Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 1, 5 January 1884 — NUHOU KULOKO. [ARTICLE]
NUHOU KULOKO.
Ma ka i'eialui r,ei i hoīo aV;; !• .i A!Jit.nka no laj«ar.a. Niii ka ('".a ma ka 3a Hape N'iaa ilio lii i. .1 'UII | liiC *-•! (■'H. 1 I | '.1.1 llia I ka }k'.'3 9 o ka Poakolu nei i holo uk-,- ai ka iii'.kuahi Aia>n<Jit no Kaj>a r 1J»■1 % ' >• K alio inu rama maloko o na hale kiiai wai-'.na numua o ka inu ana iloko (. iva luakini. I ka wanaao o ka Poakolu nei i holo : aku ai ka mahin»ahi ona Koua Lilinoe ii«) kona niau awa. I a paa ilio nei ka halekuai l>uke o KoUikana i ke auina la Poaha ilio nei, n i ke kaa ole o kona aie. Ma ke kakahiaka o ka Poakolo nei_ i.\.x puhi ae na keiki puhi ohe i ka holo ana '» ka mokuahi Alamala I keia j»ule e j>au ai ke o ana o ka iif >a o ke AW' o /iaīi-aii, a o kona inoa ; hnu ke Oiit o /iauuiii. l'a j*au i ka ho|>uia he umikumama- \ ima j»oe Pake pili waiwai ma ka hale : Keaka l'ake ike ahiah» oka l'oaono o = ka la :<) o Dekemaba. l (> ka l'oakolu nei ka la hanau oka i 'Moiwahine l'-ma, a o ka piha ana ia o k<?n.i mau makahiki he 47. Ua hoomanaoia na ohohia 0 kona la hanau me na !«alea i maa mauiu. Malaila ka pu--111 j uhi ohe kahi i hoonanea ai me ka !.ikmu mau leo mele. Ma ka hora 40 ka I'oakolu nei i holo aku ai ka mokuahi Kinuu no kona mau awa, a haule hope kona kokoolua oia | ka mokuahi Lilinoe, mamuli o ka loaa I ana o kekahi ulia poino ma kekahi o [ kuiia mau ipuhao. aua kaulua iki oia I a ua kaa no i ka mokuahi Kinau ka hanohano o ko laua la holo. Ua nui a lehulehu ka poe i hoomanao no ka la llape Nuia, no ka loaa .iua o ka la mua o ka makahiki hou, uiamuli o ka lokomaikai o ke Akua i ka hooloihi ana mai 1 ko lakou ola ana liulaila ua hoomanao lakou ma o ke kalua ana i na puaa uunui momona no k.i hoomanao ana no ia la. l'a lohe mai makou, no ke ano ka iiii' uka mea kakau mea hou oka nu |ir|»a luiole Adit>i fiser y a ano ku 'ole , k.uu mau hana ike ano keonimana, n»»laila, ua kipakuia oia mai ke anama ! lahula haole oka hui Paahana oke k lanakauhale nei i haawiia ma ka poo : l'oakalu nei. Ma ke kakahiaka »> ka Poaonookela , - 'e. loaa iKo la kv kino make o keK.iiii haole ma ka unpo o Pakaka, ma o k. lana ana o kona kino ihma. Okeia i . >le oia n<» kekahi o na haole hana o ■ .t oka moku kalepa Ella. Aole i i aupopo ke kumu o kona make ana— iia uuiūo waleia ua inake oia no ka i'ii.i i ka rama. ! houinanao eko niakou heluhihi«>kahelu mua keia o ka kakou pei a o keia makahiki, Vlaila. e au mai na makamaka a me v hoa'loha - i na ka oioi n\ua no ka luaa, 'iw ke kii : makana nani 0 ka Uaki" V IKKONa; ■ ka nu'.i nana i ruja na ale oka moana, I. nolaila. 4t e alu ka pule i Hakalau," \ wahi a kaliiko. l*a hoao ae kekahl Ulele hua Kepau ■ oka hale pai Adirr/is< r e lawe i kona ola \ka jh> Poakolu o keia pule, me kona hoao ana e lawe i kona ola.me ka pu i>anapana, aka» aolo i kokona inake make. no ka nu\% ua puua eka poka iloko oka pu. Ua hopuia oia a ua hooj)aata i ka Halewai. Na Jack Paakaula o Kalawaoi hoike mai i keia malalo iho: He anoai oka lua ahi. Ma ka k\ 25 o Uekemaha, ua malau\aia ka la hanau o ko kakou f Haku uie ka inaluhia ma Kalawao nei. i Ua kahikoia ka hale pule Kakoriia me na wehi o kv kahiwi oia hoi ka maile, ka awapuhi me ka jalaj>alai. Ma ka | ana iho ua maluhia na hana me ka I maikai. ( Ma ka po oka Piwlua nei, ua mala< mau he Aha Mele nui manawalea ma i ka luakini o KaumakapiU, a ua ho.* j piha jK>nob na noho ena fK>e makai I kai i naue ae malaila e ike i na lealea e j ia j.K>. Ua lohe mai makoi; ua nwika j ua mele i meleia a ua hoi aku kela t u\e kera me ka hauoli. Ke mahalo ne makou i na hui Kalahu like ole 1 kuu , }>au i ko lakou mau kani no ka' hoa hauoli mi i anaina kanaka nui hiki ae. a mahalo pu nvakou i ko tna I kou makamaka llenere Walakahauk j no kona wehe ana iua Aha Mele ma nawalea ia no ka pomaikai o ka lehu lehu.
