Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 39, 25 Kepakemapa 1880 — Page 2
| This text was transcribed by: | Jean Shimose |
| This work is dedicated to: | Moanilehuakaualeima'ohulani Shimose |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ma ke Kauoha.
@ hookohaia aku na Keonimana malalo iho i mau Agena @ e H@ o na olela Aelike Paahana, penei :
J R Hanaike Lihue, Kauai
J M Kealoha Kawaihau “
Ku Koloa “
J R Hanuna Hana, Maui
Geo Glendon Makawao “
R P Kaikahi Hamakua, Hawaii
@ K Kaunamano “ “
@ H Maley Hilo “
H N Kahulu Waialua, Oahu
JNO. E. BUSH, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Sept. 9, 1880 982 3t
Ua oluolu i ke Alii ka Moi ka hookohu ana aku ia Jno. S. Walker, Esq., i lala no ka Papa Hoopae Limahana, ma kahi e Hon. J. Mott Smith i waiho mai. Nolaila, eia na lala o ka Papa
His Ex. J E Bush, Peresidena.
Hon@ J M Kapena.
A F Judd,
W J Smith.
W L Greco,
J S Walker.
Halealii, Iolani, Sept. 13, 1880 982 3t
Ua oluolu i ke Alii ka Moi ka hookohu ana aku i na Keonimana malalo iho i mau lala no ka Papa Ola :
His Ex. Jno. E. Bush, Peresidena, His Ex. W C Jones, na Hons. Chas. H Judd, W M Kipikona, J Moanauli.
Halealii Iolani, Sept. 4, 1880 982 3t
Ua oluolu i ke Alii ka Moi ka hookohu ana aku ia His Ex. Jno E Bush i hoa no ka Aha Kukamalu.
Halealii Iolani, Sept. 17, 1880 982 3t
Ua oluolu i ke Alii ka Moi ka hookohu ana aku i na Keonimana malalo iho i mau Komisina nana e hooponopono a hoonohonoho hou i na Kanawai o ke Aupuni, i kulike ai me ke Kanawai i apono ia i ka la 13 o Augate, 1880, no lakou na inoa.
His Ex. J E Bush
Hon. J M Kapena,
Edward Preston, Esq.
Halealii Iolani, Sept. 13, 1880. 982 3t
Ua oluolu i ke Alii ka Moi ka hookohu ana aku ia Hon. W L Green i Kuhina no ko na Aina e.
Halealii Iolani. Sept. 22, 1880 982 3t
Ma ka waiho ana mai o His Ex. W C Jones i kona Palapala Hookohu Loio Kuhina, ua oluolu i ke Alii ka Moi ka hookohu ana aku iaia ma ia kulana no ka manawa (ad interim).
Halealii Iolani, Sept. 22, 1880 982 3t
Ua hookohuia aku o Mr. D Makaliu i keia la i Luna Alanui no ka Apana o Hanalei, mokupuni o Kauai, ma kahi o @ Bertlemann i waiho mai.
JNO. E. BUSH. Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Sept. 11, 1880 982 3t
Ua hookohuia aku i keia la o Chas. Williams i Luna Alanui no ka Apana o Hamakua, mokupuni o Hawaii, ma kahi o W H Rickard i waiho mai.
JNO E BUSH, Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Sept, 20, 1880. 982 3t
Ua hookohuia aku i keia la o Mr. Chas. L Hopkins i Agena Hooiaio Palapala Aelike Paahana no ka Apana o Hilo, mokupani o Hawaii.
JNO E BUSH, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaaina, Sept. 20, 1880. 982 3t
Ua hookohuia aku i keia ia o Mr. W C Borden i Agena Hooiaio no na Mea Ana no ka Apana o Hilo, mokupuni o Hawaii, Aponoia THOMAS BROWN, Luna Hooiaio.
JNO E BUSH Kuhina Kalaiaina. 982 3t
Ua hookohu ia aku i keia la o Mr. S K Mahoe i Agena Hooiaio Palapala Aelike Hana no ka apana o Hilo, mokupuni o Hawaii. JNO. E BUSH, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Sept 7, 1880 980 3t
Ua hookohuia aku i keia la o Mr. D H Nahinu i Agena Haawi Palapala Ae Mare no ka Apana o Kona Hema, Hawaii.
JNO. E BUSH, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Sept. 1, 1880. 980 3t
Ua hookohuia aku i keia la o Mr. Jas. H Boyd i Agena Haawi Palapala Ae Mare no ka Apana o Kona, Oahu.
JNO. E. BUSH, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Sept. 1, 1880. 980 3t
Ua hookohuia aku i keia la o Mr. J U Kawainui i Agena Hooiaio Palapala Aelike Hana no ka Apana o Kona, Oahu, ma kahi o P. Waterhouse i waiho mai.
