Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 2, 10 January 1880 — Page 3
This text was transcribed by: | Kamakananuiakealoha V.faith |
This work is dedicated to: | Mrs. Alohalinda Kalahiki |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
MEA
HANA
WATI.
ALANUI KAAHUMANU.
938 Honolulu. 1y
P A P A ! P A P A !
—NO—
ALLEN & ROBINSON
UA WEHE AE NEI MAUA I
PA KUAI PAPA
—MA—
KA UWAPO O PAKAKA
Na Papa Ulaula o na ano a pau.
Na Papa Paina o na ano a pau.
Na Pili Hale Ulaula.
Na Pili Hale Keokeo.
Nu Pepa Hoonani Hale.
Na Pepa Molina.
Na Pena a me na Aila Pena!
NA KUI O NA ANO A PAU.
NA PANI PUKA a me
NA PANI PUKA ANIANI.
NA PANI PUKA a me
NA OLEPELEPE
NA LAKO KUKULU HALE
O NA ANO A PAU!
E KUAHA MA KE
KE KUMUKUAI HAAHAA LOA
O keia Makeke.
ALLEN & ROBINSON
@@@@@@@@@ 1 187@ 853tf
LOLE MAKEPONO
Ke Kuike.
E LOAA NO IA MA KAHI O
KAKELA HE KUKE!
– E LAA NA –
Ahinaahina, Kalakoa,
Keokeo, Leponalo,
Pena, Aila, Aniani,
KA MEA PIULA!
KOPA, AILA HONUA,
AILA HOOMALOO
Kui kakia, Pakeke,
Tabu, Kaula, Noho Lio,
Hulu Palaki, na Pulumi.
— A HE —
AGENA NO HOI NO NA MOKUPUNO O HA—
WAII NEI NO NA
Lainakini-nao,
Lainakini Maoli,
Palule Kalakoa.
Alapia, Kelepa, Kilika,
Na lole kapono i ka wawae,
Palule H uluhulu,
Na Lole Huluhulu,
Na Lole no ka hoohehelo ana.
Lipini, Lihilihi, &C.
LIPINE, LIHILIHI, &C.
—A ME NA—
Mikini Humuhumu Makepono Loa!
—A HE—
MAU MEA AI KAHI
Ka palaoa, Kopaa,
Raiki, Pia, Hoohu,
Paakai, Huaala,
Pia Kulina, &c.
A he Laau Lapaau Kaulana Loa
A DR. JAYNES.
Laau Kunu,
Laau Hoomaemae Koko,
Laau Hoopau Naio,
Penikila, Huaale,
A ME NA LAAU HAMO. A PELA`KUI
840 tf
KAKELA a me HAKI.
O KAKELA OPIO A ME F. M. HATCH, ua hui laua ma ka iawelawe ana i ka oihana Loio Ua hiki ia laua ke ku imua o na Aha a pau, mai ka Aha Hoomalu a hele iluna. A e lawelawe no hoi ma na hana pili i ka hooponopono waiwai, me ka imi ana i na Palapala Sila aina ka hana ana i na Palapala Kuai, Hoolimalima, a me ke H@@@e Dela ana.
W. C. CASTLE, Luna Hooiaio Kope.
Keena Hana, maluna ae o ka Halekuai o Dillingham & Co.
Hale @7, Alanui Papa. 3 6 ms
E. L i L i L E H U A.
Loio a he Kokua ma ke Kanawai!
Imua o na aha Apana a Hoomalu o ka mokupuni o Oahu. E hanaia me ka eleu loa. E loaa no au ma lepekaholo, Kikihale, ma alanui Maunakea, a i ole ia, ma ka Hale Hookolokolo o ka Aha Hoomalu ma Honolulu. 898 1y
CECIL BROWN.
A HE AGENA no ka Hooiaio ana i na Palapala no ka Mokupuni o Oahu.
Helu 8, Alanui Kaahumanu. Honolulu, H. P. A. 2y
J. W. M. POOHEA.
He Loio a he Kokua ma ke Kanawai.
No na kanaka a pau imua o ka Aha Apana a hiki imua o ka Aha Kaapuni ma ke keena no ka Mokupuni o Molokai; a he Agena Hooiaio Palapala kepa no hoi no ia apana. E hookoia na koi`I ka makemake me ka eleu loa. E loaa no au ma ko`u home ponoi oia o “Kalauonaona,” ma Wawaia, a i ole ia, ma ka Halehookolokolo ma Pukoo.
895 1y Jan 25
KA UKA MAINA.
KEENA HANA MA KA HALE KAUKA O Hopemana, Alanui Kalepa, e pili la me ka Baneko o Bihopa.
