Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 11, 18 March 1882 — Page 2
This text was transcribed by: | Robyn Nuuhiwa |
This work is dedicated to: | Kamehameha Schools Kapalama |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ma Ke Kauoha.
OLELO KUAHAUA.
O Makou Kalakaua Moi o ko Hawaii Pae Aina ma ka Lokomaikai o ke Akua ke kukala aku nei:
O ko Makou Oluolu, e like me ko Makou Kumukanawai e akoakoa mai na Hoa o ka Ahaolelo, ma ko Makou Kapitala o Honolulu no ka lawlawe ana i na hana Aupuni ma ka hora 12 awakea o ka Poaono, ka la 29 o Aperila. A.D. Umikumamawalu Haneri me Kanawalu-kumamalua.
Haawiia malalo o ko Makou Hoailona Alii ma ko Makou Halealii maloko o ke Kuianakauhale o Honolulu nei i keia la Iwakalua-kumamakahi o Feberuari. Umi-kumamawalu Haneri me Kanawalu-kumamalua, a o ka Eiwa hoi o na makahiki o ko Makou Nohoalii ana.
L.S. KALAKAUA R.
NA KA MOI:
Ke Kuhina Kalaiaina,
W.N. ARMSTRONG
Ke hoikeia aku nei ma keia, ma o ke noi a ka Papa Ola, ua hookohu ia i keia la o Kauka GEO. L. FITCH (Kauka Pika), i Luna O Lima no ka Mokupuni o Oahu
WM. N. ARMSTRONG. Kuhina Kalaiaina no ka manawa. Honolulu. Feb. 24, 1882.
m1 3t
HOOLAHA A KA PAPA OLA E PILI ANA I KA O LIMA.
E like me ke Kanawai (Kanawai Kivila, Pauku 309 a hiki i ka Pauku 317), ke hoike aku nei au ma keia i na makua a pau e noho ana mai Maunalua a i Moanalua, na lakou na keiki i O ole ia, e lawe mai ma ke Keena Haawi Laau o ka Papa Ola, ma Alanui Maunakea, no ka O ana me ka auhau ole. O ka poe oo a pau i O ole ia, ke kauoha ia aku nei e hele ae ma kahi i hoikeia maluna ae no ia kumu hookahi. E noho mau ana malaila ka Luna O i kela me keia la. (koe na La Sabati me na Poakahi). mawaena o na hora 9 a me 12.
G.L. FITCH, M.D., (Kauka Pika.) Luna O Lima.
Honolulu, Feb. 24, 1882. m1 3t
Na Pauku o ke Kanawai Kivila e pili ana i ka O ana.
PAUKU 309. E hoonoho ke Kuhina Kaaiaina, mamuli o ke kuhikuhi ana o ka Papa Ola i kekahi kanaka kupono i Luna O lima ma kela Moku Kiaaina keia Moku Kiaaina o ke Aupuni a e loaa i ua Luna la ka uku i hookaawale ia nana e ka Ahaolelo o kela manawa keia manawa, a e hiki no i ke Kuhina Kalaiaina e hoopau i ua Luna la ke manao oia pela.
PAUKU 310. E koho kela luna keia luna O lima, iekolu wahi kupono ma kela apana kula keia apana kula maloko o kona moku, no ka hana ana i ka O lima; a e hoolaha aku oia i kela manawa keia manawa i kona manawa e hiki aku ai ma ua mau wahi la, e O lima i na mea a pau i hele mai imua ona, na mea hoi i O lima ole ia mamua; a i kona manawa hoi e hele hou ai malaila, e nana i ka pala a me ka pala ole o na lima o ka poe ana i O ai.
PAUKU 311. Na ka makuakane a makuahine paha o ke keiki, maloko o na malama eono, mahope iho o kona hanau ana; a ina ua make, a ua mai, a ua hele ma kahi e paha, ka makuakane me ka makuahine, alaila, na ke kahu, kahu hanai, a mea nana e malama paha i ke keiki, e lawe aku iaia i ka luna O lima e O ia. maloko o na malama eono mahope o kona hanau ana, a i ole ia, ma ka manawa e hiki mua ai ke lawe.
PAUKU 312. Ma ka walu o na la mahope iho o ka O lima ana o kekahi keiki e lawe hou ka makuakane, makuahine, kahu, a mea nana e malama paha, i ua keiki la imua o ka luna, i hiki iaia ke nana a maopopo ke ko a me ke ko ole o kana hana.
PAUKU 313. Ina ua maopopo i ka luna ua ko ka O lima ana, alaila, e haawi aku oia i ka makuakane, makuahine, a mea e ae paha nana e malama i ke keiki, me ka uku ole, i palapala hoike no ka O lima ana, a e kakau hoi oia maloko o ka buke hoomanao ana e malama ai no ia mea.
PAUKU 314. Ina ma kekahi manawa ua manao ka luna O lima aole i makaukau ke kino o ke keiki i lawe ia mai imua ona e O lima ai ia manawa, alaila e hiki no iaia ke hoopanee aku i ka O ana a i kekahi manawa mahope, a olelo aku oia i na makua a i ka mea nana e malama paha, e lawe mai i ke keiki ma kekahi manawa hou e O ia.
