Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 30, 24 July 1880 — Page 2
| This text was transcribed by: | Elise Higashi |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ma ke Kauoha.
O KA poe malalo iho kai hookohuia i mau Komisina Luna Helu no na apana Auhau o ke Aupuni no ka makahiki 1880.
OAHU
Honolulu.......................................................................................................................C. H. Judd.
Ewa & Waianae..........................................................................................................Frank Brown.
Waialua......................................................................................................................D. Kamaiopili.
Koolauloa....................................................................................................................W. C. Lane.
Koolaupoko..............................................................................................................H.E. Whitney.
MAUI
Lahaina………………………………………………………………………F. H. Hayselden.
Wailuku...................................................................................................................L. Aholo
Makawao……………………………………………………………………………...…K. B. Friel
Hana…………………………………………………………………………………J. K. Hanuna
Molokai & Lanai...................................................................................................S. Kahoohalahala
HAWAII
Hilo............................................................................................................L. Severance
Puna...........................................................................................................................Awai Akau.
Kau…………………………………………………………................……………….R. C Searle
Kona Hema………………………………………………....................................…...….D. Nahinu
Kona Akau……………………………………………………………………………..J. G. Hoapii
Kohala Hema……………………………………………………………….......…….S. H. Mahuka
Kohala Akau………………………………………………………………......…James Richardson
Hamakua…………………………………………………………………………..Francis Spencer.
KAUAI
Koloa………………………………………………………………………………….A. Palekaluhi
Waimea……………………………………………………………………………...A. W. Maioko
Niihau.........................................................................................................................S. K Kuapuu
Hanalei……………………………………………………………………………………S. Kaiu.
Kawaihau……………………………………………………………………………..John Kakina.
Lihue..........................................................................................................................Paul P. Kanoa.
SIMONA K KAAI, Kuhina Waiwai.
Keena Waiwai, Iulai 1, 1880.
O KA uku Komisina e uku ia i na poe Luna Helu no ka makahiki 1880, penei no ia, no Honolulu nei, elua me ka hapa keneta, no Lahaina, Wailuku, Makawao, Hilo a me Kohala Akau, ekolu keneta, a no na apana e ae i koe, eha keneta.
SIMONA K. KAAI, Kuhina Waiwai.
Keena Waiwai, Iulai 1, 1880. 978 3t
SIMONA K. KAAI, Kuhina Waiwai.
I ka poe kukulu hale.
UA makemake ia na poe kukulu hale no ke kukulu ana i ka hale paahao o Oahu. E ike ia no ke kii a me na hoolala ana ma ke keena o ka Luna o na Hana Aupuni mahope o ka Poaha, ka la 16 o keia malama, mawaena o na hora 10 kakahiaka a me ke awakea, a mai ka hora 2 a hiki i ka hora 4 auina la.
E kakau ia na noi, "Na poe kukulu hale," ma ka waiho ana ae i ke Keena Kalaiaina mamua ae o ka Poaono, ka la 24 o keia malama, ma ka hora 12 o ke awakea.
Aole ke Kuhina Kalaiaina e hoohui iaia iho i ka mea noi haahaa. SAM'L G. WILDER Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Iulai 13, 1880. 972 3t
$15. MAKANA NO KA POE MAHI RAIKI.
I mea hoohoihoi no ka mahiai, e haawi ana ka NUPEPA KUOKOA i kahi mau makana elua. he umi dala a me elima dala, no no na kukmumanao waiwai a elua e pili ana i ka mahi raiki iwaena o kanaka Hawaii. E hookomo ia mai na Kumumanao i keia Keena mamua ae o ka la 30 Okatoba o keia makahiki. E hoomaopopo ia iloko oia mau kumumanao no na loina a me na rula kupono no ke kanu ana i ka raiki—Ka hoomakaukau ana i ka aina. Ka wa kanu, ka malama ana a me ka ohi ana a me ka ohi ana, a pela aku. E hoike pu ia mai no hoi na manao hoolana a hoohoihoi i ko Hawaii nei lahui no ke komo kino ana a lawelawe maoli me na lima ma ka mahi raiki.
O na kumumanao mai ka lima mai o na kanaka Hawaii maoli wale no ke ae ia.
Mahope aku e hoike ia na inoa o ke Komite nana e hooholo ka pono o na kumumanao.
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.
No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1.
Dala Kuike ka Rula.
KOMITE HOOPONOPONO
Sam’l Kaaikaula,
Hezekia Aea.
POAONO, IULAI 24, 1880.