WAHI NOHO, ma Alanui Hotele, makai iho o ka puka komo o ka pa o ka Hotele Hawaii.
No15 937 6m
S. B. DOLE.
LOIO! LOIO!
Huina o na Alanui Kalepa me Papu.
924 1y
P . N U i .
LOIO! LOIO!!
Ok ka Ua Ukiukiu o Makawao, Maui.
Ua makaukau oia e kokua i na mea a pau e hele aku ana i ona la, ma na mea pili kanawai imua o ka Aha apana a me ka aha Hoomalu, me ka aha keena a ka Lunakanawai kaapuni o Maui. E loaa no au ma ka Hale Hookolokolo o Makawao, a i ole ma Haiku.
885 1y no16
ANO NO i LOAA MAI NEI!
Na kaa Lio
Holo Lealea!
Na Kaa Lawe Ohua a me na kaa holo palua, mau mea hoikeike aku, mai ka Hale Hana kaa mai o ka Hui o Cortland ma Nui ioka.
EILLINGHAM & Co.,
Na Agena Kuai ma Hawaii nei.
876 tf
Hoolaha Hooko Moraki.
Ke hooiaha ia aku nei nma keia, oiai mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i kaau ia ma ka la 22 o Sepatemaba, 1877, i hana ia e Keano R Eldridge Jur., a me D P Eldridge ia Stephen Spencer, a i kakau kope ia ma ka buke hoopaa helu 52, ma na aoao 317, 38 a me 319, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike maloko o ua palapala moraki nei, o na aina, na kuleana a me na pono a pau i olelo ia maloko o ua palapala moraki nei, e kuai ia, mahope o ka hala ana o ka manawa i ae ia e ke kanawai, ma ke kulaia akea, no ka uhai ia ana o na kumu aelike e like me ka mea i hai mua ia ae la O ka waiwai i hoike ia maloko o ua moraki ia, ke waiho la ma Kula, mokupuni o Maui, a i hoomaopopoia o ke ahupuaa o Kaonoulu, nona na huina eka he 20,000 a oi aku a emi mai paha.
STEPHEN SPENCER,
H A WIDEMANN.
Ma o kona hone oiaio
CECIL BROWN, Loio no ka mea moraki.
Dec 13, 1879. 942 4t
AMARA.
OWAU o Akamu pake, ua makaukau au e hana ma na mea hao a pau loa. Na Mekini Humuhumu, na Laka Pahu i poloke, na Pu, na kepa Bele a me na kapuai ho me ka uku oluolu loa. He 75 kenata ka uku no na wawae mua a he $1.50 no na wawae a pau. E hana no au me ka eleu a me ka mikioi loa, a he oluolu loa no hoi ka uku hana. E loaa no ko`u hale hana ma alanui Maunakea, helu 10, makai iho o ka uapo a Kamika ma ka aoao ma Ewa.
933 6m
KO BIHOPA MA
B A N A K O M A L A M A D A L A !
E MALAMA NO MAUA i KE DALA O na kanaka maloko o ka Banako, penei:
Ina hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala $300 a emi mai paha, alaila, e uku maua i eono hapahaneri ukupanee makahiki, mai ka la o ka lawe ana mai a hiki i ka la o kona ohi ana, ke waihoia ke dala hoomoe i ekolu malama a keu paha. Aole ukupanee e helu ia no ka hakina o ke dala hookahi, aole no hoi no ka hapa malama.
Ina ohi koke oia i kana dala, aole i hala na malama ekolu aole ukupanee.
Ina i manao ke kanaka e ohi i kana dala, e pono ke hoike e mai oia ma ka Banako i kona manao ohi, i kanakolu la mamua o kona ohi ana, a o kana Buke kekahi ke laweia mai.
Ma ka la mua o Sepatemeba i kela makahiki a i keia, e houluulu ai i ke dala, a e huipuia ka ukupanee me ke kumupaa o na dala i hoomoeia no ka malama ekolu a keu, a mahuahua, ke kumupaa e loaa i ke ukupanee.
Ina oi aku ke dala hoomoe mamua o $300, alaila, hoohoio pu ka olelo.
E weheia ka Hale Banako i na la hana a pau.
851 tf BISHOP & Co.
AINA KUAI A HOOLIMALIMA.
HE Kanalima Kumamaono eka aina ma Iwilei. (Makai iho o ka Halepaahao.) He Loko I-a, Aina Kalo, Aina kau Paakai, aina kula a me ke kai. A me kekahi mau eka aina ma Peleula, he aina kalo, aina kula a me ke kai. He oluolu ke kuai ana. E ninnau ia.
