Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 25, 19 Iune 1880 — Page 4
| This text was transcribed by: | Jackie Ka`alohilani Amazaki |
| This work is dedicated to: | My Hula Teacher, Lehua Rivera, Me Ke Aloha Pau'ole, Aunty Jackie |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I H@HA.
No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1,
@ Kuike ko Rula
KOMITE HOOPONOPONO
Sam’l Kaaikaula, Hezekia Aea.
POAONO, IUNE 19, 1880.
He Mau Olelo Hooholo.
Olelo Hooholo e hooholoia – Oiai e kaawale aku ana kekahi mau iaia o keia Aha Kumu o ke Kula Sabati o Kawaiahao nei, na haumana o ke Kula Misiona, nolaila, he mea pono i na iaia a pau o keia Aha Kumu ke hoike aku i ko lakou aloha ia lakou.
E hoohaloia – Na ke Kahu Kula Sabati e hoike aku i ke Kula Sabati holookoa o Kawaiahao nei, e komo pu mai lakou malalo o keia olelo hooholo.
Nolaila, he poe lawehana oiaio lakou no keia Aha Kumu a me keia Kula Sabati, nolaila, ke manaolana pakahi nei na iaia o keia Aha Kumu, oiai lakou e kaawale ana ma na wahi like ole, e ukali ia ka lakou hana me ka holomua me ke kokua pu ana mai o ke Akua, a me lakou pakahi a pau ka iini pili paa o ko makou aloha.
Na ke Kula Sabati o Kawaiahao.
E hooholoia; ma keia olelo hooholo, ke hoike nei makou na hoa e iaia o ka “Ahahui Opiopio Imi Pono Karistiano o Kawaihao,” i ko makou aloha, ka manaolana a me ka hauoli iloko o ka hana a ka Haku, no na iaia paau`a pu o keia Ahahui e kaawale ana oia na haumana o ke Kula Misiona, ko makou mau hoa a kaikuaana lawehana pu iloko o ka pono, ka oiaio a me ke ola.
Nolaila, e hooholoia, oia i lakou e kaawale ana maluna o na kihapai hana pakuhi o lakou, e hahai ia ka lakou hana me ke kokua ana o ka Haku, no ka holomua a me ka lanakila ana o ka malamalama o ka Pono Karistiano a puni ke ao;
Nolaila, ma ka pule makou e noi nei me ka haahaa i ka Haku, e kokua mai ia lakou me ke kiai pu ana mai ia makou ma keia hana, i hoolauna ia ai makou maloko o ke apo o ke kuikahi a me ka lokahi a mau aku.
Nana Lala o ka Ahahui Opiopio Imi Pono Karistiano o Kawaiahao.
Mao Ae.
Far Away.
• - White robes, p. 49.
Boys. Aloha i na aina e,
Hapa Cho. Mao ae, mao ae.
Girls. Ilaila ku na heinu kii,
Hapa Cho. Mao ae, mao ae.
Hui pau. Kukuli no na kamalii,
Kukuli a hoomana kii
Ma kahi o na heiau kii,
Mau ae, mao ae.
2
Aloha ia mau kamalii,
Mao ae, mao ae,
Maikai ia aina, uli e
Mao ae, mao ae.
Maikai ka aina, pouli nae.
Aole no i hiki ae
Ku olelo maikai e ola`i.
Mao ae, mao ae.
3
E pule au e hiki ae
Mao ae, mao ae,
Ua nu maikai la e ola`i,
Mao ae, mao ae.
Kokua au i kala pu
I mea e hiki ai lakou,
Na kumu e hoonaauao
Mao ae, mao ae.
4
A kani ae ka pu maikai
Mao ae, mao ae,
Ka hai olelo e ola`i,
Mao ae, mao ae.
E hina no na heiau kii,
A pule no, na kamalii
Ia Iesu Kristo ku Moi,
Mao ae, mao ae.
HAWAII.
Ka puka I Wehe Ia.
THE OPEN DOOR.
Book of Praise, p. 153
1
He puka no, ua wehe ia`e,
A ike ia o loko.
He lama no ke kea mai,
No ko Iesu la koko.
Cho. Aloha nui kamahao!
Wehea anei ia puka no`u?
No`u no, no`u no,
Wehea ia puka no`u?
2
Ua weheia ia puka nei,
Ka puka o ke ola,
No kanaka, no kamalii
I komo ae lakou la.
Cho. Aloha nui kamahao, &c.
3
E wiki i ke komo ae
Iloko o ia puka.
