Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 25, 21 Iune 1879 — Page 2

ʻaoʻao PDF (1.78 MB)

Ma ke Kauoha.

                Ua oluolu i ke Alii ka Moi ka hookohu ana mai i na keonimana malalo iho i mau hoa no Kona Aha Kukamalu.
M. K. Kuaea E.P. Adams 914 3t

            UA hookohuia o John Thomas Waterhouse opio e lawelawe ma ke ano he Komisiona malalo o na kanawai no ka Oihana Wai o Honolulu, ma kahi o Hon. Chas. R. Bishop i waiho mai
SAM'L G. WILDER, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina. 914 3t

KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.
No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1.
Dala Kuike ka Rula.

IUNE 21, 1879.

                MALOKO o kekahi nupepa i hoopuka ia ma Kapalakiko i kapa ia kona inoa ka Pakifika, i ike iho ai makou he palapala i kakau ia ma Kohala, Hawaii, e kau ana ka inoa o ka mea nana i kakau malalo iho o A. O ke ano o ua palapala la, e hoike ana i kekahi mau mea hou i hana ia ma Kohala a me ke ano me ke kulana hoi o ko laila poe. Ma ka hapa mua o ia palapala e hoike ana no ka holomua o na hana maloko o ia apana a me ke kukulu ia'na o kekahi ekalesia haole ma ia wahi. Ma ka hapa hope hoi ua hoike ia na kumu keakea i ka holo mua ana o na hana pono ma ia kihapai. A iwaena o ia mau kumu keakea ua olelo ia o na wahine Hawaii na mea ikaika loa i ke alai ana i na hana pono ma ko lakou hoowalewale ana i na haole e hana i ka hewa. Ke unuhi nei makou i kekahi mau hopunaolelo o ia palapala, penei no ia: "O ka mea oi aku o ke ino, a he mea e hoolapuwale loa ana no na mea he lehulehu mawaho o na ohana, oia no ka nele loa o na wahine Hawaii i ke ano maemae a me ke ano hamau o ka noho ana. O na mea i hoowahawaha loa ia e ko kakou noonoo pono, me he mea la he mea kupono wale no ia ma ko lakou noonoo ana. Nolaila, he mea maa mau ia lakou ka hoike olohelohe ana mai i na kino, aole oia wale no, he mahaoi a he lapuwale ma na mea e ae i aneane hiki ole ia oukou ke hoomaopopo." A pela aku, ua lawa paha keia.
            Ma ka manao walohia a me ka luuluu ehaeha o ka puuwai makou e unuhi aku nei i keia mau olelo i hoolaha ia ma na aina e no na wahine o Kohala a me ko Hawaii no hoi a puni. No kakou iho e noho nei, ua ike maopopo ia ke ano laibila o ia mau olelo, ua ku i ka oiaio ole. Aka, pehea la ka manao o ka lehulehu o ka aina nana i hoouna mai ia Binamu, Kakina, Limaikaika, Koano a me na makua e ae e hoolaha i ka pono a e hoohuli i ka lahui Hawaii i lahui Kristiano? Pehea la ka manao o ko Amerika poe maikai nana i haawi he mau haneri tausani dala no ka hoomalamalama ana i ko Hawaii nei lahui, ke heluhelu iho i keia mau olelo a A. o Kohala? Aole anei e ninau lakou, o ka hua anei keia, a o ka hope anei keia o na ao ana o na misionari a makou i hoouna ai i na kapakai mamao o Hawaii? A pehea hoi ka manao o na wahine o Kohala a me ka lahui o a o? Ua ike pono makou he poe lapuwale no kekahi iwaena o keia lahui. Aka, o ka holomoku o ka lahui a pau iloko o ke ino, aole hiki ia makou ke ae aku ia. Aole paha i haule malalo o ka $12,000 na hookupu ana o ko Kohala poe kanaka Hawaii no na hana a ka Haku, mawaho aku o ko lakou apana, iloko o na makahiki he umi i hala ae nei. He luakini nani ko lakou e ku nei ma lole, i hoolako ia me ka awai a me na noho maikai a me na moena kupono. Aka, ua lohe makou, o kekahi haole i noho ma ia apana no ka makahiki a oi ae, ua ninau naaupo oia penei, he noho no anei kanaka iloko o ka luakini ma lole malalo ma ka lepo a i ole ma na moena anei?
            O ka makou e kauleo aku nei i ko makou poe heluhelu a pau, oia keia, e hoomaopopo ka lahui he nui ka poe e kilokilo nei, a e nalo ana i ke ano o ka lahui kamaaina o keia pae moku. Ua hoopuni ia kakou me na hoike he lehulehu wale, nolaila, e makaala, e kuoo a e kupaa, a e hoonipaa iho maluna o ka pono i ao mua ia mai e na kumu kahiko, a ua hoi aku ka hapa noi i kahi e maha ai. Mai hope a mai kaniuhu no na hoino ana a me na olelo oiaio ole.
            I pono ka lahui maloko, i maemae me ka hookamani ole; i oiaio ma ka olelo ana a ka waha a me na hana ana o ke kino, alaila, e helelei wale auanei na olelo hoino, e like me ka helelei ana o na paka ua a haule aku i kahi e i ka wa e pa iho ai iluna o ka lakalo.

HE LETA MAI NA AINA E MAI.