J. H. CONEY, (Koni).
Honolulu. 865 tf
OLELO HOOLAHA.
UA papa ia na mea a pau, aole e komo hewa a lawaia ma lawaia ma na kai o ke Ahupuaa o Honouliuli, mai Puuloa aku a hiki i Waimanalo, ma ka mokupuni o Oahu, apana o Ewa. Ua hookohuia o AARONA HATTON i luna malama no na kai lawaia o Honouliuli, aohe mea e ae.
Kakauia ma Honouliuli, oct 9, 1879.
933 tf. JAMES CAMPBELL.
KAMEHAMEHA KA NUI.—Mamuli o ka makahehi nui a me ka makaleho hoohihi o John L. Rees, ka mea kaha kii kaulana o ka Paeaina Hawaii i ke ano, ke kulana a me na manao wai meli momona o ke KILOHANA POOKELA O KA LAHUI HAWAII no ka makamua o ka makahiki 1880, ua makana manawalea maila oia he kii nani, i olelo ia he hoike oiaio o na helehelena o ka nai aupuni kaulana o ka Pakifika nei ia makou, a ke kau haaheo nei me ka hoonani ana i na paia o “Maemae i ke kai ka pua o ka Hala.” Ke poloai aku nei makou i na makamaka e maue mai a e ike kumaka i kona mau hiona i aloha nui ia. O keia kii, ua kaha ia no e ka mea kakau kii noeau mamuli wale no o na hoakaka ana a kekahi kanaka elemakule i ike a i noho kauwa hoi malalo o Kamehameha, ua olelo oia, o ke kii oiaio keia o ua olali nei. E naue inai a e ike-e—oia ka ke aloha-a. No ko makou makamaka ke aloha a me na hoomaikai ana no keia makana Hape Nuia, a ke kalokalo ae nei makou e pomaikai oia a e lanakila hoi ma kana mau hana a pau o keia noho ana.
OLELO HOOLAHA.
OLELO HOOLAHA!
Ke hoolaha aku nei au, o ka poe mea holoholona a pau e hele nei maluna o ke Ahupuaa o Aiea, Ewa, Oahu, e lawe e ae la kou mamua o ka la 18 o keia malama o hopu ia, a paa ma ka pa aupuni e like me ke kanawai.
C. H. JUDD.
Komisiona Aina. Lei Alii:
Honolulu, Jan. 8, 1880, 946 2t.
OLELO HOOLAHA.
EIKE auanei na kanaka a pau, ma keia olelo hoolaha owau o Keawe k, a me Akima pake, ua lilo ia maua ma ke kuai ana, na waiwai a pau loa o Lau Tong pake, a me ka hale laau e kula maluna o ka aina o Kainapau, ma Kalihi-waena, nolaila, o ka poe a pau he kuleana ko lakou iloko o keia waiwai i hoike ia maluna. Ke hai ia aku nei aohe o lakou mana i keia mau waiwai, mai keia la aku e hoopuka ia nei ma ka “Nupepa Kuokoa.”
KEAWE a me AKIMA pake.
Kalihi-waena, Januari 8, 1880. 946—4t*.
Hoolaha Hooko Moraki.
KE hoolaha ia aku nei ma keia, oiai mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i kakau ia ma ka la 4 o Dec. 1877 e kaniu Lumaheihei o Hamakua, mokupuni o Hawaii me Wailliam p. Lumaheihei kana kane mare, a me M. P. Kinimaka me d. leleo o Honolulu, ahu, ia Thomas cumming o Honolulu i olelo ia, i kakau kope ia ma ka buke hoopaa helu 23 ma na aoao 141, 142 a me 143 a i hoolilo ia ia Thomas Cummings i olelo ia ia Alex J. Cartwright o Honolulu i olelo ia ma kekahi palapala i hana ia i ka ia 15 o June 1879 i kakau kope ia ma ka buke hoopaa helu 58 ma na aoao 311, 312, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu ae like maloko o ua mau palapala moraki nei, e kuai ia mahope o ka hala ana o ka manawa i ae ia e ke kanawai, ma ke kudala akea, no ka uhai ia ano o na kumu ae like e like me ka mea mua i hai ia ae la. O ka waiwai i hoike ia maloko o ua moraki la, ke waiho la ma Kona akau, Kona Hema, hamakua, mokupuni o Hawaii a ma Honolulu mokupuno o Oahu. ALEX. J. CARTWRIGHT.
CECIL BROWN, Loio no ka mea moraki.
Hana ia ma Honolulu, Ianuari 3, 1879
945 4t.
KE AHI-KUE KILAUEA!
KE AHI-KOE HAWAII 8 PAPAA
A ME KE
AHI-KOE HAWAII HUINAHA!
