Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 15, 12 April 1879 — Page 3
E NA
Lede a me na Keonimana!
o ka
MAKAN I APAAPAA O KOHALA .
E Kipa, E Naue, E Komo- A e ike i na Nani o kela a me keia ano o na Waiwai Hou Loa i hiki mai nei ma ko maua HALEKUAI MA KAIOPIHI! Malaila no e loaa ai ia oukou keia mau Waiwai Maikai malalo iho nei : NA PAPALE WAHI NE HULU NANI HOU LOA E PULELO Al I KA MAKANI. Ina no hoi e kau mai i ko poo, aohe i kana mai ua mea o ka Pulelo o na Lipine a me ka luhe maewa o ka Hulu i ke oho makani, nana aku no hoi, hele kela a " Kau ka Iwa he la makani," i ka ua mea o ka Nani Lua Ole, oia no oe la o ka HULU MAMO GULA LELOLELO O KA IU O GOMOHERA. NA KIHEI KUWELU. O keia mau Kihei, aohe i laha ma na Halekuai e ae, ma ko maua Halekuai wale no ; ua lawe mai maua no ka Pomaikai o na Lede papalina nohenohea o ua aina nei a ke aloha i anoi ai ; ina no hoi oe e Hoani ae ana i ka Aluna Ahiahi. Nolaila, ke kau leo aku nei maua ia oukou, ano wale no ka wa kupono e loaa ai keia mau Kihei Nani ia oukou. NA LEI A-I HIPUU KIKEPA O NA KEONIMANA E LINOHAU AI. Ke hoohiolo nei iloko o ko maua Halekuai na Lei A-i Silika o na ano waihooluu like ole he nui, e kau mai ai i ka A-i, aohe i kana mai ke kinikohu. Na Kamaa Hila Aulii a Mikioi o na Kane, Wahine a me na Kamalii. O keia na Kamaa Hila Aulii Helu Ekahi a maua i lawe mai ai no oukou e na Lede a me na Keonimana o ua Aina Haaheo nei. He mau Kamaa keia e uwe hone ai i ka Papa Lohi o Maukele, oia no oe la, o ka Leo o ke Kolohala i ka po Lai. NA WAIALA MOANI ALA LOA. Eia pu no hoi ia maua na Waiala Iliahi Moani Ala Loa no na Hainaka, e unuhi ae ai oe aohe i kana mai ka puia i ke ala me ke onaona. NA KALAKOA. Eia no hoi na Lole Kalakoa ke ahu mokaki mai nei o na ano he nui wale. Na Pahu. A pela no hoi me na Pahu Pake, i hele kela a panio lua o waho i ka waniki. Na Moena. Eia no hoi ia maua na Moena Pake, oia no oe la o ka Pawehe o Niihau ka panio Na Pa, Bola, & c. A eia no hoi ma ko maua Halekuai nei na Pa, Bola, Ipukukui, o ke nui a me ka liiii, a me na waiwai e ae he nui wale, he hiki ole ke hue pau aku i ka nui launa ole. O keia mau waiwai i hoakakaia maluna, e loaa no ia oukou ma ke kumukuai makepono loa.
AKINA & ASEU,
Kaiopihi, Kohala, Hawaii, Nov. 9, 1878. 885 tf
Kahikina Nui!
Helu 62 Alanui Papu.
$50,000 ka Heluna o na Lole Nani, a me na Lole" Aulii " Maikai, na Lole Kane, na Kamaa Puki, na Kamaa Haahaa, a me na mea nani e ae he lehulehu wale. E KUAIIA AKU ANA ME KA EMI IHO MALALO o KE KUMU LILO. Ua hoonee ae nei o Magnin i na mea nani, a me na mea maikai a pau o Kona Hale Kuai ma ke Alanui Nuuanu ma na lumi maemae o Kahikina Nui. Ke Ualo aku nei ia i na mea a pau, e kipa ae malaila, a e loaa no na mea " Hoohie," a Hoonani no na la " Kulaia," o kakou o hiki mai : NA LEHE, A ME NA KEONIMANA, Hele mai nui ! Hele mai pau loa! E kuai hooemi aku ana au i na mea a pau mamua o ko'u kaawale ana aku ; no Europa i keia "Kupulau" ae. O ka mea e kuai mai a oi aku mamua o na kauna elua ka heluna, alaila e manuahi ia aku na mea nani no na kane me na wahine. 890 tf S. MAGNIN.
C. C. Coleman.
Amara a he Mea Hanu Mekini. Kapili Kapuai Hao Lio A ME KA Hana ana i na Kaa Lio, &c., Hale Hana ma Alanui Alii, e kokoke a i 894 ke Alanui Papu. 3m
Na Wa ti a me na Nani Hoohiluhilu.