0 ka Poakolu ka la 6 o Feberuari ka i la koho haloia. No na nuhou o na aina e. e nana nia kekahi kolamu e ae. | No hookahi f»ule e ncte ai ke kulanakauhale nei me na apana hau mai ka hale hana hau o Keoni U'aila. 1 ka Poakoiu nei i hukiiia ai ka mo kuahi Maktf iluna o ke Ala Huki nioku no ka ]j<>ho|«">ho ana i kona mau wahi i f>oino. He eiwa kela o ka manuwa Aitri ka i mahuka mai iuka nei ma ke ahiahi molehuiehu o ka la 29 o I>ekemaba He'ekolu i ioaa a he e«>no i koe. Ua komo aihueia ka halekuai o Chas. {Kale Kikej ina Paia, Hamakuaj>oko f Maui, i ka | >0 o ka !a Karimaka, a lawe aihueia aku he kanaha da!a. He heihei lio ka i maiamaia ma Kapaa, Kauai t i kekahi la o ka malama o IMeeniaha, a ua oleloia o ka eha-ha|ia-i lima o ka jxx.- i akoakoa ae ma ke kahua heihei ua pau i ka ona. No ke omaimai o ko kakou mea unuhi moolelo o ke Towera o l>adatia i kela pule aku nei t nolaila ke kumu o ke kaulua ana i kela pule aku nei, a i keia pule e jmka aku ana oia. I ka Poakolu o kela piile aku nei i holo aku ai ka Moi no Waimanalo no ka hoohala ana i kekahi manawa malaila, a ua huli hoi mai oia maluna o ka mokuahi Waimanalo i ke ahiahi Poaono ka la 29 o I)ekemaba. Ua hoao houia ka halekuai "Kuu pau i ka Nani" e ku nei ma na kihi o; alanui Nuuanu me Moiwahine, e komo| aihue houia ma ka po Karikirnaka. Aole t»ae he mea i lilo ma keia komo j aihueia ana. ! Aole e hiki ia Mokolii ke hoolele i kekahi ukana ona ma Kalaupapa ma keia holo ana aku nei ana no ka nui o ka nalu o ke awa, a hoihoi okoa na ukana ianei oia na ukana kokua makana i ka poe mai. K alawa ae e ko makou mau makamaka ma ka aoao mua o ko kakou pepa o keia la, a e ikeia no na hoakaka piha ana o ko kakou kii makana —mai ka j>eni manawalea mai o ka mea nana i unuhi ka moolelo kaulana 0 Nelekona. Mahope iho o ko makou helulielu pono ana i na nianao pili paipai i ka poe holo lunamakaainana o keia kau a makou i hoolaha aku ai i kela pule, ua ike makou aole he waiwai nui o ka hoolaha ana aku. .nolaila, ua kapae akaheleia e makou. Ma kekahi kolamu e ae o ka pepa o keia la e ike ai ko makou poe heluhelu 1 ka hoolaha u Ma ke Kauoha" o kahii koho, a me na if\oa o na Luna Nana o' ke kau koho balota 0 keia makahiki. K heluhelu ko makou jnau makamaka .1 e hoomaopopo. Ua oleloia, o na hoike ana o na hiohiona o ka la Karikimaka ma Kauai oia ke ikeia o ka ona o na kanaka a puni o Kauai, Ma ke kulanakauhale nei hoi, o ka ona no ka i ikeia nuia mawaena o na kanitka ma ia la a me ka la Hape Ni'i.i nei. K halawai ana ka Ahahui Opiopio fmi Pono Karistiano o Kawaiahao ma ko lakou keena halawai mau i ke ahiahi o ka Poaha, la 10 o keia mahina, no ke koho ana i na luna nui o ka hui no ka makahiki 1884, a me ka hoolohe ana i na hoike a na luna o ka makahiki i hala. Ke kauohaia aku nei na laīa a pau o ka Ahahui Opiopio Imi Pono Karistiano o Kaumakapili e akoakoa ma ko lakou