Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 11, 15 Malaki 1879 — Page 2
Ma ke Kauoha.
UA hookohu ia aku o Mr. Henry Marden i keia la i Komisina no na Pa Aina ma ka Apana o Waialua, mokupuni o Oahu ma kahi o C. W. Collins i waiho mai.
SAM'L G. WILDER, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Mar. 11, 1879. 902 tf
UA hookohu ia aku o Thomas Mills i keia la i luna I'a Aupuni no ka Apana o Kaupo, ma ka mokupuni o Maui.
JNO. O. DOMINIS, Kiaaina o Maui.
Lahaina, Jan. 30, 1879. 901 tf
I NA MAKUA A KAHU MEA KEIKI
o ka Apana o Kona, Honolulu, Mokupuni o Oahu.
I KULIKE ai me ke Kanawai, e malama ia ana ke Koho Balota no ke koho ana i ka HOA EKOLU o ka Papa Kula Apana o Honolulu, ma ke Keena o ka Papa Hoonaauao ma Aliiolani Hale, i ka Poakahi la 31 o keia malama o Maraki e hele nei, iwaena o ka hora 10 o kakahiaka, me ka hora 2 o ka auina la. O ka poe makua a kahu paha, i paa ko lakou inoa ma na papa helu inoa i waiho ia mai i ka Luna Kula e na Kumu Kula Aupuni o na kula ma ka olelo Hawaii, ka poe e ae ia e koho. O na poe i paa ole ka inoa i na Kumu Kula, e hoole ia ana lakou e like me ke Kanawai.
W. JAS. KAMIKA.
Luna Kula o Honolulu.
Keena o ka Papa Hoonaauao, Mar. 12, 1879. 902 3t
I NA MAKUA A KAHU MEA KEIKI
o ka Apana o Ewa a me Waianae, Mokupuni o Oahu.
E MALAMA ia ana ke Koho Balota no ka HOA EKOLU o ka Papa Kula Apana o Ewa a me Waianae, i ka la a me ka hora i hoolaha ia no Honolulu; ma Ewa, iloko o ka luakini ma Waiawa a ma Waianae, iloko o ka Hale Kula Aupuni ma Poka-i.
W. JAS. KAMIKA.
Luna Kula o Ewa a me Waianae no ka manawa.
Keena o ka Papa Hoonaauao, Mar. 12, 1879. 902 3t
Ua hookohu ia na keonimana malalo iho i mau agena no ka haawi ana i na palapala ae mare. Ianuari, 17, 1879, H. W. Pukalo Kawaihau, Kauai. Feb. 21, 1879, Robert W. Wilcox, Honuaula, Maui. Feb. 21, 1879, J. Kaaukai, Hilo, Akau, Hawaii.
SAM'L. G. WILDER, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Feb. 24, 1879. 900 4t
Ma keia ke hoolaha ia aku nei i na mea a pau no lakou na palapala hoolimalima Aina Aupuni ; e hookaa ia mai na uku hoolimalima ma ke Keena Kalaiaina ma Honolulu. A ma keia ke hoolaha ia'ku nei. O ka pauku iloko o na palapala hoo limalima Aina Aupuni e pili ana no ke oki ana o na laau, e hooko pololei ia'na mahope aku o ka la 22 o Feb. 1879.
SAM'L. G. WILDER, Kuhina Kalaiaina. 900 4t
Ma keia ke hoolaha ia'ku nei. O na Komisina a pau i paa ia i kela a me keia maloko o keia mau mokupuni ; ma ke ano he poe agena no na Aina Aupuni ua hoopau ia i keia la 22 o Feberuri 1879. A ke kauoha ia'ku nei ua poe agena la a pau, e hoihoi mai i ko lakou mau hoike helu, a me na palapala a pau e pili ana i na Aina Aupuni i ke Keena Kalaiaina.
SAM'L G. WILDER, Kuhina Kalaina. 900 4t
E kuai ia'ku ana ma ke ku dala akea ka hoolimalima o ka aina o Kamalumalu, Kauai, no na makahiki he iwakalua ke hiki aku i ka la 29 o Maraki 1879, i ka hora 12 o ke awakea ma ke alo o Aliiolani Hale, maluna aku o ka $300 no ka makahiki ke kumukuai, e hookaa mua ia i kela a me keia eono mahina. SAM'L G. WILDER, Kuhina Kalaiaina.
900 4t
Ua hookohu ia aku i keia la o John A. Hassinger, Esq., Kakauolelo no ka Papa Ola, ma kahi o Chas. T. Gulick i waiho mai.
SAM'L G. WILDER, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Feb. 17, 1879. 899 4t
Ua hookohu ia aku i keia la o John S. Smithies, Esq , i Kakauolelo no ka Papa Hoopae Lima Hana, ma kahi o Chas. T. Gulick i waiho mai.
SAM'L G. WILDER, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Feb. 17, 1879. 899 4t
Ua hookohu ia aku i keia la o Charles Anney, Esq., i Luna Alanui no ka apana o Wailuku, mokupuni o Maui, ma kahi o R. W. Kapohaku i waiho mai.
SAM'L G. WILDER, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Fe b. 17, 1879. 899 4t
Ma keia ke hoolaha ia aku nei, o ka pa Aupuni, ma Nuu, ua hoonee ia aku a i kona wahi mua i ku ai ma Mokulau, Kaupo, Hana, Maui.