Kai i ke kea, a hahai
Mamuli o Iesu la,
Cho. Aloha nui kamahao, &c.
4
A hiki aku i ke ao,
A hui me Iesu la.
E kau ka lei olino mau,
A mele haleloia.
Cho. Aloha nui kamahao, &c.
HAWAII
Haawina Kula Sabati,
KA HAPAHA EKOLU.
HELU 1. SABATI, IULAI 4, 1880.
KUMUHANA.
Ka hana ana i na mea a pau. Pauku Baibala. Kin. 1; 1-3; 2; 4-8.
1. 1. KINOHI hana ke Akua i ka lani a me ka honua.
2. 2. He ano ole ka honua, ua olohelohe; a maluna o no o ka hohonu pouli. Hoopunana iho ia ka Uhane o ke Akua maluna ka wai.
3. 3. @iho ia ke Akua, I malamalama; a ua malamalama ae la.
4. 4. @ Eia ka moolelo no ka lani a me ka honua i ka wa i hana ia`i ia mau mea, i ka la a Iehova a ke Akua i hana`i i ka honua a me ka lani.
5. 5. A me na mea kanu a pau o ka mahinaai, i ka wa aole ia maloko o ka honua, a me na launahele a pau o ke kula mamua o kona ulu ana; no ka mea aole i hooua mai o Iehova ke Akua i ka ua maluna o ka honua, aole hoi he kanaka nana e mahi ka aina.
6. 6. Aka, pii aku la ka ohu mai ka honua aku, a hoomau iho la i ka ili a pau o ka aina.
7. 7. Hana iho la o Iehova ke Akua i ke kanaka, he lepo o ka honua, a ha iho la ia i ka hanu oia iloko o na puka ihu ona; a lilo ae la ke kanaka i mea ola.
8. 8. Kanu iho la o Iehova ke Akua i ka mahinaai maloko o Edena ma ka hikina; a malaila oia i hoonoho iho ai i ke kanaka ana i hana`i.
Pauku Gula. p. 1. Hoopaanaau.
Manao nui. Ke Akua ka mea i hana na mea a pau, oia ka i haawi mai i ka Baibala.
Na helulelu la. 1. Kin. 1; 1-13. 2. Kin. 1; 14-31. 3. Kin. 2; 1-15. 4. Kin. 2; 16-25. 5. Io. 1; 1-14. 6. Heb. 1; 1-14. 7. Hal. 19; 1-14.
Mele. “Ka Baibala.” Lei Alii, p. 115.
Pule i huli nui ia ka Baibala i akaka na hana a ke Akua.
Ka Wehewehe me ka Ninau ana.
Ua pau na malama eono ma Maiaio. Ke hoomaka nei kakou e kula ma Kinohi. Eono malama e pau ana ilaila, oia hoi mai ka hana ia`ua o na mea a pau, a hiki i ka make ana o Iosepa. Ka helu 1, no ka ke Akua hana`na i na mea a pau ia.
E ku ke kula a pualu like Hal. 19; 1-7.
Owai ka inoa o keia buke? Nohea ka inoa? No ka hua olelo mua. Kinohi, ka hoomaka ana. Nawai i kakau? Na Mose oia ka manao like o na mea he nui wale. Hanau ia Mose B.C. 1571, make B.C. 1451. Ehia mak. mai ia Adamu a make Iosepa? 2369. ma ka mamawa hea i kakau ai Mose i keia buke? Ia ia e alakai ana i ka poe Iseraela ma ka waonahele, wahi a ka poe noonoo. 40 makahiki ka loihi oia alakai ana. Nui kahi kaawale i hiki ai iaia ke kakau.
Mahope loa mai ko Mose ola ana. Pehea la i hiki ai iaia ke kakau i na mea i hana ia mamua loa`ku? Ma@a paha, ua loaa ia ia kekuhi mau hapa ma na mea i kakau ia, hai waha ia mai ia Noa. a Iosepa. A na ka Uhane Hemolele i kuhikuhi i na hapa kupono ke lawe ia. A na ka Uhane hoi i hoike mai i na mea hou, a kokua i kona kakau ana i kakau pololei oia me ka lakou ole.