PAUKU 315. E hele na luna ma na wahi a lakou i koho ai no ka hana, ma kela hapalua keia hapalua makahiki, a i na manawa e ae ke kauoha ia aku e ke Kuhina Kalaiaina, a e ka Papa Ola.
PAUKU 316. O ka makua, o ke kahu, a mea e ae paha, nana e malama i ke keiki, @hana ole e like me ka olelo o ke kanawai e pili ana i ka O lima, e hoopai ia oia ma ka uku hoopai i elima dala; a na ka mea nana hoike mai ka hapalua o ia dala.
PAUKU 317. E malama na luna O lima buke pololei no ka lakou mau hana, a e hooili aku lakou pakahi i ka palapala hoike i ke Kuhina Kalaiaina, i kela makahiki keia makahiki.
W N ARMSTRONG. Kuhina Kalaiaina no ka manawa.
Keena Kalaiaina, Feb. 24, 1882. 26 3t
Ma ke Kauoha.
I NA MAKUA A KAHU MEA KEIKI O KA
APANA O KONA HONOLULU, MOKUPUNI O OAHU.
I KULIKE ai a e ke Kanawai e malamaia ana ke Koh. Bikta no ke koho ana i ka Hoa Ekolu o ka Papa Kula Apana o Honolulu, ma ka Halekula Aupuni ma Kawaiahao, i ka Poakahi, la 27 o keia malama o Maraki e hele nei mawaena o ka hora 10 o kakahiaka, me ka hora 2 o ka auina la. O ka poe Makua a Kahu paha,i paa ko lakou inoa ma na papa helu inoa i waihoia mai i ka Luna Kula e na Kumukula Aupuni o na Kula ma ka olelo Hawaii, ka poe i aeia e koho O na poe i paa ole ka inoa i na Kumukula; e hooleia ana lakou, e like me ke Kanawai.
W. JAS KAMIKA,
Luna Kula o Honolulu. Keena o ka Papa Hoonaauao, Mar. 15, 1882. 1059 2t
I NA MAKUA A KAHU MEA KEIKI O KA
APANA O EWA A ME WAIANAE.
E malamaia ana ke Koho Balota no ka Hoa Ekolu o ka Papa Kula Apana o Ewa me Waianae, i ka la a me ka hora i hoolahaia maluna no Honolulu; ma Ewa, iloko o ka Halekula ma Waiawa; a me Waianae, iloko o ka Halekula ma Poka-i.
W. JAS. KAMIKA,
Luna Kula o Ewa me Waianae. Keena o ka Papa Hoonaauao, Mar. 15, 1882.
HOOLAHA I KA POE HOOPAA.
O KA POE a pau e ake ana e hoopaa ia lakou iho no ka hoolako ana i ke Aupuni me na Mea Ai no hookahi makahiki, e hoike ae ia lakou ma ke Keena Kalaiaina mai keia la aku a biki i ka Poalima ka la 24 o Maraki me ka hora 12 o ke awakea.
NO KA HALEPAAHAO A ME KA HALEWAI.
Bipi Hou, 1,250 paona no ka mahina a oi a emi mai paha.
Paiai, 14,000 " " " " " "
Palena. 400 " " " " " "
Laiki, 500 " " " " " "
NO KA HALEMAI PUPULE.
Bipi Hou, 1,200 paona no ka mahina a oi a emi mai paha.
Palena, 400 " " " " " "
Laiki, 4001 " " " " " "
NO KE KAHUA HALEMAI LEPEKA.
Bipi Hou, 2,400 paona no ka mahina a oi a emi mai paha.
Paiai, 5,000 " " " " " "
Palena, 600 " " " " " "
Laiki, 400 " " " " " "
O na lako ai a pau i hoikeia maluna e nana mua ia a e hooponoia e ka mana kupono.
O ka hoolako ana no ka Halepaahao a me ka Halemai Pupule, e hoomaka aku ana mai ka la 1 o Aperila, a o ka Kahua Halemai Lepera e hoomaka aku ana mai ka la 26 o Aperila no ke koena o ka makahiki. Aole ke Kuhina Kalaiaina e hoohui iaia iho i ka mea noi haahaa.
O ka "Poe Hoopaa" a pau e hoike aku ia lakou iho i ke Kuhina Kalaiaina, a e kakauia--Poe Hoopaa no ka hoolako ana i ke Aupuni.
W N ARMSTRONG. Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Maraki 14, 1882 1059 3t
KUAI O KA HOOLIMALIMA O NA AINA AUPUNI.
MA ka POAKOLU ka la 12 o APERILA 1882 ma ke alo o Aliiolani Hale, ma ka hora 12 o ke awakea, e kuaiia aku ana ma ke kudala akea ka hoolimalima a pau o na Apana Aina o ke Aupuni e waiho la ma KAPEHU a me ka aina e pili pu la [Hilo: Hawaii] a i hui pu ia mawaena o PAPAALOA a me MAULUA a mawaena o ka Palapala Sila Grant i hoopukaia no na aina ma na aekai a me ka laina palena mauka i kaulike no eiua mile ka mamao mai ka aekai nona na mile kuea he hookahi mile a me ka hapa nona na ili eka he 1200 a oi a emi mai paha. Manawa, hoolimalima no 10 makahiki. Uku koho, $600 no ka makahiki @ keia hapa @ kahiki.
