Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 17, 24 April 1880 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA NUPEPA

Kuokoa me ke An Okoa

I HUHA.

No ka Makahiki, $2    Eono Mahina, $1.

Dala Kuike ka Rula.

 

KOMITE HOOPONOPONO.

Sam’I Kaaikaula,

Hezekia Aea.

 

POAONO@APERILA 24, 1880.

 

Hoolaha Kula Sabati.

 

            E hoike hui ana na Kula Sabati o Maui Komohana ma Lahaina i ka Poaono ekolu o Mei ae nei. E hoomala ana ma ka hora 10, am. No@ila e liuliu a e makaokau i olahonua.

            E hui ana na kahu me na elele o na Kula Sabati o Maui komohana ma Wailuku, ke hiki aku i ka Poalua mua o Mei. Nola@la e makaala. Ma ke kauoha.

            S.K. KAAI@

Ka pule ABC.

The Child’s Prayer.

 

Morning Stars p. 35.

1

He keiki kahu hipa nei,

Me kana ohana hipa e.

Auwana ia ma kahi puu,

A mehameha no a u,

A mehameha no a u.

2

Ua lohe ia, a ike no

He poe kukuli a pule pu.

Kukuli ia, hoopuka e

I kana pule ABC,
I kana pule ABC.

3

Maalo kana kumu e,

Hoolohe i na hua nei.

Ninau, he hana aha kau?

A pane ia, he pule na’u,

A pane ia, he pule na’u.

4

Hoole nae ia kumu ao,

Aole loa he pule kau.

Kau hana nei, e kuu pokii,

Ka hai ana’e ka ABC,

Ka hai ana’e ka ABC.

5

A pane ia, ko’u ike nei,

A hai ia I ke Akua e.

Lohe kela, hookui pu,

A lilo ia i puli na’u,

A lilo ia i pule na’u.

            HAWAII

 

HAAWINA KULA SABATI.

HELU 6. SABATI MEI 9,1880

 

KUMUHANA.

lesu me ka poe opio. Pauku Baibala.

Mat. 19; 13-26

13        Alaila, lawe ia mai io na la na kamalii, e kau aku ai ia i na lima maluna o lakou, a e pule aku; a papa aku la ka poe haumana ia lakou.

14        I mai la lesu, E kuu mai oukou i na kamalii, me ka papa ole ia lakou i ka hele mai io’u nei; no ka mea, no ka poe e like me lakou nei ke aopuni o ka lani.

15        A kau iho la ia i na lima maluna o lakou, a hele aku la.

16        Aia hoi, hele mai la kekahi kanaka, i mai la ia ia, E ke kumu maikai heaha ka mea maikai a’u e hana’i, i loaa ia’u ke ola mau ioa?

17        I aku la oia ia ia, No ke aha la oe e kapa mai e ae, hookahi wale no, o ke Akua Ina e makemake oe e komo iloko o ke ola, e malama oe i na kanawai.

18        I mai la kela, O na kanawai hea? I aku la lesu, O neia, Mai pepehi kanaka oe, Mai moe kolohe oe, Mai aihue oe, Mai hoike wahahee oe.

19        Ehoomaikai i kou mauakane a me kou makuwahine; a. E aloha oe i kou hoaluana me oe ia oe iho.

20        I mai la ua kanaka opiopio la ia ia, Ua malama au ia mau mea a pau mai kuu wa kamalii mai; heaha ko’u hemahema?

21        I aku la lesuia ia, A i makemake oe e hemolele, ea, e hele oe, e kuai lilo aku i kou waiwai a pau, a e haawi aku na ka poe ilihune, a e loaa ia oa ka waiwai iloko o ka lani; a e hele mai oe e hahai mai ia’u.

22        Lohe ae la ua kanaka opiopio la ia olelo, hele aku la ia me ka minamina; no ka mea, he nui loa kona waiwai

23        Olelo mai la o Iesu i kana poe haumana, He oiaia ka’u e olelo nei ia oukou, e komo apuepue ke kaoaka waiwai iloko o ke aupuni o ka lani.

24        Eia hou ke olelo aku nei au ia oukou, E hiki e ke kamelo ke komo ma ka puka o ke ku@kele mamua o ke komo ana o ke kanaka wai wai iloko o ke aupuni o ka lani.