SAM'L G. WILDER, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Feb. 11, 1879. 899 4t
Ua hookohu ia aku i keia la o Mr. C. Minecke, i Luna Hooiaio Palapala no ka apana o Kau, mokupuni o Hawaii.
THOMAS BROWN, Luna Hooiaio Kope.
Hooiaioia: SAM'L G. WILDER,
Kuhina Kalaiaina. Keena Hooiaio Kope, Feb. 10, 1879. 899 4t
Ua hookohuia aku o Mr. Godfrey Brown i keia la, i Hope Luna Kakau Kope no ke Aupuni Hawaii, a he Luna Hooiaio no hoi ma kahi o Chas T. Gulick i waiho mai.
THOMAS BROWN. Luna Hooiaio Palapala.
Keena Hooiaio, Honolulu, Feb. 1, 1879.
Aponoia : SAM'L G. WILDER,
898 tf Kuhina Kalaiaina.
KEENA AINA.
Oihana Kalaiaina.
NA KOINA.
PALAPALA Sila Nui...............................$5.00
Kope Palapala Sila Nui.............................$2.50
Kope Palapala a na Hoona Kuleana, ina aole e oi aku mamua o Eha Apana....................................1.50
Kope Palapala o na Hoona Kuleana, ina e oi aku mamua o Eha Apana, e hoohalike ia.
Kii Aina e like me ka mea mau...................... 1.00
Kii Aina. ina he nui loa ae, e like me ka manao o ke Kakauolelo.
Na Kope o na Palapala Hooko...................... 1.50
Palapala Hooiaio a ke Kuhina......................1.00
Na Palapala Hooiaio, Kanalima Kene ta no 100 huaolelo, i kulike ai me ka Pauku 44 o ke Kanawai Kivila.
SAM'L G. WILDER,
Kuhina Kalaiaina. Honolulu, Iulai 10, 1878. 897 2m 904.
OIHANA HOONAAUAO.
Iloko o ka hoolaha i na Luna Kula, a me na Kumu Kula Aupuni, no ka manawa kula, a me ka manawa hoomaha o na kula Aupuni ; ma kahi o ka mahele elua o ka makahiki, e olelo ana--" E hoomaka ke kula ana i ka Poakahi eha o ka malama o Aperila," malaila e hookomo ai—Poakahi ekolu o ka malama o Aperila.
D. D. BALAWIN.
Kahu Kula Nui. 900 4t
HU HOI KA AKA.—Ua loaa mai ia makou he wahi moolelo, ala powa; he mea e hoike ana i ke ano ole o na wawa ana no na powa, i laha iho nei iwaena o kakou. Ma ka hale o kekahi o ko makou poe makamaka ua noho iho ka mea hale me kona ohana e paina iho i ka aina ahiahi. Iwaena o lakou kekahi kanaka ui helehelena maikai e ai pu ana me ka poe nona ka hale. Aole liuliu mahope iho o ko lakou hoomaka ana e ai, auwe mai ana keia kanaka ui, auwe ! auwe! auwe kuu moku i ke kanapi!" " Heaha keia? " He kanapi, eia iloko o kuu lole wawae; makena kanapi.! Auwe ! auwe ! E hopu mai hoi oe, e Kalalele, o ka puliki ae la no ia o ua kanaka ui nei i kona uha, a hopu pu aku la no hoi o Kalalele me ka manao e opa i ke kanapi a make. Aohe nae make iki o ua kanapi nei, iluna o ka ili o kona uha kahi i pili ai. Alaila, pane aku la kekahi kanaka e ku ana, " ua kuhihewa paha oe i ke kaula li o ko palemai wawae he kanapi. '' Owaka ae la na maka o ua kanaka ui nei me he mau bola ki la ka nui, a hu ae la ka aka o na mea a pau; pane mai la ua kanaka nei, "ahe, pela io no, o ke kaula o kuu palemai, eia ke moe nei. " Hu no hoi ka aka, a o ka puehu no ia o ia kanapi. Pela makou i hoohalike ai i ka hooweliweli ana a Ko Hawaii Pae Aina i ka lehulehu no na powa, aole nae oiaio. He mea i koho kuhihewa ia he powa, aole nae he kino i ka hoao ana e nana pono, ua neo me he lapu la. Nolaila, e akaaka ae kakou a hoopau i keia kuhihewa.
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.
No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1. Dala Kuike ka Rula.
MA RAKI 15, 1879.