W N ARMSTRONG, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Honolulu, Maraki 8, 1882. 1058 8t
Ua hookohuia i keia la o Mr. W F Mossman i Agena Haawi Palapala Ae Mare no ka apana o Makawao, mokupuni o Maui.
W N ARMSTRONG.
Keena Kalaiaina, Feb. 24, 1882 1057 3t
I kulike ai me ka mea i hoakaka ia ma ka Mokuna 281 o ke Kanawai Kivila, e hookaawale ia ana he wahi kupono no ka hoopaa ana ma ka Pa Aupuni na holoholona helehewa o ka apana o Hana, mokupuni o Maui ma kahi i kapaia o Kawaipapa.
W N ARMSTRONG,
Keena Kalaiaina, Feb. 15, 1882 1057 8t
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.
No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1.
Dala Kuike ka Rula.
PAOAONO. MARAKI 18, 1882.
NA LETA A NA MAKAMAKA.
Ma ka lokomaikai o B M Kanekoa o Kapalilua, Kona Hema, ua loaa keia mau hunahuna mea hou malalo iho:
Iloko o keia mau la he noi loa ka ona ma ka apana o Kukuiopae a hiki i Maunoni mailoko mai o ka okolehao i puhiia mai ke ki mai. Nui ka hakaha o na kane me na wahine a me na opio.
O Kuaimoku wale no ka mea nana e ao nei a e papa nei i na kanaka he ole nae o ka maliu ia mai. Maanei ke ninau nei oia heaha la ka mea e koonoho ole ia nei kekahi mana nana e papa i keia hana.
Mai ka Ikemaka leta mai o Kona Hema ua hoike mai oia i ka pepehi ana o kekahi kanaka i kana wahine, a he ku i ka manoonoo ke nana aku, mai keia kumu hookahi he ona.
Mai ka D H Kiniakua leta o Kula, Maui, ua hoike mai oia i kona mahalo piha no Thomas P Spencer, ka loea nana i unuhi ka moolelo o Nelekona, a o ka mea hoi nana i hoonanea i kona waihona noonoo iloko o ka makahiki i hale.
Ua hoike hou mai oia o ka moolelo helu i paha keia o ka maikai i hoopukaia ma na kolamu o ka NUPEPA KUOKOA.
Ua loaa mai he leta ia makou mai kekahi mea o Kaanapali e hoike mai ana oia i ka nui o na hana hoomanamana a me ka lilo nui o na kane a me na wahine i ka paani koloke, no kona huna i kona inoa ponoi nolaila aole makou e hoopuka pau loa aku ana i kona manao.
Ke haawi nei ke KILOHANA i kona mahalo maikai no na makamaka i hoouna mai i na mea hou a i hoike pololei mai i ko lakou inoa; a e hoolohe e na makamaka, e hoike pololei mai i ko oukou mau inoa, a ke noi hou ia aku nei e hoomau mai.
HE KUHIHEWA
Ua laha ae kekahi manao kuhihewa mawaena o ka lehulehu o keia kulanakauhale, a pela no paha ma na apana e ae. He kuhihewa keia e pili ana i ka aie umi miliona e olelo nui ia nei, a eia ua manao nei: Ke olelo ia nei, a ua manao ia e kekahi poe, ina e hooholo ia ka bila kanawai no ka aie umi miliona, a ina e loaa no ke dala i ke aupuni, alaila e hiki no i kela a me keia mea ke kii aku i ua dala nei e hoaie no ka uku panee haahaa loa, a hoohana aku i mea e waiwai ai.
Eia ke kuhihewa mua, ua manao ia e kekahi poe ina e loaa he puu dala nui ma ke ano aie he mea ia e waiwai ai. Aka, aole nae pela. O ka mea e waiwai ai, oia ka makaukau ma ka hana a me ka ike pu i ka hoohana ana aku i na wahi loaa i haawi ia mai. Ua olelo nui kekahi poe makaainana o kakou, "he makemake ko lakou e hookomo nui ia ke dala ina keia aina, no ka mea he mea ia e waiwai ai lakou, he hiki ke kii e aie me ka uku @." Ina ua hiki ole i kekahi kanaka ke malama a hoonana aku i kona mau loaa uku a hiki i ka mahuahua ana, pehea la e hiki ai iaia ke malama a hoohana aku i na dala he mahuahua a hai i loaa mai ma ke ano aie? He mea maopopo ao e hiki. Ina he hemahema ma ka mea lii.ii, e hemahema auanei no ma na mea mahuahua. Ua hele mai na pake mawaena o kakou ma ke ano he ilihune loa a he poe malihini, aole nae emo ua kamaaina, alaila pii aku no ka lakou mau loaa. No ke aha keia? No ka aie nui anei i ke dala me ka uku haahaa loa? Aole, aka no ka manao hana a me ka ai pakiko.
O ka lawe nui ana mai o ke dala iwaena o kakou a hoaie aku iwaena o ko kakou poe makaainana, he mea ia e holo kiki ai lakou i ka ilihune a me ka poino. aka, aole i pili keia i ko kakou poe makaainana maoli a pau. Ua koe no kekahi poe kakaikahi, he poe i ike i ka hana, a he makau ole i ka luhi, a ua ike i ka ai pakiko.
