Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 30, 29 July 1882 — Page 2

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ma ke kauoha.

 

            Ma keia ia a mahope aku, o na loaa a me na koina i kau ia maluna o ke ia a mea ai e ae, a maluna hoi o na holoholona a me na waa i lawe mai ia mau mea i ka Makeke I-a o Honolulu, ma kula aku nei a ma ke kai mai paha.  ua hoopau loa ia.  SIMON K KAAI, Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina, Iulai 27, 1882.  1078          3t.

 

            UA hookohuia i keia la o Mr. S W Keai i Luna Haawi Palapala Ae Mare no ka Apana o Hana, Mokopuni o Maui.

S. K. KAAI.

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina,  Iulai 6, 1882.    '76 3t

 

            UA hookohuia i keia la or Mr. E Levi Kauai i Luna Haawi Palapala Ae Mare no Apana o Waimea, Kauai.

S. K. KAAI,

Kuhina Kalaiaina,

Keena Kalaiaina, Iulai 6, 1882.      '76 3t

 

            UA hookohuia i keia la o Mr. D S Kahookano i Lana Hooiaio Palapala Hoopaa Hano mawaena o na Haku a me na Kauwa no ka Apuna o Kohala He na, Hawaii.

S K. KAAI,

Kuhina, Kalaiaina.

                                                        Keena Kaiaiana, Iulai 11, 1882.  '76 3t

 

KEENA WAIWAI, Honolulu, Iulai 15, 1882. }

            UA hookohuia na poe nona na inoa malalo i mau Luna Helu no na Apana Auhau o ke Aupuni no ka makihiki 1882.

OAHU:

Honolulu         G E Richardson

Ewa & Waianae          F Brown

Waialua           S K Mahoe

Koolauloa        J P Kauwalu

Koolaupoko    J L Kaulukou

MAUI.

Lahaina           J A Kaukau

Wailuku           L Aholo

Makawao        J W Kalua

Hana    J Gardner

MOLOKAI & LANAI           J Nakaleka

HAWAII.

Hilo     E Kekoa

Puna    T H Kuaihili

Kau     H M Whitney

Kona He na     D H Nahinu

Kona Akau      G Hoapili

Kohala Hema  J Nakookoo

Kohala Akau   G W Pilipo

Hamakua         R A Lyman

KAUAI.

Hanalei            J W Bush

Kawaihau        G B Maheula

Lihue   Kaiu

Koloa  T Kala

Waimea           I H Kupuniai

NIIHAU         E Kahale

1076 4T           JOHN E. BUSH, Kuhina Waiwai.

 

            UA hookohuia i keia la o Mr. C B Wilson i Luna Nui no ka Oihana Wai u Kakauolelo o ka Makeke ma kahi o G D Freeth i waiho mai.

SIMON K. KAAI.

Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina, Iulai 1, 1882.           1075 3t

 

HOOLAHA

--A KA—

PAPA OLA.

            NO KA MEA, ua hookaulana ia ae kekahi mau lono ua manao ka Papa Ola e hoopau i ke Keena Haawi Laau ma Alanui Maunakea.  He oiaio ole ia mau lono no ka mea, ua makemake ka Papa Ola e hoomau aku i ke Keena Haawi Laau me ka haawi wale e like me mamua'ku neiia Kauka Pika aka, he mea pono e loaa kahi nui a oi aku ke kupono mamua o kela wahi e lawelawe ia nei ka hana.  Ua manaoia o ke Keena e malama ia nei i keia manawa he wahi keena kuikawa wale iho no, oiai ua makemake ia i kahua oi aku e lawa pono ai, ma ia wahi hookahi, a ua makemake ia ma ia alanui hookahi, ina he mea hiki, a malalo no o ka malama ana a Kauka Pika, oia ka mea a ka Papa Ola i makemake aia i manao ai e hooko aku.

W M KIPIKONA.

Peresidena o ka Papa Ola.

            Honolulu July 12, 1882.

Hoolaha Akea.

            I ka poe a pau i mai a i makemake ia'u e lapaau aku ia lakou ma ke Keena Haawi Laau, ke hoike ia aku nei imua o oukou mamuli o ke kauoha a ka Meahanohano W M Kipikona, Peresidena o ka Papa Ola, ua kauoha ia au e holo aku i Kalawao ma na Poakahi mua a pau o kele me keia mahina no ka lapaau ana i ko laila poe mai, nolaila e hala ana au ilaila iloko o ka pule mua o na mahina a pau e haalele ana ia anei ma ka Poakahi mua o ka mahina, a hoi hou mai ma ke Sabati mahope mai, a e noho e malama i na lapaau ana o ka Halemai ma ka Kakaako a hiki i ka Poakahi mua o kahi mahina aku, alaila holo hou no hookahi pule ma Kalawao; a oiai au malaila, o Kauka Kokeke ke lawelawe ma ke Keena Haawi Laau.  He makemake ko'u e kokua ia ka poe mai a pau i lawe ia i Kalawao, a e hoao ia e like me ka hiki e hoola hou ia lakou a like me mamua.

