Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 12, 20 Malaki 1880 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA NUPEPA

Kuokoa me ke Au Okoa

1 Huila.

No ka Makahiki, $2 Eono Mahina, $1

Dala Kuike ka Rula.

 

POAONO, MARAKI 20, 1880.

 

Ahahui Kula Sabati o Oahu.

 

E halawai ana ke@a Aha ma Hauula, Koolauloa, Oahu, ke h@ki aku @ ka Poalua elua o Aperila, oia hoi ka la 13, 1880.  Nolaila, ke kauoha ia aku nei na Kahu Kula Sabati e hele mai, a o na Kula Sabati hoi e hoouna mai i na Elele i keia Hui, me na Hoike a me na Kumuhana. E eleu a e hele lokahi mai. M. Kuaea. Kahu Kula Sabati o Oahu.

 

Hoku Ao Nani.

Star of the Morning.

Book of Praise p. 58.

 

1 Hoku ao nani, Lamaku mau,

I mau kukuna nou mai la no,

I hea ka pouli, a i ao ka po,

A kau kou nani maanei, o mao.

Cho.--Hoku ao nani, Lamaku lani,

Poha kou lama i ao loa no.

 

2 Hoku ao nani u no makou,

Nau e hooulu, a hoona no,

Kaumaha ino, a kau ka makau,

Nau e hoomaha, a hooli pu.

Cho.--Hoku ao nani, &c.

 

3 Hoku ao nani, mau no ka po,

Nalo ka lama, pouli no.

Ahea olino, a poha ke ao,

Kou ao hauoli, ke ao kamahao?

Cho.--Hoku ao nani, &c.

 

4 E na haipule pau, pau ka u,

Pau ke kaumaha, pau ka makau.

Eia ka lama, koonei Hoku ao.

lesu no ia, e hauoli mau.

Cho.--Hoku ao nani, &c. HAWAII.

Kaawina Kula Sabati.

Hapaha elua, 1880

HELU I, SABATI, APER. 4, 1880.

KUMUHANA.

            Ka mana o Iesu. P@uku Baibala. Mat. 8; 18-34.

 

            18 @ A ike ae la o Iesu, ua puni ia i ka poe kanaka he nui wale, kena mai la ia e holo ma kela kapa.

            19 Hele mai la kekahi kakauolelo, i aku la ia ia, E ke Kumu, e hahai aku no au ia oe i na wahi a pau au e hele ai.

            20 I mai la Iesu ia ia, He mau lua ko no alopeka, he mau punana ko na manu o ka lewa; aka, o ke Keiki a kanaka, aohe ona wahi e hoomoe ai i kona poo.

            12 Oleo aku la ia ia kekahi haumana ana, E ka Haku, e ae mai oe ia'u e hele mua au e kanu i kuu makuakane.

            22 Olelo mai la Iesu ia ia, E hahai mai oe ia'u, na ka poe make no e kanu i ko lakou poe make.

            23@ Ee aku la ia maluna o ka moku, a hahai aku la kana mau haumana ia ia.

            24 Aia hoi he ino nui ma ka moanawai, a popoiia'e la ka moku e na ale: aka, ua hiamoe oia.

            25 A hele aku la na haumana ana e hoala ia ia, i aku la, E ka Haku, e hoola mai ia makou, o make makou.

            26 I mai la oia ia lakou, Heaha ka oukou e makau ai, e ka poe paulele kapekepeke? Ku ae la ia iluna, papa aku la ia i ka makani a me ka loko, a malie loa iho la.

            27 Mahalo aku la ua poe kanaka la, i aku, Heaha ke ano o ia nei, i hoolohe mai ai ka makani a me ka moanawai ia ia?

            28@ A hiki aku la ia i kela kapa, i ka aina o ko Gadara, halawai mai la me ia elua kanaka i uluhia e na daimonio, i hoea mai, mai na halekupapau mai, ua nui loa ke ku o ka hau, aohe kanaka i aa aku e maalo ma ia wahi.

            29 Aia hoi, kahea mai la laua, i mai la, Heaha kau ia makou nei, e Iesu ke Keiki a ke Akua? Ua hiki e mai nei anei oe e hana eha mai ia makou mamua o ka manwa?

            30 A i kahi mamao aku, he kumupuaa e ai ana.

            31 Noi mai la ia mau daimonio ia ia, i mai la, A i mahiki aku oe ia makou, e ae mai oe e haele makou e komo aku iloko o ke kumupuaa.

