Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 5, 4 February 1882 — Page 4
| This text was transcribed by: | L. A. Marchildon |
| This work is dedicated to: | Any Canadians calling Hawaii home...I'm so envious !! |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA
Na ka Makohiki, $2. Eono Mahina, $1.
Dala Kuike ka Rula.
POAONO, FEBERUARI 4, 1882.
HOLY, HOLY! LORD GOD ALMIGHTY!
Gospel Hymns, No 222
1
Nani, nani, nani! ke Akua mana!
Ma ka wanaao la e hoomaikaiia'i.
Nani, nani, nani! aloha no a mana,
Ke Akua ihi, a hoano e!
2
Nani, nani, nani! e na haipule,
Kulou a mahalo, a e hoonani ae,
Na puali lani, kulou a hoomana,
Hoomana i ke Lii a mau loa'e.
3
Nani, nani, nani! maluna lilo,
Ma ka lama alohi, a lua ole e,
Hemolele Oe, hanohano wale,
Mana aulii, aloha, a maemae.
4
Nani, nani, nani! ke Akua mana!
Kamahao Hou hana, ko luna a koonei.
Nani, nani, nani! aloha no a mana,
Ke Akua ihi, a hoano e, Amen.
Hawaii.
Kaawina Kula Sabati.
HELU 8. FEB. 19.
Ka olelo nane no ka lulu hua. Mar. 4;
1—20.
Hoomaka iho la Oia e ao hou ma kapa o ka moanawai; a no ka nui loa o ka poe i akoakoa mai i Ona la, ee aku la la maluna o kekahi moku, noho iho la maluna o ka wai, a pau mai la ka ahakanaka mauka, ma kapa o ka moanawai
2 Ao nui mai la Oia ia lakou ma na olelo nane, i mai la ia lakou ma Kana ao ana,
3 E hoolohe mai; aia hoi, hele aku la kekahi kanaka lulu hua, e lulu.
4 A i kana lulu ana, helelei iho la kekahi ma kapa alanui, a lele mai la na manu o ka lewa, a ai iho la ia mea.
5 Helelei iho la kekahi ma kahi paaa, kahi i nui ole ai kona lepo; kupu wawe ae la ia, no ka papau o ka lepo.
6 A puka mai ka la, mae iho la ia, a maloo aku la, no ke aa ole.
7 A helelei ae la kekahi mawaena o na kakalaoia; kupu mai la na kakalaioa, a kahihi iho la ia mea, nolaila, aole i hua mai ka hua.
8 Helelei iho la kekahi ma kahi lepo maikai, a pou mai la i ka hua, i kupu a mahuahua, a hua mai, pakanakolu, a pakanaono kekahi, a pahaneri kekahi.
9 I mai la Oia ia lakou, O ka mea pepeiao lohe la, e hoolohe mai ia.
10 A loaa ia la ka mehameha, alaila, ninau aku la Ia i ka poe e ku pu ana me la, a me ka poe umikumamalua, i ua olelo nane la.
11 I mai la Oia ia lakou, Ua haawiia ma ia oukou e ike i na mea pohihi o ke aupuni o ke Akua; aka, ua nane ia aku na mea a pau i ka poe mawaho;
12 I nana lakou a milimili, aole nae e ike i hoolohe hoi a lohe, aole nae e hoomaopopo o hoohuliia mai lakou, a e kala ia ko lakou hala.
13 Alaila, i mai la Oia ia lakou, Aole anei oukou i ike i keia olelonane? Pehea la oukou e ike ai i na olelonane a pau?
14 O ke kanaka lulu hua, ua lulu i ka olelo.
15 Eia ka poe ma kapa alanui, ma kahi i luluia ai ka olelo, a Iohe lakou, alaila hele koke mai o Satana a kaili aku i ka olelo i lulu ia iloko o ko lakou naau.
16 Eia no hoi na mea i lulu ia ma kahi paaa; a lohe lakou i ka olelo, hopu koke lakou ia, me ka olioli.
17 Aka, aole o lakou mole iloko o lakou, nolaila, aole i mau, a hiki mai ka pilikia a me ka hoino ia no olelo, alaila, lilo koke lakou.
18 Eia hoi na mea i luluia iwaena o na kakalaioa, o ka poe i lohe i ka olelo,
19 A o ka manao nui i na mea o ke ao, a o ka hoopunipuni ana o ka waiwai me ke kuko ana i na mea e, oia ka mea i iiia'i ka olelo, a lilo ia i mea hua ole.
