a o ka pono loa, e hana ia ka poe pono ole elike me ke kanawai, aole e waiho wale, a kamailio wale oukou me ke ano kamalii a pau wale ae, aole pela; o ka pono loa, ina he oiaoio na lohe o keia ano, e pono e paa i ka oihana ma ko oukou lima, a hoihoi aku i ka Moi, oia ka mea e maopopo ai, he poe makee kakou i ka pono a me na kanawai, a me ka maluhi o ko kakou aina. Eia kekahi, o kekahi haole malihini e noho nei i Wailuku, ma ke ano he Luna Kula no ka apana o Wailuku nei, ina ua loaa iaia kekahi palapala Kupa Hawaii, alaila, ua pono; aka, ina aole, ua hewa loa ko Gibson hookohu ana iaia ma ia oihana, he uhai kanawai maopopo loa keia; ua ike no kakou, ua hanaia ke kanawai i mea e papa ai i ka poe kolohe, aka, ina ua hana malalo o ko kakou mau rula, alaila aole he olena ana, ua pono iho la; aka, ina aole, e kipaku aku, e kapae aku, no ka mea, o ka Luna Kula ka mea nana i malama i kela oihana mamua, he Kupa Hawaii oiaio; aka, ua kipaku ia e Gibson, ma ke ano huhu mua iaia me ke kumu ole, a me ka hewa ole. Eia kekahi mea apiki hou aku i loheia, o na hope i hoopaaia'i ua Luna Kula hou nei, aole no i hanaia e like me ke kanawai, ua hoopaaia na hope ma kahi o na dala 3,000, a o ka nui nae o ke dala e waiho la ma ka lima o ua lunakula la he 9,000; e nana pono mai ka lehulehu i keia kekee maopopo, nawai i hana i keia kekee? na Kipikona no, heaha la ka waiwai o keia noho ana i hope, aohe ano, he opala wale no. E na poe hanohano o ke kau o 1884, he nui ka hauoli o ko'u uhane, i na lunamakaainana kuokoa, a he nui hoi ka eha o ko'u uhane i kekahi poe i ka huli kapakahi ana o kekahi mau hoa hanohano ma ke ake ana e loaa mai na oihana, ina ua kuaiia ka pono o ka lehulehu me ka oihana aupuni; ke haiia'ku nei e akahele loa me ka noonoo malie ana no keia mau kapakahi ina he kapakahi no ia.
Ke olelo ia mai nei e hana i kanawai e hoonoa ana i ka la Sabati. Kahala, ea, owai la keia Deragona nui ulaula, nana e manao nei e hoole ana, aole pono ke malama ia ke Sabati. Ke makemake nei au e pane pololei mai ia'u i ke kumu o keia manao apa pela a e hoike pu mai i na kumu pilikia o lahui ke hoomau ia aku ke kapu o ke Sabati, a ua makaukau au e pane i na ninau a pau, aka, ke lana nei no ko'u manao he nui no na hoa karistiano iloko o ko'u aha hanohano, aole no lakou e ae ana i ka manao o ua deregona nei. Penei kekahi e olelo ana: Ma Farani @ ka hana nui ma ka la Sabati, he hoohakaka moa a he hoohakaka kamalii; nolaila aole Sabati malaila. Malia paha oia ke kumu e manaoia nei e hoopau i ke kapu o ke Sabati maanei, a hoolilo ae i la hoohakaka moa alae lae ula, e keu iho ana. Oia ea, ina pela ka manao o ua deregona la, alaila eia iho ka pane, pupuka ino maoli na noonoo ana pela, aka no ka opiuma e pono no i na hoa ke haawi i na noonoo maikai no keia nahesa wale, ina no ka hoomoe loa ua hiki no, a ina no hoi no ka laikini ia, alaila, i 10,000,000 dala no ka makahiki, oia ka laikini kupono alaila piha koke ka waihona aupuni, aole e emi iho malalo olaila, alaila me na Pake wale no e kuai ai aole hoi o na kanaka Hawaii, ua kapu loa lakou. He nui a lehulehu aku na mea i manaoia e kamailio, aka mahope aku no paha.
