Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 43, 25 ʻOkakopa 1879 — Na Kanawai o ke Ola Kino. [ARTICLE]
Na Kanawai o ke Ola Kino.
Haeaakaakaa ia Minali « ke Kaioha a ka Ihioleia o 1 ī?au e ka lakoa Keaiite la ka Haa. W. S. Glbs©n, Hoa. W. &. Castie, a ae BU E*. J. 9. Kapeaa. Mahele ll—Helu 24. ' Ka HAI 0 £A LIXA nalcna o ke Kukkuk. Fi ike no ka hai o ka iima. nia kona ia* , welawe ana, hiki ole ke oni ae, a ua pokole ; iki i iike ole me ke ano inau. | E hoopaa ae i ke kuekue lima me kekahi ) o kou mau iima, a na kekahi e huki ia oe ma , ka peahi hma o ka mai, alikealike na ; wahi i hai, aole he puu maUila, e hoopili | aiiu i anana pepa manoanoa mai ka poaeae j a hiki i ke kuekue lima, i elua apana, ma | keia aoao keia aoao, a o kekahi mai luna ae ! o ka poohiwi a hala malalo o ke kuekue ! i lima, e hoomau nae mamua i ka wai wela, i ! a e kau aku i mau puepae palupalu ma ka \ lima, i laula na pepa manoanoa, e kokoke e , ! puni ai ka lima, alaila, i ka wa i emi ai ka pehu aole e kaia na pepa. Alaila, e owili i me ka hauhoa mai ke kuekue lima a hiki i ka poaeae, e huki ia a paa pono, aole nae e paa loa a hiki ole ike koko ke hooholo. I i apnna laau mawaho o keia, a hiki i ka rna- ) nawa e maloo ai ka pepa manoanoa, alaila, J e wehe ika laau. E pelu ke kuekue lima a e kau ika lima ma ka hainaka i nakii ia ma ka ai, i paepae, a e hooponopono ia ma ke ano e hoohui ai na peo iwi i hai. Aia a hala ka hebedoma hookahi, ua emi |ka pehu. E nana malalo oka pepa manoanoa, i na paha ua hookui pone ka iwi, i ka | pau ana o na la e hiki e hoomaka ai ka hookui ana, a pau ka mahina hookahi, ua hookui loa, aka, iloko o ka mahina hou hookahi e lawelawe ia lima me ke akahele, mai hoo- : ikjika, a hapai i kekahi mea kaumaha,a ! mai uhuki i kekahi mea. i | KA HAKI 0 KE KANO LIMA. j Oke kano lima. e laa me ka wawae, elua mau iwi kino, oia ka ulna, ka iwi iloko, a me ka radius t ka iwi owaho, o ka iwi owaho kai haki pinepine, a i na ma kahi koko- i ke ī kii pulima, alaila, ua nui »e ka hookaawale ana. E hoomaopopo i kahi i haki ma ka haha ana me ka manamana lima, he eha ke hili ae ka lima, a e lohe ana ka nakeke ona poo iwi. Ina i haki ka iwi owaho, aia no ka iwi 010 o ma kona wahi īho. E hoomakaukau i mau paepae palupniu, e hoomau i mau apanH pepa manoanoa iloko 0 ka wai wela, e owili ia a puni, hookahi j apana mailuna ae « ke kuekue lima a hiki! 1 ka welau o na nunamana lima; a o keka-1 hi apana mai ka pelu ana o ka lima a hiki ika poho lima. E waiho ia ka lima iloko o ka paepae hainaka, e hoomoe ka poho lima ma ka umauma, me ka oni oie ma o a J maanei, no ka mea, i na i oni ka poho lima i 0 ka oni no ia o k«hi i haki o ka iwi, a he ( mea ia e hakalia ai ke ola ana. j I na i haki ka iwi ulna, oia hoi, iloko, e | han» e like me ia i hai ia maluna ae. | I na i haki na iwi a ielua, a hiki ole ke j hooni ae i ka peahi lima, ua pehu ka iima a } hiki ike kuekue, aua pokole. E huki ika j lima a pololei a halawai pu na wahi i haki. i 1 mau apina pepa manoanoa i hoomau ia i ! ka wa> wela, i hoowahi pauku laau mawaho j a maloko ka pepa manoanoa, e hke hoi me ! ka hana ana ī hoomnopopo ia mamua I na ua wiwi ka iima, aole nui o ka io, alaila ' e waiho aku i wahi welu lilina i koekoe ia a ! makalii, i mea e hoopaa ia ai nn wahi i ha- j ki ma kahi kupono. i NA MANAMANA LIMA I Hal. | i E hoopih aku i pauku laau (ahilahi m& ke ; kua o na manamana hma, me na paepae pa- i | lupalu inawaeoa, a e owili la me ka hauhoa . | e hoopaa pono ia. j ! Ka HAKI O KA Iwi-A. i 1 Ma kahi oka haki ana, e hoopololei ka | iwi me ka hoonohonoho i na niho ma ko iaj kou mau wahi iho, alaila, e hoopaa ia ka j wahi me kekahi mau apana iii lahiiahi i ha- ; mo ia me k« mea pipih. eiua miha ka laula I o na apana īh, e kapiii ii mai ka auwae a ; hiki ika pepeiao. Alaila e hauhoa, elua , j iwilei ka loihi a i elua me hapa iniha ka j laula, e unai ia mai kela a me keia weiau ; a koe eono iniha mawaenakoou, i puka mai waena no ka auwae o oa welau elua olalo ' e iawe ia maluna ae o ke poo, a o na weiau ! eiua oluna, ma o ka iwi-a, a mahnpe oka ; a-i, alaila elua a i ekolu hoopuni ana i ke : poo, e hoopaa ia na weiau a me ke kaukea ; ana. e paapooo ai. Ka HAKI 0 KA iwi Kcu (koa poi.) Ina ua kiawale ka aoao eluna, me ka ; hiki ole ke hoopoioiei i k« wawae, a e hiki :no ke haha ia & ike maka la. E hoooili i : laau oolea mawaena konu o ka oha a kokoke aku ī ka puupuu waw»e, e hoopaa ia me ka (surgeon'B ro.ler.) i na m*i kekahi aoao a i kekahi i haki kaukea »a, alaiU e • nakn i kauh ili matuna a maialo o kahi i haki, ahila ī mau kauU ili rnaw*en«, a e huki ae a pili pono na wahi i haki no ka mea aoie i piii pono. aole no e paa loa ka ' hui hou ana o ka iwi. Ina mai luna a i ialo ka haki ans, e hauhoa ka mea e hoohui hnu ai. e malama i huihui pono, a hoopiii aku ī Uau e pololei ai a e aoho malie ai ka wawae.