Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 16, 17 ʻApelila 1880 — Page 3

ʻaoʻao PDF (1.65 MB)

This text was transcribed by:  Aloheac
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MEA HANA WATI.

ALANUI KAAHUMANU.

93 Holnolulu. ly

 

PAPA! PAPA!

NO

ALLEN & ROBINSON

UA WEHE AE NEI MAUA I

PA KUAI PAPA

MA

KA UWAPO O PAKAKA

 

Na Papa Ulaula o na ano a pau.

Na Papa Paina o na ano a pau.

Na Pili Hale Ulaula.

Na Pili Hale Keokeo.

Na Pepa Hoonani Hale,

Na Pepa Molina.

 

Na Pena a me na Aila Pena!

 

NA KUI O NA ANO A PAE.

 

 

NA PANI PUKA a me

NA PANI PUKA ANIANI.

NA PANI PUKA a me

NA OLEPELEPE.

 

NA LAKO KUKULU HALE

 

O NA ANO A PAU!

 

E KUAIIA MA KE

 

KE KUMUKUAI HAAHAA LOA

 

O keia Mukeke.

 

ALLEN & ROBINSON

Honolulu. @ 1. 187g 853tf

 

LOLE MAKEPONO

Ke Kuike.

E LOAA NO IA MA KAHI O

KAKELA ME KUKE!

E LA.I NA

 

Ahinahina, Kalakoa,

Keokeo, Leponalo,

Pena, Aila, Anaiani,

 

KA MEA PIULA!

 

KOPA, AILA HONUA,

AILA HOOMALOO

 

Kui Kakia, Pakeke,

Tabu, Kaula, Noho Lio,

Hulu Palaki, na Pulumi.

 

A HE

 

AGENA NO HOI HO NA MOKUPUNI O HAWAII NEI NO NA

 

Lainakini-nao,

Lainakini Maoli,

Palule Kalakou,

Alapia, Kelepa, Kilika,

 

Na lole kapono i ka wawae.

Palule Huluhulu,

Na Lole Huluhulu,

Na Lole no ka hoohehelo ana

Lipini, Lihilihi, &c.

 

LIPINE, LIHILIHI, &c.

A ME NA

Mikini Humuhuiuu Makepouo Loa!

A HE

MAU MEA AI KAKI

 

Ka Paloa, Kopaa,

Kaiki, Pia, Hoohu.

Paakai, Huasla,

Pia Kulina, &c.

 

A he Laau Lapaau Kaulana Loa

A DR. JAYNES.

 

Laau Kunu,

Laau Hoomaemae Koko.

Laau Hoopau Nai.

Penikila, Huaale.

 

A ME NA LAAU HA MO. A PELA’KU!

S40 tf

 

KALE NILEKONA.

KAUKALAPAAU,

Keena ma ke kihi o Alauui Papa me Hotele

HONOLULU.

 

O na mai o ka Maka,

Pepeiao a me ka Puu.

UAMAKAUMAU OIA MA K LAWELAWE ANA.

 

He Nui Anei Kou Makemake i na

Mekini Humuhumu Lole?

Ina pela, alaila, e kipa mai no ma ke Halekuai

 

KAKELA A ME KUKE.

 

A malaila oukou e ike ai a makeaikai i na ano MEKINI a WHEELER a me WILSON, mai ke $40 a hiki i ke $50 ke kumukuai o ka mea hookaihi.

 

Ka MEKINI a SINGER,

ma ke $50 pakahi, a me ke ano

MEKINI a WILCOX me GIBBS,

ma ke $30 a hiki i ke $50 ke kumukuai.

 

            I mea e pau ai ko oukou kanalua e na Makamaka no ke kupono o keia mau ano Mekioi, e naue mai no me ke kuibe ole, a e ike no oukou iho. 862 tf

 

KO BIHOPA MA

BANAKO MALAMA DALA!

 

            E MALAMA NO MAUA I KE DALA O na kanaka maloko o ke Banako, penei:

            Ina hoomoe mai ke kanaka hookahi I na dala $300 a emlmai paha. alaila, e uku maua i eono hapahaneri ukupanee makahiki, mai ka ia o ka lawe ana mai a hiki i ka la o kona ohi ana, ke waihola ke dala hoomoe i ekolu malama a keu paha. Aole ukupanee e helu la no ka hakina o ke dala hookahi, aole no hoi uo ka hapa malama.

            Ina ohi koke ola I kana dala, aole i hala na malama ekolu aole ukapanee.

            Ina i manao ke kanaka e ohi I kana dala, e pono ke hoike e mai ola ma ka Banako i kona manao ohi, i kanakolu la mamoa o kona ohi ana, a o kana Buke kekahi ke laweia mai.

            Ma ke kikoo wale no a ka mea dala e haawi ai L kana, a o ka Buke kekahi ke laweia mai.