J. Haole
Wailuku, Maui
______________
E Hoolohe
I mea e maopopo ai i na makua a me na hoa'loha o na haumana o ke Kula Hanai Kaikamahine o Kawaiahao, e noho ana ma na mokupuni e ae, ua manao ia he mea pono ke malamaia ka hoike a me na haawina hope i ka wa e noho ana ka Aha Euanelio Nui o ka Pae Aina. No ia mea e hoike ana ke Kula i ka la 6 o Iune, maloko o na keena kula heluhelu i ke kakahiaka, a maloko o ke Keena Kula nui i ka auina la.
I ke ahiahi Poakahi, Iune 9, mamuli o ke noi a na makamaka, e haawi hou ana na haumana i anaina mele alua no ke kokua ana i ka hale kula hou.
Aole e aeia na haumana e puka aku mau ka hale kula aku a hiki i ka hora 10 A.M. o ka Poalua Iune 10.
E hooloihi aku ana ka manawa hoomaha o ke kula a hiki i ka pau ana o Auyate. E hoikeia aku ana ka manawa e wehe ia ke kula i ka wa e pono.
M. A. Chamberlain,
Kokua Kumuluna.
__________________________
Ka Elele puka la.
Ua hoea mai he wahi nupepa Elele puka la ma ke kakahiaka Poakahi nei.
O na manao oia wahi pepa, he mau manao no ke kanaka ona rama wale no, a me ka mea i uluhia ia e ka daimonio o ka uhane ino o ka po. E paipai nui ana i ka lehulehu e lawe nui ia ia wahi pepa, heaha la na wahi manao oia wahi pepa e hiki ai i ka lehulehu ke hilinai, o na manao kuamuamu paha o ke kanaka puni waiona, e hoaumoe mau ana iaia iho me na holoholona ma ke alanui i na wa a pau o kona ola ana.
Ma ka nana ana i na manao mai ka mua a ka hope oia wahi apana pepa, aole he mau manao ku i ka naauao a me ka pono: aka, o ka mea nui, o ka pai wale no i ka aha Kuhina o Kipikona, a me na lunamakaainana hoopili Kuhina, a me ka hookomo pu ana i ka inoa o Hon. J. W. Kalua i maunu e pahele ai i ka noonoo oia kanaka, e huli mamuli o ka aoao kapulu.
O ka poe kupono nana e lawe ia pepa, o ka poe o Kalaepohaku no ka mea, o ka lakou ano olelo wale no a pau ka iloko o ia pepa, a ua kupono ia mau manao no lakou, aka no ka poe e noho ana me na noonoo maikai aole i pono no lakou.
_____________________________
MA KE KAUOHA
Ua hookohuia i keia la o S. R. HAPUKU Esq, i lunakanawai Apana no ka apana o Lihue, mokupuni o Kauai.
SOLOMON NAAUAO
Hope Kiaaina o Kauai.
Keena Kiaaina o Kauai.
Lihue, Kauai, Mei 10, 1884.
1173-3t.
_____________________________
Ua hookohuia o JAS. H. K. KAIMI i keia la i Lunakanawai Apana (no ka manawa) no ka apana o Kawaihau, mokupuni o Kaua.
SOLOMON NAAUAO.
Hope Kiaaina o Kauai.
Keena Kiaaina o Kauai.
Lihue, Kauai, Mei 12, 1884.
1173-3t.
_____________________________
MA KE KAUOHA: O ka POAKOLU ka la 11 o IUNE, ka la hanau o Kamehameha I, e malamaia ana he la kulaia aupuni, a ma ia la e paniia ai na ipuka o na hale oihana aupuni a pau maloko o ke aupuni.
CHA. T. GULICK,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Mei 12, 1884.
1172-3t.
_____________________________
AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O Ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka Waiwai o GEORGE WOOD o Honolulu, Oahu, i make. Imua o ka Lunakanawai Nui A. F. JUDD.
Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a me ka Papa Hoike a Ghas. T. Gulick, Lunahooponopono Waiwai me ka Palapala Kauoha, i pakuiia o ka waiwai o George Wood no Honolulu, i make, e noi ana e apono ia na hoolilo he $13,267.16, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $12,845.11, a e noi ana e nana a e apono ia kela mau mea, a e kauoha ia e hookuku iaia a me kona mau hope ma ko lakou noho ana ma ia ano.
