Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 49, 4 Kekemapa 1880 — Page 3
| This text was transcribed by: | Pamela A. Nakoa |
| This work is dedicated to: | Grandfather, George Kaluna Makaneole |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NU HOU! HU HOU!
NU HOU! NU HOU!
MA HOPE AKU OKA LA I O IANUARI, 1880, E HOO
maka ans makou malalo o na rula
DALA KUIKE,
I ka Loaa ana aku o ka Waiwai i
Ka Mea Kuai
E hookahua ana makou i ka makou oihana malalo o ke DALA KUIKE, e kuai ia aku ana na lako waiwai a pau no ke Kumukuai malalo iho o ka
MEA I IKE IA MAMUA
E LIKE MEKA LILO
He Huina nui ko makou o na Oo, Kopala Jo, & c. I kuai ia mamua ae o ka hoopii ia ana o ka auhau o ka poe nana i hana.
HE MAU LAKO NUI KO MAKOU
O NA
PALAU
A makou e kuai aku ai no ka $7 a hiki ka $7.50 Malalo iho o ke Kumukuai mua no kela a me keus PALAU.
Ano ko oukou Manawa kupono e looa ai na waiwaimakepono loa.
E hele mai Hookahi, E hele mai a pan loa.
DILINAHAMA MA.
942 tf 73 Alauui Papu.
ANO NO I LOAA MAI NEI !
Na Kaa Lio Holo Leale!
Na Kaa Lawe Ohua a me na kaa holo palua,
@ku mea hoikeike aku, mai ka Hale Hana Kaa
@ ka Hui o Cartland ma Nu Ioka.
DILLINGHAM & Co.
867 tf Na Agena Kuai ma Hawaii nei
CECIL BROWN.
LOIO A HE KOKUA MA KEKANAWAI
A he Agena no ka Hooiaio ana i na Palapala nu ka Mokupuni o Oahu.
H@ Alanui Kaahumanu Honolulu, H.P.A. 2y.
HOOLAHA WEHE I KA HUI!
O ka Hui ma waena o ALFRED MELLIS a me CHARLES J. FISHEL, ua wehe a ua hoopau ioa a I keia la 9 o Sepatemaba, 1880, me ka manno maikai.
Ua pau o Mellis; a o Fishel ke hoomau aku ana i ka lawelawe ana i ka hana ma kahi i ku mua ai ka oihana; a e lawelawe no ia i nu mea a oau o ke kuai ana ma kona inoa wale no.
O ka poe a pau i aie i keia Hui mamua, e uku mai lakou ia J Fishel, oiai, oia wale no ka mana e ohi i na dala a pau, a e haawi i na Palapala Hookaa.
Honolulu Sept 9 1880 A.M. MELLIS, CHAS. J. FISHEL.
HOOLAHA.
ANO KA WA NO OUKOU E KUAI AI!
MEKA MAKEPNO LOA.
E koai aku no au i kou mau waiwai noaa ka hina he $18,000, imua o ka lehulehu
ma ke kumukuai emi loa e kahaha loa aa oukou, ma kumukuai i emi iho i ko na hale
e ae a malalo iho hoi o ka hapalua o ke kumukuni io.
E HELE MAI E KAANA NO OUKOU IHO !
E hooemi ana ao i ka’a mau waiwai a pau, i kaawale ai no kahu o ka waiwai hou a’u
e opo mau nei i kela a me kaia la mai Europa a me Enelani mai.
C. O. P. BAZAR.
CHAS. J. FISHEL.
Honolulu 981 tf
KALE KULIKA
LUNA HOOIAIO PALAPALA KUAI,
Molaki, a me na papalapa oia ano.
LUNA HOOIAIO PALAPALA.
Aelike mawaena o na Haku me na Kauwa.
Luna Haawi Palapala Ae Mare
Ma ke kihi o ke alanui Moiwahine me Kaahumanu, kulanakauhale o Honolulu, ko Hawaii Pae Aina. 906 tf
KALE NILEKONA,
KAUKA LAPAAU,
Keena ma ke kaha e Alanui Papu me Hotele
HONOLULU.
O na mai o ka Maka,
Pepeiao a me ka Puu.
UAMAKAUKAU OIA MA K LAWE LAWE ANA.
KO BIHOPA MA
BANAKO MALAMA DALA!
E MALAMA NO MAUA I KE DALA O na kanaka maloko o ka Banako penei:
Ina hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala $2.00 a emi mai paha, alaila, e uku i eono hapahaneri ukupanee makahiki, mai ka la o ka lawe ana mai a hiki i ka la o kona ohi ana. ke waihoia ke dala hoomoe i ekolu maluna a keu paha. Aole ukupanee e helu ia no ka hakina o ke dala hookahi. aole no hoi no ka hapa malama.
