Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 41, 14 ʻOkakopa 1882 — Page 2
| This text was transcribed by: | Lynda Patterson |
| This work is dedicated to: | In Memory of Edmund Y.M. Fu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA NUPEPA
KUOKOA ME KE AU OKOA.
[I H@]
No ka Makahiki $2.00
Eono Mahina 1.00
Dala Kuike ka Rula.
POAONO OKATOBA 14, 1882.
HE HALAWAI LUANA.
Aole paha i lohe ko makou poe heluhelu a pau no na halawai hui o na wahine e malamaia nei ma Kaukeano, ma ka hora umi awakea, o na Poakolu, ma ka hora umi awakea, o na Poakolu a me na Poalima a pau. Ua konoia na wahine opio o Honolulu nei e komo ae a halawai pu me na makamaka malaila. He maikai ka hana, he oluolu ka luana pu ana me na makamaka.
A ma na auina la Poakahi a pau e halawai ana ka Ahahui o na Limahana Opio, ma ia wahi hookahi no, o Mrs. Lala Dickson ka Peresidena, a o Miss H. S. Judd ka Puuku. He Ahahui keia o na wahine a me na kaikamahine i kukuluia no na hana manawalea. E hele ae na makamaka i ike pono i ke ano. O ka Peresidena a me ka Puuku o laua no na kaikamahine a Kauka, ua kamaaina, a e hookipaia aku no ka poe makaikai me ke aloha.
HE HOAKAKA.
Ke noke mai nei o Elele i ka uwe helu me ka ehahea nui no ko makou loihi iki ana mahope a ka manawa kupono, a ke noke mai nei i ka helu i na aumakua hoounauna ona. Ke i mai nei oia i ko makou moe hooilo. Hu hewa ma kulakula la, e ka hoa nupepa? Hihipea na punawelewele ma kou mau onohi maka alohilohi la? Eia iho na wehewehe moakaka ana, a e ike no ka lehulehu a pau a aole anei e nele ko lakou hoapono i ka makou. I ko makou wa i hoonee ai i ko makou kahua hou, e hoomaopopo oe he nui a lehulehu wale ka hana. Oiai ka NUPEPA KUOKOA ma kona kino mua, ua ikeia he 24 kolamu, ka huina nui o kona mau kolamu. Mailoko mai o keia heluna kolamu maluna, he 10 kolamu olelo hoolaha kumau a koe iho la he 14 kolamu no na nuhou, a pela aku. Nee ae nei oia ma kona kahua hou, nui hou aenei ka heluna o kona kolamu i ka 28. O ka hana nui, oia no ka hoonoho ana i na olelo hoolaha, a aole no oia ka hana, aka, o ka hoonoho pu i na nuhou a me na manao e ae. Iloko o keia mau kolamu he 28, he 2 wale no ulelehua nana i hoonoho i keia mau kolamu he 28 iloko o 4 la wale no. Ua olelo mua ae nei makou he nui ka hana ma ka hoonoho ana i na olelo hoolaha, he oiaio ia, ua ike no oe e ka Elele, elepi. Heaha la ka mea o ka nokenoke ana o kahi waha ou e ka Elele i ke kanikani hoouweuwe ana? He malihini anei oe ma ka Oihana Pai Palapala? He hiki anei i kou mau ulelehua ke hoonoho i na olelo hoolaha a me na manao no keia mau kolamu he 28 iloko o 4 la? Aole e hiki, he mea maopopo ia, no ka mea iloko o na kolamu he 8 e hoonoho mau ia nei no na nu hou ou e ka Elele, aole he mea a hoea molaelae mai oe ma kou la e puka ai. He 4 a 5 la e hoonohoia ai keia mau kolamu me 4 ou lima hana. He lawa aumeume, he puka aumeume no hoi. A ina pela, alaila, heaha la ka like. Iwakaluakumawalu kolamu iloko o 4 la na na lima hana 2, a 4 lima hana iloko o 4 a 5 la no 8 kolamu, pehea ua like anei? Aole i like, a ke ike nei makou ua oi no ka holo a me ka eleu o ka makou mau ulele hua, mamua o kou. Haule ino loa kou mau ulelehua, kiekie a hanohano ko makou. Ea, pehea oe?
NA HANA PILIWAIWAI.
Mamua aku nei, ua hoike aku makou no ka lawelawe nuiia o keia hana o ka piliwaiwai ma na poai o keia kulanakauhale, Ua hoike aku no hoi makou no ka lawelawe nuiia o ka pepa piliwaiwai ma o na kukaepele a pela aku. A i keia wa ke kamailio hou nei makou maluna o keia humuhana hookahi, aole hoi ma ke kuawili hou aku maluna o na mea i kamailio mua ia, aka, malima o kekahi kumuhana hou, oia keia.
