Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 45, 10 Nowemapa 1883 — Page 2
| This text was transcribed by: | L. A. Marchildon |
| This work is dedicated to: | Any Canadians calling Hawaii home...I'm so envious !! |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA NUPEPA
KUOKOA ME KE AU OKOA
[I Huiia.]
No Ka Makahiki $@ 00
Eono Mahina $1 00
Dala Kuike ka Rula.
POAONO, @, 1883.
@ kekahi pule i hala ae nei ua @ maopopo aku makou imua o ko @ poe heluhelu no kekahi kumu @ ikeia a e hooiliia mai ana maluna o koa pao aina, mamuli o @ hana pono ole i ikeia iloko o @ aupuni
A @ ka @ ana o ka @ maikai o Hawaii a lilo oia i @ imua o ko na aina e. O @ ia e hoo@iia mai nei malu@ aina a me ke aupuni mamuli @ hana p@ole i hanaia iloko o na @ hala k@ke iho nei. A ua @ makou iloko o keia mau la h@ kekahi nupepa i ho@ aina @ hoino ana i ka M@ me ke aupuni. Minamina a ehaeha ka naa@ no keia hana ana pela i ka a@a i aloha nui ia e na heluhelu a pau @ K@. A ma he hoi@ kumu @ keia ina he h@m@ wale me ka hewa @ohe ia ke mea e pilakia ai, no ka m@ ka h@ah@ a kan@ole, he mea ole wa@ no ia. A@e poino ke hoohewa w@ me ka hewa ole. Aka, ina e pi@ ka oiaio me na olelo hoahewa, aia malaila ka po@. Oia kekahi o ko Hawaii poino i keia wa. Aole paha i ike pon@ na mea a pau, no ka mea, aohe anoano i k@nu ia a ulu a ohi ka hua @ la @ wa e ulu ai, a ma@ aku ikea ka hua, a he oi ana aku k@ ka h@ Pehea o Hawaii i aloha ia? E ohi ana naei oia i ka puahi h@
Aia iloko o ka nupepa puka la Bulleti@ Honolulu nei, iloko o kekahi o na @ o k@a pule, kekahi manao i l@e ia mai loko ae o kekahi nupepa o na aina @ kamailio ana no na hana a K@ i kona wa e pili ana me ka poe M@mo@ a penei na hoakaka ana@ Ua paipa@ aku ka oia i ka poe a@k@ ma ka @ oko Paakai, e hoohele ae lakou a hookahua ia lakou iho ma na mokupuni o ka moana Inidiana a me ka Pakipika, oiai aia ka lakou iloko o na lima o ka poe ahiu naaupo, a o ko lakou lilo ana iloko o na lima o ka poe haole. @Angl@Sa@ni he pomaikai ia no ka honua a pau, a he mea ia e K@ ko lakou inoa mawwaena o O@a. Oia iho la ke ano o ia mau o@ Kupaianaha no hoi keia mau manao. I ka wa mao, he pai e kii e lawe i na mokupuni o ke kai: a i ka wa maanei, he hoopuka i ka olelo keakea @ aupuni nui, aole lakou e komo a h@ ia mau mokupuni. Ea, ua lauwi@ paha @ e Hawaii. "Ma o ka uahi, he makole koonei."
HE @ I NA HOA HELUHELU O KE KUOKOA.
Ua hiki mai nei Kakou i na la hope ka makahiki 1883. He mau la helu ka@ wale no koe, a komo aku kai ka makahiki 1884; ilaila e hoomaka ai ka helu mua o ka buke 22 o ke Juo@ a he lehulehu wale no hoi o kona poe heluhelu i ike maka a i lawe piha no hoi i keia mau buke a pau mai ka mua a hiki i ka 22 e hele nei. He manaolana ko ke KUOKOA e hoomau aku ana no ia poe e ola nei i ka lawe ana i keia pepa no keia makahiki ae, me ka panai hou ia mai no hoi o kekahi poe lawe pepa hou i lawe ole mamua a e ho@nahuahua loa ia aku ana ka heluna o ka poe e heluhelu mau ano i kona mau K@unu: no ka mea, ua ike maopopo ia, mai kona mau helu mua a hiki i keia wa, he kokua kupono loa keia pepa no ka pono o ka lahui Hawaii. Ua ikeia kona hua ma na apana a pau o ka aina, a o kona makemake e hoohua hou aku i pomaikai a nui no kona poe heluhelu, a e ola o Hawaii nei iloko o ka malamalama.
Ina luna a me ka poe lawe pepa i ho@ke pono i na hana o keia makahiki me ka paewaewa ole, ke haawi aku nei keia pepa i kona aloha pumehana me ka mahalo, a ke noi pa ia aku nei ko oukou ahonui no keia makahiki ae. Ina makamaka hoi e noho nei malalo o na wahi koena aie, e pono e awiwi lakoa a hookaa pau ae i na koena i koe i keia mau la iho, o nele auanei lakou i na pepa no ka makahiki hou—aole e kipa ana ke KUOKOA ma na kauhale i noho aie i kona ola makahiki.
O ka makana e haawiia ana i ka poe heluhelu no keia makahiki ae, oia ke kii o kela koa kaulana nona ka moolelo i hoopukaia maloko o keia mau kolamu i kahi mau makahiki i hala aku nei, oia o NE@ONA. Aia a hiki mai, e hoouna ia aku kekahi mau kii i na luna, a ma o lakou la e ike ai ka lehulehu.
Iloko o ka mahina o Dekemaba e hoopukaia ka pepa inoa o na Iuna o ka apana o Honolulu.
