Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 36, 6 Kepakemapa 1879 — Ka Pake a me Hawaii nei. [ARTICLE]

Ka Pake a me Hawaii nei.

E Mr.Lgnahoopo.nopo.vo, Alohaoe: — j Ua heluheiu ia kou kukulu manao e pili • ana i na pake, ma kau pepa o Augate 23, a ua ike ia kekahi niau nioau. Alalaloo kahi s 0 ia ninau, e oluoiu ia'u e kamalio, oiai, he i mau ninsu pililaulaha keia, a aoie no paha ; oe e keakea ana i ka hoakaka ana a ko Ha- i waii nei, me ka nana ole i kona kulana. I Ua ninau ia, ,l e pilikia ana anei ko Ha-1 waii ke heie mai na Pake a hoopiha īho i , na wahi hakahaka o ka aina e waiho wale | ana i keia wa me ka mea ole nana e kanu V Aole e hoopilikia ia ma ke ano o ka aina ; oiai, ma ko iakou mahi ana e ulu mai ai na mea kanu a he kumu waiwai ia no ka aina ; aka, oiai kakou e noonoo ana no ka pomaikai o ka atna, e noonoo pu kakou no ka po-, maikai o ke kumuhana oi aku, oia hoi ka j lahui! E piha io ana no ka hakahaka o ke kanaka Ilawaii i na Pake ma kona ano ma- ■ hiai, aka, ma kona ano lahui, ma kona ano he kanaka Hawaii malalo o na kanawai naaOao i hookahua ia e ka pono karistiano, i aole loa e hiki i ka Pake ke hoopiha. " E kaili ana anei na Pake i ka waiwai o keia lahui ? " Aole e kaūi. aka, e hoonele ia ana, (e like me ka hoonele ia ana i keia au e noho nei) me kekahi mau pomaikai o ke kupa o ka aina ma o ka hoohaahaa loa ana o na Pake la lakou iho. Ua manaoio kakou ua hana mai ke Akua 1 ke kanaka ma o kona ano, a no ke koko hookahi. Ma kahi o ke kanaka i noho ai maluna iho o ka ilihonua o ke Akua, aole hiki ia kakou ke kapae ae i ke kapa ana aku he hoahanuu no ka ohana hookahi o ke ao nei. Ina i hele mai ia kanaka mai Asia mai, Aferika, Europa a mai na paemoku mai oaha o ka moana, me ka nana ole ī kana ano olelo a hoomana, ina i kipa mai ia ina na Kaiaulu o Hawaii nei, alaila e uhi aku kakou i kona kino me ka maiumalu a me na pomaikai o ko kakou mau kanawai. Ua lawe ia mai a ke lawe mau ia mai nei no ka Pake malalo o na olelo aelike kepa no kekahi mau makahiki, he mea hoowaiwai hoi i ka poe nana e hoopae mai. Aohe o kakou kuleana waiwai a manao kuonoono no keia aina, a ua hoolilo ia ko lakou kuiana ano noho'na lima hana i mea hookue me na lima hnna o na kupa ponoi o ka aina nei. Ke ku oiaio nei keia mea imua o kakou, a he mea pono e hoopololei la. Ke ao ia mai nei kakou no na hopena ino o keia mea ma na ulia i kau nku maluna 'o Peru, o na Pae | moku o Inia Komohana, a me kekahi mau aina e ae. He mea pono e hoopau ia a e holoi la na papnlina nani o Hawaii mai keia ano | kulana kauwa kuapaa. He mea pono e hooI kapu loi» ia, alaiia, e ae aku i ka Pake, e like me n;» kanaka e ne o ke ao nei, e hele mai ma ko lakou auo kuokoa ino. Ua humama mau na jpuka manawalea o Hawaii no

ka hookipi ana mai i nu nmlihini. Ua lehulehu ka poe i kipa mai 10 kukou nei 1 01 aku ka pomaikai ina aole lakou i kipa mai. Lehulehu ka poe īno i hele mai, aka m.iwaena o lakou i hele pu mai ai he lehulehu o ka poe maikai. Aole na kakou wale i kukulu 1 ko kukou aupum, uka, ua kokua ia mai e keia a me keia ma o ko iakou mau ano Lihui maw«ena o kakou. Ina i makemak» ka Pake e hele mui ma o ko iakou" manu'o punoi iho, aole hoi malalo o na aeliki, a malalo paha o na konokono ana oia ano iike, e hookuieana laia iho inawaena o na kanaka o Hawaii nei, alaila aole hiki ke kapae ue i ko kakou malama ana i ko iakou niau pono e like nie ke kuhikuhi ana a na kanawai o ko kakou aupuni, a e nana aku ia lakon ma ke ano kanaka mai ke Akua hookuhi mai. £ maiama kakou i na hana hoopomaikai aina ; e haawi i ke kuleana kupa Hawaii, oiai aole pomaikai o ka aina ke noho kekahi ano luhui haahaa a lapuwale mawaeoa o kona lahui iho. He inanao io kakou i ka oleio hemolele a ke Akua. Ke manaoi« uei kakou ua kukulu la ko kakou aupuni maluna iho o ke kahua o ka pono, a oia ka kakou e huohatia a hooko, Nolaiia, he hana na kakou ka hoao ana e kmai i kem ano uiia e uhoia nei maluna o ama— he am* hoohaahaa ioa o Kina i ka uku o ka hma hana—he ama o Kina e noho ana i keia ia iioko o ka Pegana—he aina ī ano e ioa ke kuiana noho'na o ka lahui mai ko kakou aku—a he upena hoi e houluulu ana l keia poe i kahi hookahi a hookuu mai la me he mau nalu ala e uhoia mai ana maluna o ka ama oei. Ma keia mau mea, ua kahaha oie ia ka hoopuka ana o kahi poe Iima hana o ka aina net i na huaolelo hupo, a me ka hana ana i ke*ahi mau hana kupono ole. He hiki īa kakou ke oleio iho, oiai kakou e kiai ana nie oa manao pioo ī keia mea, e hoomanao mau e hana «ku i ka pooo, e haawi aku i ka huokipa ana oiai na ka makua hookahi ; aka, e Koi ikaika nae, e hoopau ia ka hoohlo ia aoa o ka waiwai o ko kakou aina nei i mea hoopukapuk* a houiuulu a lawe mai boi i na lima paahana uku haahaa ioa o ke ao i H.*wai! oei malaio o oa aelike, i kutnif e hoemi ia ai kahi kuenu ola o ke kupa o ka aiaa, a kaili m'e ka ai a me ka ia mai ka waha o na uoaino puiapula, ka poe hoi e kaakai nui u oei \ oia no ka lahui HaWau. Ua pomaikai io no ka aina e like me ka*a i oieio mua ae nei; aka, oia pomaikai. e «laio koliuhu ioa ana ia mahope o kekahi mau ino i ike ia, a e uiia mai ana. Aole !oa e bke ka noho an» o ke koko Hawaii me ko Kina. He ninao nui keia, a e kala mai no ka'a houloihi ana i ko'u wahi maoao Ow*a no, kou inakaaiaka. Kahikina Kewkona. Aag. 22, 1879.