Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 28, 15 July 1882 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NA WAIWAI HOU LOA O NA ANO A PAU !

E LOAA NO MA NA HELEKUAI O

WALAKAHAUKI MA !

MA ALANUI PAPU, MOI, A ME MOIWAHINE.

            OIA HOI;

Na Noho Lio hou loa o na ano a pau,

Na Palule Keokeo, Halahala o na ano a pau,

Na Pio Ahinahina Pelekane hou loa o na ano a pau,

Na Pena Kukaepele,

Na Kapa Bala,

Na Lole o na Wahine o na ano a pau,

Na Pahu Aila Mahu maikai loa,

Na Silika, Pahoehoe, o na ano a pau,

Papale o na ano a pau,

Kihei o na ano a pau,

Hainaku lau nunui Silika o na ano a pau.

 

He nui aku no i koe, he piha pono na kolamu o ka

pepa ina e huai pau ia aku ana.

Eia hou ae a hoea mai i keia mau la iho he Lako Waiwai hou loa o na ano a pau, a he

lako hou loa ia wae pono ia e J. T. WATERHOUSE Jr. ma Enelani, a he mau

waiwai hoi i kupono loa no ko kakou mau kaiaula.  Nolaila, e eleu mai e na

makamaka a me na hoa'loha e hoonuu i keia mau lako waiwai hou loa.  1076 3ms

 

AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, mokupuni o Oahu, Hawaii.

@ Ma ka hooponopono waiwai, ma ka waiwai o

M Kawalo w, i make.  Olelo Kauoha e koho ana i la e hoolaha

na palapala kauoha a no ka hoolaha ana.

 

  No ka mea, ma ka la 25 o Iune, M H 1882, ua waihoia

mai imua o ka Aha kekahi palapala i oleloia, oia no ke kauoha

hope loa o M Kawalo i make aku la; a me ka palapala

@

hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka

nei ka Palapala Luna Hooko ia Peter Richmond ua waihoia

mai e Peter Richmond.

 

 Nolaila, ua kauohaia o ka POALUA, oia ka la 25 o Iulai

M H 1884, ma ka hora 10 am, ma ka rumi hookolokolo o

ka Aha, ma Aliiolani Hale, ma Honolulu, oia ka la

me ka hora e hooiaio ia ai ia Palapala Kauoha, a e hoolohe hoi

@ mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala

kauoha, a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooko.

 

A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu

loko e ke Kuokoa, he nupepa i paiia a i hoolahaia ma

Honolulu.

 

Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 6 o

Iulai M H 1882                       A FRANCIS JUDD,

@ Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.

A. Rosa, Hope Kakauolelo.  1075 3t

 

AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, Ma ka Hooponopono

waiwai Mokupuni o Oahu @ Hawaii Paeaina, Ma ka waiwai

o Wahea k, o Waimea Kauai i make.  Olelo kauoha e

koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha, a no ka hoolaha

ana.

 

No ka mea, ma ka la 6 o Iulai MH 1882, ua waihoia mai

mua o ka Aha kekahi palapala i oleloia, oia no ke Kauoha

Hope Loa o Wahea k, o Waimea Kauai, i make aku la; a

me ka palapala hoopii e noi ana e hoolaloia kela palapala

kauoha ae hoopuka hoi i ka palapala Lunahooponopono me ka

palapala kauoha i pakuiia ia Kuhinia.

 

Nolaila, ua kauohaia o ka Poakolu, oia ka la 26 of Iulai M H

1882, ma ka hora 10 A. M.  ma ka Rumi Hokolokolo o ia

Aha, ma Aliiolani Hale ma Honolulu, oia ka la me ka hora e

hooiaioia ai ia Palapala Kauoha, a e hoolohe hoi no la noi ana

mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia Palapala Kauoha,

a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooko.

 

A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekou

loko o ke "Kuokoa," he nupepa i paiia a e hoolahaia ma

Honolulu.

Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Iulai 7 1882.

                        L. McCULLY,

@        Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

A Rosa, Hope Kakauolelo,  1075 3t

 

Aha hookolokolo Kiekie, ko Hawaii Pae

Aina, ia W C Parke Esq. Makai Kiekie o ko

Hawaii Pae Aina, a i ole i kona Hope.

 

Ke kauohaia aku nei oe e ka Mea Hanohano

A. Francis Judd Lunakanawai Nui o ka Kiekie

Kaulike e kii ia Kaumiumi k, ka mea hoopii

@, e hele mai imua o ua Lunakanawai la, ma

kona keena, ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu,

Mokupuni o Oahu, ma ka Poalima, oia ka

la 23 o Iune e hiki mai ana, ma ka hora 10 a m

e hoike mai ina he kumu kekahi no ka hoole

ana i ke noi a Henry F Glade, ka mea hoopii,

e like me kona Palapala Hoopii, i hoohuiia me

keia.  A ia manawa e hoike mai oe i keia Palapala

Kii me kau hana malaila.