"Iluna no ka ua, wehe e ke pulu o lalo." KA KE KUOKOA.
Ua hoopanee hou makou i ka hoopu ka ana aku i na nuhou o na Aina e i keia pule, no ka piha loa o ka pepa a loaa ole hoi o ke kowa kupono. I ka Poaha nei ke ku ana mai o ka' mokuahi Mariposa, a ua loaa mai ia makou na auhou, a keia pule ae e puka aku ai.
KE ALUALUIKA OIHANA A ME NA HANOHANO.
Iloko o keia mau la e nee nei, he nui ka wawa ana ma keia a me keia pea o ka aina, no ka poe kupono ke li lo i mau lunamakaainana no ke kau Ahaolelo 1884 e hiki mai ana, a ua ike ia na noonoo o kahi poe ma na nupepa e hai ana i na ano o kela a me keia mea holo balota, ko lakou ano a me ko lakou kulana.
Aka ma ka nana ana ia mea, he mea maopopo loa, o kahi poe, he poe lakou ua ake e holo balota ma ke ano aloha i ka aina a me ka lahui, a o kahi poe, ua holo lakou ma ke alualu i ka oihana a me ka hanohano.
O ka poe oia ano, oia ka poe nana e imi nei ka pilikia maluna o keia lahui kanaka, a e hookau iho ana i na kipona o ke kaumaha, a mai loko oia kaumaha e poha ae ai na leo walohia no ka popilikia.
Pela ka hapa nui o keia mau la e hele nei, me ke ake no hoi kahi e hoomau ia mai na wahi oihana aupuni e noho nei.
Aka, aole paha i poina na apana koho o na kuaaina i keia mea, ua ike a ua maopopo loa no keia mea e hoike ia aku nei, a ina pela, ua palekana ka aina me ka lahui, aia komo ia noonoo iloko o na apana koho, oia ka hoi ana mai o ka manao kuokoa o kela a me keia nona iho, aole hoi e like me na k@ mua aku nei, ka huki o ka manao i o a ianei, aka, e ao na kanaka o na apana koho no keia kau e hiki mai ana.
No ka mea, he kau hana nui ae keia a he mea pono ma ka aoao o na makaainana ke loaa ka mea paulele maluna o kona apana nana ia i koho mai, a me ka pono o ka lahui.
Mai nana no ka uku ia mai a me ka haawiia mai no kahi pono e ae, aka, he pono ia e kai aku i ka pilikia e noho pu nei maloko o ko kakou mau kaiaulu nei.
A mamuli auanei o ia pono pau wale komohia aku ai ke aupuni a me ka lahui iloko o ke ku hohonu o na manao hoomaewaewa a ka poe lokoino.
A me keia mau ano e hoomanao ai kela a me keia nona iho ma ka la koho balota.
Ua piha pono na hale makai o Kakaako kahi e malamaia nei na lima hana o na Pukiki.
Ua ike iho makou ma ka Elele na rula o ka Papa Make, a me na mea pili i ke kuikahi o Hawaii nei a me Amerika.
Ma kekahi mau la o kela pule aku nei ua pakele ke ola o ka wahine a ka Lunakanawai Hoomalu a me ka laua keiki mamuli o kekahi lio i holo puiwa mai mamua iho o ka halekuai o Dilinahama ma.
HOOLAMA:--O ka poe a pau i aie i ka halekuai o C. Akana ma Keanae, Kauai, ke kauohaia aku nei lakou e hookaa koke ae ia H. Chamberlain o Keanae, a oia ka mea i hookoha ponoia e ohi i na dala; a nele ka hookaa ana o ka poe aie elike me ke kauoha maluna, ua loaa he mana piha ia H. Chamberlain e hoopii ma ke kanawai.
J. F. HACKFELD
S. SELIG,
Na Luna Kauoha o ka Waiwai o C. Akana.
1145-8t.
HOOLAHII LUNAHOOPONOPONO WAIWAI NO KA MANAWA:--Ua hookohu ponoia ka mea nona ka inoa malalo i Lunahooponopono no ka manawa no ka waiwai o Antone Manuel i make ma ka la 5 o Novemaba M. H. 1883, ma keia ke hoolahaia aku nei, o ka poe a pau i aie i ka mea i make e hookaa koke ae lakou i ka mea nona ka inoa malalo, a o ka poe a pau he mau koina ko lakou i ka waiwai o ka mea i make, e hoike koke ae i ka mea nona ka inoa malalo. Ua papa pu ia no hoi ka uku ana o kekahi mea i nadala i kekahi mea e ae koe wale no ka mea nona ka inoa malalo. W. C. PARKE,
Hamaku.
Honolulu, Nov. 6, 1883. 1145-4t.
HOOLAHA A KE KAHU MALAMA WAIWAI:--Ua hookohu ponoia ka mea nona ka inoa malalo i Kahu Malama Wai wai no Kahaleopua wahinekanemake a Antone Manuel i make, ma keia ke papaia aku nei ka poe a pau ma o ka hoaie ana ia Kahaleopua mai keia la aku, no ka mea aole e ukuia kekahi i hoaie ia ma kona inoa, a aole no hoi e ae ia ke kuai a hoololiloii ana o kona mau waiwai paa a pilikino. O ka poe a pau he mau koina ko lakou ia Kahaleopua i eleloia e pono ia lakou ke hoike ae i ka mea nona ka inoa malalo.
W. A. WHITING.
Kahu malama Waiwai o Kahaleopua. Keena Hana. Alanui Kaahumanu, Honolulu.
Honolulu, Nov. 5, 1883. 1145-4t.