Ma ka Poaono o kela pule aku nei, ua hooholo ka Ahaolelo i ka bila a Aholo e hoolilo ana i $10, 000 no ka poni ana i ka Moi. Ua kokua ka NUPEPA KUOKOA i na wa a pau no na haawina kupono no ka hoolako ana a me ka hoohanohano ana i ka Noho Alii: aka, o keia bila a ka luna o Lahaina, aole keia he mea e hanohano ai ka Noho Alii, a e ikaika ai hoi. Ihea la kahi i waiho ai keia noonoo no na makahiki eono i hala ae nei, a akahi no a loaa ia Aholo? Iloko o ke au o na Kamehameha ua lawa a piha ke kuleana alii a me ka hanohano Moi iloko o iakou iho, aole ma ka poni ia, aka, ma kea no alii maoli no, a ma ka hookele ana i ke aupuni mamuli o ka naauao kohu alu. Aole anei pela keia? A ina paha ua manao ia he mea kupono keia no ka hoohalike ana me kahi mau aupuni e ae, ihea kahi i waiho ai keia manao a hala ka manawa kupono? A ina hoi he mea paani wale no keia, he mea kupono ole keia uhauha wale ana i na dala o na makaainana. O ka pono, oia ka hanohano o ka Noho Alii.
HE MANAO NO NA HAOLE
WAIWAI O HONOLULU.
O MAKOU, ka poe nona na inoa malalo iho he poe noho ma ko Hawaii Paeaina, me ko makou mau oihana imi waiwai e hilinai ana maluna o ka malu, ka hoopono a me ka holomua o ka aina a me ka ikaika o ke aupuni, ke manao nei makou he wa kupono keia no makou e hoike ai ma ke akea no ko makou hilinai i ke Kuhina Kalaiaina e noho nei, ka mea Hanohano Samuel G. Wilder, a ua hooikaika ia keia manao ma na hoike maopopo ana i loaa mai no kona makaukau ma ka hooko ana i na hana aupuni, iloko o na makahiki elua i hala ae nei, me ka nana pu ana aku no hoi imua no na hoolilo ana no na makahiki elua e hiki ana.
Honolulu Iulai 20, 1880.
C. Brewer & Co B@ & Co
W. L. Green G. W. Macfarlane & Co
A. @ H. J Agnew
J. T. Waterhouse C. Afong
H. K. Mcintyre & Bro M. B. Grinhaum & Co
Gideon West Whitney & Roberston
S.L. Austin S.B. Dole
Hyuna & Bros. C.P. Wani
A. W. Bush F. A. Schaefer & Co
H. Turton E.P. Adams
@, Iron Works per A. Young Dillingham & Co
John H. Paty F. Banning
Castle & Cooke E.O. Hall & Son
H. Hackfeld & Co Lewers & Dickson
A. W. Pierce & Co J. A. Hopper
Henry May & Co M. McInerny
He mea hiki ole ke huna ia, ke ulu nei ke @ iloko o ka poe naauao a me na puuwai a oha ia Hawaii no ka hoomau ia o ke kuokoa o ko kakou aupuni, ke hooko ia na hana e hooholo ia nei e ka Ahaolelo. O ka moolelo hookahi o na aupuni o ka honua, i haule iho mailuna mai o ko lakou mau kulana kiekie a lilo i mea ole, oia no ke hana ia nei i keia wa. He piha haaheo mamuli o ka waiwai a me ka lealea; na ia mau mea i hoohua mai i ka hewa o ka hana ana, a na ka hewa i hoopuka mai ke ino o ka noho ana o na kanaka, a na ke ino o ka noho ana o na makaainana i wawahi iho na kia o ka pono aupuni, a hiolo iho la ke aupuni: aohe wahi meheu iki o ka pono kuokoa i koe mai. Pela o Roma i hiolo ai. Pela ka haule ana o Helene. Pela no hoi i poino ai o Asuria a me Babulona i ka wa kahiko loa. A pela no hoi i aneane ai e poino o Kaleponi iloko o na makahiki mua o kona noho aupuni ana me Amerika Hui. Ua lilo ia ana, no kekahi manawa, iloko o na lima o ka poe hana pono ole i na kanawai pono; a ua ulu na haunaele ino loa, mahuahua ae la na pepehi kanaka weliweli, malu ole ke ola a me ka waiwai, a aneane pio iho la ke aupuni iloko o ka haunaele. O ke kumu hookahi wale no i pakele ai o Kaleponi, oia ke ala ana mai o na makaainana a mamuli o ka Pono lakou i hooponopono ai me ka pololei, a ola hou ke aupuni. Iloko o ka makahiki 1849 a me ia mau makahiki mai keia poino ana o Kaleponi.
Aole oe, e Hawaii, i kiekie loa mawaena o na aupuni, he pokii loa oe, aka ke kau e mai nei na hiohiona pono ole maluna o kou aouli. I ka wa a kekahi lahui e kapae ai i kona poe kanaka naauao, a wae i ka poe noonoo ole a me ka poe kolohe nana e hana na kanawai; i ka wa e lilo ai ka poe ike ole a me ka poe apiki i poe hoa kuka no ka hookele ana i ke aupuni a me ka hooponopono ana maluna o ka lahui, oia ka wa e hoomaka ai ka poino maluna o ka aina, a he poino e make ai ke aupuni ke ole e hoololi ia. Aloha wale oe, e Hawaii, ke hea mai nei ka leo o kou poe kaikuaana iloko o ka ohana aupuni o keia honua, e nana i ka pali kahi a lakou i lele ai, i ka lua kahi a lakou i haule ai, a e alo ae ma kahi e.