            32 I aku la ia ia lakou, ou haele. a hemo lakou iwaho, komo aku la lakou iloko o ua kumupuaa la: ai@ hoi, naholo kiki aku la ua kumupuaa la a pau ilalo ma ka pali i ka moanawai, a pau lakou i ka make maloko o ka wai.

            33 Auhee aku la ka poe kahupuaa, a hiki aku la i ke kulanakauhale, hai aku la lakou ia mau mea a pau, a me ka mea o ua mau kanaka la i uluhia e na daimonio.

            34 Aia hoi, hele nui mai la ko ke kulanakauhale iwaho, e halewai me Iesu, a ike mai la ia ia, nonoi nui mai lalakou ia ia e hele aku ia mai ko lakou aina aku.

            Pauku Gula. p. 27, Hoopaanaau.

            Pauku heluhelu la. 1. Mat 8; 1-17, 2. Mat. 8; 18-34. 3. Mareko 4; 30-41. 4. mareko 5; 1-20. 5. Luk. 8; 22-40. 6. Luk. 9; 51-62. 7. Luk. 10; 1-20. Mele. "Hauoli." Lei Alii, aoao 48. Puli i haule mai ka hau o ka Uhane Hemolele.

 

Ka Wehewehe me ka N@@au ana.

            I ka pau ana o ka Iesu haiolelo ma ka mauna, iho oia ilalo, a nui iho la ka poe ukali ia ia. He lepero kekahi i imi a noi ia ia e hoola mai. A o ke ola koke iho la no ia.

            A hiki Iesu i Kaperenauma ma Galilaia, he luna haneri kai noi ia ia e hoola i kana kauwa. Aia no ke kauwa i Kahi e. Hoola nae Iesu ia ia me ka ike ole aku. Ma ke aha la i hoola @'i oia?

            Komo Iesu @oko o ka hale o Petero, e waiho ana ka makuahonowai-wahine me ka mai @@a, hoopa iho la Iesu ia ia me kona lima, ke ola iho la no ia.

            Ma ke ahiahi oia la, nui wale na mea mai, a uluhia i na daimonio i halihali ia imua o Iesu, a pau no lakou i ka hoola i@.  Ma ke aha i ola'i? Ma na mea mana elua; heaha ia mau mea? ina aole ka maoaoio oia mau poe, pehea ka mana o Iesu? Hiki anei ia Iesu ke hoola i kekahi me kona manaoio ole?

 

Eono mahele o keia Helu.

            I. Na noi e hookuu ia. p. 28-33. II. Ka ino p. 23-25. III. Ka maluhia p. 26-27. IV. Na daimonio p. 28. V. Ka mahiki ia'na o na damonio p. 29-32. VI. Ke noi o na kanaka ia Iesu e haalele i ko lakou wahi, p. 33-34.

            I. Na noi e hookuu ia p. 18-22.

Ia Iesu ma Kaperenauma ua puni oia i na kanaka he nui wale. No ko Iesu ike ana he poe hoopili mea ai, manao kino wale no paha, a ane kii e hooalii ia ia, nolaila kena oia e holo ihea? I kela aoao, oia hoi ka aoao hikina o ka moanawai o Galilaia. No ka mea, aia o Kaperenauma ma ka aoao komohana oia loko.

            Ia lakou e hoomakaukau ana e holo, he mau kanaka elua kai hele ia Iesu la. He kakauolelo ka mua. Heaha kana olelo ai Iesu? p. 19. Pane Iesu pehea? p. 20. He pane hoao keia. Aia a lohe oia he mea ilihune Iesu, aole ona wahi kuonoono, kanalua paha ke kakauolelo, a hoi hou i hope. Heaha ke noi a ka mea elua? p. 21. He keiki ia ma ka nona'ku. Pane Iesu pehea i kana noe? Me he la ua ae oia e hahai ia Iesu. A nana make iloko o ka hewa e kanu i kona makuakane i make maoli. Pehea Iesu i ka poe hoo@ i ke aloha i na makua, i ke aloha ia ia Mat. 10; 37. Heaha ke ano o ka hahai ana ia Iesu i keia wa?

            II. III. Ka ino. p. 23-27.

A ee Iesu me kana mau haumana maluna o ka moku, heaha ka pilikia a loaa koke mai la? p. 24. Pehea Iesu? Hiamoe oia, Ma kona ano aha ia? Ano kanaka, ano luhi. I mea hoe e hoao ai i ke ano o na naumana a e hoike ai i kona mana, a e manaoio ai kanaka ia ia. Hele na haumana e aha ia Iesu? a olelo pehea ia ia? p. 25. A pane Iesu pehea? p. 26. A aha oia i ka makani me ka ino? A pehea iho la? Mahea kekahi hana like? Io. 6; 17, 18-21. He moku pilikia mamua loa'ku i ka wa ia Iona, heaha ke kumu oia pilikia? heaha ka mea i pau ai? Iona I.