ILOKO o ka makahiki 1847 ka pae mua ana o ka Pake ma na aekai o Ame rika. He hookahi ia Pake a he kalepa kana hana, ua olelo ia he naauao a he ikaika i ka hana. Aole liuliu mahope iho o kona hiki ana i Kaleponi a komo aku la ia iuka, a ike ia e ia ke gula. Ia wa ua palapala aku ia i kekahi hoa'loha ona ma Kina me ka hai pu ana aku i ke ano o ka aina. O ka holo koke mai no ia o ua hoa'loha nei i Kaleponi, me kona hai mua aku no nae i kekahi poe o kona lahui i ka nuhou i loaa iaia ma ka leta o kona makamaka, oia ka ike ia ana o ke gula ma na aina o Kaleponi. Ma ia hope koke no ua hoomaka na Pake e hele nui i Kaleponi. Aole nae lakou i holo nui ae e like me keia mau makahiki mai nei ; no ka mea, akahi no lakou a hoomaopopo ia aina, a aole no hoi i hoomakaukau ia na mokuahi nui no ka holo ana mawaena o Kina a me Kapalakiko e like me keia wa e holo nei. Iloko o ka makahiki 1852, ua loaa paha 4000 Pake ma Kaleponi. Mahope mai o ia wa, a hiki i ka wa i hooholo ia ai ke Kuikahi mawaena o Amerika a me Kina e pili ana no ka hele aku a hele mai o na kanaka o ia mau aina elua, ua hikiwawe ka pii ana ae o ka heluna o na Pake ma Amerika, a ua oi loa aku paha ka hikiwawe mahope mai o ka hana ia ana o ke Kuikahi. Ua kapa ia kela kuikahi ke kuikahi a Burlingame ; no ka mea na Mr. Burlingame i hana ia kuikahi; he haole kaulana ia no loko o ka Senate o Amerika Hui, a ua koho ia i Komisina no Kina. Ua kipa mai oia i Honolulu nei ma kona alahele i Kina iloko paha o ka makahiki 1862 a i ole 1863 paha ke ole makou e kuhihewa. Mahope o ka hooholo ia ana oia kuikahi ua holo nui na Pake i Kaleponi, a i keia wa ua hiki aku paha ka huina o na Pake iloko o ke kulanakauhale o Kapalakiko i ka 100000 a oi ae.
Mamuli o keia komo nui ana o na Pake iloko oia aina, ua inoino ka manao o kekahi poe, no ka lilo nui o na hana ia lakou ; no ka mea, he poe mikiala lakou ma na hana imi loaa a pau. Ua lilo ka Pake i kumu hoopaapaa nui iloko o keia mau la i aui ae nei, a ua hooholo ia iho nei ma Wasinetona he kanawai me ka manao e pale aku i ke komo nui ana mai o na Pake iloko o Amerika Hui. O ke ano oia kanawai, e kau palena ana i ka heluna o na Pake i ae ia e komo iloko o na awa oia aupuni mai na aina e mai, aole e oi aku i ka 15 maluna o ka moku hookahi. Ua manao ia oia paha ka mea e emi iho ai ka hele nui ana o ia lahui i Amerika e imi ai i ko lakou pomaikai.
Iloko iho nei o keia mau makahiki pokole i hala ae nei he nui ka poe Pake i komo mai iloko o na kaiaulu o Hawaii nei e imi i pomaikai no lakou. Ma ke ano he poe paahana ko lakou lawe mua ia ana mai no ka poe mahi i ka aina. Aka, mahope iho o ka pau ana o ko lakou manawa hana i olelo ia ma na palapala ae like, ua noho iho lakou e hooikaika ma ka imi loaa no lakou iho. A i keia wa a kakou e noho nei ua hiki aku ka heluna o na Pake ma keia pae moku i ka aneane eono tausani. Ua ike ia lakou he poe mikiala ma na hana lima, a he poe malama i ka loaa. O ko lakou hoopaakiki ma kekahi mau ano kahiko o ko lakou lahui i kohu ole i na lahui malamalama, aia malaila ko lakou hemahema. Aka, o ka manao e pale wale aku i kekahi lahui mai loko aku o ka aina, me ka ae ole ia lakou e noho like me na lahui e ae o ka honua nei, oiai aole i ike ia ka lakou mau hana ino e hoopoino ana i ka aina i oi ae i ko na lahui e ae, aole ia he manao pono. Me he mea la he manao hoomaau lahui ia, a he mea kohu ole i keia kau i kapa ia he kau o ke aloha a me ka maluhia no na lahui kanaka a pau o keia honua.
Na Hiona o Hana me Koolau
Ua moe aku o Hana ma ka aoao Hikina Akau o Maui a oia ka mea i kapa ia ai o Maui Hikina.
He aina wai ole o Hana, aia ko Hana wai i ka wa e hoi mai ai ka ua kea, a me ka makani lauawa, a ina hoi e hoi mai ke kohola pehu, alaila inu wai ko laila mau kini.
O Hana oia ka aina i makemake nui ia e na alii. He nani na hiona o Hana ke nana aku, ina e noho oe a pii iluna o ka piko o Kauwiki, alaila, aohe nalo o na aoao a pau, a ua kaha ia kona kii ma ke keena o ka Papa Hoonaauao mai Puaaluu a Honomanu ma Koolau, a o ko laila mahiko oia ka helu ekahi malaila he ulu maikai ke ko a he luhi ole, aole dala ana ka wai hookahekahe, a he puka nui oe ina e ae ia oe e kanu pu o Una ko laila agena, a he keiki laki ko Denemaka ma keia apana, ma ke kanu ko.
Ma na la hope o Feb. iho nei o keia makahiki ua loohia oia i ka pilikia nui ma kona wili ana i kekahi wili e pili ana i kahi e holo ai ka mahu, a ua hemo kela mahu a ua pilikia na lima elua, a mai pau kona ola malaila.
Na pono kino o ko Hana poe kanaka, o ka awa, a me ka paka, oia na laau waiwai nui a o ka uala no hoi kekahi.
O na hale o ko Hana poe ua loaa mai no loko o ka awa, a me ka paka ka hapa nui, a he maikai, me ka maemae na kane, a me na wahine.