Ua kauohaia o ka POALUA ka la 17 o IUNE M. H. 1884 ma ka hora 10 o kakahiaka imua o ua Lunakanawai Nui la, ma ke Keena ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, oia ka hi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua Noi la, a me na Papa Hoike i oleloia a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu io ko lakou, e ae ole ia ua noi la. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii me Beritania, e pai ia maloko o KUOKOA a me Hawaiian Gazette he mau nupepa i pai a i hoolahaia ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina i keia la 19 o Mei 1884.
A. F. JUDD,
Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.
Ikea: HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo.
1173-3t.
_____________________________
HOOLAHA A KE KAHU MALAMA Waiwai. Ua hookohuia mai ka mea nona ka inoa malalo e ka Mea Hanohano A. Fornander, Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina, i Kahu no ka waiwai o na keiki oo ole a Nahia (k) me Kaonaona (w.) i make, no Honokahau, Kaanapali, Maui, ma ka la 17 o Aperila 1884, a he waiwai i hoopaa ia e Nahi i kona wa e ola ana malalo o ka moraki imua o W. R. Kakela no ekolu makahiki, e hoomaka ana ma ka la 19 o Feberuari, 1884.
Ke kauohaia aku nei na kanaka a pau e paa ana i na waiwai Paa a me na waiwai Lewa o Nahia a me Kaonaona, e hoike koke mai a e hoihoi iloko o ko'u lima mai keia la aku.
J. W. M. POOHEA.
Kahu Malama Waiwai o na keiki oo ole a Nahia me Keonaona.
Wawaia, Molokai, Mei 13, 1884.
1173-3t
_____________________________
OLELO HOOLAHA: E ike auanei na kanaka a pau. O ka mea nona ka inoa malalo, ua hoonohoia mai e ka Mea Hanohano A. Fornander, Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina, i Lunahooponopono ma ka waiwai o Kahuliaikaua (k), ke kauohaia aku nei ka poe a pau e paa ana i ka waiwai o ka mea i make, e hoihoi koke mai lakou iloko o kuu lima iloko o na malama 6 mai keia la 7 aku o Aperila 1884, a ke hoomalu nei au i na kanaka a pau o kela a me keia ano, aole e kii wale i na hua o na mea kanu e ulu ana maluna o ka aina o hoopii ia lakou e a'u ma ke kanawai.
J. W. M. POOHEA.
Lunahooponopono Waiwai o Kahuliaikaua.
Wawaia, Molokai, Mei, 13, 1884.
1173-3t
_____________________________
E NANA I KEIA!!
IUNE 11, 1884.
NO KAPIOLANI PAKA 25 KENETA
E haalele ana ka mokuahi MONTAGUE me kekahi moku kuna kokua mai ka uwapo aku o ke alanui Papu ma ka hora 8 o ke kahahiaka
IUNE 11, 1884,
no Kapiolani Paka, a ma ka huli hoi ana mai e haalele ana ia Kapiolani Paka ma ka hora 3 auina la.
He 25 keneta auhau o ka ohua hookahi malalo aku nei a pela maluna mai
_____________________________
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina Ma ka Waiwai o ALONSO JACKSON no Makawao, Maui, i make.
Ua heluhelu a ua waihoia ka palapala noi a W. P. A. Brewer, ka Lunahooponopono o ka waiwai o Alonso Jackson no Makawao, Maui, i make, e noi ana e haawi iaia i laikini e kuai i ka waiwai paa o ka mea i make i mea e hookaa ai kona mau aie.
Nolaila ke kauohaia 'ku nei na kanaka a pau, o ka POALUA, oia ka la 27 o MEI 1884, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.
ABR. FORNANDER.
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.
Lahaina, Mei 3, 1884.
_____________________________
OLELO HOOLAHA: E ike auanei na kanaka a pau ua papaia aole e hele wale na kanaka ma na kula a me na kuahiwi o Kappa, Waipouli, a me Olohena, ke ae ole ia mai e ka mea nona ka inoa malalo iho, a o kona hope paha. A e hopuia auanei a e hoopii ma ke kanawai na mea a pau i loaa ma keia mau aina me ke kuleana ole.
GEO. H. DOLE,
Luna Nui o Kapaa.
Kapaa, Maraki 19, 1884.
1164-3m.
_____________________________
OLELO HOOLAHA: E ike auanei na kanaka a pau ke nana mai i keia olelo hoolaha, aole loa au e ae e hookaa i kekahi aie e hoaie ma kuu inoa ke ole e loaa aku na hoapono ana mai ia'u aku. A no ka oiaio o keia, ke kau nei au i ko'u inoa i keia la 16 o Mei, 1884.