            A ike na kanaka, ua malie koke ka loko, peha lakou ia Iesu? a ninau pehea? p. 27.

IV me V. Na daimonio, p. 28-32.  A hiki lakou i kela kapa i ka aina owai? pehea ka inoa o ka aina. Gadara ka inoa o kona kulanakauhale nui. Aia no ia ma kekahi mauna ma ka hikina hema o ka loko Tiberia. Owai kai halawai me Iesu? Nohea laua i hoea mai ai? He mau ana paha n lua kupapau iloko o na pohaku. He mau lua paha i eli ia. He mau wahi kupono i na daimonio e noho ai. Heaha ke ano o ua mau kanaka nei? nui loa ke ku o ka hau. Hihiu loa. He helehelena weliweli ke nana'ku. Makau loa kanaka e malao ma i wahi.

            Heaha ka laua  ninau ia Iesu? Makou, Owai? Na daimonio iloko o laua. Legeana ka inoa, oia hoi o "Lehulehu," Mareko 5; 9.

            Mamua o ka manawa hea keia? Mamua o ka la hookolokolo nui. Owai Iesu ma ko lakou hoike ana? Ke Keiki a ke Akua, ka Lunakanawai nui. Pehea na daimonio ma Iakoba 2; 19? Mahea e hhhpai ia'i na daimonio? Hoik. 20; 1, 2, 3, 10. Heaha ma kahi mamao aku? Heaha ke oi ana a na daimonio? Ae anei Iesu? Heaha ka hope a no puaa? He poe hana ino, e a, na daimonio. No ke aha i ae ai Iesu e make keia kumu puaa? Malama he poe Iudaio na kahu. A ua papa ia na Iudaio, aole make e hanai i na puaa. Oihk. 11; 7, 8. Ehia puaa ma keia kumu? Mareko 5; 13.

            VI. p. 33, 34. Pehea nakahu puaa? Eehia loa. A lohe na kanaka i ka mea i hana ia i na puaa, a i na daimonio elua, pehea lakou? No keaha ko lakou noi ana ia Iesu, e haalele i ko lakou wahi? Makau i kona mau hoopai. Pele anei kekahi poe i keia wa, aole make e hookipa ia Iesu, aole make e lohe i ka Iesu olelo, aole make e hele i ka luakini o lohe lakou i na olelo papa, a hoahewa i ka lakou mau hana.

            Pehea hoi na kanaka nona na daimonio i mahiki ia? Mareko 5; 18-20. Hookahi no kanaka ma Mareko, oia paha ka mea i oi o laua elua ma ke kamailio ana, a ma ka hihiu loa paha.

 

Na Ninau a na Kahu.

            Na Kane, Heaha ka hana ke pau ka haiolelo ana? Hele i kauhale e ike i na mai, e ao e paipai, e kokua i ka poe pilikia, nawaliwali?  Heaha ka pono o ka poe ma na hale? E hele io Iesu la, i na hale halawai, i na Kula Sabati, e alakai ana i na mai ma ka uhane i na hoa, i na makamaka i na malihini ilaila.

            NaWahine. Heaha ka wanana i hooko ia ma ka Iesu hoola ana i na mai &c? Isa. 53; 4,5. Heluhelo hoi. I Pet. 2; 24. Pehea ko Iesu paipai ana i ka poe luhi me ke kaumaha? Mat. 11; 28-30.

            Nau ui me na Keiki. Heaha ke noi ana a kekahi keiki ia makemake e hahai ia Iesu? E ae e hana e oia i ke aha mamua? Heaha ko oukou pono ke makemake oukou e hahai ia Iesu? Heluhelu Mat. 10; 37-39. Hehea ko na alopeka? Heaha ko na manu? Heaha ko ke keiki a ke kanaka? Uihune Iesu, ea. Heaha oia mamua? Lilo i mea ilihune no keaha? 2 Kor. 8; 9. Pehea oukou e lilo ai i poe waiwai ma@ o Iesu la?  Mahea ka wai wai? Pehea ka Iesu paipai ana ma Mat. 6; 19, 20?

