Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 27, 8 July 1882 — KA MOOLELO O KA AHAOLELO KAU KANAWAI O KA A. D. 1882. [ARTICLE]

KA MOOLELO O KA AHAOLELO KAU KANAWAI O KA A. D. 1882.

Ls Ilana 43, Poalua, lune 07, s fBB£. Haiawai ka haie e like me ka mau. : Heiuheiuia ka «īooieio o ka b i half a apouoiH. Hoike o nu Kotnite mau. Ma ke noi a Kaunanoano ua kapaeia na rala a heluhelu ma» oia he palapaU hoopii | mai a Kuiknhi a me Ahona e uoi ana I e ho»hoi aku ke Aupuoi i na dala he 40, no ko laua ana ; ana i kekihi apana aina raa Puna. Waihoia i ke komite hookoiokolo. Hoike a ke Komite Wae. ; Hoike mai ke Kuhina o ko na Aina e | Lunahoomalū o kekahi komite wae i haawi : ia ai nt» haawina ma ka Bi!a Haawina e piii , nna i ka Papa Ola a me na haawina o na j K*uka Aupuni, ua hoike mai oia ua hoonoI hoia he mail" Kauka Aupuni hou ina keia a j me keia apatfa a puni na Paemoku, me ke j kukulu ana L mau haiemoi iala ma i?i raau | mok'ipuni. Aponoia ka hoike. Olelo Hooholo. Hoolaha eiai o Kaunamano e lawe mai ana oia he kaoawai i uku hoomau no A P PelekuUe. Hoolaha mai o Lilikalani e lawe mai ana o a he biia kanawai e hoomahuahua ana i ka uku hoemau no Henry S Swinton. Hoolaha ioai o Palohau i kona man«o e lawe inai i bfla kanawai e laikini ana ī ka poe kalewa waiu. No ka mea ua nui loa ko lakou pai ana i ka waiu me ka wai. Ma ke i» ana o na rula ua heluhelu mua (i) i o'Kaunauiano i ka bila kanawai e hanwi nna i uku hoomau no Pelekuke i $1 000 no na makahiki eiua.—Noi mai oia e heluhelu alua ia ma ke poo; hool.oioia a heluheluia. Noi »nai o Palohau e hoopanee loa i ka bila-i kokua ia e Kaiua. Hooleia ke noi e hoopanee loa a hnawiia i ke komite ia lakou ka noonoo an no na bila kanawai uku hooniau. Heiuhelu mua lo» mni o Lahilahi he bila kanawai e hnololi aoa i ka Pauku 1, 2 } 21, 24, o ka Mokuna 41 Kanawai Ivaraima e pili am i ka poe kuai i ka waiona i na ka-' naka Haw&ii me kn Uiuini ole. ' Noi mai o Keau e kapae na rula a helu- i helu hou ia ma ke poo; hooleii, a waihoia no ke pai Heiuhelu mua loa mai o Lilikalani he bila kanawai e hoomahu»hua ana i ka uku hoomau no Henry S Swinton i $400 no keia a me kem imk;»hiki. Noi mai o K iuluUou e kapaeia na ruJa a heiuhel'» h "i i? nn ke poo. N»*» <n»i o e hoopanee loa. Noi mai o Keau e hooholo. Noi mai o Aholo p kakaupoepoe. Noi mai o Kaiwa e haawi ia i ke bomite ia iakou na haawma uku hoomau; hooholoia. Na Hana o ka La. Kanawai Auhau imua o ke komite o ka hale, Na Hoopai. Pauku 70, 71, 72, ua hooholoia me na hoololi. K* Papa Helu i olelo mua ia. Pauku 1, 2, 3. 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17. 