KE hoike aku nei o CHUNG FOY imua o ka lehulehu, aia oia ke paa nei ma kona lima i na mea hoohiehie i kupono no na Keonimana a me na Lede, oia hoi na WATI WALTHAM. Na KAULA GULA, Na KAULA DALA. Me na Wati Nui Amerika i kupono no ke kauhale, a me na mea makamae e ae he nui wale, a e kuai makepono aku ana oia ma ke kumukuai haahaa loa. Mea Hana Wati a me na Mea Gula. He Maliu no oia i na kauoha. He 25 keneta wale no ke aniani poi o ka wati. Aia kona halekuai ma ke alanui Nuuanu, ma o mai o kahi o Hollister & Co. 893 6ma.
E Kuai ia Ana,
HE 1,000 Hipa a me 8,000 Kao o ka Hui Hanai Kao o Kaupulehu ma Kona, Hawaii. E ninau ia H. Cooper (Kupa) o Kailua.
858 tf A, S. CLEGHORN & GO.,
KO
G. WEST
MAU
HALE HANA KAA HOLO LEALEA!
Kaa Lawe Ukana, Kapili Kapuai Hao, ME KA Hana Hou ana i na Kaa Nahaha. E LOAA no i ka poe e makemake ana i na mea i hoikeia maluna ke hele ae ma Polelewa ma ewa iho o ka halekuai o Kakela me Kuke, a makai o Ainahou, mauka mai o ka Hale Dute. E hana ia na hana a pau me ka maikai wale no. E hooko ia no hoi na kauoha me ka eleu, a me ka hikiwawe. (876 3m)
WAHIE! WAHIE!!
Auhea ka poe
KAHU AI, a me ka poe PUHI PALAOA!
He mau PAILA WAHIE no ke kumukuai makepono! E ninau ia S.E. Timoteo ma ka pa o ke Kula Kahunapule, ma Kawaiahao. 902 tf
PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
O KA
MOKUMAHU HAWAII
" LIKELIKE,"
KAPENA, REYNOLD.
Poalua Aperila 15, hora 5 pm..........................Hilo
Poalua Aperila 22, ho ra 5 pm............Kaapuni ia Hawaii
Poalua Ape rila 29, hora 5 pm..........................Hilo
Poalua Mei 6, hora 5 pm................Kaapuni ia Hawaii
Poalua Mei 13, hora 5 pm..............................Hilo
Poalua Mei 20, ho ra 5 pm................Kaapuni ia Hawaii
Poalua Mei 27, ho ra 5 pm..............................Hilo
Poalua Iune 3, ho ra 5 pm................Kaapuni ia Hawaii
Poalua Iune 10, ho ra 5 pm.............................Hilo
Poalua Iune 17, ho ra 5 pm..............Kaapuni ia Hawaii
Poalua Iune 24, ho ra 5 pm.............................Hilo
AOLE AIE NO NA UKU OHUA.
Ke hoole ia aku nei ka aie no na uku ohua, a ke hoike ia aku nei i ke akea, ina he mau paiki, ukana a puolo hooili ko lakou e pono e hoailona ia me ka moakaka pono; aohe no e ae ia ka lawe ana i na ukana, paiki a me puolo i hoailona ole ia ke ole e kakau ia ka loaa ana mai.
HE KUIKE KA UKU UKANA.
Ma na ukana a pau a na makamaka, e pono e uku mua ia. A e hookoia no na kauoha no ka lawe a hiki i kahi i makemakeia. A e malama ia no me ka makaala na ukana, paiki a me na puolo, lio, pipi a me ka hoki.
E hoailona ia me ka moakaka na Pahu Rama a me Wania.
O ka poe no lakou na ukana o kela ano e pono e hoailonaia me kamoakaka, a i ole e kakauia me ka moakaka ka loaa ana mai o ka poe no lakou keia mau waiwai.
O na koina no na pilikia a me na poho, e pono e hoike koke? ia mai iloko o ka malama hookahi.
Aole e ae ia na hookele kaa, na keiki a me mea like, e pii iluna o ka mokuahi i ka wa e pili mai ai ika uapo,aia wale no a pau na ohua eepakeke i ka lele.
No ke ake nui e hoopomaikaiia ka lehulehu kaahele, ua hoololi ae nei na ona o Likelike i ka Papa Hoike Manawa o ia Mokuahi e like me maluna.
Ma ka Hale Oihana e loaa'i na Palapala.
Aole keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai. K h okaaie ka uku ukana ka wa e noiia aku ai.
WIL DER & CO.
OLELO HOOLAHA
Castle a me Hatch.