—O—
Ke Ano Maikai Loa.
Ua owili ia iloko o na wa-hi he 36, a he 3600 o ka pahu hookahi. E malama mau ia ana no ke kuai ia aku.
E. O. Hall & Son.
E loaa no keia ano ahi ma na halekuai a pau maloko o keia Aupuni, no ke kumukuai haahaa loa. E ninau no
KE AHI-KOE KILAUEA
PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
—O KA—
MOKUMAHU HAWAII
“LIKELIKE,”
KAPENA KING.
Poalua, Ian 6, hora 5 pm . . . Hilo
Poalua, Ian 13, hora 5 pm . . . Kaapuni ia Hawaii
Polua, Ian 20, hora 5 pm . . . Hilo
Poalua, Ian 27, hora 5 pm . . . Kaapuni ia Hawaii
AOLE AIE NO KA UKU OHUA?
Ke hoole ia aku nei ka ale no ka uku ohua, a ke hoike ia aku nei i ke akea, ina he mau paiki, ukana a puolo hooili ko lakou e pono e hoailona ia me ka moakaka pono; aohe no e ae ia ka lawe ana i na ukana, paiki a me puolo i hoailona ole ia ke ole e kakau ia ka loaa ana mai.
HE KUIKE KA UKU UKANA.
Ma na ukana a pau a na makamaka, e pono e uku mua ia. A e hookoia no na kauoha no ka lawe a hiki i kahi i makemakeia. A e malama ia no me ka makaala na ukana, paiki a me na puolo, lio, pipi a me ka hoki.
E hoailona ia me ka mo akaka na Pahu
Rama a me Waina.
O ka poe no lakou na ukana o keia ano e pono e hoailonaia me ka moakaka, a i ole e kakauia me ka moakaka ka loaa ana mai o ka poe no lakou keia mau waiwai.
O na koina no na pilikia a me na poho, e pono e hoike koke ia mai iloko o ka malama hookahi.
Aole e ae ia na hookele kaa, na keiki a me na mea like, e pii iluna o ka mokuahi i ka wa e pili mai ai i ka uapo, aia wale no a pau na ohua eepakeke i ka lele.
No ke ake nui e hoopomaikaiia ka lehulehu kaahele, ua hoololi ae nei na ona o Likelike i ka Papa Hoike Manawa o ia Mokuahi e like me maluna.
Ma ka Hale Oihana e loaa`I na Palapala.
Aole keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai. E h okaaia ka uku ukana ka wa e noiia aku ai.
Kauka O. S. Cummings, M.D.
HOMEOPATIKA.
Oia ke kauka i kamaaina mua ia oukou e na kanaka Hawaii ma ka inoa,
“KULU WAI LIILII”
Ua hoi mai nei oia, a e pahola hou mai ana oia i kona akamai lapaau ia kakou. Aia kona keena Lapaau a me kona wahi noho i keia wa ma kahi o Mr. Wm. G. Irwin, ma ke kihi o na alanui Papu a me Beretania, ma keia aoao aku o ka luakini o Kaukeano. 888tf
He Nui ‘Anei Kou Makemake i na
Mekini Humuhumu Lole?
Ina pela, alaila, e kipa mai no ma ka Halekuai
— : O : —
KAKELA A ME KUKE.
A malaila oukou e ike ai a maikai i na ano MEKINI a WHEELER a me WILSON, mai ke $40 a hiki i ke $50 ke kumukuai o ka mea hookahi.
Ka MEKINA a SINGER,
ma ke $50 pakahi, a me ke ano
MEKINA a WILCOX me GIBBS,
ma ke $30 a hiki i ke $50 ke kumukuai.
I mea e pau ai ko oukou kanalua e na Makamaka no ke kupono o keia mau ano Mekini, e naue mai no me ke kuihe ole, a e ike no oukou iho. 862tf
Nuhou o ko na Aina e
LANAKILA NA PELEKANE.
He lono mai Cape Town, Aferika Hema mai i hiki aku ma ladana e hoike ana i ke ala hou ana mai o kekahi oehuehu kaua mawaena o na kamaaina a me na Beritania.
Ma ka la 20 o Nov. 1879 ua lele aku la na Colonela o ka aoao Pelekane me ko lakou mau puali koa maluna o na kamaaina me ka lanakila nui ma ke kuahiwi o Moirosis a hoauhee nui aku la i na kamaaina.
O ke alii o ka poe Moirosis ua make iloko ia hoouka kaua ana.
