Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 23, 5 Iune 1880 — Page 3

ʻaoʻao PDF (1.57 MB)

This text was transcribed by:  Melissa
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

E WEHE HOU IA ANA

KUU

HALE KUAI HOU!

OIA O

HIKIKIIKAUOENA!

Ma ke Kahua Kahiko ma ke Kihi o na Alanui Moi me Nuuanu ma ka aoao Ewa

NOLAILA

Ke Poloai ia aku nei ka Lehulehu e Kipa ae a wae no oukou iho

I NA LOLE ANO HOU LOA

I LOAA HOU MAI NEI

Ma ua Kumukuni Hoahua@au. O ko'u ani e hoolawa pono ia na

puni o ka Lehulehu.

E ike ia kakou hookanaka

O kipa hewa ke Aloha i ka Ilio.

L. ASEU.

 

PAPA KUHIKUHI O KA

HOIKEIKE AKEA

O KA HALEKUAI

CALIFORNIA ONE PRICE BAZAR.

 

MELLIS & FISHER……………………………………………………………………….NA ONA.

NANI NA WAIWAI EMI NA KUMUKUAI……………………………..………………NA LUNA NUI.

 

I na la a pau a me na auina ahiahi Poaono o keia Kau, e hoike ia aku ana na Waiwai io maoli o na mea i

 

Humu Lima Noeau ia!

 

I hana ia me ka lima mikioi loa, me na Nani hoonape umauma e ilihia ai, a me kekahi mau wehi nani e ae malalo iho:

Kahiko Holo Lio………………………………………………………...…………………..Miss Canton Loters

Papale Ooma…………………………………………………………………..…………….Miss Milana Lekinetona

Papale Kapu Molina…………………………………………………………………………Miss Lole Okefoda

Papale Kanikau………………………………………………………..……………………..Missrs Kanikau me Riblue

Na Kahiko o ke Kupulau…………………………………………………………….………Messers Na Pua me na Hulu

Na Kahiko o ka Haule Lau………………………………………………………………..….Messrs Lihilihi me na me Hoonani

Na ano Pale Lole Hooluu a pau me na Silika kau Molina…………………………………………..Na ka Hui.

 

O kekahi mau Wehi e ne iwaena o ka nui Waiwai. E panai pu ia aku no hoi.

 

Me na Lako Wehi o na Kane!

 

Pale Ili Wawae…………………………………………………………………………………Mr. Balbriggau

Lei A-i………………………………………………………………………………………….Miss Silika

Pale A-i Mehana………………………………………………………………………………Mr. Lili@a

Kakini…………………………………………………………………………………………..Mr. O na ano a pau.

 

O ka hopena, e hoike ia mai ana ka mea e niniau hauoli ai o ka naau no

 

NA WAIWAI NANI E AE!

 

Kaliki o na Wahine……………………………………………………………………………..Mrs. French Woven

Mikini Lima…………………………………………………………………………………….Mrs. Kid me Lisle Trend

Hoonani Ooma………………………………………………………………………………….Miss Crape de Leece me Tarlatan

Hainaka………………………………………………………………………………………….Mr. Lilina

Lihiahi Lole i haua i.…………………………………………………………………………….Mr. Silika me Warsted

Kui Owili Lihilihi………………………………………………………………………………Miss Swiss.

 

Mr. Lo le Huluhipa, Miss Grenadine, Mrs. Kawele, Mrs. Kakimia, Mrs. Huluhulu Moe, Mrs. Uhi Moe, Miss Kihei Huluhulu, Mrs. Kihei, Miss Mamalu Liilii.

 

ME NA WAIWAI E AE HE NUI HIKI OLE KE HOIKE A.

 

E hamama ana na puka mai ka hora 7 am. a hiki i ka hora 9 o na ahiahi Poaono. I ka wa e lawa ai ka hialaai o ka poe kuai, e hooki ia no na hoikeike ana.

KE hooia aku nei maua e hoolawa i ko oukou makemake, me ka hoihoi pu ana aku i na puolo no ke dala i hookomo ia mai. Aole mau noho i hookaawalo ia. He ku wale no iluna!

 

Huina o na Alanui Papu me Hotele.

 

LOLE MAKEPONO                                                            

Ke kuike,

E LOAA NO IA MA KAHI O

KAKELA HE KUKE!