VERNON, SUTTER Co, CAL. Iune 4, 1879.
            Ma ka helu 19 o ke "Kuokoa" Mei la 10 o keia makahiki e hele nei, no na kanawai e pili ana i ke ola kino. Eia ka'u i mai ka Haku "O ka mea i komo ma ka waha a hoolei ia'ku mawaho, aole e pono ke kii hou aku."
            He mea hiki i na mea hanohano ke wehewehe me na manaolana a aloha lahui hoi, ke alakai imua aole i hope. Ua hala ia wa he wa okoa keia. Eia ka ka Haku i i mai aiia kakou ma kana olelo Hemolele. "E kikoo aku ina mea mamua, aole i na mea i hala mahope." Nolaila e alakai i ka lahui imua me ka manao aloha, no ka mea, ua pepehi ia kuu lahui e ka hewa, ua haalele i ka Haku ole e ola'i ke kino, a ola pu ka uhane ma kona wahi mau, ua haalele i na olelo ao kupono a hahai hou ma na hana hua ole o ka pouli, aole i na hana o ka malamalama. I mai Oia ma kana olelo Hemolele. "Puka mai la ka malamalama iloko o ka pouli aole nae ka pouli i hookipa iaia o ike ia auanei kana hana."
            Pehea la ka Haku i kona poe kanaka. Eia ka'u. Pepehi no oia i ka poe hewa a hoola no oia i ka poe mihi io me ka manaoio iaia. O kona makemake no ia e kakali iho na kuli a pau imua Ona aole imua o na mea e ae. Ua ike no kuu lahui i kona lili, kuu kaikaina a me kuu kaikuana a me ko olua ohana a me na pili o kau makuakane makuahine e noho ana ma Halawa, Molokai. Eia no au e ola maikai ana i keia la. Na Mr. Binamu ma i lawe ae i ka olelo a ke Akua i Hawaii.
            Ua hana au i na hewa he nui hiki ole ke helu ua hana au i na hewa ku i ka make a nana no au i hoopakele mai. ua pinepine kuu hoonaukiuki ana ia ia aole oia i haalele mai ia'u. Ua lalau mai kona lima aloha a hoopakele ia'u aole nae au i hoopai ia i na kanawai o keia ao aka ua hoopai ia no au i na kanawai o kona aloha hemolele a nana no au e hookolokolo mai i ka la mahope.
            Nolaila mai hoonaukiuki oukou iaia ma na Akua e aole hoi e nana aku a hoolohe me na pepeiao.
            Ke ike nei au i na hana kue ma kau wahi o Molokai, nolaila e malama i ka Haku ia Iesu Kristo. A na kona lima mana e hoola ia'u.
            Na ka Haku no kakou e malama. Owau iho no me ke aloha nui ia oukou a pau iloko o ka Haku.
EHU KUALAWA.

NUHOU KULOKO.

                MAI POINA.— Mai poina na makamaka o Oahu a me Maui i na hoike kula o Maunaolu a me Haleiwa i ka la hookahi no, oia ka Poaha, June 26; ma Makawao Maui, ka mua a ma Waialua, Oahu, ka luu.

            NA HALAWAI PULE.— Ma ka la apopo June 22, e haiolelo ana o Rev. T. Koana ma Kawaiahao i ka pule kakahiaka, a o Rev. A O. Polepe i ke ahiahi hora 71/2. Ua lohe pu mai no hoi makou e haiolelo ana o Rev. A. O. Polepe i ka pule kakahiaka ma Kaumakapili ma ka hora 10 1/2.

            HULI HOI MAI— Ua huli hoi mai nei maluna o ka mokuahi " Kulanakauhale o Nu Ioka," mai Kapalakiko mai o Col. C. H. Judd, Hon. H. A. Wideman, H. Cornwell, James Campbell a me kana wahine, a me kekahi poe e ae he lehulehu wale.

            HOIKE KULA. E hoike ana ke Kula Kaikamahine o Makawao, Maui, ke hiki aku i ka Poaha June 26, ma ka hora 9 1/2 o ke kakahiaka. Ke kono ia aku nei na makamaka a pau e hele nui ae.

            KEAKA PAKE:— Ua lohe maopopo mai makou, ke hoomakaukau nei kekuhi poe pake i kekahi puu dala no ke kukulu ana i kekahi keaka pake ma keia kulanakauhale, a ua loaa iho nei he $12,000. ma ke kakau inoa ana no ia hana, eleu na keiki o ka aina pua la.

            LOIO OKI MAKE:— E hoomanao ka poe e manao ana e hooki ia ka berita mare mawaena o lakou, iwaena o na apana o ka mokupuni o Hawaii, oiai ke puka aku nei ma ka pepa o keia pule ka Olelo Hoolaha a D. H. Hitchcock o Hilo e pili ana no ia hana. Eleu nui ae i makaukau io la honua.