 

Ikea, Ka Mea Hanohano A. Francis Judd

Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie

[L.S.] a Kaulike ma Honolulu, ma keia la

8 o Iune, M. H. 1882.

[Inoa] A. ROSA, Hope Kakauolelo.

 

 

Ke hoihoiia aku nei keia Palapala Kii me ka

hooko ole ia, i keia la 19 o Iune 1882, no ka

mea, ua haalele o Kaumiumi k i keia Aupuni i

1876, maluna o ka moku Pomare no Sydney

[Kikane], a ma ia wahi, ua holo malu oia, a na

kekahi kanaka maoli i kapaia o Paa, a oia kekahi

maluna o ua moku la ia wa, a oiai oia ma

Honolulu i keia wa, i hai mai ia'u aole i hoi hou

@ mai o Kaumiumi i oleloia i Honolulu nei, a

@ kahi noho hope loa o Kaumiumi i ikeia o

Sydne [Kikane], N. S. W.

(inoa)  W. C. Parke, Ilamuku.

 

ko Hawaii Pae Aina, ) ss

Mokupuni o Oahu    )

 

Ke hooia nei au o keia palapala maluna ke

kope oiaio o ka Palapala Kii mui i hoopukaia

na ka hihia o Henry F. Glade vs Kaumiumi k

a me ka hoike a ka Ilamuku no ua Palapala Kii

@; a mamuli o ua hoike la i oleloia, ua kauoha

ia Aha ma ka la 23 i Iume A. D. 1882, e hoopanee

ia ka hihia a ka la 31 o Okatoba, A. D.

1882, a mawaena o ia manawa, e hoolahaia

kekahi kope i hooiaioia o ka Palapala Kii i oleloia,

e like me ka mea i hoakakaia me ke Kanewai.

I hoike no keia, ke kau nei au i ko'u lima

i keia la 28 o Iune, A. D. 1882.

            W. C. PARKE, Ilamuku.

1075 3ms

 

 

                        OLELO HOOLAHA.

 

E ike mai na kanaka a pau ma keia olelo hoolaha,

no ka nui o ka poe kolohe, maluna o ko maua aina,

ma na kahua hale iho, maloko o na pa, a ma ke kula,

a ma na kuahiwi, ma Kawaihae-uka, Waimea,

Hamakua, ma ka mokupuni o Hawaii.  Nolaila, ke

@ aku nei maua, ke haawi, ke hoolilo, a ke hookohu

pono aku nei maua, i ka poe nona na inoa malalo

iho nei, i mau Luna nana e hoomalu i ka maluhia

o ka aina, oia o J W Kuakini, J B Lanakila, A D

Kamaihui, no Waimea me Hamakua; O W B

Wahea a me J S Lono no Kawaihae-uka. Ke hoikeia

aku nei me keia, ua loaa ia lakou ka mana e hopu

aku, a e hoopii ma ko maua inoa, imua o na Aha

Hookolokolo ma ke Kanawai; i na kanaka a pau e

komohewa ana me ke kuleana ole, ma ua mau aina

la, me ka loaa ole o ka palapala ae.  E lilo keia

Kanawai mai kona la e hoolahaia ai ma ka Nupepa

Kuokoa.  Me ka mahalo.  J. P. PARKER,

                                        SAM'L PARKER.

Waimea, Hawaii, Iune 20, 1882.   1078 41

 

 

            HOOLAHA A NA LUNA HOOPONOPONO

            o na WAIWAI o G D

            SYLVA i make,

 

Ma ka la 3 o Augake mh 1882 ma ka

hora 10 am, e kuai kudala ia aku ana na

waiwai lewa o G D Sylva i make, ma

Honolua Kaanapali kahi e kudala ai, he 50

bipi a oi ike, a ma ka la 4 o Aug no na pa aupuni

o Mala i Lahaina e kuai kudala ia aku

ana kekahi mau waiwai lewa o ia ano, penei:

 

He 60 bipi a oi, he 7 lio, a he mau puaa

kekahi, o ka poe makemake e hele mai e

koho, e hoolilo ia ma ka mea oi loa o ke

koho ana ma ke dala kuike wale no, aole ae ia

ka aie,

J A Nahaku     Helena,

Na lunahooponopono waiwai o G

D Sylva i make.

Lahaina, July 1 1882.   1075 4t.

 

OIHANA KINAIAHI O

HONOLULU.

 

O na Keonimana malalo iho ua koho pono

ia i mau Luna Nui no ka Oihana Kinaiahi

o Honolulu no keia makahiki e hele nei

a ke lawelawe nei lakou i ka lakou mau oihana

pakahi i keia la:

 

John Nott --Luna Nui.