E LAA NA

Ahinahina Kalakoa,

Keokeo Leponalo,                                                                  

Pena, Aila, Aniani                                                                  

 

KA MEA PIULA!                                                                 

KOPA. AILA HONUA                                                        

 

AILA HOOMALOO                                                            

Kui Kakia, Pakeke,                                                                                        

Tabu, Kaula, Noho Lio,                                                         

Hulu Palaki, au Pulumi.

 

A HA                                                                                     

 

AGENA NO HOI NO NA MOKUPUNI O HA-

WAII NEI NO NA

 

Lainakini-nao,

Lainakini Maoli.

Palule Kalakoa,

Alapia, Kelepa, Kilika.

 

Na lole kupono i ka wawae.

Palule Huluhulu,

Na Lole Huluhulu

Na Lole no ka hoohehelu ana

Lipina Lihilihi & c.

 

LIPINE, LIHILIHI, & c.

 

A ME NA

 

Mikini Humuhumu Makepenoloa!

 

A HE

 

MAU MEA AI KAHI

 

Ka Palaoa, Kopaa.

Kaiki Pia, Hooha,

Paakai, Huaala, Pia Kulina, & c.

 

A he Laau Lapaau Kaulana Lea

A Dr. JAYNES.

 

Laau Kunu,

Laau Hoomaemae Koko,

Laau Hoopau Naio,

Penikila, Huaale

 

A ME NA LAAU HA MO, A PELA'KU!

840 tf

 

MELLIS & FISHEL,

962 tf.

 

ANO NO I LOAA MAI NEI!

 

a Kaa Lio

Holo Lealea!

 

Na Kaa Lawe Ohua a me na kaa holo palua, mau mea hoikeike aku, mai ka Hale Hana Kaa mai o ka Hui o Cortland ma Nu loka.

DILLINGHAM & Co..

876 tf Na Agena kuai ma Hawaii nei.

 

PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO

O KA

MOKUMAHU HAWAII

 

"LIKELIKE"

KAPENA KING.

 

Poalua, Mei 4, hora 5 pm...Kapuni ia Hawaii

Poalua, “ 11 “ “ pm...Hilo.

Poalua, “ 15 “ “ pm...Kaapuni ia Hawaii

Poalua, “ 25 “ “ pm...Hilo,

Poalua, Iune 1 “ “ pm...Kaapuni ia Hawaii

Poalua, “ 8 “ “ pm...Hilo.

Poalua, “ 15 “ “ pm...Kaapuni ia Hawaii

Poalua, “ 22 “ “ pm...Hilo

Poalua, “ 29 “ “ pm...Kaapuni ia Hawaii

 

AOLE AIE NO NA UKU OHUA!

Ke hoole ia aku nei ka aie no na aku ohua, a ke hoike ia aku nei i ke akea ina he mau paiki, ukana a puolo hooili ko lakou e pono e hoailona ia me ka moakaka pono; aohe no e ae ia ka lawe ana i na ukana, paiki a me puolo i hoailona ole ia ke oole e kakau ia ka loaa ana mai.

HE KUIKE KA UKU UKANA.

            Ma na ukana a pau a na makamaka, e pono e uku mua ia. A e hookoia no na kauoha no ka lawe a hiki i kahi i makemakeia. A e malama ia no me ka makaala na ukana, paiki a me na puolo, lio, pipi a me ka hoki.

E hoailona ia me ka moakaka na Pahu Rama a me Waina.

            O ka poe no lakou na ukana o keia ano e pono e hoailonaia me ka moakaka, a i ole e kakauia me ka moakaka ka loaa ana mai o ka poe no lakou keia mau waiwai.

            O na @ no na pilikia a me na poho, e pono e hoike koke ia mai iloko o ka malama hookahi.

            Aole e ae ia ua hookele @, na keiki a me na mea like, e pili iluna o ka mokuahi i ka wa e pili mai ai i ka uapo, aia wale no a pau na ohua eepakeke i ka loio.

            No ke ake nui e hoopomaikai ka heluhelu kaahele, ua hoololi ae nei na ona o Likelike i ka Papa Hoike Manawa o ia Mokuahi e like me maluna.

Ma ka Hale Oihana e loaa’i na Palapala.

            Aole keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uka moku. Aole e ili na hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai. E hookaaia ka uku ukana ka wa e noiia aku ai.