            OHUOHU LUA:— Ma ka holo ana'ku nei a ka mokuahi "Likelike" i ke ahiahi Poalua iho nei no kana huakai kaapuni i ka mokupuni o Hawaii, ua hele no hoi a ohuohu pono i na ohua, ma ko makou hoomanao wale ana, aole paha e emi malalo o elua haneri ohua oneki, a, aole no hoi paha e emi malalo o ke kanalima ohua o hope, me ka piha pono i na ukana a koe kekahi mau ukana.
            KA MOKUAHI " JAMES MAKEE."— Ma ka la Sabati iho nei i ku mai ai ka mokuahi " James Makee " o Poka ma iloko o na la holo he 10 me 22 hora mai Kapalakiko mai, he mokuahi paa keia a kupono no ka hoouka ukana, ua kapili ia oia ma ke ano mokuna, ua aneane like no kona nui me ke "Kilauea Hou," eiwa ka nui o kona mau keena moe mahope, a ua lohe mai makou ke pau ae kona mau hemahema i ka makaukau, e hooholo mau ia'na oia mawaena o Honolulu nei a me na awa o Kau.
            KA MOKUAHI "KULANAKAUHALE O NU IOKA.— Ma ka po Poakahi iho nei o keia pule i ka wa a ke Kapena o ka mokuahi" Kulanakauhale o Nu Ioka" e hookele mai ana i ua mokuahi la me ka manao e komo loa mai iloko nei o ke awa malalo o na kauoha a ke Pailata,, aia hoi, ua ili iho la oia ma ka aoao ma ewa o ka nuku o ke awa, a paa iho no kekahi mau hora, a mamuli o ka hoohukihiki liilii ia ana o kona ukana e na moku e ae, ua lana ae la oia a pili maalahi mai la i ka uwapo, a ma ka Poakolu ae oia i holo aku ai no ka hema.

                HE HANA KOHU OLE.— Ma kekahi palapala i loaa mai ia makou mai Waihee, Maui, mai e hoike mai ana o ka hana maa mau ka a kekahi mau kaikamahine opiopio olaila ia lakou e ike ai i kekahi poe malihini e hele ae ana ma ke alanui, oia ka hele ana'ku ma ia wahi me na lau loloa e kau ana ma ko lakou mau waha, oia hoi na ukeke. E na kaikamahine opiopio o Hawaii nei e hana nei pela, e hoopau koke oukou ia mau hana kohu ole a e noho iho ma na hale a e noonoo pono i na hana kupono e pono ai oukou ke hiki mai ka wa no ka mare kane ana.

            HE PUPULE ANEI.? —Ua lohe pono mai makou, ma ka Poakolu iho nei o keia pule. ma Kaakopua, Honolulu nei, ua nahu kekahi wahine i ke poo o kana keiki hanau hou nona ka mahina hookahi a oi ae, a ua puka pu mahope o ke poo o ua keiki opiopio la. I ninau ia ana aku ka ka hana i ke kumu o kona hana ana pela, i mai ana ka kela. Aole i maopopo ia ia, a i na pela he pupule io no, eia nae, aole i poina ke ola o ke keiki, aia malalo o na lapaau ana a ke Kauka i keia wa. Ua lohe pu mai no hoi makou, he mea maa mau ka mawaena oia ohana ka malama ana i na ano hoomanamana o ka wa kahiko. O ka makou e papa aku nei. E hooki ka pono.

            HE OHANA MAKUA OLE.— Ma kekahi palapala i loaa mai ia makoa mai Niulii, Kohala Akau, Hawaiil, e hai mai ana, aia ma ia wahi kekahi ohana e noho pilikia la, ua hala ka makua i ka make. ua koe iho na keiki a me na moopuna, a ke hui pu ia keia ohana pilikia he ewalu ka nui, a he poe kupono ole ka ke malama ia lakou iho, a no ia kumu ua haawi ia'ku kekahi oia mau keiki na hai e malama. Ke ninau nei makou, auhea na Aha Hui Hoola Lahui oia apana, e kokua ae ia mau pulapula o ka Lahui? Ma ia leta hookahi no hoi i ike ai makou i ka holo mahuka ana o kekahi mau wahine mai ka poli aku o ka laua mau kane mare no kekahi mau la. o kekahi oia mau wahine he keiki uuku kana he umi no malama. E na makuahine Hawaii, mai hana e like me keia mau wahine.

            AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, maka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o KAUPENA k o Honolulu i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Nui C C Harris. Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Peter Loura o Honolulu e hoike mai ana o Kaupena no Honolulu, ua make kauoha ole ma Honolulu ma ka la 2 o Maraki 1879, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai a palapala hookohu luna Malama Waiwai i ka mea noi. Ua kauohaia o ka Poakahi ka la 10 o Iulai, 1879, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai na noi la. A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ka Nupepa Kuokoa he nupepa ma Honolulu. Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Iune 13 1879.
CHA S C. HARRIS.
Ikea: Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie,
 A Rosa. Hope Kakauolelo. 916 3t

Kuai Aina o ke Kahu Malama Waiwai.

