Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 16, 19 ʻApelila 1879 — Na Kanawai o ke Ola Kino. [ARTICLE]

Na Kanawai o ke Ola Kino.

{Ma ka pepa panai iioko o Dee. IS7S i t haia, ua hoopuka inua aku makou i kekahi 1 mau mea e pili ana i na Hale Hawaii a me 1 na mea e piii ana i ke oia kino, a no kekahi j manawa i haia oe nei, ua pani ia ma īa makaiua na manao hope a makou i hooiaha iho nei ina na helu i haia, a ano hoi, ke hoopuka aku nei makou malaio oia poo hookahi no mai ka mea kakau mua mai. L H] Helu 2. O ke Koko. Oia ke oia. Ina ua maikai ke koko, alaiia ua maikai na mea a pau, aole eha, aoie , hui ma ke kino—koe waie—no na mea i ulia waie mai. Nolaila, o ke kanaka mau- \ ao, e makemake ana e maikai kona oia ki- | qo, a e nui na makahiki, e imi nui oia me i ka noonoo nui, no ke ano o ke koko, a me ! na mea e hoomau ai i ka maikai o ke knko. i O keia koko uia iloko o ke kino o kanaka, ua loaa ia no ioko mai o ka ai a nie ka ia, a no ke ea kekahi ī hanu ia e kanaka. A iua ua iawa pono kn ai i na manawa a pau, a he ai kupono ; a ina hoi ua maemae ka ea ! i hanu ia ; a ina e hana ke kanaka i keia la keia ia i kahi hana kupono i ka ikaika o kona kiuo ; aiaiia ua kakaikahi e lo&a ana i ka mai. Aka nae. ua paakiki a loa ka hapanui o kanaka, a nolaila ua loaa pinepine ka mai no ka maiama oie i na ruia pohihihi ole e pili ana i ke koko. 1 kekahi manawa, ua hoonuu ioa i ka ai me ka i-a ; a i kekahi manawa hoi ua ai hapa, maona oie; a i oie ia, ua ai i ka mea inoino, waeie pono ole iioko, a ua inu paha i ka mea e ano e ai ka ooonoo a e pono ole aj ke kmo. A o kekahi poe he nui ua noho wale lakou, ao« ; he hana, e moe aoa hoi ma kahi o ka ea inoino, ka pono ole ai ke koko. Eia malalo iho kekahi mau Kola i nuino i nui ia e maiama nuu ke kanaka, i mea e ola i pono ai kona kino : | RuLA I. K Al I NA MEA KCPOXO I KB j Ola Kino. O ka ai kahiko o Hawau nei, oia ke kalo, i hoomoa ia a i kui ia a lilo i poi ; ka uwala maoii; ka uhi; ka ulei; ka maia ; ke ko;

ka n:u : ki n>e k* no.o. uenaumau; ke ki : ka ohii ; k» ohelo ; ka papapa Hawaiī ; me ka 20 pua* ame iho. a roe na ano he ;ehuhei.j o ki ii ; he mea maikai keM ke st. a ua maikai ke koko i inta3 mai. A ua naī no hot na mea ai ano hoo, i lawe ia mai mn na aioa e mai, a i hookamaaina ia 4 ma Hawaii nei, elaa me ka Palaoa, Kaiki, ; me n* Berena,a me ka bipi, hipa, na ia i kopi la, a kupono ia mau mea ai, e hke ,me na mea ai kahiko. A noiaili ua nui na ' ano o na mea ai ma Hawaii nei, e maona ai ke kaoika, ke oie oia he molowa ioa i ka imi ana. Ua hoopomaikai ia ke kanaka Hawaii, oiai ua hiki iaia ke imi a ioaa kona oia kino, aoie nae me ka iuhi loa. Aoie pela na kanaka o kekahi mau aina e ae 0 ka honua nei kahi e loaa pakiko ai ke oia kino : mahope 0 ka hana ooiea waie no, a noiaiia, he kohu ole ke kanaka Hawaii ina e uwe oia no ka hapa 0 ka ai, aka, no ka nui 0 na : mea ai maikai ma keia pae aina. ooiaiia, e manao ia auanei e inaemae ke koko a e maikai ke oia kino 0 na kanaka Hawaii. Maanei nae e noonoo kakou i na hana apiki 0 kanaka Hawaii. i ko lakou hoano e | ana i kekahi mau mea ai, e hoolilo ia ai i j mea ona, a ma ia mea e inoino ai ke koko. ! Ua hana ia ke ko i rama; a0 ke Kuiina, ' ki f ka uwaia, a me ka ipu haoie, ua hana ia ; i okolehao, a wai ona e ae. 0 keia mau mea ona, oia ke kumu nu> 0 ke ino 0 ke koko 0 j na kanaka Haw'aii, a me na lahui e ae 0 ka j moana Pakipika. Ua nui nae na mokupuni | a me na pae aina ma keia moana akea, kahi | i noho ai na kanaka iii uiaula, e iike me na j kanaka Hawaii, aka, 0 keia mau lahui ke ! pii nei ika mahuahua, aoie e iike me ko ! Hawaii nei, e emi mau ana. Ua nui na aiii I a me na ohana aiii maiaiia, a ua maopopo jno e hoomau loa aku ana nu iii uiauia maI laiia. no na keneturia e hiki inaiana. Ma | ia mau aina, oia 0 Jawa, Sumatra, Ceyiena, | a me na mokupuni nui e ae, i lehulehu na ; kanaka, ua kakaikahi ioa ka ike ia'na 0 na | wai ona, no ka mea, ua hookapu loa ia ma- ! m uii oko lakou oihana pule Mahometana. ! A noiaila, ua hiki no ia kakou, oiai e nooj noo ana i na kumu i emi ai na lahui Karisi- ■ tiano ma keia moana, a 1 hoomahuahua ai j na lahui Mahometana, oia no ka lawelawe ! ana 0 kekahi poe lahui 1 na waiona, a 0 ka I hookapu loa ana e kekahi poe lahui. Ona ; aiii o Hawaii, ua inu nui i na wai ona, a 0 jna Mohometana, ua hoopa oie ia mea. O , keia lahui, ua hana ino i kona koko iho. a ua hoopulu i na mai ; a o keia lahui ua mai--1 kai a ua ioihi kona ola kino. ■ Aole ipau.