 

KALE NILEKONA,

KAUKA LAPAAU,

Keena ma ke kihi o Alanui Papu me Hotele,

HONOLULU,

O na mai o ka Maka,

Pepeiao a me ka Puu.

 

NU HOU KULOKO.

Ko kakou makamaka. J.E. Kamalani, ua hale aku nei i Kauai, a e hoohala ana paha he mau mahina ma ia mokupuni. E ike mai na makamaka a hoolauna pu me ia.

 

Ua haawi ae la ka Puali koa Princes Owa he ahaaina ma ko lakou hale paikau, ma ka auina la Poaono i hala. Ua lono mai makou ua maikai na hana, ua maluhia, a ua maikai no hoi na mea ai.

 

HALAWAI EUANELIO. - Ua noi ia makou e Rev. JW Kaapu e hoolaha aku he halawai ko ka Aha Euanelio o Oahu i ka hora ekolu o keia auina la me Kaumakapili. E hele ae na hoa oia Aha.

 

KOE LOIHI. - Ma kahi noho o Akepo, Kapalama, ma ka Poalua iho nei, June 2, na puka mai kekahi koe loihi he eiwa iniha, mai ka waha aku o Keliiwahanuku w, oia oia e niana lole ana, a no ka maneo ana o kona puu, ua kunu iho la oia, a luai koke aku la oia i keia mea kupaianaha.

 

Ma ka hapai hou ia ana o ke noi i ka $16,000 no na lilo o ke alo alii ma ka Poaha nei, ua puka laelae aku la. A ke hui ia me na dala o na lako Halealii 80,000 alaila, he $96,000 no na lako a pau o ka Halealii.

 

HE mea hilahila na lono lapuwale e laha nei no ka Maikai Nui o Kohala, Hawaii. Me ko Kohala poe maikai ko makou aloha, a me na kokua pu ana no hoi e luai aku i keia haumia awaawa. E hoopii ka pono, a e kau iho i kahi hoopii maluna o kahi hoopii.

 

MA ka la I o keia mahina i piha ai ke kanakolo o na makahiki o ko Mr Paka lawelawe ana malalo o keia aupuni. Loihi no; a ma ka nana aku, ua mahilo ia keia kauwa, e ka lehulehu, koe paha na poe powa, wawahi hale, a pela aku.

 

MA ka Poakolu o keia pule ua hele ae na, 'hi a me na kamaaina o ke kaona nei maluna o ka moku kuna hou Casco, e makaikai ai. Mamuli o ka lokomaikai o ka ona a me ke kapena, ua hoohala ia he mau hora me ka nanea maikai, a ua hauoli na mea a pau.

 

KE mea mai nei ka nupepa Gazette, ina e holo ka bila kanawai waiona a ka Hon. Hoapili Baker, e pono paha ke hoolako ia na makai me na pauma opu, anoai o ike ia kekahi mea ua ona, aole nae maopopo "na degere" o ka waiona i inu ai, alaila oa ka makai e hopu iho ia mea, a ho-o iho i ka pauma a komo i ka opu a pauma mai i kana mea i inu ai; a ina e loaa "na degere" kupono, he hiki ke hookuu ia, a ina aole, lawe loa ia'ku i ka Halewai. Ina pela, aia ka mea aloha, o na makai, e pono ke hoopii ia ko lakou uku.

 

NA HALEWAI SABATI. - Ma ka la apopo e malama ia aha he anaina hui ma Kawaiahao, ma ka hora 11 o ke kakahiaka; a e haawi ana o Rev. A.O. Polepe i ka Haiolelo makahiki o ka Papa Hawaii no ka Oihana misiona Kuloko; mahope iho o ka haiolelo, he lulu no na oihana kuloko. Ma ka po iho hora 7 1-2, he anaina hui ma Kaumakapili, a e haawi ana o Rev. J.B. Hanaike i ka haiolelo makahiki no na Oihana Misiona Kuwaho, a he lulu mahope o ka haiolelo no na oihana kuwaho.

 

CECIL BROWN.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

A HE AGENA no ka Hooialo ana i na Palapala no ka Mokupuni o Oahu.

Helu S. Alanui Kaahumanu. Honolulu, II. P.A. 2y

 

PAPA! PAPA!

 

NO

 

ALLEN & ROBINSON

 

UA WEHE AE NEI MAUA!

 

PA KUAI PAPA

MA

 

KA UWAPO O PAKAKA

 

Na Papa Ulaula o na ano a pau.

