Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 29, 21 Iulai 1883 — HEAHA LA NA MEA E HANOHANO AI OE E HAWAII. [ARTICLE]

HEAHA LA NA MEA E HANOHANO AI OE E HAWAII.

Ma keia ninau kakou e hoakaka ai a e wehewehe ai i na mea e maopopo ai kou hanohano e Hawaii. 1 O ka naauao, oia kekahi alanui maikai nahelehele ole ou e Hawaii e imi ai i mea e hanohano ai oe e Hawaii, ina e hoouna nui na makua i ka lakou mau keiki e hele nui i na kula hao-

le wale no, mai na kula liilii aku a hiki i na kula nui loa, oia hoi na kula kiekie, alaila, e wehe mau ia ana na ki pohihihi o na olelo naauao loa; iloko o na buke kahiko o ka honua nei, nui loa na buke haole olelo hoonaauao e waiho nei iloko o na hale kuai buke ma Honolulu, a me ka hale aupuni, owai la ka mea nana e heluhelu i ua mau buke la, o na haole wale no; nolaila nui loa ko lakou naauao, mai loko mai oia naauao nui o na haole, ua pii pu mai me ko lakou hanohano; a mai loko mai oia hanohano, loaa no ia lakou na manao kuokoa imua o na lahui a pau o ka honua nei; a ua nui pu no hoi me ka waiwai, a mai loko mai oia waiwai ua lako loa ka noho na o na kanaka. O keia mea o ka naauao ka Solomona i noi ai i ke Akua i mea e pono ai a e kokua ai i kona hooponopono ana i ke Aupuni Iseraela. Ua oleloia, ua pakui pu mai ke Akua i kekahi mau makana okoa, oia hoi ka waiwai a me ka hanohano. Ina hoi ha pela, o ka manaoio no ka mua, a ma ia alanui maikai no e hele ai a loaa aku ka hanohano; nolaila, aole e poho ana ka manaolana o na makua ke hoouna mau i ka lakou mau keiki i ke kula haole, a penei e hoouna ai: O na kaikamahine i na kula kaikamahine kiekie o Makawao, a oia ka helu akahi ma ke aupuni Hawaii; a o na keikikane hoi e hoouna koke i Lahainaluna, ka helu ekahi iwaena o keia aupuni, aole ona lua e like ai, nolaila ke papa nei au ia oukou mai hoouna i na keiki a oukou e kepa ia i na mahiko, kela hana pupuka kohu kauwa kuapaa. He nui loa na kanaka i kaulana mau ma na aina naauao no ko lakou hanohano e like me Napoliona, Wasinetona, Kallla Ua ikeia ke kumu o ko lakou hanoh:<no, oia no ko lakou nauao, a no ia naauao ua kohoia lakou i mau makua e hoomalu ai i na miliona kanaka malalo iho o lakou. nei, ka mea nona keia kumuhana maikai e ku aku nei imua o oukou. nui wale na poe i hoonaauao maikai ia! | mai I.ahainaluna mai, a ke noho hano j hano nei kekahi oia poe iloko o keia | aupuni a ua hanohano hoi o Hawaii! ma o lakou la, a ua kuonoono loa hoi 1 kekahi poe. * j i Heaha la ke kumu o ia hanohano ?j Eia o ka piha i ka naauao, nolaila aole j e poho ke aupuni ke hookaawale i ke-; kahi puu dala nui i kupono no ka hoonaauao ana i na keiki: e aho ia mamua oka lilo ana i na koa a me na puali! kaua lio ok wale y he mea aha la ia ? I Eia, he mea kiola dala wale no keia, a j he nui wale aku nn mea i koe ma keia j | manao mua. | 2 E hoopau u kn ke kaa.ika lawela-! we ana elua walīin •. a no -ko ka wahi-1 ne lawe ana i elua kane ma na home o lakou, he mea keia e hapalaai i ka inoa maikai ou e Hawaii i ka lej>o opilopilo hohono, e hiki ole ai i na puka ihu o kakou ke honi ae me ka maikai. | Ma ka nana ana iwaena o kekahi poe 0 keia lahui, ke noho nei kekahi jx>e o ia ano pela ma ke ano haumia, nolaila, eia ko'u manao ma ia wahi, e haalele loa oukou i keia hana pelaj>ela, a e lawe i keia oihana, aohe mea nana e keakea ia oukou ma ia mea. Ua olelo ka buke nui he mea maikai ka mareno na mea ā pau, i na makemake kekahi e noho maemae ma na home Hawaii o kakou, a e imi hoi i na mea e u!u nui ai keia lahui, e'ia waie no ka jxino e \ haalele i ka noho manuahi, a e hoi ae a ke kulana mare mua i kinohi. He hewa nui keia na kakou a |»au e nana mai, oia hoi ka hewa i hoopai ai ke Akua i na kulanakauhale elima o Sodoma a puhiia ai i ke ahi: nolaila * hiki ana no ia hoopai maluna ou e Haj waii ke hoo(>aakik i ka naau o na keiki |a kanaka, nolaila ke hana nei au i keia 1 i mea e imi ai kakou i na mea e hano- ; hano ai oe e Hawaii, aob kekahi k.v i hua e hookiekie ae ai *ia oe a lilo oe i ■ mea nuu oia hoi ka noho maemae ana \o ka lahui, a pela aku. \ 3 E malama oe e Hawaii ika jK>no„ \a o keia ka hoj)e !oa o na manao a'u i [ makemake ai e hai aku i ke akea. no \ka imi ana i na mea e hanohano ai o : Hawaii nei. no ka mea ua olelo hou [ka buke nui ia kakou, o ka pono ka niea e kiekk ai ka lahuikanaka, a o ka; hewa ka mea e hoohaahaa ai i ka lahu» kariakx Ina ua kiekie ke kanaka e (malama ana ika |>ono alaila ua hanohanonohoi ua kinaka b, a pela no hoikalahui.