            Ma ka la mua o Sepatemeba I kela makahiki a i kela, e houluulu ai I ke dala, a e huipuia ka ukupanee me ke kumupaa o na dala i hoomoela no na malama ekolu a keu, a mahuahua, ke kumupaa e loaa i ka ukupanee.

            Ina ol aku ke dala hoomoe mamua o $300. alaila, hooholo pu ka olelo.

            E weheia ka Hale Banako i na la hana a pau.

            851 tf              BISHOP & Co.

 

ANO NO I LOAA MAI NEI!

 

Na Kaa Lio

Holo Lealea!

 

Na Kaa Lawe Ohua a me na kaa holo palua, mau mea hoikeike aku, mai ka Hale Hana Kaa mai o ka Hui O Cortland ma Nu loka.

DILLINGHAM & Co..

876 tf  Na Agena kuai ma Hawaii nei.

 

PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO

O KA

MOKUMAHU HAWAII

 

“LIKELIKE,”

KAPENA KING.

 

Poalua, Apr 18. hora 5 pm.............................Hilo

Poalua, Apr 20. hora 5 pm................Kaapuni la Hawaii

Poalua. Apr 27. hora 5 pm.............................Hilo

Poalua, Mei 4. hora 5 pm................Kapuni ia Hawaii

Poalua, “ 11 “ “ pm............................Hiio.

Poalua, “ 18 “ “ pm..............Kaapuni ia Hawaii

Poalua, “ 23 “ “ pm............................Hiio.

Poalua lune 1 “ “ pm.............Kaapuni ia Hawaii

Poalua, “ 8 “ “ pm............................Hiio.

Poalua, “ 18“ “ pm..............Kaapuni ia Hawaii

Poalua, “ 22 “ “ pm............................Hiio,i

Poalua, “ 29 “ “ pm..............Kaapuni ia Hawai

 

AOLE AIE NO NA UKU OHUA?

 

            Ke hoole ia aka nei ka aie no na uku ohua, a ke aku nei i ke akua, ina he mau paiki, ukana a puolo hooili ko lakou e pono e hoailona la me ka moakaka pono; aohe no e ae ia ka lawe ana o na ukana, paiki a me puolo i hoailona ole ia ke ole e kakau ia ka loaa ana mai.

 

HE KUIKE KA UKU UKANA.

 

            Ma ua ukana a pau o na makamaka, e pono e uku mua ia. A e hookoia no na kauoha no ka lawe a hiki i kahi i makemake. A e malama ia no me ka makaala na ukana, paiki a me na puolo, lio, pipi a me ka hoki.

 

E hailona ia me ka moakaka na Pahu

Rama a me Waina.

 

            O ka poe no lakou na ukana o keia ano e pouo e hoailonaia me ka moakaka, a l ole e kakanis me ka moakaka ka loaa ana mai o ka poe no lakou keia mau waiwai.

            O na k@ no na pilikia a me na poho, e pono e hoike koke ia mai iloko o ka malama hookahi.

            Aole e ae ia na hookele kaa, na keiki a me na mea like, e pil iluna o ke mokuahi i ka wa e pili mai ai i ka uapo, aia wale no a pau ma ohua eepakeke i ka lele.

            No ke ake nui e hoopemaikalla ka lehulehu kaahele, ua hoololi ae nei na o@ o Likelike i ka Papa Hoike Manawa o ia Mokuahi e like me maluna.

 

Ma ka hale Oihana e loaa’i ua Palapala.

 

            Aole keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e lli ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai. E hookaa@ uku ukana ka wa e noiia aku ai.

 

            O ka poo a pau I aie ma ka halekuai White House e ku nel ma ke alanui Nuuanu, malalo o ka malama ana a S L@ i make iho nei, e oluolu lakou e hookaa koke mai ma ke keena hana o M Phillips & Oo, ma ke alanui Kaahumau, Helu 1l, a o na aie i uku ole ia mai iloko o na la kaukolu, e waiho ia aku no ma ka lima o ko makou loio e ohi mai ia mau mea. M PHILLIPS & Co.

 

KAKELA a me HAKI.

 

            O KAKELA OPIO A ME @. m. HATCH, na hui @e@ ma ke lawelawe ana i ka o@ Loi@ Ua hiki ia lawa ke ka i@ o na @ a p@, mai ka Ah@ H@ a @. @awe no hoi ma na @ p@ I ka @p@ wai wai, me ka @ ana i ma Palapala @. ka @ ana @ Pa@apa@a Kuai, Hoo@malima, a me ka @ u@ ana.

W. R. CASTLE. L@ Hoo@ Kope.

Kee@ Uana, mal@ ae o ka Hakk@ o Dillingham & Co.

Helo @, Ala@ Papa.

 

JNO. LOTA KAULUKOU.

 

LOIO A HE KOKUA.