18, ea hooholoia rae ka hoololi. Noi mai o Kauiukou e hooholo loa i ka biia, hoohoioia. Noi mai ka Loio Kuhina e hooholo i ke poo o ka bila, hooholeia; a ma k« noi ua hoopauia ke komite a ua hoike mai oia a aponoia ka hoik#». Noi mai o Ahoio e heiuheiu hou ia keia biia i book*bi puie mei keia la aku; hoohohoioU, a hoopanee ka haie a hora 10 Po« akoiu. L?i Hana 44, Poaknlu, iune 28, 1882. Ihlawm ka H»)e e iike me ka mau. Heluheiuia ka moolelo o ka la i hala a nponoia. Hoike a na Komiie Wae. Hoike mai o Brown Lunahoomalo o kekahi komite wae e piii aoa no na haawioa oo ko eh an« i na loawai, ua hoike mii oia e hookomoia ma ka Bila Haawioa i $33,000 no k?us hana. Na Oleio Hooholo. Na Kaolokoa ht oleio hoohoio i 91000 j no ka haea hou ana i ke awapae ma Wai- ] manalo. Waihoia ma k* papa. 1

Hoolaha mai o R ce i Wona msnao e Uw? u»ai ao* oia he 6ib e hoopooopone , ma i a& palapala hepa a me na p*Utpaf« ki 1 ona Uwehala. 2 Bsla kanawai e hoomaoa an» i ke Kuhina Kataiaiua e malaena i Bu ke hoomaoao no na Mare. 3 BiU kanawai no ka poe Hooiaio P»Uj>aia. 4 B»la Kanawai no ka poe komohewa ma na koU haoai Ma ke kApfte.*a ana o ns roia oa helnhelu mai o Nawahi he palapa'a hoopii mai HHo, i 9500,000 e hookomoia ma ka Bila Hsawi< 4 m k«ain«li(i mai s jffam«koa. Waihoia \ ma ka papa a noonoo pu ia me ka Bila Haaj wina. ; INi HANA O K'A L<J. ; Hapaiia kn noonoo aua ika Bila haawina, : ke 'Lii Kapena ma ka noho Lunahoomala ; j a penei na mea i hooholo ia : | Uku Loio Kuhina $12.000 1 " Kakauoielo S,IKK) I •• Ilamuku 7,000 j ts Makai Nui o Hawaii 5 000 j » " « Maui 5,000 " Kauai 4,000 u Kakauolelo Nui Hawaii 1,200 " £| Jt Maui 1 200 Ma ke noi a ka Loio Kuhina, ua kapaeia na itamu ekoiu ona uku Loio Aupuni no Hawaii, Maui me Kauai, $4,000 pakahī, ua kapae loa ia; a hooholo hou ia na ilamu pe« nei: Hopu ana i na Lawehaia $ 5,000 Kela me keia iilo 2,000 Na lilo o na Aha Koronero 1,200 Fualikoa t hnawina kuikawa e hooMo ia ana ma ke kauoha a ka Moi iloko o ka Aha Kuhiua 60,000 Ma ke noi, ua hoopauia ke komite a hoopanee ka hale. Lu hana 45, Pooha, lune 29, 1832. Halawai ka hole e hke me ka mau. Heluheluia ka moolelo o ka la i haia a aponoia. Na Olelo Hooholo. Na Kaiua he olelo liooholo, oka poa o pau e malama ana i kekahi oihana aupuui oia ka poe e noho newiia na oina i lilo ole i kupa Ilawan, e hoopaaia ko lakou uku makahiki a e hoopau ia lakou inai ka oihana. Waiho la ike komite wae, Kapenn, Kalua, Kipikona, Kaluhi, Knuai. Na l'ahia he olelo hooholo, i 500,000 no ke kapili ana i manuwa koua no ke pale ara i na enemi ma ka moaua. Hoopanee loa ia. Na Kauwila he olelo hooholo, e hooinahuahua iu ka uku o na laweleta mai Hilo, Puna, Waiohinu i iB.OO djla no ka pule. Hoopaneeia. Hoolaha mai o Aholo i kona manao e (awe mai ai he btla kanawai no ku