P. 1. I kinohi oia hoi ka wa i hoomaka ai ke Akua i kana mau hana. Ke Akua wale no mamua me kono wahi noho. Aohe honua, aohe aina, aohe wai, aohe ea, a ao kaa lelewa, a la a hoku. Heaha ka hana i kinohi? Ka lani me ka honua. Oia ka huina. Oia hoi ka honua kona aina, kona wai, kona mau mea a pau. Ka lani, oia hoi ka lewa, kahi o na ao, o na makani, o ka la, o na hoku. Aole o ke kolu o ka lani. Ko ke Akua wahi noho ia. Ua like ia me ke Akua, aole ia i hanai. Ua hui ia na hana o na Ia eono, a kepa ia ka huina, ka honua me ka lani. Ma na pauku malalo iho, ua hookaawale ia na hana o kela a o keia la a pau na la eono.
P. 2. Ua hana ia na mea mua no loko mai o ka ole, me ka huikau o ka lepo, ka wai, ka mahu, ka pouli, ka malamalama, me la, me hoku. A aha ka honua? Olohelohe, ano ole, neoneo, pouli kulipolipo, anoano. Ano like me ka hohonu pouli. Oia ke ahiahi me ka po mua o ka la mua. O ke ahiahi me ka po, oia ka hapalua mua o ka la mua. O ke kakahiaka oia ka hapalua hope o ka la mua. Hiki i ke Akua ke hana ia mau kumu mua i ke sekona hookahi ma ka mana o kaoa olelo, a o kona manae. Olelo oia, a hana ia. Manao oia a hana ia. Aia kona mana iloko o kona Uhane. Ua aha kona Uhane maluna o ka wai? Hoopunana, hoonioni, hoaiaia, hoaleale, hookaawalewale ana, oia ka hana ma ka hapa mua o ka la mua.
P. 3. I mea kokua i ka hooponopono ana hookaawale ana i na kumu mua, kena ke Akua i aha? I malamalama. Aole keia ka malamalama o ka la. He malamalama okoa no. Ua hui ia ka wela, e like me ka wela ahi. Kena oia i malamalama. A pehea iho la? Hookahi wale no sekona a puka ka malamalama a komo ia me kona wela iloko o na kumu mua, a kokua i ka hookaawale ana i kekahi kumu me kakahi kumu, ka malamalama me ka pouli.
A kapa ke Akua i ka malamalama heaha? A i ka opuli heaha? A lilo laua elua i aha? I la okoa, oia hoi ka la mua o na la eono.
Mok. 2: P. 4. Ka moolelo no ka lani a me ka honua i ka wa i hana ia`i ia mau mea. Ua pau kekahi hapa o ia moolelo. Ua pau ka hana o ka la mua. Ua nana ke Akua, a ike, ua maikai. Elima la i koe me na hana ma ia mau la, a me ke ano o ka la ehiku. E nana hou i ka mok. 1.
Heaha na hana ma ka la elua? Mok. 1; 6-8. Ke aouli heaha ia? Kahi o na ao, o na hoku. He mea aha? Kona inoa nui Lani.
Na hana ma ka la ekolu. p. 9-13. Owai ka inoa o kahi maloo? O kahi Wai? Ehia aina nui? Ehia moana nui? Owai na inoa o na aina liilii? O na wai liilii? Heaha kekahi hana ma ia la? Mauu, laau. Hai mai mai i kekahi mau laau iki, laau nui, me na hua.
Na hana ma ka la eha. p. 14-19. Pualu mai. He mau mea aha ia mau malamalama? Hai mai i kekahi mau malamalama, mau hoku. Ehia papa hoku? Hoku hele hoku paa, hoku welowelo. He hoku aha ka honua?
Na hana ma ka elima. p. 20-23. Pualu mai. Ehia papa? Manu, ia. Hai mai i kekahi mau manu mau ia.
Na hana ma ka la eono. Mok. 1; 24-31. 2; 6, 7, 18-24, 8, 15-17. Pualu mai. Ehia keia mau hana? 1 Na holoholona. 2 Kanaka, 3 Kauoha. 4 Kanawai. Ka hiku o ka la heaha ia? 2; 2,3.
Mele, “Hoomaikai ae.” Lei Alii, p. 64.
Na Ninau a na Kehu.
Na kane. Ma ka mak. ehia i hana ai ke Akua i ke kana? B.C. 4004. Na mea i hana e ia mamua o ke kanaka, hai mai i ka mua, ka lua, ke kolu, ka la, ke lima, ke ono. Ma ka la ehia ke ono? Ma ka la eono no, ma ka hapa mua nae.
No keaha ke kali ana o ke Akua a i ka la eono a hana i ke kanaka? Pono ke hana e ia na mea e pono ai ke kanaka. Ka hale, ka ai mamua; mahope ke kanaka. No keaha i hana ai ke Akua i eono la oiai i hiki ia ia ke hana ia mau mea ma ka la hookahi?
