Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 14, 2 ʻApelila 1881 — MOOLELO HOU NO HAWAII. [ARTICLE]

MOOLELO HOU NO HAWAII.

tJa hoopuka ia iho nei he buke hou e I ! pili ana no ka Moolelo o Hawaii mai ka wa | {i komo mai ai ka malamalama a hiki i keia j lau o kakou. He buke keia i e | Mrs. F. Judd, oia ka wahine a Kauka i■= j noho ai iloko o na hana aupuni ma na kau i j | ha!a, a oia na keiki me na moopuna ha . j lehulehu o laua me kakou e ola nei: He | | buke keia i hana ia a ka wahine a Kauka | mamua iki iho o kona make an«, a akahi | nae a hoopuka ia. Aole keia he moolelo maoli no Hawaii, aka he buke hoikeike no ! na mea ano nui i ike maka ia e laua i ko j laua wa e noho ana. Ua noho liuliu o: Kauka me kana wnhine ma ke aloalii o ! Hawaii nei iloko o na au kopilikii o na kau | ! i hala ae, a ua ike maka i na aiii kaaiana j o ia manawa. Ua laweiawe pu no boi j laua me lakou, a me na makamaka eae o | Hawaii, ma ka hoopuka ana i ke Aupuni j | mai ioko aku o na ulia poino oia keu. Ua i hoike ia nmi iioko o na mokuna o keia buke I kekahi o ia mau moolelo walohia, he nanea ■ a he waiwai inaoli ke heiuhelu iho. | O kekahi kurnu o ka waiwaro keia mau | | moolelo. oia ke kakau ia e ka mea i noho j pono iho iiuna o ke kahua o ka hana, a ua ! ike pono oia i kana mea i olelo ai. Ma na | aoao apau o keia buke ua puai mai na wai- | alohia no Hawai me kona lahui. E unuhi i ana makou i kekahi mau mokuna, a panee aku iloko o na koiamu o ke Kuokoa, no ka | ponaikai o ko inakou poe heluhelu, ma | keia hope aku. Ua hnuoli makou ke hai aku i ko mn- | kou poe heluhelu mn na mokupuni enc ' o kukou, ke em'i liilii nai ka mai hepeia, j a ua loaa ka manuoluna ua hala mahope kn hapa nui o kei« kauniahu. Ke puka | liiiii nei ma kekahi mau apana kuaaina o |Oahu nei.no ku houlohe ole 4li-w,na-j olelo no i pnhola mua ia imua o n» noo- | noo uno oka lehulehu. Ina hoi e liio ! ann keia kaumnha nui i pahola ia iho I nei muluna o.keia kulunakauhale i mea : e manao oi ka lehulehu, alaila, he waiwmi ia no ua ineu a pau. Oka hookuli i | nn olelo ao a ka poe i ike i ka malama- | lama, ka hoolohe i na ao ana a kahuna | naaupo, oia ke kumu i mahuuhua ai ka | poino miimun aku o ka mea i noonoo ! muii ia. Ahe mea ia e kaumaha ai ma !ka noonoo nna. Ak«, ua loaa no he mao mea e manuolana ai ma o kekahi mau ohuna i hana aku ma ke ano iianu- | no, u uole luknu i poino uui, ua iualu ke | ! ola, e like me ka maluhia o ka noho ana.!

I He mea maopopo loa i ba poe noonoo, he | like ole ka malama ana i ka maluhia o keia Aupum i keia wa a me ko keia mua i aku me na kau i haia ae mahope. Ma na | \va i hala, he mea oluolu loakam>)ama ana i ka maluhia o ka aina, no ka mea. he i lahui noho malie ko kakou. He oluolu ka | lehulehu ma ka malama ana i na kanawai. 0 kekahi anu nui īlono o ka lahui la wa, ; he nana pono aku i ka poe oluna īho. Aole | no hoi i kipa nui mai iloko o kakou na i lahui e ae. O kakou iho no kakou ia wa : ; a o na alii e noho ana, ua ikaika lakou no | ko lakou hoohui pu ana i ko lakou nuonoo i me nu makua haole i kamaaina a i ike ia i { he poo ku mamuh o ka pono o ka aina a | me ke Aupuni, ehke me Kauka, ka Lunai kanawai Li. Lopikana, Limaikaika ma, • | pela aku. Aka, i keia wa, ua ano e ae nei kakou. Ua nui loa ka poe o na aioa e i komo mal a noho me kakou, a be noe ano e loa kekahi i ko kakou ino, he poe naaupo loa, a he poe kuewa wale iho no kekahi. He hele wale k* iakou hana maiuna o ka ilihonua e imi ai i pomaikai no lakou iho. Aole i kamaaina, aole i aloha, aole no hoi i ; manao no ka pono o Hawaii. Ua ulu ae ka j mahuahua o ka poe hehi kanaw%t mai oa | aina e mai.a ua hookomo aku |ako« i ko • iakou m*u maeao hoole kanawai, a hoole i ) ka hooko kanawai iloko o k*maaina. Nolaila, me be mea la ke hele aku ne» | kakou i kahi e apuepue ai ka hooko ta aoa | o na kanawai o ka aina. lna e haule ka | ihiihi a me ka mana o ke kanawai ma { Hawaii, he poino oui loa ia no ko kakoo |aīna. 0 kekahi mea e oawahwali ai ko | kakou kahoa, oia ko kakoo puoi wa!e i ka ! P°« kuewa o na aioa e heie mai oei. Ua | hiki no lakoa ke bele oiai. Sta ka bewa. 1 o ko kakou hoolohe waie aku, a lawe mai ia lakou a haawi i ka mana iloko o ko lakoo mau lima. O ka mea hoolnahmaii, aoie m be hoaaloha. He ikaika qo ko kakoo aopaoi, ma o ka poe oana e alakai ma n« oihana kiekie, he poe iakoo e hookuli ana i na leo hoomalimaH o oa malihioi, a e iawa mai hoi i ka nooooo ona haolo kamaaina i hoeo mua ia a ike ia ho «aaoao a b» hoo-

j pooo. a he makaukau no na % oihana kiekie.: L t 4 inao ke ea o ka aina ika Pono," : wabi a ka olelo, • o ke koo ikaiki loa o ka , pono. oia ke kanawai. E pono i ko kakoo lahai e kokua pu me . ; q« alli ma ka hooko ana ī na kanawai, a ; aole hoi o ka hapai ma na alakai hewa a ka l poe i ik« mua oie *a e kakou.