25        Lohe ae la na haumana ana, kahaha nui iho la lakou, i ae la, Owai la auanei ke ola?

26        Nana mai la o lesu ia lakou, i mai la, He mea hiki ole ia ia kanaka; aka, e hiki io no na mea a pau i ke Akua.

            Pauka Gula. p. 14. Hoopaanaau.

            Manao nui. Na kamalii me ka poe ano like ke komo ana iloko o ke aupuni o ka lani.

            Mele. “Kuu Alakai.” Lei Alii. p.71.

            Pule i lilo lesu ialakai no na haumana, i hahai lakou mamul@ ona, @.

            Ka Wehe@ke me ka Nina@ ana.

            Ma ka helu @. ua hoike in ka nani o @, a me ke kauoha e hoolohe ia ia. Ua hoike hoi oia i kona hoeha ia’oa me l@ne i hoeha ia’i. Mahope koke iho o ko lesu hoonani ia’na hoike hoa oia i kona aloha me kona man@ i kekahi makua me kana keiki i ulohia ia i na daimonio. Heaha kana hana ia ia? Mok. 17; 15-18. He wahi hana mana hoi kana i mea e loaa ai ke hala auhau. Heaha ia hana? 17; 27. He haina kupanaha h@i ka lesu no kekahi nioau. Heaha ka nioau me ka haina? Mok. 18; 1-5. Heaha ka hope o ka mea hoohihia i ka poe uuku? p.6. Heaha ke kauoha no na lala hoohihia? p.8,9. Heaha ka mea i papa ia no ka poe uuku? p. 10. Heaha ke kumu o ko lesu hele ana mai i keia ao? p.11. Heaha ka olelo hoolana no kekahi hipa auwana ke imi ia a loaa? p. 12-14. Heaha ke kauoha noka poe hana hewa? p. 15-17. Heaha ka mea e mana’i ka pule? p. 19-20. Ehia kala ana i ka hewa ke mihi ia ? p.21 -22. Heaha kekahi olelo nane no ke aupuni o ka lani? p. 23 – 25.

            Ia lesu i haalele ai ia Galilaia a hele i ka mokuna o l@de@ heaha kana hana i ka poe mai? Mok. 19; 1-2. Heaha ke kanawai mare mua? p. 4-6. No keaha i ae ia’i i palapala hoohemo? p. 8. Heaha nae ke pono? p. 11. E hoomanawanui ke hiki.

            Mok. 19; P. 13-15. No na kamalii. Owai ka na makua i lawe ai io lesu la? I aha lesu? Owai ka i papa? A pane lesu pehea? A aha lesu i na keiki? Aloha lesu i na keiki liilii. Make oia no lakou i ola lakou. Me lakou hoi ka poe ma ka lani. E lawe na makua Hawaii i ka oukou mau keiki imua o lesu, e hoolaa aku ia lakou na lesu, e noi aku ia ia e kau kona lima maluna o lakou, a e hoomaikai mai. Pomaikai wale lakou ma keia ao, a ma kela ao ke loaa mai o ko lesu hoomaikai’ana mai. Mai keakea kekahi poe i ke ola o na keik@. Mai alakai hewa ia lakou. Mai waiho i na hana e pono ai na kino, me na uhane.

            P. 16 – 22. No kekahi kanaka ui. Ke ano o keia kanaka. E nana Mareko 10; 17,22. Luk. 18; 18-28. He ui oia. He ui malama i na kanawai. He ui i aloha ia e lesu. He ui ahi. He ui waiwai loa. He ui oluolu ole nae oia, aole maha, aole he hauoli iloko ona. Ua akaka, he ao e ae no aole o keia ao wale no. He ola e ae, aole o keia ola wale no. He make e ae, aole o keia make wale no. Ma kona manao, aole e loaa ana o ke ola o ka uhane ma na mea i loaa ia ia, ma n ahana i hana ia e ia. He anoninoni he pihoihoi, he kupikipikio iloko ona. Ua lohe oia no lesu, a manao, ua hiki ia ia ke hai mai i ka hana i koe e ola’i.

            P. 16. Kapa keia kanaka ui ia lesu, ke kumu aha? Heaha hoi kana ninau? He ninau nui loa keia. Aohe he ninau e i oi aku i keia. A pono i na ui a pau, ka poe waiwai a pau ka poe alii a pau, ke hoopuka ia ninau me ka hoolohe pono i ka haina.