            Ua haawi mai o W M Kipikona ma kona ano Peresidena no ka Papa Ola i ke kulana he Kauka Lapaau au no ke Kahua Lepera o Kalawao, a ua kauoha oia e malama loa ia ka lapaau ana a me ka noho'na o ko laila poe iloko o ka pilikia.

            Ma keia hope aku, aole loa e waiho wale ia na makemake a me na haawina a ka Ahaolelo no ka hoopomaikai ana i ko Kalawao poe, a he manaolana nui ko'u, he hiki no ke hooluolu ia na ehaeha o ia poe, a e loaa na manaolana me ka hauoli ma keia hope aku ma kahi a ke kaumaha me na kanikau i hoopunana ai i na makahiki i hala aenei.

GEO L FITCH M D.

(Kauka Pika.)

1 m jul 18.

 

Ma ke Kauoha.

 

            O na keonimana malalo iho.  ua hookohu ia lakou i mau Agena Hooiaio Palapala penei:

            R A Lyman, no ka Apana o Hamakua, Hawaii; G W Pilipoi no na Apana o Kona Akau me Kona Hema, Hawaii; J Nawahi, no ka Apana o Hilo, Hawaii.  THOMAS BROWN, Luna Hooiaio Palapala.

            Keena Aina, Iulai 13, 1882.  Hooiaioia:  Simon K. Kaai, Kuhina Kalaiaina.

            1078 3t

 

            Ua hookohu ia aku o MR. FREDERICK H. HAYSELDEN (Kikaha) i Kakauolelo no ka Papa Ola, ma kahi o Mr J A Hassenger i waiho mai.  WALTER M. GIBSON.  Peresidena o ka Papa Ola.  Honolulu, Iulai 12, 1882.                        3t

 

HE KANAWAI

 

            E HOOMAHUAHUA AI I KA HAAWINA UKU HOOMAU NO KA MOIWAHINE KANEMAKE EMMA.

            E hooholoia e ka Moi a me ka Hale Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina akoakoa iloko o ka Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni:

            PAUKU I.  Mai ka la aku e hoapono ia ai keia Kanawai e loaa no i ka Moiwahine Kanemake Emma he uku makahiki Elua Tausani dala e hoohui aku ana me kona uku makahiki i oleioia ma ke kanawai i aponoia ma ka la 31 Dekemaba, M. H. 1864.

            PAUKU 2.  E lilo keia i Kanawai ma kona la e aponoia ai.

            Aponoia i keia la 5 o Iulai, M. H. 1882.  KALAKAUA REX.

 

HE KANAWAI.

 

            E Hoololi ai i ka Pauku 11 Mokuna 55 o na Kanawai Hoopai Karaima e pili ana i na Hale Hula Haole.

            E hooholoia e ka Moi a me ka Hale Ahaolelo o ko Hawaii Paeaina i akoakoa iloko o ka Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni.

            Pauku 1.  E hoololiia a ma keia ke hoololiia ne ka Pauku 11 Mokuna 55 o na Kanawai Hoopai Haraima, a penei e heluhelu ia'i ua pauku la:

            'Pauku 11.  E hiki no i ke Kuhina Kalaiaina e like me kona manao he pono e haawi i kela mea keia mea i kakou palapala mai i kona noi ana i palapala ae e malama i hale hula haole ma Honolulu a me Wailuku, Maui. no ka makahiki hookahi ke loaa mua mai na dala hookahi haneri no ka pono o ka Waihona Dala o ke Aupuni; aka hoi, aole e haawi ia ka palapala ae oia ano i kekahi mea a mau mea paha i loaa ka palapala ae kuai waiona, halekuai, hale paina. hale inu ti, hale pahupahu, a mea e ae paha i pili ia lakou ma ke ano o ka oihana."

            Pauku 2.  E lilo keia i Kanawai i kona la e aponoia ai.

            Aponoia i keia la 21 o Iulai M. H 1882.  KALAKAUA REX.

 

HE KANAWAI

 

            E Hoololi ai i ka Pauku 978 o ke Kanawai Kivila.

 

            E hooholoia e ka Moi a me ka Hale Ahaoielo o ko Hawaii Paeaina i akoakoa iloko o ka Ahaolelo Kau Kanawai o ke Apuni.

            E hoololiia a ma keia ua hoololua no ka Pauku 978 o ke Kanawai Kivila ma ke kapae ana i na huaolelo "lohe ole i kona lilo ana" ma ka lal@ui ewalu a e hookomo ma ia wahi i na huaolelo "i loaa ole kekahi kumu e manaolo ai ua lilo," a penei e heluhelu ia ai ua pauku la:

            Pauku 978.  E hoonele ia ka banekorupa i kona waiwai a pau loa mai ka la i lilo ai oia i banekorupa, koe nae kona mau aahu a me kona hale a me na mea e ae e pono ai ma ka noonoo ana o ka Lanakanawai aole nae oi aku mamua o na dala ekolu haneri, a e lilo i mea ole kona hoolilo ana i kekahi waiwai ona ia hai mahope o kona lilo i banekorupa, a o kona hana ana paha i mea e banekorupa ai, koe nae ka hoolilo ana i kekahi waiwai no ke kumu kupono i kekahi hoa kuai i loaa o e kekahi kumu e manao io ai ua lilo i banekorupa; a e hiki no hoi i na luna puuku ke koi aku a loaa mai ua waiwai nei no ka poe nana ka aie.