Ke kumu hoohalike ia na ke kanaka. E hana oia i eono la a hoomaha ma ka la ehiku.
Na wahine. Owai ka mua? Ke kane anei? Ka wahine paha? Hai mai i ke ano o ka hana ana ia laua elua. Heaha ke kane mamua? Ma keaha i lilo ai ia kino lepo i kino ola? Heaha ka hana a Adamu mamua ae o ka loaa ana o ka wahine? A loaa ka wahine heaha ke kanawai mare? 2; 24.
Na ui me na keiki. Hai mai i ke kanawai eha no ke Sabati. Iloko o na la ehia i hana ia`i ka lani me ka honua? Heaha ka la ehiku? Owai ke kana mua? Owai ka wahine mua? Heaha ke kanawai kauoha iloko o ka mala o Edena? E malama i ka mala. Heaha ka i papa ia? Heaha ka hope ke ai laua ia hua kapu? Heaha ka hope ke hookuli oukou?
Ke kula a pau. Hai like i ka pauku gula. Ma ke ano o wai i hana ia`i ke kanaka? Heaha ia ano?
Hoonoho ia ke kanaka maluna o ke aha? A kauoha ia e aha i ka honua? A haawi ia keaha i ai nana? Na la eono i hana ai ke Akua, he mau la aha ia? No ke Akua mau la hana ia. Hana oia ma kona ma la eono i hoohalike kekou e hana ma ko kakou mau la 6 a hoomaha ma ka 7, e like me ke Akua.
Mele. “Na Oli Sabati.” Lei Alii, p. 61.
Pule.
Haawina no Iulai 11, Kin. 3; 1-15.
Hoike a ka Papa Hoonaauao
Imua o ka Ahaolelo o 1880.
[Koena mai kela pule.]
KULA HUI O KOHALA.
Edward N. Dyer Kumu Nui
Joseph Poepoe Kokua
J.W. Kaanaana Kumu mahele Hawaii
Mahele Beritania, 93 haumana; 86 kekikane, 7 kaikamahine, Mahele Hawaii, 46 haumana; 19 keikikane, 27 kaikamahine.
Ua hoomau ia ka puipui maikai ana o keia kula ma ka pii mahuahua ana o ka heluna o na haumana iloko o na makahiki elua i hala a e nei.
He maikai ke ano o ke ao ana, a me kona mau hookele ia ana; a ua hoike mai na papa i ka hooikaika ma ka aoao o na kumu, a o ka hana mau hoi ma ka aoao o na haumana.
KULA HUI E KOLOA.
Ashbel B. Brown Kumu Nui
Mrs. Miriam Mundon Kokua
Joh Unea Kumu mahele Hawaii
Mahele Beritania, 44 haumana; 28 keikikane, 16 kaikamahine. Mahele Hawaii, 23 haumana; 15 keikikane, 8 kaikamahine.
Ua haalele mai o Mr. Burkett i kono alakai ana i keia kula iloko o Julai i hale. He kumu maikai oia; a ma ka maluhia, a me ka akamai o ka hoomalu ia ana. Ka oi keia o na kula o ke Apupuni.
O ke Kumu Nui o keia manawa, oia hoi o Mr. Brown, ano wale iho nei no kona noho ana ma keia kula. He kumu ia i lawa pono ka ike, a he manaolana ko ka Papa e hoomau ia aku ana no ka holomua o ke kula.
KULU BERITANIA O KANEOHE.
Miss J. K. Pogue Kumu Nui
Heluna o na haumana, 42; 26 keikikane, 16 kaikamahine.
Ua homaka ia keia kula iloko o Aperila, 1878; a ua hana hou ia no ia mea, ka hale o ke kula mua aku o ia wahi.
Ua hooikaika pauaho ole ke kumu no ka hooi ana i na pono hoona@ao o ka apana, a ua mahuahua ka pomaikai, a ke ku nei ma ke kulana o ka holumua.
KULA HUI O WAIOHINU.
Mrs. Thomas C. Cook Kumu Nui
J. M. Keouli Kumu mahele Hawaii
Mahele Beritania, 42 haumana, 24 keikikane, 18 kaikamahine. Mahele Hawaii, 14 haumana; 6 keikikane, 8 kaikamahine.