JOSE ESPINDA.
Lahaina, Maui.
1173-4t
_____________________________
AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka Waiwai o MANUHI (w.) o Koolauloa, Oahu, i make, kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai B. H. Austin.
Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a Uha (k.) a me Kaina (k.) o Koolauloa, Oahu, e hoike mai ana o Manuhi no Koolauloa i oleloia ua make kauoha ole ma Koolauloa no ma ka la 1 o Sepatemaba M. H. 1883, a e noi ana e haawi ia ka Palapala Hookohu Luna Hooponopono Waiwai ia Kaina (k) i oleloia.
Ua kauohaia, o ka POAKAHI ka la 2 o IUNE M. H. 1884, ma ka hora 10 o kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, a ma ia manwa a ma ia wahi no e hele mai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua Noi la. A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ka NUPEPA KUOKOA he nupepa i paiia ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu. ko Hawaii Pae Aina.
Mei 14, 1884.
BENJ. H. AUSTIN,
Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
Ikea: HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo.
1172-3t
_____________________________
AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA. Ma ka hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o MOSES KUAEA o Honolulu, Oahu i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Nni A. F. JUDD.
Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a Mrs, Tamar Kuaea no Honolulu e hoike mai ana o Moses Kuaea no Honolulu ua make kauoha ole ma Honolulu, Oahu, ma ka la 5 o Mei M. H. 1884, a e noi ana e haawi ia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai iaia, a me ka hookohu iaia i Kahu malama waiwai no na keiki oo ole, a me ka hoomana iaia e kuai aku i kekahi waiwai paa o ka mea i make no kekahi mau kumu kupono.
Nolaila ua kauohaia, o ka POALUA, ka la 3 o ITNE M. H. 1884, ma ka hora umi o kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai Nui la, ma ke keena Hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua Noi la. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e hoolaha ia maloko o ka NUPEPA KUOKOA i ekolu pule, he nupepa i paiia ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 13 o Mei M. H. 1884.
A. F. Judd,
Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.
Ikea: HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
1172-3t
_____________________________
AHA KAAPUNI APANA EHA O KO Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai.
Mokupuni o Kauai,
Hawaii Pae Aina,
Ma ka waiwai o WAIHOWALE (w.) no Mahaulepu, Kauai, i make. Olelo Kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka Palapala Kauoha a no ka hoolaha ana.
No ka mea, ma ka la 8 o Mei 1884, ua waihoia mai imua o ka AHA, kekahi Palapala i oleloia, oia no ke Kauoha Hope Loa o Waihowale (w.) i make aku la: a me ka Palapala Hoopii e noi ana e hooiaio ia kela Palapala Luna Hooko no Lihilihi ua waiho mai e ia.
Nolaila, ua kauohaia o ka POAKOLU oia ka la 18 o IUNE, 1884, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka Rumi Hookolokolo o ia Aha, ma Koloa, ma Kauai, oia ka la me ka hora e hooiaio ia ai ia Palapala Kauoha, a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooko.
A ua kauoha houia e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke KUOKOA he nupepa i paiia a i hoolahaia ma Honolulu.
Kakauia ma Koloa, ko Hawaii Pae Aina, Mei 8, 1884.
JACOB HARDY,
Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.
1172-3t.
_____________________________
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o W KAAI no Wailuku, Maui, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a W. H. Cornwell kekahi o na Lunahooponopono o ka waiwai o W. Kaai (k.) no Wailuku, Maui, i make, e noi ana e hoapono ia kona Moo-Waiwai, a e hookuu ia mai ka oihana a e hooili ia ka waiwai i na hooilina.
Nolaila ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka POALUA, oia ka la 3 o IUNE 1884, ma ka hora 11 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me na mea kue ke hoike ia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu H. P. A.
1172-3t.
_____________________________
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o G. D. SYLVA, no Lahaina, Maui, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a J. A. Nahaku, kekahi o na Lunahooponopono waiwai o Geo. D. Sylva no Lahaina, Maui, i makem e noi ana e hoapono ia kona Moo-waiwai, a e hooku ia mai ka oihana, a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina.
Nolaila ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka POALIMA, oia ka la 6 o IUNE 1884, ma ka hora 8 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me na mea kue ke hoike ia.
ABR. EORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.