 

            UA ma@kau @ e lawelawe i na hiki a pau o @a me kela ano iloko o na @ a pau o @ pani Ua hiki no hoi ke kana i @ ppalapala a pau e pili ana i ka Oih@ Lo@ ka @. E @ no @u @ H@ Koo@poke. @ H@ hoi @.

 

KA BUKE KUHIHUHI

NO KA PAPA HELU

A MF.

NA MEA PILI KALEPA

O HE

AUPUNI HAWAII

A HE

ALAKAI NO NA HUAKAI KAAHELE.

 

            E loaa no maloko o keia BUKE KUHIKUHI e hoolaha ia aku ana na wehewhe ana i kahi, ka oihana a me kahi noho o na kanaka mea oihana e noho ana ma keia mau mokupuni i na he kanaka Hawaii, a kanaka o na aina e mai pa@a.

            E hoike pu ia aku ana no hoi maloko o keia Buke ka papa inoa piha o na mahiko, na mahina ai me na aina hanai holholona, ko lakou kahua, na agena, na mea lawelawe, na Hale leta, a me ke kaawale mai ke Kulanakauhale Alii mai.

            Ka papa inoa ona moku malalo o ka Hae Hawaii a me kekahi mau mea waiwai e ae.

            O keia BUKE HUHIKUHI e hoowaiwai mai ana ia i ke kanaka mea oihana e like me na boike ana iloko o ua Buke la ma na mea pili i ko keia aupuni.

            Eia maloko o keia BUKE KUHIKUHI na hoakaka waiwai ana i ke kulana o na kanaka Kalepa, na kanaka paahana hana ike, na kanaka lawelawe waiwai paa, na kanaka lawelawe mahi, na loio, na mea malama Hotele, na poe kaahele, a me he mea la, e pau loa ana i ka hoike ia na kanaka mea oihana ma ko lakou mau kulana pakahi.

            A e komo ana no hoi iloko oia Buke na kanaka mea oihana a pau loa o na moku puni a pau i hoonohonoho papa ia ma kela taona keia taona, a kauhale paha, a e hoike ana i ka inoa o na malihini i hoonohonoho pololei ia.

            E hoike aku ana i na hoakaka piha ana no na mahiko, na mahi raiki, na mahina ai, me na aina hanai holoholona, ka inoa o na ona, na mea lawelawe a agena paha, ke kaawale o na mahiko mai ke Kulanakauhale Alii aku (Honolulu) a mai na kulanakauhale e ae paha, ka inoa o na alanui, a pela aku.

            Kahi kupono i ka noho ia ma kela me keia mokupuni a me na lilo o ke kamahele, a e hoowaiwai nui ana keia Buke i ka malihini kaahele.

            I ka wa e pau pono ai na hemahema o keia Buke, e komo aku ana ma na lima o na poe lawelawe oihana mahi ma na mokupuni a me ka poe i ake nui ia e loaa na hoolaha ana iwaena o lakou.

            He mea hou loa keia Buke, a o na mea i hoakaka ia maloko, he hiki ke hilinai ia.

            He Buke keia no Hawaii nei, a he pono ke lawe nui ia.

            E hookomo pu ana me kekahi mau olelo hoolaha. Uku no na Olelo Hoolaha:-no

ka aoao hookahi, $20.00

Hapalua aoao, $13.00

Hapaha aoao, $7.50

            Kumu kuai o ka Buke ke paa, $3.00.

 

GEORGE BOWSER,

MEA HOOLAHA.

941 6m 967

 

NU HOU! NU HOU!

 

            MAHOPE AKU O KA LA I O IANUARI, 1880, E HOOmaka ana makou malalo o na rula

 

DALA KUIKE,

I ka Loaa ana aku o ka Waiwai i ka Mea Kuai.

 

E hookahua ana makou i ka makou oihuna malalo o ke DALA KUIKE, e kuai ia aku ana na luko waiwai a pau no ke Kumukuai malalo iho o ka

 

MEA I IKE IA MAMUA E LIKE ME KA LILO.

 

He Huina nui ko makou o na Oo, Kopala, Ho, &c., &c. i kuai ia mamua ae o ka hoopii ia ana o ka auhau o ka poe naa i hana.

 

HE MAU LAKO NUI KO MAKOU

O NA

PALAU

 

A makou e kuai aku ai no ka $7 a hiki ka $7.50 Malulo iho o ke Kumukuai mua no kela a me keia PALAU.

 

            Ano ko oukou. manawa kupono e looa ai na waiwai makepono loa.

E hole mai Hookahi. E hele mal a pau l@a.

 

DILINAHAMA MA.

942 37 Alanui Papa.

 

RICHARD F. BICKERTON,

[PEKETONA.]

LOIO a he KOKUA ma ke KANAWAII

 

            E HELE ANA OIA IMUA O NA AHAHOOKOLOKOLO a p@ o kela Aupani ma @ hiki@ a pau, @ p@ ma O@ko @, a ma na Mokap@i e @.