Eia hou keia kuhihewa o ka poe e makaleho nei i ka umi miliona. Ke manao nei lakou ina e loaa keia puu dala nui i ke Aupuni, he mea oluolu wale no ke kii ana aku o kela a me keia e lawe mai ma ke ano aie. Aka, aole paha maopopo kela. Aole paha e ae ka mea dala e hoaie aku i kona waiwai, ke ole e hoopaaia mai kekahi waiwai e ae ma ka aoao o ka mea e lawe ana i ke dala ma ke ano moraki. Eia no hoi kekahi, ina e loaa keia puu dala i ke Aupuni, he mea maopopo me kona uku ana i ka ukupanee e loaa ai, a ina e hoaieia mai ke dala i na makaainana, aole anei e hookau mai ke Aupuni @ kiekiek ae? oiai e imi ana oia i mea e kaa ai kona aie nui--oia ke kumupaa a me ka ukupanee i hui ia.
Eia hou no keia, ina e aie ke Aupuni he umi miliona dala, aole paha i akaka ka manao ma ka aoao o ke Aupuni no keia aie ana. Malia paha he mau hana no ko ke Aupuni kahi i manaoia e hoohana aku i ua mau dala nei. Ua lohe wale ia he mau aumoku kaua kai manaoia i me na pakaua ma na mokupuni nei o kakou, a ina pela, aole paha e lawa ka umi miliona no ia mau hana a pau. Aole paha e loaa ana i na makaainana ke dala o keia aie nui i oleloia. Aka, i ka wa e hookaa ai, he oiaio na na makaainana e auamo ka luhi.
EIA HE ALOHA.
Ma ka auina la Poaono o ka pule i hala, i ka wa a Mrs. S N Kakela [wahine a Kakela makua] e hoi ana mai lalo aku nei o ke kulanakauhale, maluna o kona kaa, mawaho ae nei o ke alanui Alii ua hemo ke pine e paa ai kekahi o na kolo o ke kaa me ka iho o na huila, a haule iho la ke kolo ilalo ma na wawae o ka lio. Puiwa iho la ka lio a hooinaka oia e holo iho me ka hiki ole ia Kakela ke paa mai, a i kona ike ana ua pau kona mana maluna o ka lio, hookahi wale no pono i koe i mea e pakele ai kona ola, oia ka hookele pololei i na lio nei a komo pono i ko lakou pa hale, malia o ku malie iho oia ma ka halelio kahi maa mau. Iloko nae o keia holo ino ana a kokoke i ka puka pa kahi e hookomo aku ai, aia hoi, ike aku la o Kakela he wahi keiki Hawaii uuku, malalo paha o ka umi makahiki, e ku ana ma ka aoao o ka puka, a e waiho hamama ana ka puka. Elua manao iloko ana, o kona ola iho, a o ke ola o ke keiki. Ina e hookele pololei aku oia i ka lio a komo pono iloko, he mea maopopo e palupalu ana kela keiki uuku, a ina hoi e hookaha ana oia i ka lio mawaho a hoopili iho ma ka aoao o ka puka, alaila o kona ola iho paha ke poino. Aole nae oia i kanalua nona iho. Kahea aku la oia e hookaawale, alaila huki aoao ae la oia i ka lio a kaha ae la ma ka aoao Waikiki; a iloko nae oia kaha hou ana o ka lio iuka me ka manao e komo i ka pa ku@@ aku la ka huila o ke kaa me ke ku o ka puka a hulihia iho la ua kaa nei. Haule aku la o Kakela mamua a hihia iho la i na kaula kohi, a huli pu aku la ke kaa maluna ona. I ka huli ana o ke kaa ku malie iho la ka lio, aohe oni, oia wale no ka mea i pakele ai ke ola o Kakela. Aia hoi he mau kanaka e hoi ana no Waikiki ia wa, a ua ikemaka lakou i keia ulia no ka mea ua hiki pono ae lakou ia wa mawaho ae o ka hale o Kakela ma. Holokiki aku la keia poe a hapai ae la i ke kaa, a na kekahi o lakou i hapai ke kino palupalu o Kakela a halihali ia aku la iloko o ka hale, ua pau ka ike a ua waiho a make ke ano ma ka nana ana.
A o ke keiki uuku nae e ku wale ana ma ka puka, ua pakele oia, aohe wahi meheu ma kona ili.
Eia iho ke aloha oiaio, he aloha i hoikeia ma ka hana, aole ma ka haanui ana. He makuahine haole ke a i haawi i kona kino e poino i mea e pakele ai ke keiki uuku a kekahi o na makuahine maoli. No ka mea ina i hookele pololei ia ka lio a komo pono i ka pa, he mea hiki no ia, aka ua maopopo e poino ana kela keiki ma ia hana ana. Aloha wale! Ua lohe mai makou, he makemake ko Kakela e haawi ia aku kona aloha piha i na kanaka nana ia i kokua me ke kakalia ole me na lima lawelawe aloha iloko o kona pilikia ana. He mau pule paha oia e waiho ai maluna o kahi moe mamua ae o kona ala hou ana mai loko mai o keia eha nui kukonukonu.
Ua lono ia a ka pule hope o keia mahina e hoopau ia ai ko Magoon noho hope luna makai ana no Maui.
