Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 12, 22 Malaki 1884 — KA MOOLELO O Kihapiilani, KA MEA NANA EIPAPA KANAHELE O OOPULOA, A ME KE ALA PUPU I MOLOKAI. [ARTICLE]

KA MOOLELO O Kihapiilani, KA MEA NANA EIPAPA KANAHELE O OOPULOA, A ME KE ALA PUPU I MOLOKAI.

[Kakauia NO KE Kl'OKOA.] HELU io. Eia ka ! i kai nei no ko kakou mau waa e lana'i. Pane hou aku ke alii, he mea ike wale ia aku na ka hee ana mai o ka niea nona ka naiu 1 kai nei. 0 na auwaa a pau loa mai na pali Koolau a me Kaupo, a me ko Kipahulu jx>e waa ua pau loa i ka pae iuka a ua pani paa ia ke one o Hamoa, a pela no hoi me Haneoo a me Aleamai, a ke huli aku a nana ia uka. hc uia pu wale no i ka ili o na kanaka. } ke awakea pono anae, aia hoi, ua ike ia aku la o Koleamoku e puka mai ana me na aikane mai loko mai o ka hale. E ku ana maluna |>ono aku o ka wai 0 Kumaka, he kahuahale maikai keia e ! waiho !a a hiki i keia la, a oia no paha ke kumu o ka makemake loa ana o na aiii i.i Hana i ka wa kahiko, a he mau hiona nani io r.o ko Hana ke nana iho 1 kona mau ano a paa 1 keia wa a ka mea nona ka nalu i hele mai ai me kana mau aikane, a o na kahu ponoi hoi o ke kaikamahine mea makua, aia lakou ke hapai mai la i ka papa Oio, a o ka papa hoi o na aikane, aia no hoi ia i ko iakou mau makua kahi $ auamo ai, a o kekahi poe kanaka hoi. aia bkou ke kahea mai la i ka inoa, o ua mea nei nona ka b nui. I ka hiki pono ana mai ma ka aekai, «a heie like mai la na }k>c pili ia Koleamoku a au py ana īioko o ke kaī, ua au !ike aku la na mea a pau a hiki wale i ke kuhna hee nalo, a ua hooiana like na mea a pau a hiki wale i ka wa a ka naiu l ea mai » a haiehale Uojm»

r.OiJula ua p»3r.o no ia o<* e <ū heUihelu. ke pu.irta'e t na!u c ka Moi KaiikauA, oīa hoi kea k * Ka naia nui e ku ka naiu uja! Kona, K ka mak\ e ka mahiehie." 1 ua nalu nei c ku ana .1 hal :ho U. | oia no ka hoomaka ar.a o na naea a pau ! e pae ika naiu. 1 keia wa e oae nei, uwa ka pihe !eo a n.i kanaka a pau o uka a haaiele waie, uwa hou no ka pihe a— haaleie ware eka iua la, & i ka elima o na uwa ana. aia hoi. ua jwno aku la ka mea nona ka ia nui d iuu ana i ka wai o Kumaka. a peia pu no hoi me na aikane. a o ka noa ae ia no ia o ua naiu nei. a lohe la aku la no hoi ka leo o Htx>laemakua, e kn ' hea mai ana i na kanaka a pu Uu e au e hee i ka nalu o Puhele, oiai ua noa |ae la ka nalu i kana kaikamahme. ka Imeaana i olelo paa ai me ka hoohiki ana, a na kana kaikamahine e hee mua ua naiu nei. Nolaila. eka mea heluhelu, ua ike pu ae nei kakou i ka mea nona ka nalu o Puhele, a e huli ae hoi kakou a kamailio no ke alii nona ka moolelo. I ka wa i lohe ia'ku ai na pihe uwa a na kanaka o uka, o ka manawa no keia a ke aiii i ninau aku ai i ka mea nona ua mau waa kaulua nei. Kka haku mea waa, he manao ko'u e ninau }>ono aku ia oe, pane mai ka mea waa, pehea ka manao ninau e ka malihini ? Pane hou aku ke alii, aole anei e hiki i kahi mea e ae ke hee ae i keia papa 010 i ka nalu o Puhele nei i keia la ? I hou mai ka mea waa, ina he akamai oe e ka malihini i ka hee ana o ka | nalu, alaiia, e ae aku au nau e hee kuu papa a'u i olelo ai a na ke alii Kihapiilani e hee ua papa 010 nei ke hoi aku kakou i Kipahulu, nolaiia, ke ae aku nei au ia oe, a o ke'lii no hoi oe. o Kihapiilani. I ka lohe pono ana o ke'lii i keia kiiii maikai aka meaL waa, ua olelo ae ia ke'lii infe e wehe ae i kona malo, a ua hooko koke no kana wahine i ka olelo a kana kane alii, wehe ae la ua wahine nei i ka malo aiii iloko o ke opi ana o kona pa-u a hoohume aku la ua wahine nei i ka maio o ke'lii a paa. Aia ma keia wa i ike mai ai ka mea nona ua mau waa kauiua nei i ke ano o ka maio, he alii nui ka keia kanaka, i ka paa ana o ka malo o ke aiii ika hume, ku ae la ke 'lii iiuna a hai iho ia i kana huaolelo, auhea oukou, e hooiohe ae oukou a i uwa hou ka pihe a na kanaka o uka nolaila, e hoomanao iho oukou, ua lilo ke kaikamahine a Hoolaemakua ia'u i keia la, a pau keia mau olelo a ke'lii honi iho la oia i ka ihu o kana wahine a huki mai la kona lima i ke kaula o ka papa heenalu a panee aku la iioko o ke kai mailuna'ku o na waa. ( Aele ipau)