            Ua mal@ukao mau oa i ka kana ana i @ Pakapaka pill kanawai o @ a me k@.

            Ua @ ao hoi iaia ke hoole daia ak@ ma ka @ki ana loa @i@. ma ka @k@p@ ice.

            E hanai@ ou hana me @ hikiwawe a ma @ aku ba@

            Keena @ana, Hele @ A@i Kaleps. @ puka ma o ako o ka hale ka@ka o Ka@ka Mi@. 840 ly

 

AINA KUAI A HOOLIMALIMA.

 

            HE Ka@ll@ Ka@ma@oo aka aie@ lwi@l (Makal@ o ka Hak@) He Loko I a A@ Kak Alaa kaa Paakai, a@ kaia a me ke kai. A me kek@ eka ai@ ma @, @ kala, @ kuia a me ke @. He @ ke @. E @ J.H. CONKY. (@).

@

 

Lela no Maikonisa.

Bonham Island, Feb 28, 1880.

Rev. D. Kapali.

 

            I ar lo leia i wa’a armij tok im @amo kin am i@taa ion wanbelle Sea – im an @naknm naninmij i Honolulu, ak ij lemnok e joko am enian ilo ien in.

            E kamij nana ailiain kio. b@e Kabua e @r lelok juon bokwoo @on Tom e kiimej eo e ar uwe tok jen Aroo i nem kio, Tom e ar kajutak juon i mwen i rak ram Elon karek on Jebwor kio

            Bar juon: E mon an Jermaea kaiak einwol e lon armij itok ilo jar ilo Sab@th kio, jen mo@ka @a juon ia ir,-

            Kim otemjej mour im levaj am yokwe non kwe @n ro nukum. Kim kanan bar lo kwe ilo ien Morking Star itok.

  1. CAPELLE.

 

(Eia Ka Unuhi ana o na Olelo maluna’e.)

            Ua ike ua i kau palapala me ka moku ohi kanaka i holo mai ai, minamina au i kou pilikia maluna o ka moku Sea a me ka mai o kou okana ma Honolulu, a ke manao nei ua pau kou pilikia i keia manawa.

            He ino loa ka aina nei i keia manawa, no ka mea, ua haawi o Kabua i kekahi aina no Tom (nika,) o ka men i holo mai Arno mai i ke manawa, - ua kukulu ae nei o Tom i bale nu rama; nui ka ona maluna o Jebwor i keia manawa.

            Eia kekhai. Maikai ka leremia ao ana, he nui na kanaka hele mai i ka pule i ka Sabati i keia manawa i ko ka wa mamua. Owau kekahi o lakou.

            Ke ala nei no makou a pau, a ke haawi aku nei i ko makou aloha ia oe, a me kou ohana.

            Makemake makou e ike hou ia oe i ko Hokuao manawa e holo mai ai. Me ka mahaolo.

A.     CAPELLE.

 

Ma ka hoike a ko makou wahi kanaka poupou, ua hamo aku la ke keiki kahu ai o ke kaona nei, Hon. J. Moanauli, i ke kuai i ka aina wahie nui o ka Lunakanawai Mc. Cully ma Wikiki, ua lilo ae la no na dala elua tausani ma ka wahie wale no. Huki no ka pohaku i ka mea hoomakaulii kanu laau. Ua hai pu ia mai no hoi, e kanu ia ana ua aina la i ke ko ke pau ka wahie i ka lawe ia. E lilo ana o Waikiki i mahiko ma keia mua aku a e ai ko ana ko laila poe.

 

HAULE A NALOWALE!!

 

MA ka Pauahi o ka la 3 o Aperila nei ma ke Kula Kabuna, Alanui Puowaina, ua haule a nalowale he

PALULU MAKA PALE A@I

o na Keiki o ka Oihana Kinai Ahi. O ka mea a mau mea e hoihoi mai ana ma keia Keena e uku pono ia oia. 950 tf.

 

Hoolaha Hooko Moraki.

 

            MA keia ke hoolaha ia aku nei, mamuli o kekahi mana kuai i hoke ia i hoke ia iloko o kekahi palapala moraki i hana ia i ka la 31 o Oct. 1878 e Aberahama Kaai ia Alex J Cartwright, i kakau kope ia ma ka buke 56. ma na aoao 339 a me 310, a no ka uhaki ia ana o na olelo nelike i hoakaka ia ma ua palapala moraki la, nolaila, o na waiwai, ka aina a me na pono a pau i hoike ia ma ua palapala moraki la mahope ih o o ka hala @ ka manawa i ne la e ke kanawai, e kuai ia aku no ma ke kud@ia akea no ka uhaki ia o na olelo aelike i hoike mua ia @e nai

            O ka aina i hoike ia ma ua palapala moraki la, aia no ia ke aiho la ma Kauuku, Manca, Oahu, i hoakaka ia ma ka pala la Sila Nui helu 7170, kuleana helu 1354.