            Aponoia i keia la 5 o Iulai M. H. 1882.  KALAKAUA REX.

 

HE KANAWAI

 

            E HOOHOLO AI I HAAWINA HOOMAU NO J. P. E. KAHALEAAHU.

 

            NO KA MEA, ua noho hana o J. P. E. Kahaleaahu ma ka oihana Lunakanawai Apana no Ewa a me Waianae, Oahu, iloko o keia Aupuni no na makahiki he nui aole i ikeia kekahi hana paewaewa ma ka lawelawe loihi ana i ka oihana, a he mea i paulele ia no kona hooponu; a no ka mea hoi ua elemakule a nawaliwali iluko u ua hana o ke Aupuni; noiaila;

            E hooholoia e ka Moi a me ka Hale Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko o ka Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni;

            PAUKU 1.  Ma keia ua haawiia na J. P. E. Kahaleaahu Elua Haneri dala no kela makahiki keia makahiki oiai kona ola ana, a na kauohaia ke Kuhina Waiwai e uku aku ia mau dala no loko ae a ka Waihona Dala o ke Aupuni me ke ano e like me na aku makahiki a me na haawina e ae a ke Aupuni a aku ai ma ka makahiki paha a ma ke mahina paha e uku ia ai.

            PAUKU 2.  E hiki no ia J P E Kahaleaahu ke kikoo aku i ka waihona dala o ke Aupuni no ka Haawina i oleloia ma ka Pauko mua mai ka la aku e hooholo ia ai keia Kanawai.

            Aponoia i keia la 21 o Iulai M. H. 188@.  KALAKAUA REX.

 

HE KANAWAI.

 

            E hoololi hou ai i ka Pauku 892 o ke Kanawai Kivila i hoololi ia ma ka la 30 o Iulai M H 1878 i mea e hoonoho ai i Lunakanawai Hoomalu no ka apana o Kohala Akau Mokupuni o Hawaii.

            E hooholoia e ka Moi a me ka Hale Ahaolelo o ko Hawaii Paeaina i akoakoa iloko o ka Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni.

            Pauku 1.  E hooholoia a me keia ua hoololiia no ka Pauku 892 o ke Kanewai Kivila i hoololiia ma ka la 30 o Iulai M H 1878 @ a ka hookomo ana i na huaolelo "A o kekahi i hoonoho ia ma ka apana elua o Hawaii oia ka Lunakanawai Hoomalu o ka Apana o Kohala Akau" a penei e heluhelu ia ai ua pau la:

            Pauku 892.  O kekahi o na Lunakanawai Apana no ka apana mua o Oahu, oia ka Lunakanawai Hoomalu ina Honolulu; a o kekahi i hoonohoia ma ka apana mua o Maui. oia ka Lunakanawai Hoomalu o ka apana o Lahain ; a o kekahi i hoonohoia ma ka apana elua a Maui, oia ka Lunakanawai Hoomalu o ka apana o Wailuku; a o kekahi i hoonohoia ma ka apana mua o Hawaii, oia ka Lunakawai Hoomalu o Hilo; a o kekahi i hoonohoia ma ka apana elua o Hawaii, oia ka Lunakanawai Hoomalu no ka apana o Kohala Akau.

            Pauku 2.  E lilo keia i Kanawai mai kono la aku e apono ia ai.

            Aperoia i keia la 5 o Iulai M. H. 1882.  KALAKAUA REX.

 

HE KANAWAI.

 

            E kauoha ai i Kau Hookoloko hou ae no ka Aha Kaapuni o ka Apana Hookolokolo Ekolu.

            E hooholoia e ka Moi a me ka Hale Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko o ka Ahaolelo Kau Kanawai o ke Apuni.

            Pauku 1.  E noho no ka Aha Kaapuni o ka Apana Hookolokolo Ekolu o ke Aupuni ma Waiohinu ma ka Apana o Kau, Mokupuni o Hawaii ma ka Poaha mua o ka malama o Sepatemaba o kela a me keia makahiki.

            Pauku 2.  O na hihia wale no i ulu ae maloko o na Apana o Puna, Kau, Kona Akau a me Kona Hema ke hoolohe ia ma ia Kau o ka Aha aka nae e hiki no ke hoolohe ia na hihia i ulu ae ma na Apana a ae o ka Mokupuni o Hawaii me ka ae o na aoao e pili ana.

            Pauku 3.  Ina elima wale no hihia a emi iho paha e hookolokolo ia ana ma ke Kau o ka Aha i hoonoho ia ma keia Kanawai, alaila, e ku no ke Kanawai na ka Lunakanawai Kiekie o ka Aha Kiekie e kauoha aku me ka hoolaha akea no ia mea e kapae ana ia Kau Hookolokolo a e hoihoi ia 'ku ua mau hihia 'la e Hookolokolo ia ma ke Kau o ka Aha Kaapuni e noho mau ana ma Waimea Mokupuni o Hawaii i ka malama o Novemaba.

