Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 31, 4 August 1883 — HE MOOLELO EEHIA NO NA HANA HOOWELIWELI O KE TOWERA O LADANA. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

HE MOOLELO EEHIA NO NA HANA HOOWELIWELI O KE TOWERA O LADANA.

I ka fmi a ka »ua unuhi mooUl* 9 "Be | ritma k* lYhi* Olt, a w Mahont k* Kc*. "]

MOKUNA VL I I ka hookoia ana o ka makemake o ke I)uke Nonhumberland e lilo oia i mana nui maluna o na puali kaua a pau malalo ona, alaila, ua ku aku la oia a pane aku la penei: E o'u mau haku, ua pono keia manao o oukou imua o'u. E hele ana au a me kekahi poe kpikoi kakaikahi me a u, a me ka puali kaua e makaukau nei e hele aku no ka hana i kau ia mai e oukou maluna o makou, no ka pono a me ka pomaikai o keia anaina a me ka hoomauia ana aku o ke kiekie o ka inoa a me ka mana o ko kakou aliiwa hine opio; e hele ana makou e molia i ko makou mau kino a me na ola, iloko 0 ka hookahe koko manaonao a me ka weliweli, e hookauia mai ana e ko kakou mau enemi ma ke kahua kaua; aole no ko makou hanohano, aka, no ka lehulehu a pau, nolaila, e waiho iho ana makou i na makalua o ka hoomanao ana me oukou, ka makou mau keiki, ka ohana a me na home: e waiho iho ana makou ia mau mea me Oukou, a ke paulele nei makou nie ka hilinai i ko oukou hooko j)ono ana, Ina ua ike makou, he. n^^aia^ lio maīkou poino, alaila, he ro^ oVV .' ono l° a makou ka iiuiiu ana no ko makou mau ola e j>akele ae mai keia poino ae; a pela like no paha oukou a pau. Aka, ano, ke hilinai nei makou a me ka paulele e hooko pono 1 ka hana no ko oukou hanohano. a no ia mea, ke haawi nei makou i ko makou mau ola a pau no ko kakou pono kaulike. Aka, ina e kapae ae oukou i ko oukou hilinai a me ka paulele ana. me ko oukou manao ana {x?la e hoomau ia ai ka ikaika, alaila, e makia ia auanei ko ke Akua ahewa ana ia oukou no ka hookahe ia ana o ko makou koko, me ka mawehe ole ia ana o ka oukou olelo hoohiki paa imua o ke kuahu hoano i hoolala ia ai e oukou me ka laelae imua o ke kiekie o ke aliiwahine, ka mea hoi a oukou a ine kakou pu i aelike ai e hooko ma ko kakou lokahi ana e pulama i ka ihiihi a me ke kilakila o ka nohōalii; aole ma kona imi ana i kona pono 3 me kana mau noi ana. E hoomaopojx> pu ia no hoi, o ko ke Akua makemake, o ka hooko pono ia ana o kana olelo me ka niakaala ana i ke komo ana mai o kekahi hoomana okoa, e hookahuli i ka oiaio i kukulu ia, ke kuahu hoi (e like me ka oukou i hoike mau ai) i kukulu ia ai ko oukou mau manao maikai i kinohi a me ko oukou ae ana, e like me ka mea i ike ia e a'u ma ko oukou mau pulima kakau. Aole o'u kanalua no ka hana; aka, ina he mau hana apuhi ka oukou, aole no ka maikai, alaiia, o ka hopena auanei e hiki mai ana, ke kau ana mai o ka hoopai mai ka lani mai no ia hana. Ke hoahewa mai nei kou kiekie ia makou no keia kumuhana i pane aku ai o Arunadela. Aole au e kamailio hou aku ana, aka, iloko o keia wa kupilikii, ke niakemake nei au e hookuikahi ia ko oukou mau manao me ka iokahi, e kapae ana hoi i na manao kekeue a jxau, ka mo kuahana, huwahuwa a ine na manao lili pilikino, i pane aku ai ke Ouke. Mai kanalua no ia mea, wahi a Ki kila i pane aku al Aole au i puana i keia mau olelo umia o oukou, no ko'u inanao paulele ole i ka oiaio o ka oukou mau olelo, oiai, ua loa ia'u ka hiHnai ana i ka oiaio 0 ko oukou manaa Aka. e }xaipai aku ana au e hoomanao oukou, malia o ala ae kekahi mea e mokuahana ai oukou 1 ko'u wa e kaawale ai: a ob ka'u e noi nei, mai manao hoino oukou no'u rna keia huakai a ? u e hele nei, e iike me ko oukou hoino ole i* oukou iho, i pane hou aku ai ke Duke« Huli ae Ia o Pemeberoke ia Renada