HOOLAHA @HOOKO MORAKI ME KE KUAI:--Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o Kekuewa a me Keae kona kane o ka aoao mua, a me A. J. Cartwright o ka aoao elua, ma ka la 9 o Sepatemaba 1883, i kakau kopeia ma ka buke 76 aoao 319, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua monikinei e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana e kudala akeaia ana ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka
POAONO DEKEMABA 1 1883,
ma ke Keena Kudala o E. P. Adamu @a Honolulu ma ka hora 12 o ia la. Aia ma kahi o W. K. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hanaia i keia la 8 o Novemaba 1883.
A. J. CARTWRIGHT,
Mea Moraki Mai.
Penei na aina e kudalaia ana:
1—O na aina a pau i hookakaia ma ka Palapala Sila Nui Helu 3280 ma ka inoa o Kekuewa he 338-100 oka, aia ma Kaluapolena, Kalihi, Oahu, he aina kale.
2—O kela apana pa hale ma Leleo, Honolulu, Oahu, ua hoalakaia na palena ma ka Palapula Sila Nui Helu 2405 a Kuleana Helu 233 ma ka inoa o Kaiuni he 694 anana me 17 kapuai ili.
3—O kela apana aina mahi raiki a pau @ e waiho la ma Kapalama, Oahu, ua hoakakaia na palena ma ka Palapaia Sila Nui Helu 6726 a Kuleana Helu 732 ma ka inoa o Kui nui he 1193 anana me 17 kapuai ili.
4—O kela apana aina a pau loa e waiho la ma P@ahele, Koloa, Kauai, ua hoakakaia na palena ma ka Palapala Sila Nui Helu 4312 a Kuleana Helu @ 313 ma ka inoa o K@ ruda me 13 poka.
5—O kela mau apana aina e waiho la ma Koloa, i hoakakaia ma ka palapala Sila Nui Helu 4313 a Kuleana Helu 5448 ma ka inoa o Nuuhiwa he 3 eka, 3 ruda me 20 peka.
1145-4t.
MA HOOLAHA HOU.
LA HANAU O KA MOI!
NOVEMABA 16, 1883.
PAPA KUHIKUHI HEIHEI.
Hoomaka i ka hora 9:30 A. M. ponoi.
I HEIHEI WAAPA PEA.—PAPA EKAHI.—PAHU HEIHEI.
Mai ka Poe Ulaula iloko nei o ke awa, e holo ana iwaho mawaena o na Poe ma ka aoao malalo o ka Poe Laau Hole a me ka Poe Bele, a haalele ana i ka Poe Bele ma ka aoao maluna, holo a loaa he waapa me ka hae mawaho ae o Waikii, kaapuni ae ia waapa ma ka aoao mai malalo a holo mai a loaa he waapa me ka hae mawaho aku o Kahakaaulana, kaapuni ia waapa ma ka aoao mai malalo a holo hou iluna no ka Poe Bele, e huli ana maluna mai a holo mai a loaa ka Poe Laau Hole ma ka aoao malalo, me ka pii ana mai mawaena o na Poe Ulaula ma ke awa a hiki i ka waapa o na Lunakanawai.
2—HEIHEI WAAPA EONO HOE, PAHU HOLO.
Mai ka Poe Ulaula iwaho o ke awa, holo a hiki i ka Poe Laau Hole me ka malama ana i ka aoao maluna a hiki hou i kahi i hoomaka ai e holo.
3—HEIHEI WAAPA ELUA HOE, PAHU HOLO.
Mai kekahi Poe ma ke awa, holo a hiki i kekahi Poe i hoopaaia ma ke Ala Huki Moku hoi hou mai a hiki i kahi i hoomaka ai.
4—HEIHEI WAAPA EHA HOE. EKE A KAIULANI.—PAHU HOLO.
Elike me ka heihei ma ka Helu 2.
5—HEIHEI WAA EONO HOE, PAHU HOLO.
Elike me ka heihei ma ka Helu 3.
6—HEIHEI WAAPA HUELO BOTI, EONO HOE, PAHU HOLO.
Elike me ka heihei ma ka Helu 2.
7—HEIHEI WAAPA PAKE, PAHU HOLO,
Elike me ka heihei ma ka Helu 2.
8—HEIHEI AU, Noa i na mea a pau.
9—HEIHEI WAAPA PEA, PAPA ELUA, PAHU HOLO.
Mai ka Poe Ulaula mawahu o ke awa me ke kaalo ana ae ma ka Poe Laau Hole e haalele ana ma ka aoao malalo, holo a loaa kekahi waapa mawaho aku o Kahakaaulana, kaayuni ia waapa a huli hoi a hiki i kahi i hoomaka ai; i ke kaalo ana i ka Poe Laau Hole i ka huli hoi ana mai, e haalele aku ma ka aoao akau.
10—HEIHEI PU KAHI, PAHU HOLO,
Elike me ka heihei Helu 3.
11—HEIHEI WAAPA KAULUA, PAHU HOLO,
Elike me ka heihei Helu 9.
12—HEIHEI WAAPA EONO HOE, PAHU HOLO.
Mai kekahi Poe Ulaula mawaho o ke awa, e haalele ana i ka Poe Laau Hole ma ka aoao akau, holo kaapuni i ka Poe Bele me ka holo ana ma ka aoao akau i ka wa e kaapuni ai, a huli hoi a hiki i kahi i hoomaka ai me ke kaa ana o ka Poe Laau Hale ma ka aoao malalo.
13—HEIHEI LUU, Noa i na mea a pau.
14—HEIHEI WAA, PAHU HOLO,
Elike me ka heihei ma ka Helu 3.