Na Hoike Kula.
Ma ka Poakahi, Poalua a me ka Poakolu o keia pule i hoike ai na kula la o ke aupuni, ma Waikiki a me Kawaiahao. Maloko o ka hoike a ke Komite nana i hoike e ike ia ai na kulana o na kula a me na kumu nona na kula makaukau. O ko makou manao, he mea pono i ka Papa Hoonaauao ke hookuu aku i na kumu inu awa a pau, aole lakou i kupono no ke alakai ana i ko kakou poe kamalii. He mea ku ole i ka hoohanohano ana i na kamalii a i ka hapai ana ia lakou iluna ma ka naauao, ken oho mai ko lakou kumu a alakai no hoi, he kanaka i hele a piapia na maka a nakakaka ka ili i ka awa. He mea pono no hoi ke hoopau ia na kumu naaupo; no ka mea, pehea la e hiki ai i ka mea naauao? Aole hiki. Ma ka Poakolu nei i hoike ai ke kula kaikamahine ma Pohukaina. Aole makou i hiki kino aku iloko o keia kula, aka, na lohe ia mai ua maikai ka hoike.
Ma ka po Poakahi iho nei na hoike haiolelo a me ka himeni o na haumana o Kehehuna, ma ka halepule ma Peleula kahi i hoike ai. Ua piha u ka hale, a o ka hapa nui paha o ka poe makaikai mawaho, e kiei aku ana ma na puka aniani a maluna o na pa. Ua maikai no na hana a pau, a ua hoike ia mai ka hoomanawanui o na kumu a me na haumana pu kekahi; ua hele mua na haumana. Iwaena o na haiolelo, o na mea i oi ma ka manao o ka poe makaikai, oia o Sam’l Mahelona, David Kaluhi, Kinikake Langhern a me Lui Mahiai. Maikai ka lakou mau haiolelo, moakaka ka puana ana i ka olelo. Ua mahalo ia no hoi ka hoomanawanui o na haumana e ae a pau, no ka mea, ua oi aku ka paakiki o ka olelo haole i ko na olelo e ae; a ma ka nana ana, ua hoomanawanui io no na haumana ma ka imi ana. Ua pahola ia na hoomaikai ana maluna o Walakahauki makua no kona haawi wale ana i ka hale no keia hoike.
Ma ka Poaha iho nei i hoike ai ke kula ma ke alanui Papu; he kula piha keia, a ua maikai no hoi na hana a pau.
MA ka Poaha iho nei ua pahola ia ae kekahi lono no ka Hui o na Haole Kalepa o Honolulu nei, a ua hooholo iho lakou, wahi a ka lono, me ka lokahi, e hoopii aku imua o ka Moi, e noi ana iaia aole e kakau i kona inoa ma ka bila waiona a me ka bila opiuma i hooholoia iho nei e ka Ahaolelo. Aole oia wale no; ala, ua hui pu ia iloko o ka lakou hoopii he no@ e hookapu ia ke kuai ana o na waiona i na ano kanaka a pau loa ma keia paeaina. He mea hou keia, ma he oiaio. Ina o ka makemake io keia o ia poe koikoi iwaena o kakou e noho nei ma na oihana imi waiwai, me he mea la ua ike lakou he ino ka mea e laha ana maluna o ka aina ke ai ia e kuai ka waiona a me ka opiuma.
Maloko o kela pule i hala aku nei, he aneane ekolu haneri o na wahine haole hanohano i hoopii aku i ka Moi no ia mea hookahi, e @ ana i ke alii e kaohi iho i kona lima aole e kakau i ka bila opiuma.
He mau mea ano nui keia a ko kakou poe kau kanawai e nana iho ai. O ka poe nana keia mau palapala hoopii, he poe makamaka no ka lahui Hawaii, a he poe i ike pono i ke ano o na mea e hana ia n-i. O ka manao hookahi no hoi keia o na Makua nana i hookele na pono o ka lahui a me ke aupuni iloko o na makahiki i hala aku nei mahope. Ua hooikaika lakou e hookapu loa ia na waiona imua o na mea a pau, no ko lakou ike aohe waiwai o ka lahui a me ke aupuni iloko o ia mau mea; aka, he ilihune a he poino ka hopena.
HE MEA WELIWELI NUI.
Ma ka hora 9 a 10 paha o ka poeleele ana aku, o ka la 8 o Iulai nei, ma Waiohinu, Kau. Ua pepehi ia o Huihui k, a make loa e Alohikea k, ka mea a ke Jure Kolonero i hoomaopopo ai nana i pepehi me ka hoomainoino lua. Ua nahaha loa ia kekahi aoao o ke poo, ma ka hoomaopopo ana, na make o Huihui i pepehi ia me ka pohaku.
