Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 11, 13 Malaki 1880 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA NUPEPA

Kuokoa me ke Au Okoa

I HUIIA.

No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1.

Dala Kuike ka Rula.

 

POAONO, MARAKI 13, 1880.

 

HALAWAI EUANELIO.

            E halawai ana ka Ahahui Euanelio o ka mokupuni o Oahu ma Hauula, ke hiki aku i ka Poalua elua o Aperila 1880.

Nolaila e noho makaukau na hoa a pau, o ka Aha no na haawina a lakou, a me na komite no na hana i waiho ia ia lakou e hana, a ma ia halawai e hoike mai ai.

            S. WAIWAIOLE, Lunahoomalu.

 

Hoolaha Hoike.

            E hoike ana ke Kula Sabati o Kaneohe ke hiki aku i ka Poaono elua la 10 o Aperila, ma Kaneohe, hora 10 o kakahiaka. Mahope o ka hoike, e malama ia ana he wahi lulu no ka pilikia o ke ekalesia, a me ke Kula Sabati. Nolaila, e ala, e liuliu, e na manu hulu like o ka Ahahui Kula Sabati, na Kula Sabati a me na anela kiai o ka Ahahui Euanelio o ka mokupuni o Oahu i na lau oliva a ke alona ma ia la, a e lele auna like mai me ke aloha. Mahope o ka pau ana o na hana, e uhola ia ʻ ku ana he wahi paina e ke Kula Sabati o Kaneohe.

            J. KAMANA

 

Na Misiona.

HELU 33.

            Ke Alanuihao, he mea hoomakaukau i alanui no Iehova.

            Mamua aku, aohe alanuihao ma Inedia. Ma keia mau makahiki nae ua hiki ia mau alanui ilaila. I kinohi, he mea haohao loa ia alanui i na kamaaina o Inedia.

            Kupanaha! Aohe kanaka, aohe lio, aohe pipi, aohe hoki, aohe elepani nana e huki, nana e hooholo, holo loa nae ke kaa ma ke alanui hao! Ka mahu wale no ka mea e holo ai. Aole hoi i like me mamua, akaka ole ka hora e holo aku ai, ka hora e hoi mai ai. Hiki hoi ke kali iki ke makakau ole na ohua ee maluna o na kaa kahiko, ma keia nae, akaka loa na hora e ee ai, e hookuuia ʻ i. Ina lohi ke kanaka, a hala ka hora holo, ka hoohokaia no ia. A pono ke kali a hoi hou mai ke kaa.

            He mea paipai keia i na kanaka e makaala, e kiai, e malama i ka hora, e hoomakaukau i ka wa pono, aole pono e hoopanee. Ina he mea nui, he alii, he haku, he mea hanohano, he mea waiwai, e ala like me na mea ilihune, aole e kali ana ke kaa ahi no ka mea hanohano. I na makaukau ole oia i ka hora e holo ai, holo no ke kaa me ka haalele i ka mea hanohano.

            Maluna o na kaa ahi , huikau kanaka o kela kapu keia kapu, aole ike ia no ka papa mahiai o mea; a no ka papa kuai o mea; a no ka papakoa o mea; a no ka papa kahuna o o mea. Mamua aole hiki ke huikau pela. Haumia ke kanaka koa i ke kanaka mahiai. Haumia ke kahuna i ka mea kuai. Keakea na kapu i ka hana misiona, keakea i na kula, i na halawai, i na ekalesia. Aole ae na makua o kekahi kapu e hui ka lakou mau keiki me na keiki a na makua o kekahi kapu e. Aole ae e huikau na lala o kela, o keia kapu ma ka papa ahaaina hookahi, a ma ka halawai hookahi, a ma ke kaa hookahi. Aole hiki ke inu ma ke kiaha hookahi, a ai ma ke pa hookahi.

            Aka, ma na kaa ahi, ke huikau la no ka ! E hoopalupalu ana na kaa ahi i ka mana o na kapu, e kokua ana i ka hoohiolo ana i keia mau kapu keakea kahiko, i ka hoohalike ana i kekahi papa me kekahi papa, me ka hoowahawaha ole kekahi i kekahi, me ka hookuikahi ana hoi.