O KAKELA OPIO A ME F. M. HATCH, ua hui laua ma ka lawelawe ana i ka oihana Loio Ua hiki ia laua ke ku imua o na Aha a pau, mai ka Aha Hoomalu a hele iluna. A e lawelawe no hoi ma na hana pili i ka hooponopono waiwai, me ka imi ana i na Palapala Sila Aina, ka hana ana i na Palapala Kuai, Hoolimalima, a me ka Hoaie Dala ana.
W. R. CASTLE, Luna Hooiaio Kope.
Keena Hana, maluna ae o ka Halekuai o Dillingham & Co.
Helu 37, Alanui Papu. 3 6ma
ALFRED S. HARTWELL,
[HAKAWELA.]
LOIO a he KOKUA ma ke KANAWAI!
Aia kona Keena Oihana maluna ae o ka Hale Baneko Hou o Bihopa ma. 867 tf
CECIL BROWN.
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI
A HE agena no ka Hooiaio ana i na Palapala no ka Mokupuni o Oahu. Helu 8. Alanui Kaahumanu Honolulu. H.P.A. 2y
RICHARD F. BICKERTON,
[PEKETONA.]
LOIO a he KOKUA ma ke KANAWAI !
E HELE ANA OIA IMUA O NA AHAHOOKOLOKOLO a pau o keia Aupuni ma na ano hihia a pau, inoa paha ma Oahu nei, a ma na Mokupuni e ae. Ua makaukau mau oia i ka hana i na Palapala pili kanawai o kela a me keia ano. Ua hiki no hoi iaia ke hoaie dala aku ma ka moraki ana ina aina, ma ka ukupanee haahaa loa. E hanaia na hana me ka hikiwawe a ma ka uku haahaa. Keena hana, Helu 23 Alanui Kalepa, elua puka ma o aku o ka hale kauka o Kauka Minuteole. 840 ly
S.W. MAHELONA
HE LOIO! HE KOKUA A HE PALE
ma ke Kanawai.
UA makaukau au e lawe me ka mikioi a me ka eleu lua ole i na hihia a pau o kela a me keia ano imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia aupuni. Ua hiki no hoi ke kakau i na palapala a pau e pili ana i ka Oihana Loio. E loaa no au ma ko'u hale noho mauka iho o Kawaiahao, a i ole ma ke keena hookolokolo o ka Aha Hoomalu a me ka Aha Kiekie ma Honolulu nei. O ka poe makemake e aie dala, he oluolu ka ukupanee. 876 3m
JNO. LOTA KAULUKOU
LOIO A HE KOKUA.
UA makemake au e lawelawe i na hihia a pau o kela a me keia ano iloko o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni. Ua hiki no hoi ke hana i na palapala a pau e pili ana i ka Oihana Loio me ka eleu. E loaa no au ma Heeia Koolaupoko, a ma Honolulu no hoi i kekahi manawa. 877 3m
DAVID K. MALEKA.
Loio a he Kokua ma ke Kanawai.
Ua makaukau au e lawelawe i na hana a pau ma keia Oihana imua o na Aha a pau o ka mokupuni o Hawaii. E loaa no au ma ka hale hookolokolo ma Hilo, a e hooko ia no na kauoha mai na wahi a pau o ka mokupuni me ka hikiwawe loa. 882 ly oc26
EDWARD KEKOA.
HE Loio no na Aha Kakau ole ma Hawaii. Aia kona Keena Oihana ma alanui Waianuenue, ma o mai o ka hale hookolokolo o Hilo, o Nani Kaauea ka inoa. E loaa no ma ke Keena mawaena o ka hora 8 am a me ka hora 4 pm., ke ole he pilikia e ae. 882 ly oc 26
J. KAPOHAKIMOHEWA.
He Loio a he Kokua.
NO na Aha Hoomalu a me Apana o ka mokupuni o Maui. E loaa no au ma Makena, a e hooko ia na kauoha mai na wahi e ae o ka mokupuni me ka eleu a me ka hikiwawe loa. 883 6m no2
S. M. P. KALEO.
He Loio, he Kokua, a he Pale ma ke Kanawai.
NO ka Aha Apana a me ka Aha Hoomalu o ka Apana o Wailuku, Maui. E loaa no au ma Waiehu, Waihee, a i ole ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku. 884 ly no9
P. NUI
LOIO! LOIO!!
O ka Ua Ukiukiu o Makawao, Maui.
UA makaukau oia e kokua i na mea a pau e hele aku ana i ona la, ma na mea pili kanawai imua o ka Aha Apana a me ka Aha Hoomalu, me ka Aha Keena a ka Lunakanawai Kaapuni o Maui. E loaa no au ma ka Hale Hookolokolo o Makawao, a i ole ma Haiku. 885 ly no16
HENRY N. KAHULU
Loio a he Kokua ma ke Kanawai.