            Pauku 4.  E lilo keia i Kanawai mai ka la aku i hooholoia ai.

            Aponoia i keia la 21 o Iulai M H 1882.  KALAKAUA REX.

 

KA NUPEPA

 

Kokoa me ke Au Okoa

 

I HUIIA.

 

No ka Makahiki, $2.  Eono Mahina, $1.  Dala Kuike ka Rula.

 

POAONO, IULAI 29, 1882.

 

KA POINO MAI KE GIANA PAUDA.

 

            AOLE paha he makahiki i oi ae ka nui o ka po no o na kanaka mai keia mea o ke Giana Pauda iloko o na makahiki i newa hope ae nei, i like me ka heluna nui o na kanaka i poino mai keia mea hookahi iloko o keia makahiki e hele nei.  Aole no hoi he makahiki i oi ae o ka nui o na hana ino i hana ia ma ko kakou mau kaiaulu nei i like me keia makahiki.  He oiaia ia.

            I keia makahiki e hele nei ua nui na lono i pa e mai kela a me keia pea o na me kupuna e hoike mai ana ua mau lono la no ka poino i loaa maluna o kekahi kanaka a mau kanaka mai keia mea o ke Giana Pauda ma o ko lakou lawe ana a noke i ka hoopahupahu maloko o ke kai a ma kekahi anohana e ae.  Ua poino ka hapanui o ia poe ma ke ano malani a o kekahi ua make loa.

            Iloko o keia mahina i hala koke ae nei, ua hoike ia mai he lono mai Maui no ka make emoole ana o kekahi kanaka ma o keia hana hookahi.  Ua hele ua kanaka la no ka lawaia a mawaena o na mea e loaa ai ka ia he giana pauda kekahi.  a noke aku ua kanaka la i ka hoopahupahu i ka ia a ua nui no hoi na ia i loaa.  Iaia i kiola aku ai i kekahi owili giana pauda, aole oia i kali no ka pahu ae a no ka loihi no hoi kekahi o ka waiho ana iloko o ke kai, lau aku la oia a ia wa i pahu ae ai ua giana pauda la.  Ohi iho la oia i na ia a ea ae la iluna; hoomakamai la ke koko e kahe mai ka waha a me ka ihu, i kona hoi ana a kula o ka make koke aku la no ia,  He make hikiwawe a he mai kuhewa oia ke ana o ka mea i manao ia a oia ke kumu i make ai, pela ke kuhihewa o kona ohana, nolaila ua kano ia oia me ka hoomaopopo ole o ka ohana i kana mea i hana ai.  Haia ae ia he mau pule o kona waiho ana iloko o ka opu o ha honua, ulu ae ia he manao hoohuoi iloko o kekahi poe a hoomaopopo ia kona kumu i make ai, a ma na lono hope mai i o makou nei ua hoike maopopo ia mai kona kumu i make ai oia hoi ua make oia i ka pahu ana o ke giana pauda oiai oia iloko o ke kai.

            I kela hebedoma aku nei ua loaa no he ulia poino o keia ano ma Kakaako ae nei i kekahi mau mea a ua ku no hoi i ka manaonao ko lakoa mau helehelena ke kilohi aku.  Eia lakou a pau ma ka Haukipila kahi i lapaau ia ai a ma na lono hope i hoikeia mai ia makou ke pii hikiwawe nei na hiona mai kai o ko lakou mau palapu.

            I keia hebedoma e hele nei ua lohe hou ia mai he lono mai Maui mai no ka loaa ana o keia haawina hookahi maluna o kekahi kanaka no Haiku, ua make oia.

            I ka makahiki 1872 ua hooholo ia he kanawai e papa ana aole e lawelawe ia keia mea a hoopahupahu wale ia, koe wale no na hana pili aupuni ia me kekahi mau hana e ae i aeia, a oia kanawai ke ku nei oia a hiki i keia la.  Aka oiai keia kanawai e ku nei i keia wa me kona mana piha, ke ikeia nei ka uhakiia a me ka hooliloia o kona mana i mea ole.  A oiai ka mana Kau Kanawai e noho mana nei i keia wa. aole anei he mea pono e noonoo ia a hana hou paha i kanawai i oi ae kona ikaika a me ka mana?  Ia oukou e ai ia a he mea pono e noonoo koke ia.

 

HEAHA LA AUANEI KA HOPENA?