Ko Hana ai, o ke kalo maloo a me ka uala ko laila ai he 20 paona ke kaumaha ke hui pu ia me ke ope lai me kahi kalo, alaila he hapalua 4 no uala hapaha. He mau hale kuai laki no hoi ko Hana nei no Ahuna pake a me Keoni haole (Grunwaid.)
No Koolau oia ka apana Komohana ma ka apana ma Hana, o Koolau he aina pali nui a oia ka oi o ko Maui aina pali, a he inoino ke alanui, no ka hapa kahi o na kanaka, a ewalu ona mau pali oia he 16 aoao ma na kahawai. He mau kanaka hapa ko keia aina, o ko laila wahi dala e loaa ai ka pono no ke pai kalo lawe i Hana, a he nui ka pilikia o ka lawe ana ma ka waapa, lawe mua ka waapa a hiki i waho, alaila, hoau ke pai iloko o ka pilikia, a po ka la, mai ka po a ao hiki i Hana he kanaka lokomaikai ko keia aina. He mau aina lei ali keia no ka Moi, ua hele kahi o keia poe i kumakahiki ma Haiku a lele i ka pali o Kaliae me na lio elua, a mai lele no hoi i ka pali o W. P. Haia a me kana wahine (Fanny Wilimington). Owau no R. K. PUOWAINA.
Honolulu Mar. 1879.
He La Pomaikai ka Poalima.
[KAKAU IA NO KE KUOKOA.]
He nui na mea i kamailio ia no keia la o ka Poalima, a ua olelo ia he la pakalaki a pomaikai ole, aka, he mau pomaikai no kai loaa mai i ka lahui Ame rika i keia la. A eia malalo iho ka hoike a ka nupepa Manawa o Kikako no keia la ; a i manao ia ua kupono ke malama a hoomanao ia ia la.
Ma ka la 3 o Augate, 1492, he Poalima ia, ma ia la i holo aku ai o Columbus ma kona moku no ke awa o Palo s no ka huli aina ana.
He Poalima ka la i ike mua ai o Columbus i ka aina, mahope iho o ka huli ana no na la he 65 ; oia ka la 12 o Okatoba o ka makahiki 1492.
He Poalima ka la ona i huli hoi mai ai no Sepania, e hoike i na Moi no na mea nani o kana huakai imi aina, oia ka la 4 o Januari, 1493.
He Poalima ka la ana i lele ai i Adalusia, oia ka la 15 o Ma raki, 1493.
He Poalima ka la i ike mua ai oia ia Amerika, oia ka la 13 o June, 1494.
He Poalima ka la i haawi aku ai o Henere VII. o Enelani ia Ioane Cabot no ka imi pono ana i ka oiaio ua loaa ka ainapuniole o Amerika Akau, oia ka la 5 o Maraki, 1497.
He Poalima ka la i loaa ai ia Mendez o St. Augusetine, ke kulanakauhale kahiko o Amerika Hui, oia ka la 6 o Sept. 1565.
He Poalima ka la i hoolele mua ia ai na lima hana kakaikahi ma ka lepo o Ame rika, ma Provincetown, oia ka la 10 o Nov. 1620.
He Poalima ka la i hanau ai o Keoki Wasinetona, oia ka la 22 o Feb. 1732.
He Poalima ka la i hoouka ia ai ke kaua ma Bunker Hill, oia ka la 16 o June, 1775.
He Poalima ka la i lilo pio ai o Saratoga oia ka la 7 o Oct. 1777.
He Poalima ka la i loaa ai ko Anola manao e kipi i ke aupuni. He Poalima ka la i lilo pio ai o Yorktown.
He Poalima ka la i heluhelu ia ai ke Kuokoa o Ame rika imua o na Poo Aupuni e Likeke Henere Lee, oia ka la 7 o June 1776.
He Poalima ka la i koho ia ai o Hayes i Persidena.
Ka Poi Palaoa.
E KA NUPEPA KUOKOA ; Aloha oe:—
Eia ma ka panalaau o na mai lepera ma Kalawao me Kalaupapa, ua hana ia ka palaoa i poi, ua like me ka poi ulu ke ano, ka lelo, a o ka ai ana he ono maoli no, ua ano like loa no me ka poi kalo, aole hokuku o ka opu, a he maona maoli no, no ka nele i ka poi ole, aole e hiki mai ka ai o na pali Koolau nei no ka ino loa o keia mau mahina.
Ua hoomaka ia keia poi nuhou ma Iliopii, e kekahi kanaka Hawaii i noho ma Kaleponi i maa i ka hana poi palaoa malaila, a pela oia i hoolaha ai i keia poi nuhou maanei, a ua ike ia ka pono oia ai i keia manawa, nolaila, ua pau ko makou pilikia poi no keia wa ino, a i na e hiki mai ka wa malie, alaila e loaa no i na mai na pai kalo.
He ai maikai loa ka poi palaoa no ka wa hana he ano mau ka maona, a he hoihoi ma ka hana ana ke maa iho i keia ai, a pela no ka raiki i huipuia me ka barena, a kawili pu iloko o ka ipuhao, i ka wa e paila ai a moa, he manawa paa ka houpo a he mau no hoi ka maona.
KA LUNA NUI O NA MAI LEPE RA.
