Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 34, 25 ʻAukake 1883 — UA IKE MAI KA PO. [ARTICLE]
UA IKE MAI KA PO.
Ma ka Poalua o kela pule, ua kaili ia aku ka uapo o Waiawa e ka wai kahe, a ua ku olohelohe iho la na pou pohaku, kahi 0 ka uapo i kau ai.
Ma ka mahina iho nei o Maraki ka paa ana oia uapo, alua wale no mahina a oi ke ku ana, a ua pulumi koke ia aku la no e ka wai, e like me ka hiolo pinepine 0 ka aha kuhina nana keia mau hana, pela no e hiolo pinepine ai ka lakou mau hana aupuni, a o ke dala a ka lenulehu ka luahi, ehia no la hana a keia aha kuhina e hana ai a holo pono, no ka mea, he haule pinepine ma na mea a pau, ke ike mai nei ka po i na hana a keia aha kuhina, a hoolilo i mea ole ka lakou mau alakai ana.
Eia nāe ka mea kupanaha; he keu ka poe noho loihi ma ka oihana, o ka poe hiolo pinepine o na hana, i ka hiki ana mai o ka lohe, ua lilo ka uapo i ka waf, hele kino aku la ke kuhina waiwai a me ke kuhina kalaiaina malaila, i hele paha laua ilaila e nana ai i kahi 0 ka puuone i hiolo ai i ka wai.
O ka nui o na dala i lilo ma ka hana ana i keia uapo, he $4,000 paha, a he keu keia 0 ka aha kuhina hoopoho dala nui wale o ke aupuni, mamuli keia o ka Kipikona mau alakai ana, o ka mea nana i hana keia uapo oia no ka hoahanau o kana hunona, ua noho keia hoahnnau 0 kana hunona mamuli 0 ka Kipikona alakai ana ia Ailuene Buki, e like me kana alakai ana i na hana e ae 0 ke Keena Kalaiaina.
Aole i manao ia keia uapo e hana ma ke ano paa, aka, i hana ia ma ke ano hoomakeaka, a ine ke ano hoopoho dala o ke aupuni.
Eia no iloko nei o ke kulanakauhale kahi i noho ai o ke kamana akamai i ka hana uapo, nana i hana ka uapo o Waikahalulu, ka uapo o Pelekunu ma Molokai, ka uapo o Honolii ma Hilo, Hawaii, a heaha la ka mea © ke aupuni i kii ole ai iaia, ke kanaka i ike ia ke akamai, a ke ku nei keia mau uapo me ka lilo ole i ka wai, a ua kamaaina ke aupuni i kana mau hana pono. Alea, ua maopopo no, o ko Kipikona noho ana ma ka oihana' kuhina ke kumu i kii ole ia ai, o manao kela o lilo .ka hana i waho, nele hoi ka i ala mau punahele a kaulana ole ko i ala inoa, aka, he hilinai kuhi hewa nae ia o ke aupuni. •