            Ke Kula a pau. Hai mai i kekahi mau mea e hoike ana i ko Iesu mana ma keia haawina. Pehea ka ino ma ka loko o Giberia? Na kanaka i uluhia i na daimonio? Na puaa 2000? Ma keana ka oi o daimonio mamua o kekahi poe kanaka? Manaoio he Akua no, a haalulu. Manaoio, he Iua'hi a makau.  Kanaka nae, me kamalii, aole haalulu, aole makau. E noi aku ia wai i pakele i ka make?

            Owai ka poe naaupo loa? Ka poe e kipaku ana ia Iesu ma ko lakou hookuli, a hoomaloka, a mihi ole ana. Heaha ko lakou hope ke haalele Iesu ia lakou?

            Mele. "Iesu ne ke Kahu." Lei Alii aoao, 57.

            Haawina no Aper. 11, Mat. 11; 20-30.

 

KUMUMANAO.

 

            "E hele aku imua." Puk. 14; 15.

            (Kakau ia e L. Laiana no ka Aha Euanelio o Hawaii Akau me ke Komohana i halawai ma Paauhau, Hamakua, Hawaii, ma Maraki la 3-7, 1880. Aole noe i hiki aku ia ilaila. Nolaila ma ka nupepa wale no e ike ia'i keia wehewehe ana i ke kumumanao.)

            Malalo ae o Parao e noho kauwa ana ka poe Iseraela me ka hooluhi ino ia. Malalo ae o Mose, ua hookuu ia'ku lakou me ke kokua ia, a kipaku ia e Parao ma. Mihi nae Parao ma mahope, a alualu aku i ka poe Iseraela a hoihoi mai iloko o ka halepa@hao o Aigupita, e hookauwa hou ia.

            A hala ke kauwahi, nana ka poe Iseraela i hope; aia hoi, ke alualu mai la Parao ma me na kaa kaua, na hooholo lio, na luna koa, me na koa he lehulehu wale. Makau lakou a uwe wale ia Iehova. Aia ke kai ula ma ko lakou alo, a ma ke kua na puali koa o Parao. Kahea aku o Mose, "E hele aku oukou imua." Pane mai lakou, "Pehea e hiki ai? Eia ke kai ma ke alo, ua makaukau e ale wale ia makou ke hele aku imua. No ke aha la oe i alakai mai ai ia makou e make ma ka waonahele nei? E aho, Ma ua noho kauwa kuapaa makou na Parao ma Aigupita." "Heaha ia olelo a oukou? pane aku o Mose, e hele aku oukou imua. He poe aha na puali koa e alualu mai ana? Ma keia la e nalo loa ana lakou, aole loa e ike hou ia'na.

            Ke ku no ia o lakou, a hele aku imua. Kau ae la Mose i kona kookoo iluna, kau i ke kia ahi mawaena o ka poe Iseraela me na puali koa o Parao, he malamalama ia no no Iseraela, he pouli nae ia no Parae ma.

            "E ke kai ula, e moku iho oe mawaena i alanui e hele aku ai makou na kauwa a ke Akua." Ka moku iho la no ia o ke kai ula, a hele malu aku ka poe Iseraela, a poe ola aku ma kela aoao. Ma ke kau hou ana o Mose i kona kookoo iluna, hoi hou mai na wai o ke kai a pau na enemi i ka make.

            Ua hala ke kai ula me ka maluhia. Aole nae i hiki aku ka poe Iseraela i ka aina maikai i olelo e ia mamua, oia hoi o Kanaana, ka aina e kahe ana ka waiu me ka meli.

            He waoakua paapu i na mea ino mawaena, me ka muliwai o Ioredane. Ua hala nae ia mahope oa na makahiki he 40, a komo aku na Iseraela oiaio iloko o Kanaana me ka lanakila. Pau e nae ka poe ohumu i ka make.

            Ma ka Hoopili ana.

            1 Hawaii nei ka poe Iseraela.

            2 Satana o Parao. Malalo ne o Satana i noho pio ai Hawaii nei a loihi loa.

            3 Na Misionari me ka baibala, me na kula, oia o Mose me kona kookoo.

            4 Ka hewa, ka naaupo, ka hoomanakii, ka olelo paakiki, ka ona, ke kue o na haole, oia ke kai ula.

            Kena ia na Misionari e ko lakou Haku, e hele aku oukou imua. Pane aku lakou, "Pehea e hiki ai? O keia kai ula ma ke alo, ua makaukau ia e ale wale ia makou." Pane hou mai ka Haku, "E hele aku oukou imua. Heaha ia kai ula? E hoomaloo ia'oa ia. E auhee aku ana na enemi, a nalo aku no."