Ina ohi koke oia i kana dala, aole i hala na malama ekolu aole ukupanee.
Ina i manao ke kanaka e ohi i kana dala, e pono ke hoike e mai oia ma ka Banako i kona manao ohi, i kanakolu la mamua o kona ohi ana, a o kana Buke kekahi ke laweia mai.
Ma ke kikoo wale no a ka mea dala e haawi ai i kana, a o ka Buke kekahi ke laweia mai.
Ma ka la mua o Sepatemaba i keia makahiki a i keia, e houluulu ai i ke dala, a e haipuia ka ukupanee me ke kumupaa o na dala i hoomoeia no na malama ekolu a keu, a mahuahua, ke kumupaa e loaa i ka ukupanee.
Ina oi aku ke dala hoomoe mamua o $300, alaila, hooholo pu ka olelo.
E weheia ka Hale Banako i na la hana a pau.
851 tf BISHOP & Co.
851 tf BISHOP & Co.
OLELO HOOLAHA.
KAKELA a me HAKI.
UA NEE aku mana ko oukou mau Loio mai ka pili pu ana me ke Keena Kuokoa a i ke Alanui Kaahumanu Helu 18, na o mai o ka Baneko o Bihopa ma.Ua makaukau hau maua e lawelawe ina bihia a pau ma Honolulu a me ko na mokupuni. E hooko ia na Palapala Kuai. Hoolimalima a me ka Moraki me ka eleu. He Luna Hoolale Palapala no hoi o W R Kakela. 980 tf
BENJ H. AUSTIN
LOIO A HE KOKUA MA KE KANEWAI
Alanai Kaahumanu, Helu 13 970 tf.
UA MAKEMAKE IA
NA ILI BIPI,
NA KIWI BIPI,
NA IWI BIPI,
E haawi ia no ke kumukuai kiekie o ko kakou makeke nei e H. Hackfeld & Co.
Honolulu Mei 22 1880 966 1y
He Nui Anei Kou Makemake i na
Mekini Humuhumu Lole?
Ina pela, alaila, e kipa mai no ma ka Halekuai
---:o:----
KEKELA A ME KUKE.
A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ana MEKINI a WHEELER a me WILSON mai ke $40 a hiki i ke $50 ke kumukuai o ka mea hookah.
Ka MEKINI a SINGER,
Ma ke $50 pakahi, a me ke ano
MEKINI a WILCOX me GIBBS,
Ma ke $30 a hiki I ke $50 ke kumukuai.
1 mea e pau ai ko oukou kanalua e na Makamaka no ke kupono o keia mau ano Mekini, e naue mai no me ke kuihe ole, a ike no oukou hou. 862 tf
MAKEMAKEIA.
Ua makemake ia ka poe mea ILI KAO
MALOO a me na ILI BIBI, a pela hoi me
oa ILI MIKO o na ano a pau, e kuai mai i
Ko la kou mau Ili me makou, a e haawi no
makou i ke KUMUKUAI KIEKEI LOA
o ko kakou Makeke
C BREWER & SO. (Burua Ma.)
Honolulu, Sept. 29, 1850 953 3m
OLELO HOOLAHA.
KE PAPA IA AKU NEI NA KANAKA A
Pau i hoopaa ele ia malalo o ko makou hana, aole e Mahiai maluna o ko makou mau aina kalo maloko o ka Mahiko o Waihee. Ua kapu pu no na wahi kaawale, aole e kukulu ia e na hololulona, pela no na mea ulu ma ke kuahiwi, a ma na Kai Lawaia. I na o ka mea kue i keia, e hoopii ia no
ma ke kanawai. WAIHEE SUGAR CO.
P. N. MAKEE, Manager.
Waihee, Oct. 22d, 1880 027 1m
HOOLAHA A KA LUNA AUHAU
O KOOLAUPOKI
OAHU.
E noho ana ka mea nona ka inoa malalo iho, ma ka hale
Hookolokolo ma Kaneohe, ma ka Poakolu, Poaha, a me
Nei, no ka ohia ana i na auhau, nolaila, ke kauoha i a aku nei
Ka pie a pau i ku i ka auhau maloko o ia Apana e hookaa ko
ke mai i ko lakou mau auhau.
989 4t JAS W ROBERTSON, Luna Auhau,
MAKEMAKEIA.
UA MAKEMAKE IA NA
ILI BIBI MIKO HOU
A ME NA
ILI KAO
E haawiia ke kumukuai kiekie ma ke olaia kuiko e
HUGH MACKAY.