JNO. E BUSH, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Sept 1, 1880. 980 3t
Ua hookohuia aku i keia la na Keonimana malalo iho i mau Agena Hooiaio Palapala Aelike Hana no ka Apana o Kona, Oahu Jno A Hassinger a me Wm. Auld.
JNO. E. BUSH, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Sept. 3, 1880. 980 3t
Ua oluolu i ke Alii ka Moi i ka hookohu ana aku i na Keonimana malalo iho i mau Komisina no na Aina Leialii : Na Mea Kiekie J E Bush a me W C Jones.
Halealii Iolani, Sept. 1, 1880. 980 3t
Ua oluolu i ke Alii ka Moi ka hookohu ana aku i ka Mea Kiekie Kekaulike i Kiaaina no ka mokupuni o Hawaii, ma kahi o ka Mea Kiekie ke Kama Alii Likelike i waiho mai.
Halealii Iolani, Sept. 2, 1880. 980 3t
Ua oluolu i ke Alii ka Moi ka hookohu ana aku i na Keonimana malalo iho i mau lala no ka Aha Kukamalu :
Ka Mea Kiekie J E Bush, ka Mea Hanohano W M Kipikona, Metusela Mahuka, Esq., David Leleo Kinimaka, Esq., a me William Buckle, Esq.
Halealii Iolani, Sept. 1, 1880 980 3t
KUAI HOO’IMALIMA AINA AUPUNI.
MA KA Poakahi. Okatoba 4, e hiki mai ana ma ke alo o Aliiolani Hale, ma ka hora 12 awakea, e kuai ia aku ana ma ke kudala akea ka hoolimalima no elima makahiki, keia Apana Aina Aupuni e waiho la ma ka aoao Akau o ke Alanui Nuuanu malalo mai o ka uwapo, makai ae o ka hale hookipa e ku nei i keia wa nona ka eka hookahi. Kumukuai, $25 no ka makahiki a pii aku. E hookaa muala ka uku i ka pau ana o ka makahiki JNO E BUSH, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaaina, Sept 1, 1880. 989 3t
KUAI A HOOLIMALIMA O KA AINA
AUPUNI.
MA KA Poakahi. Okatoba 11, e hiki mai ana, ma ke alo o Aliiolani Hale, ma ka hora 12 awakea, e kuai ia aku no ma ke kudala akea ka hoolimalima no elua makahiki, ka hale iluna a ilalo e waiho la ma ke kihi makai o ke Kuea o ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, Maui. O ke kumukuai he $400 o ka makahiki. E uku mua ia ka uku i kela a me keia hapa makahiki.
JNO E BUSH, Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Honolulu, Sept. 6, 1880. 980 3t
O NA inoa malalo iho, o lakou n@ Komisina Ohi Auhau no ka makahiki 1880 :
Hawaii.
Hilo J W Keaomakani
Puna J S Kalana
Kau Henry Martin
Kona Hema S Papaula
Kona Akau S Makainai
Kohala Hema R P Kuikahi
Kohala Akau J W Robertson
Hamakua Joseph Nawahi
Maui.
Lahaina @. Aholo
Wailuku J W Kalua
Makawao A Fornander
Hana P Kamai
Molokai a me Lanai Kaluapihaole
Oahu.
Honolulu Geo. H Luce
Ewa a me Waianae Anakalea
Waialua J Amala
Koolauloa Paukialani
Koolaupoko J M Kapena
Kauai.
Hanalei J H Kapunia
Kawaihau James Bush
Lihue J Kakina
Koloa P P Kanoa
Waimea A Kaukau
Niihau E Kahale
960 3t M Kuaea, Kuhina Waiwai.
MA kela Poaoua iho nei i holo ai o Wilia ma A. Kinney i Waimanalo, Koolaupoko, e hana i kana hana malaila a pau, a hoi mai i ke kaona nei ma ke alanui o Makapuu ilokoo na hora elima wale no. Holo no ka lio.
ILOKO iho nei o kela pule ka hoomaka ana o na kula la aupuni o Kona, Oahu nei. Ua wehe aenei ke Kula o Kehehuna me na haumana he 336. Ua mahuahua no hoi na haumana o ka hale kula o Koleaka, a me ko Kapunahou. He elua mai nei mau kumu hou no Kapunahou.
E WEHE ana ka makahiki o ke Kula Kahunapule ma ka Poalua mua o Okatoba; ua makemake ia na haumana mua a me ka poe komo hou e akoakoa ae ma ka Poakahi Okatoba 4.
Ka Leo Hope Loa.