Na Papa Paina o na ano a pau.

Na Pili Hale Ulaula.

Na Pili Hale Keokeo.

Na Pepa Hoonani Hale.

Na Pepa Molina.

 

Na Pena a me na Mila Pena!

 

NA KUI O NA ANO A PAU.

NA PANI PUKA a me

NA PANI PUKA ANIANI.

NA PANI PUKA a me

NA OLEPELEPE

 

NA LAKO KUKULU HALE

 

O NA ANO A PAU!

 

E KUAILA MA KE

 

KE KUMUKUAI HAAHAA LOA

 

O keia Makeke.

 

ALLEN & ROBINSON

953 tf

 

KAKELA a me HAKI.

 

O KAKELA OPIO A ME F.M. HATCH, ua hui laua ma ka lawelawe ana i ka oihana Loio.

            Ua hiki ia laua ke ku imua o na Aha a pau, mai ka Aha Hoomalu a hele iluna. A e lawelawe no hoi ma na hana pili i ka hooponopono waiwai, me ka imi ana i na Palapala Sila Aina, ka hana ana i na Palapala Kuai, Hoolimalima, a me ke Hoaie Dala ana.

W. R. CASTLE, Luna Hoolale Kope.

            Keena Hana, maluna no o ka Halekuai o Dilingham & Co.

Helu @7, Alanui Papu. @ms

 

MOOLELO

O KA

Ahaolelo Kau Kanawai o 1880.

 

LA HANA 23 Poalima Mei, 2S 1880.

Halawai ka Hale ma ka hora 1 pm.

NA PALAPALA HOOPII.

Na Hon Wahine mai Hilo mai e noi ana i alanei kaa maho, mai Hilo a ka Luaopele. Waihoia i ke komite o na hana hou.

 

Na ke'lii Martin e noi ana aole e ae ia i Raikini Kuai rama no Kau. 2 E hoomau ia ke kanawai keakea i ka rama pela. Waihoia i ke komite kanawai.

 

Na Hon Keau mai Kohala e noi ana i elua Lonamakaainana no Kohala Akau. Haawiia i ke komite hookolokolo.

 

Noi ka Hon Keau Lunahoomalu o ke komite wae no ka bila kanawai opiuma e haawi hou aku i manawa no ia komite, aponoia.

 

NA OLELO HOOHOLO.

Na Hon Nakaku he hoolaha kanawai e hoopau ai i ka pauku 280 o ke Kiwila, 2 he bila e hoololi ai i ka pauku 1477 o ke kiwila.

 

Ma ke noi ua hapaiia na hana o ka la.

 

NA HANA O KA LA.

 

Heluhelu ako lu ana o ke kanawai hoololi i ka pauku 338. Kauohaia e kakau poepoe a heluhelu akelu, Poalua.

 

Noi ka Hon Hanuna e unuhiia mai loko ae o ka papa i ka bila a ke Kuhina Kalaiaina e pili ana i na eemoku mai na aina e mai i hana no keia la. Malalo o kekahi mau pane mai ia Gibson ua hoi nele aku.

 

Kapae ia na Rula a heluhelu mai ka Hon Kalua he olelo hooholo e kauoha ana i ke Kiaaina o Oahu e paikau ia na koa o ke aupuni i ka wa a na Lunamakaainana e heie aku ai e makaikai i ka Halekoa me ka Halealii hou. A no ka mea, i kupono ai na dala i hooliloia no ka Oihana koa, haule.

 

Na Hon Pilipo he olelo hooholo e kauoha ana mahope o ka unuhiia ana o ka hoike a ke Komite waiwai, alaila, e paiia mamua o ka lawe ana mai i ka hale nei; hooholo ia.

 

Na Hon Keau he hoopii mai Honolulu mai e noi ana e ae ia na kanaka Hawaii e inu rama. 2 A ina aole e ae ia, alaila, e papa loa ia ka haawi ana i Raikini kuai rama no Honolulu. Haawiia i ke komite kupono.

 

Na Hon Kupihe he olelo hooholo e kauoha ana i ka Loio Kuhina e wehewehe mai i ke ano o ka huaolelo "Hoa Aina" i like pu me kekahi bila e waiho nei imua o ka Hale. Aponoia.

 

Ma ke noi ua hoopanee a hora 1 Poakahi.

 

LA HANA 24, Poakahi, Mei 31, 1880.

