Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 15, 10 ʻApelila 1880 — NA KANAWAI NO NA KULA. [ARTICLE]
NA KANAWAI NO NA KULA.
Ke kauoham aku nei na Makuli, na Knhu malamn, a nie na Makua hoohiki o na keiki e heie ain i na kuln, e nana pono i keia mnu Knnnwm i hooho|oin 110 na kula, a e hoolohe. Mai ke Kunawai Kuīa mai i a/>onoia ma ka la 10 o lanuari, 1865, a me na hoololi. TiO HA HELE AīiA I KE KULA. Pauku 20. Nn na makua me na kahu, a me na makua hoohiki o na kamalii mai na makuhiki eono, a i ka umikumamalua, e hoouna mau i ka lakou mau keiki i kekahi kula kupono, e ao ia lakou ma ka noho malie a me na kum«i mua o ka ike. Pauku 2\. Ina e paakiki kekahi keiki*i ka haalele i ke kula, na kekahi Lunakana\vtti Hoomalu a Apann paha, ke hoopii ia imun ona e ke kumukula, lunakula, a o ke Kahukula Nui paha, e ken» aku e hopuia ka makuakane a makuahine paha, a kahu | hanai paha a makua hoohikt>paha o ua keiki nei, n me ke keiki pu kekahi, a ina e maopopo ur hooikaika ole ka mea nana ka | malama nnn i ke keiki e hele mau oia i ke kulu, alaila, e hoopai ia, oia aole e ot aku i na <fala eluna, a i ole ke dala, e hoopaahao ia ma ka hana oulen, aole e oi aku i na la he umikumamaha; a iua no ke keiki ka he\va, na ka Lunakanawai e hoouna aku iaia ma kekahi kula hoopoiolei me ka hana limn, malaila e noho ai no ka manawa aole e emi maialo o na maiama oono, aole hoi e oi aku i na makahiki elua, a i ole ia, e hoopai iaia ma ke dala, aole nae e oi mainua o na daia elua, a i oie.ia, e hoopaahao iaia me ka hana oolea no na la i oi ole mamua o ka um». Pauku 24. £ hiki no i keia a me keia kumuao ke hoopai kupono i kana poe haumana iloko o 4ce kula, aole hoi e hihia ke kumu no ia hoopai ana peia. Pauku 26a. Na na makua, a na na kahu paha, c hool&ko i na haumana iioko o na Kula Aupuni. i na buke, a me ua mea e ae e pono ai ko lakou imi ana i ka naauao. Mai keAawwai Kula maii aponoia n:a ka la ISo lulai, IS7O— Pauku l. i\ia keia. ua papa lonia ka poe malama > na Hale Inu Kope, Hale Aina. na Hale Kuai 6iUoki a me na Hale Maika% a na Hale Wihko, i tta ae aiva aku i oa keiki hele kuU, keikikane a kaikamahine paha, e noho mai ma ko Ukou mnu wahi i kekahi manawa o «a bora o Ka napoo ana o ka !a, ke oie e hele pu me ko lakou mau maWua a kahu paba. Ina e (oaa kekahi kt*iki hele kula, keikikane a kaikamahine pahn, ma keknhi Hnie inu K6pe t Aiua, na Hale Kuai Kama, Biiioki a me na Hale Maika, ke ole e hele pu me na makua a kahu paha, aiaila, e manaoia, ua haoa i ka o/eni k*, mea nana i malama i ua hale la, a e hoopaua i ka uku hoopsi aoie e oi aku i Qtt dala he iwaknlua, ke ku ka hewn Uia nnua o kokahi Luoakaaawai Hoomalu a Apana paha; a e hiki no i ke Kuhina Kalaiaina ke iawe ae i ka pal»pala *e, e iike me ka mea i manao ia he pono. Pauku 2. Ina e hoopaakiki na keiki hele kuU mai ke kipakuia au« aku e kekhi o na mea maUma hale i haiia ma ka pauku «»• iuoa, e hiki no ia iakou ke kahea aku i na makai e kokua mai, a oa iakoo e kaooha aku i na keiki e hoi i ko lakou mau wahi
ponol; a ao e e miiama i» eoa keik? 5« ka<i(rh.~, o-3 makai no « hopa ia poe keik» i hoi o;e aku ? ko lakou m»o wahi poooi, a e hoopaa ta tikoa ma kahi paa a b»lt ja po, a e lawe la eoai mi ia kakahiaka s« imoa 0 ka Luoakanawai Hoomalo a Apioa paha, a e hoopn i» (akou e {ile me ke Kanawai e ps!i ana s :ia keiki haaieie kula. Mai ke Kamwai JCvla mai t apenom ma ka h2l o luJat. ISTO t no ka Hoonohanoho i no hu<j Ao H'malima a me ka HoopoioUli. Pauku 5 Ma ke £ a, oa kauohaia oa Lu* Hwmaiu a me na Lunakaoawai Apana. e boopia ako iioko ooa kuia ao me ka hoopoiolei i na lawehala a pao, maii»}o tho ona makahiki be umikumaoj*i;rn3. ke manao ka Lunakanawai, ua oj «ku ka pono o ia boopsa aoa mainua ae 0 na hoopai e ae i kaoohaia ma ke kanawai. 6. ua poe Lunakanawai la i olelo ia. mamuli o ka hoakaka ana mai o kekahi o na hoa" o ka Papa Hoonauao, na hope o ia Papa, ka Loio Kuhina, a o kona hope i hookohu pono ia, ka [Umuka a o kona hope paha, a o ka Luna Makai a o konn hope paha ma kela a me keia mokupun»; he inana ko ua poe Lunakanawoi la e hoolohe a e hooholo, i kela a me keia hihia, a e hoopaa aku no kekahi manawa emi malalo o ka wa i oo ai iloke o kekahi o na ku* la bo hanalima me ka hoopololei, i kekahi keiki malalo o nt maknhiki he umikumamalua, i noho palaualelo a auwana ino wa(e ana, i na paha ua make # na makua; a ina paha hoi e ol« v»na, aka hoi, no ka ona mau, a no kekahi m;»u hana ino eae paha, ua malam » ole ia ka hoolako ana aku i ua keiki la i kekahi h«na kupono, a i hoopolei ole 1 ua keik» la ma kona noho ana. W. Jas. Kamika. Kakauolelo o ka Papa Hoonaauoa, Keena o ka Papa Hoonaauao, Maraki, 31. ISSO. 957 3t.