Lahaina, Mei 8, 1884.
1172-3t.
_____________________________
OLELO HOOLAHA: Ua loaa iau kekahi Nota mawaena o Kaaawa a me Makaua i kakauia ma ka inoa malalo Auna, nolaila e kii mai ka mea nana keia nota iloka o na la he 18 me ka uku pu mai no kuu malama ana a me ka uku o kuu hoolaha ana, a i ole ia e lilo loa no ia'u. O ka huina o na dala maloko he 20.
ROSE HOAPILI.
Kualoa, Koolaupoko, Oahu,
1172-2t
_____________________________
OLELO HOOLAHA: I na lala a pau i loaa ke kuleana apana hui i ka hapalua o Waimea, Koolauloa, Oahu. E akoakoa mai na lala a pau o ka hui ke hiki aku i ka Poaha hope o Mei, 1884. E hele mai no hoi na lala me ka makaukau i ke dala no ka lawe ana i ka hapalua o ka pa ma ke kauoha a ka hui i ko lakou luna.
D. KAHALEPOUOLE.
Waimea, Mei 9, 1884.
1172-3t.
_____________________________
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o S. Kaulia (k.) no Hokukauo, Kau, Hawaii, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi o W. B. Komaka, ka Luna hooponopono no na waiwai o S. Kauila (k.) no Hokukauo, Kau, Hawaii i make, e noi ana e apono ia kona hoike hope a e hooholo ia na waewai i ka hoailina, a e hookuu iaia me kona mau hope mau ka oihana Luna hooponopono waiwai me kahu malama no ka hooilina i oo ole, oiai ua oo i keia manawa.
Nolaila ua kauohaia na mea a pau i pili, o ka POAONO, oia ka la 31 o MEI 1884, i ka hora umi o kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Waiohinu, Kau, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la me na mea kue ke hoikeia.
F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni.
Hilo, Hawaii, Apr. 21, 1884.
1170-3t.
_____________________________
OLELO HOOLAHA: E ike auanei na kanaka a pau, owau o KANOENA PAKU (Pake) e noho paahao la i Kawa, no kona hana ana i kekahi hewa karaima ma ka apana o Lahaina, nolaila ua hoopaiia oia no eono makahiki.
Nolaila ua noho iho au na hai h malama i ko'u ola a pela pu me ka maua keiki. A mamuli o ia ano, nolaila ke manao nei au me keia hoolaha hookaawale ia ko maua mailoko ae a ka laahia hanohano o ka berita mare.
MRS. KANOENA PAKU.
Kahalapalaoa, Lanai, Apr. 1, 1884.
1170-3t.
_____________________________
NA HOOLAHA HOU
AHA KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka Waiwai o JNO. BEESING o Kahaluu, Koolaupoko, Oahu i make. Olelo Kauoha e koho ana i la e hooiaio ia ai ka Palapala Kauoha, a no ka hoolahaana.
No ka mea, ma ka la 24 o Aperila M. H. 1884, ua waihoia mai imua o ka Aha, kekahi Palapala, i olelo ia, oia no ke Kauoha Hope Loa o John Beesing i make aku la; a me ka Palapala Hoopii e noi ana e hooiaio ia kela Palapala Kauoha a e hoopuka ia hoi ka Palapala Luna Hooko no Catherine Steward ua waihoia mai e Catherine Steward.
Nolailam ua Kauoha ia o ka POAKOLU oia ka la 28 o MEI M. H. 1884, ma ka hora 10 kakahiaka ma ka Rumi Hookolokolo o ia Aha, ma Aliiolani Hale ma Honolulu, oia ka la me ka hora, e hooiaio ia'i ia Palapala Kauoha, a e hoolohe ia ai hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kua ana ia Palapala Kauoha, a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooko.
A ua Kauoha houia, e hoolaha no ia m ea n na pule ekolu iloko o ke KUOKOA me Hawaiian Gazette he mau nupepa i paiia a i hoolahaia ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina.
Aperila 24, 1884.
LAWRENCE MC. CULLY,
Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
Ikea: HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo.
1170 3t.
_____________________________
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o WM. RUTHERFORD no Makawao, Maui, i mske.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a G. E. Miner ke Kahu o na keiki oo ole o B. F. Sniffin, no Kula, Maui, i make, e noi ana e hoapono ia kona Moo Waiwai a e hookuu ia mai ka oihana.