 

Halawai ka Hale ma ka hora 1 pm e like me ka hoopanee ana.

 

NA PALAPALA HOOPII.

 

Na Mr Wood mai Kohala mai e noi ana aole e ae aku i laikini kuai rama no ia apana, a o na Kanawai e hoohaiki ana e hoakea loa ia'ku a hiki i na lahui o na aupuni hana kuikahi ole me Hawaii nei; haawi ia i ke Komite Hookolokolo.

 

@ Glendon e noi ana e hoopau ia ka Lunakanawai Apana o Makawao, a e hoopau pu ia kona noho Luna Kula ana; hoihoi hou ia.

 

Na Mr Kahulu e noi ana aole e kuai aku na kanaka i ko lakou mau aina i na haole o na aina e, a aole e kuai aku na haole kupa i ko lakou mau aina me na haole o na aina e mai; waiho ia i ke Komite Hookolokolo.

 

Na Mr. Kaunamano e noi ana e haawi ia i hookahi a oi ae laikini kuai rama no Hamakua; waiho ia i ke Komite Hookolokolo.

 

Na Mr Hanuna e noi ana e kuai aku na konohiki i na aina me na hoa a'na, na aina lei alii me na konohiki, a e papa ia ke kuai ana i na aina aupuni; waiho ia i ke Komite Kupono.

 

HOIKE KOMITE.

 

Na Mr Kipikona, ka Lunahoomalu o ke Ko@ Waiwai, he hoike Komite e pili ana i na Palapala hoopii elua mai ni wahine haole me na pake e noi ana i $5,000 no ke kukuiu ana i halemai haole, a o kekahi i halepai no na pake. Ua apono ke Komite i keia mau noi a elua mai Honolulu mai; ma ke noi, ua hoihoi hou ia.

 

Na ke 'lii Kakela ka Lunahoomalu o ke Komite Hoonaauao i heluhelu mai i ka hoike a ia Komite no na mea e pili ana i ka ka Papa Hoonaauao mau hana. Ua mahalo nui ke Komite no ka holo pono o na hana a ka Papa, a me ka hoala ana i mau kula hou ma na apana kuaaina. Ma ke noi, ua apono ia ka hoike a ke Komite.

 

NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA.

 

Na Mr Kakina he hooiaha Kanawai e hoopau ai i ka pauku 480 o ke Kiwvila a me ka hoololi i ka pauku 6 mok. 13 o ke Karaima, a e ae ia e heluhelu no ka wa mua i ka bila Kanawai e hoololi ai i ka pauku 480; waiho ia malalo o na rola.

 

Na Mr Kahulu he hoolaha kanawai e pili ana i ka hooponopono hou ana i na hora hana a me ka hoololi e pili ana i ka pauku 1423 o na Kanawai o 1872; waiho ia i ke Komite Kupono.

 

Na Mr Kaulukou he hoolaha Kanawai e pili ana i ka pauku 3 o ke Kanawai e hoopono ai i na degere o ka @ ana o na aila mahu; waiho ia malalo o na rula.

 

Ae ia o Mr Kaanaana e heluhelu no ka wa mua i ka bila Kanawai e hoala hoo ai i uku no ka hoike nana e hoohiki keaahi mau hihia hewa, a e hooala ana i ka hapa hope o ka pauku 2 mok. 53 o na Kanawai o 1878; waiho ia i ke Komite Kanawai.

 

Hoike mai ka Peresidena he palapala noi mai ka Luna mai o Kaanapali e kuu aku iaia no hookahi pule no kekahi pilikia apono ia.

 

Noi mai o Mr Kipikona e koho ia i Lunahoomalo no kekahi Komite Wae, oai o ua hoa la o Kaanapali ka Lunahoomalu o na Komite Wae la; apono ia. Hoike mai ka Peresidena i ka inoa o Mr Kupihea ma ia wahi.

 

Na Mr Kaanaana he hoolaha Kanawai e hoolohe ai i ka puuku 486.

 

E ae ia o Mr Kalauli e heluhelu no ka wa mui i ke Kanawai e ae ana i ka Laikini kuai Bipi no Kau. Ua waiho ia malalo o na rula. Ma ke noi ua hapai ia na hana a o ka La.

 

NA HANA O KA LA.

 

Heluhelu alua ia ke Kanawai e haawi ai i na kauaka Hawaii i na waiona emi o ka ikaika malalo o ka alakohela.