Lana o ka Mako Hana lii ma Kaholaloa, Honolulu
E kuai ia aku na Huluhipa he uui wale
Ma ke kumakuai makepono no ked ala
Kuike.
Honolulu, Feb. 16, 1880 951 tf
Hoolaha Haukipila.
Ua hamama na puka o ka Hale Mai o ka
Moiwahine i na wa a pau no lapaau ana
i na mai o na kanaka Hawwali me ka uku
ole. Ua wehe ia no hoi ke keena haawi la
au o ka Hale Mai i na la a pau mai ka hora
l l a hiki I ka hora l o ke awakea, no ka
haawi wale ana ina’laau lapaau i ka poe
mai o kela a me keia ano.
O ka poe makemake ole no ka noho ana
Ma ka Hale Mai, He hiki ia lakou ke kii i
Ka laau iloko o na hora i olelo ia, a ma ko
Kakou mau home’e lapaau ai.
Eia Kekaha i oa ua hemahema kekahi poe
Mai i kahi kaa ole a mea e ae paha e hikij
Ai I ka Hale Mai, e nioau ia Mr. J H Brown,
(Palauni) a e kokua ia no me ka oluolu.
Ma ke Kauoha. F.A. SCHAEFER.
982 6m Kakauolelo.
HOOLAHA PAPA.
Mai kela ia aku, aole e ae ia ua ki manu ahiu ana a me na mea a no like, maluna o na aina o Kahaku a me Honouliuli me ka loaa ele aka o kekahi palapala ae mai la u aku a o ko’u agena paha e Kikila Baranau; o na kanaka a pau e loaa aku ana ma ke ano komohewa maluna o na aina i olelo ia e hoopii ia no lakou ma ke kamawai.
JAMES CAMPBELL
Honolulu, Nov 22, 1880 990 4:
OLELO HOOLAHA.
E ike ananei na kanaka a pau, owau ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hoike aka nei au ma ke akea, o ka ili aina waiho la ma ke Ahupuaa o Kohala Akau mokupuni o Hawaii i kapa ia o Haleolono, a me ka ili aina i kapa ia o Kapuna.
Ma ke Ahupuaa o Pololu, Kohala Akau, mokupuni o Hawaii o keia mau ili aina i hoike ia maluna he mau lele ia no loko o ko'u Ahupuaa. No ka oiaio o keia, ke kau nei au i ko'u inoa i kena ia 4 o Nov M H 1880 UILAMA
990 3m 102
HOOLAHA
Ua hoi mai o Mrs Mellis a maloko o ka hale pohaku hou ma Alanui Papu, Helu 104, a malaila ola e lawelawe ai i kana oihana Humuhumu Lole o na lole ano hou loa o na wahine. E hele nui ae oukou ilaila. MRS MELLIS.
Honolulu. Nov 20. 1880 990 4t
HOOLAHA LUNAHOOPONO.
PONO WAIWAI.
Ua hookohu pono ia mai au e ka Mea hanohano C F Hart, kekahi Lunakanawai Kaapuni, apana hookolokolo 3 mokupuni o Hawaii, i lunahooponopono no ka waiwai o Petero Poliahu k, o Kapulena, Hamakua, mokupuni o Hawaii, i make, nolaila, o na kanaka a pau he mao koina ko lakou i ka waiwai o ka mea i make, e hooiaio mai lakou ma na kumu kupono, a o ka poe e paa ana i kekahi waiwai o ka mea make, e hoihoi mai ia'u ! a ina he ai e ko kekahi poe i ka mea make, e hookaa koke mai la'u, iloko a eono malama mai keia ia aku
S HAAHEO
Lunahooponopono wai wai o Petero Poliahu.
Kaauhuhu, H Hawaii, Nov 12, 108, 990 4t*
HOOLAHA LUNAHOOPONO.
PONO WAIWAI
Ua hookohu pono ia mai au e ka Mea hanohano Abr Fornander Lunakanawai Kaapuni o Maui, i lunahooponopono no ka waiwai o Keenoho k, o Kaloa, Koolau, a me Mauna k. no Papaaea, a me Ikoa no Honopou, Hamakoaloa, o Maui, lakou i make, nolaila, o na kanaka a pau he mau koina ko lakou i ka waiwai o ka poe make, e hoike koke mai lakou me na hooialo kupono iloko o na malama eono, i na ke paa nei kekahi poe i ka waiwai o ka poe make, e hoihoi koke mai ia a a loa ua ale kahi i ka poe make e uku koke mai
P NUI.