UA makaukau no au e lawelawe i na hana a pau ma ka Oihana Loio imua o na Aha a pau o ka mokupuni o Oahu. E loaa no au ma ko makou Keena Oihana ma alanui Papu, Helu 31. E hookoia na kauoha mai na wahi a pau o ka mokupuni me ka eleu a me ka hakalia ole. 85 ly no16
ASA KAULIA
Loio a he Kokua ma ke Kanawai.
UA makaukau au e lawelawe i na hana a pau ma keia Oihana imua o na Aha a pau o ka mokupuni o Oahu. E loaa no au ma ke Keena Oihana ma alanui Papu, Helu 31 ; a e hooko ia na kauoha mai na wahi a pau o ka mokupuni me ka eleu a me ka hikiwawe. 885 ly no16
L.A. THURSTON.
LOIO!
WAILUKU, MAUI.
889 6m dec 14
TIMOTHY KALAEONE.
He Loio a he Pale ma ke Kanawai.
IMUA o ka Aha Hookolokolo Apana o Kawaihau. Mokupuni o Kauai. A he Agena hoi no ka hooiaio ana i na Palapala Kepa no ia Apana. E loaa no au ma Anahola, a i ole ma Waiakalua, Koolau, Kauai. E makaala no au i na kauoha me ka eleu loa. 895 ly Jan. 25
J.W.M. POOHEA
He Loio a he Kokua ma ke Kanawai.
No na kanaka a pau imua o ka Aha Apana a hiki imua o ka Aha Kaapuni ma ke keena no ka Mokupuni o Molokai; a he Agena Hooiaio Palapala Kepa no hoi no ia Apana. E hookoia na koi-i a ka makemake me ka eleu loa. E loaa no au ma ko'u home ponoi oia o " Kalauonaona," ma Wawaia, a i ole ia, ma ka Halehookolokolo ma Pukoo. 895 ly Jan 25
DR. F. LESLIE MINER.
HE Kauka Lapau a me ke kokua ana i na wahine hanau keiki. Aia kona keena hana ma ka Hale Kuai Laau Lapaau e E. Sereha, ma ke kihi o na alanui Papu me Hotele. 881 ly
ehaeha ia kona puuwai me ke kaumaha luuluu no ka poino i kau aku maluna o ka lahui. Mai hopohopo a pihoihoi ka lehulehu, e hiki mai ana na kokua; a haalele iho la oia ia wahi no Viena.
ENELANI.
Moku Paila ta Holoa ia O ka mokuihi Beritania Severn mai Ladana ae no huibeca, ua holo a ia maloko o ka hohonu ; he moku pailaka keia me na pailaka he 12 a me na luina ewalu, a i kona piholo ana,. he umi pailaka a me elima luina i make.
Telega rapa mai Aferika Hema i Maurintais. Ua hoolaha ae ke aupuni o Beritania i ka poe makemake hoomoe uwea telegarapa mai Aferika Hema aku a i ka Paemoku o Maurituis, ma ke ala ae o Adena a i ole o Inia.
Hailuku ia na Makai i ka Pohaku. Ma Belfast, ua hailuku ia na makai me ka pohaku oiai lakou e hooikaika ana e pale i ke komo ana aku o ka poe hoohaunaele ma kekahi mau okana aina, he lehulehu wale o na makai i maewaewa me na poino a ka pohaku, nolaila, ua ki aku la na makai i ka lakou mau pu i ka huakai o ua poe kolohe la.
AME RIKA.
Moiwahine Vitoria no Ame rika. E olelo ana kekahi nupepa Canada, ua hoike ia ma Ladana, ua makemake ka Moiwahine Vitoria e kipa aku ma ka panalaau o Canada i keia kau o hiki mai, me ke kipa pu ana ma kekahi mau wahi o Amerika Huipuia. Ua iini nui ka manao o ka Moiwahine e hooko i keia manao no ka holo, no kekahi mau kuhikuhi i lawe ia mai e Dean Staley, oiai ua kukai olelo pu ka Moiwahine me ia no keia kumuhana. Ua hoomaopopo ia ua hoakaka ikaika aku ke keiki alii o Wale i ka Moiwahine, e hele oia ma keia huakai ; a ke hooiaio ia ka manao, alaila, e hoouna ia ka lono ua hooholo ka Moiwahine e hoohala i eono hebedoma ma ka home o ke keiki alii o Wale, me kona manaolana pu e kipa aku ma ka ainapuniole o Amerika.
KAU KIU RE O KA APANA AKAHI.—Ma ka Poakahi iho nei i wehe ia'i ke Kau Kiure o ka Apana Akahi e ka Lunakanawai L. Makale ma Aliiolani Hale, Honolulu.
OLELO HOOLAHA.
AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o A. Kalama k o Manoa, Oahu, i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Hon. A. F. Judd. Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a David Malo ke keiki ponoi, no Manoa, Oahu, e hoike mai ana o A. Kalama k, no Manoa, Oahu, ua make kauoha ole ma Manoa, Oahu, ma ka la 12 o Feberuari 1879, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia David Malo. Ua kauoha ia o ka Poalua ka la 29 o Aperila, 1879, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai na noi la. A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ka Nupepa Kuokoa he nupepa ma Honolulu. Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Apr 8, 1879.
A. FRANCI S JUDD, Ikea : Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
A. Rosa, Hope Kakauolelo. 806 3t
Kakela a me Haki, no Davi d Malo.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o Pohakahi, k o Wahiawa, Kauai, i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke keena. Olelo kauoha e hoolana aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Nahalemahiki k, e hoike mai ana o Pohakahi no Wahiawa, Kauai, ua make kauoha ole ma Wahiawa, ma ka la 5 o Mar. 1856, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai i ka mea hoopii. Ua kauoha ia o ka Poaono, oia ka la 10 o Mei 1879, i ka hora 10 kakahiaka oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi ia, imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha, ma Koloa, Kauai, a ma ia manawa a ma ia waa no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la. A o ke a olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke Kuokoa he nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Koloa, Kauai, ko Hawaii Pae Aina, Ape rila 1, 1879.
JACOB HARDY,
906 3 t Lunakanawai Kaapuni Apana Eha H P A.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o Kiaaina k o Hanapepe, Kauai i make, ma ke keena imua o ka Lunakanawai Kaapuni. Kauoha e hoolaha i ke noi e apono i na papa hoike, hookuu ana a e mahele i ka waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike o Kapea w a me J. H. Kapuniai na lunahooponopono o ka waiwai o Kiaaina no Hanapepe i make e noi ana e apono ia na hoolilo he $42.02, a e hoike ana o na mea i loaa mai ia'a he $85.25, a e noi ana e nana a apono ia kela mau mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano. Ua kauoha ia o ka Poaono oia ka la 10 o Mei 1879, ma ka ho ra umi o kakahiaka imua o na Lunakanawai la, ma ke keena ma ka hale hookolokolo ma Koloa, Kauai, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na papa hoike i oleloia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu ina he kumu io ko lakou, e ae ole ia ai na noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i olelo ia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e paiia maloko o ke Kuokoa he nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe ana.
Kakauia ma Koloa, Kauai, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 1 o Aperila 1879.
JACOB HARDY,
906 3t Lunakanawai Kaapuni Apana Eha H P A.
AHA Kaapuni Apana Eha ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Kauai, Hawaii Pae Aina ss. Ma ka waiwai o Aloa Blake no Koloa i make. Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha a no ka hoolaha ana. No ka mea, ma ka la 1 o Aperila 1879, na waihoia mai imua o ka Aha kekahi palapala i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o Aloa Blake i make aku la, a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia keia palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko no Jared K. Smith, ua waiho la mai e ia. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poaono oia ka la 10 o Mei 1879, ma ka hora 10 kakahiaka ma ka rumi hookolokolo oia Aha ma Koloa, Kauai, oia ka la me ka hora e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko oka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa na nupepa i pai la a i hoolaha ia ma Honolulu. A ua kauoha hou ia, e hoopuka ia na paiapala kena no na hoike no ia palapala kauoha a me na hooilina o ka mea make ma keia aupuni, e hele mai a e kue i kela palapala kauoha i ka wa i olelo ia.
Kakauia ma Koloa, Kauai, ko Hawaii Pae Aina, Ape rila 1, 1879.
JACOB HARDY,
806 8t Lunakanawai Kaapuni Apana Eha H P A.
$5.00 MAKANA.
UA lilo a nalowale mai ka pa aku ma Lepekaholo, alanui Maunakea, ma ka Poalima oia ka la 4 o Ape rila, kuu lio keokeo i kuni ia me ka hao kuni KC ma kekahi wahi o kena kino. E haawiia no ka makana i hoikeia maluna, i ka mea a mau mea paha nana e hoihoi ae ma ka halekuai o T. Asee ma ka huina o na alanui Moi me Nuuanu ma Polelewa, Honolulu.