Eia ma ka lima o ka mana aupuni ka pohaku i paumaele me ke koko, a me na pono kino o Alohikea i loaa aku ai, ua oki loa ia i ke koko. He ku maoli no i ka manaonao ke nana aku. E hoomanao a na no ka lehulehu a pau; o keia no ka Alohikea i hoopaa ia ai i Kawa, no ka hoohaunaele i ka la koho Moi, ma ka la 12 o Feb. 1874.
Ma na minute mamua koke aku o keia pepehi ana, ua lohe ia aku ka leo kalakala o Alohikea ma ke alanui, e olelo ana i kona hoa hele, “i na aole e haawi mai i kuu dala,--make loa oe ia’u i keia po.” Ua lilo kona leo nui ana i mea e hoala ai i ka lehelehu, a me kona hoomau no i kana olelo pepehi a hiki i ka lohe ia ana aku o ka leo e kahea ana “make wau.” I ka hele ia ana aku e nana; e waino ana o Huihui ua poino loa oia.
Ua holo aku la o Alohikea, a loaa aku la i kanaka maloko o kekahi hale, e hooweliweli ana i k a poe o loko.
Ua waiho ia ke kino o Alohikea imua o ke Kau Jure e noho koke ana ma Waimea, Hawaii. No ka ona ana o Alohikea ke kumu o keia pepehi kanaka ana, a lawe ae i ka mana o ke kanawai i mea ole. Ua nele io o Waiohinu i ka makai ole, oiai ua loihi loa no ka manawa i walaau ai o Alohikea, a hiki i kona lawe ana a hookau aku i ka make mainoino maluna o Huihui Aloha no. O ka ukali no ia o ka rama.
Waiohinu, Iulai 13, 1880.
Ka Nohoalii Ana o ka Moiwahine
Vitoria.
Ua a-e aku ka Moiwahine Vitoria i ke 61 o kona mau makahiki o ke ola ana; he mau makahiki i like aku me umikumamakahi o na Moi i nohoalii maluna o Enelani, e hoomaka ana mai ka poe Noremana mai; Haneri I., he 67 ona mau makahiki i ola ai; Heneri III, 65 makahiki; Edwada I, 67 makahiki; Edewada III, 65 makahiki; Moiwahine Elikapeka 69 makahiki; Iakobo II, 68 makahiki; Geoki I, 67 makahiki; Geoki II, 77 makahiki, Geoki III, 80 makahiki; Geoki IV, 68 makahiki; Wiliama IV, 72 makahiki. –Ma ka la 20 aku nei o Iune, i a-e aku ai o Vitoria i ke 43 o ua makahiki maluna o ka nohoalii o Beritania; he mau makahiki i like aku ka huina me na Moi eha wale no o Beritania i noho ma ka nohoalii no lakou na inoa: Heneri III, 56 makahiki i nohoalii @; Edawada III., 50 makahiki; Moiwahine E@kapeka, 45 makakiki; Geoki III., 50 makahiki.
KULA HANAI O WAIALUA.—E hoomaka ke Kula Hanai o Waialua i ka la 2 o Aug. oia ka Poakahi. E makaala main a makua mea keiki i hoopiha i keia kula me na haumana. E lawe pu mai kela haumana, keia haumana i akahi bola, puna, pa, pahi, o, kiaha aniani, ekolu kihei pili kino, ekolu pale uluna, akahi kihei no waho, ekolu kawele, akahi moe laau, i hela, i paku makika, i bakeke, i dala mahina hou. I ”Lei Alii” i
Himeni Hawaii, i Baibala haole.
MA KE KAUOHA.
UHENE LUA I KA POLI. –Ua kauo hou ia ae ka lehelehu ma ka po Poaha nei, maloko o ka luakini o Kawaiahao, e lohe hou i ka leo o ke Kahuli Mere Kuke a me ka leo tenera kolonake o Chas. H. Turner; ua piha ka hale i na makaikai a ua hauoli na mea a pau me ka mahalo ia laua, a pela pu no hoi ia Miss Sarah E. King, ka mea nana i hoohaihai pu mai me ke Calaroneta a D. Naone, ka Prof. Berger hoi me Heinsen, na laua i kikonikoni houhene mai iluna o ka piano a me ka violina, a na Chas. M. Cooke hoi i kuu mai i ka ne-i halulu o kona leo; ua mahalo makou me ka hoohalahala ole, oiai, ua kau pono ka la i ka piko o Wakea.