            P. 17. Heaha ko lesu ninau? He ninau pohihihi no. Pehea? Ke hoole nei anei lesu, aole oia he maikai? Aole paha. Aka, ma ka olelo a na ‘lii, a na luna Iudaio, he kanaka wale no lesu, he kanaka hoopunipuni, e kapa ana ia ia iho. Ka Mesia, ke keiki a ke Akua. Aole ka. Aole hiki ia’u ke kala i ka hewa. Ke Akua wale no ke hiki e kala i ka hewa. Ke Akua wale no ka mea maikai. I oa pela kou manao, ua kapa hewa mai oe ia’u he maikai. Me he la nae, aole pel@ kou manao. Pela io no hookahi wale no mea maikai io, o ke Akua. A owau hoi ke Keaiki a ke Akua. Ua like au me ke Akua. Hookahi no mana. Ua maikai like no. A e like me ko ke Akua kuhikuhi ana, pela no ko’u. Ina makemake oe e komo iloko o ke ola, e malama oe i na kanawai.

            P. 18-21. Heaha ka ninau a keia ui me ko lesu pane ana? A pane aku oia ia lesu pehea? Ua malama au ia mau kanawai mai hea mai? Pela kona kuhi ana. He kuhihewa paha ia. Aole nae lesu i hoole aku. Ina nae ua malama pono oia i na kanawai a pau o ke Akua, no ke aha kona pihoihoi, a manao, he mea no, he hemahema no i koe, aole i hana ia? E ola no ke kanaka ma ke kanawai ke malama pono ia, me ka haule ole o ke kanawai hookahi. lak. 2; 10. Ma ko lesu ike ana, ua haule kekahi kanawai. Aole oia ia aloha i ka poe ilihune. @@@ ana ia ia iho. Ua hoahu oia i ka waiwai nui nona wale iho no, me ke kokua ole i ka poe ilihune.

            A i ka ninau ana a ka ui, heaha ka hemahema i koe? ka hana i koe, pane lesu pehea? p. 21.

            P. 22. A lohe oia ia pane, pehea iho la oia? Minamina oia i ke aha? Minamina i na mea elua paha i ka waiwai, i ka uhane. Makemake e ola mau @ kona uhane. Makemake hoi e paa mau kona waiwai. Aole hiki ke ae e haawi aku i kona waiwai i ka poe ilihune, a ku a hele ma ke ano ilihune mamoli o lesu. Ua hele aku oia me ke kaumaha, me ka hoopili aku i kona waiwai a me ka lilo aku o kona uhane i ka make mau loa.

Mele. “E kau na pea.” Lei Alii, p. 72.

Na Ninau a na Kahu.

            Na kane. Heaha ke kumu o ke kanaloa ana o keia kanaka ui, a malama ole i ko lesu kuhikuhi ana? Nui anei ka poe e hoohalike ana me ia? Ka waiwai wale no anei ka mea a na kanaka i minamina ai? Pehea na lealea o keia ao?

            Na wahine. Heaha ka lesu, olelo no ke komo ana o ka poe waiwai iloko o ke aupuni o ka lani? p. 23-24. Heluhelu. A@e hiki ole ia lakou ke ola no ke aha? @ Tim. 6; 9, 10, Aole o ka waiwai kai hewa, aka, o ke kuko i ka waiwai, o ka puni kala. Ka makemake e loa@ ka waiwai no lakou wale iho no, i mahalo &.

            Na ui me na keiki. Hai mai p. 25-26. Kuhi na haumana aole paha hiki i ka poe waiwai ke ole. Ina hiki i ke kamelo komo e ma ka puka o ke kuikele, aole loa e hiki i ka poe waiwai ke komo ma ka puka o ka lani. A pane lesu pehea? He mea hiki ole no i ke kanaka, hiki nae ma o wai la? Aole ouko@ he poe waiwai paha, aka, he poe lealea, p@ni lealea, pili paa i ka lealea, pehea la oukou e ola’i? Ma ke kokua ana mai o ka Uhane Hemolele. A ke paipai ma@ mai nei oia ia oukou e huli i ola.

            Mele. “Launa mau Iesu.” Lei Alii p. 73.

            Pule i hiki mai ka mana o ka Uhane Hemolele e hoohuli i ka poe waiwai, i ka poe lealea, &.