Lunahooponopono waiwai o Keenoho k, me Mauna k, me ikoa k.
Makawao, Oct 2 1880. 990 4t.
Ma ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, ma ka waiwai o J J Portee, no Hilo Hawaii, i make. Ua heluhelu ia , a ua waiho ia ka palapala noi a Kukona Portee w, e noi ana e hooiaio ia ka palapala kauoha hope loa a J J Portee no Hilo, Hawaii, i make , a e hoonoho ia la i Luna hooko no ia kauoha. Nolaila, ke kau oha ia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poaono, oia ka ia 11 o Dekemaba 1880, ma ka hora umi kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Hilo, ola ka ia a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi ia a me na mea kue, ke hoike ia.
F S LYMAN.
Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu.
Hilo, Hawaii, Nov 12, 1880 990 3t
KA MOANI ONAONA!
A ME KA PUIA MAU O
HOPEMANA I KE ALA!
Eia me a’u I keia wan a
Wai-alu Moani hon loa,
Na Aila Lauoho Puhee Maikai,
NA BALAKI a me na KAHI LAU
OHO o kela a me keia ano.
Na Laau Papaau o kela a me keia ano,
Na Kopa hoioi ili aala auau.
Na Kopa hoopau puupuu o kanaka a me na holohoi ona.
Na omole waiu hanai keiki a me na omo waiu.
Na Paakai naha Maikai a me na Hahano.
E ieaa no keia mau mea no ke Kumukuai Emi loa ma
Ka Hale Kauka o HOPEMANA.
Ma A lanui Kalep, ma nae iho o ka Haneko o Bihopa ma.
987 6m
Kauka N. H. VINEBAGA.
MEDALA GULA, KULANUI McGILL
CANADA.)
Ua HOHO lawelawe iloko o ka Halemai o na Mai Wahine
A me na Kamalii, mahope iho o ka lawa ana o kona aoia
ana ma Ladana, Enelani.
KEENA HANA-Alanui Papa Helu 60.
Hora Oihana-8-10 A M, 2-4 a me 7-9 P M.
No ka po, e huki i ka hele.
PAPA, PAPA
AIA MA KAHI O
LEWERS & DICKSON!
(O LUI MA.)
MA KE KAHUA KAHIKO MA
Alanui Papu a me Moi
E LOAA AI NA
Papa Nouaiki
o kela a me keia ano.
Na Papa Nani a Pua no ke Kukulu
ana i na Hale!
Na Pani Puka, Na Puka Aniani,
Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a,
Na Papa Hele, Na Papa Ku,
A me na Papa Moe nui loa
NA PILI O KA HALE
O NA ANO A PAU.
Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai a pau,
Na Kui mai ke Nui a ka Makalii,
Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani.
Na Ami o na ano a pau.
Na Aila Pena, o kela me keia anu.
Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale.
Na Aila e ae o na ano a pau.
NA WAI VANIKI
A ME NA
WAI HOOHINUHINU NANI!
a na ano a pau loa.
NA BALAKI ANO NUI WALE
A ke hai ia aku nei ka lono i na makamaka a
pau, ua makaukau keia mau makamaka
o oukou e hoolawa aku ma
na mea a pau e pili ana
ma ka laua oihana
NO KA
UKU HAAHAA LOA!
E like me ka mea e holo ana mawaena o
LAUA a me ka MEA KUAI.
E hele mai! E na Makamaka!
A e lawa no hoi ko oukou makemake
Me ka oluolu a me ka Maikai!
845tf
NU HOU KULOKO.
Ma ka aoao e kahi o keia pepa e ike iho ai
Na makamaka i ka leta a Kenela Luna
ikaika.
Ua holo aku nei ke Kakauole o o ka Pa
pa Hawaii no Kauai, no ka paipai ana i ne
e kalesia ma ia mokupaai.
KA MAI PUUPUU, Ke pahola nei ka mai
paupau liilii ia Kaleponi ae nei i keia wa.
E malama ka kou no kakou iho.
KA HO CHUNG i ke awakea Poakolu nei
i ku mai ai ka laioa mokuahi o Kina me ka
u kana a one nae limahana pake no keia awa.
MAKANA NANI. Ma ka pepa o keia la e
ike ai na tusani heluhelo o ke Kuokoa i ka
makou makana o keia makahiki ai. Ano
ka wa no ka hookaa ana ihio i mau hikimua.
O NA kaole keaka lima hei o Payne me
Xavier, ua kuai a ku ka inoa mua i ke ku
Leana o kona kokoolua iloko o ka hui keaka
a lilo mai iaia, a he hoa hou kona i keia wa.