            Mamua aku, wahi a kekahi Hinedu naauao, ina makemake kekahi e hele i kahi e, i kahi makamaka, i kahi hoomana paha, pono ke ninau e i ke kahuna, i ke kilo no ka manawa kupono e hele ai, i hoopomaikai ia. Aka, i keia manawa, pono ke nana i ka papa manawa, a hoolohe i ke kani ana o ka bele, a o ka mea pio, ke makemake e ike i ka manawa e hoomaka ai e hele.

            E hiki wawe mai ka wa e pau ai na kapu ino, na hoomana wahahee a pau.

            He moku Mahu, he nu hou ia i kekahi poe ma Tureke Hikina e pili ana i ka Loko Vana. He mau misionari malaila. A ma o lakou la, ua hiki aku kekahi moku mahu e holo maluna o ka Loko Vana, e lawe i na misionari, i na ohua, a i ka ukana. Ma ka hooholo ia ʻ na o ua moku nei, nui wale kanaka i akoakoa e ike i keia mea hou. Nana lakou, aia hoi, aohe pea, e like me na moku a lakou i ike ai mamua. Nana hou lakou, aia hoi, e holo ana ka moku. Auwe! heaha ka mea i holo ai? Aohe pea, aohe makani. Eia ka, he mahu ka mana e holo ai.

            Ninau lakou kekahi i kekahi, pehea? Hiki anei i ka noiau o Solomona ke hana i ka moku me keia? Akahi no a ike ia keia mea kupanaha maanei. No keia poe misionari paha ka noiau i hiki ai ke hana ia. Pela i lilo ai ka moku mahu i mea kokua i ka oihana Misiona ma Tureke Hikina, e like me ka lilo ana o na kaa mahu i mea kokua i ka oihana misiona ma Inedia Hikina.

            Na Malagena. He poe kahiko paha keia. Akahi no nae a hoomapopo iki ia. He mau makahiki he 70 paha mamua aku, ua lawepioia kekahi hapa o lakou i Geremania. Malaila lakou i lohe ai i kekahi mau mea no ka hoomana Karisetiano. Aole o lakou misionari. Ua halawai nae kekahi misionari me lakou. A ma kona nana ana, he poe kupaa lakou i ka manaoio, he mau malamalama no ia wahi.

            Ua kapa ia lakou e na enemi he poe ai waiu, no ko lakou hoole, aole e inu waina

            He poe malama pono i ka la Sabati. Ko lakou buke nui, ka Baibala me na Halelu. He poe himeni lakou ma ke ano pualu, e like me na kanaka Hawaii mamua. He poe haipule hoi. Aole o lakou haiolelo; he kumu alakai nae. Ma ko lakou hoomana ana kukuli pinepine lakou a honi i ka honua.

            He honi hemolele hoi kekahi. Oia hoi ka honi ana o kela, o keia i ke kumu alakai. Nui ko lakou makemake e hoolako ia i na baibala. Pau na baibala a na misionari i ke kuaiia ia lakou. He poe olelo oiaio, aole hoopunipuni. He poe hana pono hoi. Nui no na tausani oia poe Malagana. Me kekahi mau mau lalau no lakou. He mau mea ano Iudaio ko kekahi. Haalele i kekahi mau mea ai.  Hoole i ka inu waina me ke puhi baka, no ka mea, he mau mea kipaku ia i ka Uhane Hemolele. He poe heluhelu no i ke Kauoha Hou, aka, aole lakou i bapetizoia, aole malama i ka ahaaina a ka Haku. He bapetizo uhane me ka ahaaina uhane ko lakou.

            E nee aku ana lakou i Jerusalema, me ka manao, o ka puka ana ilaila, oia ka pomaikai nui. Ina hoao na misionari e kuhikuhi i ko lakou mau lalau, pane mai lakou. “E hele mai oukou a noho pu me makou, a ao mai i ke ala oiaio, no ka mea, aole o makou mea nana e alakai pono ma keia aina pouli.”

            Nui na miliona e noho ana pela, iloko o ka pouli, aohe mea nana e kuhikuhi i ke ala io o ke ola.

            Iapana. He kauka Iapana. He hoomanak@i oia me kona ohana a pau. He keiki kolohe, hookuli kana. Ninau ke kauka i ka haipule, Heaha ka’u e hana’i i pono kau keiki? E hoouna iaia i ke kula misionari, pane mai lakou. Ae no oia. Hele ua keiki kolohe nei i ke kula misionari. I ka puka ana mai iwaho, ua ano hou, ano maika ke keiki. I na o keia ke ano o ke aoao misionari, wahi a ua kauka nei, e huli au ilaila. Ka huli no ia ona me kona ohana a pau i poe manaoio ia Iesu. HAWAII.