Ua paiakuli a ua uluhua hoi ko makou mau pepeiao, i ka lohe mau ana i na hoohalahala he nui mai kekahi poe mai o keia kulanakauhale e olelo ana, heaha la ka waiwai o ka hoopiha ia ana o kekahi mau kolamu o ka Nupepa me ka moolelo o ka Ahaolelo. E na makamaka, ua manao anei oukou no ko oukou ike mau i na hana o ka Ahaolelo i na la a pau, oia ke kumu a oukou i manao ai he hoopiha pepa? Aka aole pela ko makou manao, no ka mea he mau tausani o ko makou mau poe heluhelu mai Hawaii a Kauai, e heluhelu mau ana lakou i ka moolelo o ka Ahaolelo, a ua iini nui ko lakou mau manao e ike i na hana o ka Ahaolelo, a me na hana a ko lakou mau Iunamakaainana.
HOOLAHA A KA LUNA HELU O
EWA A ME WAIANAE.
Ke hoike ia aku nei ka lohe i na poe a pau i ku i ka Auhau e noho ana ma Ewa e hiki aku ana ka Luna Helu ma na wahi i hoike ia malalo nei, no ka helu ana i ko oukou mau auhau:
Poakolu, Iulai 28, hora 12 awakea, ma ka Hale Noho o Keonekapu ma Kalauao.
Poaha, Iulai 29, hora 10 am., ma ka Hale Noho o Keonekapu ma Manana.
Poalima, Iulai 30, hora 11am., ma ka Hale Noho o ka Lunakanawai W. G. Needham Esq. ma Waipio.
FRANK BROWN
Luna Helu no Ewa me Waianae,
Honolulu, Iulai 23, 1880. 973 1t.
Hoolaha a ka Luna Helu o Koolaupoko Oahu.
Ke hoike ia aku nei ka lohe i ka poe a pau i ku ika auhau e noho ana ma ka apana maluna ae, e hiki aku ana ka Luna Helu ma Koolaupoko. Poakahi, Iulai 26, hora 8 kakahiaka ma Holoapee.
Ma Hakipuu i ka hora 10 kakahiaka.
Ma Waikane, i ka hora 2 auina la, ma ka hale o J. W. P. Kamealoha.
Ma ka hale wiliko o Kaalaea, Poalua, Iulai 27, ma ke awakea.
Heeia a me Kaneohe, Poakolu, Iulai 28.
O na kanaka a pau mai Kuuloa a hiki i Kaneohe, e hele mai e hai i ko lakou mau auhau i ka Luna Helu ma ia mau manawa.
H E. WHITNEY (Wini Opio)
Luna Helu o Koolaupoko. 973 1t
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana eha o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o Nika k. i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke Keena Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Elia k. no Lawai Kauai, e hoike mai ana o Nika k. no Kalawao, Molokai, ua make kauoha ole ma Kalawao ma ka la 29 o Mei 1877, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu luna hooponopono ia o ka Poaono, oia ka la 14 o Aug 1880 i ka hora 10 kakahiaka oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha, ma Koloa, Kauai, ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke KUOKOA he nupepa ma Honolulu.
Kakau ia ma Koloa, Hawaii Pae Aina, Iulai 8, 1880.
JACOB HARDY.
972 3t Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.
UA mahuka aku o Keahi ka’u wahine mare me Malatiali ka mea nana i hoomahuka, ka lima keia o ka pule o kona nalowale ana, aole au i ike iki iaia mai kona la i nalowale ai a hiki i keia la a’u e hoolaha nei; ma ko’u lohe wale mai, eia no oia ke huna ia nei e kona poe makamaka maloko o ke ana ma Weliweli, e kekahi elemakule i kapa ia kona inoa o Kupele, a ua hui pu aku no kona mau makua ma ka huna ana. Nolaila, ke hoolaha nei au ma kea kea a ke papa aku nei, aole kekahi mea e malama a e hookipa ia Keahi kuu wahine mare. Ina e ike ia ka mea nana i malama a huna i kuu wahine, e hoopii no au iaia ma ke kanawai. Ua waiho aku au i ka imi ana a me ka hopu ana ma ka lima o ka lunakanawai apana, a aole no i imi iki na makai i kuu wahine a hiki i keia la a’u e hoolah nei. A no ko lakou imi ole, nolaila, ke kauoha aku nei au in a mea a pau e hopu aku lakou i ke kino o Keahi kuu wahine mare i ko lakou manawa e ike ai iaia ma kela a me keia wahi e lawe koke ae ma kahi a ka lunakanawai no ka hookolokolo ana. Ke lohe hou nei no au, eia oia ma Kamoo oa, ma ka hale o Kea kona makemake, a he hele no ua makua ilaila e ike ai iaia. O na makua no o kuu wahine ke kumu o keia hihia, no ka mea, no laua no i malama a hoopunahele loa ia Malatiali ma ko laua hale, a ma keia ano ka launa nui ana o ka’u wahine me keia Malatiali ka mea naha i hoomahuka. Ke kauoha ia aku nein a mea a pau, aole e hoaie ma ii kuu wahine mare, o poho auanei lakou, no ka mea, aole au e hookaa ana i kona aie.
PETER PANIOLO.