Ua kukulu ia keia kula e ka Papa iloko o Novemaba, 1878, mamuli o ke kono ikaika ana a na makua, me na kehe malama o ka apana. Ua emi na haumana mai ka manawa mai i kukulu ia ai. Aka, he kumu makaukau a hooikaika ko ka mahele Beritania, a he maikai na hooponopono ia ana.
KULA HUI O WAILUKU.
Henry A. Kinney Kumu Nui
Mrs. H. A. Kinney Kokua
Miss Carrie McShane “
J. Nakookoo Kumu mahele Hawaii
W. K. Makakoa “ “ “
Mahele Beritania, 91 haumana; 71 keikikane, 20 kaikamahine. Mahele Hawaii. 104 haumana; 56 keikikane, 48 kaikamahine.
Ua hoomaka ia keia kula ikoko o Februari. 1879, ma ka hoohui ia ana o na haumana o na kula kumumua elima, e ku ana ma loko o ka apana o Wailuku. Ua hoonoho ia keia kula maloko o ke keena akea oluolu o ka Halenui Hoole Waiona mamua, i kuai ia, a hana hou ia iho nei no ia mea. Ua hoonoho ia ka mahele Beritania ma ka hale maluna, a ilalo ka mahele Hawaii.
He nui na haumana, a he maikai me ka lawa pono na hana. O ka makaukau me ka holomua o na haumana iloko o ka makahiki i hala ae nei, he mea ku loa i ka hoolana manao.
KULA HUI O WAIHEE.
J. B. Kaleihopu Kumu Nui
Wm. Ema Kumu mahele Hawaii
Mahele Beritania, 100 haumana; 57 keikikane, 43 kaikamahine. Mahele Hawaii. 20 haumana; 12 keikikane, 8 kaikamahine.
Ua hoomaka ia keia kula iloko o Sepatemba, 1879, a ua waiho ia aku malalo o ke alakai ana a kekahi o na huamana i puka mai ke Kulanui o Lahainaluna. Ua ike ia kono makemake nui ia, a ua ike ia hoi kona makaukau ma ke alakai ana i kana mau haumana. Mamua aku nei, ua malama ia keia kula maloko o kekahi wahi hale uuku; aka, ua hoonee ia ae nei nae i ko lakou hale kula hou; a he mea ia e hoolawa ai i ka hoonoho ana i mau kumu kokua no ka huina nui o na haumana.
KULA BERITANIA O WAIALUA.
Abel Clark Kumu Nui
Huina o na haumana 46; 29 keikikane, 17 kaikamahine.
Ua hoolilo ia keia kula no ke Aupuni iloko o Januari i hala iho nei. Ua kamaaina loihi ia ke kumu, oia hoi o Mr. Clark, ma kona ano eleu a holopono no ke ao ana i na opio, a ua loaa i ka Papa na manao hooia no ka holomua o keia kula.
NA – KULA HANAI KAIKAMAHINE KUOKOA.
HULA HANAI KAIKAMAHINE O KAWAIAHAO.
Miss E. K. Bingham Kumu Nui
Miss M. Flaxman Kokua
Miss Emma Napoleon “
Huina o na kaikamahine 46.
Ua hoomahuahua ia na haumana maloko o keia Kula Hanai; e hoike mai ana keia i ka ulu hou o ka pomaikai a me ka makaukau. He maikai a lawa pono ke ao ia ana, a ua manao nui haumana i ka lakou mau haawina.
Ua hoike mai na hooponopono kuloko ana o keia kula i ka maikai a me ka maluhia o ka hookele ia ana; a ua malama na kumu i hooi aku ai i na pomaikai o ke kino, a me ko ka noonoo ana o na haumana.
Mawaho ae o na dala i uku mau ia, ua haawi aku ka Papa i haawini puu dala no ka hoomahuahua a me ka hoomaikai ana i ke keena ai, a me na lumi e pili ana.
KULA HANAI O WAILUA.
Miss Mary E. Green Kumu Nui
Miss Adelia M. Royce Kokua
Miss Olive Byrne “
Huina o na kaikamahine he 53.
He moolelo holomua ko keia kula iloko o na makahiki elua i hala iho nei. O ka mahuahua ana o na haumana, he hoike maikai ia no ka ulu ana o kona makemake ia iloko o ka manao o ka lehulehu.
Ua ike moakaka ia ka pii ana o ke kulana o na haumana ma ko lakou ano noho, ama ka lakou haawina. O ke ano ao waha ma keia kula kekahi o na hiona hoihoi.
Ua kokua ia no hoi keia kula me ka haawina no ke kukulu hou, a me na hoomae mae ana i ke keena kula.