15—HEIHEI WAAPA HUELO BOTI ELIMA HOE, PAHU HOLO,
Elike me ka heihei ma ka Helu 2.
16—HEIHEI TABU, Noa i na mea a pau.
17—HEIHEI AU HUKIHUKI, Noa i na mea a pau.
18—HEIHEI WAAPA NUNUI, EKE A KALAKAUA, PAHU HOLO,
Elike me ka heihei ma ka Helu 12.
19—HOOKAHAKAHA NUI.
O ka paiia aku koe o na makana a me na uku hookomo.
O na Heihei Waapa Pea a pau, ua ae ia lakou e lawe i na ano pea a pau a lakou i makemake ai.
Ua ae ia na hoe Puna ma na heihei waapa a pau. No na mea i koe e ninau ia
JAS. W. ROBERTSON,
KAKAUOLELO.
J. A. CUMMINS, H. R. MACFARLANE,
CA@. A. MCINTYRE, CAPT. A. FULLER,
W. L. WILCOX, J. W. ROBERTSON,
Na Komite Hoonohonoho.
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI:--Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o Piipiilani o ka aoao mua a me A. J. Cartwright o ka aoao elua, ma ka la 10 o Augate 1882, i kakau kopeia ma ka buke 73 aoao 291, a mamuli o ka uhai ia o na kumu aelike o kela moraki, nolaila ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana e kudala akea ia ana ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka
POAONO DEKEMABA 1 1883,
ma ke Keena Kudala o F. P. Adamu ma Honolulu ma ka hora 12 o ia la. Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hanaia i keia la 8 o Novemaba 1883.
Penei na aina e kadalaia: O kela apana aina a pau loa e waiho la ma Moanalua, Oahu, ua hoakakaia na palena ma ka Palapala Sila Nui Helu 2072 a kuleana Helu 868 apana i ia Kaikaimalii, he 6 58-100 eka; he kupono loa no ke kanu kalo a me ke kukulu hale.
1145-4t.
HOOLAHA A NA LUNA HOOKO:--Ua hookohu ponoia na poe no lakou na inoa malalo i mau Luna Hooko no ka Palapala Houilina o Edwin O. Hall o Honolulu i make. O ka poe a pau he mau koina ko lakou i ka waiwai o ka mea i make, e hoike mai lakou i ko lakou mau palapala koina i hooiaio keponoia iloko o na mahina eono mai keia la aku o hoole mau ia lakou, a o ka poe a pau i aie i ka mea i make e hookaa koke lakou me ke kaulua ole.
MARY D. HALL,
WM. W. HALL,
P. C. JONES, JR,
Na Luna Hooko o ka Waiwai o E. O. Hall.
Honolulu, Nov. 6, 1883. 1145-4t.
NA HOOLAHA HOU.
AHA Hookolokolo Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka Waiwai o KAMARIA w. make kanoha ole. Inuia o ka Lanakanawai Kaapuai ma ke Keena.
Ma ka Heluhelu a me ka waiha ana mai o ka Palapala Noi a Keona Ko@ w. o--, e hoike mai ana o Kamaria no Ko@, Ka@ui, ua make kanoha ole au Ko@ ma ka la—M. H. 1870, a e noi ana e haawi ia ka Palepaia Hookohu Lanahooponopono Waiwai ia A. K. Mik@.
Ua Ka@haia o ka POAKOLU ka la 5 o DEKAMABA M. H. 1883 i ka lewa 100 kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o na Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Koloa, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu ina he kumu io ko lakou e ae oleia ai ua noi la. A o keia olelo kanoha e hoolahaia ma ka ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke KUOKOA he nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Koloa ko hawaii Pae Aina, Okatoba 31 M. H. 1883. J. HARDY,
Lunakanawai Kaapuni Apana Eha,
1145-3t
PALAPALA HOOLAHA:--E ike na kanaka a pau i ku i ka Helu Auhu o ka apana o Makawao keia M. H. 1883, e noho ana ka Luna Auhau ma na wahi a me na ia i haiia malalo iho:
Nov. 9, 10, 12, 13, 14, 15, 19, 21, 24, 27, 28, 29, a me 13, 14, 15, o Dekemaba, Hale Hookolokolo o Makawao.
Nov. 16, 17, Kula kahi o J. Kamakele.
Nov. 20, Paia, kahi o I@epa Kekahuna.
Nov. 22, 23, Huelo, kahi o ke keena hana o Akana Liilii.
Nov. 26, Haiku, keena hana o ka Hui.
Dekemaba 17, E hoopukaia na Palapala Hoopii imua o ka Lunakanawai o Makawao. Nolaila e makaala oukou i na la i haiia maluna ae, a e noho ana ka Luna Auhau mai ka hora 9 A. M. o na la a pau a hiki i ka hora 2 P. M. A. FORMANDER,
Luna Auhau o Makawao.
Lahaina, Oct. 18, 1883. 1143-3t.
OLELO HOOLAHA:--Ua makaukau na pepa hoike kuleana o ka "Hui Kalepa Hawaii," e kukuluia aku ana ma Honolulu nei. Nolaila ke konoia aku nei ka poe a pau i kakau inoa a me ka poe e ae e noho ana ma Honolulu nei e makemake ana e komo iloko o keia hui, e hookaa ae i ko lakou mau dala hookuleana iloko o ua hui la ia John Anahu Pauka i koho a i bonaia ma Honolulu, Oahu. No na mea i koe e ninau ia A. K. Palekaluhi, ke Kakauolelo o ka hui.
JOS. U. KAWAINUI,
Peresidena o ka "Hui Kalepa Hawaii."
1143-4t.
