Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 34, 21 ʻAukake 1880 — KA HOOKUU ANA O KA AHAOLELO. [ARTICLE]

KA HOOKUU ANA O KA AHAOLELO.

Ma k« Poiono iho oei i b»!a ut hookou ia ka Ahaolelo o 1880, mahope iho o koaa oobo aoa no m omhiM ekolu me ka hap«. He kau keia i kaulaoa no ka nui o na haoa «rai«rai ole i hapai ia, a ua hoohoio ia keka« bi. a qo ka hooholo »a no hoi o kahi niau bt« i* kanawmi e hoopoino ai ia Hawan oei. 0 In noi pooe «le ao hoi o ka Bila Haawioa ina kahi mao haawma ku ole i ka hoopoooa< ilai aoa i ka aina, oia hekihi hewa o keie Kao Ahaolelo. Ma ka hookeu ana* aoJe i hiki kioo ae k< Aiii ka Moi, aka ea laweiawe ia ke haae .oa oke Komiaina Aiii la i hoekoha la • kc oia ko Chaoceiior a ke Aaponi me koab tepe. He ouku ioa ka poe makaikai i 4Mia fcaekaa ana. Aohe na Alii. aole m 4wi ke Kaeikela Amenka a meko Beritaaie Aole 10 hoikaaiei a me ka hiehie o kthi auw lUa i *k? U iho ka hai< *Wo Alii

E 54 L» iXiri Poeoe^hou: Ke ho.'ke ia aka oei iiaoa o ojkoa ka enao»o b*aoh i k» p«a aoa o 0« htoa i iii ibo ou(qo« o oakoa iloko o kei* Ahaolelo. U« haain ūi i« oakoa i nt nooooo akibe(e ao& oo ka pooo o k& Noho A/ii a nie ke Aopam, 1 me lu bo«boio «om 1 oa kioaw«i e pomiikii ai ko k&koa «iot i iloha i«, « e faiki «1 boi U'a ke hoopooopooo aka i ke Aapani 00 k« pom&ikai 0 o« me« « paa e noho iu nuiilo 0 ka maiahia 0 ko kakoa nto K»o«wmi. rne ka bootn«u i ka aoho • ioha «o« me oa Aaponi « pta. (/« oaoa 00 hoi au me ka hooia aku 1 kt pooo o ka oakoa m«u ae olaola ana 00 na h«B«rina nui 00 ka hoopae aoa m«i i aa Li. ®afvao«, « 00 ka maiama aoa mai hoi i Ko'u Lahuikaoaka. Ke hoomaikai aku nei Au no na haawioa manawalea aloha aiii 1 haawiia no ka Moiwahine a me ka Ohaoa Alii. Ua waiho 1» aku imua 0 oakoa e Ko'u Kuhina 0 ko oa Aioa e, ke Kuikahi Aloha Kaiepa a Holomoana, a Aeiike Hoopaa 0 na Kanikeia, i hoohoioia mawaena O'u raa o Kou Eieie Kuikawa a Kuhina Aupuni ma Bereiint, a me ka aponoia ana mai e Ko'u makamaka aioha kt Emepera 0 Geremania. ENA 'Lll AME KA POEIKOHOU: \.• Mt ko oukou kaawaie ana aku, a hoi aku mt ko ookou mta wahi noho, e iawe pu aka oakou me na manao kuhohonu a koikoi hoi, no ka hooholo ana aku i na hana ma na iaia a pau o na Oihana 0 Ko'u Aupuni, a 1 hiki ai ke lawelawe ia na pono a me na pomaikai 0 ko kakou Aina i aioha nui ia, me ka hooia naauao io ana iho i ke au 0 ka holomua 0 kakou e hoopomaikai la nei i keia wa. Ano la. ke kokaia aku nei Au, ua hookuu ia kei« Ahaoieio.

