Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 51, 22 December 1883 — LETA MAI A REV. D. KANOHO. [ARTICLE]

LETA MAI A REV. D. KANOHO.

E ka Nupepa Kuokoa, he wahi ukana ka'u e hoili aku nei ia oe a na kou ahonui ia e hai aku ma na palena o ka one oiwi. I ka la 9 o ka malama o lune, hiki mai la he manuwa Amerika i o makou nei, a ma ka auina la lele mai la elua waapa iuka nei o makou, ke kapena, he haole okoa iho, a he kanaka Fiji; ma ko makou lohe mai, he mau alii ka laua no Fiji mai, a me kekahi poe e ae 1 hiki mai. Ninau mai la laua ia'u no ka makou mau hana maanei, hai aku au he niau misionari makou mai Hono-

lulu, a mai Tara\va mai kekalii. He nui na niiuu a ke kapena ia'u no ka noho karistiano o na kanaka a pau ma ka aina nei. Hoole aku au aole nui o Ina hoahanau i keia wa. Ano ke ona a me ke kaua, ua hoole aku au aole nui o ka ona aia nae ma kekahi kulanakauhale kahi ona iki i keia wa. A no ke kaua, ke makaukau nei i keia wa, no ka mea, ua pau mai nei na kanaka o ka aoao hikina a eiia ma ke komohana nei kahi e noho nei, no ke kakali ana i na waa kaua mai Ahaiana mai. Kuhi nae kela o ke alii o Ahaiana ke kii mai ana e kaua ia Marakei nei. • Ninau hou kela ia'u no ke alii ma ka aina nei, hoole aku au aole alii o ka aina i keia wa, o na elemakule ka mea nana e hooponopono na hana o ka aina nei. Ninau kela no na elemakule a me na kanaka no ka malamaia o ka la Sabati. Hoole aku au, ona haunmna wale no ka poe malama i ka la Sabati. Ninau hou mai kela no ka hoopilikiaia o na malihini me ka pu ma ka aina nei, olelo aku au, aole pilikia o na malihini ma ka aina, a o kahi i loaa mai ai o na pu, mai na haole kalepa mai € noho nei ma ka aina. Nolaila he mea palia na kakou e ma halo pu mai ai e na hoa kauwa a ke Akua a me na kini pono o'u mai kr lae a ka lae, no na ninau a ke kapem o ka manuwa no na mea e pili ana i kr hana pono, a ina hana ino, o kon.' enemi no ia. A ina paha i kamailio iki kela me na kanaka, he oi lpa aku o ka maikai, aole, ma o'u nei i waiho mai ai i na olele ao, e ao ikaika aku i na kanaka ma na hana maikai. No ka makau i ka manuwa, ke malama nei ua poe pegana nei i ko makou Sabati i keia wa me ka olelo oleia aku. No ke kaua. —Ua hoike ae nei au maluna no na mea e pili ana i ke kaua ma na ninau a ke kapena o ka manuwa Amerika. Ma ka po ka la 18 oka malama i hoikeia ae la maluna, lohe mai la makou ua hiki ae eono waa kaua o Ten Tekai ma, mai Abaiana mai, eia ka mea apiki, pau loa i ka holo na kanaka o kahi a ua poe kipi nei i pae ae ai, a koe he 10 wale no kanaka me lakōu. Me ka olelo hoopunipuni aku, heaha hoi ka oukou e holo nei, ua loaa 0 Marakei nei ia kakou, no ka mea, eia ae na waa o Abaiana a me Tarawa ke holo mai nei i ka moana he mau hoa no kakou, holo ka hoi oukou ! no ka mea, na oukou i hea ae ia makou. Aole nae e hooloheia o ia olelo a lakou, " ahai ka pupuhi ia lakou nei, " a noho ana me na hoa kupa o ka aina. Ma ia po no a ao ae ka la 19 ia, akoakoa mai la na kanaka o ka aina nei no ke kue ana aku ina kipi o ka aina, a i ka hora 3 hoomaka ke kaua ana a hiki i ka poeleele ana. Ao na kanaka ma ka aoao kipi, 9 i ku i ka poka, a make loa 2 kane, a he wahine i ku i ka poka ke kamau iki nei kona ola. No Marakei no keia poe i make, 1 no Abaianaj no Koinawa o Tekationa ka inoa, he wahi kanaka kolohe no keia. Aole no he ahailono ina ika la okoa ke kaua ana, ina no ua pau loa i ka make, aka, ma ka apua ke ola o na pokii, oia ka uhi koke ana o na eheu o ka pouli maluna o na auwaa kaua a me na kanaka. O ke kumu i ala koke mai ai o keia poe kipi, na na kanaka ekolu ma kahi i kau mua ae ai o na kipi na lakou i kaueha aku e holo mai, no -ka mea ua mahele hapalua na kanaka 0 ka aina nei, nolaila ka hikiwawe ana iho nei me ka manao e loaa ana na pomaikai ia lakou. He mau hoahanau kekahi mawaena o keia mau kanaka ; i kela kaua mua o ka aina nei, haalele i ka olelo a ke Akua hoi hou aku la ike kio lepo 0 ka naanpo. Nolaila ke noi ae nei au i nal ani o na lani, e wikiwiki mai e uhuki koke ae i ka ulu ana o keia laau ino oia ka pu e ulu nei ma na mokupuni 0 Gilibati nei, nana i hapai i keia hana ino oke kaua ma keia mau aina. Ua pau au maanei, Aloha oukou. D. Kanoho. Marakei, lune 23, 1883.