KE hoomaka hou mai nei na opio o ke
kulanakauhale nei e hoala hou ae i na ieaiea
paani popo no keia mua aku.
UA hoiki ia ae ma ka ipuka aniani o Wi
ni ma kekahi mau puna ko nona ka loa he
9 iniha o ka mahiko o Pepeekeo o C. Afona
ma.
UA lohe mai makou, ua loaa mai nei a
ka Papa Ola ka palahehe Maikai no ka O
ana, a e haawi ia ana i na Kauka lapaau o
ka Papa no ka O ana i ka lehulu, no ka
mai puupuu e pahola mai la ia Kaleponi ae
nei. He hana Maikai keia a ka Papa Ola i
noonoo ai.
KA HALE MELE HOU Ke nee awiwi nei
imua, na hoohilahila ana i keia hale hoona
nea i ka kehulehu, ke kinohinohi mai nein a
panio owaho, a ke maiau loea loa ia nei o
loko me ka nani.
O KA moolelo a me ke kuaahau o ke ‘lii
Kekelaokalani a me Kekuaokalani Kaeo, e
Hoolaha aku ana makou i keia pule ae ma
Muli o ka makou piha loa a me ka haiki o
Ke kowa o ka pepa i keia pule, nolaila,
A keia pule ae e ike ai ko makou poe helu
Helu.
KA UAPO HOU. Ua hoike mua a ku ma
kou no keia uapo hou e hanai a nei ma ke
poo alanui Papu, ke aneane aku nei a paa
ua uapo la a halulu koke mai ka laina mo
kuahi o Foster ma kona aoao, oiai, no ua
mau keiki la ia uapo i manao ia ai.
MORENO. Ma na lono i loaa mai ma ka
mokuahi Kaleponi i ku mai ai i’ka po Sa
bati i hala. I lohe ia mai ai, aia ka hapa
hulu aeae (Moreno) i Parisa kahi i ami ai i
o nona. Ua neo kona pakeke i ka hulu ole, a
e huli hoi mai ana oia no Hawaii nei i wahi
pakeke hou nona. Auwe! Aloha wale.
MA ka Poaha iho nei, Dekemaba 2, ua
malama ae kekahi o ko makou hoa’loha no
ka piha anao kona mau makahiki i ke 50,
mamuli o kekahi wahi paina i pane ia mai
e kona lokomaikai. Ua nui na mea ai, a
ua lawa hoi ka makemake i kono ia mai ai.
Ke kalokalo ae nei makou, e hui pinepine
no oe me kou mau la hanau i kela a me ke
ia mahina, a o loaa hou aku hoi ia oe i 50
mau makahiki hou aku.
LAWELAWE KEO! Ke liuliu makaupkau
mai nein a halehuai bake a me na mea paa
ni, i ka hoouluwehi ia loko o ko lakou mau
paia me na buke Maikai o kela a me keia
ano, na mea paani a na kamalii o na ano a
pau, no ke kokoke mai o ka la Karisimaka,
Dekemaba 25 a me ka la makahiki hou
Lawelawe e no ke o a keia poe keiki no ka
poe i lawe i na rula o ka hoomanao ana ia
mau la houoli.
NA KAMAAINA HAOLE. Ma ka nokuahi
i ke Sabati aku nei i ku mai ai kekahi o ko
kakou mau mamaaina haole. Oia ka Luna
kanawai Makale, ke kahu o ekalesia o Po
lelewa Mr. Damon me kona kokolua, D. K.
Fyfe. J. B. Atherton, Dr. Tisdale, ke kahu
o ka ekalesia haole o Hilo a me A. Ehlers
MA ke ku ana mai o ka mokuahi Austra
lia i ke ahiahi Sabati iho nei, ua kau mai
maluna ona ko kakou Loia Kuhina hou, oia
o Wm. N Armstrong (Lamakkaika). No na
makahiki he nui i hala ae nei kona haalele
ana i kona hanau. A holo aku i na aina e e
lawelawe ai i hana oihana i lia ai. A ua
makaukau oia e lawelawe i ka oihana e ko
na one hanau i hookau aku ai maluna ona.
IHO MAKAWALU Ma ka Poakahi nei a ko
mo wale mai i na la waena o keia hebeda
ma, ua haule iho nap aka ua me ke koikoi
ma Honolulu mai ka la a po, a ua lana pu
ia na alanui me ka wai i awili pu ia me ka
lepo i hele wali; ma ke aumoe o ka po Poa
lua nei, ua hoala ia ae na ohua o kekahi
hale ma Kawaiahao i ke komo ia ana e ha
wai a okukuu ana iluna; hoaumoe iho la ka
wai i na keena a pau o ka hale nona ka ho
honu he kapuai me ka hapa.