Aia ma kekahi hale ma ke Alanui Nuuanu, ua ike mau ia ka muimuia ia o na kanaka makua a me na opio. Ma na la a pau ua ike mau ia ka piha pono o keia hale i na kanaka mai ke kakahiaka ahiki i ka hora 10 o ka po. Heaha la ka lakou hana? Eia. He pepa piliwaiwai, he lulu piliwaiwai, he pahupahu piliwaiwai. He pepa, he kika ka mea e waihoia iluna o ke pakaukau, aole he dala maoli, aka, aia iloko o kela kika pakahi keia kika pakahi, he dala. He hookohukohu wale iho no ke kau o ke kika, aka, aia mahope, aia ma ke kua, ke dala kahi i waiho ai. Pau keia @mailio ana, hoololi hou ae kakou i @ ko kakou kamailio ana ma@ mau hana e iho e lawe@ hale nei ka lulu @ i ikeia e @iho na @i i@ aupuni. O ka pepa pili kika he hana hunaia o ke dala. o keia hoi, hanaia ma ke akea. Aole he papaia o keia mau hana haihai kanawai, aole he hopuia, aole he hoomaluia. Heaha la ke ano o keia mau hana kapakahi a na luna aupuni? Ua hooneleia anei na poho lima o lakou me ka mana ole, i ekekei mai ai ko lakou lima mai ke kikoo ana maluna o na hokua o keia poe haihai kanawai? E aha ia ana la na luna aupuni, a e aha ia ana la ke kanawai o ka aina? E aho e hookoia ka mana o ke kanawai i pono ai ka aina.
KA MOI A ME NA MAKAAINANA.
NUI na olelo iloko iho nei o keia mau mahina i hala, i hoopukaia iloko o na nupepa, e pili ana no ka Moi, ke Aupuni a me na Makaainana. Ma na kau i hala, i ke au o na Kamehameha, aole makou i ike i ka hapai nui ia o na inoa o na Moi ma ke ano hoopaapaa, me he mea la he paonioni mawaena o na lii a me na makaainana. Eia iho nei i ke au o ka Moi Kalakaua ka ikeia o na hoopaapaa ikaika, me ka lawe pu ia o ka Moi a kukuluia ma kekahi o na aoao paonioni, e hookuee ana i kekahi hapa o kona poe makaainana. Ma keia mea, ua lilo ka Moi i mea lawelawe ma ka hoopaapaa pu ana me kona poe makaainana. Lilo oia i hoa paio maluna o ke kahua mokomoko. Ua kaulana maloko o keia kulakakauhale, iloko o na la koho balota o ke kau i hala iho nei, na kamailio ana no ka "balota alii," me he mea la ua komo ke Alii iloko o ka paonioni o ke koho balota me na makaainana. Maloko no hoi o kekahi o na nupepa o keia kulanakauhale, ua hoopukaia iloko o na la pokole i hala ae nei he manao e hoapono ana i ka lawelawe ana o ka Moi ma na kau koho balota, a me na hana hooponopono auponi i pili ma ka aoao wale no o na makaainana. Ua ao maoli mai ia pepa i ka lehulehu ma ke ano he mea pono ke iho mai ka Moi mai luna mai o kona kulana kiekie a e lawelawe mawaena o na aoao hoopaapaa no na ninau e hoalaia nei iwaena o na makaainana.
He mea kaumaha keia ano noonoo, i hiki mai maluna o na alakai a keia aupuni i keia wa, no ka mea he aouli ino keia ma ka lewalani o ko Hawaii nei wahi kuleana kuokoa e hookele nei. Aohe poino i hiki ke hooiliia maluna iho o kakou, e oi aku ai ka lapuwale o kona hopena i keia, oia hoi o ka hoala ia mai he mokuahana mawaena o ke Alii a me kekahi hapa o kona lahui makaainana. He Moi o Kalakaua no na makaainana Hawaii a pau loa, aole no kekahi hapa o lakou. O ka lahui Hawaii i keia wa, aole like me ka lahui i ke au ia Kamehameha I. I keia wa ua komo na lahui o na aina e iloko o keia aina, a ua pakui pu ia lakou me ka lahui kahiko, a ua lilo nae i lahui hookahi. Malalo o ka Moi hookahi ka noho ana. He nui wale na keiki o na lahui e ae i hanauia ma keia aina, a ua nui lakou, ua hanau aku ka lakou poe keiki, a ua ike moopuna kahi poe o lakou. Ano o keia poe a pau, he mau makaainana lakou no ke Aupuni Hawaii, he mau pono ko lakou malalo o ke kanawai o ka aina e like me na mea e ae. O ka Moi o keia aupuni, o ko lakou Moi ia; o ke one hanau o na makaainana kahiko o na Kamekameha, o ko lakou one hanau no ia. Aole lakou i kaawale ae ma kekahi ano e, aole lakou i okoa ae i ke ano o na keiki Hawaii kahiko loa, koe wale no ma ke ano o ka malamalama nui o keia wa, a he mea ia i hoolawa like ia mai maluna o kakou a pau; ke noho pu nei na Hawaii o kela a me keia waihooluu like ole malalo o ka malamalama hookahi, a ke ao pu nei na keiki a lakou iloko o ka halekula hookahi.
Ma ka makou noonoo, he poino nui loa ko keia aina e hiki mai ana, ina e alakaiia ka noonoo o ke Alii e ike i kekahi hapa wale no o kona poe makaainana, a kapae ae hoi i kekahi hapa me he poi la no kahi e. A ina no hoi e iho mai ke Alii a iluna o ke kapua hana o na makaainana, a lilo oia i mea hapai ma kekahi aoao o na kumu hoopaapaa iwaena o ka noho ana aupuni, me he mea la o kona aoao ponoi ia, a he hana ana oia no ka lanakila ana o kona aoao, aole auanei e nele ka hoopukaia mai o ke ino a me ka poino no hoi a ka aina. He mea ia e mokuahana ai ke aupuni. He mea e mahele lua ia ai ke aloha alii o na makainana, a he mea e nawaliwali ai ka noho alii. O ka poe hoopilimeaai wale no ke hoapono ia mau hana. Aka, o ka poe noonoo kuokoa, a me ka poe ike, ua hoomaopopo lakou aole ia he maikai.