Ma ko'u makaikai ana, ua eleu no ko makou Luna Nui o Mr. N. B. Emekona M. D. i kona hoolako ana mai a piha ka hale papaa me ka palaoa, raiki, barena, eke kopaa, a me ke kamano, aole wahi hoohalahala iki a ka puukolu.
Na hoomana. Ke ku mau nei no na hoomana i keia wa, o ka Hoomana Hoole Pope, Moremona, a me ke Katolika, ke piha mau nei no ko lakou mau halawai anaina ma na Sabati, ua maluhia ka noho ana o na mai i keia manawa, aole like me mamua i ka wa e noho Luna Nui ana o Damiano a me W. K. Sumner ke ano haunaele, i ka inu okolehao, Ti, uala a pela aku.
Bele o ka Luakini o Kalaupapa. Ma ka la 5 iho nei o Feb. hiki mai ka Bele maluna mai o Warwick, he bele maikai loa, a he makana nui na ke Kula Sabati o Kaukeano a me na hoahanau oia ekalesia, a ke kau haaheo nei oia ma kona puo-a hanohano me kona leo kani oeoe ma ke alo pali o Kalaupapa, a ke kuhikuhi nei ka lima o ka wati i ka manawa, a ke mahalo piha aku nei ke Kula Sabati o Kalaupapa i ka makana a ke Kula Sabati o Kaukeano.
S. K. K. KANOHOKULA.
Kalaupapa, Feb. 18 1879.
UA HALA O M RS E. KAUWA HOA.—Ma ka hora 3 o ka auina la Poaha iho nei, ma Apua, Honolulu, ua haalele mai la i na luhi o keia noho ana o Mrs. Elizabeth Kauwa Hoa mahope iho o kona kaa mai ana iloko o kekahi manawa loihi i hala. Ua haalele iho oia he kane mare, he mau kaikunane, a me ka lehulehu o kona mau pilikana e u aku nona ma keia aoao o ka lua. Ma ke ahiahi o nehinei i manele ia aku ai kona kino lepo ma ka ilina kupapau o ka pa palani.
UA HALA.—Ma ka la Sabati i hala Mar. 9 ua make a ua hala o Ira Richardson (Rikikini) kekahi o na haole kalepa o Honolulu nei iloko o ke 62 o kona mau makahiki. A ma ka la 10 mai no hoi ma keia Kulanakauhale no, ua haalele mai la i na luhi o keia noho ana, o Aneru wahine, ka wahine a ka Lunakanawai Lorina Aneru i make, iloko o ke 80 o na makahiki o kona ola ana. Ua nui na makamaka a me na hoa'loha i hele ae e ukali i ko laua mau huakai hope loa ma keia ao.
HANA HOOIKAIKA KINO.—Ma kekahi wahi iloko o keia Kulanakauhale, ua akoakoa nui ae kekahi mau keikikane opio mahope o ka pau ana o ka lakou hana ma kela a ma keia la, e hana i na hana hooikaika kino, e like me kekahi mau hana a ka poe Keaka, oia hoi wiliwili a pii laau, kuwalawala, hapai kanaka, a me na hana e ae. Ua pono no ia, no ka mea, mahope iho o ko oukou hooki ana i ka oukou mau hana, ua pono no ke haawi ia kekahi mau lealea kupono, no ka mea, ma ka holo maikai ana o ke koko, he mea ia e kokua nui ai i ke ola kino.
MAI KAUAHAAO MAI.— Ua loaa mai ia makou kekahi palapala mai a D S Kaui mai o Waiohinu, Kau, Hawaii, e hai mai ana i ka pau ana o na pono kino o kekahi poe i ke ahi, no lakou na inoa malalo nei, KAPAOA k, KOPAE w, KAHAI k, a me KIEKIE w. Ua poino a ua nele lakou i na pono kino, a e noi mai ana i ka oluolu a me ka lokomaikai o na makamaka, e kokua aku ia lakou, a oia ka makou e pahola aku nei imua o ka lehulehu. Ua kokua ae kekahi poe o ia wahi no, a ua loaa na dala he $7. 12 1/2, Auhea hoi ka Ahahui Hoola Lahui o Kauahaao, e kokua iho hoi i keia pilikia. No ka mea, oia ke kumu a me ke kahua o ke kukulu ia ana o na Ahahui o keia ano ma kela a ma keia mokupuni.
OLELO HOOLAHA.
Kuai a ka Ilamuku.
MAMULI o ka pono o kekahi palapala i hoopuka ia e ka Aha Hoomalu o Honolulu ma ka hihia a T. C. Ma c Dowell kue ia T. K. Parke. Ua loaa mai ia'u ka mana a me ka pono no ke kuai ana ma ke kuai kudala ma ka rumi kudala o C. S. Bartow ma ka Poaono oia ka la 29 o Maraki 1879, ma ka hora 12 o ke awakea, 1 pu waha lua me ka pahu waiho pu a me na mea e ae e pili ana i ka pu. Aia wale no ke koe o keia mau mea a uku mua ia mai na lilo a pau.
W. C. PA RKE, Ilamuku. Honolulu, Mar. 5, 1879. 901 4t
MA ka la 19 iho nei o Feberuari, 1879, ua aihue ia mailoko aku o ka pakeke o John Mi tchell kekahi bila kikoo dala Helu 5, nona ka waiwai io he $100, i kakau ia hoi ma ka la 17 o Feberuari, 1879, a i lawe ia mai hoi e J. M. Gibson mai a Bihopa ma mai, no ka pomaikai o W. Marner. A ma keia, ke hoolaha ia aku nei i na mea a pau, ke papa ia aku nei ko lakou hookaa ana mai i ka mea like.