20 Eia no hoi na mea i luluia ma kahi lepo maikai; o na mea i hoolohe i ka olelo, a hoopaa iho, a hua mai i ka hua, pakanakolu kekahi, a pakanaono kekahi, a pahaneri kekaki.
Pauku Gula. Hoik 2;29. Hoopaa.
Manao nui. E hoopaa i ka ke Akua olelo, a hoohua mai i ka nua maikai a nui.
Na heluhelu la. 1. Mar. 4;1—20. 2. Mat. 13;1—23. 3. Luk 8;4—18. 4. Mat. 13;24—33. 5. Mat. 13;34—50. 6. 1 Tim. 6;6—21. 7. Gal. 5;1—6, 16—26.
Ka wehewehe me ka ninau ana.
Lulumi mai na kanaka e hoolohe i ka Iesu mau olelo. Aole hale akea e pau ai lakou iloko.
Aia no Oia ma kapa o ka moanawai o Galilaia. E ku ana kani moku. Ee ae Iesu maluna, a lilo ia i awai nona. Akoakoa kanaka maula ma kapa oia moanawai. Hoo maka Iesu e haiolelo. Ma na olilo nane nae Kana ao ana.
He olelo pohihi'hi ka olelo nane. He olelo hoohalike, Nana Iesu i ke anaina, a kena e hoolohe mai.
P. 3. He kanaka aha k@i hele ae? He kanaka mahiai. Ua hele oia i kona mahinaa 1 me ka eke hua huita, e lulu me kona lima ma kahi e lulu ai.
P. 4—9 He mahinaai like ole keia. He aa, he paakiki, he ino, he kakalaioa, he nahelehele, he lepo maikai. Pela no kekahi mau aina mahi. Ak@, o keia aina, aole ia he aina maoli.
Ka naau ia o kanaka, a o kamalii. He naau noonoo ole kekahi, he naau aa, oolea, paakiki, kupaa ole, ka pekepeke, kanalua, wiwo wale, hoi hope. A he naau noonoo, a hoopaa pono kekahi.
Ela mahele o ka poe lohe i ka Iesu olelo
1 Ka papa mua. P. 4. Aia ke ano ma ka p 15.
2 Ke papa elua. P. 5,6. Aia ke ano ma ka p 16, 17.
3 Ka papa ekolu P. 7. Aia ke ano ma ka p 18, 19.
4 Ka papa eha P. 8. Aia ke ano ma ka p 20.
Eia no paha keia mau papa iwaena o na kula Sabati.
1. Owai ka papa mua? Ka poe lohe wale, heluhelu wale, ao wale i ka ke Akua olelo, me ka noonoo ole. Lilo ia i na manu, i na uhane ino.
Helei wale na huaolelo maluna o na pepeiao, aole nae i komo. Ina komo iki, puka koke aku no a nui paha ia. Waiwai ole, ea. Poho ka manawa o ka poe lohe me ka poe e ao aku ana. Aloha ino. Aka, e hoomanao, he la hookolokolo. E hookolokolo ia ana no ia mea. E hoolohe a hoopaa ka pono.
2. Owai ka papa elua? Ka poe i lohe pono no a apo no me ka olioli. Aka, aole mole, aole aa o loko e paa ai. Hoea mai na pilikia, na hoomaau, na hoino, wiwo ole lakou, hoomau ole. Pela paha kekahi poe maanei. Hiki ole ke kupaa, ke hooweliweli ia, hana ino ia, hooneleia no ka hoole i na hana hewa. Hoopili alii, hoopili haku, hoopili makamaka kekahi, makau i ka pale i na kauoha e hana i na hana ku ole i ko Iesu makemake. Mai makau oukou i ke kanaka, i ke lii, e makau i ke Akua. A i ole, pehea?
3. Owai ka papa ekolu? Ka poe lohe, a hoomaopopo no, a ike i ka pono, i ke ala ke ola, aka, ua lilo i na mea hoowalewale, i na lealea, i ka imi ana i na mea o keia ao, a hoohua ole i ka hua maikai. Nui anei ia poe? Ae, weliweli ka nui. Mai hui pu ou kou me lakou. Heaha ko oukou pomaikai ke loaa na pono a pau o keia ao, a lilo ka uhane i ka make mau loa? E minamina i na waiwai, i na pono, i na olioli @ mau loa ana.