Ia oukou e ko makou mau hoaai o ka papaaina o ke Kilohana, o ko makou leo hope loa keia e uwalo aku nei ia oukou, e hoolohe oukou a e hooko i keia leo-Ma ka Helu mua ae o keia hapaha hope o ka makahiki, e hoopaa ana makou i ka hoouna ana i ka pepa i kela a me keia lawe pepa i hookaa ole mai i ke ola o ka pepa, a me kela a me keia Luna pepa o na mokupuni a pau i hoouna ole mai i ko lakou aie ia makou; nolaila, ano ka wa no oukou e ko makou mau Luna e hookaa mai ai me ka awiwi, mai kali hou aku i mau la a i wa hou, o ka manawa wale no keia; a pela hoi me oukou e ka poe lawe pepa luna ole, e hoolohe i keia leo, o nele oukou i ka pepa ole.
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.
No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1.
Dala Kuike ka Rula.
KOMITE HOOPONOPONO
Sam’l Kaaikaula,
Hezekia Aea.
POAONO, SEPATEMABA 25, 1880.
UA hauoli a ua olioli nui hoi makou i ka lohe ana mai ua oluolu iki ke Kama Alii Opio Kaiulani.
HOOLAHA mai nei o Rev. Puuki a me J. W. P@ni i ka laua hana kohu ole i ke ano o ka poe naauao. Heaha ia hana ? Eia, ua kakau laua i ko laua mau inoa malalo o kekahi Palapala Hoopii “ ano nui, “ wahi a Puuki, me ka ike ole i na manao iloko o ia palapala! Ehia la makahiki o Puuki a me kona hoa iloko o na kula Hawaii? A ina hoi o ka hopena o ka hoonaauao ana ia kakou, aohe lawa iho kahi noonoo no ke kaohi ana mai i na pulima mai ke kakau inoa ana malalo o na palapala “ ano nui “ i ike ole ia ke ano – ina oia ka hopena o ko kakou hoonaauao ana, auhea ka waiwai o ka hale kula? Ina paha ua i pono no laua i ka laua mea i hana ai, a mahope iho nae hoohuli ia ko laua manao no kekahi kumu, a ike paha i ka hewa o ka mea mua i hana ia, a hoihoi hou, oia ka hana naauao. Aka, o ka ike i ka palapala he “ ano nui , “ aohe nae ike i na manao iloko, a kakau inoa aku nae malalo, o ka oi ia o na hana naaupo. E ao kakou o lilo ka malamalama i pouli.
UA alakai hewa ia makou i kela pule aku nei ma ka hoopuka ana, ua koho ia o Rev. H. Binamu i mahele olelo na ke Aupuni a me ka poe Gilibata e noho nei, a e hele mai ana a noho me kakou ma keia hope aku. Aole pela ka oiaio; eia ka pololei, ua noi ia o Binamu e lawe i ka oihana ma ke ano he Luna Nana no na pono o ka poe Gilipati e lawe ia mai nei e ka Papa Hoopae Limahana; a ke noonoo akahele nei oia no ka pono a pono ole paha o kona lawe ana ia huna.
He mea pono ke pane ae makou maanei, ke pahola ia nei kekahi lono mawaena o ka Paeaina Gilibati, he mea e kuihe ai na manao o ko laila lahui no ka hele nui ana mai i na kaiaulu o Hawaii nei e noho ai. Ua lohe ia iwaena o ka lahui, aole e hoihoi hou ia ana ka poe holo i Hawaii i ko lakou paeaina mahope o ka pau ana o ka manawa o na olelo aelike me ke aupuni. No ia lono ua manao ia e kanalua ana ia lahui no ka holo hou mai. Ke olelo nei lakou, i na makou e hele i Samoa a i Figi paha no ka hana, ina e pau ka manawa o na olelo ae like, e hoihoi mai ana ia aupuni ia makou. He oiaio no ia, a ke hoihoi pololei nei ia mau aina i ko lakou poe paahana, ke makemake lakou e hoi. Ua hoike aku no hoi na agena o ko kakou aupuni pela imua o ka poe Gilibati. A me he mea la ua hele nui mai ka poe i hiki mua me ka manao ina e pau ka manawa hana e hoihoi hou ia’na lakou ma na home ponoi.
Ina e noho o Binamu i Luna Nana no na pono o ka poe Gilibati, he hiki ia ia ke hoopau i na kuhihewa he nui wale e like me ia i ike mua ia. He mea pono loa no hoi ke hoolaka ia lakou i walea pono iho me ka lahui Hawaii, a i noho loa lakou ia nei. He lahui kupono ia ke hoohui iho a hooulu pu me ka Hawaii. Eia no hoi kekahi; aohe pono ke manao ia lakou he poe kauwa hana wale no. He poe hoa kanaka lakou e like me kakou; he poe uhane ola lakou. He pono ke ao ia na keiki a me na makua kekahi, ma ka palapala a ma ka olelo; a e hoomaamaa ia ma na mea a pau i kupono no ka hoolilo ana ia lakou i poe makaainana maikai no Hawaii nei.
Na Manao o na Nupepa.