OLELO HOOLAHA—Ua hookohu ponoia o Mr. Samuel M. Damon i Leio ma ke Kanawai no ka mea nona ka inoa mala lo, a ua hookohu pu ia oia e hoolimalima i na aina a me na pa hale o ka Waiwai o Mrs. Bernice Pauahi Bishop, a no ka mea nona ka inoa malalo, me ka ohi ana i ka uku hoolimalima, a no ka hookohu ana i mau kokua a mau hope kokua, no ka ohi ana i na uku hoolimalima a me ka haawi pu ana i na palapala hookaa no ia mau mea, a me ka lawelawe ana ma ke ano he Agena no ka mea nona ka inoa ma lalo. CHAS. R. BISHOP.
Honolulu, Nov. 1, 1883. 1144-2t.
OLELO HOOLAHA.—E ike auanei na kanaka a pau ke nana mai i keia Olelo Hoolaha, owau o Keokolo o Puuiki, Hana Maui, he kahu malama Waiwai o Kelehua Paulo, ke keiki hanai a Kiowai k., a me Naliikanakaole w., e noho la i Pauwalu, Koolau, Maui, ua hoolilo ia wau i hope malama a hooponopono no kona mau Waiwai a pau, o na mea e ae a pau e kue ana i keia Olelo Hoolaha, aole o lakou kuleana, owau o Keokolo hope malama Waiwai o Kalehua Paulo.
KEOKOLO.
Pauwalu, Koolau, Maui, Oct. 22, 1883.
1144-1t*
HOOLAHA a ka LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.—Oiai ua hookohu popono ia mai ka mea nona ka inoa malalo iho nei i Lunahooponopono no ka Waiwai o William Hodge o Wainiha Kauai i make, ma keia ke hoolahaia aku nei, o ka poe a pau i aie i ka Waiwai o ka mea i make e hookaa koke mai lakou i ka mea nona ka inoa malalo ma kona keena hana ma ka hale Wiliko o Princeville, Hanalei, Kauai, a o ka poe hoi a pau he kuleana ko lakou i ka Waiwai o ka mea i make ina ua hoopaaia ma ka moraki a ma kekahi ano e ae, e hoike koke mai lakou i ko lakou mau palapala hooiaio kupono iloko o na mahina eono mai keia la aku o hoolo mau loa ia lakou.
JAMES M. GIBSON.
Lunahooponopono Waiwai o William Hodge.
Hanalei, Kauai, Oct. 22, 1883. 1144-4t.
HOOLAHA HOKI.—Ua nalowale a aihueia paha ma Waiohinu, Kau, Hawaii, he Hoki kane nui ulaula, he mau hulu keokeo mao a maanei o ke kua, a he moali ke okeo ma ka a-i, aole i kuniia i ka hao.
E uku no au i ka makana he $15 dala i ka mea e loaa ana a hoihoi mai i kuu Hoki, ina ua aihue io ia, alaila, e haawi no au he $10 dala hou ae mawaho o kela maluna i ka mea e hooia mai a ahewaia ka mea aihue.
REV. J. H. PAHIO.
Onomea, Hilo, Oct. 25, 1883. 1144-4t.
OLELO HOOLAHA.—Ke kauoha ia aku nei ka mea nona keia Lio kane hulu iole i kuniia i ka hao (F) ma ka uha akau mahope, e hele nei maluna o ka aina ma Waikapu, Maui. E kii koke mai, ina kii ole mai a hala na la he kanakolu mai keia la aku a'u e hoolaha nei. E lilo loa keia lio ia'u, oiai ua waiho ia mai i ka la 14 o Maraki, 1881 ma ke ano hoolimalima no hookahi dala o ka mahina, aole nae i hookaa ia mai ka uku hoolimalima no keia mau makahiki elua me ehiku mahina o ka hele ana o keia lio maluna o ka aina. Ina kii mai oe e lawe i ka Lio, e lawe pu mai me ka uku hoolimalima o ka aina, me na lilo no ka hoolaha ana. A e loaa no au ma kuu hale noho ma Waikapu, Maui.
MR. MANUELA BOROLE.
Waikapu, Maui, Oct. 16, 1383. 1144-4t.
HOOLAHA:--Ke papaia aku nei na ano lahui kanaka a pau aole e hele maluna o ka Aina o Waialae-nui a me Waialae-iki e ki manu, aole no e ae ia e pii i Kuahiwi me ka pu a me na mea oi e oki ai i ka laau ulu o Kuahiwi, a me ka ae ole ia e lawe pu me ka ilio e alualu ai i na holoholona o Kuahiwi, ke ole e loaa aku ka palapala ae mai ka Luna Nui, oia o W. C. Akana Kalauki. Ina e hoolohe ole i keia papa ana, e hoopii no maua e like me ke kanawai o ka aina.
W. C. AKANA & CHUNG WA.
1143-4t.
HOOLAHA:--Ke kauoha ia aku nei na mea holoholona a pau e hookau wale la i ko lakou holoholona e holo wale maluna o ka aina o Waialae-nui a me Waialae-iki e kii mai i ko lakou holoholona e lawe aku maluna aku o ko maua, aina, ina o ka mea kii ole mai, e kali no maua a hala na la he 10 e lawe no maua a hoopaa iloko o ka Pa Aupuni. Ina o ka poe e makemake ana e hookuu i ko lakou mau holoholona e hele mai e kuka po me ka Luna Nui, oia o W. C. Akana Kalauki oia ka mana o ka aina, a nana o hooponopono. O ka Luna Nui oia o Elia, ua hoopouia ia aole mana ona ma keia mua aku, ua waiho mai i kona palapala hookohu.