Ma ka aoao o na Pelekane, ua manuheu he elua mau Colonela, a he elua mau kamaaina i make loa. Ua hoopanee ia mai ka lele kaua ana aku a na Pelekane i ke alii Secocorie a ma ka la 28 o Novemaba.
Ka Lima Hao o Rusia.
Ua Kauoha aku nei ke aupuni o Rusia i na Kiaaina e noho hoomalu ana ma kona mau panalaau e oki pu ae i ka mana kuokoa o ka poe moneka ma ka mauna Athos e kaahele ana ma na aina o Rusia, a e hoopau aku i na manao paa o ka poe i hoohuli ia ma ia aoao no ka hele ana aku e makaikai ma na wahi hemolele ma na aina e.
Ua paa iho la kekahi kumu kula Beritania i kekahi hale halawai ma kona mana iho, a no ia kumu ua hopu ia iho la oia, a ua hookuu ia no nae.
Na Hoolala ana a Gortchakoff.
He lono telegarapa mai Sana Peteroboro, rusia mai i hiki ae ma Viena, e hai mai ana mahope iho a ka hiki ana ae o Gortchakoff kekahi kuhikuhi puuone kaulana ma Rusia ma ke kulanakauhale o Sana Peteroboro, ua waiho aku la oia i kekahi papa kuhikuhi hoonohonoho aupuni o ke au e hiki mai ana imua o ke alo o ke Czar, a ua loaa mai ia ia he mau hoomaikai ana mai ke Czar mai, no ke ku i ka maikai a me ka holomua o ka lahui o na hiona oia mau hoolala ana; oia i oia mau hoolala ana, ua hookahu ia maluna o ka pono io a me ka maluhia.
Ua hoike ia maloko oia mau hoolala ana na mea e hiki ai ka noho hoa’loha ana me kekahi mau aupuni o europa; a ua hooia io aku la ke Czar ua mau mea, a ua pono.
Pakele ke Czar o Rusia.
Ua pahola ae kekahi lono kaumaha ma na pipa alanui o ke kulanakauhale o Sana Peteroboro no ka pakele ana mai nei o ke Czar o Rusia oiai oia ma ke kulanakauhale o Moscow mai na lima mai o ke poe e manao ino ana e lawe i kona ola no kekahi mau kumu i maopopo ole.
A ma ka pahola ana ae o keia nuhou ma ia kulanakauhale (Moscow) ua kahea koke ia aku na makai e hooko aku i ka mana i haawiia ia lakou: a ua eleu koke aku la ua poe la me ka hikiwawe loa.
Haunaele.
Ua pahola ae kekahi nuhou ano nui mai Rusia mai, no ke haunaele i puka`e mai waena ae o na haumana o ke kula kiekie e ku nei ma ke kulanakauhale o Sana Peteroboro. O ka hopena oia haunele ana, ua hopu ia kekahi o na haumana. Aole nae i lohe pono ia mai ke kumu nui i ala mai ai ia haunaele ana.
Ka wi ma Aremania.
Mai Konatinopela mai o ka la 16 o Dek. 1879 i pahola ia ae kekahi nuhou ano nui no ka uhola ana ae o ka wi maluna o na makaainuna e noho ana ma ka apana aina o Aremania ma tureke. A ua wehe ae ka Moi o tureke he mau lulu aloha i mea e hoolawa aku ai i ka houpo lewalewa o na makaainana i loohia ia me ia mau pilikia; a ua noi pu aku no hoi oia i ka Aha Kuhina e hoolawa aku ia lakou me ka pono huita, a me na pono ia.
Na kanaka loloa a Koikoi.
Ma ka huli ana aku ma ka papa hoomanao o na lahui o ke ao nei, ua loaa aku la kekahi mau kanaka no laua na kiekie i pakeu ae i ko kakou; oia o Hans Bar, he haole Geremania a me kekahi koa Hunegari: o ko laua kiekie nakahi he 11 kapuai.
Ma ka makaikai ana aku iwaena o ke ao holookoa, ua loaa aku la kekahi kanaka koikoi loa, nona ka inoa o Mile Darded, ka mea i kapaia ka “Hiena o Tenesi,” nona ke kiekie he 7 1-2 kapuai, a o kona kaumaha 1000 paona a oi, iloko o ka 1857 oia ia make ai.
O ka lua o na kanaka koikoi, oia ka puipui a ka lawaia o Enelani, oia o Daniela Lambert, nona ke kiekie he kapuai me 11 iniha, nona ke kaumaha 735 paona.
Aia ma Benegala, Inia, ua kanuia kekahi kanaka o Cuguan ka inoa, nona na makahiki 350; a maloko hoi o Parisa i Farani, ua make he haole Farani nona na Makahiki he 126. A maloko o ke kulanakauhale o Kikako, Amerika, ua make iho la he haole none na makahiki he 116.