 

Ekolu Alii Hikina.

THREE KINGS OF ORIENT.

Book of Praise, p 16.

1

LAKOU EKOLU.

He mau Alii Hikina makou,

Me na alana mai o la no;

Ma na mauna a waolaau la,

Kai ia e ka hoku.

Cho.—Hoku lailai a kamahao.

Lama nani o ka po!

Kuhi ana i komohana,

Alakai a hiki i o.

Haleluia, a—mene,

Haleluia, a—mene,

Haleluia, haleluia,

A—mene.

 

2

KE ALII I.

E ke Keiki Alii hou,

Ko’u alana, he gula no.

Ke ‘Lii mau la, ole pau la,

Ke Alii o makou.

 

3

KEALII II.

E ke Keiki Alii hou,

Ko’u mohai he libano no.

E hoonani a hookani,

Ke Akua oia mau.

 

4

KE ALII III.

E ke Keiki Alii hou,

Ko’u alana he mura no.

Mea mahalo ma kou alo,

O oe ka Moi mau.

 

5

LAKOU EKOLU.

Nani e no ke Alii hou,

Moi, Akua oia mau,

Haleluia, Haleluia,

Pane na ao a pau.

HAWAII.

 

Haawina Kula Sabati.

HELU 13, SABATI MAR. 28, 1880.

KUMUHANA.

            Na mea e pili ana i ka ona me na mea e pau ai. Pauku Baibala. Nui wale no.

            Pauku Gula. Mai hoopa, mai hoao, mai lawelawe.

            Mele. Kai a naue i ka nani. Lei Alii, p. 107.

            Pule i kupaa ke hoowalelwale ia e hana hewa, e inu rama, &c.

            Ka Wehewehe me ka Ninau ana.

            (He mea hou ma keia makahiki, aole o ka hoi hope ke kumuhana o ka helu hope o na hapaha. Ke kumuhana ia o ka helu 12, a o ke kumuhana o ka helu hope, oia hoi ka helu 13, aia no ia i ka haku hana, a i ka makemake o ke Kula Sabati. Nolaila, ina he mau kumuhana a na Kula Sabati i makemake ai, pono ke hai ia mai ia’u, ka haku kakau.)

            Ke Kumuhana o keia Haawina, na mea e pili ana i ka ona. Nui na mea ona a me ka ona ma keia manawa. Me he la ua lilo o Hawaii i mimilo rama e huki ana i kona poe kanaka ilalo i ka make. I ole e hoopakaawili ia na keik me na ui, me na makua iloko o keia mimilo poino ke noonoo, a nana i kekahi mau mea e pili ana ilaila.

            Heaha na mea ona a oukou i ike ai, a i lohe ai? Mahea o ka baibala i ike ia’i he mea ona ka waiua? Kin. 9;21. Inu iho la oia i ka waina a ona. 1 Sam. 1; Pehea ka loihi o kou ona ana? E hoolei aku oe i kou waina.

            Ua akaka ia E@, he mea ona ka waina. Ua kuhihewa nae oia no Hana. Aole inu

waina oia. I Sam. 25;36—37. Ua ona loa Nabala i ka waina. Ua olioli oia hoi, ua ona ke ‘lii i ka waina. @1;10. Hal. 78;65. Ke kanaka ikaika @ ona i ka waina. Isa. 28;1. Na mea i ona i ka waina. P. 7. Ua kunewanewa lakou no ka waina. Oki loa lakou i ka waina. Dan. 5;1-4. Ua ona ka moi me kona mau alii i ka waina. Ep. 5;18. Mai noho oukou a ona i ka waina.

            Pehea? Aole anei i maopopo ma ka baibala, he mea ona ka waina? Pehea hoi ma ka lohe ana, a ma ka ike maka ana? Aole anei he mea ona ka waina? Aole anei he nui wale ka poe i ona i ka waina? Ina pela no ke aha ka inu ana i ka waina me ka hoole ana, aole ia he mea ona, he mea inu wale no, e like me ke ti me ke kope?