                NO ka mea, ua haawiia ia'u e ka Hon L McCull y, Lunanakanawai o ka Aha Kiekie, ka mana hoolilo aku i ka waiwai paa i hoakakaia malalo nei, ka waiwai a kuu hanai AIRENE H. Ii, a no ka mea hoi ua hooko au i na kauoha a pau a ka Aha a me na olelo a ke kanawai e pili ana, nolaila, e kuai ana au ma ke KUDALA AKEA, no ke dala kuike, i ka hora 12 awakea o ka Poakahi, la 7 o Iulai 1879, ma ka puka ma ke alo o Aliiolani Hale, a e hoomaka ana ke koho ma ka $6000.--- I kela apana aina a pau loa i kapaia o ANAPUNI, e waiho la ma ka aoao ma Ewa o ke Kulanui o Punahou, Honolulu, Oahu, oia hoi ka apana 2 o ka Palapala Sila Nui Helu 5704, i haawiia ia Hon Ioane Ii i make, a o ka ili he 36 24-100 eka e like me ke ana ana. O keia pa ua puni ia e ka pa, he mau alanui ma na aoao elua a he maikai loa ka waiho ana. Na ka mea kuai na lilo o keia kuai ana. O na kii o keia aina ua hiki ke ikea ma kuu keena.
A. FRANCIS JUDD, (Alapaki.)
Kahu no Airene H. Ii. Honolulu, Iune 18, 1879. 916 3t

Hoolaha Hoopau Mo raki.

                MA keia ke hoolaha ia aku nei, mamuli o ka mana kuai a i hoopaa ia iloko o kekahi palapala Moraki, i kakauia i Maruki 6, 1876, i hanaia e Kaihulaula, Kealoha a me Jno. Paniani o Honolulu, mokupuni o Oahu, ia Wm. McCandles oia wahi no, & i kakau kope ia ma ka Buke 45, ma na aoao 195 a me 196. A no ka uhai ia ana o na olelo aelike iloko o ka palapala Moniki i oleloia. E kuai ia uku ana ma ke kudala akea na aina, na hale, a me na pono a pau i hoakakaia iloko o ka palapala Moraki i oleloia, mahope o ka pau ana o ka manawa i hoakakaia ma ke kanawai no ka uhai ia ana o na olelo aelike i hoike mua ia. O ka waiwai i hoakakaia iloko oia palapala Moraki i oleloia, aia ma Manoa, Oahu, a ua hoike ia kona mau palena ma ka Palapala Sila Nui Helu 2,-594, Kuleana Helu 5,579 a me ka Palapala Sila Nui Helu 2,591, Kuleana Helu 1925. WM. McCANDLES,
Ce cil Brown, Loio no ka mea nona ka Moraki Kakauia ma Honolulu, Iune 21, 1879. 916 3t

            AUHEA oukou e ko'u mau makamaka mai Kohala a Hamakua, mai Kona Akau a Kau. E hele ana au ma ke Kau Jure o Waimea iloko o No vemaba i loio no oukou, a ina ua makemake oukou e loaa ka palapala Oki Mare, e palapala mai ia'u, e ninau ia'u i ka uku me na mea a pau e pili pu ana, no ka mea, ua haahaa ka uku i keia manawa.
D. H. HITCHCOCK.
Hilo, Iune 12, 1879. 916 4m 931

A VALUA BLE
MedicalDiscovery
Reuter's Life Syrup
(NU RSE BERTRAND.)
LAAU LAPAAU
WAIWAI LOA !
KA WAI OLA A REUTERA.

                He laau keia i imi ia a loaa e kekahi kahu mai kaulana, o Be rtrand kona inoa, ua lawelawe keia kahu mai ma ka malama Ana i ki poe mai no na makahiki he kanalima a oi ae, a o keia laau hou he mea i hanaia noloko ae o na LAU NAHELEHELE a me na aa o na laau ulu o ka nahele i huiia, he ono ma ka ai ana, he ala ma ka hoai ana, a he pumehana kona ano. He laau hoonoha ikaika keia. me ka hoeha ole ana i ka opu a me ka hoopailua ole. Aohe nawaliwali ka mai mahope o ka ai ana i keia laau, e like me ka naha ino ana o kekahi mau laau e ae, he kupono no ke ai na keiki liilii a me ka poe nawaliwa li loa me ka hopu ole. He laau hoola maopopo keia i ka opu paa, a me ka inoino o ka opu waiho ai, a me na mai a paa e pili ana i ka opu. He laau hooikaika no hoi keia i ke AKEPAA, a he mea e no hoi, ka hikiwawe o kona hoomaemae ana i ke koko, a me na mai a pau o ke kino. No ka mea, mao keia laau la i hookuke ia aku ai na haumia a pau iloko o ke koko. He like ole me keia na laau e ae. oiai e ai ana ka mai me na huaale hoonaha me ia mau laau, aole hoi peneia Ka Wai Ola a Reutera, Aka, ua lawa iloko ona na hoonaha ana a me na hoomaemae ana i ke koko a pau. A ME KO BARRY LAAU HOOLA EHA. HE LAAU HAMO A HE LAAU AI. He Laau hoola keia iloko o ka minute hookahi, E HOAO:
A. W. RICHARDSON,
Oia o LIKIKINI Opio, ka Agena no keia mau laau no ke aupuni Hawaii. 916 3m 927

HOOLAHA A KA LUNA HOOKO.

                NO ka mea, ua hookohuia ka mea nona ka inoa malalo i Luna Hooko no ka waiwai o James Thompson, no Hoaolulu make aku nei, nolaila, ua kahea ia na mea a pau a James Thompson i aie ai, e hoike koke mai, a o na mea i aie iaia e hookaa koke mai ia'u.
DAVID DAYTON.
June 7, 1879. 914 8t

DR. F. LESLIE MINER.

                HE Kauka Lapaau a me ke kokua ana i na wahine hanau keiki. Aia kona keena hana ma ka Hale Kauka o E Hoffman, ma Alanui Kalepa. O kona wahi noho aia ma ka huina o na alanui Moi a me Kapiolani. 881 y

OLELO HOOLAHA.

                AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o L. Keliipio k o Honolulu i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai A. F. Judd. Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Pakeke ka wahine mare a L Keliipio o Honolulu, e hoike mai ana o L Keliipio k no Honolulu ua make kauoha ole ma Honolulu, Oahu, ma ka la 25 o Maraki 1879, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia Jno Lota Kaulukou. Ua kauoha ia o ka Poaono ka la 5 o Iulai 1879, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la.
            A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii a me Beritania i ekolu pule ma ke Kuokoa a me ka P C Advertiser he mau nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Iune 9, 1879.
A. FRANCIS JUDD,
Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie
Jno E. Barnard, Kakauolelo. 915 3t

            AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina ss. Ma ka waiwai o M K Kokiau w o Honolulu i make. Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha, a no ka hoolaha ana. No ka mea, ma ka la 10 o Iune 1879, ua waihoia mai imua o ka Aha kekahi palapala i oleloia, oia no ke kauoha hope loa o M K Koliau w i make aku la; a me ka palapala e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko ia Keonikai k ua waiho ia mai e Keonikai k i oleloia. Nolaila, ua kauohaia o ka Poalua oia ka la 1 o Iulai 1879, ma ka hora 10 am ma ka Rumi hookolokolo oia Aha ma Aliiolani Hale ma Honolulu, oia ka la a me ka hora e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauoha a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoopuka ia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha a me na hooilina o ka mea make ma keia aupuni, e hele mai a e kue i keia palapala kauoha i ka wa i oleloia.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Iune 10, 1879.
A. FRANCIS JUDD,
Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
Jno. E. Barnard, Kakauolelo. 915 3t

            AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o HAO Naone k o Honolulu i make, ma ke keena, imua o ka Lunakanawai Judd. Kauoha e hoolaha i ke noi e apono i na papa hoike, hookuu ana, a e mahele i ka waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike a Mary Naone Stevens, lunahooponopono o ka waiwai o Hao Naone k no Honolulu, Oahu i make, e noi ana e apono ia na hoolilo he $133, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $140, a e noi ana e nana a apono ia kela maa mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano. Ua kauohaia o ka Poalua ka la 8 o Iulai 1879, ma ka hora umi o kakahiaka, imua o ua Lunakanawai ia ma ke keena, ma ka hale hookolokolo ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na papa hoike i oleloia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu ina he kumu io ko lakou e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i oleloia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii e paiia maloko o ka Nupepa Kuokoa he nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu i ekolu pule mamua ae o ka manawa i oleloia no ka hoolohe ana.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina i keia la 31 o Mei 1879.
A. FRANCIS JUDD.
Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
914 3 t A. Rosa, Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

                AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o KAPOUHIWA k o Honolulu, Oahu i make. Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha a no ka hoolaha ana. No ka mea, ma ka la 3 o Iune 1879, ua waiho ia mai imua o ka Aha kekahi palapala i oleloia oia no ke kauoha hope loa o Kapouhiwa k i make aku la; a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala lunahooko ia Waiaha w, ua waiho ia mai e Waiaha w. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poalua oia ka la 24 o Iune 1879, ma ka hora umi am, ma ka Rumi Hookolokolo oia Aha ma Aliiolani Hale, ma Honolulu, oia ka la me ka hora e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ka Nupepa Kuokoa he nupepa i paiia a i hoolahaia ma Honolulu. A ua kauoha hou ia e hoopukaia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hooilina o ka mea make ma keia Paemoku e hele mai a e kue i kela palapala kauoha i ka wa i oleloia. Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Iune 3, 1879.
A. FRANCIS JUDD,
Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
A. Ro sa, Hope Kakauolelo. 914 3t

            AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai, ma ka waiwai o Ai renE H. Ii w he keiki oo ole. Kauoha e hoike i ke kumu ma ke noi o ke kahu i mana e kuai i ka waiwai paa. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a A. Francis Judd ke kahu o ke kino me ka waiwai o Airene H. Ii w, he keiki oo ole, e noi ana e haawi ia ka mana e kuai i kekahi waiwai paa o ua keiki oo ole nei i kapaia o ANAPUNI, e pili ana mawaho aku o ke kula o Kapunahou, nona ka ili aina he 36 24-100 eka, a e hoike ana i kekahi mau kumu kupono ma ke kanawai e kuai ia ai ua waiwai paa la. Ma keia ke kauoha ia nei e hele mai ka poe i pili i ua keiki oo ole nei a me na mea a pau i kuleana iloko o ka waiwai i oleloia imua o keia Aha ma ka Poakolu la 18 o Iune 1879, ma ka hora 11 am ma ke keena hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, ma ia manawa a ma ia wahi e hoike ai i ke kumu e haawi ole ia ai ka mana e kuai i ka waiwai i olelo ia. A ua kauoha hou ia, e hoolaha ia ke kope o keia kauoha no na pule elua mamua o ka la i oleloia e hoolaha ia ai keia noi, ma ke Kuokoa a me ka P C Advertiser, he mau nupepa i paiia ma Honolulu i oleloia.
Kakauia ma Honolulu, Pae Aina Hawaii, Iune 4, 1879.
LAWRENCE McCULLY,
Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
Jno. E. Barnard, Kakauolelo. 914 2t

AINAKUAI !

