Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 52, 29 December 1883 — KA HUAOLELO "KUOKOA." [ARTICLE]
KA HUAOLELO "KUOKOA."
Heaha ke ano o keia huaolelo e kau ae la maluna "Kuokoa ? " Ma ka aoao mua loa o keia pepa e ikeia no keia mau huaolelo moakaka—Nupepa Kuokoa. Ua maalo mau keia mau huaolelo imua o ka lehulehu ma na makahiiki lehulehu i hala loa aku nei a hiki wale i keia la e kalaiia nei ke ano oia huaolelo ? He maopopo loa nae ke ikeia eka poe a pau—o ka inoa no ia oko kakou Kilohana Pookela. E haalele kakou i keia mahele a e niau aku imua ina kahi mahele e ae Pinepine, a ua kuluma mau ma ka waha o na kanaka ka hoopuka ana, he kanaka Kuokoa o mea, a he kanaka Kuokoa ole o mea. Maanei, e pono e lokahi like mai kakou e hoohui i na noonoo maluna o keia ninau. Oka hoopili ana aku o ka huaolelo Kuokoa mahope o ka inoa o ke kanaka a mau kanaka paha, alaila, lilo aku la oia he kanaka aha ? he kanaka Kuokoa, a mau kanaka kuokoa paha, ea; ae. Alaila o ka lilo ana o kekahi kanaka i ka-' naka kuokoa, he kipi a he mau hana kue kanawai anei kana e hana ai ? Pela ka wehewehe a kekahi kanaka e manao ana e holo balota no keia kau Ahaolelo ae imua o kekahi anaina halawai makaainana ma Hawaii iloko o kela mau pule 1 hala loa aku nei. Ua olelo oia o ke kanaka e kapa ana iaia he kuokoa a he kanaka paha e aahu ana ia Molo, he kanaka ia e hoao ana e kipi aku i ka Moi a e hoao ana e hoolapuwale i ka noho'na maluhia o ka lahui. Oia iho la ka ke ano o ke kanaka e kapa ana iaia iho he "kanaka kuokoa" wahi aka hoike aua kanaka la. Ua hoakaka oia, he kipi a he pono ole ka ha na a ke "kanaka kuokoa." Pela anei ? Oke kaona anei ia o ka huaolelo kuokoa ? Lalau, alakai | ' I hewa na ao ana a keia kanaka. Hoo« | kamani, uhiuhi lau mamane ia mau olelo. Aole ia oke kaona oiaio oia huaolelo. Oke kanaka i ike he kuokoa, he ola 0 ka lahui aia iloko o kona mau noonoo, he pono no ka lehulehu aia ma kana lawelawe ana. Aole he mau hana kipi aka, he kanaka ia e hana ana i ka hana pololei, he kanaka ia e kue ana i na hana kekee hoo pilimeaai me na hana kipe, he kanaka ia e imi ana ika pono kaulike ma na aoan elua. Oia poe kanaka ka poe i makemakeia i mau lunamakaainana no keia t:au ae. E naauao kakou ena makamaka. Mai puni a mai lawe ina olelo ao a kela kanaka.
Ua manao makou aole kakou e nele ana i keia pule me na nnhou o na aina e, aka, mamuli o kekahi kumu keakea i ikeia mua oleia ua nele iho la. Aka, eia ae ka makahiki hou a e ike ana kakou i na nuhou makamaka. Ua konoia mai makou e kekahi lala o ke komite nana e ohi nei na kokua aloha ana o ka poe mai lepera ma Kalawao, ua makemakeia ka poe wahine hana lei pua o na ano a pau e. lawe ae i ka lakou mau lei ma ka halekuai o Walakahauki ma ke alanui Moiwahine ma ka Poakahi a 1 ole ma ka Poalua o keia pule ae, no ka hoouna ana akū i Kalawao. Eia he pomaikai no oukou e ka poe hana lei.