Koloa, Iulai 5, 1880. 972 4t*
Ke hoike ia aku nei na kanaka a pau e hele wale ana maluna o na
Aina o Kawailoa a me Lauhulu, ma
Waialua, Mokupuni o Oahu,
Me ka loaa ole o ka ae mai ka mea nona ka inoa malalo iho; a o na ilio a pau e loaa ana maluna o keia mau aina, e ki ia no i ka pu; a o ka poe he mau holoholona ko lakou maluna o keia mau aina, e pono ke hoike ae ia lakou imua o na mea nona ka inoa malalo iho. GASPER SILVA,
Waialua, Iulai 13, 1880. 972 3t
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Kaneualani w, no Hilo, Hawaii i make. Ua heluhelu ia, a ua waiho ia ka palapala noi a J B. Hanaike, ke kane mare a ka mea i make, e noi ana e hooholo ia na hooilina o Kaneualani w, no Hilo Hawaii, i make, a e hoonoho iaia i kahu malama no na kino me na waiwai o na hooilina, oia na keiki oo ole a Kaneualani w, i make. Nolaila ke kauoha ia’ku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poalima oia ka la 27, o Aug 1880, ma ka hora 1 pm, ma ka hale hookolokolo ma Hilo Hawaii, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue, ke hoike ia.
F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni Apana 3 H P A.
Hilo, Hawaii, Iulai 8, 1880. 972 3t
MA ke Keena a ka Lunakanawai Kaapuni Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Kauakuilua k, no Hilo, Hawaii, i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a J. B. Hanaike k, ka lunahooponopono malalo o ka palapala kauoha o Kauakuilua k, no Hilo Hawaii, i make, e noi ana e hoapono ia kana hoike hope a e hookuu iaia oiai ka oihana. Noilaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poalima oia ka la 27, o Aug 1880, ma ka hora 1pm, ma ka hale hookolokolo ma Hilo Hawaii oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoika ia. F S LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni, Apana 3 H P A.
Hilo, Hawaii, Iulai, 8, 1880. 972 3t
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Niheu k, no Hilo Hawaii, i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Naholowaa k, e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Niheu k, no Hilo, Hawaii, i make, a e hoonoho iaia i lunahooponopono. Nolaila, ke kauoha ia’ku nein a kanaka a pau, ke pili, o ka Poalima, oia ka la 27, o Aug 1880, ma ka hora 2pm, ma ka hale hookoloko ma Hilo Hawaii, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana in a nonoi la a me na mea kue ke hoike la.
F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni, Apana 3 H P A.
Hilo Hawaii, Iulai, 8, 1880. 972 8t
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni, Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Kaole k, no Kuihale, Puna, Hawaii, i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Kealohanui k, ke kaikaina o ka mea i make, e noi ana e hoonoho ia i luna hooponopono no ka waiwai o Kaole k, no Puna Hawaii, i make. Nolaila, ke kauoha ia aku nein a kanaka a pau ke pili, o ka Poalima oia ka la 27, o Aug, 1880, ma ka hora 10am, ina ka hale hookolokolo ma Hilo Hawaii oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.
F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni, Apana 3 H P A.
Hilo, Hawaii, Iulai, 8, 1880. 972 3t
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni, Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Kaualii k, no Wailua, Hilo, Hawaii, i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Maiwela w, e noi ana e hooiaio ia ka palapala kauoha hope loa a Kaualii k, no Wailua, Hilo Hawaii, i make, a e hoonoho aku ia Palau k, i luna hooko. Nolaila, ke kauoha ia’ku nein a kanaka a pau, ke pili, o ka Poalima, oia ka la 27, o Aug. 1880, ma ka hora 10am, ma ka hale hookolokolo ma Hilo Hawaii, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.
F. S. LYMAN.
Lunakanawai Kaapuni, Apana 3 H P A.
Hilo, Hawaii, Iulai 8, 1880. 972 3t
I NA KANAKA O HAWAII NEI!
INA I MAKEMAKE
OUKOU E KUAI I
GITA, AKODIANA,
BANJO, OHE, VIOLINA,
PAHU, Hookani Nunui a Liiliii,
HE PONO LOA IA OUKOU KE
HELE MAI I KA HALEKUAI O
GEO. F. WELLS,
HELU 66 ME 68 ALANUI PAPU.
Ke malama nei no au in a Lako Hale o na ano a pau.
Na Noho no $1.00
Na Moe Laau no $7.00
Na Punee nani loa no $15.
A me na ka lako hale piha no ke $45.
Ina i makemake oukou i na Mekini Humuhumu lole, e loaa no ia oukou ka
MEKINI HUMUHUMU AMERIKA
No ke kumukuai makepono, me ka makana he pila Gita maikai a he kii nui paha.
Ua pai iho nei o Mr. Wells he Buke kuhikuhi no ka Huila Humuhumu ma ka olelo Hawaii. A i keia wa, o ka poe e noho ana ma na wahi kuaaina, ua hiki ia lakou ke kuai i ka Huila Humuhumu me ka haawi manawalea ia aku o ke Buke kuhikuhi, a mailoko aku o keia buke e ike ai i na loina o ka humuhumu ana.