 

Ma ke nei na kakau ia na ae me na hoole no ka hoopanee loa he 17 ma ka hoopanee loa a he 25 ma ka ae e ola ka bila.

 

Ma ke noi, ua haawi ia i ke Komite Wae Kalua, Beka, Aholo, Kaulokou, a me Ake.

 

Ma ke noi, ua haawi hou ia he manawa i ke Komite e pili ana i ka hoopii o Keoneula.

 

noi mai o Mr Kalua e kou ia oia mai ka Hale aku no kekahi mau la. Ma ke noi ua hoopanee ia a noho hou ma ka hora 1 pm o ka la apopo.

 

LA HANA 25, Poalua, Iune 1, 1880.

 

Halawai ka hale ma ka hora 1pm e like me ka hoopanee ana.

 

NA PALAPALA HOOPII.

 

Hoike mai ka Peresidena i ka palapala hoopii mai ke 'lii Kakela mai. Mai Wailuku mai e noi ana e papa ia ke kuai ana i na waiona i na pake; waiho ia i ke Komite Hookolokolo.

 

Na Mr Kunuiakea elua hoopii mai Manoa mai: 119,000 dala no ke alanui mai Manoa a Kamoiliili. 2 E hoole ikaika ana i ko ke Aupuni lawe ana mai i na pono wai o Manoa.

 

Na Mr Hanuna mai Koolau. Maui, elua hoopii. 1 Aole huihui ke kuai ana o na Laikini awa i ka mea hookahi. 2 E hoomau ia ke kuai ana o ka awa i hapalua no ka puawa; waiho ia malalo o na rula.

 

Na Mr Geo N. Wilikoki mai Koloa, Kauai, e noi ana o na Kanawai e hoohaiki ana i ka Rama i na Hawaii, e hoakea ia aku i na pake a me na lahui hana kuikahi ole me Hawaii nei; waiho ia malalo o na rula.

 

Na Mr S. Kupihea ekolu hoopii: 1 1 $1,000 no ka palekai o Pakoo. 2 1 mau kumukula haole no Molokai, waiho ia i ke Komite Hoikau. 3 1 800 dala no ka uwapo ma ke kahawai o Halawa. Aia i ke Komite hana hou.

 

NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA.

 

Na Mr Kalauli he hoolaha Kanawai e hoololi ai i ka pauku 31 mok. 38 o ke Karaima; heluhelu ia a hoole loa ia.

 

hiki mai kekahi elele mai ke 'lii ka Moi mai me kekahi palapala a na ka Peresidena i heluhelu mai imua o ka Hale. O ke ano nui o ia leta e noi mai ana i ka Hale e noonoo nui no ka hoakea ana aku i na launa kalepa ana me Kona. Malalo o na noi o Celso Caesar Moreno. Ma ke noi ua waihoia ka noonoo ana @ palapala a hiki mai na mea i hoomakaukau ia.

 

Na Mr Kaulukou e noi ana, no ka pau ole o ka hoike a ke Komite Waiwai i ke pai ia, nolaila, e lilo ka bila haawina i hana na ka Hale i ka la apopo; apono ia.

 

Na Mr Beka e noi ana i 15,000 dala no na lilo o ka hoouna ana i kekahi mau keiki Hawaii i Amerika e ao ai i na mea ike he nui.

 

Noi o Mr Kakina e waiho ia olelo hoohola ma ka papa a e lawe mai i bila Kanawa; haule.

ma ke noi, ua waiho ia a noonoo pu me ka bila haawina.

 

Na Mr Kakina he hoolaha Kanawai hoololi i ka pauku 1 mok. 5 o na Kanawai o 1870 no ka pili waiwai. 2 He olelo hooholo e kauoha ana i ka Lolo Kuhina e kauoha aku i ka Luna Makai o kawaihau e wawahi i ke paniku ia o na Alanui Aupuni o Kealia, Kawaihau, Kauai.

 

Ae ia o Mr Keau e heluhelu ke Kanawai hoololi i ka pauku 198 o ke Kivila. Aia i ke Komite Kanawai.

 

Na Mr R. Wilikoki he hoolaha Kanawai, 1 He Kanawai e hoopau ai i na Auhau pilikino o na makua mea keiki, 2 He hoolohi ka mokuna 60 o na Kanawai o 1876. Ma ke noi, ua hapai ia na hana o ka La.