Ke makee nei makou i ka maemae a me ke kuokoa o ka Noho Alii Hawaii. Aole makou makemake i ike i ke ano hoopilimeaai o ka Noho Alii mamuli o kekahi hapa o na makaainana; aole no hoi i makemakeia ka hoopilimeaai o na makeainana mahope o ka Noho Alii. O ka Moi, e ku kaawale oia i na hihia hoopaapaa a pau iwaena o kona lahui , a me na hana i hookaa@ ia no lakou wale no. Pela e hoo@ a ai ka hanohano a me ka ihiihi o @ulana alii.
EMMA KALELEONALANI MA KOHALA.
Ma ka Poalima o ka pule i hala, ua malamaia he papaaina nui ma Halawa, ma ka hale nolio o H. Hook, no ka Moiwahine Emma Kaleleonalani, a mahope o na hoohialaai ana, ua kamoe aku la ka huakai alii ma ia ano liula a moe ma ia po ma ka home noho o James Kaai. Ua nui na hoohiwahiwa a na makaainana oia apana ma ia po. Ma ka Poaono ae ua moe ma kahi o J. Kekipi, elua la ma ia wahi, a ma ka Poalua ae, ua kamoe hou ka huakai alii, a moe ma kahi o Kamauoha opio. Ma ia po ua haawi ia he papaaina nui loa i hiki aku ka huina nui o na $1,000 e kekahi mau keiki lalawaia oia apana. Ma ka Poakolo ae, ua kamoe hou ka huakai alii no Waimea, a hooluolu ma ia po ma ka home noho o J. Parker. Ma ka auina la Poaha, ua hele hou ka huakai no ka mauna, a moe ma Mana, ma kekahi la hoi hou no kai o Waimea, a no kahi la ae, kamoe hou ka huakai no Waiau, ma ka mauna. He oluolu ke ola o ke 'lii, a me na hoahele, ua huipu keia huakai alii me ke kama alii Likelike, ma keia huakai makaikai.
J. K.
NU HOU O KO NA AINA E.
Ma kela pule aku nei ua hoike aku makou i na lono hou loa o ke kaua ma Aigupita a me ka pio ana o Arabi Pasha a me kekahi hapa o kona puali koa, a me kekahi mau lono e ae e pili ana no ke kaua maluna o ke kahua kaua o Tela-ela-keba. I keia wa ke hoike hou aku nei makou i ke koena o na lono kaua i koe mai ka makou hoike ana i kela pule, e pili ana no keia hooili kaua hookahi:
O ke kulana o na kipi ma Dafaela i keia wa o ka hooili kaua ana, he 2 regimana kaua lio a me kekahi mau mahele koa e ae, he mea ole nae keia mau mahele koa i na koa Beritania. Ua hoopuehuia aku lakou a ua pau no hoi i ka make he lehulehu wale o lakou. Oiai lakou e holo ana me ka mama nui, ua haalele iho lakou i ko lakou mau lako kaua a me na hale lole me ka maikai me ka hoopoino oleia.
O na banako hoahu dala i ka wa i hoomaka ai o keia kaua, ua pau i ka panipaniia o na puka aniani me na pani hao nunui, i kumu e komo kolohe oleia ai e ka poe e hele ana e pakaha i ka waiwai o na kanaka, aka, ma keia manawa mai nei, i ka wa i lanakila ai na Beritania, ua ikeia aku lakou e wehewehe ana i ua mau pani hao la.
Ua hoike ae o Arabi Pasha i kona manao e pili ana no ke kumu o kona ae ana e hoolilo iaia i alakai no na koa kipi, oiai oia i kona wa i haawi pio ai i kana pahikaua a iaia iho, imua o Kenela Lo o ka aoao Beritania, a penei kana mau olele:
Na ka ikaika o na mana hookonokono oloko o'u i ae ai au e ku a kaua aku i na Beritania. Aole i ae laelae ko'u lunaikehala a me ko'u mau manao maikai e haawi ia'u iho malalo o keia hana, no ka mea, ua ike au he hoopai ikaika loa ke kau ana maluna o ke kanaka e ae ana e lawelawe ia hana, aka ua haulehia ko'u mau noonoo maikai malalo o kekahi manao e iho oloko ko'u puuwai, a ku kohana ae la au a hoolilo ia'u iho i alakai no keia puali koa kipi.
Ma ko'u haulehia ana i keia la maluna o keia kahua hookahe koko a a kaua e ku nei, ke ike nei au ua haalele mai na manao haakei mua o ko'u puuwai, a ke ike nei au i ke ano akakuu o na manao pioloke oloko o'u, a i keia wa, ke haawi pio nei au, a ke paa nei kuu manao, a ua hilinai no hoi au, malalo o ka hanohano o Beritania Hui, ke haawi pio nei au ia'u iho ma ke ano he koa pio no keia kahua kaua hookahe koko.
He mau nanaina wiwo a kuoo kona i ka wa ona i haawi pio ai.
Ua pane mai o Kenela Lo penei:
Aole au i hoounaia mai maluna o keia kahua kaua e hooponopono i na mea pili i koa haawi pio mai a me kou kulana i haawi pio mai nei, aka, i hoouna ia mai au, a ua kauoha pu ia mai au e hooikaika e hoohoka i kou ike maluna o ke kahua kaua, a e hopu kino pu aku ia oe.
