Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 41, 9 ʻOkakopa 1880 — HE KANAWAI [ARTICLE]

HE KANAWAI

E hooioh ai i ka Pauku 1 oka Mokuna S9 o ke Knnawai Karaima. E hooholoia e ka Moi a me ka Hale Ahaolelo oko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko oka Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni. Pauku 1. E hooloiiia ama keia ke hoololi ia nei ka Pauku 1 o ka Mokuna S9 o ke Kanawai Karaima, a penei e heluheiu ia ai. Pauku 1. Aole no eae la kekahi mea e lawe e maiama n e waiho rna ka Haie Papna, nole no e kena i kekahi e lawe e malama a e waiho ma kona Hale Papaa ; aole no e kokua ma ka lawe ana. mahma ana a waiho ann ma kekuhi wnhi i ona ia e ia, a i houlimalima ia paha a noho ia e ia, koe wa* le no ka Hale Paa i hoolako ia mai eke Aupuni, i kela enea i kapaia he " naptha," i 01 aku mamua o ka pahu hookahi, a i kela mea i kapaia he •' Benzole," i oi aku mamua o ka pahu hookahi. a pela no me ka "petroleuin" aila honua a me na aih e t»e i komo ai ka " petroleum," naptha" ame ka aila hooinnloo i oi ae ka nui o kein mau nilama* inuii o na pahu he uini." » Pauku 2. E lilo keia i Knnawai mai ka la aku o kona apono ia ana. A o iia Kanawni a me na hnpa Kanawai e kueana i keia, ua hoopau loa ia. Aponoia i keia la Eiwa o Aug«te M H 1880. KALAKAUA R.

HE KANAWAI

E piii nnn i na Hui a me na Hui i Uoo hui ia maialo o na Kanawai o na Aina e. e lawelawe i ka hana maloko o keia Aupuni. E hooholoia e ka Moi a me ka Haie Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iioko 0 ka Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni. Pauku 1. Na keln ame keia Hui a Hui 1 Hoohuiia i hoalaia malalo o na Kanawai o kekahi Aupuni e, i mnkeinake e Uweiawe i ka hann mnloko o kein Aupum, a e lawe, a e kuai, a e hoolilo aku i ka waiwai paa ma-1 loko o keia Aupuni, e waiho ma ke Keena 0 ke Kuhina Kn*aiaina. 1 1 Kope i hooiaio ia o ka Pnlapala Hoohui a Kannwai Hoohui paha oua Hui nei. 2 Inoa o na Luna o la Huu 3 Ka inoa o kekahi kanaka i hiki ke hooko ii na PaiapaU i hoopuka ia mai « v .a Aha Hookolokolo o keia Aupuni. 4 I Hoike Maknhiki o na Waiwai a me na Aie o ia Hui maioko o keia Aupuni, ma ka U mua o luiai o kela a me keia makaj hiki ! 5He Kope i hooiaio ia ona Kanawai o I ia Huia Hui i Hoohuiia paha. | Pauku 2. Ika wa e hooko ai kela ame I keia Hui a Hui i Hoohuiia paha ī na oleioo | keia Kanawai, e loaa no ia lakou na mana a | me na pomaikai, a me na hoohaiki e like me | n« mea i haawiia e ke Kanawai i na Hui i | HoaU ia malalo o na Kanawai o keia Au- | pom. Aua hiki ia iawou ma ka Uwelawe | U ana o na hana i hoohui ia ai lakou e paa, | lawe a hoolilo aku, ma ke ano kuai a moraki ; aku, ma ke ano kuai a monki • ane e ae j peha. ka waiwai paa, ka waiwai Uwa a wai- : wai hui paha \loko o keia Aapuni; eia oae, ! aole e hoala ia kekahi Hui i Hoohui la no ■ kekahi haoa e kue ana ī oa Kanawai o keia ! Aupuni. Pauku 3. Io« oa makemake kekahi Hui a Hui i Hoohui<a o ka Aina e, e Uwelawe : nei i ka hana iloko o keia Aupuoi, e loaa ia Ukou oa pomaikii o keia Kanawai, aUila, e waiho aku Ukoo i na hoakaka i olelo moa ia, me ke Kuhina KaUiaina iloko o oa ma- > hina eht mai ka hoomaka ana o ka Uwelawe 1 ia ana o keia Kanawai.

Piako 4. E aka ra aka i ke Kohina Kaiaiaina oo ka pomaikal o ke Aupaoi Havaii, e keia a me keia Hui a Hui i Hoohui ia, i laweUwe ina olelo o keia K&nawa.i he Kanalima DaU. Pauku 5. Aoie e maoao ia aa piii, aua koe pah» keia Kanawai i na olelo o ke Ka» nawai i sj>ono ia ma ka ia 13 o lalai, M H 1870, i kapa m "He £anawai e hoaluka ana no ka hooko ana i na Palapala o na Aha maluna o na Hui i Hoohai īa ma na Aina e;'' aka boi, ina o kekahi Hoi i Hoohuiia o ka Aina e. i pili malak) o oa olelo o ke Kanawai i hoakaka hope ia, i hana oleia e like me oa olelo o ia Kanawai, ua hiki ia iakou ke haoa pela iloko ona mahina eha mai ka hoomaka ana o keia Kanawai, ma ka uka ana aku i ke Kuhioa Kaiaiaioa no ke Aupum Hawaii i na Dala he Umi, a ma īa han<i ana e manaoia ai, ua hooko ua Hui nei 1 na kauoha a pau o ke Kanawai i oleloia. Pauku 6. E lilo keia i Kanawai ma ka la mua o Sepatemaba e hiki mai ana. Apono ia i keia U 9 o Augate, m h 1880. KALAKAUA R.