4. Owai ka papa eha? Ka poe lohe pono, a hoomaopopo, a malama pono i ka ke Akua olelo, e hua mai ana i na hua maikai, he pakanakolu, he pakanaono, a he pahaneri.
Ekolu ka papa o ka poe pono. Owai ia mau papa ekolu? oia ka helu 1, helu 2, helu 3? Nui anei ka poe ma ka helu 1?
Haawina no Feb 26. Mar. 4;21—34.
KE KANAKA AIHUE ME KE KANAKA MALAMA HOTELE.
HE OLELO NANE.
Ua hoolimalima iho la kekahi kanaka aihue i kekahi rumi o ka hotele o kekkahi kanaka, me ka uku mua ole i ka uku o ka rumi; a i ke kokoke ana mai o ka wa e hookaa ai ka uku hoolimalima o ua rumi nei, ua ike iho la ke kanaka aihue aole ana dala e uku ai; ua noono iho la oia i kana mea e hana ai, a hooholo iho la i kana e mea hana ai, oia hoi, ka hana akamai i mea e uku ole ai oia i ka rumi ana i hoolimalima ai.
A i ke ah ahi mamua iho o ka la e hookaa aku ai oia, oiai oia e noho pu ana me ka mea nona ka hotele, a iwaena o na kamailio maikai ana, ua aoa kohu ilio-hae ae la ua kanaka aihue nei, me ka wehe ino ana i kona kuka, a haawi aku la ma ka lima o ka mea no@a ka hotele.
Ua ninau mai la ka mea nona ka hotele, heaha ae ano o kau hana?
Pane aku la ua kanaka nei me ka maalea. Ina ekolu a'u aoa ana, o ko'u lilo no ia i ilio-hae, a haehae i kuu lole me kuu nahu ana i kanaka; he hoopai paha keia no ka'u mau hewa i hana ai.
I ka lohe ana o ka mea nona ka hotele, o kona anehe aku la no ia e holo, aka hopu aku la ua kanaka aihue nei ma ke kuka o ka mea nona ka hotele, me ka aoa ana me ka leo nui. Ua piha makau loa ia ke kanaka nona ka hotele, ua haalele mai la i kona kuka me na piha dala no iloko o ke kuka, a holo aku la me ka mama loa, me kona manao, eia no ka ilio-hae kanaka mahope kahi i alualu aku ai ia ia.
Hopu iho la ua kanaka limalima maalea nei i ke kuka, a kaha aku la hele ana, me ke kani iki o kana wahi aka no ka pomaikai i kau mai maluna ona.
Manao Pili.
O ka hilinai wale ana i ua olelo me ka ike ne aole he hiki ke hana ia. Ua like pu no ka mea i hilinai, me ke kamelo i hoao e hulahula imua o ka liona a me ke tiga. A mai puni i ka mea holoholo olelo, e hoolilo ana i kona waha i umu ahi enaena a me ko na alelo i pahi kakiwi, e okioki ana i ka noho aloha ana mawaena o na hoa'loha.
S. L. D
KA ILIOHAE ME KE KAHUHIPA.
HE OLELO NANE.
E hanai ana kekahi kahuhipa i kana mau hipa @ kekahi kula uliuli maikai, a i kekahi ia u@ la oia i kekahi ilionae e hookokoke ana i kana mau h@pa me ka haop@ ole aku. No na la he lenulenu ka hoana mau ana a ka iliohae, a u@ lilo i@ la ka iliohae i hoa'loha no ua kahuhipa nei, me kona manao ua loaa iaia he makamaka oiaio e kokua ana iala ma ke kiai ana i na hipa.
A i kekahi la, ua waiho iho la ua kahuhi pa nei i na hipa malalo o ka malama ana a ka ilionae, me kona bele ana ma kekahi wihi. I ka ike ana o ka ilionae ua kaawil@ aku ke kahuhipa, o kona lele aku la no ia maluna o na hipa a pepehi aku la a pau loa i ka make, a hoi aku la i kona wahi mau, oia ka ululaau. A i ka wa o ke kahunipa a hoi mai ai, he mea haohao nona ka ike ole aku i na hipa i ka holoholo ole mai ma kahi maa mau ia lakou. A i ke kokoke ana a ua kahuhipa nei, he mea ehaeha i kona manao ka ike ana aku i kana mau hipa e ahu mokaki ana, ua pau loa i ka make. Kulou iho la ua kahuhipa nei me ka uwe haaloulou ana, a hoopuka ae la i keia mau olelo kanikau: "No ke aha no la hoi au i hookipa mai ai i ka ilionae, me ko'u ike no o kana hana, he pepehi hipa; ua uku ponu ia au no ko'u puoi wa'e ana, ua piu loa ka'u mau hipa i ka make. Auwe a'u mau hipa, auwe hoi oukou i ka pilikia, ua make mamuli o ka'u hana naaupo."
