Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 41, 11 October 1879 — Na Kanawai o ke Ola Kino. [ARTICLE]

Na Kanawai o ke Ola Kino.

Hoomakankau iu o ko Kanoha a ka Alia- j <j!i»!o o Ls<B, ma o ko lakon KoinUe Y,\ ka Hon. j N\ M. Uibson, lloii. \Y. 11. a nie His K\. J. M. Kapoua. Mahele 11—Helu 22. Aka, nia a hoohui hoa ia na pauku īwi i hai, a ina ua ikaika ke kino ehiki ai ke hoomak t iho e o!n, niamuli o ka wai pipili i puka mai na iwi mni a 1 kapi īa hoi e na kauka he •' callus, " ka mea hoi e hoohui hou ai i na īwi. nhila e mahuahua nna ka eha ; ina nne i malama mnu la e hookui ia na wahi i hai me ki oni ole, alnila, e ulu hou ona a paa iloko o kekahi mau hora wale no. Nolaila, e? kapili in me na pauku laau, a ua owili ia ine na apnna lole, ma ia ano ua j hoopaa h ua iwi ma kahi. Pela no me ua iwi hiu o na holoholona, e hookui hou ana ! iloko o kekahi mau la. ina i hiki ke hooma- ! lu ia e noho maiie. Ua hoomaka koke ka i hoohui hou ann, am nae a hala kekahi mau | hebedom t. alailn e oln lon, a o ka hoomanaI wnnui kupono, oiai ua ikaika a ola pono na I wahi e ae koe kuni hai kn īwi. A ina paha I un manao ia ua hoohui hou ia na iwi, e ma- ! kaala nae ma ka lawelawe nna o in iala a ! mn ke ala ana mai ka moe mni, i ole e hoo- | kaumalm mnlun?i o ia lala, e lawel »we me | kenkahele io», inai hele ma kahi loihi, a e | hooinnha pono in munua ne o ka lawelawe | hou ana. i na manawa a pau, ina he īwi i hai, a hiki aku i ka wa e ola lon ai, e mala- ; ma mau ia i k \ iknika kupono o ke kino, I ma ka ai pakiko ana ma na mnnawa i hooj maopopo ia, a e hoohemo maikai ia ka lepo | i kela a me keia la. I wahi io bipi uuku,. : e!vi \ ai ana o ka la, e okioki liilii, a ai ia me ! ke akahele. Na aiani, lemi, ohia haole. | maia, ohelo, komako, me ka palaoa hapa kuj lina. he mau mea pono ia no ka aina kaka- : hiaka a me Ue awakea, me ka hoomanawa- | nui mau no kn eha e pihoihoi ai, ka mea hoi | e hooholo nui ai i ke koko ma kahi eha, no | ka mea, noloko ae o ia koko nui e loaa 'i ka | wai pipili e hookui hou ai na iwi e iike ke 1 oolea ine mamua. Ina aole ka eha, alaila | aoie no e ola ana. ]«a i puka na oioi o ka | iwi mawaho ae o ka ili. a ina i palupalu ka i iwi. ke hoopaa i ka lima, me he huamoa la, | nlaila, e kii koke i kekahi kauka akamai a i 1 maa ī ka oihana ; aka, ma he iwi hai wale j no, a ua makemake e hoomaopapo no ka hai ! a h n ole paha, alaHa e kena i ke kanaka e | hapai ia lala. a e pelu ae paha, a ina i hiki | ole, ua maopopo no ua hai io ka iwi, | Da hiki no ke wehewehe no na hana e j pono ni no na iwi hai, e hiki ai i ke knnaka ! noonoo e hookui hou la ka mea i hai. me ke ote i ke Kauka. Ka iwi Uha. ; O ka nui o na haki ana o keia iwi. aia | mawaena konu, « maluna iho paha o ke ku--11», a o kekahi tnki ana mai kekahi aoao a i I kekahi, a raai luna a i laio kekahi haki ana. : Ua hiki o!e i ke kanaka ke ooi ae ka lala,! 1 ua huii ka wawae aia iwah« ; me he enea la i : ua pokole ia l&ia ; un hala imua kekahi poo i o ka iwi i haki ina he haki loihi; o ka haki I mai kekahi aoao a \ kek»hi, aole pela i ka t nui o na manawa. E hoomakaukau i papa, i kupooo ka loihi mai ka iwi aoao hope ioa. a hīki i 3 a i 4 mau miha malalo ae o ke kapuau i palaha- 1 !aha ma ka uha, a e haiki malalo ae a hiki: ; i ka puupuu wawae i ekolu inīha maiaila, i I papa pav* no t ole e pelu. I elua niho-mole | ma kahi o ka wiwae. i mea e nakii ai i ka welo, a i eiua $uk& ma ke poo maluna o lea I j papa. E hooinoe aku ke kanaka malona o i \ kekahi beia oolea. ala»U. e owili ia ka iaia,! ' mai ka manamana wawae a i luna, me ka :

hauhoa lole, i e!ua miha ka iaula, he mea keia e pehu ole ai ; alaila e huki akaheie kekahi ma ke kapuai ae; i līke ka loihi me kekah» wawae iho, ia man.iwa hookahi no e haha me ka lima ma kahi hnki. i like a iike na poo iwi kekahi me kekahi, i ole kekahi puu, a niho-mole paha, alaila e hookomo i inau wahi paipai ma ka papa i ole e pouole ka īli ; e hoomoe ibo ka wawae maluna o ka papa, alaila me ka mea olokaa a ke kauka, e hoomaka ana nialuna iho o ke kuli e owili la ka lala ame na laau i kapili ia a hiki malalo i ke kapuai a huli ka puupuu wawae, alaila e hookomo la ma na niho-mole o ka papa a nakii ia a paa i ka laau i kapih la. Alaila e hoopaa ia ke poo iluna o ka laau l i kapili ia, me kekahi hauhoa palahahha e ■ hoopuni ana ma ka opu, pela no e owili'i me | m hauhoa i ka lala a me ka laau pu, a hiki ; i kahi o ka hauhoa mua ; alaila i hauhoa la- j ula ma ka puhaka, i piii loa ka laau ma ia ; wahi; alaila ī hainaka e hoopuni ana ika pi- { liuha a me na papakole a e nakii ia ma na J puka o ka laau ; ma ka hoopaa loa ia ana o | ka hainaka e 1010 ai ka lala, e hana pinepine me ia, i pololei ai ka lala. Ina aole he mea e kue ai, e ola no i ka pau ana o na hebedoma eono, a iloko o ia manawa e kau hou in na hauhoa ekolu hana ana ; aka hoi, no ka mea, iloko o ia manawa aole i oolea loa ka hookui ana o ka iwi, nolailu mai kau eku ke kaumaha oke kino maluna o ia lala, no kekahi manawa pokole, e hele nae me ke kookoo ma ka poaeae i na manawa a pau no na mahina ekolu a eha paha, aina he kanakn ano nawaliwali, e hele me na kookoo poaeae i mau inahina hou eiua ; no ka mea, ina e haki hou ia lala, alaila>e hakalia loa ana ke ola hou ana, e mahuahua ka eha, a luhi a loihi ka waiho ana ika mai ; e makaala i ole e pohole ka īli ika hainaka ma ka piliuha, a pela no e malama i na puupuu wawae, i ole e pohole a eha paha ka ili o ia wahi.