a pane aku La„ ho< v kahiliile no ! nu<.*)'.op<» ;a kaAvu. as| hol aohe war>aobnj ana no kon3 huu mai i o kakou nei. f Ina ua hilinai ok kodykkkie i kekahi o niakou no keia ua kuhihewa loa ia oe; no ka uiea, owai la o makou e hiki ke hootnr?nae i kona linia no keia hana kuioakaia. A ina hoi makou e haliu kuu :<ku ana ia oe me he kipi la, aiaiia, owai la o inakou ke pakeie i kona ahewa ole ia ? Nolaila, e hoopau loa ia kou mau manao kanaiua a j>au mai ou aku, i pane aku ai o Arunadela. Ke nonoi nei au i na Lani e hoopau ia mau manao o'u, wahi a ke Duke i l>ane aku ai. E ka hoahanau Sofoloka, ke waiho nei au i ka mana a pau o ke Towera ia oe, me ka nonoi pu ana aku ia oe, e pulama laahia i ke kalaunu o kau kaikamahine, a he mea maikai ia malalo o kou malania ana. Ano ke hele nei au no ka hana i waiho ia mai i ko'u lima e ke alii. Na na lani e koAa i kau huakai e ka mea kiekie, i pane aku ai o lane, a panai mai la ke Duke me ke kunou i awili pu ia me ka liaaheo. Aloha oe e kuu haku: he mea kaumaha ia no'u ko'u ukali pu ole ana me oe, i loaa ai ia'u ka haJ!>li &na e haawi aku i ko'u puuwai nei e hookahe ia ka muliwai koko maloko aku o'u no ke keakea ana i kou ola, i pane aku ai o Arunadela. Auwe ! o luda ! wahi a ke Duke iaia iho. I ka pau ana o keia mau hana, ūa hookuu ia ka aha kuka, a huli hoi aku la o lane'no ka halealii,, i ukaliia e kona luaui makuakane keiDuke Sofoloka, na emebased6& elua a kekahi poe koikoi*o lattal^ika. iUa oiai, ua hooko ia ka kaua mea % kaumaka ai, killlil' ** JF /iw^nV : — l'Vn)el>oroke i aku ai ia Renade oia lakou e hoi ana ma ke alanui me lane. Pane aku la o Renada, mamua o ka poeleele ana o kn la apopo, e kuahaua ia ana ke aliiwahine Mēre i Moiwahine ma ke kulanakauhale o Ladana. Ma keia manawa. ua ukali ia ka huakai a ke Duke e ka Mokuisa o Northampton, ka Haku Cirey a me kekahi poe koikoi e ae, a ee aku la lakou iluna o ka waapa a holo aku la no Dusehama Hale. Ma ia po ana iho, hoomakaukau iho h. ke l.)uke i kona puali koa no ka liuliu ana no kahi i kauoha ia iaia ma kana huakai moewaa. I ke kakahiaka ana ae o kekahi la, iaia i niaalo ae ai maluna o kona lio me na koa malalo ona me ka haaheo nui, niawaena aku o kahi kauhale o Shoreditch, ua haiamu mai la ka lehulehu, a piha kui na kapa o ke alanui no ka makaikai ana i ka huakai inu koko a ke Duke. A o ka mea i ikeia iwaena o ia lehulehu, oia no ka halii ana o ke ano meha a me ka puana leo hauoli ole maluna o ia anaina nui. Ke lulumi mai nei na kanaka e makaikai ia kakou wahi a ke Duke i pane aku ai me ka leo piha hauoli i ka Haku Grey, ka mea e holo pu ana ma kona aoao; aka. puana hou ae la nae oia, aole nae he leo mai keia lehulehu mai e i ana na ke Akua e kokua ia kakou. MOKUNA VII. E na makamaka heluhelu o keia nanea, maanei e haalele kakou i ke Dnke, ke hele la oia e halawai me na ho- i pena weliweli o ka popilikia ma kona | alahele i maopopo lea kā hopena, a e! huli ae kakou a nana hou no ke kulana, | ka noho na a me na ouli hakumakuma | o ko lane nohoalii anamalunao ka leialii ana e papahi ana maluna o kona poo; ka mea hoi a kakou i ike ai i na mokuna i