PAPA KUHIKUHI NO KA PONI ALII.
O keia malalo iho, ua unuhiia mai e makou mai ka nupepa Gazette o @a Poakolu iho nei, a penei e heluhelu ia ai:
LA 1-POAKAHI.
Kipu aloha mai ka mokuahi Pele, a mai ka batari o Puowaina.
Puka pualu a hookahakaha nui, na puali koa hui a me na kaiko.
Akoakoa ae na Luna Aupuni, na lala o ka Hale Ahaolelo, na Kanikela o na Aina e, iloko o ke Keena Ahaolelo.
Hooholo ka Ahaolelo i $30,000, i mau paina liilii, i mau kaa holo lealea, i mau poo leta, i mau nupepa P. C. Advertiser me Elele, i mau pahi liilii no na ekeeke, ma ke uku ola, alaila, hookuuia ke anaina.
LA 2-POALUA.
Akoakoa hou keia poe maluna ma ke Keena Ahaolelo, me na kipu aloha. Hooholo hou ka Ahaolelo i $40,000 no na lilo, a i mau mikilima hou.
Haiolelo, na ke Kuhina Nui, maluna o ke kumuhana. "Kumukanawai o ka Aina," me "Aloha Alii Hawaii," e hoomaka ana me keia mau huaolelo "E na Hawaii."
Alaila, hoikeikeia mai la ke kalaunu, a hookau iho la ma kona poo, me ke kokua ana a ka Puuku me ke Kuhina Nui.
Puhi ohe mai ka puali Puhi Ohe Aupuni, a eha poepoe hookani ukeke.
Haiolelo ka Moi ne ke Kalaunu maluna o kona poo, alaila puka aku la me kona mau ukali me na paa kahili, e kuiee ana oia i ke Kalaunu.
Hookanikani ana o na hoopahupahu Pake. Hoopanee ka Ahaolelo.
Ma ka po iho he hula nui maloko o ka Halealii (malalo o ka lilo o na makaainana), paikau hula o na puali koa a pau ma ka pa alii.
He Aha Hulahula Aupuni, o ka Moi pu kekahi e halihali ana he Kalaunu opahapaha i hanaia no ia manawa.
LA 3-POAKOLU.
Barani me Kolowaka.
LA 40-POAHA.
Paina kakahiaka ma Waikiki, malalo o na lilo o na makaainana.
Paina awakea ma ka Halealii, malalo o na lilo o na makaainana.
LA 5-POALIMA.
Paikau hookahakaha ka pualikoa holookoa, koe na 'ill koa a me na koa i eha.
Bia, Waimomona.
LA 6-POAONO.
Halawai ka Ahaolelo, a hooholo i $50,000 hou no na liko hou, a hookuu loa.
Hauoli na makaainana no ka hookuu ana.
Ahiahi,kudalaia na koena mikilima no ka pomaikai o ke Kalaunu.
NA HOOLAHA.
Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.
Ua hookolu ponoia mai ka mea nona ka inoa malalo, e ka Mea Hanohano L. McCully, Lunakanawai o ka Aha Kiekie, i Lunahooponopono Waiwai ma ka waiwai o W. T. Kawainui o Honolulu, Oahu, i make kauoha ole.
Nolaila, ke kauohaia aku nei na mea a pau aia iaia, e hookaa koke mai ia'u me ke kali ole ; a e hoike mai hoi na poe ana i aie aku ai, me na hooia kupono iloko o na wa a ke kanawai i ae ai.
A ina he mau waiwai ko ka mea make ma ka lima o kekahi poe, e hoihoi mai ia'u, e loaa no wau ma ka Halekula Hoopololei ma Kapalama. J. K. KAWAINUI,
Lunahooponopono Waiwai o W. T. Kawainui.
Honolulu, Oahu, Oct. 12, 1882. 1089 tf
C.B.MAKEE. A.A.COURTNEY.
MAKEE & COURTNENEY
HANA POI! HANA POI!!
MA WAIHEE, MAUI.
O na Paiai aweawe, ono a kuhinia, e loaa no ma ko maua hale hana Paiai ma kahi i hoikeia maluna. O ka poe a pau ma na mokupuni e ake ana i mau Paiai, e hiki no ia maua ke hoolako aku a lawa pono ka makemake. E laweia no na Paiai ma Maalaea. He 2 1/2 keneta o ka paona.
He 60 aina Kalo a oi e mahiia nei i keia wa.
Eia ka wa kupono a e hoouna awiwi mai i na kauoha.
Na kauoha ma na leta e hooko awiwi ia.
1089 3ms
Eia La he Makamaka!
O ka poe a pau e ake ana e loaa, a e hanaia na palapala
Hoolilo, Hoilina, Moraki, Hoolimalima.
A i ole o kekahi mau kakau pili kanawai paha, a i ole ia, na huli ana ma ka Aha a ma ke Keena Hoona Aina, i kumu e hooiaio ai kekahi kumu hoopii ma ke kanawai, a i ole o na inoa paha o na aina i maopopo ole, a i ole na mahele olelo a unuhi olelo paha, ma ka olelo Beretania a Hawaii paha, eia la he makamaka no na kanaka Hawaii,
ALBERT C. SMITH,
E loaa no ia ma ka halekuai o Taramu, Helu 26 Alanui Kalepa, a i ole e waiho i na palapala kauoha.