W. C. AKANA & CHUNG WA.
1143-4t.
OLELO HOOLAHA.
E ike ananei na kanaka a paa ke nana mai i keia Olelo Hoolaha, owau o Apoe (Pake) kaikaina ponoi o Iakoka (Pake) na hookohu ponoia mai au i hope malama a hooponopono no kona mau waiwai a pau, oiai ua hoi aku nei oia i Kina. Ma keia ke hoolahaia aku nei, o ka poe a pau i aie iaia, e hookaa koke mai la kou i ko lakou mau aie ia'u iloko o na mahina elua mai ka la e puka aku nei keia Olelo Hoo laha, a i ole, e hoopiiia no lakou ma ke kanawai. Eia kekahi, aole loa, au e ae e hookaa i kekahi aie i ho@ie ia ma ko'a inoa, ke ole e loaa aku na hoapono ana mai ia'u aku. E lilo keiai kanawai mai keia la aku.
Hanalei, Kauai, Iune 11, '83. 1124 1yt.*
NA HOOLAHA HOU.
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.—Mamaii o kekahi mana kuai i hoikeia @ makoko o kekahi palapala m@a ki i hoikeia makako o kekahi palapala moraki i ha@ mawaena o J. Kao@ Haha@ kona wahine o ka aoao maa, a me H. P@ o ka aoao eina, ma ka la 4 o @ 1883 i kakau @peia ma ka b@ke 77 2000 200, 277, a mamali o ka @haiia o na kuma aelike o kela moraki, ke hoolahaia aku nei e ka @aea @nu ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana e k@lala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki ma ka Poaono la 24 o Novemaba 1883 ma ka hale oihana o D. H. Hitchock ma Hilo, Hawaii.
E hoakakaia na mea a pau a pili ana i keia aina e D. H. Hitchcock @ ma ke kanawai.
H. PORTER
Mea Moriki.
Hilo, O@ 10, 1883
O keka apana aina e waiho ka ma ke alanui V@ ma ke kaona o Hilo, a maloko o ua apana la he 33-100 eka me kekahi hale laau pu. 1142-4t.
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI:--Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o Lanoai Lo me Makaaii kana wahine, a me Thos Spencer, ma ka la 4 o Dekemaba 1878 i kakau kopeia ma ka buke 57 aoao 372, 373, a ua hooliloia e Thos. Spencer ia J. W. Keomakani ma ka la 25 o Mei A. D. 1883.
Mamuli o ka uhakiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, a o kona hope oia o J. W. Keomakani, e hooko ana oia ia mana kuai a ma ia hooko ana e kudala akea ana i ka aina i hoikeia ma ia moraki ma ka Poaono ka la 24 o Novemaba A. D., 1883, hora 12 o ke awakea ma ka hale oihana o D. H. Hitchcock loio ma ke kanawai ka hoakaka ana i na mea a pau e pili ana i keia hana.
Hanaia i kela la 9 o Okatoba 1883.
J. W. KEOMAKANI,
Hope o ka mea nona ka moraki.
Penei ka aina e kudalaia ana: Aia ma Puueo, Hilo, e pili kokoke ana i ka uwapo o Wailuku he 2¼ eka ma ia apana. 1142-4t.
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI:--Mamuli o ka mana o kekahi palapala moraki i hanaia e See Sung Kee ia A. Conheok i hanaia ma ka la 2 o Novemaba 1882, a i kakauia ma ka buke 77 aoao 33, 4, 5, ma keia ke hoolahaia aku nei, e hookoia ana ka mana kuai o ua moraki nei, no na kumu ua uhakiia o na olelo aelike, a ma ia hooko ana e kuaiia aku ana ma ke kudala akea ma ke keena kukala o Lyons & Levey ma Honolulu, ma ka
POAONO, NOVEMABA 10 1883,
ma ka hora 10 o ke awakea o ka la maluna ae i oleloia, ka aina i hoakakaia ma ua palapala moraki la elike me na hoakaka malalo iho. No na mea i koe e ninau ia J. M. Monsarrat loio ma ke kanawai.
A CONHEOK,
Mea Moraki.
O ka waiwai e kuaiia ana oia no ka mahele hapa umikumamaono iloko a ma na hoolimalima o keia mau aina kanu raiki maikai ma Heeia Koolaupoko Oahu.
1 Hoolimalima mai a Kopaea Keliikanakaole ia Sam Guck & Co a i hoopaai ma ka buke 53 aoao 184, 2, Hoolimalima mai a John Me. Keague ia A. Chong hoopaaia ma ka buke 62 aoao 11, 3, Hoolimalima mai a Kopaea Keliikanakaole ia Sam Guck hoopaaia ma ka buke 61 aoao 236, 4. Hoolimalima mai a John Mc. Keague ia Ah Scon me Ah Chang hoopaa ia ma ka buke 36 aoao 355, 5, Hoolimalima mai a John Mc. Keague ia Ah Chan i kakauia ma ka la 28 o Aperila 1887, a oia no ka palapala moraki i haawiia i kakauia ma ka la 10 o Iune 1882.
A he mahele ekolu hapa umikumamaono iloko o ka mala raiki, ka hale wili raiki, na holoholona, na lako mea hana mahiai, a me kekahi mau mea e ae o ka hale mahi raiki.
1141-4t
HOOLAHA A KA LUNA AUHAU.—Ke hoikeia aku nei ka poe uku auhau a pau iloko o keia Apana, e hoomaka ana ka mea nona ka inoa malalo iho e ohi i ka auhau no keia makahiki, ma kona Keena hana makai iho o ka Hale Aupuni, e hoomaka ana i ka
POAHA NOVEMABA 1, 1883.