kaahope aku la. He oiaio, o ka nohoalii ana o keia aliiwahine o lane. ke nee awiwi loa mai j nei kona hopena weliweli a maoaomo; he bo{)ena ho» i piha i na poino he nui o ke kaumaha a me ka walohia, he hopena hoi i kuni ia me na maka ihe wela o ke aloha ole a roe ka lokoino» e hi ki ole ai 1 na lihilihi niaka ke aua aku i na omaka kulu hau aiai, i ko lakou iho makawalu ana iho iluna o na apuupuu lepo panoa o ka honua, a e hooiilo ia ai hoi ka ikaika hoonee o na mea {taahana 0 ke kino i mea ole; e hoopaakuku ana 1 ka holo inaikai ana o ke koko ina na lala a jau o ke kanaka me he hau la; ke oolea, me ka hoomaha o ka nape 1 ana a ka pana i ka uinauma. i ka ua mea he walohia i ke aloha no keia ka-; ma aliiwahine opio i mohai ia ma. ka j

aniana oki poo, n\atnult o na hana ha oie a ke l>uke SorthumtK-rUtul la Northumberland e heW U e kau aku i ka hoopai maluna o ka poe i kue mai ia iane a me kona kiekie |>u. aia hoi. e hoea maa mai ana na lono makamaka hou hoohauoli nianao i kela a me keia tnana\va, imua o na eraebasedoa e.luakaha pu nei me lane maloko o ka pakaua Towera; e hoike mai ana ia mau lono i ka huina nm o na makaainana i komohia pu aku e kokua i ke aliiwahine Mere. no lakou ka huina ikaika ma kahi o ke kanakolu tausani kanaka, he puali kaua hoi i pa pakolu aku i nakoa malaloo Northumherland. Aole hoi o keia huina wale no, aka, o ke kulanakauhale holookoa kekahi i komo pu ma ke kue ana aku ia Xorihumberland, me ka heie ana mai o na kanaka a ina na ipuka pa o ke rowera, a kauoha mai la i na kiai puka, e wehe ia na ipuka pa o ke To\vera ma ka inoa 0 ke aliiwahiue Mere. Aka nae, ua hoopuehu liilii ia aku keia poe hoalala kipi e ka poe iloko o ka pakaua Towera me ka hookahe ia o ke koko; o ke alakai nae o keia poe, oia ka i pakele mahunehune aku. ua hoomaojx)po ia aku nae kona ano, oia no ka paahao Gilipeta, ka moopuna a ka luahine kilokilo i hoike ia ma na mokuna i hala--1 kekahi la ae, ua nui a ka launa ole na kanaka i akoakoa maim iwaho o ka pakaua, me na helehelena hihiu hae; a ua komo ka pahuohao i ka poe iloko o ka pakaua, e ala ae ana he hooili kaua nui a weliweli e popoi pu aku ai i ka pakaua me ka hakalia ole. I keia wa, ike ia aku la ka nee haka lia ana mai o ka puali kaua malalo o ke Duke Northumberland ina kana misiona luku i kona mau enemi; aka, o na kahoaka nae i kau e mai nona, oia ka mea i hoike ia mai e ka olelo kahiko. "o ka hookaulua ana. ua hoopuftaīuria tneta " lfe o)aio. uu hahr wai oia me ka ulia keakea ma kana hua kai, a oia ka niea nana i hookanaiun me ke kuihe i kona puaii kaua. a hooikaika aku hoi i ka manaolana i ka poe e kokua ana i kealiiwahine Mere. He eono mau moku kaua i piha i na koa a me na lako kaua, ua hekau ae lakou ma o Varmouth no ka akeakea ana ā*Si ia Mere i kona wa e hoao ai e holo no ka imi ana i kona pakele ma ka moana; ua hookomo ia keia mau moku iloko o ke awa, a hookuu ia iho la ko lakou mau heleuma ma ia wahi, me ke kipa ia ana mai o ko lakou mau aliimoku e Sir Henry Jeningham, ka mea e hoolako ana i na koa kokua no ke kania aliiwahine lane, me kona hooikaika nui anj e k*>?no aku e kokua no ka pono o lane. I ka hoea ana aku o ka lono maloko o na paia o ke Towera, no ka ioohia ana o kona mau puali kaua me ka ulia hookuemi hope, ua puanuanu ae la ka pumehana o ko lane mau manaolana maikai, a ike koke iho ia oia i ke poho 0 ka mea ana i manao