                O KELA APANA AINA MA KULAOKAHUA I Honolulu, kokoke i kahi o ka LOIO KUHINA. PALAPALA SILA NUI 306, 1943 Anana, 17 Kapuai ka Ili. Ma ke kihi o na Alanui Piikoi me Alii. KELA APANA AINA MA KAOLU, NUUANU ! Kokoke i ka pa o Waka, mauka o ka pa oAnaru. PALAPALA SILA 1954, 57-100 Eka ka Ili. He wai no ko keia Aina. E ninau ia 914 1m A. F. JUDD.

KAHIKINA NUI !
Helu 62 Alanui Papu.

                Ua loaa mai ma keia mokuahi iho nei na waiwai hou he nui. Na Lole Kane a me na Lole Kamalii maikai loa. Na Lole Wahine a me na mea he nui wale. Na Huluhulu Fa rani maikai loa. Na Iliwai, Na Kihei Uhibela Lilina, Na Keokeo Paina maikai loa, Na Silika Eleele, Na Alapia a me na Kalepa Eleele maikai, Na Kakini o na Kane, Wahine a me na Kamalii, Na Hainaka Silika o na ano a pau, Na Kihei Huluhulu Paina o na Kane a me na Wahine, Na Lilina Mauu maikai loa, a me na waiwai e he nui i hiki ole ke helu papa. Na Kalakoa Farani, $1 1-2 o ka Holoku. Na Kalakoa Enelani, $1 no ka Holoku. Na Kalakoa Amerika, $7 1-2 keneta no ka Holoku. Nolaila, e na makamaka ma keia mokukupuni a mai Hawaii a Niihau, e kipa nui mai i o'u nei. a e loaa no ia oukou na mea kuai me ka oluolu loa. O kahi keia e lawa pono ai o kou makemake, aohe e ohumu.
E kuai ia aku ana no keia mau waiwai me ka hakalia ole no ko'u kaawale ana aku no Europa i keia Kupulau ae. No ko'u poho ana iho nei i ka heihei, nolaila, ua makemake au e kuai hoemi i hoi mai ko'u poho. He nui ka mea kuai, o ka hoi o kuu lilo i ka heihei o ko'u ola ia.
907 tf S. MAGNIN.
Honolulu, Mei 22, 1879

UA HOONEE IA.

                Ke hoike aku nei ka mea nona ka inoa malalo iho imua o ka lehulehu, u a hoonee aku au i ko'u mau waiwai, mauka iho o ka Halekuai Kukaa o Theo. H. Davies, Alanui Kaahumanu, Malaila hoi au e hoahu ai i na Waiwai Gula Nani Loa he nui, na mea hoonani i Kinohinohi ia, na mea Dala io maoli, &c. Na Daimana, na Wati Gula a me Dala, na Wati kau Hale, na Pine Omau Kukui, a me na Komo, na Maka Aniani, &c., &c. Na Lako Daimana he Nui Wale. Na Wati Hou a me na Wati Kau Hale, Hele no 2 Makahiki. Ua hana no hoi au he olelo hoopaa me Mr. E. Weller, mea hana wati, ka mea i hana pu me a'u iloko o ka hale hana hookahi, a ua ae mai oia, o na wati pakeke a pau, na wati kau hale a me na carometa i waiho ia aku e hana, e hooko ia me ka hakalia ole. Ua noho loihi au ma keia mau Pae Aina no kekahi mau makahiki, a ua paulele nui au, e hoolawa aku ka iini o ka mea anoi. O na Kauoha mai na Kuaaina, e Hookoia me ka Hikiwawe. Nui ka mahalo no na lokomaikai i loaa ia'u i ka wa i hala, a ke manaolana nei au, ma ka hooko pono ana ma ka'u hana, he mea ia e hilinai mai ai oukou maluna o'u ma keia mua aku.
MAX ECKART, Mea Hana Gula.
Kahua mua o D. N. Flitner, Alanui Kaahumanu, Honolulu.
            P.S. E hoomanao, o na Daimana maikai a anapu wale no ka'u i malama, oiai, o na kumukuai o kekahi mau Daimana e ae ke emi nei, a o na pohaku makamae, aole ma ko lakou mau kumukuai mau, aka, ke nee mua nei ma na kumukuai hou. 900 3m

KA HUNT'S LAAU OLA !
(HUNT'S REMEDY)
HE LAAU LAPAAU HOU, MAI AME RIKA MAI !

                He Laau Maikai keia no Na MAI PEHU o ka OPU, Na MAI o ka PUUPAA a me ka OPU MIMI, MIMI PAA, MIMI-EHA, MIMI-HELELEI, Ka LEPO GRAVEL iloko o ka OPU MIMI, Ka MANA OLE, KAPALILI, HUI, ONO OLE ka AI. NA MAI WAHINE, NAWALIWALI o ke KINO, LEPO ULA iloko o ka WAI MIMI, Manoanoa paha ka Wai e like me ke Keokeo o ka Huamoa, like paha me na Kaula Silika Keokeo, Eleele, Lenalena paha ; a i ole ua like paha me ka Lepo i Anaiia i na iwi keokeo, a i ka Mimi ana, ua wela ooi ka mai, me ka eha nui o ke Kikala a me ka Puhaka. HE NUI NA HOIKE e ola nei, ka poe i loohia i keia mau mai i haiia maluna ae, ua pau lakou i ke ola maikai, no ka inu ana i ka HUNT LAAU OLA, " HUNT'S REMEDY " KUMUKUAI, he $1.50 no ka Omole.
DILLINGHAM & CO.,
Na Agena no ka Pae Aina Hawaii Hale Pohaku Hou. Alanui Papu. Helu 31. 914 3m 925

OLELO HOOLAHA.