Ala mai la ke poo o kekahi wahi hipa a pane mai la, O ko makou koko, aia no ia ma kou p@o e ke kahuhipa naaupo. Zekesia 11:15—17.
Manao Pili.
O ka hopena e kau ana maluna o ke kahuhipa naaupo, pela e ili mai ai maluna o ka mea i ike no i ke ano o ia kanaka, aka hoolilo no iaia i hoa'loha, puni ka olelo, Auwe a'u mau hipa! Auwe a'u mau hipa!!
S. L. D
HE WAIMAKA WALOHIA.
O ko'u kaikaina o J B A Kahoohuli, ua make oia ma Kawaihae, Hawaii, ma ka la 13 o Ianuari, 1882. Ua hanauia oia ma Halawa, Kohalai Hawaii, i ka M H 1826; a ua make oia i ke 55 o koaa mau makahiki ma keia honua. Oia mau makahiki he mau makahiki hana nui ia o na Makua Alii o ka aina nei, na na 'lii a pau, na kaukau alii, na konohiki kiekie o ka aina, o ka hoohuli i ka lahui makaainana mai Hawaii a Niihau, e lilo i poe pono, e hana pono, e lilo i poe ike, e hoomana ia Iehova ke Akua oiaio Nana i hana i ka lani a me ka honua; e haalele loa i ka hoomanakii, aole ia he Akua ka mea i hanaia e na lima; o Iehova ke Akua Nana i hana ka lani a me ka honua, Iaia kakou e paulele aku ai me ka manaoia i kana keiki hanau-kahi o Iesu Kraiti kona inoa. A nui aku na olelo waiwai nui a na alii a pau, aole pau i ka hai aku.
Mahope mai kaapuni hou mai no ma na moku, ma na waa, ma ka wawae, ma ke kaa kauo lima. Ma ia hele ana mai, hookahuli hou mai la no ke Alii aloha Makua Lahui, Elisabeta Kaahumanu, alakai aku la i ka lahui makaainana a pau ma ka hoololi ana ae i ka inoa o "Iesu Kraiti," o Iesu Kristo ka inoa o ke keiki hiwahiwa a ke Akua Ola, ke Kalahala o ke Ao nei a pau; a nolaila mai kona inoa o Kahoohuli, e lilo kanaka a pau i poe ike a naauao, i poe pono a maemae, i poe waiwai a kuonoono, e lil@ i Lahui karitiano.
I ka makahiki 1831, hoomaka ke Kulanui o Auwaiawa ma Lahaina, owau hoi kahi malaila, a kukulu i ka lanai kula a amo pu i na pohaku o ka h@ lekula, na laau, na lauki e ako a paa ka hale ma na pali na kahawai ma na mauna; a paa ka halekula mua, a ko no ke kula iloko, kapaia kona moa ke Kulanui o Lahainaluna. Na Mahune ia inoa i kapa, a hooholoia a paa o Lahainaluna, kumuwai ola o ka malamalama, a he makua hoi no na keiki makua ole; o Methusela K Mahuka i hala aku nei, pau na hoa luhi o ia mau la, aloha na hoa luhi inea oia mau la me ka waimaka.
O kahi ike i loaa ia'u, oia ka'u i ao aku ai ia Kahoohuli ko'u kaikuaana. I ka makahiki 1837, komo aku la o Kahoohuli i ke kula hanai ike o Hilo, a loaa ka ike. Makahiki 1842, komo aku la o Kahoohuli i ke Kulanui Kiekie o Lahainaluna. O kona puka ana mai Lahainaluna ae, poina ia'u.