UA hoolaha ae ka “ Paeaina “ o ka Poaono i hala, he mau leta na J. W. Puni o Koloa, a na Rev. R. Puuki o Hanalei Kauai, e mihi ana no ko laua kakau inoa ana i kekahi palapala hoopii i ka Moi, me ka hoolaha pu ana aole ka laua i ike i ka laua mea i hana ai. E kahaha ana paha na makamaka o keia mau kanaka no ko laua ae mua ana e kakau inoa aku maluna o kekahi palapala me ko laua ike ole i ke ano oia palapala.
Aole paha i akaka loa ka manao o ia nupepa no ka hoopuka ana ia mau leta kupaianaha.
Maloko o ka nupepa Kalepa he manao e paipai hou ana e imi ke aupuni i na lima hana maloko o na lahui o Ima. He manao no hoi kekahi e pane ana i ka leta a Kauka Makibine i hoopuka ia ma kekahi mau nupepa e pili ana no na mai lepera. E olelo ana ke Kauka, he mea pono ka makaala loa ia ia mai a e hookaawale ia ka poe mai, aole e noho pu me ka poe ola. E hoike ana no hoi ke Kauka i ka hemahema o kekahi manao i hoopu@a ia no ke kukulu ana i mau hale mai ma o a maunei no ka poe lepera. Aohe pono o ia, ua ike ia ka pono ole ma Kalihi. Ua paipa i no hoi ia pepa no ka hoomoe ana i na alanui hao no na kaa lio ma Honolulu.
Ua kamailio “ ka Papa Pai o ka Poaono “ i hala no na ninau e pili ana no ke kulana Kumukanawai o ke Aupuni. Ua kii ia aku i na kulana Kumukanawai o Amerika Hui a me Beritania Nui, a ua hoike ia mai na meheu o ko ia mau aupuni nui hooponopono ana a alakai ana no hoi. Pela hoi o Hawaii e pono ai, ma ke alakai ana mamuli o na noonoo ana i lawa like a i ae like ia iwaena o na aupuni kumukauawai a pau. Ua hoolaha ia pepa he leta na ke Alii, kane a ka Moiwahine Victoria, ana i palapala aku ui i kana kaikamahine, ka wahine a ka hooilina alii o Perusia. E wehewehe ana ua palapala nei i ke kulana okoa o ka Alii a me na Kuhina o ke aupuni, a e hoike maopopo ana i na hana i kupono i ka Moi, a me na mea i kupono ole ia ia ke hana. No ka loihi aole hiki ke unuhi ia a pau. O ke ano nui nae, e kamailio ana no ka mana a me ke kuleana o ke Alii, na Kuhina a me ka Ahaolelo iloko o na lawelawe una o ke aupuni.
Ua kamailio ke “ Gazette “ o keia pule no na ninau e hoaleale mau nei i ka poe noonoo o ka aina; a ua hoopuka ae i kahi mau manao no loko ae o na nupepa Kaleponi e pili ana no na mea i hana ia ma Hawaii nei iloko o na mahina ekolu i hala ae nei, e hoahewa nui ana ua mau nupepa nei no na mea i hana ia e ke aupuni. Ua pane aku ke “Gazette, he manaolana kona aia no i ke Alii na noonoo pono e puka maalahi aku ai kakou a iluna o ke kahua maluhia like no na mea a pau.
Puka mai nei hoi ka Elele i ka Poakolu nei e hookikina ana i ke KUOKOA e imi i ka hewa o ka aina a e hoolaha aku-“ auhea la kahi o ka hewa i hanaia ? “ wahi ana. Aohe o ka imi hewa ka hana a ka NUPEPA KUOKOA. Malia paha ua hiki ia Kewiki ma o ka Halewai ke hai ae, ke ninau ia ilaila.
Hoolaha Haukipila.
Ua hamama na puka o ka Hale Mai o ka Moiwahine i na wa a pau no ka lapaau’ana i na mai o na kanaka Hawali me ka uku ole. Ua wehe ia no hoi ke keena haawi laau o ka Hale Mai i na la a pau mai ka hora 11 a hiki i ka hora 1 o ke awakea, no ka haawi wale ana i na laau lapaau i ka poe mai o kela a me keia ano.
O ka poe makemake ole no ka noho ana ma ka Hale Mai, he hiki ia lakou ke kii i ka laau iloko o na hora @ olelo ia , a ma ko lakou mau home e lapaau ai.
Eia kekahi: Ina ua hemahema kekahi poe mai i kahi kaa ole a me e ae paha e hiki ai i ka Hale Mai, e ninau ia Mr. J H Brown, (Palaunu) a e kokua ia no me ka oluolu.
Ma ke Kauoha. F. A. SCHAEFER.
Kakauolelo.
Ka Luakini o Kaumakapili.
