Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 22, 31 May 1879 — Na Misiona. [ARTICLE]

Na Misiona.

Helu 19. Ke ko-n. c h«f s. Eiaa heia i pau ma ka ir»a » na me* e pflt ana ia kina. E nana hou n»i ia mau heiu i paa pooo, i bna ko'u muuo nsi ka wehewehe ana i na mea i kee. Ca ho;ke i»'ku kekahi msu mea keakea i ka ho'o po.io aaa o ka hana Misio na maiaila. Ka paakiki ma ka heomanakii kekahi mea keakea nui. He heomana naaopuni ia. Nui na da{a -iupjni i iiio ma ua heiau hoomanakii. Kinikini wale na heiau. Nui kiekie, a nani walo kekahi. Aohe iuakinī ma Hawaii nei i iike ke kie-kie, ka nani me kekahi mau heiau ma Kina. Ua imi ia ka nui o na da< ia aupuni i li'o i keia, a i keia makahiki i m heuu, me na mea heomaoakii e ae. A eia ka noi, 180,000,000, dab. ikaika ea, ke aupuni o Kioa i ke kokua ana i ka oiiuna hoomaoakii. Aka, ke emi nei kona kokua ann. Ua waiho waie ia kekahi mau heiau ine ka hooinaemae oie ia, me ka hana heu oie ia. Aole nae o ka iioomanakii ka mea waie no e keakea ani i na hana Misiono. Nui na hana pono oie, hana apiki, hoopunipuni hookaniaai, hooko ole i na hoohiki. Mui ka on «. ka pepa piiiwaiwai, ka moe* koiohe, na h ma ino loi me ka manao ole i Uelu no, ane iike iukou me na hoiohoiona, na •nea manao oie i ka uhane. Nui ka hana ino ana i na wahine. He inea ole ka wahine. 1 na hanan ia he kaikainnhine e pepehi ia'na pahn, e hoolei ia'nn iioko o na muiiwai me ke kai, a pau i ka ni ia e i)«i i i. Kanu ola ia kekahi. Hookauwaia na kaiknmahine, hoohana ia ine ka hana ooiea. Aoie i ao īa i ka heiuhelu ine ko kakaulima. Kuai ia i na kane. me ka ike oie mainua i ke kane, a hiki i ka la mare. Akwhi ka a ike ka wnhine i ke kane innre. A mnre ia, aole ai pu me ke kane. He kauwa wale no oia na ieana kane. Hiki ke kane ke hoonele ia ia i kn ai, n hahau ino ia »a. a ku ii aku ia ia na ke kane e, a hoohui pahame ia he wahine manuahi. No ia hana ino ia'm, i mea e pau ai, pepehi na w.ihine ia iakou iho i kekahi manawa. Oieio kekahi luna aupuni mamua aku. He poe uhnne f ! ie, na waiiine o Kina. Pane aku ka Imole Fanni, he uhane no ko nu wahine, me ka hiii ana i na mea e maopopo ai. Akaaka waie ka iuna, a oieio, oia a hoi aku au i ko'u hnle, a hai aku au i ka'u wahine. Eo; he lie uhane no kou: E haohao nui paha oia. Kepuhi opiuma kekahi mea keAkea nui i ke komo ana o ka ke Akun ole!o iloko o ka nasu o na Pake. He inei hoopilaka loa i i i ka manno, a lioohiamoL 1 1 ka noonoo ana. Aka, no na liaole Beretania keknhi kokua nui una nnmuli oia inea keakea. Ua pili ia mea keakea i na Pake, me kanaka Hawaii ma keia Pae Ainn. Nui ka naaupo, nui lea he;v.», nui na mea k«akvt i ka pauo Karistiauo ma Kina. A'»:a, no ke Akua no ia uioa nui. Ua haawiia ia i aina hoili nona. Nann ma llulelu elua jmiku S. Nana hoi i ke kauoh« u lesu nu\ Mat. 2S; 19-20. me Hoike» na' 11; 15. Aole ak.\ka ka mannwa i puka mua'i na Misionari i Kina. Euka mea maopopo. Ma ka makahiki A. D. 630, a mahope iki iho, ua puk i kekahi pue Misionari Nesetoria i Kinu. Tusuiuka ka Moi ia wa. Oluoiu oia i na Misionari. Ae i ko lakou noho ana tua kona tupum. Noho no lakou, a uo aku i na kanaka i k\ lesu oleio, a kukuiu i na luakmi karistiano Nui ka poe huli mai. He Kuhina nui kekahi haumana. No Peresia keia Misionari. liolo pono ku euanaiio ma Kina uialalo ae o lakou no kekahi mau makahiki. Mahope iho nae, ua a!a kekahi ahi o Genisa Kana a kinai i ka lakou hana. MuAope iho t ua heie na Misionari o Koina na kahuna Pope, a hoomaka i ke ao aoa i ua kanika o K>na ma na mea e piii ana i ka «kaiesia Pope. Nui wale ka poe i huii ma ia aoao. Mahope iho nae, ua hoomaau ia Ukou, a pepehi ia % a kipaku ia mai Kina aku. Noho maiu no nae lakou, a haiu ma* iu uo kekahi. Aka, o na haumana Kaioiika, ua aiīo iike no lakou me ka poe hoomana kalnko. Aoie i ioaa ka pono io, ke Karistiano m ma o lukou la. He wahi pono nui n*e ko Ukau ma ko lakou kokua ikaika ana e wehe ia ka paka ma Kina i komo a noho na hooinana Kanstiano a pau me ka hoomaau ole ia. Aa Misiomtri Emnalio mua i hele i Kina, oia o Rev. Robeta Momona, no Berita» tania. Ma ka makahiki ISO9 kona hele ana malaio ae o ka Aha Misionari o Ladana. Puka mua oia i Kanetoua. No ke kapu o ke komo ana o na haoie ma Kina, hana oia i kona ano haole, komo i ka iole Pake, waiho i na maiao lima i ulu a loihi, uiana ia kona lauoho ma ke ano loihi e like me ko ua Pake, • ai no ma ke ano Pake. Hooikaika ma ke ao, ma ka po, i loaa ka oieio Pake. Hana oia ehiku makahiki. Unuhi i ke Kauoha Hou raa ka olelo Pake, a haawi aku i na kanaka. Hookahi no haumana i ioaa, a ua bipetizo īa ia ma ka pau ana oia mau makahiki. Hui mai he 51isionari hou, o Milene. Hana pu laoa, & hala na makahiki ekolu, ua pau ka ka haihaia i ka uouhi ia ma ka oielo Pake, me ke pai ia. Ma ka makahik» 1829, ua hele na Misio-1 nan Ammka i Kina miialo ae o ka Aha !

