Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 30, 24 Iulai 1880 — MOOLELO O KA Ahaolelo Kau Kanawai o 1880. [ARTICLE]

MOOLELO O KA Ahaolelo Kau Kanawai o 1880.

! La H.o-a 5S Poakoln luln 14. ISSO. j ! Halaw-ii ka Hale elike me ka mea niau. | Olf.lo Hooholo me n.a bila. Na Kaunamano he hoolaha kanawai e hooioli ai i ke kanawai. Ina i kue ka olelo i H iwaii i ka o!elo Bent".nia e mannoia o ka ; j oielo Beritann i.a pololei. | Mai a Kapahu he hoo?aha kanawai he I | hooioh i ka p.<uku 364 o ke Kanawai Kivila. j | Kapaeia na ruia a heluhelu ia ka bila no ka | wa mua. Wuihoia ma na rula. j j Ma ke noi a Mahoe. ua kapae la na rula | j a heluhelu alua la kela kanawai ma kona poo. I I Ma ke noi a ke'l.i Bush, a me Hanuna, ; ; ua hooholo loa ia ka bi!a me nn hoopono- > i pono. i ; Noi o Mnhoe, ua kauohu ia ka btla no ke i j kaknu poepoe a heiuhelu akolu » ka Poaono. j Hoike wai ke Kuhina o na aina e i keka-; ; hi pilapala mai a Haie Swinton m»i, a ua ! ; noi pu mai oia e waiho pu ia ua pahpala I* I me ke komite i koho ia no ua bila kanawai ; la e haawi ana i uku no Ha!e, aponoia. Ma ke noi, ui hapaiia na hana o ka La. Na Haxa o ka La. | Hapaiia ka noonoo «nao ke kanaWai hoo-1 huihui a hooponopono ai > na aohau kuloko; : o keia auponi nm a o ke komiee o ka Hale. = A o Aholo ma ka noho. A ua hoo/nakaīa ; | ma ka pauku 56 aku. Ma ke noi. ua hoopanee ke kom te a noho hou i ka horra 1. ; Noho hoa ke konme o ka Ha'e e like me Ma i honpanee »a 4 i usai ka hora 12 naai. Lilo | ; noi ka Hale » ka hoopaapna wale no. A » ka hoopau ia ana o ke komile ua hai ia aku ka Ha?e «a hooholo »a ka bila me na hooponopono o na pnuku he 19. E noomaka ans ma» ka paoku 50 a hiki i ka pauku 69- ila ke no» ua hoopaaee la *popo. La Ha.na 59 Poaha lu'ai 15, 18S0 Halawai ka Hale e like me ka mei maa.

N'A HA-Na. 0 SA LA. Hapaiia ka noonoo ana o ka bil* kanawai e kuu akea ai i ka waiooa. j Ma ke aoi o Kaiea, ua helahelu akolo | ka biia oia ke poo. Noi o Mahoe e hooholo loa. Noi o Pilipe ! e kapae !oa, a haiolelo ikaika mai no ka hoo' papee ioa Kue ikaika mai o Nawahi me ka haioleie rnoakska no ka pono e kuu ia ka waiona. Ma ke noi, ua nmau ia ka hooholo loa a ; me ka hoopanee loa, Noi o Kauiukou e kikau ia na ae me na Ma ka Hoopanee loa, W*ila, S. K. Kaai, Preston. Na Hons. Ake, Parker, Kuihelani, Kakela. Loke, Kauka, Kaulukou, Nawah», Wood. S. W. Kaai, Pilipo, G. N. Wilikoki. Huina he 15 Ka poe ma ka hooholo loa i kahila, Keau, Kanoa. Kahanu, Bush, Kunuiakea, Lilika- ! hni Biker, Kalama, Kahulu, Kaanaana, ! Ahoio, Nahaku, Kalua, K. Wilikoki, Wahine, Kaunamano, Kapahu, Glendon, Mahoe, Kuapuu. Kakina, Beckley, Kupihea. Huina he 23. A ua waiho ia 'ku no ke kakau inoa. Hoomaha hora 12 hoomaka hora 1. Heiuheiu pakahiia na pauku o ke kanawai haawi laau lapaau manawaiea i na paahana me na ilihune imua o ke komite o ka Haie. 0 Aholo ma ka noho. I ka hoopau ia ona o ke komiie, ua hai ia aku ka Hale,ua hooholo loa ia ka bila me n:i hooponopeno. Ua kauoha ia no ke k<\kau poepoe a heluhelu akolu i ka Poalua. Kapae ia na rula a waiho mai la o Kalua Lunahoomaiu o ke komite wae i ka hoike no ka bih kanawai a Keau e noi ana i uku hoomau no Hale Swinton, ua noi mai ia komitee apono aku. Kauoha ia e kakau poepoe a heluhelu akolu i ka Poalima. Kapae hou ia na rula a heluhelu mai oia hehoopii mai ka Oihana Kinai Ahi mai o Honoluiu, e noi ana i $200 mawaho ae o ka haawina mau. N'oi o Hanuna, e kapae ioa