Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 28, 12 Iulai 1879 — Na Huewai Gula Wanana Ehiku. [ARTICLE]
Na Huewai Gula Wanana Ehiku.
Helu 4. Ke koena o ka Hue inua. Nui ua kaua ma na aina Kololika, Sepania, Farani, Auseteria, kaua aku, kau.i mai, ko Beritania, ko Geremania, ko Farani ko Sepania. Nui ka make. Nui na aina i hooneoneo ia. Nui ka inaina i ninini ia ma na aina hoomaau i na haipule io. Nui na kulanakauhale i hoo-1 pau ia i ke ahi, nui wale ka poe i hoonele ia i ka home ole. ! Ua hooilihune nui ia ke lupuni o Farani. | Ma ka makahiki 1715. kau mui ka mai inn maluna o Lui XIV. Ala mai ka noonoo, ka hoahewa inia iho, me he Ia e mihi nna no ka hana ino ana ina Hugenota. A inake iho la no. A lilo ke aupuni i kana keikj Lui XV. Loihi no ke a(ii ana o Lui XV. Nui na kaua. Ehiku makahiki ka loihi o kekahi knua, Nui ka make, heinahema keia alii. Akamai ole i ka hooponopono ana. Lmakila ka hewa. Nui ka poe hoomnloka, a imi e hoohiolo 1 kaaoao haipole. Make oia, a lilo ke aupuni ia Lui XVI. Maloko o kona alii nna ka ninim nui ia'na oka huewai inaina mua maluna o Farani. Ma ka la 5 a e 7 paha o Mei 1759, hoomaka ia ke kahuli «na o ke aupuni o Farani. Ma ia ia, ua akoakoa na lala ekolu o ka Aha aupuni, 291 ka'nun&pule Katolika ; 270 luna aupuni hanohano ; 584 iuna makaainana. Akahi no a hui na mahele ekolu a loihi, wehe no ka Moi Lui XVI ika halawai ina kekahi olelo hoolana manao. Aole nae oia i ike i ka poino, i ka inaina e kau mai ana. He alii ano maikai iki no keio. Aka, ua nui ka piiikia oke aupuni. Ua nui ka piiikia o na kanaka, ma ko iakou manao, ua nui na kaumaha. He manao kipi ko lakou. He manao hookahuli i ke aupuni alii, a hookumu i aupun* inakaainana. Nui loa hoi ka hoohalahala, a hoino i na kahuna|Kato!ika. He poe hookaumaha lakou 1 na hoahanau Katolikn. a hoomimi h i i ka poe hooie pope. ; 1 mana na makaainann, hui lakou me ke- j kahi hapa o na koa aopuni. A iilo l .kou i j puali koa kiai. Ka hoomaka no ia o ka haunaele nui. Lawe mua lakou i kekahi hale aupuni kiulana, a pepehi i na luna eiua, a j oki i na poo, a kau maluna o na laau, a kii-! | kai iluna ma ke a)antii. Nui lun ole na ha-! | na ino, hoio na keiki aiii i kahi e. ' lmi no ke hi me na iuna aupuni i ka mea , ; e oluoiu ai na kanaka. Hoemi i na auhau, j hoomahuahua ina pono. Ma na mea i hoo-1 ! holo ia, ua lilo ke lii i mea mana ole. Aole ■ nae i oiuoiu na kanaka. Lele mai lakou mai kahi e mai. Pepehi ino i kekahi mau koa kiai. Komo iakou iloko o ke keena o ka Moi; wahine, e imi ana e pepehi ia ia. Pakeie j nae oia ma ka holo ana. Aia no ki Moi kane ma kekahi h*le ooa, e noho aoa me he pio la. Ma ka makahiki 1790, ma ka nui o na ba!ota lunamakaainana, ua hoopau i i na inoa ona hooiiiaa alii, na hoailona aiiī, na mea ano aiii ano hanohano a pau. Ua hana ia he kumu kanawai bou f he kumu kanawai: makaaiaana. Na kahuna kaloHka i ae o!e i keia kumu kanawai, ua kipaku ia lakou mai kolakou maa kihapaiaka, m* ke kokoa ole ia e ke aupunl. Noloko o ua bihopa 131, ekolu j wale no kai *e i ke kuiiu kaoawai hoa.
Nai na kahona pep? i h<3cpa* ia sloWo o n.i ha'e faah*o. fe»r,ji ino ?a, «* p?peh: ioo ia kekah?, nai ks pse i kolo 1 kahi e. koe no ca ahi, Lai me kana vrahm?, ree kekahi miu alii eae ma Parisi. Ca ae no Lui e mikmi i ke kuma kan&wai h@Q,. aka, ma ka eani aaa o m makaainana, aole paha he oiaio kesa ae ani. Jtla ka ia 22 o Sepetemahi, aa hooholo U ; raa ka Aha aopam, ea hoopaa ia ke au- : pooi alii. Ka Repuha!ika o Panni kooa |pim. | Mahope iho, us hoopn n ki Moi Lqī i XVI, 03 hookolokolo ia r ui hewhewah ia e l [ make. , Ua oki ia kona poo, Lam mau oleio hope | keīi. Ke make hewa o!e oei ao. Ke kala , ako oei nae au i ko*a mau enemi a pau. s'tia hoi i hana mo ai iakoa i ka moi; ; wahine eiK' ke kaikuahine, ui oki ia oa poo. | Mahope iho o ka make aoa o Lui ma,! i nui k<? haunaefe, ke kae. ka mokoahana, - mawaena o na iala o ke aupaoi hou. la I Repabalika o Farani. Aia mii na kaaa, ' kue mai o na aupuni e, nui ke kaua, nui : |ka piiikia, ka wi. ka make, paa iki nae ka : I Repubaiika me ke kuianalana nae. | Ma ka la 10 o Novemaba 1794, ua hoo-; ; hoio ia ma ka Aha aupuni; aole Akua, e : ! pau ka hoomana ana i ke Akua. : : Aoa hoopaa :a na luakini a pau i o]e e ; : hoomana ia ke Akua maloko. Ao ka ma- ! ke, he hiemoe rcau ia, oole loa e ala hou.; | aole la hookolokolo, aole po, aole lani, ua | ; like na kunnka ine na holoholona, aia a \ make, oia ka hopena, aohe mea mahope. j Nui ka poe i huahewa loa i keia mea i i ; hooholo ia. U;» hana ino ia nae lakou. ; Nui hoi ka poe i oiioli i keiu mea ī hoo-1 holo ia. aole ka he Akua, aole ka e hoopai j ia ana ka poe hewa ma kela ao. j i Ke ala no ia ona hewa, o na karaima, ; i i na aihue, na pepehi kanaka, na hewa a pau. Nui launa ole ka haunaele, ka hookahe ia o ke koko, a'pulu na ahnoi, na kula i ke [ koko. i Nui a wela 'ka inaina i ninini ia mai | | maluna o Farani mai loko mai o ka hue» j j wai inaina mua i ka wa i ku ni ka Repuba- | lika. Aole nae i pau ka inaina i ka ninini j lia mai ma ia manawa wale no. He liue-1 wai nui, he omole nui, he ano pele e kau | ana ma .ka lewa, e lewa ona kona nuku ilalo, a e haninr mau ana no mailaila a hiki i keia wa 3879, ane mau paha, aia a pau kona hoemaau ana i na haipule euanelio, a hoomanno oia i ka la o ke Akua, a waiho i na oihana aupuni ma ia la, a mainma pono ia la, alaila, e paa ana ka inaina. Aole e ninini hou ia mai. Pau ka huewai inaina mua.