JOHN MITCHELL J R. Hanalei, Kauai, Mar. 5, 1879. 901 3t
E NOHO ana ka Aha o ke Komisina o na Palena Aina o Maui, Molokai a me Lanai, ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, Maui, ma ka Poaha oia ka la 20 o Maraki, 1879, ma ka hora 10 o ke kakahiaka, e hoolohe i ka oiaio o na palena o ke ahupuaa o Pulehunui ma Kula, Maui.
Nolaila, ke kauoha ia aku nei ka poe a pau he mau aina ko lakou e pili ana me Pulehunui, e hele ae ma kahi a ma ka manawa hoi i hoike ia.
L. AHOLO,
Komi sina o na Palena Aina o Maui, Molokai a me Lanai.
Lahaina, Feb. 26, 1879. 901 2t
E IKE auanei na mea a pau, owau o ka mea nona ka inoa ma lalo iho, ke kauoha aku nei au ia Mape w e kii koke mai i kona ukana e waiho nei ma kuu lima, ina e hala na la he kanakolu me ke kii ole ia mai, alaila, e kudala ia aku no e a'u ua mau waiwai la, i uku no na mahina ekolu i noho hoolimalima ai ma kuu hale, oiai aole oia i hookaa mai.
KIOPE w. Kapauhi, Honolulu, Mar. 8, 1879. 901 4t*
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Hoae w no Ninole, Kau, Hawaii, i make. Ua waiho ia a ua heluhelu ia ka palapala noi a Kaonehu, k e noi ana e hoonoho ia i lunahooponopono no ka waiwai o Hoae, w no Ninole, Kau, Hawaii, i make, a e hooholo ia na hooilina. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalua, oia ka la 15 o Aperila, 1879, ma ka hora 10 am. ma ka hale hookolokolo ma Waiohinu, Kau, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.
F. S. LYMAN
Lunakanawai Kaapuni Apana 3 H P A. Hilo, Hawaii, Feb. 21, 1879. 900 3t
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina ss. Ma ka waiwai o W. D. Pao i make. Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha a no ka hoolaha ana. No ka mea, ma ka la 12 o Maraki 1879, ua waiho ia mai imua o ka Aha kekahi palapala i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o W. D. Pao i make aku la; a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko ia Kanakaole w, ua waiho ia mai e Kanakaole w. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poalima oia ka la 4 o Aperila 1879, ma ka hora 10 am, ma ka Rumi Hookolokolo o ia Aha ma Aliiolani Hale, ma Honolulu, oia ka la me ka hora e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke Kuokoa, he nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu. A ua kauoha hou ia, e hoopuka ia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hooilina o ka mea make, ma Honolulu i olelo ia, e hele mai a e kue i kela palapala kauoha i ka wa i olelo ia.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Maraki 12, 1879. A. FRANCIS JU DD,
Ikea : Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
A. Rosa, Hope Kakauolelo. 902 3t
Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.
MA ka waiwai o Rosalie Gilliland o Honolulu, mokupuni o Oahu i make. Ua hookohu pono ia mai ka mea nona ka inoa malalo iho, i lunahooponopono waiwai no ka waiwai o Rosalie Gilliland o Honolulu i make, a ma keia, ke hoike ia aku nei i na mea a pau he mau koina ko lakou no ka waiwai i olelo ia, e hoike mai imua o'u me na palapala hooiaio pu mai, ma ko'u keena hana ma alanui Kalepa ma Honolulu, ma ka mokupuni o Oahu i olelo ia, iloko o na malama eono mai ka la aku e puka ai keia olelo hoolaha, a i ole e hoole loa ia aku lakou. E. S. CUNHA.
902 4t*
Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.
UA hookohu ia mai ka mea nona ka inoa malalo nei e ka mea hanohano F. S. Lyman, Lunakanawai Kaapuni Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina, i lunahooponopono no ka waiwai o I. Kamai o Piihonua, Hilo i make aku nei. Nolaila, o ka poe a pau i aie i ka mea i make e hookaa koke mai, a me ka poe ana i aie aku ai e hoike koke mai i ka lakou mau bila aie kupono i hooiaio ia, maloko o na mahina eono mai keia la aku, o hoole ia; a ina he mau waiwai kekahi o ka mea i make ma ka lima o kekahi mea, e hoihoi koke mai ia'u.
V. KAMUKAI.
Lunahooponopono Waiwai o I. Kamai. Hilo, Mar. 7, 1879. 902 4t
WAHIE! WAHIE!!
Auhea ka poe KAHU AI, a me ka poe PUHI PALAOA! He mau PAILA WAHIE no ke kumukuai makepono ! E ninau ia S. E. Timoteo ma ka pa o ke Kula Kahunapule, ma Kawaiahao. 902 tf
AUHEA KA POE KA UPENA !
A Mahea hoi ka Poe Hana Kahi ! Ua loaa mai nei ia'u maluna mai O KE KIALUA 'HOKU AO' NA AHO UPENA ! EA HANA KAHI ! A e kuai ia aku no ma ke Kumukuai makepono loa i emi iho i ko na Halekuai e ae o keia ano. Nolaila, ano ka manawa, e kipa mai ma ko'u Halekuai ma alanui Alii, Helu 95, a malaila e loaa ai ia oukou na mea i hoike ia maluna.