Ua noho oia ma Honolulu nei, a kokua ia Noa Keikenui, oia ke Kahukula Noi o ka mokupuni o Oahu nei; owau iho no hoi ma ka hapalua o ka mokupuni nui o Hawaii. Ua noho kokua o Kahoohuli ia Laiki ma ka hana k no ma Kapunahou, a mahope no Kau, Hawaii. A pau ke kau hebera 1853, hoi ae oia a noho pu maua ma Kawaihae, kokua oia ia'u ma ka hana kula; ma ia hana oia a haalele aku au iaia me ka Makua Rev. L Lyons. He hoa luhi oia, hoa hana no na hana a pau a ka Haku o na Haku, malaila oia a hoi aku la me ka Makua mau loa, aole kaawale hou. "Pomaika ka poe make ke make iloko o ka Haku. Aloha paiauma i kau pokii, aloha e, aloha no.
DAVIDA A MANUIA.
HE HAAWINA I HELUHELU IA IMUA O KA AHA EUANELIO O HAWAII HIKINA, DEC. 30, 1881.
Pela ia i hele ai, a a@ aku no hoi i na uhane e noho nei ma kahi paahao, 1 Petro mok 3 p 19.
Ma ka wehewehe ana i keia pauku e nana kakou i keia ma@ @nau.
1 owai na uhane e noho nei ina kahi puahao?
2 ma kahi paahao hea ka noho aua o ua mau uhane la?
3 i ka manawa hea ka hele i na e @ ia mau uhane la?
4 ma ka uhane @e@ kona hele ana e ao i kela mau uhane?
5 Ua hemo mai anei kela mau uhane e noho ana ma kahi paahao?
Ka niaau 1, owai na uhane e noho nei ma kahi pa hao?
Eia ka pane ana, ma ka paaku 20, i ka poe i hoomaloka mamua, i na la o Noa i kau ai, kakali ai i ko ke Akua ahoaui, i ka ho@ makaukau ana i ka halelan@, nolaila, i hoola ia ai kekahi poe uuku, ma ka wai, ewalu hoi lakou.
Ua kakali ke Akua i kela hanauna i 120 makahiki, a paa ka halelana, aole nae lakou i mihi, ua ao nui o Noa ia lakou, aka ua ho o kuli lakou, ua hoomaloka, ua hoowahawaha, ua hookiekie a ua hoopaakiki.
He hanauna kino kanaka lakou i ka wa o Noa a ua pau ko lakou kino i ka make ma ke Ka@akahinalii, a ua hoopaa ia ko lakou mau uhane ma kahi paahao a ke Akua i hoomakaukau ai no na uhane hoomaloka i ka wa i make ai ke kino.
Ua @o ia keia poe i na la o Noa, aole mahope mai, no @a mea, ina ua hele o Iesu e ao ia lakou maloko o kahi paahao, no ke aha Kona hele ana e ao ia lakou wale no, me ke ao ole hoi i na lehulehu o na hoomaloka i hoopaaia ma kela wahi paahao?
Ninau 2, ma kahi paahao hea ka noho ana o ua mau uhane @?
Ma kahi e noho @ uhane o na kanaka a pau i make mai ka hewa mai, kinai mai a hiki i ka hopena o ke ao nei, no ka mea ua hoike mai ke Akua i elua wahi wale no e noho mau ai na mea pono a me na mea hewa, oia hoi ma ka lani ka poe aponoia a ma kemake ka Haku, a ma kahi pilikia loa na mea a pau i make ma ka hewa, ma ka olelo a na Helena ua kapa ia ia wahi Genennah, ma ka olelo Suria Sheol, ma ka olelo Beritania Hell, ma ka olelo Hawaii Lua-ahi a me Make mau loa, aka, ua hoomaopopo ia, he wahi e noho mau loa, me ka poino, ka poe e hoopaakiki a make ma ka hewa.
Ua hoohalike o Iesu ia wahi me ka hale ahi, aa mau loa ana, me ke ahi a me ka luai pele, eia ka mea i hoomaopopo loa ia e Iesu. O kela wahi paahao, oia kahi a ke Akua i hoopaa loa ai i na uhane hoomaloko no ko lakou paa kiki ma ka hewa a no ko lakou k@e mau i ka pono o Kona aupuni, penei ka olelo a Petero.