Ka Mooalii Impereiela me kona Hopena.
Ua hoike ae o M. Drillion, ua hookele a makaikai aku oia i ke kulana o ka ohana Alii Imperiela o Farani, a ua ike ia ke pakalaka ma ke kau ana o ka huahelu 17 i ko lakou moolelo, penei: Aia ma ke kino o ke Keiki Alii Imperiela he 17 mau makalua maka ihe a na pegana Zulu, aia no hoi he 17 hua pi-a-pa i ka inoa o Napoleon Bonaparte. O ka huina houluulu o na huahelu 1808, ka makahiki i hanau ai o Napoleon III he 17 ia, a pela hoi ka huina houluulu o na huahelu 1826, ka wa i hanau ai o ka Emperase Eugenie, he 17 ia; a pela hoi ka makahiki 1852 a hiki i ka 1870, ka wa o ko laua paa ana malalo o ke berita mare a me ko laua au o ka haulehia ana, he 17 makahiki ia. O ke Keiki Alii Imperiela he 17 ona mau makahiki i ka wa i make ai kona makuakane; he 17 ka huina o na hua pi-a-pa o Lieutenant Carey, ke alii papa i hele pu ai me ke keiki Alii a pakele mahunehune, a o ka huina houluulu o na huahelu 1862, ka wa i hanau ai o ke Keiki Alii Victor, he 17 ia; nolaila, ua manao ia he hopena pakalaki io no ko ia mooalii o Farani.
NU HOU KULOKO.
UA hookauluaia ke “Ola Kino” no ka piha kui loa o ka pepa. E puka aku ana no i keia pule ae.
POULI KA LA.—E pouli ana ka La ma ka la apopo, e hoomaka ana ma ka hora 10:59 A.M. a kiki i ka hora 2 o ka auina la.
MA ka la apopo e haiolelo ana o Rev. D. kapali ma Kawaiahao no na mea e pili ana ia Maikonisia, hora 11 o ke awakea.
MAREIA.—Ma ka la 1 o Ianuari, ma Makiki, ua mareia e Rev. H. H. Paleka o Samesona Mihiole me Luka.
MA ka po Poaha nei, he anaina hoonanea kai haawi ia ae i ka poe i akoakoa ae maloko o ka Hale Keaka, e kekahi mau haole, a ua lawa ka lehulehu me ka hauoli ana.
KA AUDIPHONE.—O R. G. Rhode, oia kekahi haole e noho ana ma Kikako, ua kaulana oia no kona hana ana i kekahi mea paahana (Audiophone) e lohe ai ka poe kuli a me ka poe aa.
MA KALIHI.—Ua loheia mai, ua malama ia he halawai makaainana ma Kalihi i ka Poakolu nei, a maiaila aku na hoa kakele o kena kau ae, kahi i hoolei aku ai i ka lakou mau maunu iwaena o na wahi kauna kakaikahi oia apana.
E ao aku i na keiki e hele lalau nei i ka po, e like me kekahi o ko makou hoa hana o Joe, ka molowa, makahiamoe, a me ka palaualelo maopopo no na kamalii opiopio, ka hoomahui a me ke pookuli ma
Ka hele auwana ana ma ka po.
HAULE.—He mea minamina ke hai aku ua haule ka haawina Kula Sabati no ka pule mua o Feberuari, elike me ka haule ana o kekahi haawina i Kela makahiki. Malia o loaa mai i keia pule, a ina pela, e puka aku ana i keia pule ae.
HEIHEI WAAPA.—Ua lono mai makou e heihei ana ka waapa “Kapiolani” me kekahi waapa o uka nei i haawi ia aku i na kela o ka Lakawana ma keie Poaono ma ke kahua moa no.
NO MAIKONISIA.—Ma ka la Sabati iho nei i ku mai ai o Rev. D. Kapali mai na pae aina mai o Maikonisia, maluna o kekahi moku kialua. He ano onawaliwali o Kapali, a ua papa ia e ke kauka, aole e haiolelo a loaa kauwahi maha o kona kino. He maikai na lono no Maikonisia; a keia pule ae e hoopuka ia ana he leta na Rev. W. b. Kapu, a me kekahi mau lono mai a Kekuewa mai.
KA HEBEDOMA HAIPULE.—Ua malama ia na la haipule ma Honolulu e like me kekahi mau makahiki i ike ia. O ka nui o ka mai kekahi kumu o ka uuku o na anaina pule. Aka, aole no i nele na luakini, ua lohe ia oa leo pule oiaio, a me na paipai ana, me na hoomaikai ana no na pono o ka wa i hala; a he nui na manaolana no ka makahiki e hele nei.