MA ka mokuahi mai nei o ka hikina, i
kau mai ai kekahi poe keaka nana e ho
au ka Hale Mele Hou, a i hiki mua hoi
i o kakou nei he mau malama ae nei i
hala, na lakuu hoi i kukuni paa ho i ka
iini i ko kakou poe makaikai lealea i ka
maikai o ka lakou mau hana. Oia o C. B.
Wells me kana wahine a me ke keiki
lele kowali palamimo J. M. Fraucoeuri
i holo mai nei paha e halo i kea no o ka
hale, i makaukau ai na hana lealea ku
pono a Maikai no ka hoau ana i ka hale
imua o ka lehulehu.
O ka kakoa makamaka O A L@ e
noha nei, oi a ke@ake aina h@ k@la a K@
G @ kaho ka mai nei @ Ka @oha @
@le@ e A @k@. Ma@ k@, makap@a
1854 a i 1857 @o @aoa n@ pu ana iloko o
ke kula hookahi.
I ko makou poe heluhelu i kuleana @
kii o Kenela Kalani, @ ole h@ ma mua
ua kali oukou me ke ahonui ana hoi ua loaa
mae be palapala e @ mai ana ua ho@
mai. a o ka hiki mai koe; nolaila. e loaa
pono ana ka oukou. Ua @ho lawa ia e ma
koa ka hepa nui me na makaaa. a no ka
hapa uuku i koe keia.
KA PELE. Ke o neia maa nei no Hawii
i ke ahi a ka eu o ka Lua. ke hookahe ia no
o na muliwai ahi iluna o ka aina me ke
weliweli i a me ia haawina i loaa ia kakou,
pela no e kio’a la ka lua Pele Vesavia @ ao
na loko ahi ma kona mao a@o, ka kane ia
luna o ka aina, a ke au’ea la na kao@k@
kahi mamao aku. He kahe laola @ke ana
keia a ka Pele ma na aiaa i hook@h@ e
ia mea, aka. o ka oi loa aku piha o ka nani
o ka nana@aa o ke Hawaii nei Pele.
KA HALEALII Ke ku nei ka Halealii hou
me kona nani a me ke kilakila nei, ke hoike
mai nei kona mau puoa i na laau hae malu
na o ko lakou mau piko pakahi a ka hiehie a
ka launa ole, ai hakalia wale no i ka pau
ole ae o ka hookinohinohi ana ia loko. alaula
e i keia ka pulelo haaheo o na waihooluu le
ke ole o ka hae i ka eheu makani, a e hoho
la auanei ke anoano eehia no ia la kamahao
i ke mua oleia e Hawaii, ka la o kona kom
ia ana. a he kia hoomanao hoi na Hawaii
opio e kaena ai ua ka he Halealii nani no
Hawaii.
UA haiia mai ia makou, he hui hou ka i
kukulu ia iwaena o kahi poe o kakou, i ka
pa ia “Ha Hui Hoike Nani o ka Haku.”
Ua hai jpu ia mai e ka mea nana in kamailio
mai, o ka hana a ia Hai, oia ka hoopau aku
i ke koena maaupu i koe iwaena o kakou, e
like me ka hoomanamana. hoomana auma
kua a pelu aku i “a me ka haawi aku i na
huaale ekolu e ola au ka mai paakiki” He
aha ia mau heaale? wahi a ko makou ni
nau. Eia ka mea paneia mai: “Oia ka
Manaoio, ka Manaolana, a me ke Aloha.”
Eia ka makou @ o’a wale no ka keia Hui
e hana ai i ka poe mai. na pono. A ioa he
oi aku i keia, e ao o haole i ka hibia.
Nuhou o ko na Aina e.
NIELE IA KA POE KIPI I KE
OLA O KA EMEPERA.
HOOMAKAUKAU HOU TUREKE
NO KE KAUA.
KA HAHANA NUI O KA WI MA
PERESIA.
KE OLAI MA AUSETURIA
HUNEGART.
ALA HOU KE KIPI MA AFE
RIKA HEMA.
NA PUALIKOA KILE E HOONA
UEUE LA IA PERU.
KA HOOKUKU HEHIEI WAAPA
NO KA MOHO O KE AO
HOLOOKOA.
Ke panee aku nei makoa i na nuhaa ho
pe loa i loaa mai ia makou ma ka mokuahi
Kaleponi no ka pomaikai o na hoaui o ke
Kilohana.
RUSIA.