"Aole i aloha mai ke Akua i na anela i hewa, a hakilo no ia lakou ilalo i ka po, me ka paa i na kaula o ka pouli, aole hoi i aloha mai i kela ao kahiko, a hoouhi mai i ke Kaiakahinalii maluna o kela ao e ka poe ai-a, a puhi aku no hoi i na kulanakauhale o Sodoma a me Gomora a lehu me ka hoahewa e make mainoino e hoolilo ana ia lakou i hoailona e ao ai i ka poe ai-a ma ia hope, ua ike no ka Haku e hoano e i ka poe hewa no ka la hookolokolo i hoopai ia mai lakou," 2 Pet 11;4—6,9.
E heluhelu hoi ma Ioela 6,6, ma Luka 16;22,26, ua hoike mai o Iesu i ka pilikia weliweli, a mau loa hoi, o ke kanana waiwai ma kahi p@hao, kapa ia ka po, oia hoi kahi hoopai mau loa ia ka poe i make iloko o ka lima, aia no lakou ma kahi i make ole ai i ka ilo, a pio ole ai ke ai.
3 i ka manawa hea ka hele ana e ao ia mau uhane?
I ka manawa e no@o ana lakou iloko o ka paahao anei, a i k@ wa e a no ina me Noa ma ka honua, @wai ka o@ o keia ninau elua?
Ma ka wehewehe ana i k@ p@ 2 @ ma opopo, u@ o i a kela poe @ la o Noa, eia hoi kana i k@kali ai a i ko ke Akua ahoaui, i ka hoom@kauk@u an@ i ki halelan@, a @ ka mea, ua olelo o Petero i kona wa @ haiolelo ai, ke noho nei kela mau uhane ma kahi pa ahao, nolaila aole hemo lakou i ka o Petero.
Eia hoi, aole ike lakou i kekahi pauku ma ka baibala e kokua ana i kela manao lalau, me he mea la, ua hele aku o Iesu @ na la e waiho ana Kona kino iloko o ka make e ao i kela poe hoomaloka i ka wa o Noa, i hemo mai lakou mai loko mai eha lakou paahao, aole hoi he pauku baibala e hooiaio'na ua hookuuia lakou, a ua pio hoi kela ahi pio ole.
E nana kakou i keia olelo a Iesu i kela pono e mihi ma ke kea, penei: He oiaio Ka'u e olelo aku nei ia oe, i keia la o oe pu kekahi me A'u iloko o ka paredaiso, Luk 23;43, aia mahea kela Paredaiso? Ma kahi paahao anei, i na aole malaila aole hele o Iesu ilalo ma kahi paahao e ao i kela mau uhane hoomaloka i hoopaakiki i na la o Noa
4 ma ka Uhane hea ka hele ana o Iesu e ao i kela poe hoomaloka i na la o Noa, eia ka pane ma kona uhane iho no, iloko o Noa 2 Pet 2;5, ua kapa ia o Noa he mea hoike ma ka pono, nolaila, ua like kana ao ana me ka Iesu, eia ka Iesu olelo i Kana man haumana. O ka mea i hoolohe ia oukou, oia ke haalele mai Ia'u; a o ka mea hoowahawaha ia oukou oia ka mea i hoowahawaha mai Ia'u Luk 10;16.
Eia hoi kekahi olelo e pili ana. "Ina e aloha mai oukou ia'u, e malama oukou i ka'u mau kauoha, a e noi aku au i ka makua, a e haawi no ia i kokua hou no oukou, i noho mau loa ia me oukou, oia ka Uhane oiaio, no ka mea, ke noho nei ia me oukou a iloko o oukou. Aole au @ haalele ia oukou; a no ko'u ola ana e ola no oukou kekahi, o oukou iloko o'u, owau hoi iloko o oukou. Io. 14:15—20.
I ka hoi ana o Iesu i ka lani, aole ike hou ia kona kino ma ka honua nei. Aka, o kona uhane eia no ia iloko o kana mau haumana, penei, e like me kana olelo e hoolana a e hoopo @ka@ ho k@ p@e i @oh@ aka iaia. O ka a@e o I sa no a iloko o na Aposetolo i ka la Penet-soka, a nana na manao a me ai olelo @a a lakou i n@ aku i na tausani kanaka i n@alulu a mihi hoi, a oia hoi ka nea e hiki @i i@ lakou e hana i @ hana mena weliweli @w@ena o na kanaka; a oia hoi ka uhane iloko @ Noa i kona ao ana i kela poe hoomaloka i lukuia i ke Kaiakahinalii, ka poe "e noho nei," wahi a Petero, "i kahi paahao."