N. B.-Haahaa ka auhau, e loaa no no dala ma ua Moraki. 1089-4t
Hoolaha i ka Poe Hoopaa.
O ka poe a pau e ae ana e hoopaa ia lakou iho no ke kukulu ana i ka Hale Hookolokolo Hou ma Lihue, Kanai, e hele ae lakou ma ke Keena Kalaiaina, i ka POAKOLU, OCT. 11, 1882, ma ka hora 12 o ke awakea. Na hoolala a pau a me na kuhikuhi ana e ikeia no ma ke Keena o ke Kakauolelo Nui.
Aole e ae ana ke Kuhina Kalaiaina e hoopaa iaia iho ma kekahi noi haahaa.
JNO. E. BUSH,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Oct. 2, 1882. 1088 @t
Hoolaha i ka Poe Hoopaa.
O ka poe a pau e ae ana e hoopaa ia lakou ho no ka hoolako ana i na kapuai papa kua nunui, (N. W. plank) 200,000 kapuai, 4x12 no ke Aupuni, ma ka hoahu ana ma ka uwapo ma Honolulu iloko o 4 6, me 9 mahina, e hele ae lakou ma ke Keena o ke Kuhina Kalaiaina, ma ka POALIMA. OCT. 13, 1882, ma ka hora 12 o ke awakea.
Aole e ae ke Kuhina Kalaiaina e hoopaa iaia iho ma kekahi noi haahaa.
O ka poe hoopaa a pau, e kakau mai lakou, "Poe Hoopaa no 4x12 N. W. Plank."
JNO. E. BUSH,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Sept. 29, 1882. 1088 1t
Ua hookohuia i keia la o James W. Bush, Esq., i Luna Alanui no ka Apana o Hanalei, mokupuni o Kauai, ma kahi o C. Bertelmann i waiho mai. JNO. E. BUSH. Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Sept. 18, 1882 1086 3t
Ua hookohuia o Goodale Armstrong, Esq., i keia la i Luna Alanui no ka Apana o Wailuku a me Makawao. mokupuni o Maui.
JNO. E. BUSH,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Sept. 18, 1882 1086 3t
NA HOOLAHA.
CALIFORNIA.
FURNITURE CO.
O KEIA HUI A HALEKUAI O
Na Loko Hoonani o na Hale!
I ike mua ia iho nei ma hona kahua mua iho nei ma ke Alanui Pau, makai iho o ka
Halekuai o na Mea Kani o Geo. F. Weltz
Ua Hooneeia ai Nei a i na
Halu 56 me 58 Alanui Meiwahine.
He Hookahi Ipuka ka mamao mai ka Hale Mu.
A malaila e loaa ai na Loko Hale Emi Loa. Eia iho ka inoa o ia mau Lako Hale:
Na Moe maikai loa,
noho o na ano a pau,
Noho koki Pakaukau,
Noho huleilua.
A HE NUI AKU.
EIA PU NO HOI ME MAKOU,
Na Uluna,
Na B ela Moe,
Na Kihei Moe,
A me na Pale Uluna.
A oiai na makou iho no e hana keia mau mea maluna ae nolaila e kuaiia aku ana me ke
Kumukuai Haahaa Loa!
E. P., ADAMU, Agena
PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
-O KA-
Mokumahu Hawaii.
"LIKELIKE,"
Kapona King.
AOLE AIE NO NA UKU OHUA.
Ke hooleia aku nei ka aie no ka uku ohua, a ke hoikeia aku nei i ke akea, ina he mau paiki, ukana a puolo hooili ko lakou, e pono e hoailonaia me ka moakaka lea. Aole no e ae ia ka lawe ana i na ukana, paiki a puolo i hoailona ole ia ke ole e kakauia ka loaa ana mai.
HE KUIKE KA UKU UKANA.
Ma na ukana a pau o na makamaka, e pono e uku mua ia. A e hookoia no na kauoha no ka lawe a hiki i kahi i makemakeia. A e malamaia no me ka makaala na ukana, paiki a me na puolo, lio, pipi a me ka hoki.
E HOAILONAIA ME KA MOAKAKA NA PAHU RAMA A ME WAINA.
O ka poe no lakou na ukana o kela ano, e hoailonaia me ka moakaka, a i ole e kakauia me ka moakaka ka lona ana mai o ka poe no lakou keia mau waiwai.
O na koina no na pilikia a me na poho, e pono e hoike kokeia mai iloko o ka malama hookahi.
Aole e aeia na hookele kaa, na keiki a me na mea like e pii iluna o ka mokuahi i ka wa e pili mai ai i ka uapo, aia wale no a pau na ohua eepakeke i ka lele.
No ke ake nui e hoopomaikaiia ka lehulehu kaahele ua hoolo@ ae nei na Ona o Likelike i ka Papa Hoike Manawa oia Mokuahi e like me maluna.
Ma Hale Oihana e loaa ai na Palapala.
Aole Keena o kope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo, pahu, ke nele ke kakauia ka loaa ana mai D. hookaaia ka uku uhana a oi aku. WAILA MA.
NA WAIWAI HOU!
NA WAIWAI HOU!
Maluna mai o ka moku kalepa hao Glengaber,
Mai Livapulu Mai.
