Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 20, 15 Mei 1880 — KUMUMANAO. [ARTICLE]

KUMUMANAO.

| Heluhelu ia imua o ka Aka Ekalesia o ! Hawaii Hikina, ma Hūo, Aperila 23, I ISSO JVa A. O. Forebe. | " Mai hoopili ano e ia oukou me na hoomaloka. " 11 Kor. 6:14. i na e heluhelu kakou i na pauku malalo iho, alaila, e paUui la ana keia mau buaolelo penei; " No ka mea, heaha ke kuikahi ana o ka pono me ka hewa? Pehea la hoi e kohu like ai ka malamalama me ka pouii? heaha hoi ka manao hookahi ana no Kristo me Belinla? heaha hoi ke kuieana o ka mea m »naoio me ka mea hoomaloka? pehea hoi e kulike ai ka luakini o ke Akua me ko na kii? No ka mea, o oukou ka luakini o ke Akua Ola; e like me ka ke Akua i oleio mai a». E noho pu auanei au me * kou, u e hele pu hoi,; owau aunnei * ! kou Akua, a o lakou hoi auanei ko'u 4 I kanaka. Nolaila, ke i mai la ka Haku. 4f puka mai oukou mai waena mai o lakou, i kaawale oukou: Mai hoopa aku hoi i ka mea haumii, a e hookipa mai au ia oukou. | A e lilo no au i Maku« no oukou, .a e ltlo • mai hoi oukou i poe keikikane a i po* kai-1 | kamahine na'u wahi a ka Haku Mana. j | Ma ke kaupaona aua i keia mau pauku; j | ua maopopo, o ke ano nui o keia mau olelo oia no k;\ like ole o ka pono me ka hewa, e | kohu ole ai ko laua hui ana, ine ko laua ; oluolu pu ana. i fia ku kaawaie loa ko laua inau ano ponoi, kekani i kekahi. a ua kue hoi. E li-1 ke me ke kue o ka malamalama i ka pouli l a o ka pouli i ka malamalama. j ! Ma kahi e noho ai ka malamaloma o. ke | ao, u-x auhee nku kn pouli o ka po; aole la-! ua e noho pu ana ma kahi hookahi. Aia a kaawale aku kekahi, alaila, noho mai ke* knin. Pela hoi ka poe manaoio la Knsto, h \ me ka poe manaoio ole. ! Kaawale loa keia mau kulana elua. He i kulana manaoio kekahi, a be kulana hooma-1 loka kekahi. Aole e noho pu ana, a e lau- i na oluolu pu ana keia mau ano elua iloko o j ka naau hookahi. | 1 mea nae e mohala pono ai na waiwai o! i keia kumumanao. | i 1. E imi mua kakou i kona pili ana i na hoahaoau o Korineto i ka wa a P»iolo i kakau ai i keia Episetoie a hoouna aku >a ! lakou. 2. Alaila, e loaa na kumu kupono e hoo* | | pili ai i keia olelo i ka noho ana o na hoaha- i | nau Kristiano i kc»a wa. Ma ke kulanakauhaie nui a kauiana o | Konneto, ma ka aina o Helene, ua kukulu o | Paulo i kekahi ekalesia karistiano mamuli 0 kona oihana, he makua misionari: Oiha- | na (18:1 —11.) Ua noho pu o Pauio me la- : kou hookah) makahiki me na malama eono, alaila hoi aku ia oia i Epeso. A mahope koke iho. lilo o Apolo t kumu a i alakai no kela ekalesia ma Korineto Oihana(lB:| ! 24-28.) j Ma ia hope mai, ulu ae la kekahi mau ano pono ole iwaeua o ua ekalesia nei o Ko- ; rineto. A oia ke kumu o ko Paulo kakau | ana i ka £pis?tole mua ia lakou. £ ike ai keia mau hewa o iako t ke heluhelo oukou I Kor. (1:11, 5:1, 6:7, 8:7, 10:—10, 11: 17—22. 14;26—40. 