Mai ke kapena mai o ka mokuahi Zealandia i lohe ia ai no ka paa pu o ka moana mawaho mai o Aukalana i ka noe a no ia kumu ua hoakaulua ia ka mokuahi no 15 hora, a i na aole ia keakea ina no ua kamumu mai ka mokuahi i ko kakou nei awa i ka auina la Sabati nei.
Nu hou! nu hou!! Ua paa ke alanui kaa ahi ma Waimea Hawaii, ke holo nei na haole, na hapa haole, na kanaka maoli, na makai, na paahana maluna, eia nae ka hewa, ma ka nana aku, e holo hikaka ana ke kaa me ka manao o ke kapena e hookahuli, a e hoopahele i na ohua iloko o ka luaahi.
Na'u na Aloha ino. Maraki 10 1882.
Hoolaha a ka Luna Nupepa.--I ka poe a pau i lawe i ka Nupepa Kuokoa o 1882, ke kuu leo ia aku nei oukou a pau, e hookaa mai ma ka lima o S P Kauhi a i ole ia W N P Kauhi, no ka poe e noho aie ana, i kapa ia ai oukou he poe naauao, aole i kapa ia ke kanaka heluhelu i ka nupepa me ka hoakaka ole i kona ola, he naauao, nolaila e hoolohe i keia, o nele i ka nupepa ole.
Me ka mahalo,
W N P Kauhi. Luna Nupepa o Lanai. Kahalapalaoa, Mar 18 1882.
WAI! WAI!
O ka poe a pau he auhau wai ko lakou, i piha ka manawa i ka la 1 o Ianuari, a i uku ole ia ke hiki aku i ka la 31 o Maraki, e hoopauia ko lakou kuleana, me ka hoike hou ole ia aku.
J.D. FREETH Luna Wai. Honolulu, Mar. 11, 1882 m15 3t
OLELO HOOLAHA.
UA pau iho nei ka noho ana o J T Waterhouse ma ka Halekuai Helu 10, ma ke Alanui Papu; a ua hoi aku oia a me kona mau Waiwai a pau, i ka Halekuai iho nei o S M@goin, ma ia alanui hookahi no. E loaa no i na Makamaka na Lole kumukuai makepono. E naue nui mai i ike pono.
1059 4t
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu, ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Kikopua k, no Kau, Hawaii, i make.
Ua heluheluia a ua waihola ka palapala nei a Haaheo w, e noi ana e hoonoho aku ia J H Martin i Luna Hooponopono no ka waiwai o Kikopua k, no Naalehu, Kau, Hawaii, i make.
Nolaila, ua kauohaia na mea a pau ke pili, o ka Poaha, oia ka la 13 o Aperila, 1882, ma ka hora 10 A.M. ma ka Hale Hookolokolo ma Waiohinu, Kau, Hawaii, oia ka manawa a me kahi i kohola no ka hoolohe ana i ua noi la, me na mea kue ke hoikeia.
F.S. LYMAN, Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu.
Hilo, Hawaii, Mar. 7, 1842 1059 3t
AHA Hookololo Kiekie o ka Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o HANA w, i make. Olelo kauoha mamuli o ke noi a ka Lunaooponopono no ke kuai ana i kekahi waiwai pua.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a H. Kepohoni, kekahi o na lunahooponopono o ka waiwai o Hana w i make, e noi ana e kauoha ia e kuai i kekahi waiwai paa o na mea make ia i oleloia, a e hoakuku ana i kekahi mau kumu ku i ke Kanawai, a aela ai e kuai ia ua waiwai paa la.
Ua kauohaia e hele mai ka poe a pau i kuleana i na waiwai la, imua o keia Aha ma ka Poakolu ka la 12 o Aperila, M.H. 1882, ma ka hora 10 o ke kakahiaka, ma ka keena hookolokolo ma Honolulu, ma ia wa a ma ia wahi e hoike mai ai ina he kumu kekahi e hoopuka ole ia ai ka olelo kauoha e kuaiia ua waiwai la.
A ua kauoha hou ia e hoolahaia ke kope o kela olelo kauoha no ekolu pule mamua ae o ka la e hooloheia ai i oleloia, iloko o ke "Nupepa Kuokoa," he nupepa i paiia ma Honolulu i oleloia.
Hanaia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Maraki 15, 1882.
L. McCULLY. Ikea: Lunakanawai o ke Aha Kiekie
A Rosa Hope Kakauolelo 1059 3t
OLELO HOOLAHA.
UA haalele mai kuu wahine o MAKAIMOKU i ko maua wahi moe a me ka noho'na me ke kumu kupono ole, ke papa aku nei i ka poe a pau aole e hoohui a e hoaie iaia ma ko'u inoa.
1059 4t WALTER WHITE.
HOOLAHA HOOKAPU AINA.
KE halia aku nei ka lohe i na kanaka a pau, ua kapu loa ke kii wale ana o kekahi mea a mau mea paha i na mea ulu a pau maluna o kuu mau aina e waiho nei ma ke awawa o Palolo, Kona, Oahu; oia hoi o Kaea, Kekio, a me ka Lele o Wailupe o Kalelona. A ua kapu pu no hoi ka hele wale ana o na hooholona o kela a me keia ano maluna o keia mau aina i oleloia maluna; a ua kapu no hoi ke kii wale ana i na piha-a maloo i wahie. O ka mea a mau mea paha e kue ana i keia hookupu ana, a i loaa pono aku i kuu Luna oia hoi o John Guser (Kaisa). alaila he mana no kona e hoopii ma ke Kanawai, i aoia ke kolohe. "He kuli ka make, a o ka hoolohe ke ola." Owau no.