O na kumukuai o ko makou mau Mekini Humuhumu, mai ke 40, 45, 50, a hiki i ke $55.
I na i makemake oukou i ka Mekini maikai loa me ke pakaukau akea a me ka huila kala, ua hiki no ia oukou ke hoouna mai ma ka leta ia
GEO. F. WELLS ma HONOLULU.
Me ka hookomo pu iho i ke $55 a nana no e hoouna aku me ka buke kuhikuhi a me ka makana i hai ia. Na oukou no e hai mai i ka makana a oukou e makemake ai.
E loaa no na WATI maikai no ka $7.
Na WATI kau hale mai $3.50, $3, $4, a hiki i ka $5.
Na KAULA WATI no ka $1.00 wale no
Eia no hoi ma keia hale na Laau kii emi loa o ke kumukuai.
GEO. F. WELLS,
Helu 66 me 68, Alauni Papu. 973 3m
UA MAO KA IKUWA ANA
Ke pii mau nei i kela a me keia la ke kumukuai o
NA LOLE HOU, NA LOLE O NA KANE,
NA LOLE MAIKAI, NA PAPALE KANE A ME NA PAPALE KAPU,
A ME NA
LAKO I HUMU LIMA IA!
Ua pau ae nei ka wa a maua i hooko ai i ka nene ihi kapu o ka lehulehu, me ka hoolawa piha ana i ko oukou hialaau. Ua haawi kaulike ia ka pomaikai i na mea a pau. Aka, e hoike aku maua i kekahi mau kumukuai o kela o me keia mau waiwai pakahi, i ike ai oukou i ka Makapuu, e loaa oukou ke kuai mai oukou ma MAUA.
I0 Iwilei kaleko maikai…………..$1 00 1 pihapiha keokeo maikai o ka wahine……..1 00
I0 Iwilei keokeo maikai…………...1 00 6 Iwilei pike keokeo maikai loa...............1 00
I0 Iwilei lepo naio...............................1 00 Hulu oseterika maikai……………………...05
1 apa paku makika………………..1 00
Aia no i kou iini ka hele ana mai a makaikai i ko maua mau Waiwai Hou i loaa
mai nei ma keia Mokuahi.
Na lipine kilika maikai, mai ka 8 keneta a pii aku
Pale ili keokeo o na kane....$50
Papa e kapu o na kane.....25
Kaaini kane....12 1/2
Kakini wahine Balbriggan...25
3 pau kakini keokeo maikai....50
Mkinilima o na lede, kaikamahine a me na kamalu, 12 1/4 keneta, a pii aku.
Papale malumalu la o na lede....25
Palule kalekoa o na kane....50
Paa lole @ kane....5.00
Lekeke kamalii....50
Lihilihi mai ka.....20
Na wai hooluu like ole a pau o na mea i kinohinohiia no ka iwilei....15
Na lei a-i kilika wahine.....25
Lole wahine maikai o lalao.....75
Papale kula @......25
Lei elelele o na kane....10
Huluhipa kakamia elelele a pau....75
6 iwi i kanamu maikai...1.00
Na kamaa keiki he nui wale, no ka paa....25
@ kala liona wahine....10
Papale kane elima dala....3.00
Uhimaka o na ano a pau....50
Mikilima ili 8 pihi....1.50
Mikilima ili 4 pihi....2.00
Mikilima ili 6 pihi....2.50
6 iwilei pulu Canton maikai....1.00
Kaliki merino maikai o na wahine....1.00
Lakeke wahine....1.75
E panai aku no maua ma keia hoike, ina ua makemake oukou e loaa na waiwai maikai no na kumukuai emi, e hele mai o maua la, no ka mea na maopopo ia maua, o ka Halekuai CALIFORNIA ONE PRICE BAZAR
MELLIS & FISHEL,
Oia kahi no oukou e kalepa ai.
UA HALA KA HOOILO,
O KE KUPULAU KEIA O
HIKIKIIKAUOENA!!
Ua ikeia na Lau, ua Mohaha na Pua, ua Paoa ka Nahele i ke Ala o ka
Wai Rose, Vabine, Lukini, Iliahi,
Managolia, Falanatipano me ka Pikake.
KA MOANI ONAONA O KE AHIAHI!
Na Papale wahine nani o kela me keia ano, i kaei ia me na Lipine nani, a i haku pu i
hoi me na Pua ulaula; keokeo, kuiina, olenalena, omaoomao, hinahina
a me ka akala; a i omau ia hoi me na
HULU NANI!
o kela me keia ano; he kilakila a kapukapu maoli no ke nana aku. Na Aekala Lilina wahine, me na Lei ai Silika o keia me keia ano. Na Hainaka holoi hou o kela me keia ano. Na Hainaka Silika nunui lau o kela me keia ano. Na Kihei Luluhulu, o kela ma keia ano. Na MAKALENA nani, na NAHENAHE, na HALU-A, na PUU, na KALAKOA pua nui a pua liilii nani na ULALII a me na ALAPIA eleele, ulaula a me kauwila na HULUHIPA o kela a me keia ano. Na ILIWAI a me na KALEPA o kela a me keia ano. Na KANIKAU, na LIHILIHI e hoonani ai ia waho o na KAHIKO o na Lede, o kela a me keia ano. Na KAMAA wahine nani puu kiekie, @ e kikiko’u ai kela i ka papahele o Papiohuli--huli ia mai a loaa iloko.