            Heaha kekahi mau mea ona? Ka rama, ke kini, ka barani, ka wiseke, ka okolehao, ka awa, ka pota, ka ela, ka said@ bia, ka wai kolona, waiaala, ka opium@, ka peni kila. Pehea ka baka? He hoapili no ia, no ia ohana moonihoawa no@ Pehea ka uala, ke ki, ka ohia, ka pap@uaimaka, ko, maia, malakeke? He mau mea ona anei keia? Ae, ke manao e @ i ka wai ona noloko mai o lakou. Nui anei ka poe i hana, a inu a ona? Nui @ Pau na makua me na keiki i ka ona ma ia mau mea ma ke kau wahi, a ma kekahi manawa. Nui anei na ike maka? Owai ka inoa o ka mea e ona’i iloko o keia mau mea? Alekohola.

            Mele.

            Ua akaka na mea ona. Heaha ka hope, ke ino ka hewa o ka ona? Na haina baibala. Heaha ka hope ino o ka ona mua i ka waina? Aka henehene ke keiki i ka makuakane. Kau na poino maluna o na mamo a ke keiki, oia hoi na lahui ehiku o Kanaana. Pepehi ia lakou, a lilo ko lakou aina ia hai. Pela kekahi mau lahui e ae elua, Moalea, Amona. Ua hoopoino ia laua, a ane nalowale loa. Ka ona o ka makuakane i ka waina ke kumu.

            Ona Nabala, a ala mai noloko mai o ka ona a ka waina, a make iho la. Ona o Ahazuero ke ‘lii o Peresia i ka waina, a hana i ka mea i nele ai oia i ka wahine ole.

            Mae wale ka lei alii o Eparaima no ka ona i ka waina. A oki loa oia i ka waina.

            Belehazara ke ‘lii o Babulona, hana i ahaaina na kona mau alii, inu i ka waina, a oli, a ona a lilo kona aupunui ia hai.

            Hai mai i na hope, i na ino, i na hewa o ka inu ana i na mea ona a pau ke huli ia ma Hawaii nei.

            Na Alii. Hoopokoleia ko lakou alii ana. Aole loaa ka elemakule ana. He mau makahiki no i alii ai a make no, no ka ona pinepine. Nui ke dala poho, poho i na mea ona. Lilo ka poe waiwai i poe ilihune.

            Lilo ka poe hanohano i poe henehene ia, i poe i hoowahawaha ia, i poe i makemake ole ia.

            Pehea na paahana, na kumu kula, na luna aupuni ke lilo lakou i ka ona? Hoopau ia paha, a loaa ole ka hana e ola kino ai. Auwana wale, pololi, weluwelu ka lole.

            Pehea na wahine, na keiki a ka poe ona pinepine? Uwe, pololi, ilihune, lole lepo, hale ole, kuonoono ole.

            Pau ke dala o ka poe ona ihea? Pau i na loio, a i ke aupuni. Hopu ia, hookolokolo ia. Uku i na loio i hookuu ia. Hoop@i ia nae. Hoopii i kekahi aha, lilo hou ke dala. Hoopai hou ia no. Nui ka pilikia, nui ke poho. Hoopaa ia iloko o ka halepaahao. Hoohana ia i ka hana oolea. Kuai ia na lole, na holoholona, na mea e ae i loaa ke dala i hemo i waho o ka halepaahao. Poho ke dala, poho na la hana no ka ona. Poho na hana, aole i hana ia. Nui wale na ino, na pilikia o ka ona e pili ana i na kino.

            Kau mai na mai, hoopokole ia ke ola o ke kino. Nui ka poe i eha, i haule a haihai ia ua iwi, a make no.

            Pehea Solomona Mok. 23/21? O ka mea ona e ilihune auanei. Heaha na ninau ma Sol. 23;29? Ia wai la ka uwe ana? Ia wai la ka poino? Ia wai la ka hakaka? Ia wai la ka nuku wale ana? Ia wai la na palapu loaa wale? Ia wai la na maka ulaula? Pehea ka pane ana? I ka poe e homau ana ma ka waina. I ka poe e hele ana e imi i ka waina. I ka poe e hele ana e imi i ka waina i awili ia.

            Pehea e pale ai ia mau ino?

            Mai nana oe i ka waina i kona ulaula ana, i kona aleale ana ma ke kiaha, i kona hu ana a maikai.

            Heaha ka hope ke pale ole aku?

            Mahope iho, e nahu mai me he nahesa la, a e pa mai me he moonihoawa la.