P. MILTON (Pilipi).
Kulaokahua, Maraki 16, 1882. 1059 4t*
HOOLAHA PA AUPUNI
E Kuai Kudala ia ana 3 lio ke hiki aku i ka la 21 o Maraki, hora 12 o ke awakea Poalua ma ka Pa Aupuni o Koholaloa. Lio k ulaula Laekea loihi 3 wawae keokeo hema T me keia -- malalo. Lio k ahinahina hauliuli, 1 opea ak B. Lio k ulaula hao ano e. Lio hou mai no kahi; e kudalaia ma ka la 29 o Maraki, hora 12 awakea. Lio w hauliuli, 2 kamaa hao mamua hao a-i ak. O me ke - maloko
A B KAAUKUU, Luna Pa Aupuni o Koholaloa.
Koholaloa, Mar. 16, 1882 1059 1t
KEENA WAIWAI.
Honolulu, Feb 11 1882.
O na poe lawelawe a pau o ke Aupuni a me na poe e ae, no lakou kekahi mau dala e waiho ana ma ka waihona o ke Aupuni me ka la 31 o Maraki 1882 a mamua ae paha oia manawa, ke makemake ia nei lakou e waiho mai i na palapala hooia no ka hooponopono ana ma ia la, a mamua ae paha, a o na poe a pau ke paa nei ma ko lakou lima kekahi mau dala a ke Aupuni e hoike koke mai, i mea e hakalia ole ai ka hooponopono ana o na Buke Helu o ke Aupuni no ka makahiki e pau ana i ka la 31 o Maraki 1882.
GODFREY BROWN, Luna Buke Helu, 1054 2m.
BRUCE CARTWRIGHT. W.S. LUCE. A.W. BUSH
UA HOOHUI AE NEI NA POE NO LAKOU NA INOA MALALO
IHO, MALALO O KA INOA
UNION FEED CO.
NO KE KUAI ANA I NA MAUU, BARANI, OTA & C.
MA HONOLULU, OAHU
KEENA--Ma ka Halekuai o A. W. Bush, Alanui Papu.
BRUCE CARTWRIGHT W.S. LUCA A.W. BUSH
KUAI KUDALA.
He Aina Waiwai Nui ma Manoa, Oahu.
HE AINA KALO A ME KE KULA.
E kuuiia aku a@a ma ke kudala ma ka hora 12 awakea o ka POAONO, oia ka LA 25 o MARAKI, 1882, ma ka Rumi Kudala o E P Adamu, he Elua Apana Aina ma ke Awawa o Manoa, e kokoke ana i ke alanui maluna.
1-5 36-100 eka Kula maikai, i kupono no ke kanu ana i ka maia, a mea kanu e ae paha; a i ole, ko ke kukulu hale ana paha. He maikai na palapala e pili ana i keia aina a ua kokoke hoi i kahi o Kale Long.
2-2 16-100 eka Aina Kalo maikai, he apana aina ma ka Ili o Kaipu. Ke mahiia nei kekahi hapa o keia aina, a ua lawa pono hoi me na pono wai. He maikai na palapala.
No na mea i koe e ninau ia W R Kakela Loio ma Waikiki o ka Hale Leta.
Honolulu, Mar. 10, 1882 1058 3t
HOOKAAWALE HUI.
I keia la 9 o Maraki, A.D. 1882, ua lilo loa mui ia'u ma ke kuai ka Mahele o LUM k Pake, maloko o ka Hui Hoolimalima Aina me a'o, ko'u hoa o ka aoao elua i oleloia ma kela Palapala Hoolimalima me Edwin Hall k, no kela mau apana aina o Kalanihuia w, i hoikeia ma ka Palapala Sila Nui Helu 3606, Kuleana Helu 577 me 526, e waiho ana ina Honolulu, Kona, Oahu i hoopaaia ma ka la 16 o Aperila, A.D. 1881. Ke hoikeia aku nei ka lohe, ma o'u nei wale no e hooiaio ia ai na pono a pau, aole ma o Lum a me ka poe e ae; ua hoopau loa ia.
HOO PAKE. Honolulu, Oahu, Maraki 9, A.D. 1882. 1058 2t
OLELO HOOLAHA.
E ike auanei na mea a pau o Antone Pedro (Akoni Alolo) oia ko'u hope e nana ai i kuu mau Lio a me kuu mau Bipi a pau e hele ala ma ka apana o Ewa a me Waialua, Oahu.
ANTONIO MANUEL. Honolulu, Mar. 9, 1882 1058 4t
HOOLAHA A KA LUNA HOOPONOPONO WAIWAI.
Ua hookohu pono ia mai ka mea nono ka inoa malalo i Luna Hooponopono Waiwai no Thomas Jefferson i make o Wailuku ma keia ke hoike ia aku nei, o ka poe a pau i aie i ka waiwai o ka mea i make, a o ka poe paha eia ma ka lakou hooponopono e hoike koke mai a e hoihoi mai. O ka poe hoi he kuleana ko lakou i ka waiwai o ka mea i make e hoike koke mai i ka mea nona ka inoa malalo iloko o na mahina eono o hoole mau ia lakou.