JNO. T. W ATERHOUSE.
902 4t (WALAKAHAUKI)
OLELO HOOLAHA.
Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o Nawaa k o Kohala Akau i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai C. F. Hart. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Palau w o Kohala Akau, e hoike mai ana o Nawaa, no Kohala Akau, Hawaii, ua make kauoha ole ma Kohala Akau, Hawaii, ma ka la o 1878, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia Palau w. Ua kauohaia o ka Poakolu ka la 9 o Aper. 1879 ma ka hora 10 o am oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha, ma Kapaau, Kohala Akau, Hawaii, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke Kuokoa he nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Kohala Ak. Hawaii, ko Hawaii Pae Aina, Feb.
26, 1879. CHARLES FREDERICK HART,
901 3t Lunakanawai o ka Aha Kaapuni Apana 3.
AHA Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Hawaii, Hawaii Pae Aina ss. Ma ka waiwai o Lono o Kawaihae uka, Kohala Hemo, Hawaii i make. No ka mea, ua waihoia mai imua o ka Aha, kekahi palapala i oleloia, oia no ke kauoha hope loa o Lono k no Kawaihae uka i make aku la, a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaio ia keia palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko no ------, ua waihoia mai e N. Wahahee. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poakolu oia ka la 9 o Aperila, 1879, ma ka hora 10 o kakahiaka ma ka Rumi hookolokolo o ia Aha, ma Kapaau, Kohala Akau, Hawaii, oia ka la me ka hora e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke Kuokoa he nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu.
Kakauia ma Kohala Akau, ko Hawaii Pae Aina, Feb. 26,
1879. CHARLES F. HART,
901 3t Lunakanawai o ka Aha Kaapuni Apana 3
AHA Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Hawaii, Hawaii Pae Aina ss. Ma ka waiwai o Iokepa K. Auwae no Waimea i make. No ka mea, ua waihoia mai imua o ka Aha kekahi palapala i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o Iokepa K. Auwae i make aku la, a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia keia palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko no S. H. Mahuka, ua waihoia mai e S. H. Mahuka. Nolaila, ua kauohaia o ka Poakolu oia ka la 9 o Aperila, 1879, ma ka hora 10 o kakahiaka, ma ka Rumi hookolokolo o ia Aha ma Kapaau, Kohala Ak. Hawaii, oia ka la me ka hora e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke Kuokoa he nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu.
Kakauia ma Kohala, Hawaii, ko Hawaii Pae Aina, Feb. 26, 1879.
CHARLES F. HART,
901 3t Lunakanawai o ka Aha Kaapuni Apana 3.
AHA Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Hawaii, Hawaii Pae Aina ss. Ma ka waiwai o Kela, pake no Hamakua, Hawaii i make. No ka mea, ua waiho ia mai imua o ka Aha kekahi palapala i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o Kela (pake) i make aku la , a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko no R. P. Kuikahi, ua waihoia mai e Hao w. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poakolu oia ka la 9 o Aperila, 1879, ma ka hora 10 o kakahiaka, ma ka Rumi hookolokolo o ia Aha ma Kapaau, Kohala akau, Hawaii, oia ka la me ka hora e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke Kuokoa he nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu.
Kakauia ma Kohala, Hawaii, ko Hawaii Pae Aina, Feb. 26, 1879.
CHARLES F. HART,
901 3t Lunakanawai o ka Aha Kaapuni Apana 3.
AHA Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Hawaii, Hawaii Pae Aina ss. Ma ka waiwai o Kewalo w no Kona Akau i make. No ka mea, ua waihoia mai imua o ka Aha, kekahi palapala i oleloia, oia no ke kauoha hope loa o Kewelo w i make aku la, a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko no J. Punihaole, ua waiho ia mai e J. Punihaole. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poakolu oia ka la 9 a Aperila, 1879, ma ka hora 10 kakahiaka ma ka Rumi hookolokolo o ia Aha ma Kapaau, Kohala Ak. Hawaii, oia ka la me ka hora e hooiaioia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke Kuokoa he nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu.
Kakauia ma Kohala, Hawaii, ko Hawaii Pae Aina, Feb. 26, 1879.
CHARLES F. HART,
901 3t Lunakanawai o ka Aha Kaapuni Apana 3.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha, ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka lunahooponopono o ka waiwai o Elia k i make, ma ke keena imua o ka Lunakanawai Kaapuni. Kauoha e hoolaha i ke noi e apono i na papa hoike, hookuu ana, a e mahele i ka waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala ae noi a me ka papa hoike o E. Lindemann, lunahooponopono waiwai o ka waiwai o Elia, no Wailua, Kauai i make, e noi ana e apono ia na hoolilo he $20.75, a e hoike ana o na mea i loaa mai ia ia he $20. 75 a e noi ana e nana a apono ia kela mau mea, a e kauohaia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano. Ua kauohaia, o ka Poaono ka la 29 o Maraki 1879, ma ka hora umi o kakahiaka, imua o ua Lunakanawai la ma ke keena ma ka hale hookolokolo ma Koloa, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na papa hoike i olelo ia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu ina he kumu io ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i oleloia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e pai ia maloko o ke Kuokoa he nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu i ekolu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe ana.