Robert Lewers--Kokua Mua.

Chas. B. Wilson--Kokua Elua.

Jas. W. McGuire--Ilamuku o ka Oihana

Kinaiahi

Chas. T. Gulick--Kakauolelo me Puuku.

 

Chas. T. Gulick,

Kakauolelo Oihana Kinaiahi.

Honolulu, Iulai 6, 1882.  1075 3t

 

            HOOLAHA HOOKO MORAKI

 

Ke hoike aku nei ka mea nona ka inoa

malalo iho nei, e like me ka manao o kekahi

palapala moraki i hanaia e A H Kanehomauole

me Moses Keohokalole o Wailuku

Maui, ia Brewer me Crowningberg o

Makawao Maui.  A o keia moraki ua hoopaa

ia ma ka buke Aupuni ma Honolulu

Oahu, ma na aoao 367, 368 me 369.  A no

ke ano, a me ka waiwai e moraki ia ma ua

palapala nei, oia hoi e hapa o kuleana helu

409, ma ka ili o Mokuhao, Wailuku Maui,

a no ka hala ana o ka manawa i aelike ia a

mamuli o ka uhakiia o na kumu i hoike ia

maloko, mahope o ka pau ana o ka manawa

a ke kanawai i ae ai e kuai ia aku ana ma

ke kudala akea.

Brewer & Crowningberg,

Na mea Moraki;

Makawao Maui, June 28 1882.   1075 4t.

 

            OLELO HOOLAHA

 

E ike auanei na mea a pau, owau o ka

mea nona ka inoa malalo iho nei, ka

Lunahooponopono waiwai o Nakino k, i make

kauoha ole.

  Ke kauoha aku nei au i na mea a pau i

aie ia Nakino i make, e hookaa koke mai i

ko lakou mau aie ia'u, a o na mea i aie aku

ai oia, e hele mai ia'u me ka kumu kupono

ana i aie aku ai, iloko o na malama 6 mai

ka la e puka ai ma ka Nupepa Kuokoa,

kekahi nupepa e puka nei ma keia paeaina.

  Owau no o

            Mareko k.

Moloaa Kauai, Iune 26 1882

1075  4t*

 

HOOLAHA HOOKAPU AINA.

 

UA kapu loa ka hele wale ana o na ano holoholona a pau

maluna o ko maua apana aina e waiho nei ma Honomu, Hilo,

Mokupuni o Hawaii.  Ina e komo a hele wale kekahi holoholona

a mau holoholona paha, alaila e uku ia i $1 no ke poo.

A ke hookohu nei maua ia T Paaluhi, oia ka mea mana nana

e hooko keia mau olelo.  E lilo keia i Kanawai paa mai keia

la aku.  J. K KALUHIOKALANI,

            KEKULU w.

Honomu, Hilo, Iune 22, 1882   1074 4r*

 

            OLELO HOOLAHA.

 

KE haila aku nei ka lohe i ka poe e manao ana na  lilo ia

lakou ka Apana Aina kuai hui o Napeahi, Nohokahiki a me

Luheluhe i make; e waiho la ma Ahualoa, Hamakua,

Mokupuni o Hawaii, nona ka Palapala Sila Nui, Helu 940. Aole

he kuleana o lakou mamua oia aina, oiai, ua lilo loa ia'u ma

ke kuai mai na hoolina mai, a pilikoko ponoi loa o ka poe

nona na luoa i hoikeia ae la maluna.  Nolaila, ina he mau

palapala kekahi i hanaia ma na ano e ae e lakou, ke hoole aku

nei au.  aole i pono ia hana ana, oiai he mau palapala apuka

ia.  A no ke oiaio o ka lilo ana mai ia'u o keia aina, nolaila,

ke hoike aku nei au, na kapu loa ka hele ana o na kanaka, a

me ka hookuu wale ana i na holoholona o na ano a pau ma

luna o ua aina la, a me na apana alua o Kamaka'u w, e pili

kokoke ia me Papake.  A e hopula no ka poe e hele wale ana

maluna o keia mau wahi me ka ae ole aku o maua; a na ka

Lunakanawai e hooponopono no ia mea.  Aka, e lilo keia i

kanawai paa mai ka la e puka ai ma ka Nupepa Kuokoa.

No ka oiaio loa, ke kakaainoa nei maua,

SAM B KAALAWAMAKA,

MRS. A KAMAKA'U.

Honokau, Hamakua, Hawaii, Iune 23, 1882  1074 4t*

 

 

            HOOLAHA HOOKO MORAKI.