            Haawina no Mei 16, Mat. 22; 1-14.

Moolelo o ka Ahahui Kula Sabati @

MAUI KOMOHANA.

            Halawai ka Ahahui Kula Sabati o Maui Komohana ma Honokohau, Aperila 10, 1880; e like me ka hoopanee ana mai lanuari 24,1880. Kohoi@ o Samuela Kaaiai i Kakauolelo. Hoomakaia na hana ma ke mele ana i ka Himeni 52 o ka Buke Himeni hou. Pule ka Luna Hoomalu. Ma ke noi, ua heluheluia ka Moolelo o ka halawai i hala. Heluheluia a aponoia ka Moolelo. Ma ke noi a S.L. Kalaola, e kakau ia ka inoa o na Lala i hiki mai.

KULA SABATI O OLOWALU.

Kahu “ “ “ Samuela Kaaiai

Hope Kahu “ Solomona Kaalawa.

Kumu “ “ “ T.F. Nakai

                                    Kiliona Kaalepo.

Hope Kumu @ “        Mrs. E. Kahee.

O ka Puuku a me ke Kakauolelo, aole i hiki mai.

KULA SABATI O LAHAINA.

Aole i hiki mai ke Kahu.

Hope Kahu “ “ S. Kamohakau.

Hope Kumu “ “ Mrs. M. Arika.

O ka Puuku a me ke Kakauolelo, he neo ia.

KULA SABATI O KAHANA.

Aole i hiki mai ke Kahu a me ka Hope Kahu.

Kumu “ “ “ L.K. Nahia.

O ka Puuku a me ke Kakauolelo, aole i hiki mai.

KULA SABATI O HONOKOHAU.

Kahu “ “ “ D. M. Kalama.

Hope Kahu “ “ S. P. Luhia.

Puuku “ “ “ L. K. Kalama.

Kakauolelo “ J. S. Kaluahinenui.

            “ “ “ L. K. Kalama.

Kumu “ “ “ Luka Kaai.

                        Loke Kalua.

                 “   Henerieta Kamalu.

Hope Kumu “ J.N. Lonohiwa.

            Noi mai o S. L. Kalaola e kohoia i Komite Imihana, a hoole ia. Rula mai ka Luna Hoomalu, na ke Kahukula Sabati nui o Maui Komohana e hoakaka mai i na kumuhana, aponoia. Na ke Kakauolelo i heluhelu mai i na Kumuhana mai ke Kahu Kula Sabati nui mai.

1.       Heaha la ka manao o keia Aha u@ kona Kula Sabati nawaliwali oia o Kahana?

2.       Heaha la na mea e holo ai na hana Kula Sabati ma Maui komohana nei?

3.       Heaha la ka manao o keia Aha, no ke kauoha a ka Puuku Nui o na Kula Sabati o ka Paeaina Hawaii, (Mr. Henere Walakahauki) i wahi dala hou no ka waihona, oiai, ua panaiki ka waihona?

4.       Pehea la ka manao o keia Aha no ke Kahu Kula Sabati Nui o Maui Komohana, no ka mea. e pau ana oia ma ia oihana i keia makahiki?

5.       Pehea la ka manao o keia halawai, ua manao ia ma keia makahiki ae, i elua wahi e hui al keia Aha; ma Lahaina a ma Kahana?

6.       Pehea la ka manao o keia Aha no ka hele ana o na Kahu Kula Sabati me na Elele i ka hui e noho ana ma Waluku i ka Poalua mua o Mei?

Kumuhana 1. Ma ke noi, ua lawe ia a noonoo, a ma ke kokakuka ana, ua hooholo ia penei : E kohoia i Komite e hele aku e ninau pono i ke kumu o keia nawaliwali, i hookahi lala o ia Komite, oia ke Kahukula Sabati nui.

Kumuhana 2. Ma ke noi ua kapae loa ia.

Kumuhana 3. Ma ke noi a D.M. Kalama, ua lawe ia a noonoo, a ma ke kamailio ana a na hoa, ua hooholoia penei: E lilo na hoa o na Kula Sabati i hiki mai i mau Komite e hai aku i na Kula Sabati o lakou i na haawina pakahi penei: Olowalu, $3.00; Luhaina, $5.00; Kahana. $1.00; Honokohau, $4.00. Noi mai @ D. M. Kalauna e lilo o J.S. Lono i hoa kuka, he makamaka no Waihee mai, aponoia.