AKAI Pake. Ewa, Oahu, Ape. 9, 1879. 905 4t*
OWAU o Kamaka w ka wahine mare a Ioane Kaumiumi, ke kahea aku nei au iaia e hoi mai e launa pu, no ka mea, ua makemake au e hookaawale i ko kana berita mare, a ina aole oe e hoi mai, he mana hiki ia'u e hele imua o ka aha oki mare, no ka mea, eiwa makahiki ko kaua kaawale ana; aloha no. MRS. KAMAKA. Waialua, Oahu, Apr. 8, 1879. 906 2t*
KE papa ia akunei kanaka a pau o keia me keia ano, aole e hele a komohewa ma kuu aina i kapaia o Kalaheo e waiho ia ma Kapaa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, ua kapa pu hoi me ka hele ana o na holoholona maluna o na aina ia. A ke hai pu ia aku nei no hoi ka lohe i na mea a pau, o na mea nana i hoolimalima mea i ua aina la, ua pau ka laua kuleana, a na hoihoi mai ia'u. O Hoopii w oia ko'u hope ma keia mea. E hoolohe na mea a pau i pilikia ole. KELEAU. Kapaa, Kailua, Koolaupoko, Ape. 10, 1879. 906 4t*
KALE KULIKA,
LUNA HOOIAIO PALAPALA KUAI, Molaki, a me na palapala oia ano. LUNA HOOIAIO PALAPALA Aelike mawaena o na Haku me na Kauwa. Luna Haawi Palapala Ae Mare Ma ke kihi o ke alanui Moiwahine ma Kaahumanu, kulanakauhale o Honolulu, ko Hawaii Pae Aina. 906 tf
Nuhou o ko na Aina e
ke Kaua ma Aferika Hema.
Ma ke ku ana mai o ka moku Ame rican Girl, ua loaa mai ia makou na mea hou o ke kaua, a oia ka makou e pahola aka nei.
He lono kai hiki ae i Ladana mai Lae Kauhale ae, e hoike ana, ua ake nui ia ona mau puali koa no keia wahi. He mau ao omamalu kaua ke ikea aku nei mawaena a o na kamaaina a puni keia wahi; ke ala mai nei ke kipikipi ma ka okana aina o ka poe Basuto, oia kekahi o ka poe lahui ikaika o Aferika Hema; a ua hoouna koke ia aku na puali koa ikaika e hoomalu koke ia lakou. A ke manao wale nei o Ledenabuga, kekahi o na alakai o na puali koa Beritania, he wa wale no nona e lele kaua ia mai ai e ka poe Sekokoeni; o keia kekahi mahele kanaka o Aferika e komo nei i ke kaua.
E hoike ana hoi he lono mai Lae Kauhale ae a i Madeira, ke noho nei no ka poe Zulu me ka hoomakaukau kaua ole ; a he kaua kai hoouka ia a lilo pio mai la he mau pipi he lehulehu wale.
Ua hiki mai na puali koa Beritania ma keia wahi, na ka mokukaua Shah i lawe mai mai Helene mai, a ua manao ia, o keia mau kokua i hiki mai, e hoouna ia aku ana e kokua aku ia Konela Piasona ma kona mau kulana like ole ana e paa la ma Ekowe.
E hoike ana no hoi he lono no ka poino i kau aku maluna o na puali koa Beritania mai ka poe Zulu, aku malalo o ke alakai ana a Haku Kelemefoda, a ua lilo pio holookoa aku iloko o ka lima o ka enemi ko lakou kahua hoomoana a me na lako kaua o kela a me keia ano; oia hoi: 102 kaa lawe ukana, 1,400 pipi, e 2 pu kuniahi, 400 poka pahu, 1,200 pu kaupoohiwi, 250,000 kukaa lako kaua mea hoopahu, L 60,000 ke kumukuai o na waiwai a me kekahi mau hae o ka regimana, he 24, o ka heluna nui o ka poe i make, aole i hoike ia mai, aka, ma ka ike ana i keia hoike, me he mea la ua hahana ke kaua ma na aoao a elua, no ka mea, ua lawelawe lima na aoao a elua no kekahi mau hora loihi.
ITALIA.
Ua make mai nei kekahi Cadinela a he Bihopa no Ala bani, o Carlo Marichini kona inoa, no ke kulanakauhale o Roma keia Bihopa.
He ekolu tausani halia e haalele ana ia Taranats i keia kau ae no ka aoao hema o Guinea Hou, no ka hoomahuahua ana aku i kekahi kauhale hou i kapa ia o "I talia." O ka poe alakai o keia hana, o Menoti Garibaladi. Ua makaukau he eono miliona dala no keia hana ; a o na mea hana i manaoia, oia, ka hoomoe ana i uwea olelo a hui me Auseteralia akau.
Lua Aila Hou.
Ua loaa mai nei kekahi lua aila waiwai nui ma Poha i I talia.
TUREKE.
Mai na lono mai Sofia mai, ke hoomakaukau ia nei kekahi kaua nui ma Makedonia; o na alakai o keia hana, o ka Bihopa o Sofia a me O rida, ka luna makai nui o Widina, he mau koa Bulegaria, o Storke laua me Petko, elua mau Auseturia, elua mau luna aupuni Bulegaria, a me hookahi haole Enelani, i noho malalo o kekahi Keneta Tureke ma Serevia. Ke makaala nei ke aupuni o Tureke no keia hoala kaua, me ka hoouna ana i kona mau koa ma kona mau palena.