Ina hso mau keia iahui svva <a mahi ma ana i ka poiuk aiaib ua h.ihai nuu no ka hanohano ia oc e Hawau. E n.i i na ta l >anieb s he kamika pio oia ī ; ia i Babulonau nka, '£Mh-igia ka naauao j maikai loa a nve ka pono im'aa o ke ao \ nei, a imua hoi oke Akua. Ua hoo i hanohano n>a ia oia maluna o na lii a | me na mea a pau, nolaila aohe ia he j ft\ea malihini ia kakou ka noho ana iho | 0 ka hanohano iiuna o ke kanaka pono. pela no ke aupuni i na e malama na lii j a me na makaainana i ka pono e iike ■ me ka manao ekolu o keia kumuhana.' alaila e noho iho ana no ka hanohanoi iluna ou e Ha%vaii imi loa. ina [H?la au I hea la ka wa pono e imi ai oe e Hawaii I 1 keia hanohano ? O keia manaua kr> ; ke no me ke kali o!e, no ka mea. eia ] iwaena ou e Hawaii. he nui wale na ka naka i hoonaauaoia e noho nei iloko o' aupuni. ew nae ka pilikia iv\"aena o lakou; k?jioho nei kekahi j>oe o lakou ma ke aj\o huikau wale me ka nana ole i ke alanui mua i ao ia .ai e ka iakou j mau kumu, nolaila, hele ae \s_tna ke ala e haule ai i ka j)oina Ka ! e ake au e kamailio pu me oukou he alo no a he alo, aka aole e hiki ua mamao au mai a lakou mai, a maloko o ka nupepa kakou e hui ai. Ke ninau aku nei au ia oukou, heaha na mea e hanohano ai o Hawaii ? r Akahi. E imi ika naauao. Klua. ! E hoopau i ke ano noh'o huikau ana |ma ke ano manuahi. Akolu. E mala|mai ka |>ono. Mn keia mau kumu au : i kainailio ai, nolaila heaha ka mea i koe ? Eia, e hoopau i na kanawai e kauo ana i na kanaka iloko o ke ki'o lepo e like me'ke kanawai inu laula i | ka rama, a me na kanawai e ae ana i ka 1 hookamakama, a me ka hula Hawaii. | Ina e hoopau ia ana keia mau mea e j hoohaahaa nei ia oe e Hawaii. alaila ua i akea loa ka puka • o kou hanohano e I Hawaii e hele ai imua, a na mana lani je kokua ia oe a mau loa. L Me ke aloha la oe e Hauaii ponoi. ' v - J. Haolk. Wailuku, lulai, 14, 1883.