MA na lono i lona mai, me he mea la, ua koikoi na poino i pahola ia ma ka mokupuni nei o Oahu mamuli o na la ua mamua iho nei. O ka uwapo nui o Manoa, ua nee; he uwapo ma Waipahu, Ewa, kai pulumi ia a nalowale; ua lawe ia ka uwapo nui o Kaukonahua a waiho ana i kahakai o Waialua; ua lilo kekahi uwapo ma Koolau. He mau eka ko kekahi i lilo i ka wai; a pela no me kekahi mau eka laiki.
KE KAU LEO aku nei makou i na makamaka kakau manao, ua oluolu ia ko oukou mau manao e puka ma ke KILOHANA; aka, i mea e pono ai, a i mea hoi e haule ole ai, e haku mai no a pololei. He nui loa na palapala i hiki mai i keia keena, a no ka loihi loa, ua haule wale me ka puke ole. He mau manao waiwai no kai kakau ia, aka, no ka nui loa o ka opala i hui pu ia, aole i loaa ia makou ka wa pono e wae ai a kaawale na mea io; nolaila, ua haule kahi mau manao maikai no ka awili pu ia me na olelo loloiahili waiwai ole. E palapala mai i na nuhou oiaio, me na olelo maikai ma na huaolelo pokole, a e puka no.
HE nui wale na ahaaina liilii i malama ia ma ko kakou nei kulanakauhale i ka la mua iho nei o keia makahiki. Makua o Maemae, ma Kunawai, Waikiki, Makiki, a me kekahi mau wai e ae. Ma Makiki, imua o kekahi anaina maikai o ko laila poe kamaaina, i hoohanohano ia e kekahi poe malihini mai kapunahou ae, ua hoo ia ka berita mau mawaena o Samesona Mihiole a me Luka. Ua maikai na hana a pau a ua maemae ka papa aina.
KE OLA O KA LEHULEHU.—Ke noonoo nui ia nei, a ke kamailio ia nei hoi e kahi poe o ke kulanakauhale nei, a ke puana`e nei ka nupepa haole kalepa, i na hana kupono e hooko ia no ka malama ana i ke ola o ka lehulehu maloko o keia kulanakauhale. I keia mau la, ke kamailio ia nei ka pono o ke kamoe ana i mau paipu hookuu i na mea ino wale o ke kaona nei nana e lawe aku a lua`I maloko o ka opu o ka moana Na makou e hoike aku ma keia hope.
HE PUA UA MOHALA.—Ma Manoa, ma ka Poaha Dec. 25 1879, ua hanau ia mai he keikane na Charles Long me Iuria A. Long. E hauoli pu ana kona mau makua no ka la hanau, oia ka la Karisimaka.
ULIA POINO.—Ma ke kakahiaka Poaono Ian. 3 ma Ulakoheo Honolulu, ua make loa iho la o Mana k, ma ka loaa ana i kekahi mai kuhewa oiai oia e hana’na me ke kino ola maikai.
UA muimui ia mau ae ka lehulehu ma waho iho o ka Halepai o ka nupepa Kalepa, no ka makaikai ana i na kii kaha i kau lia ae malaila, e hoike ana i ka hopena a me k noho ana o Hawaii; ua pili pono na mea a pau i kaha ia e ka mea kaulana Not Nast.
AUAU KAI.—Ua hai ia mai makou, oiai ma ke ku ana mai a “Likelike” ma ke awa ku moku o Lahaina ma ke ahiahi Poaono Ian. 3 iho nei, oiai na keiki wapaa e aumeume ana i na ohua, ua haule iho la kekahi wahine iloko o ke kai a pulu loa me kona mau pono a pau. He hana pono ole keia a na keiki waapa o Lahaina; e pono no ke hana me ke akahele.
UA MARE IA.—Ma ke ahiahi Poakolu ma Kikehale, Honolulu, ua hoohuiia ma ka berite o ka mare o Susana Kamealoha me David Kaapa e Rev. J. N. Paikuli ma kahi noho o ka wahine, malaila ae ke Kuhina Waiwai me ka puali puhi ohe. Ua waiho ia mai i ko makou alo he meaono mare, a ua ai makou me ka puana ana ae, e mahalo ia na paa mare me ka ukali ia e na ulia o ka pomaiki iloko o ko lua mau la o ke ola ana.