ia. Noonooia ke l'p.nawai e paie aku .u i na haiawai hookuiVna k<t moana. Kauohaiae kakau poepne a heiuheiu akoiu i ka Poaha. Noonoo ia ke kanawai no na auhau kuioko. E hoomuka ana ma ka pauku 70 'ku. i\la ke noi, ua waihoia ka pauku 6S i ke komtte wae. Nahaku, Preston, Kauiukou, S. K. Kaai, Nawahi. Hoopanee ka Hnle. La Hana 60, Poulima lului 16, ISSO. | Halawai ka Haie e iike me ka mau. Hoike Komite. Mai ke komite pai mai he hoolaha, ua p»u i ka paiin ke kanawai e piii ana 1 k» hooponopono ana o ka Oihana Mare, a ke panee ia aku nei. Mai ke komite wae i kohoia, no ke kanaI wai e pili ani i ka hooluolu ana i na Oihana ) hoomana, ua kapae ue ke komite ī kekahi pauku o ka bila a ua noi mai e hooholo loa. Noi ka Loio Kuhina e waiho aku ka hoike n keia komite i ke komite hooponopono I i ka pauku 6S o ke kanawai auhau kuioko a fK» ia komite e hooponopooo; aponoia. Mai a Kapahu Lunahoomalu o ke komite wae. i kohoiu no ka noonoo ana i ke kulana S maiama o na Hale noho, ua hooponopono ke koinite i kekahi pauku o ka bila; a ua noi mai e hoohoio loh no ke kakau poepoe. Ma ke noi, ua hookaawaieia ka Poaiua i ta e heiuhelu ekolu ai. Na Olelo Hooholo me na Bila. Na Kaunamano he hooiaha kannwai he hooloii i manaoia no ki pauku 60 o ke kumukanawai;,kapae la na rula a heluhelu ia ka bila no ka wa mu»; kapae hou ia na rula a heluhelu aiua ia ka bila ma kona poo, kauohaia no ke kakau poepoa a heluheiu akolu ia ma ka Poalua. ; ' Na Hoapili mai he olelo hoohoio e kau* | oha ana i ka Lunamakaainana o Makawao i e mihi imua o keia Hale a imua o na Hoa | Hanohano o ka Haie a e hoihoi aku i na po- : ho a pau o ka Lunamakaainana helu elua o 1 Waiiuku. No ka noao mau o ka Luna o j Alakawao e hakaka me na Hoa o keia Hale; \ waiho waie ia. Noi uiai o Hanuna ī kana Oieio Hooholo e pil» ana i ka hoohaiki i na ohua eemoku. Auhe» i« ua wahi biia nei. | Hoike mai ke komite i waiho ia aku ai i ua Oieio Huohoio ia a Poakahi lawe ia mai. Ma ke noi, ua hap»iia oa haoa o ka ia. Na Hana o ka La. | Ke kanawai aahau kuloko ua hoopaoee īa ; a Poakahi. Noonoo >a k* biia Haawiaa ma kona heluhelu akolu. aka, ma ke noi. ua hoopaoee \ ta a Poakolu. Heiuhelu ilua iqi o ke Kinawai e hooloU ai i ka Pauku i o ka Mokuna 39 o ke Kaoawai Karaima. Kauoha iaekakau poe" poe a heluheiu akolu ma ka Poaiua. Heluhelu akolu ana o ke kanawai e hoo loh ai ) Wa mokuna 13 o ke Kaoawai Kit<U. £ piii an» i ka hoonoho aoa ma> i eiima Lunakaniiwai Kiekie o ke aupuni. Ma ke ooi, ua hoopanee loa ia. Ke Kaoawai e hooioli ai i ka p«uku 1

\ mokuna o, o na kanawai IS7O e pi:i a .a » i ka pil» waiwai. ] Ma ke noi. e-a haawi la ike kom;t? wae: [Nah.'ku, Kakini, Pre«ton, Kau?ukou, Na» wah:j HeluL- u lua ana oke kanawai e heoioli |ai i ka pwuku 2 mokuua 46 o nn kanaw») o jo 1562 e p'ii »ioa i na Agena Hooīaio Pala- ' paia Kepa, Ma ke uoi ua waiho \% t ke komite wae: Kauiukou. Ka:ua, Ahoio, Kakma. Liltkvt(ant. Heiuhelu ulm ana o ke k*n*wat e houloii ai i ka pauku 57 o ke Kanawai Kiviia. E piii ana i k« uku o na iaikini kuai. Ma ke noi. ua haawiia i ke komite wae: Nawahi. Kaiua. Ake. S. W. Kaai. Hoomana 12, hoomaka hora 1. Ke kanawai e hookepu ano o oa mea gula i hanaia i a keia aina a ma na aina e paha. Ma kon<t neluhHu alua ana. Kauohaia e poepoe a heluheiu akolu i ka Poalua. ■ Heluheiu aiua ana i ke Kaoawai e hoo- 1 pau ai i na auhnu piiikino o na makua mea keiki eluna e oia maikai ana. ISoi o Hanuna e huawi keia kanawai i ke ; komite e noonoo nei i ka pauku 68 o ke ka-! nawai auhau kuloko, hpohoioia. ' Heluhelu nlua aaa o ke kanawai e hooio- | li ui i ka Pauku 1477 o ke Kanawai Kivila. I Ma ke noi, ua waihoia i ke komite wae. Aholo, Nnhaku, Kuhina Waiwai, Kauka, Kahulu. Heluhelu aiua ana o ke kanawai e poni ; ai i na Moi o Hawaii nei, hoopanee ka Haie,; La Hana 61, Poaono lulai 17 ISSO. Halawai ka hale e tike me ka mau. j Hoike Komii». j Mai ia Kipikonu Lunahoomalu o ke ko- j mite wae : kohoia no ka bila kanawai a ke j 'lu Bush e pili ana i ka hoohoihoi ina alunui kaa mahu. Waiiioia ma ka papa. Kapae ia na ruiu a waino mai o Nahaku j ika bila knnnwai e hnawi ana i uku hoo- ! mau no S. P. E. Kahaieaahu. no kona noho j ioihi ma ka Oihana Lunakai.awui apana no i Ewa ī pau no ka mai makipo. Kapae la ■ na ruia a heiuhelu alua ia ma ke poo. i Noi o Kahmu e hoop.mee loa aponoia. Hoolaha mai o Lilikaiani ne bila kanawai ; e pili ana i na iua huna o na iwi o na aiii Hawaii. Ma ke noi a Kaulukou, ua hapaiia na ; hana o ka La. I Na Hana o ka La. j Hapnna ka noonoo ana o ka hana a ka j Hale i hoopanee ai mii ka Poaiima mai. Oia hoi ke kanawai e poni ai i na Moi o Ha-; waii nei. ! Haiolelo ioihi mai ka Hon. Kipikona me f ka ono. a hnopuka m;ti la i keia: Okawa | anei keia a k;tkou e nono ;n a «umeume i | kekahi niea kuponu e hook»u tho ai maluno i o ke poo o k<i inea a kakou i hoonoho aku ai | mnloko o kela Hale nnni. Ua haawi iho ; nei kela Kau i mau daia no ke kukaiu ana i : Haie nanī no ko kakou aupuni, a i aha hoi f ka keia Kau e panai ;jku a»? Aoie nnei e imi knkou a noonoo i kek.*hi mea e knu iho ai ma ke pou o ko kakou.Moi. oia hoi e han- ; wi ia i puu drtia e imi ai i mau pohaku naeii e okom» m iloko o kekahi k'iiaunu gula a ' hookau ih<» mn ke poo o ka mea e noho la i \ kela Haie. 0 ko kakou hookau ana aku i ! keia Kalaunu nani maluna ona oia kekahi beritj o ko kakou aioha mau ana aku laia h ! me ko kakou hoopili mau ana aku laia a peia oia me kakou, omi no kakou no ko kakou > alii. apeia no kakou e hoohiwahiwa mau ai iaia. He hewa anei ia? He mea hewa I anei ike kane mare ke haawi i kaoa waht- i ne mare ko iaua komo mare. Aoie anei oia : kekahi benta o ko iiua aioha a ow<»i o ouj kou e hooie ae? (Ua paipai nui ka HaJeJ I Mahope iho o kekahi uiau kauna huaoieio ! miloln. ua hooki iho ia ua Kipikona nei i : kana Haioieio. | Ua kue «nai o Nawahi ika biia no ka i mea, ua kue i ka pauku 15 o ke kumu ka | nawai, no 1 hora kona kamuiiio ana. Haiolelo mai ka Hon. Aholo me ki mo(laelae ame ka pakika. ua wehe ia na nu-1 : piii a pau ike kanawai, a ua haia ae ia ka i oleloia ana i ke kue kunnu kaoawai. Oiai j aoie i hooholo ia ka bda Haawina. Eia no : imiia oka Haie. A ua waihoia'ko hoi keia • | kanawai poni i na Moi na ka Haie e ae m«i, a ina ua ae ka Hale, ota ka pauku 15 oke ; Kumukaoawai i apono a\. A >na hooie ka < Haie t ka haawi, s hoolilo waie la ke daia 1 me ka ae oie i«. aiaila.ua kue ia i ke Ku- \ mukaoawai. A he nui a*u oa huaolelo e paI iaha ai na kumu paie. ! Mn ke noi ua kahea hoaaeme na hoole. | Ma ka hoopanee loa,Kikela, Kaoouke», I Kaulukoo, Nawahi, Wood, S. W. Kaai. Pi- ; lipo. G. N. Wiiikoki B.—Ma ka hooie i ka ( hoopanee ioa. Kaoo», KahaQu/Parker, Kuii heiani, Martin, Loke, Bush, Liiikaiani, ker. Kalami. Kahulu. Kianaana. Aholo Kip'kona, Nahaku, &»lua T R. Wilikoki, Kakina, Gleodon, Hanaoa, Wtbine, Kauoama- | 00, Kapahu, Mahoe, Kuapua, Kupihe, he 2S. Hoopanee I» Hale.