            E lilo ka waiona i mea @aawa. Isa. 24;9. Pehea na kahunapule, @a ke Akua papa ana no na mea ona? Oil@ 10,9—11. I Tim. 3;3. Pili keia i na Kahu Kula Sabati, kumu Kula Sabati, na kumu kula a pau, ka luna ekalesia, na alakai a pau.

            Pehea na ‘lii, na lunakanawai, pono ke inu rama? Aole na na’lii e inu i ka waina aole hoi na ka poe ai alo e inu i ka mea ikaika. No ke aha? Sol. 31;4-5.

            Mele. Lei Rose. Lei Alii, p 93.

            Pule i makau na haumana i na mea ona, a pale mau aku.

            Haawina no Aperila 4, Mat. 8;18-34.

 

Ka Hui ana ma ke Kalepa

            Ua nui no na lawelawe ana o ka poe kalepa i ike ia ma keia noho ana.

            Ua hapai kekahi kanaka me ka noonoo i ulu mahiehie ae mai loko ae o kona noonoo iho, me ka hapai ana me kona ikaika hookahi me ke kuokoa; a o kekahi hoi, oia ka lawelawe ana ma ke ano hui o kekahi mau hoa, a ma ka hui ana o ko lakou mau ikaika me ka lokahi o ka manao e hooikaika pu, ua hiki na hana nui a pau.

            Aia iloko o na lawelawe ana ma ke ano nui, o ka mea nui, oia no ka paulele ana o kekahi i kekahi. Ma ka lawelawe ana o na haole i ka oihana kalepa ma ke ano hui, o ka hapa nui o lakou, ua paulele kekahi i kekahi; aole lakou e hilinai ana i na holoholo olelo a kekahi, ua hilinai nui lakou i ka pono o ka lakou hana maluna o ka mea a lakou i hoonoho ai e lawelawe a me ka pono o ka lakou mau buke kakau waiwai; o na hua i loaa mai, oia ka holopono o na hana. A i na ua holopono ole ma o ka mea la a lakou i hoonoho aku ai, alaila, koho hou i mea okoa e pani ma kona wahi.

            Ua waiho ia na manao hopohopo a pau, i na poho, oia iho la no; nani no ia ua hana ia. Ina puka, alaila, ua pomaikai.

            Aia ma keia ano, o ka paulele ole o kekahi maluna o kekahi. Ua makemake au e kamailio iki no ia mea imua o ka lehulehu, aole ma ke ano ua ike ole ka hapa nui o oukou aka, i mea e ike ai ka oe i nele, malia paha o lawe a kanu iloko o ko lakou naau, alaila, e ulu mai no auanei na manao maikai, aole no e ole ka hua mai ke malama pono ia.

            Ma na hooulu kalepa ana o kekahi mau kanaka Hawaii ma ke ano hui mamua aku nei, aole i holo pono, ua ulu ia ka naau o kekahi me ke kikania, a kinai ua mau kikania la i na manao maikai, a hoao e kue i kona mau hoa, ua nahaha ae la ka hui. O kekahi mau hoa hoi ua aie nui iloko o ka hale kuai a like pu me kona kumu i hookomo ai; o ke kumu o keia ua hoolohe i ka okomo a kekahi, me ka olelo ana: E, e ohi mai no oe a pau kou kumu iloko o ka hui ma na waiwai o ka halekuai no ka mea he wai kanaka ino o mea, he mea, mea no hoi i ka mea, a pela aku, manao io mai la kekahi i kana, a hoao e wawahi i ka hui.

            O keia mau ano, he mau ano pono ole keia iwaena o na kanaka Hawaii. Eia wale no ka mea nui, e paulele kekahi i kekahi, i na ma ke ano kalepa hui, oia ka mea e holo pono ai a hana.           AMALU.

 

Keiki Pau i ke Ahi.

            Ma ka la Sabati iho nei, la 22 o Feb., ua pau i ke ahi kekahi keiki opipio, nona na makahiki elua a oi ae. Penei i pau ai: Ma ia la i hai ia maluna, ua hele aku la o Kahaule (makuakane) a me kana wahine i kahi o Kapana ma e nanea ai; Aia hoi, ekolu mau keiki liilii i mua o ko laua alo. Elima makahiki o kahi, eha o kahi, elua a oi aku o kahi. Hoohihi aku nei kahi keiki nona na makahiki elua a oi, e hele pu me na makua, aka, aole ae o keia mau makua e hele pu, hoonoho no i ka hale me kela mau keiki mahuahua ae.