ai, a makaukau iho Ia oia e imi i kona pakele. O kona luaui hoi, ke Duke Sofoloka, no ka hiki ole iaia ke uumi iho i kona manao piliKua, nolaila, ua hoouna maluaku la oia he elele i ka Haku Guilafoda Dudele, ka mea hoi i kaawale loihi iloko o keia wa o ka pioloke mai na maka aku o kana wahine ke alii lane, e kauoha ana iaia e hoi koke mai me ke kaulua 3le. I ka ioaa ana aku o keia lono iaia, na hele kino mai la ka Haku Dudele 1 like me ke kauoha i loaa aku iaia. 1 <a halawai hou ana o lane me kana lei pee poli aloha, he mea e kona pihoihoi nui me ka hauoli. nie kooa apo ana aku iaia me ke aloha pumehana o ka wahiue i ke kane. O keia hui hou ana o [ane me kana kane, imua no ia o na ikemaka, kona luaui makuakane, ke Duke wahine Northumberland, a me aaiede Herbert a me Hastu» |>. Ua f)ookaumaha ia ko Dude ] anao no kana mau hana, nolail' *iikuli iho ia. oia ilalo imua o kana aliiwahine a oonoi aku la iaia e huikala mai i kana uau hana kue i hana aku ai imua ona, )iai, ua hoehaeha ioa ia kona uhane no a mau hana ana i lawelawe ai, a maweia ka piii aloha ana mawaena ona a ue kana wahine, a pela i komohia ai eana aliiwahine iloko o keia popilikia lui e kau nei * £ kuu limiele aloha, aole ioa au e KK)pk4oke alu ana ia oe, aole pu no Ik>l au e hoao aka ana e huna ae mai ia oe mai, o kou kaawale loihi ana he Mea ia nana i hoomahuahua mau mai i ea pBi kauinaha o ko'u noonoo umnua

a<s o īix pihkui e.w c kau oei ' * ka leu'n a'u e t*u nei. ,ua nu\ojx>|,<» no ia oe« aole u n.o h.ū aku. aka. n*>u noL Aka. auhea oe ' Ke nei au, ua hio aku ka mea nui oi aku iniua o ko'u niau niaka, a he iiukamae laa ia imua ou. E kuu aliiwahine. roai hoopuka aiai i na olelo oia ano> i pane aku ai kana kane uiia me ke ano kaumaha. Ons hiona o ka manawa. aole ia i oi loa aku ka poino, mamua o na mea au i mai\ao waie aL Ua loaa mai nei h"u he mau pa!a{xi!a i piha i sia manaolana hauoli a me ka hilinai ia, mai ko u makuakane ponoi mai. ka mea*i hiki aku me kona mana ikaika nui ma Bun Sainte Kdmunds, Ma ka la a(m{X> e hooi'i ai oia i ke kaua no ke kinai ana aku t na [H>e kipu a o ka elele ho|>e e hiki nwi ana. he mea kanalua o!e e !oaa inai ana na !ono no ko lakou hoopio ia ana. K na lani, e hooko ia mai ka oiaio n keia mea. e kuu haku aloha, i jxine aku ai o lane. Aka. aole lo;i au i piha mc ka manaolana no ka hooko ia. l'a hoouna pa!ajxi!a aku 4 iu ina luna ma kai a pau o na apana like o!e. e kauoha ana ia lakou e hoakoakoa i puali koa no ke pale ana i ka [kk' kue mai ia'u, me ke kauoha pu ia ana o ke ki.iaina a me na mana kanawai o kc ku!anakau hale holookoa e akoakoa ae i ka ha!a wai a ka aha kukakuka i ka la apopv». no ka noonoo ana 1 ka hana kupon«» e hana ia ai no keia niea ano nui. E kuu kaikamahine, wahi a ke l.)uke Sofo!oka i pane aku ai, he mea kupono ia'u ka hoike ana aku ia oe e ke alii. ua loaa mai nei hc mau pa!apala mai kona kiekie mai, ke Duke Northumber!and, e hoike ana i ka mea Hke ole 1 hiki mua mai imua o ka Haku Gui!afoda. Ma kela mau palapala, e hoikeike mai ana oia i ke kulana o ka puali kaua, a e kono ikaika mai ana iakikoue lioouna aku i na kokua. O kona mau ! koa, wahi a ke I')uke, ke haalele la i kela a me keia la i ka puali kaua me ke alohu hoalauna ole. A ina aole e hoouna awiwi koke ia ak.fl na \>uali kokua a me na lako kaua, alaila, he mea kanalua ka hiki ana e paio aku ika enemi. (Aoleipau.)