O ka poe hoala kipi a pau i hopu ia ai
no ka hoala e lawe i ke ola o ka Emepera
ua hookolokolo ia lakou imua o ka aha ho
okolokolo koa ma ka la 8 o ka malama i ha
ia aka la, a iwaena o ka lakou nui, na hoike
mai la kekahi o lakou, ua hoomakaukau
mua oia i ka mea e make ai ka Emepera
ma ka pao ana i kekahi lua mine malalo ae
o ke alahao ma Marekao iloko o ka malama
o Dekumaha o ka makahiki i haia, aka, no
le nae i holo ono, a elua mau mea hou aku
i hooia mai i ko iaua koano pu iloko o keia
hana hookahi. He eono ia a li aku ka no
ho ana o ka ahu mele, a ekolu mau mea i
ahewa ia no ka make, a ela ma ka hoapau
hao ia a pau ke ola.
Ma ka la 16 o Novemaba ako nei, he elua
mau alakai o ka poe kipi i kao ia wa ka
awana no ke karaima a laua i hona ai, ma
ka hona oia la.
Iwaena o ka poe kipi i meniele ia ai e ka
a ha koa, ua ahewa ia kakou a pau, elima
i kau ia ka haopai no ka make, umikuma
makahi ma ka hana oolea maloko o na lua
mine no ka manawa ke kanalima makahiki,
a ekolu wahine no umikumamalima na
kahiki.
He umi tausani poe koa i hoiko koa ia
ma ka palena o Rusia e nana ia Kina no
ka manao ia e hoali mai ana pahi na keiki
o ka aina pua i ke kaua. Heahi ka na ha
na o keia mua 7 Aole i lana malie na wai
o Europa; ke aleale nei no, ke hooinoano
nei na lahui me na aupuni; na ka manawa
e hoike mai i ka hua
TUREKE
Ke hoohana nui nei o Tureke ka ia iho
i makaukau pono ai eia e paniku koke aku
i ke koua o Dadehale malolo o ke kauoha
pokole.
Ua kahea aku nei o Tureke ne 30,000
koa kakuo, me ka hoouna ana aku i na pu
ali koa i Salonica a me Volo, he hoike ana i
kona hoomakaukau kaua hou.
Ua ala mai k poe K@ k@ aa
p@ o T@ke, noka@, @a@ k@ ka
A@, Kuhina e noonoo i ka @p@ e hookau
@ a@a ai maloaa o na pue @p@ ka Tu
reke ma na a me ka maluh@.
PERESIA
No ka h@h@na o ka wi ma Peresia, ka elima
haneri a oi aka kanaka Maseiemana a
@ poe pio k@na i koo@eie ia aka
ai a me ka home ole; a ai ka poe misonari
Am@ka e @aaai ia la kakou me ka hoouhi
@ i ka kakou olohelohe a hookomo ia lakou
iloko o na hale e mahana ai.
E hoike ana kokahi lono. ke kipoka a na
Peresia i kakai @aki kauhale uoku a he
ha@n@ poe i make me nane@ kanakona i
hooha na o ka poe Ka@. a ke hoopoino la
no ka poe Peresia i naea @hale kuaaina o ka
poe Kareda maloko o na palena. Uromaia.
U @hoopuni a ke niaku o ka poe Kureda a
me kana ma kanaka o ka poe Peresia a la
we pio aka i ke kahi wahi taona me 200 a
make o na Kareda a n@ 180 i lawe pio ia
AUSETURIA.
Ma ka po o ka ia 11 o Novemaba. a hoo
naueae ae ai ke oiae i ke kuianakauhane o
Ag@ma a hiki wale i ke ao ana a po ia
@ ua hoopoino ia ka hapalua o ke ku
lanakauhale. a ua hoonele ia he lehulehu
@ka kanaka i ka hoine ole. He nui na ka
maka i haalele @ i ke aona a holo aku la
@ kie. a o ka poe Hahune, ua hoakoakoa ae
akau iloko a na papai na e. He nui ka pi
kake a me ka pihoihoi o na kanaka a pau.
@k@ ko@kaika mao ole na mana o ke au
@ e hoapau i ka pioloke o na kanaka a ine
ka po @ i ke kulanakaunale, ua kauo
ka pa@ka ke aupuni e hooana ia mau na
@a gania a me na puakana e hoopau koke i
keia pilikia. He eiaa mau pua lepo pele
a pahola ae ma kihi kokoke i Agerama, a
ke kiola nei o ke aina a me na pohaku me ka
welawela nei. a ne lehaleha wale na maho
wela i hoea ae ma o a maanei. Ma ka la
16 mai o Novemaba, he elua mau hoohakui
ana ae a ke olu a ke aumae i na paia o
ke kula nakauhale me ka weliweli. Ke haa
lele mau la na kanaka i ke kolaoakauha
le i kela me keia la.