hoomaopopo ana i ka munawa e lawe ia kekahi hoopii'haalele hana. Na Hana o ka La. j Heluhelu ekolu ana oke Kanawai e hoomahuahua ana i ka uku hoomau no 1 ka Moiwahine Kanemake Ema i $2,000 hou no na makahiki eiua e hoohuiia aku me kona uku hoo nau i hoohoioia. Ho - hulo loa ia. Heiuhelu elua nna o ke Kanawai e loaa ai ka Hooko pono laa ana i ka Oihana malama Ola, no ka Lehulehu, ama ke noi a ke alii Ka'pena ua noho ka hale iloko o ke komite hoiookoa o ka hale. • Noi mai o Ahoioe hoopau i ke Kodjte a e haawiia ike Ko »nte maiama Ola. | Hooholo ia a haiwi ia i ke Komite mala- | ma Oia. | Heiuheiu elua ana oke Konawai e hooioli ana i ka pauku 1 mokuna 18 o na Kanawai o 1874. Waihoia īke komite Hookolokolo. Heluhelu elua ana oke Kanawai e { hooioli ana i ka pauku 3 o na Kanawai 0 1878 e pili ana i na palapala ae holo. Waihoia no ke Kikaupoepoe a heluhelu ! et:olu ma ka Poaono. Hoomaha Wa hale a bora 1:30; hora 11:30 noho hou ka hale. Heluhelu elua ana o fce Kanawai e hool»li ana i na pauku 64,65,66, Kaoawai Kmla e pili aoa i n? laikini. Waiho ia no ke Kakaupoepoe a heluhelu ekolu ma ka Poaoiio. Heluhelu elua ana o ke Kaoawai e ho o)oli ana i ka mokuna 7 e pi!i ana i ke Kanawai Mookuahau o na Alii. Waihoia Ike komiie wae, Aholo, Kaunamano, Mahoe, Poloha», Kuhina Kalaiaina.

Heluhelu elua ana o ke kaniwni e hoololi ana i ka pauku 267 Knniwii Kivtla e pili ana i na Makai. Wailio ia i ke komite ia iakou ka noonoo ann nona h;tawina •» na makai. Heluhelu eluii ana o ke Kanawai e hoopau loa ana i ka pauku 57 Kan&wai Knnawai e pili anu i ka Hookamakania. Waihoia no ke Kakaupoepoe n heiuheia ekolu ma ka Poaono. Hoopanee ka hale. La Hana 46, Poniim», lune 30, 188*2 Hnhwni ka Hale e like me ka mau. Helulieluia ka moolelo o ka I* i halu » apoooia. Hoike a na Ko;nite mau. Hoike inai ka hapanui o na komite i han wiia ai ka noonoo ana no na bila o na haawina kumau e apono ana i kei* mau ha awina uku mau mnlalo iho: J P E Knhaleauhu, $200 no ka makahiki. Mrs. Niho-i Kipi, 300 " Ke 'Lii Kuihelani, 600 41 •« A o ku no H S Switaon oa aponoia ke noi e hoomahuahua ia kon» haawina hoomao. N l * Olelo Hoohoio. N-» ke Kuhina Waiwai he olelo hooholo e oku aku ke Kuhina Kalai&ina ma o ke ki* koo a»a i ke Keena Waiwai i $10,000 no na Ulo o ke Ala huki moku ia Waila. Hoolaha mai o Lilikalam he bila e hooponopono ai i na iaikini kaiepa kalewa. Na Keau he olelo hooholo i $1,500 no ka hoomoe ana i paipu wai a hiki i Iwilei Waihoia i ke Kuhina Kaiaiaina. HooUha mai ka Loio Kuhina he b»U kanaw.ii e hoololi ai i ke kanawai e hooponopono ai i ka lawe «na o oa ohua kaa a ene na nkana ma ke kulmakauhale ne». N« K*)ua he olelo hooholo e kauoha ana 1 i ka Loio Kahina e hoakaka mai i kona oa. I nno no ke kanawai e pili ana i ka bookdpa ) " na Luoa Aupuni. Na hana o ka La, : Komite ka hale no ka nooooo ana i ke ko* | ena aku o ka Bila haawina, ke 'Lii Kape&a ! ma ka noho. Oihana Hoonaauao. ; Uku Kahukula Nui .