ALEX J. CARTWRIGHT.

            Cicil Brown, Loio o ka mea nona ka moraki.

Hanaia ma Honolulu, Aperila, 10, 1880. 959 4t

 

Hoolaha Hooko Moraki.

 

            MA keia ke hoolaha ia aku nei, mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia iloko o kekahi palapala moraki i hana ia i ka la 25 o Aperila, 1876, e Kailea Heela ia Alex J Cartwright, i kakau kope ia ma ka buke 46, ma na noao 41 me 42, a no ka uhaki ia ana o na olelo aelike i hoakaka ia ma ua palapala moraki la, nolaila, o na waiwai, ka aina a me na pono a pau I hoike ia ma ua palapala moraki la mahope iho o ka hala ana o ka mauawa i ae ia e ke kanawai, e kuai ia aku no ma ke kudala aken ma ka uhaki ia o na oleo aelike i hoike mua ia ae nei.

            O ka aina i hoike ia ma u@ palapal@ moraki la, aia no ia ke waiho la ma K@halulu, Oahu, i hoakaka ia ma ka Palapala Sila Nui helu 5919. ALEX J. CARTWRIGHT

            Cicil Brown, Loio o ka mea non@ ka moraki,

Hanaia ma Honolulu, Aperla, 10, 1880. 9@9 4t.

 

Hoolaha Hooko Moraki.

 

MA keia ke hoolahaia aku nei, mamuli o kekabi mana kuai i hoike la iloko o kekahi palapala meoraki i hana ia i ka la 26 o liek 1876, e Kikipa a me Marita Kikipa kana wahine ia ALex J Cartwright, i kakau kope ia ma ka buke 49. ma na aoao 160 a me 16@, a no ka uhaki ia ana o na olelo aelike ia hoakaka ia ma ua palapala moraki la, nolaila, o na waiwai ka aina a me na pono a pau I hoike la ma ua palapala moraki la mahope iho o ka hala ana o ka manawa i ae ia e ka kana wai, e kuai ia aku no ma ke kudala akea no ka uhaki ia o na olelo aelike i hoike mua ia ae nei.

            O ka aina i hoike ia ma ua palapa la moraki la, aia no ia ke waiho la ma Kaneohe, Koolaupoko, O@hu, nona no eka he 356. ALEX J. CARTWRIGHT.

            Cicil Brown, Loio o ka mea nona ka moraki.

H@neia ma Honoluu, Aperila 10 1880. 969 4t.

 

KUAI MAKEPONO.

E HELE,

ANO KA WA.

            OWAU o G ASEE k amea @ona ka waiwai o ka Halekuai ma ke alan@i Makeke, Wailuku, ke hoike aku @-i au imu a o ka lehulehu, e kuai aku ana au me ka makepono a me ka haahaa io@ o ke kumukuai i na waiwai a pau o ko’u halekuai, i na mea a pau e kip@ mai ana lloko o ou halekuai; a e ikelakou i ka oiaio o keia mau oielo. Nolaila, ano ka wa no oukou e na opio o na Wa@eha e l a@ ai ia oukou o na mea makamae me ke kumukuai haahaa l@a. G. AS@.

959 4@

 

MAKEMAKEIA.

UA MAKEMAKEIA NA

ILI BIBI MIKO HOU

A ME NA

ILI KAO

 

E h@awila @e kuciukuai kiekie m@ ke dala kuikee

HUGH MACKAY.

Luna o ka Uale Hana Ili ma Kabol@koa, Honolulu.

            E kuni ia aku na Holohipa ke nui wale ma ke kumnkuai makepono no ke dala knike.

Honolulu, Feb. 16 1880. 951-tf

 

OLELO HOOLAHA.

 

            UA papa la ua mea a pae, @ole e komo hewa a lawaia ma lawaia ma @a kai o ke Ahapoaa o Hononl@a, mal P@lo@a a hiki i Waimanaio, ma @ mokup@ o Oaha, sp@ o K@. Ua @okeoia o A AKONA UATTON l luna mala@ no na kai lawala o Hoee@, ao@e mea e @e.

            Kak@aia ma Hono@hi@, Oct 9, 1879.

9@ tf JAMES CAMPBELL.

HOOLAHA LUNA LUNAHOOPONO PONO WAIWAI.

O KA poe @ na i@ mal@lo @ oei Hul @, Kaili k. Paakai k, Kaleb@, @ hook@ aku @ hoop@po@ ma ka waiwai o Komo @, U@ k, Uwai k, a me Pa@ k, ke @ ia aku nei na p@ a pau l ale ma @ waiwai la e @ koke mai ke@ poe i @ o ka poe a pau @ mau k@ ko @ ma oa mau waiwai @ e @ koke mai @ko o na @ mai keia la aku, a l @, o hoole @ la @ lakou.

Hulu @poopo@ waiwai o Komo i @.