 

            O KEKAHI O na ouli maikai ole e kau nei maluna o kakou i keia wa, aia ma na mea e pili ana i na hoolilo dala o ke Aupuni.  Aole wale o ka nui kupono oie o ka Bila Haawwina a keia Ahaolelo e hooholo nei, aka o ka mahuahua wale ana o na haawina i ku pono ole i ka pono o ka lehulehu a me ke Aupuni, aia ma ia mau mea kahi a kakou e hele nei e ke ano e i kona wa i hala.  O ka lu wale ia o ke dala e ka lehulehu no na mea hoowaiwai ole i ka @, a kokua ole hoi i ka pono o na kanaka a pau loa, he hana hewa loa ia; aole hoi o ka hewa wale, aka he hana naaaupo ia, a he mea e kahaha mai ai ka poe noonoo o ke ao nei.  ke nana pono mai lakou i keia mau mea.  Ua hoike mua makou, o ka waiwai o ke Aupuni, no na lala a pau ia o ke Aupuni no ka pono o ka lehulehu, aole no ka pono o ka mea hookahi a mau mea paha o ke ano hookahi, aku no ka pono o ua kanaka a pau loa iloko o ke Aupuni.  A o ka poe i haawiia ia lakou ka puunaue ana a me ka hoonohonoho ana o keia mau loaa, he @ u kuene lakou no ka aina; aia maluna o lakou ka pono a me ka hewa o ka lakou hana.  Ina e pono ka hana a naauao no hoi, alaila pomaikai ka aina ia lakou.  Ina e paewaewa ka lakou hana, a ku ole i ke kaulike a me ka hoopono, alaila e poino ana ka aina ia lakou.  E ili ana ka poino o ka lakou hana hewa ana maluna o ka poe hewa ole, a he mea ia e oluolu ole ai ka noho ana.  Ma ka nana ana i ko kakou Ahaolelo o keia kau ua kapae lakou i keia mau manao, a ua hana wale aku lakou me he mea la o lakoa wale no ka ona o keia mau waiwai a pau.  Aka, ua koe no nae kekahi hapa hanohano oia Hale, ne poe uuku nae lakou.

            Eia hou keia ouli makai ole e kau nei maluna o keia aina, o ka lili lahui e ulu nei, a e hoouluia nei no hoi e kekahi poe aloha ole i ka lahui Hawaii.  He nui ka lohe ia o na kamailio ana, me he mea la ua kue ka pono o ka haole i ka pono o na Hawaii maoli.  A ua onou ia keia manao iloko o ka noonoo o ka poe @.  Ua hoolahaia keia noonoo kuhihewa a puni, a ua komo aku iloko o na ano oihana a pau.  Ma ke kamailio ana o kahi poe, ua haaleleia aku ke ano kupono o ke kanaka, oia hoi ka ike, makaukau, hoopono a me ka ewaewa ole, a ua nana ia ma ka helehelena o waho wale no.  He mea minamina no makou ka ike ana i keia, no ka mea, aole auaanei e puka mai he pamaikai no ka lahui a me ka aina, mai loku mai o na noonoo ana e like me keia.  He awaawa wale no ka hua o na hana ana e like me keia.  A oiai no hoi, ua ike no makou na na haole i lawe mai a hoolaha i kekahi mau poino nui iwaena o keia aina, aka aole pela lakou a pau.  O ka hapanui o na haole e noho nei, he poe makamaka lakou no ka lahui kahiko o keia aina, a na ke kuokoa o keia Aupuni.  Ma ka pahu loa e puka ana ke akamai a me keia noonoo a pili paa loa me na lawelawe ana o ka poe Hawaii maoli, i hele pu ka ike a me ka pono o na lahui a elua, a i onipaa kekahi me kekahi, no ka mea o ka pono ia o ka malu ia o keia mua aku.  O ka poe e au ana ia kakou e kuee me na lahui e ae, aohe makou kanalua i ka olelo iho e imi ana lakou i mea e haole ai kakou.

            O ka hoopilimeaai o ka poe i haawiia na lakou e kuai a e lawelawe ma na oihana aupuni, oia kekahi o na ouli pono ole o keia wa.  Ua haole ke kanaka i ke kipe ia.  Ua oleloia aohe mea hiki ole i ke dala.  Ua haalele ia ke kulana noonoo kuokoa a me ka hoopono, no ka makana i haawiia.

            Aia ma ka waha o na makaainana he aneane a pau loa o keia kulanakauhale, na huaolelo no ke k@peia o na Lunamakaainana ma kekahi mau ninau e waihoia na lakou e noonoo iloko o keia kau.  A ua olelo ia ua lawe lakou, a o kahi hapa paha o lakou i ka waiwai kipe; ua kuai aku i ko lakou pono koho kuokoa no ka waiwai i haawi ia mai.  Aole makou e olelo ana he oiaio keia.  Aole no makou i ike ina he oiaio, a ina paha aole.  Aka, ke olelo nei kahi poe me he mea la ua manaoio lakou i keia mea.  Nohea mai keia mau manao?  Nohea mai keia mau kamailio ana?  Heaha ka hope o keia mau manao?  Heaha hoi ka hope o keia mau hana, ina he oiaio?

            Ke kono nei makou i ko makou poe heluhelu e lawe i keia mau manao a e noonoo pono iho i keia mau mea.  Aohe hana ana e nele i ka hoa.  O na hoailona e kau ana ma ke aouli, he mau mea ao ia i ka poe noonoo a naauao iho lakou mamua o ka hiki ana mai o ke ino.  O na na@upo a me na hupo ka i ike ole i na ouli o ka manawa.  O ko makou poe heluhelu, he poe noonoo akahele pela ko makou manaolana.  A e pane hou no makou no keia mea.