CHARLES E GROSER.
Luna Hooponopono Waiwai o Thomas Jefferson o Wailuku i make.
Wailuku, Feb. 25 1882, 1057 4t
HOOLAHA KUAI AINA MORAKI.
Ma ke kauoha a Thomas K. Clark, ka mea i hoolilo ia aku, i hokieia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia i ka la 12 o Maraki, 1870 i hanaia e H Kaha a me Napae kona wahine ia Walter R Seal a i hoolilo ia e Walter R Seal ia S B Dole a mai a S B Dole mai ua hoolikeia aku ia Thomas K Clark. Ua kauohaia ou e kuai aku ma ke kudala akea ma ka
POAONO, LA 25 O MARAKI,
ma ka hora 12 m ma ko'u rumi kudala ma Honolulu i kela apana aina a pau loa e waiho la ma Kapalama, Oahu, a nona ka Palapala Sila Nui Helu 685 Kuleana Helu 1101. He 1 44-100 eka.
Na ka mea kuai mai na lilo no ka Palapala Hoolilo.
K ninau ia E P ADAMU, Luna Kudala,
1058 3t A iole ia Kikila Baranoa, Loio
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
Ma keia ke hoikeia aku nei, i kulike ai me ka mana kuai i hanaia ma kekahi palapala moraki i hanaia i ka la 23 o Iulai A D 1880 e W H Kanana a me Nani kana wahine o Kohala mokupuni o Hawaii ia David Crowingburg o Makawao, Maui, a oia palapala moraki ua hoopaaia ma ke Keena Hooua Aina ma ka buke 64 aoao 247 248, a no ke ano a me ka manawa i hoikeia ma ua palapala moraki nei ka aina a me na pono a pau a ua aina la i hoike ia a i hookukuia ma na palapala moraki nei a mahope o ka hele ana o ka manawa i aeia e ke Kanawai no ka uhakiia o na olelo aelike, e kuaiia aku ana ma ke kudala akea na waiwai a pau i hoikeia ma ua palapala moraki nei oia hoi ka aina e waiho ia ma Kohala Hawaii a i hoakaka piha ia ma ka Palapala Bila Nui Helu 937 a me @538.
D CROWNINGBURG, Mea Moraki.
John Richardson, Lono no ka Moraki. Makawao, Maui, Feb 24, 1882 1067 3t
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
Ke hoike aku nei ka mea nona ka inoa malalo, like me ka mana o kekahi palapala kuai ma kekahi palapala moraki i haawiia e LEIMAKANI w a me KEPILINO k ia James Makee, i hanaia i ka la 8 o Iulai, 1878, a hoopaa ia ma ka buke 52 aoao 96 ua manao ka mea nona ka inoa malalo e hooko i ka mana piha i kulike me ke Kanawai no ka uhakiia o na olelo aelike i hoikeia ma ua palapala moraki nei a e kuai aku ana ma ke kudala akea ma ka hora 12 o ke awakea ma ka rumi kudala o E P Adama ma Honolulu ke hiki aku i ka
POAONO, KA LA 25 O MARAKI, 1882,
o na mea a pau i hoakakaia ma ua palapala moraki nei oia hoi, o kela apana aina e waiho ia ma Pohakunui Waihee Maui nona na ili eke he elua a oi no ka aina i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui Helu 5139 ia Kekai.
P N MAKEE. F M Haki, Loio Feb. 28, 1882. 1057 4t
HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI
UA hookohuia ka mea nona ka inoa malalo i Luna Hooponopono no ka Waiwai o W A Markham i make a Honolulu Oahu. Ma keia ke hoikeia aku nei ka lohe i ka poe apau ai i ua waiwai nei e hookaa koke mai; o ka poe hoi e hoikeia ana ko lakou i ka waiwai i oleloia ma ka moraki a @ paha a ma kekahi ano e ae paha, e hoike koke mai i na palapala hooiaio iloko e na mahina eono o hoole mau ia lakou.
ALEX J CARTWRIGHT, Lunahooponopono
Honolulu, Maraki 4, 1882 1058 4t
OLELO HOOLAHA.
Ma keia ke hoike aku nei au, aole au e uku i kekahi aie i hoaie ia ma ko'u inoa ke ole e loaa aku kekahi palapala hoapono mai a'u aku.
R NEWTON, Lahaina. Feb. 25, 1882 1057 3t
OLELO HOOLAHA.
Ma ka hana o ka waiwai o Manuela Makalii. O ka poe a pau i aie i ka waiwai o M Makalii make, ke hoike ia aku nei ka lohe e hookaa koke mai i ka mea nona ka inoa malalo iho, a o ka poe he kuleana ko lakou i ka waiwai i olelo ia, ua pono e hoike mai lakou i na hooiaio kupono iloko o na mahina eono mai keia la aku, e hoole mau ia lakou
JOHN MCKEAGUE, Lunahooponopono o ka waiwai o Manuela Makalii.
Ma o kona Loio J M Davidson Honolulu, Mar 4 1882. 1057 4t
HOOLAHA HOOKAPU AINA.