O na makamaka o ka ekalesia o Kaumakapili, me ka manao i ku i ka mahalo ia a lokomaikai hoi, ua kokua iho nei ma kahi o ka umikumamalima tausani dala no ke kukulu ana i luakini hou, me ke kokua pu ia e na haole. Ua haawi hookahi haole a oi aku mamua o ka hookahi tausani dala.
A eia ka ninau ke @la mai nei. Heaha ke ano a me ke kulana o ka hale? A heaha auanei hoi ka lilo? A owai la o oukou, me ka manao e kukulu i luakini, e noho ole iho ilalo mamua no ka nui o ka lilo. I na paha ua lawa me na dala he umikumamalima tausani e kukulu ai i ka luakini, oiai, ka la wa pono, o ka iwakalua kumamalima tausani dala, aka, mahope iho o kona hoomoe ana i ke kahua, a aole i hiki ke hoopau pono, a o na mea a pau e nana mai ana, hoomaka mai la lakou e hoohenehene ia ia, me ka olelo mai, “ hoomaka kela kanaka e kukulu, a aole nae e hiki ke hoopau pono. “
O ka nui o ka lilo o ke kukulu ana i luakini, e pono e alakai ia ma ke ano a me ke kulana o ka noho anu, a me ka loaa o ka poe e manao ana e hoomana aku iloko olaila, a o ka poe waiwai hoi, ua kupono no ia lakou e kukulu i luakini i kulike ai me ka nui o ka lakou loaa.
O na kanaka e hoomana nei ma Kaumakapili, he poe nui ole o ka loaa, a ua kupono ole hoi ia lakou e noho iloko o ka aie no kekahi hale kumukuai nui, a e lilo hoi i kia hoomanao no ko lakou hemahema.
I na e noonoo pono ia ka hana me ka naauao, a hooko ia, ua ku ia i ko lakou mahalo ia, a i na hoi e kahuli, oia ka mea nu; nana e hoohopohopo i ka manao o ka poe i makemake e kokua i na luakini o na Hawaii. KOKUA
AUHEA oukou e ka’u poe lawe pepa, a me ka Labati poe, mahope o ko oukou ike ana i keia. Aole loa au e haawi aku i ka pepa ke ole e hookaa pono mai oukou i ke dala o ka nupepa ma ko’u lima. O keia ko’u rula paa mau, no ka mea ua ana au i na hoolauwili. E malama i keia o nele. D MANUIA.
HE Nupepa Hawaii hou ke hoopukaia’ku ana e kekahi mau Hawaii Ponoi, ke hiki aku i ka la 7 o Okatoba. O ka makou e poloai aku, e ala like mai kakou a lawe like aku i keia malihini hou, e hoonuiia ana mea a ka makemake e ono ai. E hoouna mai ka poe makemake i ko lakou mau inoa ma keena o ka inoa o ka pepa i ka wa e puka ai. He lele mua no ko kapuahi no eono malama.
OLELO HOOLAHA.
Eia Mai, Eia Mai !
-HE-
NUPEPA HOU ! !
He Oiwi no Hawaii,
HE WAHA OLELO KILAKILA
I Hoopuka ia ma ka Olelo Hawaii.
E Hoea Aku Ana Kona Helu Mua
-MA KA-
POAHA, OKATOBA 7, 1880.
He Elua Dala no ka Makahiki. Hookahi Dala Eono Malama. Hookaa Mua ka Rula.
E Hawaii e !
“ I hookahi kauna i Waialoha.
E kokua o Hawaii ia Hawaii,
se22 E hea mai-a ! E kipa no-e. “
KUAI LUAKINI.
ME KA MINAMINA A ME KE ALOHA makou e hoolaha aku nei, e kuai ia ana ka luakini o Kaumakapili i ka mea e haawi mai ana i na dala kupono ma ke ano kuai nui holookoa o ka hale a me na mea apau e pili ana, koe nae na noho a me ka Awai no ka malama a me ke kuai okoa paha, a me kekahi mau mea liilii e ae. Nolaila, ke kau leo ia aku nei ka poe e makemake ana e kuai nui, e hele mai imua o ka mea nona ka inoa malalo e hoike mai i kana kumukuai mamua mai o ka la 27 o keia mahina. I na he poe i makemake e kuai liilii, e hele mai e hoike i ka mea nona ka inoa malalo i kana hapa i makemake a me ka nui o ke dala. E hele koke mai, e hoike koke mai, no ka mea, ua kokoke ke kukulu ana o ka luakini hou o Kaumakapili. M. KUAEA,
se22 w&s Kahu Ekalesia a Komite Hooko.
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Chas. C Anney, o Waiehu, Maui, i make. Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Thom. W Everett, ka Lunahooponopono o ka waiwai o Chas. C Anney, no Waiehu, Maui, i make, e noi ana e hooponopono ia kona Moo-waiwai, a e hookua iaia, a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 18 o Okatoba, 1880, ma ka hora 1 p m, ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i na nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.
A. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A.