keena halawai mau ma ke ahiahi 0 ka Paiha fa 10 okeia. mahina no ke koho ana i na luna nui no ka makahiki 1884, a me ka hoolohe ana i na hoike a na Uma nui o ka makahiki 1883 i kaa hoj>e aku la. Sam. Kekaiīleo. Kakauolelo. Iloko o keia makahiki e ikeia ana he 3 pouli ana o ka la a 20 ka mahina. O ka pouli niua o ka la e ikeia ana no iloko 0 ka mahina o Aj>erila, aole nae e ikeia ma HonoUilu nei he pouli hajxi, o ka lua iloko o ka mahina o Okatoba, aole no e ikeia maanei he pouli piha, 0 ke kolu iloko no o ia mahina ma ka la 18, e ikeia nae ma Kauai, a ike noaeaeia ma Honolulu nei, he pouli hapa. O ko ka mahina, ka mua, iloko o ka mahina o Maraki, he pouli haj")a, aole no e ikeia ma Honolulu nei v . a o ka iua, he jK>uli piha iloko o ka mahina o A|>eiila e ikeia no ma Honolulu nei. Na \\\ P. John i hoike inai i keia malalo: Na mei hou o Kaupo, ma | neia apana ma Kuujk> he nui ka ona iwaena o na opio> na elemakule, na kane me na wahine. Ma ka la 24 0 Dekemal>a* ua ikeia ma kali o Maiwa e piha j>ono ana i kanaka no ka 1 inu ana i na mea ona i hoolakoia no b ; la. Aia i ka inu ana o na kanaka a ona, ua ulu ae la he mau hoopaa]>aa mawaena o Pake k. ? me kana keiki me Maihui Ew ka mea «eliweli » ka nana aku. 1 ka wa a bua e hoopaapaa ana ua kii aku la o Maihui i kana jhi raife)a i mea e ki aku ai i kona makuakane, a i kona wa i hoi mai at me kana pu ua paniia na puka o ka h&k
me ka noho no o kanaka ikko o k; hale. a ia manawa no oia i hoomaka ii eki kana ptL Aoie nae ikii ka hak ma kahi c wale no kahi t ki ai i ka p<, a pau elua poka. He makai ro hoi ke kahi e noho ana, aoie nae ona rrabm.2 |x>no i kana apana hana. O keia ena kai, he ona kana hana nai, ka inoa o keia makai oia no o Kalolo. Owai la ka makai aina e ii»x>malu ? l'enei kekahi namu o ka nu[ie)X3i haoie Gaz<tlte oka Poakoiu nei a ma koii i manao ai e unuhi {au no ka pono oko makou jioe heluheiu. "Ua hoike aku ka Ilamuku nui Nlika Paka i ka j>oe halekuai luike o ke kulanakauhale nei, oka hookomo ana mai a me ke kuai ana o na nupepa haole o na aina e oia ka nupepa Polia Neu-i, /b--•L< Gaz<tt(, a me lliusrated Timt. inaloko o ke ,aupuni nui, ua hookapu loaia. He hana maikai ia i hanaia eua Ilamuku la, aka, o ka ninau, nohea oiai la kona mana e hookapu ai ia olelo leauoha ?** Waikapu, Dek. 28, 1883. K ka Nupkpa Kuokoa; Aloha oe:— K.e makemake nei ko' makou poe o Waikapu nei ia oe i keia makahiki Hookahi tausani ewalu haneri me kanawalu kumamaha e maalo hou mai oe ma ko makou mau ipuka hale no ke ieanakolu ou kino holookoa, a me v kau oiakana Ha]>e Nuia mai no ma o ko makou luna la oia o Rev. S. Kaili oiai ua ike makou iaia he eleu, he mikiala, he hoomao|X)poia mai makou, he loioiahili ole. Me ka mahalo ia oe eka pukuniahi oka moana Pakipika. O makou no (Eia mai ka oukou mea e lia ai e ko makou poe heluhelu 3 Waikapu, o lakou puuluulu no a hoea iku.)