$ 6,000 1 Kona liio kaahele.. 1,000 j Uku Kakauolelo o ka Papa......... 6,000 ; Ala ke ooi, ua hooholom e w&iho l keia ! mau haawina malaio iho i ke Komite hoo- | naauao: Kokna Kuia Hawaii me Beritania.. 70,000 ' i na Kula Aupuni..... 10,000 Kuia Hoopololei 9,500 Kukolu a hana hou i na baiekula..« 10,000 Noi ka Hon Pahia e hookooao enaanei i ke Ku(a Ao Kanawai malalo o ka o Lunakanawai kiekie i §6,000. i

Oiai e noonoo ia ans kem itarau. aa hoom»ba ke Komi£e a nobo hou i ka hora 1:30 Noho hhu ke Komiie i ka bora 1:30. Ma ke ooi. oa hoopaoee loaia ka h&awioa ; 0 16,000 no ke Kula Loio. No na haumana o Pun*bou 720! Lako Pa!apsla, kela me keia 806 No na Elele 1.000 ; * j Mamuli o na kuka a me na boopsapaa inhi ana osa hoa no ka itama o Ī6,00u noi ke Kula Ao Loio, ua hala loa ka maoawa, a oa oaka na mea i hooholoia e ka h»le. Ma ke noi, oa hoopanee ka hale a noho heu i ka hora 10 am apopo, Poaono. La Hana 47, Poaon», lulai 1, ISS2. Haia«rai ka Haie e like me ka «uau. Heluheiuia ka fno<*iet<i o ka !a i hn)a aponoii. Hoike a na Komite Wae. Noi mai o Kaunamano e haawi hou iaaku he inanawa hou no ke komite ia lakou na haawina Auhau papaiua. Aeia. ! Hoike mai ke Kuhina o ko i a aina e; ma ; ka Peakahi e ho»ke mai ke komite i ka iaknu hoike e piii ana no na iilo o ka Haleaiii hou. Na Oieio Hooholo. Na Pahia he olelo hoohoio e kauoha ana 1 ke Kuhina Kaiaiaina e hoike mai i ka Paiapaia HooHmaiima no ke Aia Huki Moku me S G WaiU; hoohoioia. HuoUha mai o Pahia e iawp «nai ana oia he hiia kanawai no ka poe Ao Kanawai. 2 E laikiniia ka poe maaunuwa kalo. 3 B>ia kanawai no ke kukulu ana i Banako hoahu ukana no ka poe kanaka Hawaii. Na Hana o ka La. Heiuheiu alua ana o ka oleio hoohoio a ke Kuhina Waiwai e hoomana ansi iaia e uku aku i ke Kuhina Kalaiama he $10,000 no ka uku ana aku ia S G Waiia no ke Ala Huki Moku. Hooholoia no ke kakaupoepop Heiukelu aiua anu o ke kanawai e hooloii »na i ka Pauku 198 Kanawai Kivila e piti ana ike Kakauoieio oka Makeke. Hoopanee ioa ia. Heluheiu alua ana o ke kanawai e hoopon«pono ana i hoahu ana ona waiona ma ka H»le D«»te a nie kn lawe aua mai ina na awa kumoku e ae. Waihon ike komite wne, Loio Kuhina, Brown, Kamakele, Aholo, Kaunamano, Kauhane, Kuulukou, Pahia, Paiohau, Kamika, Ake. Waiho mai ka Loio i kuna pane no ka oleio hoohoio » Kaiua e pili ana no kona inanao o ka Mokuna 42 o na Kanawai o 1574, e waiho|ma ka papa; aponoia, a ma ke noi a Aholo ua heluheiuia. Ma ke noi, ua hoopunee ka haie.