AFERIKA
Ua lele kaua aku ka poe kapi paeie @
wahi helana koa kakaikahi o na Beritania
ma Lae Kauhale, oia e noho ana kakou ma
na kaahale kuaaina o ke lii o ka poe Ba
suto, a no ia mea, ua haalele aka na koa
Beritania ia wahi a nee aku la i ke kulana
kauhale ponoi.
Ma ka la 16 o Novemaba, ua hoopio aku
na kamaaina o ke kulanakauhale o Lae Kau
@ ke @h o ka poe Basuto a me kona poe
@a@. Ua te’egarapa aku ke Kiaaina o
@ Kulanakauhale, a ua hoike mai kekahi
@, ua @wa pono oia me kekahi mahele
koa e hoopia koke aku i ka poe ma ke hiki
na o ka aina, a nolaila, ua loii koki ae la ke
mo o ka poe kipi ma o a maanei.
AMERIKA HEMA.
Ua @ maemae ka hooukaia ma ka’u
kokole i Mokuagua, mawaena o 400 koa
Peru a me 300 koa Kala. a ua hoopio ia ke
@oe Kale. Ua haalele oho he puali pukaa a
me 20@0 koa Peru na Mokuegua. Ua hoo
lele ia ae 1000 koa Kale a oi aku ma S@a
Lora @, a o ka kakou hana o ke kukulu i
aa pakaua.
E hoike ana ke ka i @a kakau i ka ou
pepa “Hoku a ma ka Heraid,” ke hoomau
a ke alakai o na kou Hole a me kona nonu
k@a@ka e luaa @aa aku i na kauhale ma ka
akau a me na a wawa o Peru. O na poino a
loahaa @ Peru ma koa walu aole i kana
nei U@ ka wa @i o na kaaaka Peru
ana hana pooma@o a@ i ka poe K@e, a o
@a peo ikaika. ua ha @k@u noko o na
@o@2 ma @ p@ C@di@ a @hi loa
aka ma na k@aa @ kela @o kahi o
hiki ole ma @ ka poe kale ke @aoa@koa
mai. O ka poe a pau i koaa aku i @a ia.
Ko o ka pei Kue, @a ho@welawela ia a ku ka
kou e uka @oa@ i @ kona ana e auhau aku
ai, a ina wale e haoko ia kane kauou @
aleale e hana iao ia ka lakoa mau waiwai
me ka oani ola @. Ua hiki ne na ahoa a
ka pilikia ma ka pohai o ka mahike o Ma
sek@m@, ma ke awawa o Chicana, aka ua
hiki pu ae ke kauona mai ke aupuni ne @
Pana mahalo o kekahi kae hoailona e mala
@ a ia e kuka ana ne ke alakai o ka poe
Kue no ka hooponopono ana no keia mau
mea.
Aka noi aku la ke alakai o ka puali koa
Kile e uku ia mai oia i $150,000 ma ke
ano he uku koa kaua i koi ia e ia maluna o
ke kulanakauhaie a me ke a wawa o Terujiko
@a@la e hookaawale aku nno oia i kona
mao koa. Ua kuka iho la kekahi poo Au
puni Peru me Pierola no keia mea, a ua pa
kuni pa ia aku me kekahi palpalpala mai ke
Kuhina Amerika aku, nana i hoomaikeike
aku, he mea kupono e koho ia i mau komite
Peru e H@oholo i keia noi me ka hoomakau
kau e uku aku i ka uku koi kaua e like me
ka mea i ike ia he kupono a ke aupuni o Kilo
a koi mai ai maluna o ke kulanakauhale a
me ke awawa o Terojito. Pane mai la o
Pierola: Me ke kepau wale no makou e
uku aku ai ko makou mau koina. Nolaila
eia wale no ka hana nou iho, oia ke pale
ana ia oe iha mai na wa a pau, me ka hoo
poina @oa aku i ka enemi e like me ka hiki.
KA LA KULAIA O ka Poaono aku
@, @a malauna ia ka eehia o
ka la i ne ia mai na ke kuokoa o Hawaii
@ ka pak@ ana ae o na puali koa e
hoa@hakaha paikau ma Kolaokahoa mai
ke @ ahea a @ui ka la; ua maikai na ha
na paikau o na koa. I ka auina la ae,
he mau heihei ho ma ke kahua o Kapio
laai Paka; o keia na ohohia o ka la kuo
koa o makou i ike, aka, o ka maluhia o
ka la kulaia ua halii iho ao me ke ano
ano.