Kai@ “ “ “ “ Ulie@ “

P@kai “ “ “ “ Uwai “

Ka@ua “ “ “ “ Paka “

Bo@, Mar. 23, 1@ 4@

 

CECIL BROWN.

LOIO A HE KOKUA MA ME KANAWAI

 

            A HE AGENA no ka Hoo@ ana i ea Pa@p@ ne ka MokeP@ o O@.

H@ A@ K@ H@ H.P.A. @

 

Nuhou o ko na Aina e.

 

Kia Ho@anio o L@i Napoliona.

 

            Ma ke k@oh@ a ka Moiwahine o Enelani, ua kakulu ia he kia hoom@n@o ma kahi i pepehi ia ai ke Keiki Al@ Imipe@ala Lui Napoliona e ka poe Zu@u m@ Aierka.

            O ke alikai o ka poe Feoiana i hopu ia i a hoopahao ia no ka hoaia kipi i ka makahiki 1866 ma Canada. ua ahewa ia oia no iwakalua mak@hiki iloko o ka hale p@hao. ua ka@we ae la oia iaia iho mahope iho o kona noho ana he eono makahiki hoomalu ma kahi pau; a @ make iho la oia i ke 53 o kona mau makahiki.

 

Na Emepeha Elea.

 

            Ma kekabi pain@ hoomanao no ka la kuakoko o ka Emepera Wiliama, ua hoopuka ae ka Emepera o Rusia i kekahi olelo hoolana i ke anaina e hauoli ana no ka mea nona ka la, penei: I ko’u noho ana’e ma ka noho@ili, ua hoike mai la ka Emepera o Geremania ia’u i kona ano he hoa’loha oiaio a hoapili paa @o’u ma kana le@ pili aupuni, a ua pahola koke ia’ku ia lohe iwaena o ka lahui; a pela pu no hoi ma kana leta launa makeamaka, e hoaiai ana no oia no ia mea hookahi; nalaila, ua hoopha ia au me ke aloha a me ka honnaue ia o ko’u puuwai no k@n@ mau le@ elua ia’u. Ke lawe nei au a hooia aku imua o oukou e ke anaina, ua kuikahi like na manao o loko o ia mau let@ me ko’u mau manao, a ua helu pu ia aku hoi ia me na launa lokahi ana wawaena o na makeaiinana i ike ia no kekahi mau keneturia mawaena o na lahui elua. Nolaila, ke inu nei au no ke ola o ka Emepera ko’u hoa’loha maikai.

 

Ka Emepera o Rusia.

 

            No ka hopohopo loa o ka Emepera o Rusia no ka hoohalua mau ia o kona ola, nolaila, i kekahi wa, ua koomaa aku oia @aia iho ma ka aahu ana i kekahi kapa kilu mama a kupono, a no ke kaumaha ole, pela oia i manao ai e pakele. O kona mau aahu alii o kela a me keia ano, ua oleloia. ua hooluu ia iloko o kekahi ano waihooluu paa kiki e hiki ole ai i ka poka ke komo aku iloko. He manawa loihi e imi ia’i ke ano o keia waihooluu. alaila, loaa kahi i hana ia’i. O kona mao kaa holo lealea a me na holua ana e holo hau ai ua uhi ia lakou i ka hoo, a o na manao ohumu i ike ole ia e ka poe e kiai ana iaia, e laa ka mea ana i hilinai loa ai, ua miele mua ia he hapalua hora mamua ae o ka wa ana e makemake ai e hele ma kekahi wahi. Ua kiai makeaala loa ia kana kuke e kekahi mau kanaka okoa elun, a ua kini ia ke keena kuke me na koa elua O kana mau mea ai o kela me keia ano, ua hao mua ia e kekahi mea noeau loa i ke ano o na me@ ai, alaila, ha@wi ia aku inia mahope o ka ike ia aoa aole laau make i hookomo ia iloko. He hialaai loa oia i ke puhi aim i ku b@a @iga, aka, ua papa la oia e hoopau ia maa ona i ke phi baka. Pela iho la ke aao o ke ola a me ka noho ana o kekahi o na Emepera koioi o ke ao nei iwaena o na hoohalua ana a kona mau makaainana ponoi.

 

No Kina a me Rusia.