15:12.1 A mahope 1 iho, holo ako la o Pauio mai Epeso ako a hiki t Makedonia. lohe hou oia malaiU, aole 1 1 pau na hihia a me na hemahema iwaeoa o i ko Korineto poe hoahanau, % kakau aku la j oia i ka Episetole elua ia lakou. (II ffor. i 2:12—23.) | A ma keia Episetole elua, ao hou akula oia ia (akou e makee loa i na ano maemae, maluhia, a ku i ka haipule oiaio, a hookaawale loa i na ano hoomanakii a me na hana pono ole. | No ka mea, ua ike oia he poe Helene ka I nui o ua poe hoahanau nei, I Kor. 12:2, a f

|ua maa i oa hana hoomanikii o kela lihui ? m»rnua oko lakoa holi an» ro>i mamcit o | Kristo. 0& ike do boi oia, ai* lakou iwa- ■ ena o ka lahoi pegnoa o Heleoe, a he poe \ pegj»ni ko lakoa mau mak»maka, a he mau ī kamu no ;a e keohihn ai a e hoolaawih ai i Iko lakou manao. Xolai!a kooa hoopuka I ao■* i keia oieio ao ma ko kakou kumama* | oao " Mai hoopiii ano ela oakou me oa | hoomaloka. " [ Oke ano o keia huaolelo, 11 hoopifi aoo |e. " aoie e nalo ia lakoa. No ka mea, be haoa ī maa i kekahi poe o la aina, o ka hoo» lilo ana i ka bipi ī hoahanau pa me ka hoki maiaio o ka lei aoamo hookahi. A pela uo hoi ka bfpi me ka ho i kekahi manawa, a he kamelo me ka bipi i kekahi manawa. Na laua e kauo pu i ke kaa a i jka oopaiau paha. Ake olelo mai oei ka. | poe makaika», pela no ka hana a kekahi | poe oia mau ama a hiki i keia wa. Ma 1 keia hana ua hoopili pu ia malalo oka au--1 amo hookahi, na holoholona ano e kekahi i | kekahi. | Knhu ole ka bipi ika lio, ai ka hoki, a i |ke kameio hoi. A ua kue oo hoi keia ha* na ike kanawai o Mose, i kakau ia ma ! Kanawailua 22:10. " Mai kaulua oe i ka | bipi a ti>e ka hoki ma ka oopalau." | Alaiia, ma ka hoopili ana o keia hua ika noho ana o na hoahanau ma Konaeto, ua akaka koke ia iakou ke ano. Oia hoi, kohu ole ka poe manaoio i ka poe manaoio ole. ka poe pono i ka poe hewa; ka poe hoomanakii [ i ka poe karistiano, ko ke kino i ko ka uhane, ko keia ao i ko ka lani. Aole e hui keia mau mea ano e malalo o ka auamo hookahi. He kauoha keia ina hoahanau o kela ekalesia e ku kaawale iakou, aole e hui pu me ka poe hoomaloka maiaila ma na ano o ka noho ana a o ka hana ana. Aole pono ia lakou e mare pu, a e hui pu mapa hana waiwai, a ma na hana e ae, me ka poe hoomaloka oia wa, oiai he poe pegana hoomanakii ua poe hoomaloka nei. | Peia hoi ma na hana hoomana i ke Akua; e ! hookaawale ia na hoahanau ia lakou iho ! mai na ano hana a pau i pili i ka hoomana- ' kii. Ua wehewehe mua o Paulo ī keia | mau mea me ka moakaka loa ma I Kor. mok. 7 me ka mok. 8. Me he mea la nae, he mea paakiki keia i ka manao o ko Korineto po, a nolaiia, ao hou aku la o Paulo ia iakou ma keia wahi, me ka hoakaka aku i ke kumu o ka pono ole o īa mau hana. Oia hoi, he kohu ole na mea ano iike oie : ke hoohuiia ma ka hana. ' Ma keia imi ana, ua loaa paha ia kakou | ka io o ka mahele mua o keia haawina, oia | hoi ka pili ana o keia mdu huaoieio i na I hoahanau o ka ekalesia ma Korineto i ka | wa a Paulo i kikau ai i keia paiapala ia I