KULA HANAI KAIKAMAHINE O MAUI HIKINA.
H. E. Carpenter Kumu Nui
Mrs. S. M. Brett Kokua
Miss Lilly Sniffin Haumana Kokua
Huina o na kaikamahinehe 46.
Ke hoomau nei no keia kula ma ke kahua keikie o ka makaukau a me ka holomua. Ua haawi ia na ao phia ana, a he kuoo na hooponopono ana me ka ukali ia no nae e ka oluolu; a ua hoike mai ka nui o na kaikamahine i ka holumua o ka makaukau ma ka lakou mau haawina o ke ao ana.
Ua hana hou ia, a hoomaikai ia ka hale kula, a me ke kahua, iloko o na makahiki elua i hale ae nei, mamuli o ke kokua ana a ka Papa.
KULA HANAI O ST. CROSS, LAHAINA.
Miss J. Albro Kumu
Kula Hanai, 7 kaikamahine. Kula la, 12 haumana; 7 keikikane, 5 kaikamahine.
Akahi iho nei no a hoomake hou ia keia kula malalo o kekahi kumu hou, a he mau hiona maikai kona no keia mua aku.
KULA HANAI KAIKAMAHINE O KOHALA.
Miss E. W. Lyons Kumu Nui
Miss J. H. Paty Kokua
Huina o na kaikamahine 37.
Ua hoomaopopo ia ke kupono a me ka maikai o ke kahua o keia kula. Ua hoomaikai ia kona kulana mamuli o ke kukulu ia ana he keena kula hou; na ka Papa hoi i haawa aku ke kokua ana no ia mea; a ua holopono kona ano a pau i keia manawa.
Ua hoike mai na kaikamahine i ko lakou malama maikai ia, a me ka hoolawa ia i na kumu e loaa ai ka hoonaauao kupono ia, a me ka makaukau ma na ano o ka maemae, maluhia, a me ka @.
KULA O ST. ANDREW
Eldress Phobe Kumu Nui
Ekolu Virikini Na Kokua
Kula Hanai, he 38 kaikamahine, Kula La, he 41 kaikamahine.
Aia keia kula malalo o ka hooponopono ana o ka Hoomana Bihopa. Aole no i kokua mau ka Papa i keia kula; aka ua loaa aku nae hookahi haawina kokua iloko o ka makahiki i hala iho nei.
KULA O NA VIRIKINA ROMA
Mother Superior Judith Kumu Nui
Na Virikini Katolika Na Kokua
Kula Hanai, 50 kaikamahine, Kula la, 62 kaikamahine
Aia keia kula malalo o na hooponopono ana a ka Missiona Katolika Roma; a he ano nui a laulaha kona kulana. Aole no i kokua ka Papa i keia kula.
O keia kula a me ke kula o St. Andrew na kula iloko o keia Aupuni i ano ae ole ia ka makaikai ana aku o ka lehulehu, a he uuku ka ike o ka Papa no na ano o ke ao ana, a me ke kulana makaukau maloko o keia mau kula.
NA KULA HANAI KEIKIKANE KUOKOA.
KULA HANAI O HILO.
Rev. W. B. Oleson Kumu Nui
Miss Kate W. Wetmore Kokua
Heluna o na keikikane he 50.
Iloko iho nei o na makahiki elua i hala, ua hoololi ia ae ke ao ana mai ka olelo Hawaii, a i ka olelo Beritania, a ua waoho ia aku hoi keia kula malalo o ke alakai ana a na kumu makaukau. Ua ao ia na kumumua o ka ike; me ka hoonaauao ia ana ma na kulana kiekie ae; a he lawa pono ka makaukau. O ka mea i makemake nui ia, oia no ka hookahua ana i na loina pomaikai o ka maemae, ka noonoo, a me ka ikaika kino o na haumana.
He kulana keikie ko keia kula no ka hoopo maikai ana i ka Lahui.
KULA NUI O KA BIHOPA.
Ka Bihopa o Honolulu Kumu Nui
B. O. Baker, M.D. Kumu Kokua
E. Hore Kokua
W. Pollard “
Kula Hanai, he 43 keikikane, Kula la, he 9 keikikane
Aia keia kula malalo o ka hooponopono ana o ka Hoomana Bihopa.
Ua kokua ke Aupuni i na haumana he umikumamalua o keia kula ma ke $50 pakahi o ka makahiki.