Kumuhana 4. Ma ke noi ua lawe ia a a noonoo, a ma ke kuka ana a na hoa, ua hooholo ia penei : E hoomau ia S.L. Kalaola i Kahukula Sabati nui no Maui Komohana nei, a a hai aku ia mea i ka hui nui ma Honolulu.

Kumuhana 5. Lawe ia a noonoo, kukakukaia a hooholoia penei: E hoomau no e like me keia wa, oia hei e noho no keia Aha ma kela a ina kaia Kula Sabati.

Kumuhana 6. Ma ke kamailio ana o na hoa a hooholo ia penei: E hoouna aku na Kula Sabati i ko lakou mau Kahu a ine na elele e hele i Wailuku me ka manao ole i wahi ola no ia hele ana, a na ka Ahahui Lunakahiko o na mokupuni o Maui e malama mai.

            Waiho mai o S.K. Kaaiai he olelo hooholo. Hooholoia. Ehoopiha hou ke Kula Sabati o Honokohau i #3.00 no ka waihona hui o na Kula Sabati ma ka lima o ka puuku Rev. A. Pali. Ma ke noi, ua lawe ia a noonoo, a ma ke kukakuka ana o na hoa, ua aponoia ka olelo hooholo. Ma ia wa no, ua lulu ia, a ua loaa na dala ekolu. Nei mai o S. Kaalawa e hoopanee keia halawai mahope iho o ka heluheluia na o ka moolelo. Pakui mai o S.L. Kalaola, e hoopanee keia halawai a halawai hou ma Olowalu i ka poaona elua o lulai, 1880. Hoopanee ka halawai ma ka Himeni ana i ka himeni 8. Pule o J. S. Lono.

SAMUELA K. KAAIAI, Kekauolelo.

Olowalu, Aperila 15, 1880.

Make i aloha nui la.

            Ua haalele mai o Miss Kaanohi Kahanauapo i keia ola ana, ma ka wanaao Poalua, Aperila 6, 1880; he 20 minute i koe a kani ka hora 4.

            Oia no ke kaikamahine hiapo a Mr. a me Mrs. Kupele Kahanauapo; ua hanau ia oia ma Kapaakea, Waikiki, i ka malama o lanuari 31, 1877; o ka nui o kona mau makahiki o ke ola ana, he 3 a me 2 malama a me 6 la Ua haalele iho oia mahope nei, he mau makua a me na kupuna, he kaikaina a me na kaikuaana, na lakou e paiauma aku. Ua haku iho makou he wahi kanaenae aloha no kona hala ana.

            Kanikau la he aloha,

            Nou no la e Miss. Kaanohi,

            Kuu lei rose ua hala,

            Me lesu e ola’i.

            Maemae kou hele ana,

            I ke Aupuni o ka Lani,

            Auwe kuu pepe hoi – e.

                        D.W.K.

            Kanikau la he aloha,

            Nou no la Miss. Kaanohi,

            Aloha kuu milimili o na la opiopio,

            Kuu hoa pili he Pepe,

            Nani wale kou i ke ana,

            I ka poli o Aberahama,

            Auwe kuu pepe hoi – e.

                        MISS. KUPELE.

            Kuu moopuna mai ka la

            Welawela e Waikiki

            Mai ka wai hui la e Kapaakea,

            Aloha kahi a kaua e noho ai,

            Kuu hoa pili e ke ao me ka po,

            Kaawale ka pili a kaua ua hala oe,

            Auwe kuu moopuna –e.

            Kuu minamina pau ole.

                        MR. D.W. KAAIALO.

            Kuu moopuna o ka aina malihini,

            I kamaaina i ka lawelawe lima,

            Kuu hoa pili o kahi mehameha,

            Hoolaukanaka i ka leo o ka manu,

            Aloha ko leo i ka hea mai e

            Kamakee e,

            Auwe kuu moopuna-e,

            Kuu lei aloha-e.

                                    MISS. KAMAKEE.

            Kuu moopuna o ka malu o ka hala,

            Hala ka Uhane i ka luna e Makiki,

            Ke kahiko mai la i kona kapa o ka noe,

            Ke haaheo mai la i ke kula pili

            I pili ia e kaua ka la me ka makani,

            Auwe kuu moopuna – e,

            Kuu lei aloha-e.