            I kela mau keiki e noho la i ka hale, he poe naaupo lakou a ekolu. I ka wa i hele iki ai o na Kaikuaana ma kahi mamao aku, a koe o ka muli loa o lakou iloko o ka hale, ua loaa no ke ahi koe o ua mau makua alokeiki ole nei i ua keiki opiopio la, ua koe no i ke ahi a a aku la i kahi papai-hale o lakou; a hiolo iho la keia papai-hale maluna o keia kino opiopio, a make pu aku la oia iloko o ke ahi. Auwe! Aloha wale.

            Ua nui no na lima kokua i hiki mai, aka, aole i ike ia he kanaka ko loko o ke ahi.

            Mamuli o ka houhou wale aku no o kekahi kanaka i kana laau iloko o ke ahi, a ku aku la ke kino o ke keiki i ka laau, a i ka huki ana mai, e pipi ana ka lole i ke ahi. Nolaila i manao ia he keiki ko loko. I ka huli ia ana aku e na lima kokua, e waiho mai ana ke kino o ke keiki. O ke poo kahi i huikau, aohe ike ia ke ano o ke keiki, aka, aohe waiwai ua hala ka hanu. O ua mau makua nei hoi keia, aole laua i ike iki i keia mau mea e hana ia nei ma ko laua hale. I kii okoa ia aku ka mea i hoi mai ai i ka hale. I ka hiki ana i ka hale o ua mau makua nei, ua huhu ano ole iho la ka makuakane maluna o na keiki elua i koe, me ka manao e pepehi i kela mau keiki elua. E ole ka poe lima kokua, pakela ai. A ili hou aku nei kona inaina maluna o kana wahine, me kona ikaika a pau, hapai ae la oia i kekahi ti@ wai, a uhau iho la maluna o kana wahine, a waiho a make akua la oia, a mamuli o ka nui kokua o kekahi poe, pakele ai ke ola. Ua manao keia Kahaule, no ka wahine ka hewa; aka, ka manao o ka mea kakau, na laua pu no a i elua. He mea haohao keia iwaena o ke au naauao, o ka haalele wale ia no o na keiki i ka hale me he aha ʻ ia la. Ua noonoo ole ia ka pono o keia mau momi makamae a ke Akua i haawi mai ai ma ko laua puhaka. Ua kapae wale ia no ma kuono me he wahi puolo welu la. Auwe olua e na makua aloha ole i ka olua mau keiki! A ma keia hope aku, mai hana hou olua e like me keia hana ana iho nei a olua. A e ike e na makua mea keiki a pau, mai hoohalike me laua nei.

            Me ke aloha no            D.A.

            Kona Akau, Hawaii, Feb. 26, 1880

 

Mai Lele i ka Pali o Hanapepe.

            E KA NUPEPA KUOKOA. Aloha oe:--

            E oluolu oe a me kou Kapena e hookomo iho i keia wahi mea hou. Ma ka Poakahi la 23 o Feberuari, ua ike ia aku o Kuwaawaa me kana wahine, e iho mai ana i ke alapii o Kuunakoeho, o kana wahine, aia oia mamua, o Kuwaawaa hoi mahope mai, o Kuwaawaa nae, ua pulu oia i ka wai a ka ona, oia hoi ka rama.

            Ua holo nui mai oia a hiki i ka hoomaka ana o ke alanui e iho ilalo o Hanapepe, ua haule aku la oia mailuna aku o ka lio, e ole e paa i kekahi pohaku, o ka olokaa aku no ia lele ana i ka pali. “Aloha ino.”

            O ka wahine, ua ike aku la oia i kana kane, ua kii aku la oia e malama a hiki aku kekahi poe nana i kokua a hiki i ka hale. Ua eha ke poo a me ka lima, ke kino pu kekahi, aka, o ka manao a me ke ono o ka puu, aole oia e i mai ana ua ana au. Mai Lawai laua i hele mai ai, e hele ana i Waimea, ua pilikia nae i ke alanui. Aole oia i make ua eha nae ke kino, o ka hope ia o ka ona.

            J. P. K. Halulu.

            Nikiula, Hanapepe Kauai, Feb. @, 1880.