HE PUUKANI.—O Carlotta Patte, he wahine kaulana i ke mele ma ke ao nei ua manao ia e hiki mai ana oia maanei ke ku mai ka moku mahu mai Kapalakiko mai iloko o ka la 26 ae nei o Ian. no kana huakai kaapuni honua. Ina e loaa ana he manawa maikai nona maanei, e haawi ana oia i aha mele ma keia kulanakauhale. He moolelo kaulana ko keia wahine ma Amerika a me Europa. Eia ka Victoria hoike nona. Aole loa au i ike i kekahi wahine leo lea e like me keia iloko o ko`u ola ana.
PAKELE KE OLA.—Ma kekahi la iho nei, oiai ka moku mahu “Kimo Maki” e huliu ana i kona mau ukana, ua makaukau kekahi ho e hooili ia aku maluna ona, ua paa ka lio no ka hiu ia aku iluna ona, ua kupaka ae la ua lio mao a maanei, a loaa aku la kekahi kanaka, a hahi ia iho la malalo o kona mau kapuai; ua hai pu ae la kona wawae hema, a poholehole kekahi wahi o kona kino, a hoihoi ia aku la oia ma kona wahi maluna o kekahi kaa hoolimalima.
KAPUNAHOU.—Ma ka Poakolu o keia pule i wehe hou ia`I ke kula o Kapunahou, mahope o ka hoomaha ana no ekolu pule. He nui na haumana i akoakoa ae; aole nae i pau loa mai. He kula keia i hamama na puka no na haumana a pau i makaukau no ka imi ana i ka naauao ma ka olelo haole; pela no hoi o Kahehuna a me Lahainaluna me Hilo. He mea pono ke hoike ia keia ma ke akea, no ka mea, ua loha ia ka hai olelo o kekahi mea holo balota e olelo ana, ina e komo oia i ka ahaolelo e hapai no oia i kanawai e wehe ana i mau kula haole no na keiki Hawaii, oiai i keia wa wahi ana, “ua hookaawale ia na kula haole no na keiki haole wale no.” Manomano no hoi ka hupo.
LEO PAIPAI.—I kuu mau hoa kuilima o keia mea he Nupepa; oia hoi ka poe lawe KUOKOA O ka laula o Kapaa. No kuu manao eia no oukou ke paa la i ko oukou mau iini no ko kakou Kilohana. nolaila, e loaa no ka oukou mau pepa e like me ka mau mai kela makahiki mai ma ka wa-hi pakahi; a no ka poe i koe e makemake ana i Nupepa e hai mai ia`u, a i ole i kuu hope ma Kapaa Jno. M. Kealoha a e lawa no oukou me na mea momna maikai o ke Kilohana, a me ke kii hiehie launa ole o U. S. Kalani ka makana a ke KUOKOA. Me ke aloha.
DAVID KEAWEMAHI.
“He mea maikai ka mare no na mea a pau; a o ke mea a ke Akua i hoohui ai mai noho ke kanaka a mawehe;” pela makou e puana ae nei no ka mare ia ana ma ka Poalua nei, Januari 6, e Rev. H. H. Parker, o Mr. Henry C. Sheldon, o Hawaii, me Miss Hannah Cummings, o ka Malu Hekuawa o Wailuku. Ua hui ae la na ulele-hua-kepau o na Papa Pai ia po ana iho, a haawi aku la i na mea i hoohanohano ia e ke kaula gula i na hoonanea ana o ke ano Wailiula nohenohea o ka iini leo kani hoehoene, a ua nani molale mahe ka hiona o ka manawa, ma ia home o ke alanui Emma ia po “lea o Halalii.” A o ka ka Papa Pai hoi e kauleo ae nei e hooloihi ia ko laua mau la.
E KA LUNAHOOPONOPONO. Aloha oe: —
Ua heluhelu au me ka mahalo nui i na manao o Lehulehu i hoopuka ia iloko o kou mau kolamu i kela pule i hala aku la. He oiaio maoli no, ua hele aku kekahi mau eka esia o kakou mawaho o ka palena o na rula kupono no ka lawelawe ana i na hana, a ua komo i na kihapai e ae, e auhau ai, a e ohi ai i mau wahi dala no ko lakou mau hana ponoi. Aole no hoi o lakou noonoo iho, aia i kela a me keia o ko lakou mau ekalesia he mau haawe kaumaha e halihali ana no lakou iho no.
He mau lukini no e kukulu ai a me na hana e ae. Nolaila ua pono e hana kela a me kaia iloko o kona kuleana iha, aole e hele mawaho, ma ko hai kihapai e noi dala ai, oiai he mau kaumaha no ko lakou la, e like me ko keia poe ae nei, a pela no hoi me lakou mao aku. Nolaila ke kokua nei au i ka manao o Lehulehu i puka ma ke Kuokoa i kela pule aku nei. Me ka mahlo
HOAHANAU.