                E MANAO ana o MR. CLAUS SPRECKLES o Kaleponi, e hana i auwai nui ma ka mokupuni o Maui; no ka hookahekahe wai maluna o na mea kanu. O ka mea a mau mea paha e makemake ana e eli i elima haneri kapuai a oi aku paha o keia auwai ma ka olelo aelike, a e uku ia aku no hoi no ka hana ma ka heluna o na kapuai kubita, a i ole ia ma ka heluna o na kapuai loa o ka auwai i eliia; ke noi ia 'ku nei lakou e ninau ia H. Schussler ma Haiku, MAUI, a i ole ia William G. Irwin & Co., ma Honolulu, a e loaa ia lakou na hoakaka kupono.
CLAUS SPRECKLES,
885 tf H. SCHUSSLER.

            O WAU o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hookapu loa aku nei au i kuu aina hoolimalima i loaa mai ia'u mai ka Papa Hoonaauao mai, oia ke Ahupuaa o Makawao, ma ka mokupuni o Maui. aole e hookuu wale i na lio, pipi, hoki, kekake, hipa, kao a me ka puaa, maluna oia Ahupuaa o Makawao, ua kapu loa, aole e hookuu wale i na holoholona i olelo ia maluna. Ina o ka mea hookuu wale i kana mau holoholona me ke kuleana ole, e hopu ia no a e lawe ia i ka pa aupuni no ke komohewa. A pela no na ano kanaka a pau, aole e kii wale i na mea a pau maluna o ua Ahupuaa la i oleloia maluna, a o ka mea hoolohe ole i keia mau olelo, e hana ia e like me ke kanawai o ka aina. E hoolohe i keia olelo hoolaha o pilikia auanei.
T. AKANA LIILII.
Makawao, Maui, O ct. 1, 1878. 881 tf

HOOLAHA.

                UA makaukau ka mea nona ka inoa malalo iho, e kokua i ka poe e manao ana e Kuai, Hoolimalima a Moraki Aina, A no ka Hoaie Dala Ana.
WILLIAM O. SMITH, Loio. Honolulu, Iune 16, 1879. 916 3m 927

KALE KULIKA,

                LUNA HOOIAIO PALAPALA KUAI, Molaki, a me na palapala oia ano. LUNA HOOIAIO PALAPALA Aelike mawaena o na Haku me na Kauwa. Luna Haawi Palapala Ae Mare Ma ke kihi o ke alanui Moiwahine me Kaahumanu, kulanakauhale o Honolulu, ko Hawaii Pae Aina. 906 tf

HOIKE KULA O HALEIWA, WAIALUA,

                E HOIKE ana ke Kula Hanai Kaikamahine o Waialua, ma ka Poaha, la 26 o Iune e hiki mai ana, ma ka luakini ma Waialua; nolaila, ke konoia aku nei ka lehulehu e naue ae. Mahope o ka hoike ana, e hoomaha ana ke kula no hookahi mahina. 912 5t

KUAI EMI ! KUAI MANUAHI !

                UA loaa mai nei ia'u maluna mai o ka mokuahi Kaleponi, na lole nuhou o kela a me keia ano, nolaila, ke kau leo aku nei au i na keonimana a me na lede o ka makani Apaapaa o Kohala, a me ko ka ua Kipuupuu alo hau anu o Waimea, e naue, a e kipa ae ma ko'u halekuai ma Honopueo, Kohala, Hawaii.
            A malaila e loaa ai ia oukou na lole aulii o kela a me keia ano e wehiwehi ai ke kino. E hoomaka ia ana ke kuai hoemi ma ka Poaono Mei 24, 1879. A e hoomau ia aku ana pela ma na Poaono a me na Poakahi a pau o kela a me keia pule. E helea e ike pono.
GOO KIM. 911 3m 923

C. C. Coleman.

                Ama ra a he Mea Hana Mekini, Kapili Kapuai Hao Lio ! A ME KA Hana ana i na Kaa Lio. &c., Hale Hana ma Alanui Alii, e kokoke la i 905 ke Alanui Papu. 3m

Hoolaha Hoopau Moraki.