Mis or»ari* r»a Bo>etona. īf*o. beie n* M ;3'ooit. malalo ae o tia Ahj Misiorisri [ e &e. Mamua se o b makahiki 1542, hookahī waie do awa iieii e koso ai oa b#o!e. ' O.a hoi o Kaneiom. Hiki ia lakoa ke ooho ma kahakai, a kokola haie maUiia, a kaai, aaoi ko iakou hoomana. Ao!e nae i hiki ke hele i uka. He kaai oai raa ka makahi* ki 1842 iwaena o Kioa me oa kaaaka Beri* tania. Ua kapa ia he kaaa opiuma. Ca kapa loe ka opiama rns Kioa. Kapa ka lawe aoa ia i mea. ms> na W4bi eae mai. Kapa ke kaai . ana, Le puhi aos, ka hana aoa Nai ka hoo* i pai ke haihai ia keia kapa. Aia ma (aedia i ka opluma * nai loa. MalaiU hoi kekahi t hapa o ke aoponi o Ber.tania. He mea . waiwni nui ka opioma ina Beritania. He mea i nnkemike nai ia ka opioma e na kal naka o Kini>. Makemake na Bertt4nia e i lawe i ka opiama mai Inedsa a Kina a kuai . aka ina kanaka. Hoao no kekahi moku e lawe ika optoma i Kini me ka ike no, be I he mea kapu ia malaila. (Ja hao ia ka opi- , uma. a hooiei ia iioko o m lua, a hooliio ia . i mea oie. Ka nui oke dala e loaa ana ke ; kuai ia la opiuma he 12 miiiona da!a. Ka hoomaka no ia o ke kaua opiuma. Aole i pau.