 

Ma keia ke hoikeia aku nei, mamuli o ka mana

kuai maloko o kekahi palapala moraki i kakauia ma

ka la 8 o Dekemaba 1876, i hanaia e Kimo Kaai o

Honolulu, Mokupuni o Oahu, ia Stephen Spencer,

kekahi o na kupa Hawaii a e noho nei ma Hoelani,

a i hoopaaia ma ke Keena Hoona Aina maloko o ka

Buke 49 Aoao 135, 136 me 137, ka aina a me na

pono a pau, a no ka hala o ka manawa i hoakakaia

ma ke Kanawai, e kuaiia aku ana ma ke kudala

akea no na kumu i hoikeia ae la maluna.

 O ka waiwai i oleloia ma ua palapala moraki nei,

ke waiho la ma Kaiahonu, Aala, Honolulu. i oleloia

a i hoakaka piha ia ma ka Palapala Sila Nui Helu

5667 nona na eka he 66-100.

            STEPHEN SPENCER, Mea Moraki.

Kikila Baraunu, Loio no ka Moraki.

Honolulu, Iune 29, 1882.    1074 4t

 

            HOOLAHA HOOKO MORAKI.

 

Ma keia ke hoikeia aku nei, mamuli o ka mana

kuai i hanaia maloko o kekahi palapala moraki i

hanaia ma ka la 17 o Sepatemaba 1880, mawaena o

Kealakua k me Haos kana wahine a ke aoao mua a

me C T Rodgers a ka aoao elua, a i hoopaaia ma ka

Buke 66 Aoao 229 me 231 ma ke Keena Hoona

Aina ma Honolulu, ua manao o C T Rodgers i olelo

ia e hooko i na palapala moraki nei, a e na waiwai

a pau ma ua palapala moraki nei, e kuaiia aku ana

ma ke kudala akea ma ke Keena Kudala o E P

Adamu ma Honolulu, ke hiki aku i ka la 22 o Iulai,

1802, no ka uhakiia o na olelo aelike i hoikeia ma

ua palapala moraki nei; eia na waiwai o keaiia aku

nana:

  O kela apana aina i hoakakaia ma ka Palapala

Sila Nui Helu 2683 Kuleana Helu 1075, a me kela

apana aina i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui

Helu 6081 Kuleana Helu 80 F. L. e waiho nei ma

Honolulu.        C. T. RODGERS, Mea Moraki.

            Richard F Bickerton, Loia no ka Moraki.

Kakauia Honolulu Iune 22, 1882       1073 4t

 

 

NA WAIWAI HOU, NA WAIWAI HOU.

$40,000.00 !

 

I Hooliloia no na Waiwai Hou !

 

A I HIKI MAI NEI MA KO'U HALEKUAI.

 

He Mau Waiwai Hou Loa !

 

kahi no a hoea i Hawaii nei, a e Kuaiia aku ana me ka

 

Kumukuai Waipahe.

 

Eia pu no hoi ma Ko'u Halekuai kekahi Keena Humuhumu Lole, malalo o

ka hooponopono ana a keia wahine akamai oia o MISS EMRICK, a he loea hoi ma

na hana Hoonani Papale me ke KUMUKUAI HAAHAA.

Na Paikini hou loa aole i ikeia ma Honolulu nei mamua, aka i keia wa e loaa no ia ano

ma Ko'u Halekuai.

Na Papale i hookinohinohi ia me na Lipine o kela a me keia ano, he Nu Paikiini hoi, e

loaa no ma Ko'u Halekuai me ke Kumukuai Waipahe.

 

Pihaku-i o luna me lalo me na Pahu Lole, a ua pila ia kekahi

maluna iho o kekahi.

 

E NANA I KEIA,

12 I-a o ke Kalakoa maikai loa no $1.00 wale no.

Na Paleili o na Kane, he 25 keneta wale no.

A he 5000 ano waiwai e ae i hiki ole ke huai pau ia na inoa, e kuaiia ana me ke

KUMUKUAI HAAHAA, WAIPAHE, HOINAINAU,

O KA HIKIMUA, NANA E NOKE I KA LOLELOLE I KO'U MAU WAIWAI.

  CHARLES J. FISHEL,

@74 tf             CALIFORNIA ONE PRICE BAZAR.

 

 

            KU MAI

Ka Mokuahi "Anjer Head."

$36,000                       $36,000

Ma ke ku ana mai o keia mokuahi, ua loaa mai ia'u

HE MAU WAIWAI AAHU HOU.

Mai Nu Ioka, Kapalakiko, a mai Ladana mai ma Panama ae.

NA LOLE AAHU WAHINE NANI LOA O NA ANO A PAU.

 

Na Kilika, Veleveta, na Lole Hinuhinu Pakika, na Kinohihohi Lole, na Pupu Aniani

Hoonani, o na waihooluu like ole, a me na mea a pau e nani ai ke kilohi ana'ku a ka maka.