HE KANAWAI

E hoololi ai i ka Pauku 1009 o ke Kanawai Kmla. E hoeholoia e ka Moi a me ka Hale Ahaoleloo ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iioko o ka Ahaoielo Kau Kanawai o ke Aupuni. Pauku 1. E hoololi ia ama keia kehoololi ia oei ka Pauku 1009 o ke Kaoawai Kivila a penei e heluhelu ia ai ua Pauku la: " Pauku 1009. £ paa ika Luna Makai Kiekie a i ka Makai Nui paha o ka inokupuni, kela mea keia mea e hoopii hou ana mai ka olelo hooholo a ka Lunakanawai Kaopuni aku, ka Lunakanawai Hooiualu a 0 ka Lunakanawai Apana paha ma ka Hihia Karaima, a hiki i ke Kau Hookolokolo o ka Aha Kiekie a o ka Aha K&apuni paha ī hoopii bou ia ai, ke haawi ole oia i ka Luna Makai Kiekie a i ka Luna Makai Nui paha 1 Palapa'a Hoopaa no na Dala e like ka nui ine ka uku hoopai i kauia ai maluna ona ma ka Aha malalo, i mea e hiki mai ai oia 1 ka wa hookoiokoio imua o ka Aha Kiekie a o ka Aha Kaapuni paha e like me ka olelo maluna. Ama na hihia a pau i hoopaiia ai e ka Lunakanawai Kaapuni, Lunakanawai Hoomaiu a Apana paha, ka uku hoopai a me ka hoopanhao pu kekahi, a i ka hoopaahao wale no p«ha. e koi aku ka Luna Makai Kiekie a Mnkai Nui paha i ka mea i hoopii ia i PaUpaia Hoopan e like me ka mea maluna, no na Dala aoie e emi maUlo o Hookahi Haneri, a aole hoi e oi aku mamua o Hookahi Tausani." Pauku 2. Ona Kanawai ame na hapa Kanawai e kue ann i keia Kanawai. ma keia ua hoopau ioa ia. Pauku 3 E lilo keia i Kanawai mai kona la e apono ia ai. Aponoia ī keia ia 13 o Aug«te, m h 1880. KALAKAUA R.

HE KANAWAI

E hoololi ai i ke Kaoawai i kapa ia He Kanawai e kokua ai i ka hana ana i na Aianui kaa mahu i aponoia i ka la l o Augate nh 1878. E hooholeia e ka Moi a ire ka Hale Ahaoielo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko 0 ka Hale Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni. Pauku 1. E hooloii ia a ma keia ua hoololi ia no ka P«uku 27 o ka Mokona 29 o na Kanawai o 1878 oia ke Kanawai i Kapa ia " He Kanawai e kokua ai'i hana aaa 1 na Alaooi kaa mahu " i apoo'oia i kala 1 0 Augate m H 1878 a peoei e heluhelu ia ai. Pauko 27. £ *hooholo hoo ia. he maoa ko ke Kuhioa i olelo ia, e ae aku e haawi ia i kekahi hui e hana ana i kekahi Aianui kaa mahu. AUnui kaa maha paha i ka uku kokua aole e oi aku i ka Eiaa Tausani eli* ma haoen dala oo ka mile hookahi, o oa .-nile o ke Alanui kaa mahu i kakuiu ia a paa i hooliWa pono U a ua makaokaa oo ka hooholo ana, a o ia oukaukao e hoike ia ma ka palapala hooiaio a kakau iima ia e ka Luna Nai aoa Awa, a e waiho ia aa paUpaU hooiaio U ma ke Keeoa o oa Kahioa la. Paūio 2. E hooioli iaa na keia oa hooloii ia ka Paoko 28 o oa Mokaaa 29 U a peoei • kelahelu m. ai. Paoko 28. A e hooholo hoa ia ma keia ua kauoha ia a ua haawi ia ka mana i ke Kuhioa Waiwai e uku aku ma o ka palapaia hooiaio o ke Kuhina KaiaUina i ka hui a mau hui paha i manao ia ma keia Kaoawai 1 oa puu dala i hoomaopopo ia e uka ia ma* | moli a ma ka mana o ka Pauku mamua iho ! aka aole e oi aka ka noi ī ka Elua Taotani j me elima haoeri dala no ka mile pakahi o j o oa mile o ke AUeui kaa mahu ī kokuiī ia a paa a Uwa pooo ao ka hooholo aoa mailoko ae o oa da a e waiho ana iloko o ka waiI hooa aopooi i hooimawale ole ta oo kekahi Ihanae. Aka ioaelawaoie kaaln

ana aku mai na daia i hookaawmle oie ia no j oo kek&hi maoawa oo oa kikoo a mau kikoo j paha, alaila na ke Kuhina Waiwai mamali, amaoka ae ana oka Moi e hoopoka ma { kahi o ke dala maoli ina Booa a eaea eae | paha • hoike ana he aie dala a e uku ia he | ehiku keneu uku paoee no ka oukahiki | hookahi no ke dala hookahi a hiki i ke kaa! , aoa. j pADk*c 3. E hoopau la a ma£eia ua ] hoopau ioa ia ka Pauku 27 oua Mokuna j 29 U. | Aponoia i keia ia 13 o Augate, x H 1880. i KALAKAUA fi. |