Nolaila ke kauohaia 'ku noi na kanaka a pau ke pili, o ka POALUA, oia ka la 3 o IUNE 1884, ma ka hora 9 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la ae na mea kue ke hoike ia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.
Apr. 25, 1884.
1172-3t.
_____________________________
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o GEO. PRACHT, no Kau, Hawaiii i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi o G. W. C. Jones, e noi ana e hooiaio ia ka palapala kauoha hope loa a George Pracht no Kau, Hawaii, i make, a e hoonoho ia i Luna Hooko no ia palapala kauoha hope i waihoia mai imua o keia Aha.
Nolaila ua kauohaia na mea a pau i pili, o ka POAONO, oia ka la 31 o MEI 1884, i ka hora 1 awakea, ma ka hale hookolokolo ma Waiohinu, Kau, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.
F.S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni.
Apr. 21 1884.
1170-3t.
_____________________________
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o PUHI KUAHIWA (k.) no Naalehu, Kau, Hawaii i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi o W. B. Kamaka, ka Luna Hooko no ka Palapala kauoha hope a Puhi Kuahiwa (k.) no Naalehu, Kau, Hawaii, i make, e noi ana e apono ia kona hoike hope a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina a e hookuu ia oia me kona hope.
Mo'aila ua kauohaia na kanaka a pau i pili, o ka POAONA oia ka la 31 o MEI 1884, i ka hora umi kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Waiohinu, Kau, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la me na mea kue ke hoike ia.
F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni.
Hilo, Hawaii, Apr. 21, 1884.
1170-3t.
_____________________________
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o TOMA MARTIN Opio, no Kau, Hawaii, he keiki oo ole.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a D. W. Kaaemoku, e noi ana e hoonoho ia oia i kahu malama no Toma Martin Opio, he keiki oo ole no Kau, Hawaii.
Nolaila ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka POAONO, oia ka la 31 o MEI 1884, i ka hora 9 kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Waiohinu, Kau, oia kahi a me ka manawa i kohoia no hoolohe ana i ua noi la me na mea kue ke hoike ia.
F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni.
Hilo, Hawaii, Apr. 21, 1884.
1170-3t
_____________________________
[POO AUPUNI]
Iloko o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke Aupuni Hawaii.
KALAKAUA, ma ka lokomaikai o ke Akua o ko Hawaii Pae Aina, Moi. Ia William C. Parke Esquire, Ilamuku o ke Aupuni, a ole i kona Hope. Me ka mahalo.
Ke kauohaia aku nei oe e kii aku ia ARTHUR A. B. Elliott ka mea i hoopiiia, ina e waiho mai ana oia i kana pane i kakauia iloko o na la he iwakalua mahope iho o ka hookoia ana o keia palapala kii e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kiekie ma ke Kau o Iaunuari o ua Aha la e malamaia ana ma ke Keena Hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu Mokupuni o Oahu, ma ka POAKAHI la ehiku o Ianuari e hiki mai ana, ma ka hora 10 kakahiaka, e hoike mai i ke kumu e ae ole ia ai ke noi a Kipola (w.) ka mea hoopii, elike me ka mea i hoakakaia maloko o ka palapala hoopii i pakuiia me keia. A e hoihoi mai oe i keia palapala kii me ka hoike o kau mau hana ma ia mea.
Ikea ka Mea Hanohano A. Francis Judd,
Lunakanawai Nui o ko Makou Aha Hookolokolo Kiekie, ma Honolulu, i keia la 15 o Maraki M. H. 1884.
HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo.
Ua imi pono ia o Arthur A. B. Elliott ka mea i oleloia ma keia palapala, a no kona loaa ole maloko o keia Aupuni, ke hoihoi aku nei au i keia palapala kii me ka hooko ole ia.
W. C. PARKE,
Ilamuku.
Honolulu, Novemaba 23, 1883.
KO HAWAII PAE AINA,
Oahu.
Ke hoike nei au ma keia, o ka palapala maluna ae, he kope oiaio ia o ka palapala kii hoopukaia ma ka hihia oki mare o Kipola kue ia Arthur A. B. Elliot, a me ka hoike a ka Ilamuku no ia mea, a ua kauoha ka Aha Kiekie ma ka la 12 o Aperila M. H. 1884 o ka Aha Kiekie, a e hoolahaia ka Palapala Kii i oleloia e like me ka mea i hoakakaia ma ke kanawai.