Ua lave ia mai keia mau waiwai, a i wae noiau ia hoi e MISS SACHS, kaikaina o

MRS. A. M. MELEKI, nana i kuai no ka hoolawa ana i na makemake a pau o na Lede

o keia Paeaina.

            A MAI KA

HUI INTERNATIONAL HOAHU AAHU KAULANA MAI,

Ua loaa loaa pu mai he mau Aahu piha a nani a paa no hoi no na Kanakmakua, na

Opio me na Kamalii.  He Helu Ekahi keia no na

Kumukuai Haahaa a Waipahe loa!

 

A i laweia mai no ka hoolawa ana i na anoi o ka poe a pau o keia Paemoku.

Ke hoike pu aku nei ka mea nono ka inoa malao, ua hoolaula hou ia ae na Mahelo o

kona Halekuai, ma ka hoolawa piha pono ana i na Kamaa Buti, na Kamaa Haahaa, na

Kamaa Kiekie, na Li-kakina, &c., &c., o na ano hou loa a nani no hoi; no na Lede, na

Keonimana, na Opio Nohea o na aoao elua, a me na Kamaiki a kakou.

Na Paikini Hou! He ano Kamaa Hou Loa, a he Nuhou, he oluolu a he nani Kaukaiwa

kona hiona, e molia pono ia ai a "Kau ka Nuku o ka Manu i ka Pua Lehua," no na

iwa o ka aoao Palupalu, oia no ke

            KAMAA ILIAHI LEO LE'A.

E PONO E HOAO NA LEDE !!

Ua weheia keia mau waiwai a pau, a ua makaukau na Kupakako akahai a oluolu e

hoikeike aku i ka poe a pau e makemake ana e ike.

A. M. MELLIS, MELEKI.

Hale Hoahu Aahu o Honolulu, 104 Alanui Papu, Huina o Burua.  Apr. 12-tf

 

NU HOU        NU HOU.

NA WAIWAI HOU LOA,

NA PAIKINI O NEI AU,

E Loaa no ma ka Halekuai o

DILINAHAMA MA !

MA ALANUI PAPU,

OIA NA WAIWAI MALALO IHO NEI;

Na Palau, Koa huilapalala, Kopala, Piki, Oo, Koi, Koilipi, Na Hamare Kamana o na

ano a pau, Na Mea hana a na Kamana, Poe Hamo Puna, na Amara a me na mea

hana o ka Poe Akeakamai a pau.

Pena, Aila, Vaniki a me na Palaki, Pauda, Poka a me na kukaepele, Paiaki hamo Puna,

Pulumi, Pakeke, Kapu Holoi Lole a me na Papa Holui Lole, na Ipu ti, na Pa Palai

Na Makau Lawaia, na Ahu Lawaia o na ano a pau, na Kaula o na ano a pau, na

Pahi, O, a me na Puna.

 

A HE NUI AKU NO NA MEA I KOE,

I KUPONO NO KA HOOHIWAHIIWA ANA I NA HALE,

I hiki ole ia makou ke huai pau aku, aka, na oukou no e hele mai a e hoonuu iho.  O keia

maluna ae, e loaa no ma ka Halekuai o

            DILINAHAMA MA,

1036 3N          ma ka helu 37, Alanui Papu.

 

 

KALE KULIKA

 

Luna Hooiaio Palapala Kuai,

MOLAKI A ME NA PALAPALA OIA ANO.

Luna Hooiaio Palapala Aelike mawaena

o @ a me na Kauwa.

Luna Haawi Palapala Mare.

Ma ke kihi o ke Alanui Moiwahine me Kaahumana kulana

@ o Honolulu, ko Hawaii Pae Aina.  11g tf

 

MAKEMAKEIA.

Ua makemake ia ka poe mea ILI KAO

MALOO a me na ILI BIBI, a pela hoi me

na ILI MIKO o na ano a pau, e kuai mai i

ko lakou mau ILI me makou, a e haawi no

makou i ke KUMUKUAI KIEKIE LOA

o ka kakou Makeke

C BREWER & CO, (Burua Ma.)

 

HE LEO POLOAI !

  HE LEO POLOAI !!

 

KE makemake ia nei i mau kanaka paahana

no ka hana ana me kekahi @mahike@ a e

hoopaa ia malalo o na palapala aelike no 1

a i ole no 2 makahiki.

He $15 00 ka uku no ka mahina, me ka

haku kahi noho ka ai me ka ia.

E ohi mua no ua mea la i na dala he 60.00

ina e hoopaa oia iaia iho no 2 makahiki,

me ka palapala ailike, me ka hoemi ole ia a

lawe ole ia hoi ka uku mahina.

E ninau koke ia

  J. E. WISEMAN,

 Agena no na Paahana.