E loaa no ma ka halekuai o Diaz me Gonzalves, Helu 57 Alanui Hotele. Na waiwai Lole o kela a me keia ano, i humuhumu lima ia me ke maiou, a i humuhumu palanehe oleia i ka mikini ma
MADEIRA,
He pomaikai nui kaia no ka lehulehu ke kipa mai ma ko
MAUA HALEKUAI.
O na waiwai i kinohinohiia he lehulehu wale ma ko maua halekuai, a he mea pono e kilohi akahele ia ko lakou waiwai io. Eia na inoa o kekahi o keia mau ui:
Na Noho huleihulei,
Na Kaula Wati Hululio,
Na Rula o kela ano keia ano,
Nu Pepa Kakau,
Na Pohi o na ano a pau,
Na Pahu waiho mea hana o na wahine i kinohinohia ma na io laau likeole.
He mau waiwai okoa
iho no kekahi i oi ae
ka nani a me ka
maikai i ko na mea
ihanaia e na Kapani,
Na Hainaka,
Na lako Hoonani Dala.
Etc., Etc., Etc.
O keia mau waiwai a pau e kuai ia me ke kumukuai haahaa waipahe.
Na Kui o na ano a pau.
Diaz me Gonzalves, Hely 27 Alanui Hotele.
@88-tf
NA HOOLAHA
S. B. DOLE,
He Loio a he Luna Hooiaio Palapala.
E hiki ao iaia ke lawelawe i na hihia o kela a me keia ano imua o na Ahahookolokolo a pau o keia aupuni.
KEENA HANA-Ma Alanui Kaahumanu.
HALA TELA HOU!
KAUKAIWA!
Helu 11, Alanui Papa,
KOKOKE I KA UWAPO.
S. H. MEEKAPU.
Iune 11, 1882. 1073 tf
MAKEMAKE!! MAKEMAKE!!
KANAKOLU KANAKA HAWAII.
Ua makemakeia i 30 Kanaka Hawaii e hana ma ka mahiko o Lihue ma Kauai.
Uku, $15,00 no ka mahina.
$20.00 Manuahi, ina e kepa no hookahi makahiki. $40.00 Manuahi ina e kepa no elua makahiki. E. ninauia
PAULO ISENBERG.
A i ole ia H.HACKFELD & Co. 1087 4t
Ma kw Russoha.
Ua hookohu aku au ia H. N. Kahulu i keia la, i Hope Lunakanawai Apana, no ka Apana o Koolaupoko, Oahu.
JNO. O. DOMINIS,
Kiaaina o Oahu.
Keena Kiaaina, Sept. 25, 1882. 1088 3t
Ua hookohuia i keia la o Hon. G. H Palohau, i Luna Alanui no ka Apana o Kawaihau, Kauai, ma kahi o R. W. T. Purvis, Esq., i waiho mai.
JNO. E BUSH.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Oct. 2, 1882. 1088 3t
KEENA O KA LOIO KUHINA,
Honolulu, Sept. 25, 1882.
Ua hookohuia o Antone Rosa, Esq., i Hope Loio Kuhina, a i Kakauolelo no ka Loio Kuhina, e hoomaka ana kona noho mana ana mai ka la 2 o Okatoba.
E. PRESTON,
Loio Kuhina. 1088 3t
O na keonimana malalo iho, ua hookohuia lakou i keia la i mau Komisina no na Pa, no ka Apana o Kawaihau, Kauai, J. M. Kealoha, J. P. Kaumualii, a me Kapalehua.
JNO. E. BUSH,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Sept. 28, 1882. 1088 3t
O Hon. Jos. Nawahi a me W. C. Jones, Esq., ua hookohuia laua i keia la i mau Komisina no na Ala Liilii a me na Pono Wai no ka Apana o Hilo, Hawaii, ma kahi o W. H. Reed a me Keawehano i make. O na lala o ka Papa i keia wa, oia o D. Kamai, Jos. Nawahi a me W. C. Jones.
JNO. E. BUSH,
Kuhina, Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Sept. 29, 1882. 1088 3t
Kuai Hoolimalima o na Aina Aupuni
Ma ka Poalima, Novemaba 3, ma ke alo iho a Aliiolani Hale, ma ka hora 12 o ke awakea e kuaiia aku ana ma ke kudala akea, ka hoolimalima o kela Apana Aina o ke Aupuni, i ikeia ma ka inoa o POHAKAA, e waiho la ma ke AWAAWA O KALIHI, e kokoke la i Honolulu, nona ka ili eka he 44.
manawa: Hoolimalima no Elima makehiki. Uku koho, $72.00 a pii aku no ka makahiki, e uku mua ia i kela a me keia hapaha makahiki, e hoomaka ana ka hoolimalima mai ka la 13 o Sepatemaba, 1882.
JNO. E. BUSH,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Oct. 2, 1882. 1088 3t
O I. B. Peterson Kokua Luna Leta Nui, ua hookohuia oia i Hope Luna Leta Nui no ke Aupuni i ko'u wa e kaawale ai.
JNO. M. KAPENA,
Luna Leta Nui,
Hooiaioia: JNO. E. BUSH
Kuhina Kalaiaina.
Honolulu, Sept. 22, 1882 1087 3t
Ua hookohuia o Hon. J. K. Kaunamano i keia la i Agena Ae Palapala Mare no ka Apana o Hamakua, Hawaii.
JNO. E. BUSH,
Kuhina Kalaiaina.
Honolulu, Sept. 23, 1882. 1087 3t
Ua oluolu i ke lii ka Moi ka hookohu ana ia His Ex. J. E. Bush i lala no ka Papa Ola ma kahi o Hon. J. S. Walker i waiho mai.