A elike me ka pauku 58 o ke Kanawai hou e pili ana i na auhau o na mea a pau i kau ka auhau maluna o lakou, ua kauohaia lakou e uku ae i ka Luna Auhau mamua ae o ka la
15 o DEKEMABA 1883.
A i ole, alaila e kau ia aku ana ka uku ana o umi pa-keneta. GEO. H. LUCE,
1144-4t. Luna Auhau o Honolulu.
KA HALEKUAI EMI O KE KULA.
NAKAUHALE NEI.
Chas. J. Fishel,
He lono hauoli i ke Akea.
Ua loaa mai nei iloko o keia mau la koke i o nei he 3000 paa lole o na kane, oia ke kuka, lole wawae, puliki, a e kuaiia aku ana no
5.00 Dala
Wale no o ka Paa hookahi. Heaha la ia!
KUAI HOEMI HOPE LOA!
UA KUAHA MAU WAIWAI MA NA HALEKaAI NUNUI O KA HIKINA NO KE KUMUKUAI HE $1000.
Ka Halekuai emi hookahi o ke Kulanakauhale nei.
16 I-a Kalakou no 1.00 wale no!
HE MAU A@A KALAKOA MAIKAI A PAA KEIA, AOLE HE HEHEE A MAE, HE OIA MAU.
2400 papale lede.
E KUAHA AKU AKA NO KE KUMUKUI HAAHAA LOA, I KUMU @ LOAA AI HE KOWA KUPONO LOA, I KUMU E LOAA AI HE KOWA KUPONO NO NA WAIWAI HOU E UPUIA AKU NEI A HOEA MAI MA NA MOKU A KU MAI I KEIA MAU LA KOKE HIO.
E kipa mai e na makamaka a e hooiaio no oukou iho, he emi ka makou mau mea kuai. CHAS. J. FISHEL, Kihi o Alanui Papa me Hotele, me ke kihi o Alanui Nuuanu me
[H@ ulaula] Kalepa, [@ ulaula.]
NA HOOLAHA HOU.
AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii @ae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka Waiwaai o D. KEKUA o Honolulu mokupuni o Oahu i make. Ma ke Keena Imua o ka Lunakawai Nui JU@U.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a me ka Papa Hoike a William Austin Whiting ka Lunahooponopono o ka Waiwai o D. K@kua no Honolulu i make, e pai ana e aponoia na hoolilo ana he $2043.58 a e hoike ana, o na mea i loaa mai ioia he 7017.09, a e nui ana e nana a aponoia kela mau mea, a e k@ohaia e mahei@ i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano, me ke noi pu mai e hookohuia i Ka@ Malama no a a Keiki @o ole mamuli o na kuma i h@keia ma ia Palapa@p@ Noi.
Ua kanok@ia o ka POALIMA, ka la 11 o DEKEMABA, M. H. 1883, ma ka hora 10 o kakahiaka, imua o na Lunakanawai Nui la, ma ke Keena ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kohooia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na Papa Hoike i oleloia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu io ko lakou e ae oleia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea kuleana maloko o ka waiwai i oleloia. A o keia kau@ha ma na olelo Hawaii me Beritania, e paiia maloko o ke KUOKOA me Hawaiian (@ he mau nepepa i paiia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i oleloia no ka hoolohe ana.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 1 o Novemaba, M. H. 1883,
A. F. JUDD.
Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.
Ikea: HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo. 1144-3t.
AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka Waiwai o KA MEA KIEKIE KE KAMA ALII WM. PITT LELEIOHOKU, o Honolulu i make. Ma ke Keena imua o ka Lunakanawai Nui JUDD.
Ma ka Heluhelu a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a me ka Papa Hoike hope loa a Alex. J. Cartwright me Charles H. Judd na Lunahooponopono o ka waiwai o Ka Mea Kiekie Ke Kama Alii Wm. Pi@ Leleiohoku no Honolulu i make, e noi ana e aponuia na hoolilo he $2626.93, a e hoike ana o na mea i loaa mai ia laua he $30,477.09, a e noi ana e nana a e aponoia kela mau mea, a e kau@haia e mahele i na waiwai e waiho ana ma ko laua lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana ia laua a me ko laua mau hope mai ko la kou noho ana ma ia ano.
Ua kanohaia, o ka POALIMA, ka la 7 o DEKEMABA M. H. 1883, ma ka hora 10 kakahiaka, imua o ua Lunakanawai Nui la, ma ke Keena ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua Noi la a me na Papa Hoike, i oleloia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu io ko lakou, e ae oleia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i oleloia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii a me Beritania e paiia maloko o ke KUOKOA a me Hwaiian Gazette, he mau nepepa i pai a hoolahaia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i oleloia no ka hoolohe ana.
Kakauia ma Honolulu ko Hawaii Pae Aina, i keia la 25 o Okatoba M. H. 1883.
A. F. JUDD,
Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.
IKEA: HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo. 1143-3t.
AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka Waiwai o LOKE w. o Molokai i make. Ma ke Keena imua o ka Lunakanawai Nui JUDD. Kanoha e Hoolaha i ke Noi e Apono i na Papa Hoike, Hookuu ana, a e Mahele i ka Waiwai.
Ma ka Heluhelu a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a me ka Papa Hoike a Hoaa Nakapalau w. Lunahooponopono o ka Waiwai o Loke w. no Molokai i make, e noi ana e aponoia na hoolilo ana he $63.50, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $64., a e noi ana e nana a aponoia kela mau mea, a e kanohaia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano.