I hoike no keia ke kau nei au i ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu i keia la 12 o Aperila M. H. 1884.
WILLIAM FOSTER,
Kakauolelo, Aha Kiekie
1169-6t
______________________________
NA HOOLAHA HOU
[POO AUPUNI.]
Iloko o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke Aupuni Hawaii.
KALAKAUA, ma ka lokomaikai o ke Akua o ko Hawaii Pae Aina, Moi. Ia William C. Parke Esquire, Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i kona Hope. Me ka mahalo:
Ke kauohaia aku nei oe e kii aku ia LOUISA GRACE BROWN ka mea i hoopiiia, ina e waiho mai ana oia i kana pane i kakauia iloko o na la he iwakalua mahope iho o ka hookoia ana o keia palapala kii e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kiekie ma ke Kau o Iaunuari o ua Aha la e malamaia ana ma ke Keena Hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu Mokupuni o Oahu, ma ka POA@@@@@@@ o APERILA e hiki mai ana, ma ka hora @@ kakahiaka, e hoike mai i ke kumu e ae ole i ke noi a Robert Brown ka mea hoopii, elike me ka mea i hoakakaia maloko o ka palapala hoopii i pakuiia me keia. A e hoihoi mai oe i keia palapala kii me ka hoike piha o kau mau hana ma ia mea.
Ikea ka Mea Hanohano A. Francis Judd,
Lunakanawai Nui o ko Makou Aha Hookolokolo Kiekie, ma Honolulu, i keia la 15 o Maraki M. H. 1884.
HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo.
Ua imi pono no au ia LOUISA GRACE BROWN ka mea i oleloia maloko o keia palapala kii a oiai aole oia i loaa maloko @@@@ Aupuni nolaila, ke hoihoi aku nei au i keia palapala kii me ka palapala hoopa @@@@ me ko hooko ole ia.
W. C. PARKE,
Ilamuku.
Honolulu, Novemaba 23, 1883.
KO HAWAII PAE AINA,
Oahu.
Ke hoike nei au ma keia, o ka palapala maluna ae, he kope oiaio ia o ka palapala kii hoopukaia ma ka hihia oki mare o Robert Brown kue ia Louisa Grace Brown, a me ka hoike a ka Ilamuku no ia mea, a ua kauoha ka Aha Kiekie ma ka la 12 o Aperila M. H. 1884 e hoopanee i ka hihia a ke Kau o @@@@@ 1884 o ka Aha Kiekie, a e hoolahaia ka Palapala Kii i oleloia e like me ka mea i hoakakaia ma ke kanawai.
I hoike no keia ke kau nei au i ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu i keia la 12 o Aperila M. H. 1884.
WILLIAM FOSTER,
Kakauolelo, Aha Kiekie
@@@@@@
______________________________
[POO AUPUNI.]
Iloko o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke Aupuni Hawaii.
KALAKAUA, ma ka lokomaikai o ke Akua o ko Hawaii Pae Aina, Moi. Ia William C. Parke Esquire, Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i kona Hope. Me ka mahalo:
Ke kauohaia aku nei oe e kii aku ia EMELIA WISEMAN ka mea i hoopiiia, ina e waiho mai ana oia i kana pane i kakauia iloko o na la he iwakalua mahope iho o ka hookoia ana o keia palapala kii e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kiekie, ma ke Kau o Iaunuari o ua Aha la e malamaia ana ma ke Keena Hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu Mokupuni o Oahu, ma ka POAKAHI o IANUARI e hiki mai ana, ma ka hora @@ kakahiaka, e hoike mai i ke kumu e ae ole i ke noi a Jos. E. Wiseman ka mea hoopii, elike me ka mea i hoakakaia maloko o ka palapala hoopii i pakuiia me keia. A e hoihoi mai oe i keia palapala kii me ka hoike o kau mau hana ma ia mea.
Ikea ka Mea Hanohano A. Francis Judd,
Lunakanawai Nui o ko Makou Aha Hookolokolo Kiekie, ma Honolulu, i keia la 5 o Dekemaba M. H. 1884.
WILLIAM FOSTER,
Kakauolelo.
Ua imi au ia EMELIA WISEMAN ka mea i oleloia maloko o keia Aupuni nolaila, ke hoihoi aku nei au i keia palapala kii me ka hooko ole ia.