Lahaina, Sept. 14, 1880. 982 3t.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka Waiwai o Lono k o Kohala Hema, Hawaii, i make kauoha ole, imua o ka Lunakanawai C F Hart.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a Nahea o Kohala Akau, e hoike mai ana o Lono k no Kohala Hema, Hawaii, ua make kauoha @ole ma Kohala Hema, H. ma ka la 15 o Mei, M H 1878, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu Lunahooponopono Waiwai ia Kaea k.
Ua kanoha ia o ka Poalua, ka la 26 o Okatoba, M H 1880, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai ia, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Kapaau, Kohala Akau, Hawaii, hora 10 a m, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii, i ekolu pule ma ke KUOKOA, he nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Kohala Akau, Hawaii, ko Hawaii Pae Aina,
Sept. 13, M H 1880. C F HART,
982 3t Lunakanawai o ka Aha Kaapuni Apana 3
HOOLAHA LUNA HOOPONOPONO WAIWAI.
MAMULI o ka hookohu ana mai o Hon. F S Lyman ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, nolaila, ua loaa ia’u ka mana Lunahooponopono Waiwai no ka waiwai o S Kaualii o Wailua, Hilo, Hawaii, i make. Nolaila, o ka poe a pau a ka mea i make i aie aku ai, e hoike koke mai lakou i ka lakou noi me na hooiaio kupono ia’u iloko o na malama eha mai keia la aku. A o ka poe a pau i aie iaia, e hookaa koke mai. J PALAU, Luna H Waiwai.
Hilo, Hawaii, Sept. 16, 1880. 982 4t
AHA Hookolokolo o ko Hawaii Paeaina, ma ka hooponopono, ma ka waiwai o Ioane Naio, o Honolulu, Oahu, i make kauoha ole, imua o ka Lunakanawai A F Judd. Kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i Lunahooponopono Waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Palapala w me Makaole kana kane, o Honolulu, e hoike mai ana o Ioane Naio no Honolulu, Oahu, ua make kauoha ole ma Kapalama, Honolulu, Oahu, ma ka la 26 o Novemaba, M H 1879, a e noi ana e haawiia ka palapala hookohu Lunahooponopono Waiwai ia W R Kakela, no Honolulu.
Ua kauoha ia, o ka Poalima, ka la 8 o Okatoba, M H 1880, hora umi o kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. A o kela olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii a me ka olelo haole, i ekolu pule ma ka nupepa KUOKOA me kekahi nupepa haole ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Paeaina, Sept. 14, M H 1880. A. FRANCIS JUDD,
Kakela & Haki, Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
Na Loio o ka mea noi.
Ikea: A. ROSA, Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
982 3t.
OLELO HOOLAHA.
KE hoikeia aku nei i ka lohe, mamuli o ka uku ole ia ana mai o ko’u mau lilo o ka malama ana i kekahi lio eleele, lae keokeo, elua wawae keokeo mahope, i kuni ia i ka hao ma ka uha hope akau, i waiho ia mai malalo o ka’a malama ana e LULUMOE, ka wahine mare a James Hoare E kuai aku no au i kela lio ma ke kudala akea ma ke Keena Kudala o E P Adamu, ma ka Poaono, Okatoba 2, hora 12 awakea.
982 2t E P ADAMU, Luna Kudala.
KE Kauoha ia’ku nei na hoa a pau o ka poe i komo iloko o ka “Mamalahoa,” e hele nui ae ma ka Poakolu oia ka la 29 o keia mahina, ma ka Hale Koa, i ka hora 7 o ke ahiahi, a e lawe pu ae i ka lakou mau Newa, Ili a me na mea e pili ana i ka lakou Oihana “Mamalahoa. MA KE KAUOHA.
Honolulu, Sept. 23, 1880 982 1t
WAI ! WAI ! !
O KA poe a pau i pau ka manawa i Iulai 1, e waiho uku ole ana i ka auhau o na Pono Wai a hiki i Okatoba 16, e paniia no ko lakou mau wai me ka hoolaha hou ole ia aku. J D FREETH.
Honolulu, Sepatemaba 23, 1880. 982-4t
KUAI KUDALA
- O KA –
WAIWAIPAA 1!
Ma ke kauoha a na Lunahooponopono Waiwai o ka Waiwai o Lunalilo.
E kudala ia aku ana ma ka hora 12 o ke awakea ma ko’u Keena Kudala, ma ka
POAONO, - - OKATOBA 9, 1880,
KE AHUPUAA O
KAWELA !
Nona ka ili he 14,500 eka, maluna aku a emi mai pahu, e
Waiho la ma Molokai.
Ka aina palahalaha a hiki i ke kai, loko l-a nui a me ke kai lawaia.
He kuike ke Kumukuai.
E. P. ADAMU,
982 3t Luna Kudala.