            Ka hele no ia o na Misionari imua. Moku hia iho la ke kai, a ku na wai ma kela ma keia aoao, he paku no lakou, a hele lakou mawaena ma kahi maloo me ka Baibala i kia ahi no lakou, a i kia pouli no na enemi. Ala na kula, hehee ka paakiki o ka olelo Hawaii, auhee aku ka pouli, hiolo na kuahu, ka hoomana kii, pai ia ka olelo a ke Akua ma ka olelo Hawaii, hai ia heluhelu ia, piha Haawaii i na kula, mahuahua ka malamalama, kokua mai ka Uhane Hemolele, Hopu ia Satana a hoopaa ia me ka kaula hao no ka manawa; huli mai na kanaka, mihi manaoio, bapetizo ia, hookomo ia iloko o ka ekalesia a nui a hiki i ke 50 tausani. Kokua mai na lii, kau lakou i na kanawai e papa ana i ka hoomana kii, i ka pepehi kanaka, i ka moe kolohe, i ka hookamakama, i ka puhi rama, kuai rama iou rama, ona rama, me ka hoopai ikaika ana ke malama ole ia ia mau kanawai. O ka poe kue mamua, ua pau ka nui i ka make, a i ole ia ua pau ke kue ana, ua hui ma ke kokua ana.

            Ua hala e ke Kai Ula, ua hoomaloo io ia paha. Ua hala hoi ka waoakua pouli a piha i oa mea ino. Ua hala hoi paha ka muliwai o loredane. Eia ka kakou ma Kanaana. Alia. He kuhihewa ia. Ua nana mai Satana me ka minamina. me ka ninau aku "No keaha kakou i hookuu aku ai ia Hawaii ke kau@a kuapaa mam@@, e hele aku ia mamuli o Iehova? Ka huhu loa no ia o Satana, a nau i ke kaula hao a moku ae la, a hemo oia iwaho me ka hookonokono i kona puali koa, e ala, e alualu ia Hawaii, e hoihoi mai i kauwa kuapaa hou na kakou."

            "Me keaha makou e alualu aku ai? Hea ha na kaa kaua, na pahikaua, na pu kuniahi, na pahu paula, poke poka na hao holo lio, na luna koa, na koa hoi?" E Hawaii, e huli, a nana i hope. Eia mai la na enemi me na mea kaua, ka poe puhi rama, Iawe mai i ka rama, kuai rama, inu rama, na pahu rama, pahu bak@, tini opiuma, pahu hula, pila hula, laikiai hookamakema, na kane manuahi, na wahine manuahi, na hale pepa pili waiwai, na hale inu rama, na hale lealea, na hoi mahiko me na ona, na luna, na paahana haole, Pake, Pakiki e hehi wale ana i na kanawai o ke Akua, a o ka aina hoi. He puali koa nui a weliweli keia, malalo ae o ka hae o Satana, e alualu ana ia oe, e Hawaii. e hoihoi aku ia oe i ke lii kahiko, i kona hale paahao i hoopiha ia i ka pouli.

            Ke makau nei anei oe, me ka uwe ana, a mihi ana no ka hookuu ia mai ka auamo oolea o Satana, me ka olelo ana, "E hoi hou kakou i Aigupita. E aho ka noho mua i keia noho ana?"

            Na Mose mua o Hawaii, na misionari ia. Ua lohe lakou i ke kauoha e hel aku imua, a ua hoomaloo ia ke Kai Ula mua. A no nae ne he la, ua hoala ia he Kai Ula hou; a i ole ia, eia Hawaii ma ka waonahele i piha i na mea ino, i naholoholona hihiu, i na nahesa maalea, hoowalewale, nahu make. Ua pau ka nui o na Mose mua i ka make. Koe nae kekahi mau misionari. A o ka poe i make, ua pani ia ko lakou hakahaka, me ka poe e ae, he mau keiki misionari kekahi, he mau kanaka Hawaii kekahi, a he mau haole haipule kekahi. Aole i pau.

 

Oki Puu ma Lihue, Kauai.