Ua ao ia na kumumua o ka ike, me ka alakai ia no hoi ma ka Hoailona Helu, Moleana Honua, Anakomia, Olelo Latina, a me ke Kaha Kii. Ua holomua keia kula, a uo pomaikai hoi na akalai ia ana.
Me ke ano o ka noho ana ua makaala nui ia ka maemae a me ka maikai o ke kahua, a ua malama makee loa ia ke ola, a me ke akahai o ke kulana o na haumana.
KULA O ST. ANTHONY – WAILUKU.
Rev. A. P. Leonor Kumu Nui
P. C. Challamel Kokua
Kula Hanai, he 19 keikikane, Kula la, 55 keikikane.
Aia keia kula malalo o ka malu a me ka hooponopono ana a ka Misiona Katolika roma; a he holomua a maikai kona hookele ia ana. Ua hoike mai kona mahele kulu hanai i ka maluhia, a me ka pololei o kona hooponopono ia ana.
KULA O ST. JOSEPH – HILO.
Rev. C. Pezot Kumu Nui
J. Doonelly Kumu mahele o na keikikane
Mrs. C. Husbands “ “ “ “ kaikamahine
Miss Louisa Jesus Kokua
Kula Hanai, he 22 keikikane.
Kula la, 98 haumana; he 38 keikikane, he 60 kaikamahine.
O keia kula kekahi aia malalo o na alakai ana a ka Misiona Katolika Roma.
Ua hoomahuahua ia aku kona kulana no ka hookipa ana i na haumana iloko o ka makahiki i naia iho nei ma ke kukuluia ana i mau keena kula hou. He mau hoike holomua no ko keia kula ma na ano o ka hoomalu ana a me ke ao ana.
KULA NUI O AHUIMANU.
Rev. F. Schausten Kumu Nui
Kula Hanai he 6 keikikane. Kula la, he 11 keikikane.
Aia keia kula malalo o ka Misiona Katolika Roma. Ua hoopau ia iho nei no aneane hookahi makahiki; aka, ua hoala hou ia malalo o ke kumu hou. Aole no he mahuahua o na haumana i keia manawa; aka, he maikai ke kahua kahi e ku nei keia kula, a he mau kumu kupono kona no ka holomua.
KULA MISIONA O KA PACIFICA AKAU.
Rev. C. M. Hyde Kumu Nui
Huina o na haumana he 15.
Aia keia kula malalo o na hooponopono ana a ka Papa Misiona Amerika, a me ka Ahahui Euaneho Hawaii. He kula hoomakaukau keia i na Hawaii no ka Oihana Kahunapule, a me ka Misionari. Ua kokua ia o Mr. Hyde ma kekahi mau mahele o ke ao ana Rev. S. E. Bishop, Rev. H. H. Parker, a me Rev. M. K@.
I ka makahiki 1863 ka hookumu mua ia ana o keia kula; aka, ua hooponopono hou ia iho nei iloko o ka makahiki 1877, malalo o ke alakai ana a na kumu e noho nei.
KULU NUI O PUNAHOU.
Rev. W. L. Jones President
F. E. Adams Kokua Mua
Miss Ella Lamb Kokua Alua
Miss D. L. Brownell Kumu Pa-ko-li
Miss C. E. Jones Kumu Kaha Kii
Kula Hanai, he 21 haumana; he 13 keikikane, 8 kaikamahine. Kula la 77 haumana; 43 keikikane, 34 kaikamahine.
He kula keia malalo o kekahi Palapala Hoohui; a ma o ke komo pu ana o ke Aupuni Hawaii e kokua i kona kulana i loaa ai iaia ke kuleana o ke koho ana i elua o na Kahu Malalma mailoko mai o ka huina umikumamalima o ia poe.
Ua uku mau ke Aupuni nona haumana ekolu ma ia kula iloko o keia a me @ makahiki; a ua hoopaha ia ia mau w@ @ @ keiki Hawaii.
Ua ao ia @ haawina i maa @ @ @ kula kiekie. Ua lawa pono keia ku@ me na kumu kupo@ he lehulehu na kaumana i komo aku @ keiki nae a ka poe o kea no aina e ka nui; a ua loaa ka @ mua iloko o ka pomaikai.
E like me ke kulana o ke kula na Lahainaluna, he kula nui no na keiki Hawaii, pela no hoi ke kulana o keia kula o Punahou, he kula nui no na keiki haole o ka aina. A e like me na kula nui e ae, he mea pono e hooponopono ia na haawina ao o kela a me keia makahiki i piha na makahiki eha o ka noho ana o na haumana malaila, ma ka hoomakaukau ana ia lakou no na kula kiekie ae o na aina e, a i ole, no na kulana oihana.