Halealii Iolani, Honolulu, Sept. 22, 1882. 1087 3t
Ua hookohuia o Mr. S. K. Puapoo i keia la i Agena Hooiaio Palapala Kepa mawaena o ka Haku a me ke Kauwa, no ka mokupuni o Molokai.
JNO. E. BUSH,
Kuhina, Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Sept. 5, 1882. 1087 3t
Ua hookohuia i keia la o Mr. Lee Loy i Luna Alanui no ka Apana o Hilo, Hawaii, ma kahi o J. F. Joran i waiho mai.
JNO. E. BUSH.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina,S. 25, 1882. 1987 3t
Ua hookohuia o Mr. W. Kaaemoku i keia la i Luna Alanui no ka Apana o Kau, Hawaii, ma kahi o Hon. W. T. Martin i waiho mai.
JNO. E. BUSH,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaiana, Sept. 25, 1882, 1087 3t
Ua hookohuia i keia la o W. S. Wood i Luna Hooiaio Palapala Aelike Hana no Waialua, Oahu.
JNO. E. BUSH.
Kuhina Kalaiaina, Sept. 11, 1882. 1087 3t
KEENA KALAIAINA,
Honolulu, Sept. 9, 1882.
O ka Bake o na Aina Kuleana Helu Sila Nui i hooponopono hou ia ua makaukau, a he waiho nei no ke kuai aku ma ke Keena Hoona. O ke kumukuai he $5.00
JNO. E. BUSH,
Kuhina Kalaiaina. 1087 3t
Ua hookohuia i keia la o H. L. Sheldon, Esq., i Agena Hooiaio no ka Hoopaa ana i na Palapala o kela me keia ano no ka Apana o Kohala Akau, Hawaii.
THOS. BROWN,
Luyna Nui o k Oihana Hooiaio.
Keena Hooiaio, Sept. 11, 1882. 1087 3t
Aponoia: JNO. E. BUSH,
Kuhina Kalaiaina.
MA KE KAUOHA.
Na Rula o na Kaa.
Malalo o na pono a me ka maua @ wai i kapaia, "He Kanawai e hoop@ i ka lawe ana i na Ohua a me ka lakou @ ka hoolimalima ana i na Kaa Lea@ Kaa Hali Ukana, na Kaa Kikane, @ e ae ma ka Apuna o Honolulu, @ aponoia ma ka la 5 o Augate, M. H. @ owau o John E. Bush, ke Kuhina K@ ke Aupuni Hawaii, ke hana nei a@ i k@ Rula malalo iho, no ka hooponopono @ na Laikini i na poe Lawe Ohua a @ Ukanam ma ka Apana o Honolulu,
1.-O na kaa a pau i laikinua, @ lio holo lealea, kaa kikane, a kaa lau @ ae, e hana ia me na helu, a e kaua @ ma kahi kaawale o ke kaa lio ho@ ke kaa kikane, a kaa lawe ukana @
2.-O na kaa lio holo lealea a @ e holo ana i ka po, e kauia me @ elua, a e ike ponoia na helu ma ke @ ipu kukui.
3.-E hoolohe na hookele o kea @ lio i laikiniia i na kauoha a na Ma@
4.-Aole e ae ia na kaa lio @ ma ka aoao makai o ke Alanui M@ kokoke ana i ka Makeke Kuai @ e aeia e ku paloa a oi aku na kaa @keia alanui.
5.-Ma na wahi e ku ai na kaa@ kaawaleia no na kaa i laikiniia @ poo o na lio e like me ke alanui a @ ana i ke alanui aoao.
6.-Aole e haalele wale ia ma @ i laikiniia ma kahi kupono ole @ me ke kiai ole, a hoopaa ole ia.
7.-Aole e ae ia na kaa i laik@ wale ia ma na alanui i ka po.
8.-EIA NA WAHI I HOOKAA @ KAA I LAIKINIIA E KU AI.
HELU 1.-Ma ka aoao mauk@ Beretania, mai ka hikina ma@ Maunakea.
HELU 2.-Ma ka aoao maka@ Beretania, mai ke kihu hikina @ Nuuanu.
HELU 3.- Ma ka aoao hik@ Emma, mauka o Alanui Beretania@
HELU 4.-Ma ka aoao @ Hotele mai ke kihi hikina aku @ anu.
HELU 5-Ma ka aoao mauka @ tele, kihi o Alanui Uniona.
HELU 6.-Ma ka aoao makai@ A @ tele, e kupono ana i ka puka @ Hawaii.
HELU 7.-Ma aoao makai@ e kupono ana i ka Hale K@ hikina o ke alanui e holo ana@
HELU 8.- Ma ka aoao makai mai ke kihi hikina aku o alanui M@
HELU 9.- Ma ka aoao makai o @ mai ke kihi komohana aku o Ala@
HELU 10.-Ma ka aoao maka@ Moi, ma ka aoao hikina aku mai k@ E. O. Hall & Son.
HELU 11.-Ma ka aoao maka@ Moi, mai ke kihi hikina aku o @
HELU 12.-Ma ka aoao m@ Moi, ma ka aoao komohana @ waina.
HELU 13.-Ma ka aoao makai Kalepa, e kupono ana i ka Hale H@
HELU 14.-Ma ka aoao makai Kalepa, ma ke kihi hikina o Alanui@
HELU 15.-Ma ka aoao mauka Moiwahine e kupono ana i ka M@ Ia.