 

Kula Nui o Lahainaluna.

 

            E hoomaha ana ke Kula Nui o Lahainaluna a hiki i ka la 12 o Sepatemaba, 1882; a ma ia la e hoomaka hou ana ke kula.

            Nolaila ke kauohaia aku nei na haumana kahiko me na haumana komo hou, e makaala a e i Lahainaluna mamua o ka la 12 o Sepatemaba, i hoonoho pono ia lakou ma na papa kula no ka makahiki.  H. R. HITCHCOCK.  1078 2m         Kumukuia Nui o Lahainaluna.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            E ike e na ano kanaka a pau, o kuu wahine mare o Mrs Koleka Keliihananui o noho ana me Kaalawa.  Koolaupoko, mokupuni o Oahu.  Ua kue ae oia i ka laahia o ka berita mare mawaena o maua, a ua haalele mai hoi ia'u a i ko mana moe no ka manawa loihi.  Nolaila ma keia, ua papa ia ka poe waiwai, aole e hoaie iaia.  A i na o ka poe e hoole ana i keia, alaila maluna ona ko lakou poho, aole loa au o hookaa i kona mau aie a pau.  D S Keliihananui.  Kamoku, Lanai, Iulai 8 1882             1078 4@

 

HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.

 

            UA hookohuia ka mea nona ka inoa malalo iho e ka Mea Hanohano A F Judd Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie i Lunahooponopono Waiwai ma ka waiwai o Opumomona w, o Honolulu, Oahu, i make kauoha ole; nolaila, ke kauohaia aku nei ka poe i aie iaia e hookaa mai, a me ka poe ana i aie aku ai, e hoike mai.  A ina he mau waiwai ko ka mea make ma ka lima o kekahi pee, e hoihoi mai ia'u, a e loaa no au ma "W@hekealaula," Helu 5, Alanui Betela.  W L HOLOKAHIKI, Lunahooponopono Waiwai o Opumomona w. Iulai 21, 1882.  1078 4t

 

            AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hoo ponopono waiwai.  Ma ka waiwai o Kaukuaialii w, o Honolulu, Oahu, i make kauoha ole.  Imua o ka Lunakanawai A F Judd.  Olelo Kauoha o hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i Lunahooponopono Waiwai.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Kaehukauai k. o Honolulu, e hoike mai, ana.  o Kaukuaialii w. no Honolulu, ua make kauoha ole ma Honolulu i oleloia ma ka la 2 o Iulai, 1882, a e noi ana e haawiia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai ia Kaehukauai k.

            Ua kauohaia o ka Poalua, ka la 8 o Augate, M H 1882, ola ka manawa i kuhoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, ma ka hora 10 A M. a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili, e hoike mai i ke kumu ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la.  A o keia olelo kanuha, e hoolahaia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ka "Nupepa Kuokoa," he nupepa ma Honolulu.

            Kakauia a Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Iulai 19, 1882.  A FRANCIS JUDD. Ikea:  Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.  Jno E Barnard, Kakauolelo.  1077 3t

 

            Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekelu o ko Hawaii Paeaina.  Ma ka hana o ka waiwai o Kekululiilii w kaikamahine oo ole.  Olelo kaaoha e hoike ana no ke kauoha kuai waiwai paa a ke Kahu Malama Waiwai.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Joseph Nawahi, Kahu Malama o ke kino @ me na waiwai o Kekululiilii w, he keiki oo ole, e noi ana no ke kauoha kuai o kekahi waiwai paa nona, a e hoakaka ana i na kumu e kuaiia ai ua waiwai paa la.

            Ke kauohaia aku nei ka poe a pau i pili i ua waiwai la a o ka poe o pau i kuleana i ua waiwai la, e hele mai lakou imua o keia Aha Hookolokolo ma ka Poalima ka la 18 o Augate, A D 1882, ma ka hora 10 A M, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Hilo, mokupuui o Hawaii, malaila a ma ia wahi e hoikeia ai na kumu e ae ole ia ai paha ua kauoha kuai la.

            A ke kauoha hou ia aku nei e hoopukaia keia hoolaha ma ka "Nupepa Kuokoa" he nupepa i paiia a hoolahaia ma Honolulu, i ekolu manawa mamua ae o ka manawa i olelola.

            Kakauia ma Hilo, H. I. Iulai 13, 1882.  F S LYMAN.  Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu  1077  3t

 

            MA ke keena o ka Lunakanawai Kuapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina.  Ma ka waiwai o Malaihi k, no Waiehu, Maui, i make.

            Ua heluheluia a ua waiho ia ka palapala noi a Rev. W P Kahale, ka Luna Hooponopono o ka Waiwai o Malaihi k, no Waiehu, Maui, i make, e noi ana e hoaponola kona moo-waiwai, a e hookuu laia mai ka oihana, a e hooholo ia ka waiwai na hooilina.

            Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha, oia ka la 21 o Sepatemaba 1882, ma ka hora 10 am ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka ia a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me na mea kue ke hoike ia.  ABR FORNANDER.  Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A.  Lahaina, Iulai 14, 1882.  1077 3t

 

            MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Laupahulu k, no Waihee, Maui. i make.

            Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Aiea w. e noi ana e hooponoponoia ka waiwai o Laupahulu k, no Waihee, Maui, i make; a e hooholo ia i na hooilina.

            Nolaila, ke kauehaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha, oia ka la 21 o Sepatemaba 1882, ma ka hora 11 am, ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka ia a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.  ABR. FORNANDER.  Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H PA  Lahaina, Iulai 14, 1882.  1077 3t.

 

            MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina.  Ma ka waiwai o Opunui k, no Wailuku, Maui. i make.

            Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Keola w, e noi ana e hooponoponoia ka waiwai o Opunui k, no Wailuku, Maui, i make, a e hooholola i na hooilina.

            Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha, oia ka la 21 o Sepatemaba, 1882, ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, ka hora 1 p m, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.  ABR FORNANDER, Lunakanawai Kaapuni apana 2 H P A. Lahaina, Iulai 14, 1882.  1077 3t

 

            MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Wahinoalii k,, no Waikapu, Maui. i make.

            Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Maukaa w, e noi ana e hooponoponoia ka waiwai o Wahinealii k, no Waikapu, Maui, i make, a e hooholoia i na hooilina.

            Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha, oia ka la 21 o Sepatemaba, 1882, ma ka hora 9 a m, ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.  ABR FORNANDER, Lunakanawai Kaapuni apana 2 H P A. Lahaina, Iulai 14, 1882.  1077 3t

 

            MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Kepuu k, no Kamaole, Kula, Maui i make.

            Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Wahanau w, e noi ana e hooponoponoia ka waiwai o Kepuu k, no Kamaole, Maui, i mke, a e hooholoia i na hooilina.

            Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalima, oia ka la 22 o Sepatemaba, 1882, ma ka hora 10 a m, ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.  ABR. FORNANDER,  Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A.  Lahaina, Iuiai 14, 1882  1077 3t

           

            MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Paeaina.  Ma ka waiwai o E H Rogers no Wailuku, Maui, i make.

            Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a W H Rogers, e noi ana e hoaponoia kona moo waiwai o ka waiwai o E H Rogers o Wailuku, Maui, i make a e hookuu ia mai ka oihana, a e hooholoia ka waiwai i na hooilina.

            Nolaila, ke kauohaia aku nei ua kanaka a pau ke pili, o ka Poalima, oia ka la 22 o Sepatemaba, 1882, ma ka hora 11 a m, ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.  ABR FORNANDER, Lunakanawai Kaapuni apana 2 H P A.  Lahaina, Iulai 14, 1882.  1077 3t

 

            MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Abraham Ohia, no Wailuku, Maui i make.

            Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a W H Cummings, e hoo@ohoia i Lunahooponopono no ka waiwai o Aberahama Ohia no Wailuku, Maui, i make.

            Nolaila, ke kauohaia aku nei ua kanaka a pau ke pili, o ka Poaha, oia ka la 21 o Sepatemaba, 1882, ma ka hora 9 a m, ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.  ABR. FORNANDER, Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A.  Lahaina, Iulai 14, 1882.  1077 3t

 

$10.00 MAKANA.

 

            E haawiia no ka makaua maluna ae i ka mea a mau mea paha nana e hopu a e hoahewa i ka poe a mau poe paha e loaa aku ana e paenea ana makou i ko ia ma Waikahalulu, oiai he ia hou ka ia i hookomo ia iho nei iloke o ua loko ia nei.  J T Waterhouse.  1078  4t

 

OLELO HOOLAHA.

 

            Ua aeia na lala a pau o ka Hui o Pelekunu, Molokai, e hoolimalima aku i mau kanaka hou no lakou e like me ko lakou manao he pono.  D HIMENI  Honolulu, Iualai 12, 1882  1076 3t

 

E HOOLHE.

 

            Ke papaia aku nei ka poe kuleana ole ma ka Pa Ilina o Kuula mawaho o Kulaokahua.  aole kii wale i na pua a me na mea kanu, laa a kii ana a ikeia, e hopaa wale no i ka Halewai, a e hooko ke Kanawai iaia.  E hoolohe i keia.  MRS. MAGARET F HELBER.  Kaakopua, Iulai 14, 1882.  1076 2t

 

JOSEPH E. WISEMAN.

LUNAHOOPONOPONO O NA WAIWAI PAA, A ME LUNA IMI HANA.

Helu 27 Alanui Kalepa, Honolulu.

 

Luna Hoolimalima no na Rumi, na Hale, a ma Luna Kuai me Hoolimalima o na Waiwai Paa ma na wahi a paa o ka Paemoku.  Luna Imi Hana no ka poe a pau i nele i ka hana ole ma na wahi a pau i mai emukoia ma kekahi mokupuni o ka Paeaina

            N. B.  Na Palapala Hoolimalima e hanaia me ka eleu: e ohiia na Bila Aie a me na hana e ae a pau e pili ana i na hana Oihana Kalepa me ke eleu a me ka pololei.  O na Uaubiolelo a me na Maheleolelo ana, e hookoia ma ka maika.