 

            E hoike ana ka nupepa Herald o Shanghai, Kina, peneia: Ua ahewa aku no mana o Pekina i ko lakou Emebasedoa pake i hoouna ia aku i Rusia no ka make. O kein lono i loaa mai mawaena o Rusia a me Kina a kekahi o ko laua mau lima lawelawe i hana’i, he mea ia e hoala ana i na mauao inaina o Rusia e kau aku i ka hoopai weliweli maluna o Kina no kona kue ana i namea i hana ia e ia aupuni a me Rusia, nolaila, i ka wa i mahui iki ai o Kina i keia manno o Rusia, nolaila. ua hoomakaukau koke o Kina iaia iho no ke kue ana mai i kona hoa paio, a he ao omamalu hoomakaukau kaua a hoea ne mawaena o na aupuni a elua. Ma ka hakilo ia ana o na wahi a puni o Kina. ua ike ia ka makaukau liuliu kaua nui. O kona mau puali kaun, ua hoomaamaa ia ma ko Europa mau ano, o ka lakou mau ano mea kaua kahiko, ua pau i kiola ia, a he mau pu raifela ka lakou; o na kaua lio me na pahikaua, ua haalele i na laau ihe ohe a lakou; o ke Kiaaina e hoomalu an he 18 mahele aina o ka Emepire, ua kauoha ia e lawe i ke kulana o ka oihana kaua, a o na nekai i kukuluia i na pakaua, ua hoopiha ia aku me na koa a me na lako kaua a makaukau; o na kumu paikau haole ua hoihoi ia’ku i Tientsio, a ua makaukau no ka oh ana’ku i na koa hou no ka wa e hoehu ai ke kaua.

 

            Eo ia Koolaupoko. – Ua hai ia mai ia makou, u@ malama ia he halawai makaainana ma Koolaupoko i ka Ponono i hala iho nei, e noonoo no na kauoha i ko lakou Lunamakaainana Hon. Jno. Loia Kaulukou. a lakou i makemake ai iaia e hana ke noho mai ka Ahaolelo. A mawaena o na mea i kauoha ia. oia no keia – E ku@ loa i ka hoonoa ana i ka waiona i na kanaka Hawaii a e hoole paa i ka hoopau ana i ke kanawai e papa ana ia mea. E kue loa i ka hoopau ana i ke kanawai opiuma. E hooikaika e hooko ia na inea a pao maw@ena o na makaainana a me ke aupuni, me ka kaulike a me ka pono. no ke ola a me ka pomaikai o ka aina a me ka lahoi.” Mahalo piha, o ka lokahi an@ o na manao, he hoike an@ ia @ ka ikaika o na iini e hana ia ka pono, a o ka loaa ana o na haku maikai, he kumu no ia e holopono ai na hana a ke kauwa hoolohe me ka eleu lua ole, a e loaa ai ka hua – pomaikai. Nou e Koolaupoko ka lei o ka helu l, a ke kali aku nei makou no ka pa-e mai o na leo kupinai e ukali aku ana ma ka meheu o ka makee ola no ka aina ban@ a me ka lahui oiwi. Owai ne? E awiwi!

 

NU HOU KULOKO.

 

            Ua halawai ka Aha Euanelio o Oahu ma Hauuia, Kool@uloa, ma ka Poalua o keia pule.

            O ke humu o ke Kula Hanai o Wai@lua. ua hele i Maui no ka hoomaha. a ua hoi mai nei, a i ka Po@lua ka huli hoi ana no ke Ehukai.

            O ne mele nona ke poo Ka Lepera” e puka nei ma ka aoio eha o keia pepa ua unuhi ia e Rev. L. Laiana mai loko ne o ka olelo haole. He mele kaulana ia ma ka olelo haole, i haku ia e kekahi haole Amerika akamai.

            He 380 ka nui o na kanaka e na moku papapa i lawe ia mai e na moku ohi kanaka Hawaii a me Joh@ Brig@ no Honolulu nei: ma ka huakai a keia mau moku ma ka moana no keia awa. he lehulehu o keia poe eepakeke i make aku a kanu na iwi i ka opu o ka moana.

           

            Hookaulu ia. – O ka moolelo o ke pukonakona Nelekona a me ka nohea o Norewai. ua hookaulua ia laua i keia pule, no ka looa manawa kaawale ole i ko laua mau kuhikuhi puuone ke kakele i ka laua mau maka Peni. E halawai no oukou ma keia pule ae me ko laua mau ouli @mah@o loa.

 

            Aihue ia. – Ma ka po o ka Poaha, A@erila 2, ua wawahi ia ka halekuai o J. W. Gir@in o Wailuku e ka me@ aihue, a ua lawe i@ na waiwai makamae, aahu, waii pakeke a me kekahi mau pu panapana; aole nae i loaa ke kolohe i keia wa, aia uo oia ke pee la iloko o kona poopoo, aka nae; aole ia e nalo i na maka hakilo e kau nei maluna ona, mahope a lohe hou ia mai ka hopena o ke kolohe.

 

            Hookuu ia. – O kela haole hou pahi ma Kapaa i Kauai a makou i hoolaha aku ni no kahou @na i kona kokoolua i ka pahi a make, ua noho ke jure e hoolohe i kona hihi@, a ua waiho mai i ka lakou olelo hooliolo e hookuu ana i ka mea i ahewa ia no ke karaima ana i hana ai; a nolaila, ua pakele ae oia mai na aweawe ae a ke kanawai a me ka am@na.