HELU 16.-Ma ka aoao makai @ Moiwahine, ma ke kihi hikina o @ anu.
HELU 17.-Ma ka aoao makai@ Moiwahine, ma ke kihi hikina o A@
NA UKU O KA HOLOHOLO ANA.
13,-No ka holo ana mai a holo @ ha a i kekahi wahi o Alanui Beritania a @ awa kumoku, a mawaena o Alanui @ me ka Muliwai, no kela me keia @ keneta.
14.-No ka holo ana mai a me ka @ aku i kekahi wahi mawaena o ka uw@ ma Maemae, ma ke Alanui Nuuanu@ awa kumoku, a mawaena o ka "What @ House." ma Waipilopilo, alanui e @ Ewa, a me ka laina o Alanui Penah@ ole i ka Rula 13. no kela me keia ol@ keneta.
15.- Mawaho aku o keia mau pa@ ole aku i elua mile mai kahi aku @ ai, no kela me keia ohua, he 50 keneta@
16.-O na Keiki ekolu makahiki a @ iho, aole o lakou auhau, maluna aku @ makahiki, a malalo iho o ka umi, o ka @ o ka auhau o na kanaka makua ko lakou @
17.-KE HOOLIMALIMA IA MA KA HORA.
No ka hookahi ohua no kela me kea hora $1.00
No elua ohua no hookahi hora 1.@
No ekolu ohua no hookahi hora 2.00
No kela me keia hora hou aku he 50 kenata pakui hou no kela me keia ohua he @ mamua o hookahi ohua.
18.-E helu ia ka manawa mai ka w@ hoomaka ai a i ka wa e hookuu ai.
19.-Aole e auhau ia kekahi olua @ ukana paa lima.
20.-No na ukana e ae, pahu l@ ukana e ae paha, he 25 kenata.
21.-O kela me keia hookele i la@ hoolawa iaia iho me ona piha dala @ keokeo paha, me ka hoike maopopo @ helu maluna iho, e like me ke pilii @ waiho nei ma ka Halewai, a e kau ia @ nei i ike moakaka ia ma ka aoao h@ umauma. (I mea e like ai, e loaa no k@ pihi ma ka Halewai no ke kumu lilo.
22.- O na palapala i hoopuka ia e @ na Kalaiaina no ka hoike ana i ke @ ia no lakou ma ke ano he waiwai e @ huina i hoike ia ma ia mau pepa no @ keia kaa i laikini ia, aole loa e hiki k@ ia ke haawi ia aku ma ke ano he uku.
23.-KE KAUOHA MAOLI IA E HOLO@ PIOLANI PAKA.
No ka ohua hookahi no ka holo ana aki @1.@
a no ka hoi ana mai 1.
No elua ohua no ka holo ana aku 1.
a no ka hoi ana mai @
No ekolu ohua no ka holo ana aku @
a no ka hoi ana mai @
KE KAUOHA MAOLI IA E PII I KA @ NUUANU
No ka ohua hookahi no ka pii ana $3.@
a no ka hoi ana mai 3.
No elua ohua no ka pii ana @
a no ka hoi ana mai @
No ekolu ohua no ka pii ana @
a no ka hoi ana mai @
Aole no i hoopaa ia kekahi hookele @ lawe i kakahi ohua hookahi no Kapiolani @ a no ka Pali paha o Nuuanu, koe wal@ a hooholo like ia. Ina he elua a oi aku @ alaila aole e hoole ia ka uku mau e like @ papa maluna ae.
24.-Ina e loaa aku kekahi kaa @ ku ana ma kekahi wahi okoa, aole ma @ hookaawale ia, alaila, e mana no kekahi @ e hopu i ka hookele ke ole oia e hoo@ ana.
25.-O ka hookele kaa e hookelo@ kahi kaa lealea, kaa kikane, a kaa e ae @ laikini ia, ina ua ona, a ke hoopuka paha @ kahi olelo ino a hoohilahila, a ke k@ a oi aku i ka mea i ae ia, ke k@ a oi aku i ka mea i ae ia, ke hoole e@ i ka papa hoike o na uku ke koi ia aku, @ kue paha i kekahi o na rula i hoike ia @ ae, alaila, ke hoike ia aku ia mea imua hi makai e hopu ia no, a ke ku ka hewa@ e kau ka hoopai i hoakaka ia ma ka @ o ke Kanawai i aponoia ma ka la 5 o Agate M. H. 1882.
E mana piha keia mau Rula mai ka @ o Okatoba, 1882; a o na Rula a me @ kuhi mua ana a pau no ka hoomalu ana @ kaa i laikini ia, ma keia ua hoopau loa ia.
JNO. E BUSH, Kuhina Kala@
Aie Aupuni.
Ke hoolahaia aku nei ma keia, o na @ pau no kekahi mau Aie Aupuni hou a hiki i ka $500,00, e waiho mai ma ka Waihona ke Aupuni.
O ka ukupanee he eono pa keneta @ makahiki a e hookaaia ma kela a me @ hapalua makahiki.
Aole no hoi he hiki ke heluia na hewa e @ Luna Helu ma ke ano he waiwai maoli, @ mea ua hookuuia na auhau o ke Aupuni maluna o keia mau bona.
SIMON KOLOA KAAI.
Kuhina Waiwai.
1083 tf