KUAI WAIWAI PAA A KA LUNA
HOOKO KAUOHA.
MAMULI o ke kauoha a W H REED a me J W KEAOMAKANI, na Luna Hooko Kauoha o ka waiwai o S Kipi, o Hilo, Hawaii, i make, a mamuli hoi o kekahi Kauoha Kuai a ka Hon F S Lyman, Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Hookolokolo Ekolu, i kakauia ma ka la 24 o Sepatemaba, 1879, e kuai aku ana au ma ka
POAONO, SEPATEMABA 25, 1880.
Ma ka hora 12 awakea, ma ko’u Hale Kudala ma Honolulu, na Aina malalo iho, e waiho la ma Hilo, mokupuni o Hawaii.
Palapala Sila Nui I@i
1730 ma Wainaku 23.86
1037 do do 9.40
1348 do do 15.50
591 do do 5 00
9099 do Mokuhonua 37.25
905 do do 6.50
805 do do 6.84
620 do do 5 00
2980 do Halepuna 15.60
Huina pau o na Eka – 124.01
N B-Ma kahi o ke 50 eka o na aina maluna ae i kanu ia i ke ko. He hawai e hali aku ai ko i ka wili, he 1½ mile ka loa.
No na mea i koe, e ninau ia S B DOLE, Loio no na Luna Hooko Kauoha.
E P ADAMU,
981 2t Luna Kudala.
HOOLAHA A NA LUNA HOOPONOPONO WAIWAI.
O maua o na lunahooponopono waiwai o Nahala, o Panau, Kau, mokupuni o Hawaii i make. Ke hoike ia aku nei ka lohe, o ka poe a peu, i na he mau koi ana ko lakou iloko o ka waiwai o Nahala, e hoike koke ia mai ia maua maloko o na mahina eono, o hoole ia. Pela no hoi, o ka poe i aie ia Nahala, e hookaa koke mai ia mana,
I KAUHANE a me KAPUAA.
Na Lunahooponopono waiwai o Nahala.
Hionamoa, Kau, Hawaii, Sept. 9, 1880. 981 tf.
HOOLAHA WEHE I KA HUI !
O ka Mui mawaena o ALFRED MELLIS a me CHARLES J. FISHEL, ua wehe a ua hoopau loa ia i keia la 9 o Sepatemaba, 1880, me ka manao maikai.
Ua pau o Mellis ; a o Fishel ke hoomau aku ana i ka lawelawe ana i ka hana ma kahi i ku mua ai ka oihana ; a e lawelawe no ia i na mea a pau o ke kuai ana ma kona inoa wale no.
O ka poe a pau i aie i keia Hui mamua e uku mai lakou ia J Fishel, oiai, oia wale no ka mana e ohi i na dala a pau, a e haawi i na Palapala Hookaa.
A. M. MELLIS,
Honolulu, Sept. 9, 1880. CHAS. J. FISHEL.
HOOLAHA.
ANO KA WA NO OUKOU E KUAI AI !
ME KA MAKEPONO LOA.
E kuai aku no au i kuu mau waiwai nona ka huina he $18,000, imua-o ka lehulehu ma ke kumukuai emi loa e kahaha loa ai oukou, ma na kumukuai i emi iho i ko na hale e ae, a malalo iho hoi o ka hapalua o ke kumukuai io.
E HELE MAI E KAANA NO OUKOU IHO !
E hooemi ana au i ko’u mau waiwai a pau, i kaawale ai no kahi o ka waiwai hou a’u e upu mau nei i kela a me keia la mai Europa a me Enelani mai.
C. O. P. BAZAR.
CHAS. J. FISHEL.
Honolulu. 981 @
UA HALA KA HOOILO,
O KE KUPULAU KEIA O
HIKIKIIKAUOENA ! !
Ua ikeia na Lau, ua Mohaha na Pua, na Paoa ka Nahele i ke Ala o ka Wai Rose, Vabine, Lukini, Iliahi,
Managolia, Falanatipano me ka Pikake.
KA MOANI ONAONA O KE AHIAHI !
Na Papale wahine nani o kela me keia ano, i kaei ia me na Lipine nani, a i haku pu
hoi me na Pua ulaula, keokeo, kaiina, olenalena, omaomao, hinahina
a me ka akala ; a i omau ia hoi me na
HULU NANI !
o kela me keia ano ; he kilakila a kapukapu maoli no ke nana aku. Na Ai-kala Lilina wahine, me na Lei ai Silika o keia mekeia ano. Na Hainaka holoi hou o kela me keia ano. Na Hainaka Silika nunui lau o keia me keia ano. Na Kihei huluhulu o keia me keia ano. Na MAKALENA nani, na NAHENAHE, na HALU-A, na PUU, na KALAKOA pua nui a pua liilii @ na ULALO a me na ALAPIA eleele, ulaula a me kauwila, na HULUHIPA o keia a me keia ano. Na ILIWAI a me na, KALEPA o keia a me keia ano. Na KANIKAU, na LIHILIHI e hoonani ai ia waho o na KAHIKO o na Lede, o keia a me keia ano. Na KAMAA wahine nani puu kiekie, “e kikiko’u ai keia i ka papahele o Papiahuli “ – huli ia mai a Iosa iloko o
HIKIKIIKAUOENA !