1076  2t.

 

NU HOU KULOKO.

 

E hui ana ke kulahanai o Hilo i ka pule

mua o Aug ae nei.

 

He mahi raiki nui ma ke awawa o Pololu

ma Kohala no na pake.

 

He oluolu maikai ke ola kino o Ruth

Keelikolani e noho la ma Mana, Waimea, Hawaii,

a me Mrs Bishop.

 

Ke ulu mahuahua la na ahahui opiopio

Kristiano o Kohala.

 

E malama ana kekahi kanaka ma Hilo,

he ahaaina nui no kana kamalei, i keia

mahina iho.

 

Aia ma ka lima o ke kiaaina o Hawaii,

he palapala hoopii mai no Laupahoehoe no

ka Lunakanawai no kona hooko pololei ole

i ke kanawai i kona poe makamaka, he haole

ka hapanui maloko oia palapala.

 

Eia i Honolulu nei ke Kiaaina wahine o

Hawaii me ke ola kino maikai.

 

E malama ana ko Hilo poe he ahaaina

nui i keia mahina ae no ke ahi pele i ai

kumukumu iho nei i na lehua o Makaulele.

 

Ua hoomaha kekahi mau hui mahiko o

Kohala i ka la 4 o Iulai nei.  E hoomau ana

no kekahi mau hui i ka hana.

 

Ua makemakeia he kanakolu kanaka

hoolimalima hana ma ka la.  E ninau ia Laliki,

ma Kaneohe.

 

E kamailio ana ka Hon. W H Rice imua

o ke anaina ma Kawaiahao i ke awakea o

ka la apopo, a e holo ana o Paleka ma ia la

no Wailupe a me Palolo.

 

Ua haawi aku kekahi haole o ka hui o

Kaauhau i kona hale pahupahu, i hale hoomana

i ke Akua a ua pau ka hele ana o

kahi poe o laila, iloko o ia hale a paani

pahupahu ai.

 

Ma ka po o ka Poakolu nei, a ma ka auina

la o ka Peaha a me ke ahiahi ana iho, ua

pahola ia aku he mau anaina hoolauna a

hoohauoli imua o kekahi o na kaukau alii

wahine o Tahiti.

 

Ma ke kahkhiaka o ka Poakahi ke ku ana

mai o ka mokuahi Beritania Triumph mai

Honokaona mai ma ke alahele oIapana, me

1,100 pake paahana; mailoko mai o keia

huina he 230 i kepa ia a e hoolele koke ia

mai ana lakou.

 

Mawaena o Waimalu a m Hoaeae,

ua haule aku he Pona Ohe puhi, he ekolu

pule i hala aku nei.  O ka mea e loaa ana

o keia mea haule, e oluolu oia e hoihoi ae

ia Mr. Solomon Purvier, ma Hoaeae, Ewa

a e loaa no hoi iaia ka uku makana kupono.

 

Ke hoike ia aku nei ka lohe i ko makou

mau makamaka, e pono lakou e hookomo

koke mai i ka lakou mau olelo hoolaha mamua

ae o ka auina la Poaha i ole e hookaulua

ia a kekahi hebedona aku alaila paiia.

E hoomanao hou ia no hoi aole e hoopuka

wale ia ke ole e loaa mai ka auhau.

 

O ka mokuahi hou o ka laina mokuahi o

ka Pakipika oia o San Jose, ua haalele aku

oia ia Nu Ioka no Kapalakiko ma ke alahele

o Aspinawala, a ke upu ia aku nei e

halulu loa mai ana no Honolulu nei iloko o

kekahi la o keia mahina.  E hoolilo ia ana

oia he mokuahi holoholo mawaena o kakou

me Kapalakiko.

 

Mr. Hallenbeck no Waialua.--Mamuli o

ke onawaliwali o ko Mr Hallenbeck kino,

nolaila ua hopohopo ke komite o mahuahua

auanei ia nawaliwali maluna ona, mamuli o

ka loihi o na alahele aina, e like me Waianae,

Koolauloa &c, nolaila e hele ana o Mr.

Hallenbeck i Waialua  @ale no ma ka la 24

o Iulai nei oia ka Poakahi.  A ke nonoi ia

aku nei na makamaka o Waianae a me

Koolauloa e akoakoa ae ma Waialua ia manawa

e hana ana oia malaila no 1 hebedoma a huli

hoi mai no Honolulu nei.  A ke nonoi ia

aku nei ka oluolu o na makamaka o

Koolaupoko e pii mai i Honolulu nei ma ka la

17 o Iulai nei, a hui pu mai ma na halawai

a Hallenbeck i keia hebedoma ae ma

Kaumakapili.