Ninau 5. Ua hemo mai anei kekahi uhane o kela poe e noho ana ma "kahi paahao" i ka wa o Petero?
I ko'u manao, aole loa; no ka mea, aole hoike mai ka Palapala Hemolele, ua hookuu ia kekahi o lakou. Aole hoi i lohe au ua kau ia he hapa ma kela "Amana nui @waena o ka lani a me ka po." Nolaila, ke manao nei au, aole e hiki i ko luna poe e iho ilalo e kokua i kela poe hoomloka, aole hoi e hiki i ko lalo poe e pii iluna i kahi o Aberahama ma. Nolaila eia no ka mea maopopo, ke noho nei ko lalo poe ma "kahi paahao," e like me ka olelo a Petero i ka makahiki o ka Hakau kanaono.
Nolaila, eia na manao ao elua.
1. E huli ikaika kakou i ka Palapala Hemolele, i pau kuhihewa a me ka "lalau."
Il. Aia a ike kakou i ka olelo oiaio, e hoopaa lea ia, mai haalele, mai paulele i kela manao o kekahi poe, e loaa hou ana ka olelo euanelio iloko o "kahi paahao" e hea ana i na hoomaloka "e pii mai, ua pau ka hoopai ana. Aole pau, ke noho nei lakou ma ia wahi pilikia, aole hemo. Mat. 25:46.
T. COAN.
JOHN RUSSELL[PEKETONA.]
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.
Alannui Kalepa, Helu 32, kiHi o Alanui Papu.
Honolulu, H. I. 1002 1yr
RICHARD F. BICKERTON.
[PEKETONA.]
LOIO a he KOKUA ma ke KANAWAII!
E HELE ANA OIA IMUA O NA AHAHOOKOLOKOLO a pau o keia Aupuni ma na ano hihia a pau, ina paha ma Oahu nei, a ma na Mokupuui e ae.
Ua makaukau mau oia i ka hana ana i na Palapala piii ka nawai o keia a me keia ano.
Ua hiki no hoi iaia ke hoaie dala aku ma ka moraki ana ina aina, ma ka ukupanee haahaa loa.
E hanaia na hana me ka hikiwawe a ma ka uku haahaa.
Keena hana, Helu 23 Alanui Kalepa, elua puka ma o aku o ka hale kauka o Kauka Minuteole. 840 ly
PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
--O KA—
MOKUMAHU HAWAII
"LIKELIKE,"
KAPENA KING.
AOLE AIE NO NA UKU CH@
Ke hoolela aku nei ka aie no ka uku ohu, a ke hoikela aku nei i ke akea, ina he mau paiki, ukana a puolo hooili ko lakou, e pono e hoailona ia me ka moakaka lea. Aole no e ne ia ka lawe ana i na ukana, paiki a puolo i hoailona ole la ke ole e kakouia ka loaa ana mai.
HE KUIKE K UKU UKANA.
Ma na ukana a pau o na makamaka, e pono e uku mua ia. A e hookoia no na kauoha no ka lawe a hiki i kahi i makemake ia. A e malama ia no me ka makaala na ukana, paiki a me na puolo, lio, pipi a me ka hoki.
E hoailona ia me ka moakaka na Pahu Rama a me Waina.
O ka poe no lakou na ukana o keia ano, e pono e hoailona la ma ka moakaka, a i ole e kakauia me ka moakaka ka loaa ana mai o ka poe no lakou keia mau waiwai.
O na koina no na pilikia a me na pohu, e pono e hoike koke la mai iloko o ka malama hookahi.
Aole e aeia na hookele kaa, na keiki a me na mea like e pii iluna o ka mokuahi i ka wa e pili mai ai i ka uapo ala wale no a pau na ohua eepakeke i ka lele.
No ke ake nui e hoopomaikai la ka lehulehu kaahele, ua hoololi ae nei na Ona o Likelike i ka Papa Hoike Manawa oia Mokuahi e like me ma na.
Ma ka Hale Oihana e loaa'i na Palapala.
Aole Keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha waole e kakauia ka loaa ana mai. E hookaaia ka uku uka@ ka wa e noiia aku ai. WIAL MA.
HALEKUAI MAUNAOLU.