            Ma ka po o ka la Sabati Ia 8 o kein malama, ua oki iho la o puahao k, i kona puu me ka pahi umiumi, ua moku ka hapalua o ke kani a-i, a koe ka aoao maloko e pili ana me ka puu moni ai, a ua koe pu no hoi me na na koko ma kela a me keia aoao o ka a-i aole i moku. Maloko no o ka hale oia i oki ai i kona puu, a mawaho o ka hale kahi i loaa aku ai, aole i make e hanu ano no. Aole maopopo lea ke kumu o kona oki ana ia ia iho. I kekahi la mai, au hai iki mai aoi no kona hoana ana i kana mau noopuna i ka pahi; nolaila, ua ehaeha loa kona naau, a ua hooikaika oia e mihi, aole nae oluolu iki kona manao; nolaila, ua manao oia e lawe i kona ola iho. O keia kanaka, he ano pulepule no i kekahi manawa; aka, i 22 was ana i oki iho nei, aohe pupule, no ka mea, i ka pule no oia, a po iho, o ke oki no ia i kona puu. E o'u mau makamaka a pau mai o a o o ka aina. "Mai hoonaukiuki wale i ka oukou mau keiki," o nahu mai auanei ka hueloawa o ka hewa, elike me keia; aka, e hoomaikai aku ai lakou. J. B. H. WAHINEALOHA.

 

Hana io o John Bull, Enekini Mahu o Hopeua.

 

            MR. LUNAHOOPONOPONO O KE KUOKOA.--Aloha oe:--Ma ka la 10 o keia mahina, ua anapu mai la ka nuhou weliweli mai Kahului mai, eia no ia: Haalele iho la ke kaa ahi ia Kahului, a holo aku la no Waiamoi i kii i ke kpoaa o Makawao mai, aia hoi, @au mai la mai laila mai kekahi pake e hele mai ana i Kahului nei, a hiki ma Kahului aole i ike ia ka poino ia manawa, a hooma@a hou o John Bull e holo, i keia manawa holo hou aku la ua pake nei e kau iluna o aa kaa ukana a J. Bull e huki nei, a no ka hemahema o kona lele ana iluna o na kaa aa haule iho la ua pake nei mamua o kekahi kaa, a o ka manawa iho la no ia o kona make loa ana; a ua olelo ia mai, he manao@no ke ike aku i kona mau wahi i palupalu. A hoomaoao ae la au i kekahi olelo e pili ana no keia mea, he kaa ahi, he mea e poi@o ai ke ola o ka lehulehu i kekahi manawa @e hemahema ku hana ana.

            Owau iho no. Me ke aloha. P. K. KALANILEHUA. Wailuka, Maraki 12, 1880.

 

Ke Kaikamahine Ilikini Wiwo Ole.

 

O kekahi o na moolelo maikai e hooma@o ia'i iwanena o na puuwai o na kanaka @hai holoholona o Enalni, oia no ka noo@@o kaulana o Oagalika, kekahi kaikamahi@@ Ilikini o Amerika Hui, ka mea nana i a@ kai aku i ka poe hahai holoholona o Enelani ma na ulunahele a me na waonahele pohopoho o Amerika Hu@ia.

            Oiai i keia poe hahai holoholona e auwa@@ ana ma na waoakua, ke kahua kakele H@i o na holoholona hihiu malalo o ke alakai a@a o keia kaikamahine wiwo ole, aia hoi hiki aku la lakou ma kekahi ponaha poepoe, u@ puni mai la lakou i ka hoopuniia e na b@falo hihiu o ka nahele, a iloko oia mi@@te, ua kou mai la na ouli o ka hopohopona ka pohu hopu o ko lakou ola ana; aka, m@muli o ke ano koa wiwo ole a me ke ano m@a mau o keia kaikamahine Ilikioi i ka h@kilo ana i ke alii, ke alakai hoi o na holoh@ona, holo aku la oia iwaena o ke aluka Bufalo me ka auamo ana i kana pu i piha a ki pololei aku la oia ma kahi e kupono a@ i ka puuwai o ka holoholona a ia minute@@, haule aku la ona i lalo a make; a i ka wi i ike iho ai ka hapa nui o kona mau ho@, ua puhee nui aku la lakou mai ke alo aku o keia kaikamahine wiwo ole a me kona mau hoa hoi. I ka ike ana o keia poe ua auhee aku la ko lakou mau enemi. ua hoihoi hou ia mai la na manao lana malie iloko o ko iakau mau puuwai, a ike koke ole lakou i ka pahu hopu o ko lakou mau la hope ia minute.

            Mamuli o keia hana koa a keia kaikamahine, ua hiki ole ia lakou ke hoopaa iho i ko lakou mau alelo; aka, e like me ka nui o ko lakou piha hauoli, pela no ka nui o ka hauoli e hoolaha aku i ke ala o kona inoa iwaena o ka lehulehu.