Mahope iho o ka hookuu ia ana o k* Ahaoleio i ka Poaono iho nei, ua kauoha aku ka Moi i kona poe Kuhina e hoihoi mai i ko la!:ou mau palapala hookohu. He nui ioa n < nune ana a me na wawa olelo ana iwaena o na ano kanaka a pau no keia hana a ke Ahi. (Ja kahaha like ka poe noonoo o keia a me keia lahui no na mea 1 haoa ia, a no ke ano kekahi o ka hana ana. Aka, ua maluhia no nae ke kulanakauhale. Ma ke kakahiaka o ka Poakahi iho ua hooiaha ia mai ka Aha Kuhina hou. O J E 8ush, Kiaaina iho nei o Kauai, ke Kuhina Kalaiaina; C C Moreno, Kuhina o ko na Aina e; iM Kuaen, Kuhina Waiwai;VV CJones, Lunakanawai Hoomalu iho nei o Honolulu, Loio Kuhina; 1 ka wa i hoopuka ia ai keiapapa Kuhina hou, ua kahea ia ma na olelo hooinha i pai ia ma naalanui he halawai mnkaainana nui ma Kaumakapili no la ahiabi Poakahi. Ma ka hora ehiku o ia ahiahi ua piha o Kaumakapili a hu iwaho. LTa ku na kaoaka maluna o na noho, ma na pukaaniani a mawaho o ka lanai; a he lehulehu wale kai hoi aku i kauhale, no ka iohe pono ole ia o na mea e hana ia ana maloko. Ua koho ia o G W Pilipo a me W H Kakela i mau Luna hoomalu, o o H Makapolena me Keoni Kalama i mau Kakuuolelo. Ua paa keia halawai inai ka hoomaka ana a hiki i k« pau ana o na hano. Ua hoao kekahi poe i hele ae e wawahi i ka halaw«j, a e hoohaunaele i ka hale, aole nae i hiki. Ua mahalo ia ke ahonui a me ka malu lokahi o ua anaina nui nei imua o na hoao ana no ka hoohaunaele ī na hana. Mahope īho o na .kamaiiio ana o Kakela, Dole, Kapena, Aliolo, Piiipo, Henele Walakahauki, a me ka hoao hiki ole ana a Kakina e kamailio, hooholo ia iho la kekahi olele hooholo, e hoike ana i ka manao hoapono ole a na makaainana no keia hana a ke Alii. O Aholo a me Kapena kai kue i ka olelo hooholo, me ke kapa aku i ka halawai. he halawai kipi. 0 Pilipo, Dole, Kakela,a me Walakahauki kai kokua i ka olelo hooholo me na olelo kupono. Ua ninau ia ka olelo hooholo. a ua hooholo i«, aole paha i iwakalua ka poe kue. Alailt ua koho ia he komite nana e hoike aku ka manao o ka halawai ma ke ano kupono imua o ke Aln, he umikumamakolu lala o ke Komite. Alaila hookuu ia ka halawai me ka maluhia. Ke hoopuka nei makou i keia la, ma ka oleln Hawaii i ka palapala noi i ka Moi ī hooholoia ma ka halawai makaainana ma Polelewa i ka Poakolu iho nei. I ka minawa a Mr. Cartwnght i hai mai •i i kela anaina, ua hoopauia o Moreno, poha nui »e la lea leo hauoli o ke anaina holooko«, a raa ke noi a Mr. Cartwright, i kokuaia e Mr Pfluger, ua haawiia ekolu huro nui no ka Moi Kalakaua e ke anaina a pau, £ia maeoa o kakou kekahi poe manao ino e imi ana e hoino wale i na manao a me na makemake o na haole. Ke hawanawaoa oei keia poe iloko o na pepeiao o kanaka Haw»ii, ua makeinake ka na haole e hoohiolo i ka noho kuokoa ana o Hawaii nei. Aohe oiaio o keia. Aole pela ka makenwke o na baole e noho nei ma keia aina, a ua ike ia keia ma ko lakou mau haiolelo raa Polelewa. Bia ka oiaio maoii; aole i makei make oa haole i ke kukoluia ana o kekahi mana »upuni e ae maanei, aka, ua make(Oake ao lakou e onipaa mau ke kuokoa ana o ke Aupuni Hawaii. Nolaila, ke maoao I nei lakou he pono e kohoia oa Kuhioa ooI loko o k* poe noiau, a koikoi. a i hilinaiia e | ka lehulehu. i mahaloia mai ko kakou Au- | p«oi e oa Aupuni e ae, a i paa pono kona ' kulana me ka heieiei o!e : | I k* Lam, ca Mot KiuinuA, K KA Makoi.—O na mea i kakau looa ma(alo iho nei, he poe makaaioana, a me na | kopa o ke Aopuoi Hawaii, ke makemake | aei csakoo t hoike ako imoa o Kou Kiekie, | i ka koomaha o ko makou maoao no ke aaa ■ kaknalaoa o ka eoho ana o Hawaii oei,

* mamali o fca boo'*Aha#ia an» iho «ie 0« ki Moi K:ek.e o ka Aba Kahiha hoa i ko< koluia peoei: Hoo. Jno. E. Bosb, Kohioa Ktktatoa Mr C. C. Moreno, Kohioa o ko i» Aioi c Ker, M. Ka«ea, Kub»ot Wtivrai W. C. Joofs, Loio Kuhioa Ke ooi haahaa aka nei makoa e ac ia oa kou e hoike ako. aole makoa i hilioai i 01 mau Kuhina nei. Aole iakoa he oua mea kopono e hoike no ka waiwai, ka oaaoao i me ke kalaoa maikai o oa makaainaoa m aa aa haole e ooho oei malak) o Koa miia, i ka Moi i A mamuh o ko lakoa oei bookofat ia ans. ua hoeha maoii ia makoa. oiai 01 hooaawaiiwaiiia ka manaoiana i ka maiahii o ka ooho ana, a me oa pono waiwai; aol< hoi oia waie oo, aka ua poho oo hoi ma ka emi aoa o na knma«waiwai i hopohopoii ma keia hope aku. Me ka minamina i keia hana Au e ka Moi, ma ke koho ana i Aha Kahina, i kauo< ha ia ai makou mamoii o ko makou maoae maikai a me ko niakou aioha aina e paie ako Ke noi haahaa aka nei makoa e maiiu mai oe ka Moi i keia hoike an« o ka manae o ka poe i koo i kou Aupuni i oa wa i haia a ua piii paa iakou me ia no oa wa ma keia hope ako, a e hookohu oe i ioau poo lavre< lawe a makou 1 hiki ai ke mahalo, a kokua pu no hoi ma na hana. A e puie mau aku kou poe oonoi.