. I lakou. ) 2. Ano, e huli kakou i ka mahele elua. Na kumu kupono e hoopili ai i keia olelo l/n nnho ana o na hoahanau Kristiano i Ke manao nei au, aole i pohihihi kn rula nui i haawi ia mai maanei i alaKai no kakou. O na ano a me na hana kohu ole i ko ke Akua poe kanika, e hookaokoa loa na hoahanau ia mau mea. Ina paha e ninau kek-ihi; o na ano hea, a | o na hana hea la ka i kohu ole i ko ke | Akua poe kanaka? alaila eia ka huaolelo | pane malaila. Aole paha keia he mea poi hihihi ia kakou i keia wa mnlamalama o j Hawaii nei. Ua akak.i no, o na ano, a o ! na manao. a o na hana a pau i kue i na | kanawai o ka pono maoli, he mau mea ko- • hu ole i ko ke Akua poe. No ka mea, o ! keia mau kanawai i kapa ia hoi, 44 na ka- | nawai he umi, " oia no ke Kumukanawai o I ko ke Akua aupuni, a he mea kohu oie i j kona pq| kannka ke /loho kue i kona Kumu- ! kanawai. Ua akaka no hoi, o na ano, a me na ma- ! I nao, a me na hana a pau i kulike ole <ne ke I ao anaa ko kakou Haku lesu Kristo, a me | < kona ano iho, ua kohu ole no i kona poe : hoahanau, oiai Oia no ko lakou Haku, a o 1 | lakou kona poe kanaka. ; Ma ka hoopili ana nae, ua hiki ia kakou | ; ke lawe pakahi mai i kekahi mau mea I I i maanei. j i 1. O ca ano koiohe a pau, i na paha he ! kolohe ma ke kino, a ma ka waiwai paha, j a ma ka wahahee. a ma ka hoino wale i ka j inoa o hai, a ma ka hana apiki, a me na j ano kolohe e ae, he kohu ole keia mau mea | i na hoahanau ekaleaia. No ka mea, hea- 1 | ha ke kuikahi ana o ka pono me ka hewa. j 2. O na olelo ino, pehpela, hilahila, kua- j muamu, huhu, hailiili, a pela aku, he kohu j ole i ke kristiano oiaio. No ka mea, o n« ; amo no i i o ka poe e noho ana ma ka pouli, j a pehe* la hoi e kohu iike ai ka malamala-; ma me ka pouli? ; 3 O na man&o oloko kekahi, aole o na ! hana owaho wale no. Na manao ino, hoo* i punipuni, huwahu wa, hoomauhiU a o na ku-; | ko pono ole t kohu oie keia mau mea ke ■ : hookipa ia a hookamaaina ia iioko o ka na- j au o ka hoahanau Kristiano. No ka mea | o ke ano no ia o ko Beliala poe, oia hoi ko j Satana poe. A heaha hoi ka manao hooka ! bi ana o Kristo me Be!iaU? | 4. O na hana ona, lealea, uhaaha, a me | oa ano i pili pu, a me na mea e kokua pu ) mna i keia mau hana ua kohu ole s ko ke Akua poe Aoie paha kakoo e hooie ana i | ! keia. Alaila pehea U ka hele ana i na hale | J keaka, a i oa anaina holahola a lealea e ae : ! o ke ao oei, kahi i kamaaina mau ai ka poe j bana i kela i olelo īa maluna ? Kohu aoei i ko ke Akua poe? Ke manao nei au, aole. No ka mea, ina e Uuna aku iakou ma u mao wahi, alaila, eia ka! oioau. He poe kamaaioa anei !ako<| ma ia I i »ea, i noho pu »i Ukoa me ko Uila [ [poe kamaaina? [ ! Ina pela, aiaila, auhea ta ka hke oU o la* 1 *