            HOOHIWAHIWA.--Ma ke awakea Poaha i hala, ua kai huakai ae na pake ma na alanui o ke kulanakauhale nei me ka lakou mau mea kani ano e no ka hoohiwahiwa ana i ka hookohu ia ana a Afong i Egena Kalepa no na pake ma Hawaii nei.

 

KA BUKE KUAIKUHI

NO KA PAPA HELU A ME NA MEA PILI KALEPA O KE AUPUNI HAWAII A HE

ALAKAI NO NA HUAKAI KAAHELE.

 

E loaa no maloko o keia BUKE KUHIKUHI e hoolaha ai aku ana na wehewehe ana i kahi, ka oihana a me kahi noho o na kanaka mea oihana e noho ana ma keia mau mokupuni i na he kanaka Hawaii, a kanaka o na aina e mai paha.

            E hoike pu ia aku ana no hoi maloko o keia Buke ka papa inoa piha o na mahiko, na mahina ai me na aina hanai holoholona, ko lakou kahua, na agena, na mea lawelawe, na Hale leta, a me ke kaawale mai ke Kulanakauhale Alii mai.

            Ka papa inoa o na moku malalo o ka Hae Hawaii a me kekahi mau mea waiwai e ae.

            O keia BUKE KUHIKUHI e hoowaiwai mai ana ia i ke kanaka mea oihana e like me na hoike ana iloko o ua Buke la ma na mea pili i ko keia aupuni.

            Eia maloko o keia BUKE KUHIKUHI na hoakaka waiwai ana i ke kulana o na kanaka Kalepa, na kanaka paahana hana ike, na kanaka lawelawe waiwai paa, na kanaka lawelawe mahi, na loio, na mea malama Hotele, na poe kaahele, a me he mea la, e pau loa ana i ka hoike ia na kanaka mea oihana ma ko lakou mau kulana pakahi.

            A e komo ana no hoi iloko oia Buke na kanaka mea oihana a pau loa o na mokupuni a pau i hoonohonoho papa ia ma kela taona keia taona, a kauhale paha, a e hoike ana i ka inoa o na malihini i hoonohonoho pololei ia.

            E hoike aku ana i na hoakaka piha ana no na mahiko, na mahi raiki, na mahina ai, me na aina hanai holoholona, ka inoa o na ona, na mea lawelawe a agena paha, ke kaawale o na mahiko mai ke Kulanakauhale Alii aku (Honolulu) a mai na kulanakauhale e ae paha, ka inoa o na alanui, a pela aku.

            Kahi kupono i ka noho ia ma kela me keia mokupuni a me na lilo o ke kamahele, a e hoowaiwai nui ana keia Buke i ka malihini kaahele.

            I ka wa e pau pono ai na hemahema o keia Buke, e komo aku ana ma na lima o na pee lawelawe oihana mahi ma na mokupuni a me ka poe i ake nui ia e loaa na hoolaha ana iwaena o lakou.

            He mea hou loa keia Buke, a o na mea i hoakaka ia maloko, he hiki ke hilinai ia.

            He Buke keia no Hawaii nei, a he pono ke lawe nui ia.

            E hookomo pu ana me kekahi mau olelo hoolaha. Uku no na Olelo Hoolaha:--no

                        ka aoao hookahi, $20..00

                        Hapalua aoao, $13.00

                        Hapaha aoao, $7.50

            Kumu kuai o ka Buke ke paa, $3.00.

 

GEORGE BOWSER, MEA HOOLAHA. 941 6M 967

 

NU HOU! NU HOU!

 

MAHOPE AKU O KA LA 10 IANUARI, 1880, E HOOMAKA ana makou malalo o na rula

 

DALA KUIKE,

I ka Loaa ana aku o ka Waiwai i ka Mea Kuai.

 

E hookahua ana makou i ka makou oihana malalo o ke DALA KUIKE, e kuai ia aku ana no lako waiwai a pau no ke Kumukuai malalo iho o ka

 

MEA I IKE IA MAMUA E LIKE ME KA LILO.

 

He Huina nui ko makou o na Oo, Kopala, Ho, &c., &c. i kuai ia mamua ae o ka hoopii ia ana o ka auhau o ka poe nana i hana.

 

HE MAU LAKO NUI KO MAKOU

------O NA------

PALAU

 

            A makou e kuai aku ai no ka $7 a hiki ka $7.50 Malalo iho o ke Kumukuai mua no kela a me keia PALAU.