 

NA HANA I PAU OLE.

 

Ka noonoo ana i ka olelo hooholo kauoha a ka Loio Kuhina e hoike mai i ke ano o ka huaolelo "hoa aina"; waiho ia a hiki mai ka Loio Kuhina.

 

Ae ia o Mr Kahulu e heluhelu mai i na bila Kanawai ana i hoolaha mua'i. 1 Ke Kanawai hooponopono i na hora hana. 2 Ka hoololi i ka pauku 1423 o ke Kivila.

 

Hoolaha mai o Mr Geo Wilikoki i keia mau bila: 1 He Kanawai e pili ana i ka mahele ana o na uku hoopai. 2 He Kanawai e hoohuihui a hooponopono ai i na Kanawai.

 

NA HANA O KA LA.

 

Heluhelu akolu ana o ke Kanawai hoololi i ka pauku 338 o ke Kivila. E hoonoa i na kai lawaia.

 

Ma ke noi ua kakau ia na ae me oa hoole no ka hoopanee loa, he 22 ma ka hoopanee loa a he 16 ina ka hoole.

 

Ma ke noi, ua hoopanee a apopo, hora 1.

 

LA HANA 26, Poakola, Iune 2, 1880.

 

Halawai ka Hale ma ka hora 1 pm e like me ka mau.

 

NA PALAPALA HOOPII

 

Na ke ’lii Dowsett he hoopii mai a AJ Cartwright a me ka Ahahui Waihona Buke Nui o Honolulu nei e noi ana e haawiia ku i apana aina, kahi e kukulu ia ai i Hale hoo ahu Buke no ia Hoi. Haawiia i ke Komite Wae: Kuhina Kalaiaina, Roke. Dowsett, Aholo, Nawahi.

 

Na Hon Kaanaana mai Ewa a me Waianae e noi ana e ae ia ’ku na Hawaii e mu waiona e like me na haole a me na pake. Aia i ke Komite Hookolokoo.

 

Hoike mai ke Kuhina Kalaiaina i ka Palapala Hoopii mai a CC Moreno ko Kina Agena Kalepa Morena, a me ka palapala a ka Ahakukamalu o ke Alii i ua hopii la.

 

Noi ka Hoa Aholo e heluhelu ia kela pa@ hoopii i maopopo i ko ka Hale.

Aponoia.

 

Ma ke noi a Hon Kaulukou ua waihoia i ke Komite @ Kaulukou, Hauna, Pilipo, Waila Koke.

 

HOIKE KOMITE.

 

Na ke ’lii Roke he hoike a ke Komite. Oia palapala hoopii o Hilo a me Puna e pili ana i ke kaohi ana i na mai lepera ma na apana a me ona kauka no Puna ua manao ke Komite ma ka mua e kapae i ke kaohi ana i na mai lepera a o ka lua no ke kauka no Puna - Ua hoomakaukau ke Komite i kanawai e pili ana i ka haawi laau ana i na poe malalo o na ae like ma na mahiko a me hune, ua apono ia ka hoike a ke komite.

 

Ua heluhelu ia mai ka bila kanawai no ka wa mua. Ua heluhelu pu ia no hoi he kanawai e hookaawale ai i ka nui loa o na kanaka ma ka Hale hookahi. Ua hoawiia i ke komite kupono.

 

Na Hon Kaunamano he hoike a ke komite wae no ka bila kanawai a ke’lii o Kau. No ka like loa o keia me ka ka Loio Kuhina ua manao ke komte a haawi ma ka lima o ka Loio Kuhina a hoopuka pu ia mai me ke kanawai i hoomakaukauia. a ponoia ka hoike a ke komite.

 

Na Hon Keau he hoike o ka hapa uuku o ke komite nu ka noonoo aua i ka bila ka. nawai e hoopae mai ai i ka Opiuma. No ke komo nui mai o ka opioma oiai e kapu ana. Ua manao ke komite e apono aku i ka hoopae ana mai i ka opiuma. Ua waiho ia a me ka hoike a ka hapa nui.

 

NA OLELO HOOHOLO NE NA BILA.

 

Na Hoo Pilipo e noi ana e hookawale ia ma ka bila haawina na dala 300 na Waahila no ka auhau palua ia, waiho i ke komite waiwai.