 

            I ke ahiahi Poaha aku nei, ua lawe ia mai i ko makou Keena Pai kekahi mea ono o na hale inu ti o na pake, i mahele ia i na apana elua, a iloko o kekahi apana ua loaa iho la kekahi mea ino i ku ole i ka ono o ka puu ke ai iho, ua ninau ia ka mea nana i lawe mai ka mea ono, i na ua hoomaopopo ia i kahi i loaa mai ai; ua hoole mai kela, no ka mea, he elua ana hale inu ti i komo ai ia la. A o ka makou e ninau ae nei? Auhea ka luna nana e nana na mea ino o ke kulanakauhale nei, e alawa iki iho hoi i na hale inu ti.

 

KA BUKE KUHIKUHI

NO KA PAPA HELU

A ME

NA MEA PILI KALEPA

O KE

AUPUNI HAWAII

A HE

ALAKAI NO NA HUAKAI KAAHELE.

 

            E loaa no maloko o keia BUKE KUHIKUHI e hoolaha ia aku ana na wehewehe ana i kahi, ka oihana a me kahi noho o na kanaka mea oihana e noho ana ma keia mau mokupuni i na he kanaka Hawaii, a kanaka o na aina e mai paha.

            E hoike pu ia aku ana no hoi maloko o keia Buke ka papa inoa piha o na mahiko, na mahina ai me na aina hanai holoholona, ko lakou kahua, na agena, na mea lawlawe, na Hale leta, a me ke kaawale mai ke Kulanakauhale Alii mai.

            Ka papa inoa o na moku malalo o ka Hae Hawaii a me kekahi mau mea waiwai e ae.

            O keia BUKE KUHIKUHI e hoowaiwai mai ana ia i ke kanaka mea oihana e like me na hoike ana iloko o ua Buke la ma na mea pili i ko keia aupuni.

            Eia maloko o keia BUKE KUHIKUHI na hoakaka waiwai ana i ke kulana o na kanaka Kalepa, na kanaka paahana hana ike, na kanaka lawelawe waiwai paa, na kanaka lawelawe mahi, na loio, na mea malama Hotele, na poe kaahele, a me he mea la, e pau loa ana i ka hoike ia na kanaka mea oihana ma ko lakou mau kulana pakahi.

            A e komo ana no hoi iloko oia Buke na kanaka mea oihana a pau loa o na mokupuni a pau i hoonohonoho papa ia ma kela taona keia taona, a kauhale paha, a e hoike ana i ka inoa o na malihini i hoonohonoho pololei ia.

            E hoike aku ana i na hoakaka piha ana no na mahiko, na mahi raiki, na mahina ai, me na aina hanai holoholona, ka inoa o na ona, na mea lawelawe a agena paha, ke kaawale o na mahiko mai ke Kulankauhale Alii aku (Honolulu) a mai na kulanakauhale e ae paha, ka inoa o na alanui, a pela aku.

            Kahi kupono i ka noho ia ma kela me keia mokupuni a me na lilo o ke kamahele, a e hoowaiwai nui ana keia Buke i ka malihini kaahele.

            I ka wa e pau pono ai na hemahema o keia Buke, e komo aku ana ma na lima o na poe lawelawe oihana mahi ma na mokupuni a me ka poe i ake nui ia e loaa na hoolaha ana iwaena o lakou.

            He mea hou loa keia Buke, a o na mea i hoakaka ia maloko, he hiki ke hilinai ia.

            He Buke keia no Hawaii nei, a he pono ke lawe nui ia.

            E hookomo pu ana me kekahi mau olelo hoolaha. Uku no na Olelo Hoolaha:--no

                        ka aoao hookahi, $20.00

                        Hapalua aoao, $13.00

                        Hapaha aoao, $7.50

            Kumu kuai o ka Buke ke paa, $3.00.

                        GEORGE BOWSER,

                        MEA HOOLAHA

                        941 6m 967

 

NU HOU! NU HOU!

MAHOPE AKU O KA LA 1 O IANUARI, 1880, E HOOmaka ana makou malalo o na rula

DALA KUIKE,

I ka Loaa ana aku o ka Waiwai i ka Mea Kuai.

E hookahua ana makou i ka makou oihana malalo o ke DALA KUIKE, e kuai ia aku ana na lako waiwai a pau no ke Kumukuai malalo iho o ka

MEA I IKE IA MAMUA

E LIKE ME KA LILO.

He Huina nui ko makou o na Oo, Kopala, Ho, &c., &c. i kuai ia mamua ae o ka hoopii ia ana o ka auhau o ka poe nana i hana.