                        MISS. HANA.

            Kuu kaikamahine mai ka ua

            Kuahine o Manoa,

            Ke hehi mai la i ka lau o ka Ohia,

            Aloha ka wai o Mauoki,

            Oki kaua e ke kama ua hala oe,

            Hala ka lwaiwa a kuu aloha,

            Auwe kuu pepe hoi-e,

            Kuu minamina pau ole-e.

                        KUPELE.

            Kuu kaikamahine i ka malu Ohai,

            Komo aku kaua o ka olu o Halepaka

            Aloha kahi a kakou e luana ai,

            Ke kuehu mai la ka ua iluna o Kaau

            Ke au ae nei na maka o ka ike,

            O ko kino wailua ka’u e ike nei,

            Auwe kuu pepe hoi-e,

                        MISS. MANO.

            Kuu moopuna mai ka hale hoolaukanaka,

            Hoolono aku o ka nehe a na kaa,

            Palanehe ka hele a ka wahine,

            O ka puolo waimaka ka’u e paa nei Ua wela loko o’u i ke Aloha e

            Auwe kuu moopuna-e,

            Kuu minamina pau ole-e.

                        MISS NAHAKU.

                        KEONI KALEIENA

Kapaakea, Waikiki.

He Hui Hoahu Dala.

            Ma ka la 27 o Maraki i hala iho nei, ua hoala ae kekahi poe kanaka hawaii ponoi o Pauoa, he wahi Hui Hoahu Dala no lakou malalo o ke alahai ana a Mr. K. Aki. O ka hana a keia Hui, o ka hoahu mau i na wahi apana dala ma ka lime o Namilimili, ka Puuku malama Dala o ia Hui. he kanaka i hilinai nui ia e ko Pauoa poe ma ka hoopono ma kana mau hana a pau, a ua kapaia oia “Ka Pahu-hao malama Dala a ka Hui Hoahu Dala a ko Pauoa poe;” aia a ike ia ua mahuahua ke dala ma ka waihona o ka Hui, alaila, e hoohana aku no ka Puuku ma ka hana ana i ike ai he pomaikai e loaa mai ana. He Kumukanawai ko keia Hui a me na Rula, a malalo oia Kumukanawai e hookele ia’i na hana a pau e pili ana i ua Hui la; he aini ka nui o na lala o keia Hui i keia wa, he ewalu kane a he eula mau wahine, a ke hoahu nei lakou i ka lakou mau dala ma ka waihona o ka Hui; a ua makaukau no k Puuku e hoaia aku i ke dala ma kona lima no ka ukuu panee haahaa.

            He hana maikai keia a ko Pauoa poe e hapai nei, a he hana ia e ao mai ana i ke kanaka e hookuonoono ia lakou iho, a e hooholomua ma ke kahua o ka imi waiwai e like me ka hana a na aupuni naauao o ka honua nei.

            Ma ka makaikai ana a me ka hakilo ana a ka mea nona keia pulima i na hana a keia Hui, ua mahalo piha ko’u lunaikehala no ka holopono a me ka maemae o ka lakou mau hana, a no ko’u ike i na hana maikai a ia Hui na hoopaa aku au ia’u iho i lala no ia Hui. He mea pono ia kakou Hawaii e hoomahui ma ke kahua e hooholomua ai ma ka imi waiwai ana.    

                        MR. KAHULA.

Na Pake ma “Likelike.”

Mr. KUOKOA, Aloha oe: -

            Me ka walohia au e hai aku nei, i ka hoeha kumu ole ia o kekahi poe pake, ma ka mokuahi Likelike, e kekahi mau luina ona. Ma ke ano he lili i na pake.

            Eia ko’u ike mua, ua iho kuhihewa kekahi pake ma ka puka o na luina, me ka manao o ke ala iho ia ma kahi hoopau pilikia. Ua huki ia kona wawae, a hina aku la. ia wa na, ua huki ia kona lauoho e keaahi luina maluna iho, uwe ae la ia me ka leo nui. Oiai na ikaika lokoino elua e huki ana iaia.

            Ma ke awa mai o Mahukona, ua hoolei ia mai la kekahi mau pake, me he puolo la, o o kekahi hoi, i ka pii ana mai no ua huki ia aku la a pahu ana iloko o ka waapa.