Na Kula La Kuokoa.
KULA KINDERGARTEN.
Mrs. Charles A. Gihoa Kumu
Mlle. Guyet Kumu Olelo Farini
Ka huina o na haumana, 27; 7 keikikane, 20 kaikamahine.
Ua hauoli ka Papa no ke ku ana o kekahi kula o keia ano ma Hawaii nei.
Ua makaukau keia kula me na pono o kona ano, a o na alakai ana, a me na hoolaulea ana mal@ o ke keena kula, ua malama ia e ke kumu i makaukau malalo o na kuhikuhi ana a Froebel.
O na pomaikai i manao ia ma keia ano kula, oia no ka ulu like ana me ka maikai o ka makaukau ma ke kino a me ka noonea, ka elua ma ka hoomaopopo ana; a me ka loaa ana i na mea i ku i ka hoonaauao ia mailoko ae o na mea hoolaulea wale. Ua mahelehele ia na kumuhana, a ua alakai ia e ka leo o ka piano.
O ke ao Kindergarten kekahi o na ano ao oi o ka maikai, a i pili pono no hoi i ke alakai aku i na keiki i ke ao oihana. A e waiwai ana na kumu o na kula ano okoa ma ka imi ana i kona ano; no ka mea, a loaa ana iloko o kana mau alakai ana kekahi mau ano ao kupono no na kula o na ano a pau.
O ka hopena keia o ka Hoike a ka Papa Hoonauauao no ko kakou mau kula e no ia nei, a o na Papa Kuhikuhi o ka nui on na haumana ame ka averika no elua makahiki ua kapae ae makou ia.
OLELO HOOLAHA.
UA MAKEMAKE IA
NA ILI BIPI,
NA KIWI BIPI,
NA IWI BIPI,
E haawi ia no ke kumukuai kiekie o ko kakou makeke nei e H. Hackfeld & Co.
Honolulu, Mei 22, 1880 964 @
INO. LOTA KAULUKOU.
LOIO A HE KOKUA.
Ua makaukau au e lawelawe i ua hihia a pau o k@ a me keia ano iloko o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni. Ua hiki no hoi ke hana i na palapala a pau e @ i ka Oihana @ me ka elua. E loaa no au ma @ia K@poko, a ma Honolulu no hoi i kekahi manawa. 901 @
HOMEPATICA
DR. E. STEVENSON,
LALA O KE KULA KAUKA
Ma Onaterio Canada, 1860.
KEENA OIHANA A ME KAHI NOHO
Ma ke kihi o na Alanui Hotele a me Alakea.
Honolulu, Mar 22, 1880 936 @
Kauka O. S. Cummings, M.D.
HOMEOPATIKA.
Oia ke Kauka i kamaaina mua ia oukou e na kanaka Hawaii ma ka inoa.
“KULU WAI LIILII”
Ua hoi mai nei oia, a e pahola hou mai ana oia i kona akamai lapaau ia kakou. Aia kona Keena Lapaau a me kona wahi noho i keia wa me kahi o Mr. Wm. G. Irwin, ma ke kihi o na alanui Papu a me Beretania, ma keia aoao aku o ka luakini o Kaukeano. 888 @
CHRISTIAN GERTZ
Mea Hana Buti
me
KAMAA MAOLI!
Alanui Papa, maikai e ke Keena o Lai & Dickson!
KE HAI AKU NEI OIA I NA MEA A PAU.
Ua hoi mai oia mai Kapalakiko mai,
Ilaila Oia i ohi kino mai nei i na wai@
nani a pau o kono oihana, a ke
waiho ia aku nei no ke kuai
ana no na kumukuai
o ka manawa
HE MAU WAIWAI PIHA O NA BUTI
Na KAMAA HAAHAA a me na ano kawaa
no na Lede. Na Buti, Na Kamaa Haahaa
a me na ano kamaa e ae a pau
no na Keonimana.
NA BUTI & KAMAA HAAHA!
A ME NA ANO KAMAA E AE A PAU
NO NA KAMALII!
NA KAMAA O NA ANO HE NUI
O NA KAMAIKI OPIOPIO
O neia mau mea a pau ua @ me ke akamai loa a me ka paa o na ano hou loa, a ke hoola ia aku nei la mau mea a @ me ka mea i olelo ia.
E laweia no na kauoka mau na Mokapuai me ka @ me ka elua.
@ 942.