 

            Pakele ka Ola. – Ma ke kakahiaka Poaha nei, oiai ka haku wahine a Dayton e holo mai ana maluna o kona kaa me na keiki liilii, ua pa mai la ka huila o ke kan i ke pani puka wai hao o ke alanui, ma n@ huina o no alanui Alii me Maunakea, a okooka liilii iho la; ua lalau koke aku la na lima kokua i na ohua lilii a me ka haku kaa, a hoopakele ae la mai ka ulia poino i loohia iaia.

 

            Hikimua. – O ka mokuahi pepehi kohola Mary a me Helena, oia ka hikimua o na moku o keia ano i kipa mai ma Honolulu nei ma ka Poaha o ka la 8 i hala. He mea hou keia o ka hoolilo ia aua o k amahu kekahi lala o ka oihana pepehi i a. He moku hou loa keia i kapili ia i ka 1879 iho nei ma Amerika. O ka ikaika o kona e@egini, ua like me na lio 200.

 

            Ke holopono loa nei ka eli ia ana o ka luawai hou ma kahi kokoke i Kapunahou. Na ka enegini mahu ka hana o ka eli ana a me ka hao ana o ka lepo, a he mea pahao hao i ka noonoo kanaka ke hoomaopopo aku i ka eleu lua ole o na hana; a me he l@, iloko o n ala pokole wale no i koe, e huai mai ann ka wai a uhi i ke kula. Ke naue mau nei na makaik@i ilaila e ike ai ia mea hou.

 

            Mai lilo ke aiio. – Ma ke ahi@hi Poakolu Apr 7, ua hookuii pau aku la kek@hi mau opio ili keokeo i ka holo e ko laua mau lio ma ke alanui Alii ma ke ano heihei, aka, ia laua i hiki ai ma ke poo o ke alanui o Puwaa, ua okure iho la ka lio o kekahi o laua a haule aku la kona kahu a waiho i ka honua me ke aho mauliawa, a no kekahi mau minute loihi, ua loaa iaia ka ikaika me ke ano nawaliwali. a h@hoi ia aku la i koaa home mauka ae o laila.

 

            Ma ke Sibi@ Apr 11 i l@, ua hoohilahila kekahi keiki Puhi O@e inia iho @ me ka inoa o ka oihona ana e lawelawe nei, ma ka hele ana ne me kona ona maloko o ka lunkini, me ka manao, malaila oia e hooluolu ai i kona poniuniu a ka waions e kaualupe zana iaia. Ua ike ia oia e hiamoe ana maluna o kekahi noho a mahope iho, ua ku oi@a hoi me ke kikiwi ana o k@oa kino. Lapuwale a kohu ole na hana a kela kanak@ opiopio, a hilahila ole no hoi. A i ike hou ia oe e ka opio Kumakaia me keia ano ma keia ASaba@, e lal@u ia no kou kino a haawi ia aku ma kahi paa no kau hana.

 

            Hoole Waiona. – Ma ka haiolelo i haawi@ e kekahi mau opio ma kaluakini o Kawaiahao i ka po Saba@ nei maluna o ke kumuhana o ka waion@, ua mahalo makou i ko l@ua mau wehewehe; a ua kono ikaika ia mai na opio o ka haniuna hou o Hawaii e kapae ae i na noonoo ana e boomahui ma ke kuamoo o ka puni walona E nana mai e na hoa o ka Hale Abaolelo i ka leo o keia mau opio e makee nei l ko laua labui mei ke komo ana aku iloko o na auwaha o ka pi@kia a me ka @une. a kapae ae i na manao nuwana wale no kekabi o na ninau o keia ano e hoaia ia mai ana imua o oukou.

 

            Ma ke ku ana ae o ke kiapa J. W. Sea@er ma Hilo, ua lawe mai oia he 26 pake paahana a me 7 ohua eepakeke a me kekahi mau tini opioma i manaoia na kekahi o na ohua eepakeke, a pela io no, o kekahi haole a me kana wahine he mau ohua laua, ua lawe pu mai laua i kekahi waapa holoholo lealea maaluna o ka moku, a i ka moku i ku ai ma Hilo. ua hulu aku la laua maluna o ua wahi waapa la a pae iuka o ka aina ma Waiakea ma kak@hiaka Sabati, me ka waiho ana iho i ua w@apa la ma ka lima o kekahi Hawaii; a ma ka po ana iho ua iho aku la laua a i ka waapa, wehe ae la i ka iwikele o ka waapa kahi o ka opiuma i huna ia ai a lawe mai la i na tini opiuma he 30 a keu. Aka, mamua ae o ko laua hiki ana i Hilo taona, ua ma mai la laua i ka hopu ia. Ua hokolokoloia a ahewa ia laua; o ke kane he hookahi makahiki ma ka hana oolea, o ka wahine ekolu malama. Ua lawe ia mai lana i Honolulu nei e ka Likelike.