            I ke awakea, ina ke kai o Alenuihaha. oiai e pulumi ia ana o lalo, ua hopu ia kekahi pake elemakule, a hooki ia i ka wai o ka iliwai, hea ne la ia me ka leo walohia, he ole nae ka maliu ia aku, a mamuli no o ka pau ana o ko lakou makemake lokoino i hookuu ia ai.

            Ma Maalaea mai, ua pii mai la kekahi pake me elua papale, ua hopu ia mai la a hoolei ia iloko o ke kai, me ka olelo aku, “a ia a haawi aku i hapalua, alaila, kii ia ua papale la.” Malalo o na papa leo ana, ua ae aku la i ka makemake o ke aloha ole; ka opu o ka lokoina.

            Ina e lohe ia kekahi leo kahea, “eia ka ai?” a i ole ia, “a ke ahi?” o na oili mua ia o ka eha o na pake.

            E Hawaii aloha e? kuu aina hanau, e hoopau i kou lili kumu ole i na pake. O ka’u ike kaia, ma ka’u holo ana mai Kailua mai no Honolulu nei, ma ka Likelike o Aperila 6, 1880.

            Aole au i hoolaha i keia ina ke ano e hoino i ka moku a me kona mau alii, aka, ma ke ano, he hana pono ole ka kona mau luina. A e pono e hooikaika kona mau alii e hoopau i keia hana ino, e hana mau ia nei ma kela moku. Me ka oiaio

                        JAMES HANUWELA.

            Kou, Aperila 12, 1880.

KA BUKE KUHIKUHI

NO KA PAPA HELU

A ME

NA MEA PILI KALEPA

O KE

AUPUNI HAWAII

A HE

ALAKAI NO HA HUAKAI KAAHELE.

            E loaa no maloko o keia BUKE KUHIKUHI e hoolaha ia aku ana na wehewehe ana i kahi, ka oihana a me kahi noho o na kanaka mea oihana e noho ana ma keia mau mokupuni i na he kanaka Hawaii, a kanaka o na aina e mai paha.

            E hoike pu ia aku ana no hoi maloko o keia Buke ka papa inoa piha o na mahiko, na mahina ai me na aina hanai holoholona, ko lakou kahua, na agena, na mea lawelawe, na Hale leta, a me ke kaawale mai ke Kulanakauhale Alii mai.

            Ka papa inoa o na moku malalo o ka Hae Hawaii a me kekahi mau mea waiwai e ae.

            O keia BUKE KUHIKUHI e hoowaiwai mae ana ia i ke kanaka mea oihana e like me na hoike ana iloko o ua Buke la ma na mea pili i ko keia aupuni.

            Eia maloko o keia BUKE KUHIKUHI na hoakaka waiwai ana i ke kulana o na kanaka Kalepa, na kanaka paahana hana ike, na kanaka lawelawe waiwai paa, na kanaka lawelawe mahi, na loio, na mea malama Hotele, na poe kaahele, a me he mea la, e pau loa ana i ka hoike ia na kanaka mea oihana ma ko lakou mau kulana pakahi.

            A e komo ana no hoi iloko oia Buke na kanaka mea oihana a pau loa o na mokupuni a pau i hoonohonoho paha, a e hoike ana i ka inoa o na malihini i hoonohonoho pololei ia.

            E hoike aku ana i na hoakaka piha ana no na mahiko, na mahi raiki, na mahina ai, me na aina hanai holoholona, ka inoa o na ona, na mea lawelawe a agena paha, ke kaawale o na mahiko mai ke Kulanakauhale Alii aku (Honolulu) a mai na kulanakauhale e ae paha, ka inoa o na alanui, a pela aku.

            Kahi kupono i ka noho ia ma kela me kaia mokupuni a me na lilo o ke kamahele, a e hoowaiwai nui ana keia Buke i ka malihini kaahele.

            I ka wa e pau pono ai na hemahema o keia Buke, e komo aku ana ma na lima o na poe lawelawe oihana mahi ma na mokupuni a me ka poe i ake nui ia e loaa na hoolaha ana iwaena o lakou.

            He mea hou loa keia Buke, a o na mea i hoakaka ia maloko, he hiki ke hilinai ia.

            He Buke keia no Hawaii nei, a he pono ke lawe nui ia.