            O na kauoha a me na kamailio ana maloko o na leta no kekahi o na hana maluna ae, e hookoia me ka eleu loa.            1076 1yr

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

            Ke hoike aku nei ka mea nana ka inoa malalo iho nei, e like me ka manao o kekahi palapala moraki i hanaia e A H Kanehomauole me Moses Keohokalole o Wailuku Maui, ia Brewer me Crowningberg o Makawao Maui.  A o keia moraki ua hoopaa ia ma ka buke Aupuni ma Honolulu Oahu, ma na aoao 367, 368 me 369.  A no ke ano, a me ka waiwai e moraki ia ma ua palapala nei, oia hoi e hapa o kuleana helu 409, ma ka ili o Mokuhao, Wailuku Maui, a no ka hala ana o ka manawa i aelike ia a mamuli o ka uhakiia o na kumu i hoike ia maloko, mahope o ka pau ana o ka manawa a ke kanawai i ae ai e kuai ia aku ana ma ke kudala akea.

Brewer & Crowningberg,

Na mea Moraki.

Makawao Maui, June 28 1882.           1075 4t.

 

CALIEORNIA FURNITURE COMPANY.

O KEIA HUI A HALEKUAI O

Na Lako Hoonani o na Hale!

I ike mao la iho nei ma kona kahua mua iho nei ma ka Alanui Papu, makai iho o ka

Halekuai o na Mea Kani o Geo. F. Wells

UA HOONEEIA AE NEI A I NA

HELU 56 me 58 ALANUI MOIWAHINE

He Hookahi Ipuka ka mamao mai ka Hale Mu,

A malaila e loaa ai ma Lako Hale Emi Loa.  Eia iho ka imoa o ia mau Lako Hale:

            Na Moe maikai loa,

                        Noho o na ano a pau,

                                    Noho Ko-ki,

                                                Pakaukau,

                                                            Noho huleilua.

A HE NUI AKU.

Eia pu no hoi me makou,

            Na Bela Moe,

                        Na Uluna,

                        Na Kihei Moe

            A ma na Pale Uluna.

A oiai na makou iho no e hana keia mau mea maluna ae, nolaila e kuaila aku ana me ke

KUMUKUAI HAAHAA LOA.

E. P. ADAMU. AGENA.

 

Ka Hale Hana Wati Maikai Loa.

KA HALE KEOKEO

HELU 40,  ALANUI NUUANU.

Aia ma ke keena ma ka aoao mauka e pilipu ana.

Aia pu no Loi maloko olaila,

HE HALE KAMANA O NA LAKO HALE

O KEIA A ME KEIA ANO.

            E kuaiia aku ana keia mau Mea Hookinohinohi o kela a me keia ano, e anapanapa ai na Lede, a e kinohinohi ai na keonimana, oia keia:

Na Wati Pakeke Gula a Dala,

            Na Wati kauhale o kela a me keia ano,

                        Na Lei Gula nani o na Wahine,

                                    Na Pauwai hookomo kii o na Ipo.

Na Komolima Gula, Daimana me na onohi Daimana

            Momi o kela me keia ano,

                        No Kula Pepeiao Gula,

                                    Na Pihi l'ulima nani loa,

Na Kaula Wati Gula a Dala o na ano a pau,

            Ka hooluu ana i ka Wai Gula a Wai Dala.

                        Ka hana anu i na Pahu Mele [Music Box].

                                    Na Kupee Gula nani o na ano a pau,

Ka hoomaemae hou ana i na Mekini o na ano a pau

            E kuaiia aku ana keia mau mea i hoikeia

                        ae la maluna, ma ke

KUMUKUAI OLUOLU LOA!

I LIKE LOA ME NA KUNUKUAI MA KAPALAKIKO.

            O na Wati a me na mea a pau e kuaiia aku ana maloko o ku'u Halekuai, e hana wale no au ia mau mea ke loaa na poino iloko o na Makahiki Elima me ka uke ole.

            Ke kono aku nei au i na keiki lalawai o Honolulu nei, a me na kaikamahine papa o ua taona nei, e kipa nui mai e ike ia'u.  He oluolu a pahee na kukai olelo ana.

TONG HUNG & CO.

            Helu 40, Alanui Nuuanu.

                        Honolulu, Iulai 3, 1882.          1076 1yr

 

C. C. Coleman

Amara a he mea hana Mekini

Kapili kapuai hao lio.

--A ME KA—

Hana ana i na Kaa Lio &c.

Hale Hana ma Alanui Alii, e kokoke la i ke Alanui Papu.      905 tf

 

HALE TELA HOU!

 

KAUKAIWA!

 

HELU 11, ALANUI PAPU, KOKOKE I KA UWAPO.  S. H. MEEKAPU.  Iune 22, 1882.  1073 tf