E na Lede maka onaona a me na Keonimana puukani o ke Kulanakauhale Alii nei, eia ma kuu Halekuai Hou ma ke Alanui Nuuanu, e loaa ai na Lole Wahine maika, o na ano lehulehu, na Kamaa Wahine nanii na Kamaa Kamalii, na Kihei Wahine i kinohinohiia, na Silika waihooluu like ole, na Lole Alapia, na Makalena Lilina a me na ano Lilina a pau, na Mamalu, na Papale na Hainaka Silika nui a liilii na Leia-i a me na Kakini nuhou Silika ma ka aoao.
No na Kane: Na Lole Wawaepaa, mai luna a lalo, kupono no na Kamalii a me na Kanaka nui, na Papale maikai loa, o kela a me keia ano, na Kamaa Haahaa a me na Buti, na Lole Casimia maika loa Nao, Kikokiko, Uliuli, na Lole Paina Pio maikai a Eleele. Ina makemakeia e okoiki a humuhumu, he Hale Tela no ko'u e humuhumu ai, me ka Auku Emi Loa, ma ka Hale Tela Helu 62 Alanui Nuuanu, ma ka aoao ma Waikiki o kuu Halekuai.
Na Waiwai Pake, na Moena Pake, Ti lau a me na ano Lole Paa, na Silika, na Hainaka, Lole Mauu Keokeo Ahiehie, Eleele kupono no ka Holoku.
E loaa mau ana ia'u na Lole o na ano a pau ma ke ku ana mai o kela a me keia mokuahi Kaleponi.
E kuai aku ana au i keia mau Waiwai a pau me na KUMUKUAI WAIPAHE, a he pono ia oukou ke kipa mua mai maanei mamua o ko oukou kipa ana aku ma na halekuai e. E loaa no au ma ka aoao ma Ewa o ka Hale Bolabola.
GOO KIM.
Honolulu, Sept. 30, 1881. 1038 6m
LOLE MAEPONO
@ nike
E LOAA NO IA MA KAik@O
KAKELA ME KUKE!
--E LAA NA—
Ahinahina, Kalakea,
Keokeo, Leponalo,
Pena, Aila, Aniani,
KA MEA PIULA!
KOPA, AILA HONU,
ILA HOOMALOO
Kui Kakia, Pakeke,
Tabu, Kaula, Noho Lio,
Hulu Palaki, Na Pulumi.
--A HE—
AGENA NO HOI NO NA MOKUPUNI O HAWAII NEI NO NA
Lainakini-nao,
Lainakini Maoli,
Palule Kalakoa,
Alapia, Kelepa, Kilika.
Na lole kupono i ka wawae.
Palule Huluhulu,
Na Lole Huluhulu,
Na Lole no ka hoohehelu ana
Lipini, Lihilihi, &c.
LIPINE, LIHILIHI, &c.
--A ME NA—
Mikini Humuhumu MakeponoLoa!
--A HE—
MAU MEA A KAHI
Ka Palaoa, Kopaa,
Raiki, Pia, Hoohu,
Paakai, Huaala,
Pia Kulina, @c
A he Laau Lapaau Kaulana Loa
A DR. JAYNES.
Laau Kunu,
Laau Hoomaemae Koko,
Laau Hoopau Naio,
Penikila, Huaale
A ME NA LAAU HAMO, A PELA 'KU
840 tf
PAPA, PAPA
AIA MA KAHI O
LEWERS & COOKE!
(O LUI MA.)
MA KE KAHUA KAHIKO MA
Alanui Papu a me Moi
E LOAA AI NA
Papa Nouaiki
o kela a me keia ano.
Na Papa Nani a Paa no ke Kukulu
ana i na Hale!
Na Pani Puka, Na Puka Aniani,
Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a,
Na Papa Hel@, Na Papa Ku,
A me na Papa Moe nui loa
NA PILI ONA HALE
O NA ANO A PAU.
Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai a pau,
Na Kui mai ke Nui a ka Makalii,
Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani
Ne Ami o na ano a pau,
Na Aila Pena, o kela me keia ano
Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale,
Na Aila e ae o na ano a pau.
NA WAIVANIKI
--A ME NA—
WAI HOOHINUHINU NANI!
o na ano a pau loa.
NA BALAKI ANO NUI WALE
A ke hai ia aku nei ka lono i na makamaka pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana@ ma ka laua oihana
--NO KA—
UKU HAAHAA LOA!
E like me ka mea e holo ana mawaena o
LAUA a me ka MEA KUAI
E hele mai! E na Makama ka
A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu a me ka maikai!
845 tf