HIKIKIIKAUOENA!
ENAENA KA HELE ANA, UA
“Hao na polena o Haupo
Kapakahi Manuia, o
Keokoi ka moku e like ai.”
NA KAHIKO O NA KEONIMANA,
kela a me keia ano. Papale, Kuka, Puliki, Paiule, Lolewawae, Kamaa Buti me Kamaa Haahaa, e hele ai kela a kuku ke au, a e lai ai ka hele ana o ke alahele. Hele mai, eia o
HIKIKIIKAUOENA!
Ua makaukau mau e hoolawa aku in a iini koi-i a KA manao o ka lehulehu, a e wae no oukou iho, a e loaa no hoi me ke Kumukuai Haahaa loa.
Me ka mahalo.
L. ASEU.
Kihi Ewa o na Alanui Moi me Nuuanu, Honolulu, Iune 14, 1880. 968 6m 992
MAKEMAKEIA. KALE KULIKA,
UA MAKEMAKE IA NA LUNA HOOIAIO PALAPALA KUAI,
Molaki, a me na palapala oia ano.
ILI BIBI MIKO HOU LUNA HOOIAIO PALAPALA
A ME NA Aelike mawaena o na Haku me na Kauwa.
ILI KAO Luna Haawi Palapala Ae Mare
E haawiia ke kumukuai kiekie make dala kuike e Ma ke kihi o ke alanui Moiwahine me Kaai
HUGH MACKAY humanu, kulana kauhale o Honolulu, ko Hawai
Luna o ka Hale Hana Ilima Kaho@, Honolulu. Pae Aina. 906 tf
E kuai ia aku na Huluhipa he nui wale
ma ke kumukuai makepono no ke dala KALE NILEKONA
kuike. KAUKA LAPAAU,
Honolulu, Feb. 16 1880. 951-tf Keena ma ke kihi o Alanui Papu me Hotele
HONOLULU
C. C. Coleman. O na mai o ka Maka,
Pepeiao a me ka Puu,
Amara a he Mea Hana Mekini UA MAKAUKAU OIA MA K LAWE
935 LAWE ANA. 1y
Kapili Kapuai Hao Lio
A ME KA KO BIHOPA MA
Hana ana i na Kaa Lio, &c., BANAKO MALAMA DALA!
Hale Hana ma Alanui Alii, e kokoke la i
905 ke Alanui Papu. tf E MALAMA NO MAUA I KE DALA O
na kanaka maloko o ka Banako, penei:
Ina hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala
$300 a emi mai paha, alaila, e uku maua i
eono hapaha ka ukupanee makahiki, mai ka
la o kona ohi ana, ke waiho ke dala
hoomoe i ekolu malama a keu paha. Aole
akupanee e helu ia no ka hakina o ka
dala hookahi, aole no hoi no ka hapa
malama.
Ina ohi koke oia i kana dala, aole i
hala na malama ekolu aole ukupanee.
ELUA DALA Ina i manao ke kanank e ohi i kana
dala, e pono ke hoike e mai oia ma ka
ka uka o na ohua oneki maluna o ka mokuahi Banako i kona manao ohi, i kanakolo la
JAMES MAKEE mawaena o na awa o Oahu mamua o kona ohi ana, a o kana hoike kekahi
a me ne awa o Kauai. ke laweia mai.
941 tf T.H. FOSTER & CO. (Poka Ma.) Ma ke kikoo wale no a ka mea dala e
haawi ai i kana, a o ka Buke kekahi ke laweiamai.
Ma ka la mua o @ i kela makahiki a
i keia, @ houluulu ai @ ke dala, a e @ ka
KE hoike ia aku nei ka lohe i na kanaka a ukupanee @ ke @ o na dala i @ no na
pau, aole e ki a hopu in a bipi ahiu a me na lio maluna malama ekolu a keu, a mahuahua, ke
o ka aina o Kaupakuea. Makahanaloa a me Pepeeko, kumu@ e loaa i ka ukupanee.
ma ka apana o Hilo, mokupuni o Hawaii mai Ina oi aku ke dala hoomoe mamua
keia la aku a mahope aku o keia manawa. o @, alaila, hoo@ pu ka olelo.
C. AFONG, E weheia ka Hale Banako i na ia
hana a pau.
Hilo, Hawaii, Mei 7, 1880. 963 6m 987 851 tf BISHOP & Co.