ENAENA KA HELE ANA, UA
“ Hao na polena o Haupu
Kapakahi Manuia, o
Keokoi ka moku e like ai.”
NA KAHIKO O NA KEONIMANA,
keia a me keiaano. Papale, Kuka, Puliki, Palule, Lolewawae, Kamaa Buti a me Kamau Haahaa. e hele ai keia a kuku ke au, a e lai ai kahele ana o ke alahele. Hele mai, eia o
HIKIKIIKAUOENA!
Ua makaukau nau e hoolawa aku i na iini koi-i a ka manao o ka lehulehu, a e wae no oukou iho, a e loaa no hoi me Kumukuai Haahaa loa. Me ka mahalo
L. ASEU.
Kihi Ewa o na Alanui Moi me Nuuanu, Honolulu, Iune 14, 1880. 968 6m 992.
MAKEMAKEIA.
UA MAKAMAKE IA NA
ILI BIBI MIKO HOU
-A ME NA-
ILI KA o
E haawiia ke kumukua kiekie ma ke dala kuike e
HUGH MACKAY.
Luna o ka Hale Hana Ili ma Kaholaloa, Honolulu.
E kuai ia aku ua Huluhipa he nui wale ma ke kumukuai makepono no ke dala kuike.
Honolulu, Feb. 16 1880. 961-tf
HEAHA !
Eia no. Ua manaolana au e hui me na Makamaka e noho nei maloko o ka Pilikia ma Waimea ma ke Kau Kiure o Novemaba, e hiki mai ana.
AUHEA OUKOU NA MAKAMAKA MAI
KAU, KONA,
KOHALA, HAMAKUA,
HILO a me PUNA,
Ina ua Pilikia Oukou no ka Loio ole nana e Wehewehe mai ko Oukou Pilikia, ma ke Oki Mare, a ma kekahi Pilikia e ae, e palpaia koke mai ia’u, a Na’u no e kokua ia Oukou ma na hihia a pau me ka uku emi no. Ua ike Oukou ia’u ke Keiki o ka Aina a ua maa Oukou i ko’u hana ma na Aha. Mai kali oukou a hala ka manawa kupono. Na’u na
D.H. Hitchcock Loio,
Hilo, Iune 8, 1880. 968 4m
KALE KULIKA,
LUNA HOOIAIO PALAPALA KUAI,
Molaki, a me na palapala oia ano.
LUNA HOOIAIO PALAPALA
Aelike mawaena o na Haku me na Kauwa.
Luna Haawi Paiapaia Ae Mare
Ma ke kihi o ke alanui Moiwahine me Kaahumanu, kulanakauhale o Honolulu, ko Hawai Pae Aina. 906 tf
KALE NILEKONA.
KAUKA LAPAAU,
Keena ma ke kihi o Alanui Papu me Hotele
HONOLULU.
O na mai o ka Maka,
Pepeiao a me ka Puu,
UA MAKAUKAU OIA MA K LAWELAWE ANA.
955 ly
KO BIHOPA MA
BANAKO MALAMA DALA !
E MALAMA NO MAUA I KE DALA O na kanaka malako o ka Banako, peneia.
Ina hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala $300 a @ i mai paha, alaila, e uku maua i eono hapahaneri ukupanee makahiki, mai ka la o ka lawe ana mai a hiki i ka la o koaa ohi ana, ke waihoia ke dala hoomoe i ekolu malama a keu paha. Aole ukupanee e helu ia no ka hakina o ke dala hookahi, aole no hoi no ka hapa malama.
Ina ohi koke oia i kana dala, aole I hala na malama, @oiu aole ukupanee.
Ina i manao ke kanaka e ohi i kana dala, e pono ke hoike a mai oia ma ka Banako i kona manao ohi, i kanakolu @ mamua o kona ohi ana, a o kana Buke kekahi ka laweia @.
Ma ke kikoo wale no a ka mea dala e haawi ai i kana, a ka Buke kekahi ke la weia ma@
Ma ka la mua o Sepatemeba i kela makahiki a i keia, o houluulu ai i ke dala, a e huipuia ka ukupanee me ka kumupaa o na dala i hoomoeia no na malama ekolu a keu a ma@, ke kumupaa e loaa i ka ukupanee.
Ina oi aku ke dala hoomoe mamua o $300. alaila, hoohoia, pu ka olelo
E weheia ka Hale Banako i na la hana a pau.
851 tf BISHOP & Co.