INIA.
Ka Pioloke ma Burema.
O ke kumu o ka pioloke ma Burema, mawaena o na kamaaina a me ka poe Be ritania e noho ana ma ke kulanakauhale o Manadele, no ka hoopakele a me ka hoole ana o lakou, aole e ae e kumakaia ia kekahi mau keiki alii elua a me ko laua ohana, oiai ua imi mai laua i puuhonua me ka poe Beritania. Ua hoopiha ia ka Moi o Burema, me ka inaina wela o ka wai ikaika, mamuli o ka paipai a me ka hookokono ana a ka lehulehu, e haawi aku i ka hoopai ma ka hopu ana i na Beritania e noho ana ma ia wahi. O keia hoeueu ana ma ka aoao o ke aupuni, ua manao wale ia, he hoailona keia o ka luku wale ana i na kamaaina.
E olelo ana kekahi poe luna aupuni o Lahore, aole e paulele ana na kamaaina o Inia maluna o na Beritania, aia wale no a nee aku na puali koa imua o Ka bula. O ko Kenela Baraunu mahele koa ma Jelalabada, ua makaukau no ka nee ana aku imua o Kabula, ke hiki mai ke kauoha. Ua olelo ia, o ka hana o ka elele a Iakuba Kana i hoouna aku ai io Mekia Kavanari, ua ane hooko ia, a ua hoouna hou ia mai he mau kumuhana hou iaia, aka aohe oia i pane aku no ka loaa ole he manawa kaawale iaia.
HUNE GARI.
Ka Poino a ka Waikahe.
O ka poino o ke kulanakauhale o Zegedina, ua koho ia he hookahi miliona a me ka hapa paona,dala Beritania.
He elua tausani hale hana i hoopino ia e ka waikahe, a ua manao ia, aole e emi koke ana ka wai a komo iloko o ka malama o Iulai ae nei.
He hookahi haneri me ka iwakalua tausani poe i hoonele ia me na home ole, a maiwaena ae o umi tausani mau hale, he 8,200 hale i hiolo a me 1900 poe i poino i ka wai.
Ua hiki ae ka Emepe ra Francis Joseph o Hunegaria ma keia wahi i poino i ka waikahe, a ua aolo ia aku oia maluna o ka waapa mawaena aku o ke kulanakauhale i poino. He 23,000 kanaka i hookaawale ia aku ma kahi e, a o ka poe i koe iho, ua kokua ia aku lakou me na lako ai. Ma ka ka Emepera haiolelo, e olelo ana oia, ua ho
NU HOU KULOKO.
UA HULI HOI MAI.—Ma ka Poakolu iho nei o keia pule i huli hoi mai ai o Kauka N. B. Emekona mai kana huakai kaapuni lapaau i na mai lepera o ka mokupuni o Oahu nei.
LULU DALA MA WAIKIKI.—Ma ka auina la o ka la apopo e hele ae ana ke komite no ka lulu dala no Kawiahao ma ka apana o Waikiki kai. Ua makemake ia na hoa a pau e akoakoa ae ma ko laila hale pule me ka eleu a me ka makaukau kupono.
KA MAKANI ME KA LA.—Mai a J. Kawaiaea o Kaupo, Maui, i ike ai makou, he ikaika loa ka pa ana a ka makani ,malaila, he hina ka ke kanaka ilalo, aole io akula no o kana mai o ka ikaika. A he ikaika loa hoi ka hookahua ana a na kukuna wela o ka la malaila.
HOOPOLOLEI.—Ma ka pule i hala, ua hoolaha hewa aku makou no ka la Poalima Maikai ; o ka pololei, o ka Poalima o keia pule. Ape rila 11 ; e hoomanao ia ana e kekahi mau hoomana o kakou e noho nei, oia ka la i make ai ko kakou Haku ma ke kea. E pani ia ana na puka ona hale oihana aupuni.
MAU HAINA O KA NANE A D. KAUA.—Eia ke waiho nei ma ko makou pakaukau he mau haina no ka nane eehia a D. Kaua o Maemae, aka, aole nae i kulike me ka haina a ka mea nana ka nane i waiho mai ia makou, nolaila, huli hou ia iho no a hoouna mai.
KE ALANUI NUUANU.—Ke hana hou ia nei ke alanui Nuuanu e na paahao mai kai aku nei o ke kaona, a ua hiki aku kahi i pau i ka hana ia i Luakaha, a i na pela he manawa pokole koe a hiki aku i ka nuku o Nuuanu kahi nona mai ka inoa oia alanui.