 

Na Hon Kakina he noi e hoike mai ke Kuhina Kalaiaina nohea mai la ke dala e uku ia nei na ipukukui hou, a ehia la dala i kookaawale ia? Hoihoi wale ia.

 

Ma ke noi ua hapai ia na hana o ka La.

 

NA HANA O KA LA.

 

Heluhelu alua ia ka Bila Haawina no na makahiki elua ma ke poo.

 

Ma ke noi a ke'lii Kamika, ua noho ke komite o ka Hale e noonoo i ka bila haawina. Ke’lii Martin ma ka noho.

 

Ma ke nui ua heluhelu pakahi ia na haawina.

 

NA LILO MOI.

 

Ko ka Moi me ka Noho Alii $45,000.

 

noi ke Kuhina Kalaiaina e hooholo ia. Aonoia.

 

ko ka Moiwahine $6,000. Noi ke Kuhina Waiwai e kooholo loa in. Aponoia.

 

Ka Mea Keiki ka Hooilina Alii $6,000.

 

Noi ke Kuhina o na Aina e, hooholo loa, aponoia.

 

Puuku me Kakauolelo $5,000. Noi ke Kuhina Waiwai e hooholo loa, aponoia.

 

Na lilo o ke alo alii $16,000 Keau, Pilipo, Nawahi, Roke ma ke noi e kapae loa.

 

Kuhina Kalaiaina noi e hooholo loa, S.W. Kaai i $8,000, R.W. Wilikoki e hoopanee a mahope.

 

Ma ke noi ua kakau ia na ae me na hoole he 20 ae e hoopanee loa, a he 18 ma ka hoole.

 

Ma ke noi ua hoopanee ia ke komite o ka Hale. A hai aku la ka Lunahoomalu o ke Komite i ka Peresidena o ka Hale eia na haawina i hooholoia.

 

Uku o ka Moi, $15,000. Uku Moiwahine, $6,000. No ka Hooilina Alii, 6,000. Puuku & Kakauolelo a ka Moi, $5,000.

 

Aponoia ka hoike a ke Komite, a hoopanee ia ka hale apopo hora 10.

 

Ma ka in 30 o Iune, la 1 a me ka la 2 o Iulai e hoike ai ke kula hanai o Lahainaluna.

 

UA lono wale ia, e wehe ana ka Ona Miliona he halekuai kukaa ma Kahului.

 

UA HOIKE ke Kula Kahunapule ma ke kakahiaka Poalina o keia pule, a i ka po nei ua haawi ae na haumana e puka ana i ka lakou mau haiolelo me na mele ma ka luakini o Kawaiahao.

 

O KAUKA WEBB kekahi kahuna lapaau hou i hoolauna mai nei me ko Honolulu iloko o keia mau la, a e hookahua ana paha iwaena o kakou; aia kona keena hana ma ke alanui Papu.

 

UA lohe ia mai ua pohi kolohe ia i ke ahi kekahi hale ma Kona Hema, Hawaii, a ua aneane poino kekahi luahine.

 

UA ku hou mai nei o Kapena Colcord, Kapena mua iho nei o Hoku Ao ma ke awa nei, maluna o kahi moku holoholo makaikai o Kaleponi.

 

UA hookaulua iki ia na moolelo o Nelekona a me Beriana i keia pule, i puke aku ka Hoike a ka Papa Hoonaauao. He hoike waiwai no keia, no ka hoomalamalama ana i ko makou poe heluhelu ma na mea pili i na kula o ke aupuni.

 

Ma ka Poalima o kela pule ua loaa ia Rev. J. Manuela o Kaneohe he ulia poino. Ua hina oia ilalo malalo o kekahi mau bipi huhu, paa aku la kona oha i ka lou o ke kaulahao, a ua kauo ia he mau anana mamua o ka nahae pu ana o ka io, a hemo mai oia. Ua maha i keia wa.

 

HE lono ka i lauhala ae, e hoomaha ana na limahana o ka hale hana o Ulakoheo no akahi pule. Maikai ia; i kuu iki iho ka na e a luu hou aku no. Ua ike maka ia ka hua o na hana o Ulakoheo ma na apana a pau o ka aina.

 

MAU no ka oluolu o ka uku o ke kapili ana i na kapuai hao o na lio ma ke hale hana hao o Kale Kolomana, ma nae iho o kahi o Kakela me Kuke. Oiai ua pii ae ka kekahi mau hale, he oia mau no keia.