            E hookomo pu ana me kekahi mau olelo hoolaha. Uku no na Olelo Hoolaha:-no

            ka aoao hookahi, $20.00

            Hapalua aoao, $13.00

            Hapaha aoao, $7.50

Kumu kuai o ka Buke ke paa, $3.00

GEORGE BOWSER,

MEA HOOLAHA.

941 6m 967

PAPA, PAPA

AIA MA KAHI O

LEWERS & DICKSON !

(O LUI MA.)

MA KE KAHUA KAHIKO MA

Alanui Papu a me Moi

E LOAA AI NA

Papa Nouaiki

o kela a me keia ano.

Na Papa Nani a Paa no ke Kukulu

ana i na Hale!

Na Pani Puka. Na Puka Aniani.

            Na Olepelepe. Na Pou, Na O-1,

                        Na Pape Hele, Na Papa Ku.

                                    A me na Papa Moe nui loa

NA PILI O KA HALE

O NA ANO A PAU.

Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai a pau.

            Na Kui mai ke Nui a ka Makalii,

                        Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani.

                                    Na Ami o na ano a pau.

                        Na Aila Pena, o kela me kaia ano.

            Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale.

Na Aila e ae o na ano a pau.

NA WAI@ANIKI

A ME NA

WAI HOOHINUHINU NANI

o na ano a pau loa.

NA BALAKI ANO NUI WALE

A ke hai ia aku nei ka lono i na makamaka

            pau, ua makaukau keia mau makamaka

                        o oukou e hoolawa aku ma

                                    na mea a pau e pili ana

                                                ma ka laua oihana

            NO KA

UKU HAAHAA LOA!

            E like me ka mea e holo ana mawaena o

            LAUA a me ka MEA KUAI.

E hele mai! E na Makamaka!!

A e lawa no hoi ko oukou makemake

me ka oluolu a me ka maikai!

845tf

C.C. Coleman.

Amara a he Mea Hana Kehiui,

Kapili Kapuai Hao Lio

A ME KA

Hana ana i na Kaa Lio, &c.,

Hale Hana ma Alanui Alii. e kokoko la i 905 ke Alanui Papu. tf

HOMEPATICA

DR. E. STEVENSON,

LALA O KE KULA KAUKA

Ma Onaterio Canada, 1860.

KEENA OIHANA A ME KAHI NOHO

Ma ke kihi o na Alanui Hotele a me Alakea.

Honolulu, Mar. 22, 1880.  958tf

 

Kauka O. S. Cummings, M.D.

HOMEOPATIKA.

Oia ke Kauka i kamaaina mua ia oukou e na kanaka Hawaii ma ka inoa,

“KULU WAI LIILII”

Ua hoi mai nei oia, a e pahola hou mai ana oia i kona akamai lapaau ia kakou. Aia kona Keena Lapaau a me kona wahi noho i keia wa ma kahi o Mr. Wm. G. Irwin, ma ke kihi o na alanui Papu a me Beretania, ma keia aoao aku @ ka luakini o Kaukeano.  888 tf

 

CHRISTIAN GERTA

Mea Hana Buti

ME

 

KAMAA MAOLI!

Alanui Papa, makai o ke Keena o Lui & Dickson!

 

KE HAI AKU NEI OIA I NA MEA A PA@,

 

Ua hoi mai oia mai Kapalakiko mai,

Ilaila Oia i ohi kino mai nei i na waiwai nani a paz o kana oihana, a ke waiho ia aku nei no ke kuai ana no na kumukuai o ka manawa

 

HE MAU WAIWAI PIHA O NA BUTI

 

Na KAMAA HAAHAA a me na ano kamaa no na Lede. Na Buti, na Kamaa Haahaa a me na ano kamaa e ae a pau no na Keonimana.

 

NA BUTI & KAMAA HAAHA!

A ME NA ANO KAMAA E AE A PA@

NO NA KAMALII!

NA KAMAA O NA ANO HE NUI

O NA KAMAIKI OPIOPIO

 

            O neia man mea a pau ua hanaia me ke akamai lou a me @ paa o na ano ho@ loa, a ke hoola la ak@ nei ia mau mea e li@ me ka mea @ olelo ia.

@ @ @wela no na kauoha mai na Mokupuni e me ka mai au me ka el@u.  @@@ @