kou me ko ke ao nei ī A ina no hoi aole hkoa i kaiaaaina ia msii hana n mi īa i mau wahi. alai!» heah> ko iakou o | ka heie ana iUila T £ noho k«awate ki mi'nhmi ma kona [ wahi iho, o hela pu la auanei oia me ko!a- -; ila poe ksm*aina. no ka ro?a. heaha hoi ke I kaleana o ka me* maoao io me ka mea [ hoomaloka ? ; Ua pili no hoi keia ru!a ina kanawi lai- : kmi oo m wai ona, a me k« hoonoa «oa pa|ba i ke koai ana i na waion* i na kanaka a | pau. Ona kanawai, aom manao a pau o | keia ano, heaha ko Ukoa io maoii ? Aole anei o keia, o ka a« aku a me ka hoomalu [aku i ka mu waiooa ana o kanaka e iikt me ' ko lakou makemake ? [ Ke manao nei au aohe mea eae ana e | hoole mai. oti ibo la no ko lakou ano mao |li a rae ko takou io. Akn, oka anoi nui no | ia o ka maoao o ka poe o keia ao. Na lakou mai ka hoala ana a me ke kokua nui ana i na kanawai o la ano, ooie na ka poe haipule mai. A ina puha e ku ana kekahi poe haipule ma ia kahua hookahi no, alaila mahea la ko lakou iike ole ma keia m?a me ko ke ao nei poe kamaaina ? Ke kokua like nei uo hoi lakou mamuli o ka inu waiona, ka hewa e helu pu ia me ka pepehi kanaka hoi, nini Gal. 5:21. Kohu ole paha keia hana i ko ke Akua poe, ka poe i manaoio he poe malihini iakou ina haoa o keia ano. £ao o hoopili ano e ia kakou me ka poe hoomaioka ma keia mau mea. i 5. Ua pili no hoi keia olelo ina hana hoo-! mana Kristiano. | O ka awili pu ana o na haoa lealea o ke ] ao nei me o ke anaina haipule a o , ke Kula Sabati, he kohu ole, ku ole i ka hoo* i inana oiaio aku ike Akua Oia. Pela hoi, i j na e awili pu ia ka inoa o iehova a o lesu j Kristo me na inoa o na akua kii ma ka pule < ana ama ka hoomanamana anu, e (ike me ka hana a kekahi poe kahuna lapaau a kahuna hoomanamana paha. O ka hoopili i anii no ia o na mea ano e, iike ole, ku-e loa. 1 Kohu ole maoli keia mau hana i ko ke Akua 1 poe. No ka mea, pehea hoi e kulike ai ka | Luakini oke Akua me ko na kii ? Aka, o | oukou ka Luakini o ke Akua Ola. 6. Ua kuikahi pinepine ia keia pauku o ko kakou kumumanao ma kona pili ana i ka mare pu ana o na hoahahau ekaiesia me na hoomaloka. Aua pili 10 no. He mea kohu oie keia. No ka mea, i mea e hooko pono ia ai ka oihana maikai o ka mare, he pono e loaa ka iokahi pu o na manao o ke kane me kana wahine, i kuikahi pu ai ko laua noho ana, a lilo 10 laua elua i hookahi. ; Aka } he kohu ole ka mea manaoio ole. ka i mea haipule ika mea hoomaloka. £ like ! me ke kohu ole o ka aila i ka wai, a o ka | wai paha i ke ahi, pela no ke kohu ole o ke ] ano haipule i ke ano hoomaloka. Aole e oiuolu like laua ika noho pu ana. A ua ike pinepine ia keia mea ma ka noho ana o ! kanaka. He hoopili ano e keia e iike me j ka mea i papa ia ma keia pauku. Nolaila, : o ka noonoo e ka pono, ī ole e hihia hewa | ke aloha i ka inea kupono ole. aka, ī moe- j kahi na manaoo ke kane me kana wahine, ma na mea a pau, a i noho like laua malalo o ka maiu aioha o ka Makua hookahi. E like me ka olelo o keia mau pauku. •« E ( lilo no au i Makua no oukou, a e lilo mai ! hoi oukou i poe keikikane a i poe kaiknma- j hine na'u. wahi a ka Haku Maoa. "