            Ano ko oukou manawa kupono e looa ai na waiwai makepono loa.

            E hele mai Hookahi, E hele mai a pau loa. 

            DILINAHAMA MA.

            942 @@          37 Alanui Papu.

 

PAPA, PAPA

AIA MA KAHIO

LEWERS & DICKSON!

(O LUI MA.)

MA KE KAHUA KAHIKO MA

Alanui Papu a me Moi

E LOAA AI NA

Papa Nouaiki

o kela a me keia ano.

Na Papa Nani a Paa no ke Kukulu ana i na Hale!

 

Na Pani Puka, Na Puka Aniani,

            Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a,

                        Na Papa Hele, Na Papa Ku,

                                    A me na Papa Moe nui loa

 

NA PILI O KA HALE

O NA ANO A PAU.

 

Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai a pau,

            Na Kui mai ke Nui a ka Makalii,

                        Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani, Na Ami o na ano a pau,

                        Na Aila Pena, o kela me keia ano,

            Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale,

Na Aila e ae o na ano a pau.

 

HAWAIVANIKI

----- A ME NA -----

WAI HOOHINUHINU NANI!

o na ano a pau loa.

 

NA BALAKI ANO NUI WALE

 

A ke hai ia aku nei ka lono i na makamaka a

pau, ua makaukau keia mau makamaka

o oukou e hoolawa aku ma

na mea a pau e pili ana

ma ka laua oihana

---- NO KA ----

 

UKU HAAHAA LOAI

 

E like me ka mea e holo ana mawena o LAUA a me ka MEA KUAI

 

E hele mai! E na Makamaka!!

 

A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu a me ka maikai! 845 tf

 

RICHARD F. BICKERTON, [PEKETONA.]

LOIO a he KOKUA ma ke KANAWAI!

 

            E HELE ANA OIA IMUA O NA AHAHOOKOLOKOLO a pau o keia Aupuni ma na ano hihia a pau, ina paha ma Oahu nei, a ma na Mokupuui e ae.

            Ua makaukau mau ola i ka hana ana i na Palapala pili ianawai o keia a me keia ano.

            Ua hiki no hoi iaia ke hoaie dala aku ma ka morak ia ana ina aina, ma ka ukupanee haahaa loa.

            E hanaia na hana me ka hikiwawe a ma ka uku haahaa.

            Keena hana, Helu 23 Alanui Kalepa, elua puka ma o ako o ka hale kauka o Kauka Minuteole. 840 ly

 

KALE KULIKA,

LUNA HOOIAIO PALAPALA KUAI,

Molaki, a me na palapala oia ano.

 

LUNA HOOIAIO PALAPALA

Aelike mawaena o no Haku me na Kauwa.

Luna Haawi Palapala Ae Mare

 

            Ma ke kihi o ke alanui Moiwahine me Kaahumanu, kulanakauhale o Honolulu, ko Hawaii Pae Aina.  906 tf

 

C. C. Coleman.

Amara a he Mea Hana Mekini,

Kapili Kapuai Hao Lio

----A ME KA ----

Hana ana i na Kaa Lio, &c.,

Hale Hana ma Alanui Alii, e kokoke la i

905              ke Alanui Papu.              tf

 

CHRISTIAN GERTZ

Mea Hana Buti

-----ME-----

KAMAA MAOLI!

Alanui Papu, makai o ke Keena o Lui & Dickson

KE HAI AKU NEI OIA I NA MEA A PAU,

Ua hoi mai oia mai Kapalakiko mai,

 

Ilaila Oia i ohi kino mai nei i na waiwai

nani a paa o kana oihana, a ke

waiho ia aku ne no ke kuai

ana no na kumukuai

o ka manawa

 

HE MAU WAIWAI PIHA O NA BUTI!

 

Na KAMAA HAAHAA a me na ano kama@ no na Lede. Na Buti, na Kamaa Haahaa a me na ano kamaa e ae a pau no na Keonimana.

 

NA BUTI & KAMAA HAAHAA!

A ME NA ANO KAMAA E AE A PAU

NO NA KAMALII!

NA KAMAA O NA ANO HE NUI

 

O NA KAMAIKI OPIOPIO.

 

            O neia @au mea a pau ua hanaia me ke akamai loa a me ka pee o na ano hou loa, a ke hoola ia aku nei ia mau mea e like me ka @@@ i olelo ia.

            E kaweia no na kaneha mai na Mokupuni e me ka maiau a me ka eleu.  942 3m