Ua kauohaia, o ka POALUA, ka la 27 o NOVEMABA M. H. 1883, ma ka hora 10 kakahiaka, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena ma ka Hale Hookolukolo ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na Papa Hoike, i oleloia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu io ko lakou e ae oleia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i oleloia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii e paiia maloko o ke KUOKOA he nupepa i pai a hoolahaia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i oleloia no ka hoolohe ana.
Kakauia ma Honolulu ko Hawaii Pae Aina, i keia la 23 o Okatoba M. H. 1883.
A. F. JUDD,
Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie,
IKEA: HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo. 1143-3t.
AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka Waiwai o LEE LOY o Hilo mokupuni o Hawaii i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Nui JUDD.
Ma ka Heluhelu a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a F. T. Lenehau, @. Afong, a me Chulan &CO., o Honolulu mokupuni o Oahu, e hoike mai ana o Lee Loy no Hilo i oleloia ua make kauoha ole ma Honolulu i oleloia ma ka la 5 o Okatoba M. H. 1883, a e Noi ana e haawiia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai ia W. Austin Whiting a i ole i kahi mea kupono e ae; Ua kauohaia e lilo o W. Austin Whiting in Lunahooponopono Waiwai no ka manawa nu ua waiwai la, a ma keia ke hookohuia aku nei oia elike me ia ano.
Ua kauoha hou ia o ka POALUA, ka la 13 o NOVEMABA M. H. 1883, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ma ia manawaa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu io ko lakou e ae oleia ai ua Noi la. A o keia olelo kauoha e hoolahaia ma na olelo Beritania a me Hawaii i ekolu pule ma na nupepa KUOKOA me Hawaiian Gazette ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu ko Hawaii Pae Aina, Okatoba 22 M. H. 1883. A. F. JUDD,
Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.
IKEA: HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo, 1143-3t.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha. Ma Ka Hooponopono Waiwai. Ma ka Waiwai o KAILI k. o Koloa i make. Ma ke Keena imua o ka Lunakanawai Kaapuni.
Ma ka Heluhelu a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a me ka Papa Hoike a Frank Bind@ Lunahooponopono o ka waiwai o Kaili k. no Koloa i make, e noi ana e aponoia na hoolilo ana he $--a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $--a e noi ana e nana a aponoia kela mau mea, a e kauohaia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano.
Ua Kauohaia o ka POAKOLU ka la 5 o DEKEMABA M. H. 1883, ma ka hora 10 kakahiaka, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena ma Koloa, oia kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na Pana Hoike i oleloia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele a e hoike i ke kumu, ina he kumu io ko lakou e ae oleia ai ua noi la, a malaila e hele a e hoike i ke kumu, ina he kumu io ko lakou e ae oleia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i oleloia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii e paiia maloko o ke KUOKOA he nupepa i pai a hoolahaia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i oleloia no ka hoolohe ana.
Kakauia ma Koloa i keia la 31 o Okatoba M. H. 1883. J. HARDY,
Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.
1145-3t.
HOOLAHA:--Ua nalowale he buke hoahu dala ma ka Banako o Bihopa ma E uku ponoia ka mea e loaa ana ua buke la ke waihoia ma keia keena. H. S. GIBBINS.
1145-3t.
NA HOOLAHA HOU.
HALEKUAI HOU
CHAS. J. FISHEL
KA WEHE NUI ANA@
HALEKUAI HOU @
Chas. J. Fishel.
KIHI ALANUI NUUANI @
Na Waiwai hou o ka hoea ana ma @ ia ma ka mokuahi Maep@ Halekuai hou
Na lako aahu o na Kan@ i ike oleia ma ke kul@ mua, a e ku@ aku a@ ka waipuhe i ike @
Na Kalakoa hou! Na Kalakoa h@
Na paa lole o na kane mai ka 5@ a hiki i ka $@000 o ka@
E HELE MAI HOOKAH@
MAI NO A PAU
CHAS. J. FISHEL
Kihi o alanui Nuuanu me Kal@
HALEPAI O THOS. G. THRUM
--O KA NUPEPA
SATURDAY PRESS me KUOKOA
ALANUI KAAHUMANU, HON@
Malaila e paiia ai na ano a pa@
BUKE,
HOIKE O NA KULA,
HOIKE A NA KOMITE
NA HAAWINA K@
PAPA KUHIKUHI O NA ANO A@U,
HOOLAHA NUNUI A LA@.
BALOTA, L@ p@
TIKETA, W@ l@
HOOLA@
&c., &c., &c.
Iloko o ka wa pokole a me ka @
A ma ka halekuai o THOS. G. THRUM
ma ALANUI PAPU, e @
Kalana kakau o na ano a pau,
Wahi Leta " " "
Inika " " "
Penikala " " "
Mea Hoopipila, @
Peni gula a me kumu, gula,
Kii, a me na laau,
Buke kii o ka ohana.
Buke kii a na keiki.
Na mea paani a na @,
Kaa a na keiki,
Kaa huila lua o na @
A he Agena no ke ana lole pepa@
Keiki a me na wah@
No ka hoailona ana i na lole me na @ e hookoia na kanoha a pau no na papa @ ke waihoia ma keia halekaau n@ ka @ pu o ka papa inoa i makemakeia. Uk@ no ka inoa hookahi me inika a me ka hulu, $1, 30 ina ma ka papa inoa keleawe, a @na ma ka papa inoa dala, 53.
O na kahoha @ mai na mokupuni e hookoia ina e hoouna pu ia mai me ke dala, a me ka m@kaka pono o na hoalaha ana.
THOS. G. THRUM.