E ike auanei na kanaka a pau ke nana mai, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ua hookohu aku au ia Nawela k, o Niulii, Kohala, Hawaii i luna nana e malama kuu aina kuai ma ka inoa o Kalihi ma Waiapuka Kohala Hawaii, ua kuu na luna e malama ka aina, o na poe a pau i mahiai kalo maluna o keia aina, me kuu luna no ka mahele ana, ua kapu lao ka hele wale ana o ua ano holoholona a pau, a ina o ka poe kue i keia olelo maluna ae, a laila he mana no ko kuu luna ke @ pii ma ke kanawai. Owau no,
KALEOHANO Honolulu, Maraki 1 1882. 1057 4t
HOOLAHA A KA LUNA HOOPONOPONO WAIWAI.
UA hookohu pono ia mai ka mea nona ka inoa malalo i Lunahooponopono Waiwai no ka Waiwai o Edmund H Rogers i make o Wailuku, mokupuni o Maui; ma keia ke hoikeia aku nei i ka poe a pau aie i ka waiwai o ka mea i make e hookaa koke mai a o ka poe a pau he kuleana kekahi ma ka waiwai i oleloia ina ma ke ano moraki ia a ano e ae palha, e hoike koke mai iloko o na mahina eono o hoole mau ia.
WM. H ROGERS, Lunahooponopono Waiwai o E H Rogers i make.
Makawao, Feb 17 1882. 1056 3t
HALEKUAI MA HANAKAPO.
E na Lede maka palupalu a me na Keonimana puukani o ua Lai Ulu nei o Hauoli, a me kona mau eheu, ma ka Akau a ma ka Hema,--E naue mai oukou ma ko'u Halekuai Hoopahee, a e wae no oukou iho, i na mea a ka manao e hoohihi ai. E kuai ike ana au i na Waiwai a pau ma ke Kumukuai Emi a Waipa-he hoi, ma ke Dala Kuike, anolaila e na Makamaka aloha, e kipa muamai oukou e ike ia'u, mamua o ko oukou kipa ana aku ma kahi e.
E loaa no au ma ka Helu 155, ma Lahaina, Maui.
C. ATONG. Lahaina, Ian. 10, 1882. 1051 3ms
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
HAAWIIA E M. KUAEA IA S.D. BURROWS.
KE hoike aku nei ka mea nona ka inoa malalo, e @ aku ana ia i kekahi palapala moraki i haawila e M Kuaea ia S D Burrows i hanaia i ka la 30 o Maraki, hoopaaia ma ka bkue 68 aoao 213 no ka hoopaa ana i kekahi nota no @ a no ka uhaki ia o na oleio aelike i kulike me ke Kanawai @ manao ka mea nona ka inoa malalo e kuai aku ma ke @akea ka waiwai a pau i hoikeia ma ua palapala moraki @@ eia hoi, kela hale laau hou a me na pono a pau e waiho la @ ma ka aoao makai o ke alanui Kula ma Honolulu a e @ la ma ke kahawai maluna o ka aina o M Kuaea i oleloia @ no hoi kahi e noho nei o M Kuaea i oleloia.
ALEX J. CARTWRIGHT Luna Hooponopono o ka Waiwai o S D Burrows
Honolulu, Feb. 15, 1882. 1058 4t
HOOLAHA HOOKAPU AINA.
UA papa loa ia na Lio, Bipi, Palehu a me ka @ manu ana aole hoi e hele wale aole hoi e ki ia @ ma luna o na aina o Waianae-uka, Waikakalaua, Pahala, Waipio a me Nanakuli me Waianae, a ua hookohuia o Kahao e nana i keia mau mea a e hoohalike me ke Kanawai.
C. H. JUDD. 1053 2M. H. E. WHITNEY
Kuai Kudala.
Ma ka mana o ka Palapala Ohi i hoopukaia e ka Aha Kiekie ma ka la 28 o Aperila, M. H 1882, o ka pono o Akana Pake ka mea i hoopii @ Kauwa k a me Hoomana k, na mea hoopii @ dala 288.70 e like me ka Olelo Hooholo o ka la @ Nov. M. H. 1881. Ua ohi au a e kuai aku ana @ mea i oi aku ke koho ana ke hiki aku i ka
LA 30 APERILA, M H. 1882,
hora 12 awakea ma Honolulu ma Mililani, Oahu keia mau waiwai: 1 Halelaau maikai 15 kapuai 10 kapuai laula he papa hole wale no a puni @ ai pu ia aku ana ia wa ka manawa o ke kuapu @ o ka apana aina e ku ana ua hale nei no elua mau hiki paha ka loihi o ka manawa. He aina kup@ pau ke kanu Raiki a kanu Kalo a ke kanu @ nei no. 1 Kuleana i ili mai ia Kauwa k mai a @ nele k mai kona kaikuaana e waiho nei ma Wai@, Koolauloa, Oahu, a ua aku ia mai e ka Aha H@ Kauoha Kuleana Helu 3717 ka nui o ka ili 262 @ He aina kanu Raiki wale no keia a pau.
Oia ka'u e kuai kudala aku ai ke hoohaa ole @ mai mamua na dala i hooholoia a me ko'u mau @ a me ko'u mau hapa-haneri a me na koina e ae
W C PARKE, Ilamuku Honolulu, Feb. 20, 1882 1058 4t