 

KA MOOLELO O KA

AHAOLELO

KAU KANAWAI

O KA

 

A. D. 1882.

 

Aliiolani Hale, Iulai 11, 1882.

 

La Hana 54-Noho ka Hale ma ka hora

10 am. e like me ka hoopanee ana,

Peresidena ma ka noho.

 

Pule ke Kahunapule Rev. M Kuaea.

 

Heluheluia ka moolelo o ka la i hala a

aponoia.

 

Na Bihopa, lunahoomalu o ke Komite o

na aina e, he hoike e pili ana i na palapala

hoopii mai Makawao a me Honolulu mai e

noi ana i hoomau ia ke Kuikahi mawaena o

Hawaii nei a me Amerika.  He oiaio no paha

ua hoike mai keia mau palapala hoopii i

ka makemake o ka lahui ma na wahi a pau

o ka aina, no ka mea ua hoike maopopo mai

 

na pomaikai i loaa mamuli o ke Kuikahi

Panailike ma na wahi a pau. mai ke

kulanakauhale alii a i ka apana kuaaina loa,

mai ka Halealii o ka moi a i ka pupapu hale o

ka makaaainana haahaa loa, na hana i oi ae

o ka holomua o na launa ana ma ka moana

a ma ka aina hoi ma ka hoomahuahua ia

ana o ke kumu waiwai o na aina; me na

ano hana kalepa na hana lima a me na oihana

e ae; maloko o na kula, ma ka pii o

ka uku o na lima hana a me ka mahuahua

o na loaa aupuni mai na dute, na auhau, a

pela wale aku, he mea no e kahaha ia ai.

ina na mea i makemake ole ia e ka i hui ke

hoomau ia ana o ke kuikahi ma kona ano e

ku nei a i ole e like me ka mea hiki e hoohalike

ia, a ano iike i apono ia e keia hale,

a me kekahi palapala hooopii mai Honolulu

e noi ana e lawe ia mai na kanaka maikai

no ka hoolaupai ana i ka aina, no ka mea e

pili ana i ka hoopii no ka poe o ko na aina

e mai, ke hoike aku nei ke komite, o ko

lakou manaolana e kokua ana ke aupuni i

ka lawe ana mai i na ohana ohana ola maikai

o na lahui oluolu a i mea ma na hapa

hooikaika, he poe hoi e olioli ana e noho

maloko o keia aupuni, a e lilo i mahele ano

nui no ka lahui makua o ka aina a e kokua

pu i ka hoonui ana i na waiwai o ka ilihoHawaii

nei, ua manao ua komite la e waiho

ma ka papa ka hoike a na ka hale i apono

Noi o ke'lii Kamika, a na apono ia ka

hoike

 

Na ke 'lii Wilimana he hoike na ke Komit

Waiwai e pili ana i ka hoike mai a J S

Weba kekahi mea akamai i waiho ia aku

ai e imi pono i na hoolilo ana a ka Papa

Ola i ke kau hebela iho nei, ua hoike mai

la ua komite la ua hoolilo ia na dala me

ka maopopo o ke kumu i hoolilo ia ai, o

ka hapanui ona dala i hoolilo ia aku ua

haawi ia aku me ka haawi ole ia aku o na

palapala hookaa; ua noi ke komite e waiho

i ka hoike ma ka papa a na ka hale e

apono.

 

Noi ke 'lii Isenaba, a ua apono ia ka

hoike a ke Komite.

 

Na Pilipo, he olelo hooholo, no ka mea,

ke nune ia nei mawaena o na poai o na

kanaka o keia kulanakauhale nei no ka

manao o ka Papa Ola i hoolahaia e ka

Peresidena no ka hoopau ana i ka hoomau

ana aku o ka lawelawe o Kauka Pika i ka

oihana kauka ma Kikihale a e hoopau loa

hoi i ka malama ana ia hale ma ke ano hale

haawi laau a me ka hoolaha ana o ka Papa

Ola e pono e nana aku ka lehulehu i na

lawelawe lapaau ana, ma ka halemai Moiwahine,

nolaila e hooholo ia e hoike mai ka

Peresidena o ka Papa Ola, i ka oiaio o ia

mau lono a me ka lakou manao no ka hoopau

ana ia kauka Pika, iloko o na le 3 no

ka mea ua laulaha ae e hoopau ia ana oia,

a e hoopau ia ana a me ka haawi ia o na

laau lapaau ma ia hale; He kokua nui

ko'u i ka olelo hooholo i waihoia mai nei e

ka Meahanohano o Kona Akau.  Ua haohao

nui au no ka lono laulaha ia ana o ia

mau lonolono i hoekahua ole ia maluna o ke

kahua o ka oiaio.  Aole he wahi manao iki

o ka Papa Ola e hoopau loa i ka malama

ana i na laau lapaau ma ka hale haawi laau

ma Kikihale aole no hoi he manao e hoopau

i ko kauka Pika noho ana ma ke ano he

kauka no ia hale lapaau.  He oiaio ua

hoohoopuka ia ma na palapala hoolaha a i pai

ia a puni na huina alanui.  hoomaopopo ana

i ka lehulehu aia he wahi okoa ae no kekahi

i hiki i ka lehulehu ke hele a loaa no na

lapaau maikai ana oia ka halemai Moiwahine.