W. C. PARKE,
Ilamuku.
Honolulu, Dekemaba 28, 1883.
KO HAWAII PAE AINA,
Oahu.
Ke hoike nei au ma keia, o ka palapala maluna ae, he kope oiaio ia o ka palapala kii hoopukaia ma ka hihia oki mare o J. E. Wiseman kue ia Emelia Wiseman, a me ka hoike a ka Ilamuku no ia mea, a ua kauoha ka Aha Kiekie ma ka la 12 o Aperila M. H. 1884, e hoopanee i ka hihia a ke Kau o @@@@@ 1884 o ka Aha Kiekie a e hoolahaia ka Palapala Kii i oleloia e like me ka mea i hoakakaia ma ke kanawai.
I hoike no keia ke kau nei au i ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu i keia la 12 o Aperila M. H. 1884.
WILLIAM FOSTER,
Kakauolelo, Aha Kiekie
@@@@@@
______________________________
[POO AUPUNI.]
Iloko o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke Aupuni Hawaii.
KALAKAUA, ma ka lokomaikai o ke Akua o ko Hawaii Pae Aina, Moi. Ia William C. Parke Esquire, Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i kona Hope. Me ka mahalo:
Ke kauohaia aku nei oe e kii aku ia ALINA (P.) ka mea i hoopiiia, ina e waiho mai ana oia i kana pane i kakauia iloko o na la he iwakalua mahope iho o ka hookoia ana o keia palapala kii e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kiekie ma ke Kau o Iaunuari o ua Aha la e malamaia ana ma ke Keena Hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu Mokupuni o Oahu, ma ka POAKAHI la 7 o Ianuari e hiki mai ana, ma ka hora 10 kakahiaka, e hoike mai i ke kumu e ae ole ia ai ke noi a Ma@@ Kamohai ka mea hoopii, elike me ka mea i hoakakaia maloko o ka palapala hoopii i pakuiia me keia. A e hoihoi mai oe i keia palapala kii me ka hoike o kau mau hana ma ia mea.
Ikea ka Mea Hanohano A. Francis Judd,
Lunakanawai Nui o ko Makou Aha Hookolokolo Kiekie, ma Honolulu, i keia la 15 o Maraki M. H. 1884.
HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo.
Mahope o ka imi pono ia o ALINA (P.) ka mea i oleloia ma keia palapala aole oia @@@@ iki, oiai aia oia ma waho aku o keia Aupuni elike me ka mea i hoikeia ma ka leta.
W. C. PARKE,
Ilamuku.
Honolulu, Feberuari 9, 1884.
KO HAWAII PAE AINA,
OAHU.
Ke hoike nei au ma keia, o ka palapala maluna ae, he kope oiaio ia o ka palapala kii hoopukaia ma ka hihia oki mare o Ma@@ Kamohai kue ia Alina (Pake.), a me ka hoike a ka Ilamuku no ia mea, a ua kauoha ka Aha Kiekie ma ka la 12 o Aperila M. H. 1884 e hoopanee i ka hihia a ke Kau o Iulai M. H. 1884 o ka Aha Kiekie, a e hoolahaia ka palapala kii i oleloia e like me ka mea i hoakakaia ma ke kanawai.
I hoike no keia ke kau nei au i ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu i keia la 12 o Aperila M. H. 1884.
WILLIAM FOSTER,
Kakauolelo, Aha Kiekie
@@@@@@
______________________________
OLELO HOOLAHA.
E ike auanei na kanaka a pau ke nana mai keia Olelo Hoolaha, owau o Apoe (Pake) kaikaina ponoi o Iakoko (Pake) ua hookohu ponoia mai au i hope malama a hooponopono no kona mau waiwai a pau, oiai ua hoi aku @@ oia i Kina. Ma keia ke hoolahaia aku nei, o ka poe a pau i aie iaia, e hookaa koke mai lakou i ko lakou mau aie ia'u iloko o na mahina elua mai ka la e puka aku nei keia Olelo Hoolaha, a i ole, e hoopiiia no lakou ma ke kanawai. Eia kekahi, aole loa au e ae e hookaa i kekahi aie i hoaie ia ma ko'u inoa, ke ole e loaa aku na hoapono ana mai ia'u aku. E lilo k eiai kanawai mai keia la aku.
Hanalei, Kauai, Iune 11, '8@
1124