HE MAU LAKO NUI KO MAKOU

O NA

PALAU

A makou e kuai aku ai no ka $7 a hiki ka $7.50 Malalo iho o ke Kumukuai mua no kela a me keia PALAU.

Ano ko oukou manawa kupono e loaa ai na waiwai makepono loa.

            E hele mai Hookahi, E hele mai a pau loa.

            DILINIHAMA MA.

                        942 tt   37 Alanui Papu.

 

PAPA, PAPA

AIA MA KAHI O

LEWERS & DICKSON!

(O LUI MA.)

MA KE KAHUA KAHIKO MA

Alanui Papu a me Moi

E LOAA AI NA

Papa Nouaiki

o kela a me keia ano.

Na Papa Nani a Paa no ke Kukulu

ana i na Hale!

Na Pani Puka, Na Puka Aniani,

Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a,

Na Papa Hele, Na Papa Ku,

A me na Papa Moe nui loa

NA PILI O KA HALE

O NA ANO A PAU.

Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai a pau,

Na Kui mai ke Nui a ka Makalii.

Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani,

Na Ami o na ano a pau,

Na Aila Pena, o kela me keia ano,

Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale,

Na Aila e ae o na ano a pau.

NA WAIVANI@I

A ME NA

WAI HOOHINUHINU NANI!

o na ano a pau loa.

NA BALAKI ANO NUI WALE

A ke hai ia aku nei ka lono i na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana

NO KA

UKU HAAHAA LOA!

E like me ka mea e holo ana mawaena o LAUA a me ka MEA KUAI.

E hele mai! E na Makamaka!!

A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu a me ka maikai!

845 tf

 

RICHARD F. BICKERTON,

(PEKETONA.)

LOIO a he KOKUA ma ke KANAWAI!

E HELE ANA OIA IMUA O NA AHAHOOKOLOKOLO a pau o keia aupuni ma na ano hihia a pau, ina paha ma Oahu nei, a ma na Mokupuni e ae.

Ua makaukau mau oia i ka hana ana i na Palapala pili kanawai o keia a me keia ano.

Ua hiki no hoi iaia ke hoaie dala aku ma ka moraki ana ina aina, ma ka ukupanee haahaa loa.

E hanaia na hana me ka hikiwawe a ma ka uku haahaa.

Keena hana, Helu 23 Alanui Kalepa, elua puka ma o aku o ka hale kauka o Kauka Minuteole.       840 ly

 

KALE KULIKA,

LUNA HOOIAIO PALAPALA KUAI,

Molaki, a me na palapala oia ano.

LUNA HOIAIO PALAPALA

Aelike mawaena o na Haku me na Kauwa.

Luna Haawi Palapala Ae Mare

Ma ke kihi o ke alanui Moiwahine me Kaahumanu, kulanakauhale o Honolulu, ko Hawaii Pae Aina.            906 tf

 

C.C. Coleman.

Amara a he Mea Hana Mekini,

Kapili Kapuai Hao Lio

A ME KA

Hana ana i na Kaa Lio, &c.,

Hale Hana ma Alanui Alii, e kokoke la i

905      ke Alanui Papu.           tf

 

CHRISTIAN GERTZ

Mea Hana Buti

ME

KAMAA MAOLI!

Alanui Papu, makai o ke Keena o Lui & Dickson

KE HAI AKU NEI OIA I NA MEA A PAU,

Ua hoi mai oia mai Kapalakiko mai,

Ilaila Oia i ohi kino mai nei i na waiwai nani a paa o kana oihana, a ke waiho ia aku nei no ke kuai ana no na kumukuai o ka manawa

HE MAU WAIWAI PIHA O NA BUTI!

NA KAMAA HAAHAA a me na ano kamaa no ka Lede. Na Buti, na Kamaa Haahaa a me na ano kamaa e ae a pau no na Keonimana.

NA BUTI & KAMAA HAAHA!

A ME NA ANO KAMAA E AE A PAU

NO NA KAMALII!

NA KAMAA O NA ANO HE NUI

O NA KAMAIKI OPIOPIO.

O neia mau mea a pau ua hanaia me ke akamai loa a me ka paa o na ano hou loa, a ke hooia ia aku nei ia mau mea e like me ka mea i olelo ia.

E laweia no na kanaka mai na Mokupun me ka mai ae a me ka eleu.      942 3m