Ua pinepine ko'u makaikai ana i ka

hale lapaau ma Kikihale a ua ike mau au i

ka heleuluulu o ka nana ia ana o na mai a

me ka haawi ana i na laau, a eia hoi kekahi

ua uuku loa ka hale.  Nolaila ka mea i

hoolaha ia ai e pono e hele ae ka poe mai

ma ka halemai Moiwahine.

 

Ua makaukau au e pane i keia olelo hooholo

ma ke kakau ana a hoike mai iloko o

keia hale, a ua makaukau au e pane koke

aku i keia wa a eiai ua pane pokole iho nei

au he mea pono e hooko aku i ka manao piha

o ka olelo hooholo a e ike ia no ka'u hoike

he 3 la mai keia la aku; hooholoia e waihoia

ma ka papa.

 

Hoomaha ka hale a hora 1:30.

Hora 1:30 noho hou ka hale.

 

Ma ke kapae ia ana o na rula ua heluhelu

mai ke'Lii Bihopa he bila kanawai no na

keiki oo ole ma ke Kula Hoopololei.  Waihoia

no ka heluhelu elua.

 

Hoolaha mai ke Kuhina o ka na Aina e i

kona manao e lawe mai i bila kanawai e

hoomana ana i na Komisina lei alii e haawi

aku i kekahi mau apana aina lei alii ia C.

Spreckels.

 

Heluhelu mua loa mai ka Hon Aholo i

kana bila kanawai i hoolaha ai mamua aku

nei e hoololi ana i ka makana 50 kanawai

Karaima, a e pakui hou i pauku 3 hou ma

ke kapa ana pauku 3 - A.

 

Ma ke noi a Hon Mahoe ua kapae ia na

rula a heluhelu elua ia ka bila; hooholoia

a heluhelu ia.  Noi hou mai oia e hooholo

ia ka bila no ke kakau poepoe.  Kokua o

Kaulukou ma ke noi, e hooholo loa i ka bila

no ke kakau poepoe.

 

Kamailie mai ke'Lii Kamika ma ka ano

kue i ke noi maluna a noi mai oia e haawi

ia i ke Komite wae.

 

Kamailio mai ke'Lii Bihopa ma ka aoao

kokua, a olelo mai oia ua kue keia wahi bila

kanawai i ka pauku 20 a ke Kumukanawai.

Kokua mai ka Loio Kuhina, a ma ka

ninau ia ana ua hoopaee loa ia.

 

Heluhelu mua loa mai ka Hon Lilikalani,

he bila kanawai e hooponopono ana i ka

oihana kalepa maauauwa kaahele mai na aina

e mai a i keia mau paemoku.  Waihoia no

ka heluhelu elua.

 

Hoolaha mai ke'Lii Ake i kona manao e

lawe mai ana i bila kanawai e hoololi hou

ai i ke ano a e hoakaka ana i ke ano i hoopaa

ia na paahana i ae ia ma ka pauku 1417

me 1418 kanawai Kivila, a noi hou mai oia

e kapae ia na rula a heluhelu ia a waihoia

no ka heluhelu elua.

 

Noi mai ka Hon Lilikalani e kapae ia na

rula a heluhelu hou ia kana bila ma ke poo

no ka manawa elua; ai ia a heluhelu alua

ia; a haawi ia i ke Komite wae--Kaulukou,

Bihopa, Ake, Lilikalani, Aiwohi.

 

Ma ke kape ia ana o na rula ua hoike

mai ke'Lii Kapena no ke Komite hooiaio

bila kanawai, ua kakau inoa ia keia mau bi

kanawai malalo iho e ka Moi.

 

1  Bila Kanawai e hoomahuahua ana i ka

uku hoomau no ka Moiwahine kanemake

Ema.

2  Bila Kanawai e hoololi ana i ka pauku

978 Kanawai Kivila.

3  Bila Kanawai e hoololi ana i ka pauku

892 Kanawai Kivila.

Heluhelu mua loa mai ka Hon Nawahi

he bila Kanawai e hoololi ana i ka pauku 2

mokuna 46 o na kanawai o 1876

Noi hou mai oia e kapae hou ia na rula

a e heluhelu elua ia ma ke poo; ae ia a heluhelu

elua ia a hooholoia a hoopanee loa ia.

Hoopanee ka hale.