                MA keia ke hoolaha ia aku nei, mamuli o kekahi mana kuai i hoopaaia iloko o kekahi palapala Moraki i kakauia ma ka la 1 o Augate 1876, i hanaia mawaena o Kekaawe k me Kamehaiku w ma kekahi aoao a me M. Robinson me S. Allen o kekahi aoao, a i kakauia iloko o ka Buke 46 ma na aoao 855 a me 366 ma ke keena Kakau Kope ma Honolulu, I mea e paa ai ka hookaa ana o na dala $440 (Eha haneri me kanaha) iloko o na makahiki elua mai ka la i kakau ia ai, me ka ukupanee he hookahi keneta no ke dala no ka mahina a hiki i ka wa e kaa ai. Ke manao nei o M. Robinson a me S. Allen i oleloia e hoopau i ka Moraki i oleloia, a mahope o ka manawa i hoakakaia e ke kanawai, e kudala aku i ka waiwai i Morakiia ma Honolulu, no ka uhai ia ana o na aelike iloko o ka palapala i oleloia. Penei na kuhikuhi ana o ua waiwai nei; Keia apana ai ia a pau e waiho nei ma Kapalama, Honolulu, i haawi ia ia Pulupuluole, Kuleana helu 1063.
RICHARD F. BICKERTON,
Loio no M. Robinson a me S. Allen i oleloia
Kakauia ma Honolulu, Mei 31, 1879. 914 4t

Hoolaha Hoopau Moraki

                MA keia ke hoolaha ia aku nei, mamuli o kekahi mana, kuai i hoopaaia iloko o kekahi palapala Moraki i kakauia i ka la 28 o Aperila 1877, i hanaia mawaena o Jeo Kalapuna o kekahi aoao a me Thomas Brown o kekahi aoao, a i kakau kope ia ma ka Buke 49, ma na aoao 378, 379 a me 380, maloko o ke Keena Kakau Kope ma Honolulu, i mea e hoopaa ai i ka hookaa ana o $150 (Hookahi haneri kanalima dala) iloko o na makahiki elua mai ka la i kakauia ai, me ka ukupanee he hookahi keneta no ke dala no ka mahina a hiki i ka wa e hookaa ia ai. Ke manao nei o Thomas Brown i oleloia e hoopau i ka Moraki i oleloia, a mahope o ka pau ana o ka manawa i hoakakaia ma ke kanawai, e kudala i ka waiwai, i Morakiia ma Honolulu, no ka uhai ia o na aelike i hoikeia iloko o ka palapala i oleloia. Penei na kuhikuhi ana o ka aina i oleloia: Kela apana aina a pau e waiho ia ma Honolulu, a i hoakakaia iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 2693, Kuleana helu 59, i haawiia e ka poe Hoona Kuleana ia Kahinalua he 91-100 eka.
RICHARD F. BICKERTON,
Loio o ka aoao nona ka Moraki.
Kakauia i keia la 2 o Iune 1879. 914 4t

AINA KUAI A HOOLIMALIMA.

                HE Kanalima Kumamaono eka aina ma Iwilei. (Makai iho o ka Halepaahao) He Loko I-a, Aina Kalo, Aina kau Paakai, aina kula a me ke kai. A me kekahi mau eka aina ma Peleula, he aina kalo, aina kula a me ke kai. He oluolu ke kuai ana. E ninau ia J. H. CONEY, (Koni). Honolulu. 865 tf

Hoolaha a na Hope Hooponopono Waiwai.

                O NA mea no laua na inoa malalo iho, ua kohoia i mau Hope Hooponopono Waiwai no ka waiwai o C. Ai o Wailuku, he mea Banekerupa. Ma keia ke hoolaha ia aku nei i na kanaka a pau i aie ia C. Ai i oleloia, e hookaa koke mai lakou ia M. Green ma ke keena hana o M. Phillips & Co., ma Honolulu, a i ole ia ia T. W. Everett ma Wailuku, Maui.
M. GREEN, T. C. ACHONG.
Na Hope Hooponopono Waiwai o ka waiwai o C. Ai he Banekerupa. 895 tf

HOEMI NUI !
UA HOOEMI IA KE KUMUKUAI O NA
HUILA HUMUHUMU LOLE,

                MAI ke Kanalima Dala a hiki i ke Kanakolukumamalima Dala, nolaila, e wiki mai oukou o pau e auanei. E loaa pu no ma ko makou HALEKUAI na mea hao o na ano a pau. O-O, KOPALA, KOI, PALAU, KOPE, PAHI, IPUKUKUI, PENA AILA, &c. &c. &c. A me na Lako Kukulu Hale o kela a me keia Ano. E kipa mai ma ko makou Halekuai Hou ma Alanui Papu, Helu 37.
DILINAHAMA MA. 911 3m 922

HOOLAHA PAPA.

                E IKE auanei na kanaka a pau loa. Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ma keia ke hookapu aku nei au, a ke papa nei i na kanaka a pau aole e komo hewa aole hoi e lawe aku i na puaa bipi a me na lio i kuniia a i kuniole ia paha i na manu o na ano a pau, aole hoi e oki i na laau o na aina i hoike ia malalo iho, a e waiho ia ma Hamakua, mokupuni o Hawaii, oia hoi keia. Opihilala, Kaalaea, Hauola, Paauilo, Koholalele, Kainehe, Kaawikiwiki, Kaao, Kekualele, Kukaiau, a me Moanowaikohao. O ka poe kue i keia olelo papa, e hoopii ia lakou ma ke kanawai.
CHAS. NOTTEY,
900 6m Mar. 1,

            KE papa ia aku nei na kanaka a pau aole e komohewa a lawe wale a hoopoino i na moa ulu, a kukulu wale a hookuu wale paha i na holoholona a komohewa paha ma ke ano e a'e maluna o na aina ponoi a me na aina i hoolimalima ia e ka Hui Mahiko o Waihee, Maui. O ka mea hookuli i keia ka hoolohe oa ka pono o pilikia auanei.
JAMES MAKEE & CO.
Waihee, Maui, Sept. 7, 1878. 910 6m