HUAKAI KAAPUNI.—Ma ka Poakahi iho nei o keia pule i huli hoi mai ai o Kapena 1. Baray o ka moku " Hokuao " a me kona mau hoahele mai kana huakai kaapuni aku nei i ka mokupuni i kapaia e ka haku mele kaulana " Ka onohi o na kai, " oia hoi o Oahu o Kakuhihewa.
KA LIO KEOKEO.—O keia pule ae e hiki mai ana, oia ko kakou hiki ana aku i ka pahu hopu o ka moolelo e puka nei, a o ka hopena ia o ka ike hou ana o na makamaka i ka Lio Keokeo o ka Waoakua ; e hoomaha ana oia i kona holo ana, oiai, ua eo iaia ka makana o ka mahalo ia mai ko makou mau tausani poe heluhelu aku.
BE RIANA KA WIWOOLE.—O keia ka moolelo hou e puka aku ana ma keia mau pule aku, ma kahi o ka Lio Keokeo e pau ana ; o keia nanea hou, he nanea ia e hoeueu ana i ka manao o ka mea heluhelu, a e aloha ana ma kau wahi; nolaila, e na makamaka, puunaue ia mai ka hialaai a ko oukou mau puuwai.
LAUKANAKA.—Mamuli o ke kipa ana mai o ka mokukaua Beri tania ma ko kakou awa nei, ua hoolaukana ka ia mai ko kakou mau alanui ma ka lele ana mai o kona mau kanaka ma ka aina nei, a ua hoopomaikai pu mai no hoi i ko kakou poe kalepa o na ano like ole.
KA MOKU KAUA BERITANIA " T RIUMPH. " — E Iike me ka makou i hoolaha aku ai mamua no ke ku mai o ka moku kaua Beritania " Triumph " io kakou nei, he oiaio, ma ka Poaono i hala Aper. 5 ua hekau ae ma ka nuku o Mamala ka moku nona ka inoa i hoike ia maluna. A ma na lono hoi, e haalele ona oia a me ka " Opal " i keia awa no Ekuimo.
HUAKAI MAKAIKAI.— Ma ka Poakolu iho nei o keia pule, ua pii aku ke Alii Pauahi a me kona mau hoahele i ka makaikai iuka o Nuuanu, a pau ka makaikai ana, ua huli hoi mai la a hoomaha ma Luakaha. A i ka auina la mahope iho o ko lakou paina ana a me ka hoonanea ana e honi ana hoi i na ea moani ala o ka uka, ua huli hoi mai la lakou no ke kaona nei.
HAIOLELO MA PELEULA.—Ma ka po Poaha iho nei ma ka halepule o Walakahauki ma Peleula, ua haawi a'e o W. D. Alekanedero he haiolelo e pili ana i na oihana mahiai ma Palese tina, Kanaaana imua o kekahi anaina i akoakoa ae malaila. A ke hoike aku nei makou imua o ko makou poe heluhelu, i na e loaa mai ia makou na palapala e pili ana no ia mea, a no kekahi mau mea hou e ae paha, alaila, e hoolaha aku no makou no ko oukou pono heluhelu.
NA KANAWAI O KE OLA KINO.—E haohao ana paha ko makou poe heluhelu a me ka poe e ake ana e loaa ia lakou he mau alakai maikai ana ma na mea e pili ana i ke ola kino, no ka puka ole aku ma ka pepa o keia pule. E na makamaka e hoomanawanui oukou a loaa hou mai ia makou ke kope oia manao, alaila, e hoolaha aku no makou me ka hookaulua ole iho.
MAI KAUAHAAO MAI.—He le ta ka i loaa mai ia makou mai a K. H. Kikaua mai o Waiohinu, Kau, Hawaii, i kakau ia malalo o ke poo, Na Mea Hou Nui o Kau Hawaii, e pili ana i kekahi mea i hana ia ma Naalehu, Kau, Hawaii. Aka, no ka loaa ole ia makou kekahi mea e kokua ana i ka oiaio o keia leta, nolaila, ua hookaulua makou i ka hoolaha aku.
ALE IA E KA HOHONU,—He le ta ka i loaa mai ia mokou, mai a J. Jimo mai o Kaunakaikai, Molokai, e hai mai ana, ma ka la 27 a Maraki i hala, ua holo kekahi elemakule i ka lawaia o Kaipolaimanu ka inoa, a me kekahi keiki opiopio o Kekahili Jos. Koa ka moa, nona ka huina o na makahiki i hiki aku i ka ewalu, aka, ia laua e manao ana e hoopuka aku iwaho o ke awa, ua poi ia ka waa e ka nalu no na manawa elua, a haule aku la laua nei iloko o ke kai, o ke keiki nae kai nalowale loa aohe i loaa, a o ka elemakule kai pae ola mai. Aloha wale ia pulapula o ka lahui, kupono ole no hoi ka hana ia ana pela.