Kakau ia ma Koloa, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 21 o Feberuari 1879.
JACO B HARDY,
901 3t Lunakanawai Kaapuni Apani 4.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o na luna hooponopono o ka waiwai o William Wallace o Niumalu, Kauai i make, ma ke keena imua o ka Lunakanawai Kaapuni. Kauoha e hoolaha i ke noi e apono i na papa hoike, hookuu ana a e mahele i ka waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike o S. Kaiu, S. R. Hapuku a me Maiwawae na lunahooponopono o ka waiwai o William Wallace no Niumalu i make, e noi ana e apono ia na hoolilo he $------, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he —, a e noi ana e nana a apono ia kela mau mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano. Ua kauohaia o ka Poaono ka la 29 o Maraki 1879, ma ka hora 10 o kakahiaka imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena ma ka hale hookolokolo ma Koloa, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na papa hoike i oleloia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu ina he kumu io ko lakou e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i olelo ia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e paiia maloko o ke Kuokoa he nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe ana.
Kakau ia ma Koloa ko Hawaii Pae Aina i keia la 21 o Feberuari 1879.
JACO B HARDY,
901 3t Lunakanawai Kaapuni Apana 4.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o Wahinekapu k o Wailua, Kauai i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke keena. Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi o Hookano, e hoike mai ana o Wahineokapu k no Wailua, Kauai, ua make kauoha ole ma Wailua ma ka la 15 o Feberuari, 1878, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia G. B. Palohau. Ua kauoha ia o ka Poaono ka la 29 o Maraki, 1879, i ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Koloa, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke Kuokoa nupepa ma Honolulu
Kakau ia ma Koloa, ko Hawaii Pae Aina, Feberuari 21, 1879.
JACOB HA RDY,
901 3t Lunakanawai Kaapuni Apana 4.
AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o Kimo Hauna o Hamakua, Hawaii i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Judd. Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka pala pala noi a A. P. Kalaukoa o Kohala, mokupuni o Hawaii, e hoike mai ana o Kimo Hauna, no Hamakua, mokupuni o Hawaii, ua make kauoha ole ma Hamakua i olelo ia, ma ka la — o Dekemaba, 1877, a e noi ana e haawiia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai i ka mea noi. Ua kauohaia o ka Poalua ka la 25 o Maraki, 1879, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi ia imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke Kuokoa he nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Maraki 4, 1879.
A. FRANCIS JUDD,
Ikea : Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
A. Rosa, Hope Kakauolelo. 901 3 t
Hoolaha Hoopau Moraki.
MA keia, ke hoolaha ia aku nei, mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala Mo raki i kakauia ma ka la 13 o Iulai 1877, i hanaia mawaena o Pai w a me Kaluawaa ma ka aoao hookahi, a me A. J. Cartwright ma kekahi aoao, i kope ia ma ke keena kakau kope o ke aupuni ma Honolulu, ma ka buke 50, ma na aoao 412, 413 a me 414 no ka uku ana i na dala hookahi haneri a me ka iwakalua iloko o na malama he umikumamawalu mai ka wa i kakauia ai, me ka uku panee ma ka hookahi keneta no ka malama.
A ua manao o A. J. Ca rtwright i oleloia, e hoopau i ka moraki i oleloia, no ka uku ole ia ana mai a me ka uhaki pu ia o na olelo aelike i hanaia, nolaila, mahope iho o ka hala ana o ka manawa i kau palena ia e ke kanawai, e kuai ia aku no ua mau waiwai moraki la ma ke kuai kudala akea ma Honolulu i mea e uku ia ai ka moraki.
R. F. BICKERTON.
Loio no A. J. Cartwright i olelo ia ka mea nona ka moraki.
Kakauia i keia la 32 o Feb. 1879. 901 4t
UA kapu kuu aina muliwai ma Manana, Waiawa, Ewa, aole e hele na kanaka a lawe i na ano ia a pau e holo ana iloko o ua wahi la; aole hoi kahi waa me ka upena e lawaia malaila me kuu ae ole, o ka poe e kue a komo kolohe malaila, e hoopii ia no ma ke kanawai.
SAMUELA MAHELONA,
Honolulu, Oahu. Maraki 3, 1879. 901 5t
Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.
MA ka waiwai o Henry Gordon o Waialua, Oahu, i make; Oiai, ua hookohu ia ka mea nona ka inoa malalo iho, i lunahooponopono waiwai no ka waiwai o Henry Gordon o Waialua i make ma ke kauoha a ka Aha Kiekie i kakau ia i ka la 5 o Maraki 1879, nolaila, ke kauoha aku nei oia i na mea a pau no lakou na koina i ua waiwai ala, e hoike mai imua o ka lunahooponopono i olelo ia me na palapala hooiaio pu, ma kona hale noho, a i ole ma kona Keena Oihana Helu 37 Alanui Papu ma Honolulu, ma ka Mokupuni Oahu i olelo ia, iloko o na mahina eono mai ka la aku e puka ai keia olelo hoolaha a i ole e hoole loa ia aku lakou.
Kakau ia ma Honolulu Maraki 3, 1879.
W. R. CASTLE,
Lunahooponopono Waiwai o ka waiwai o Henry Gordon i make. 901 4t
OLELO HOOLAHA.
HOOLAHA PAPA.
E IKE auanei na kanaka a pau loa. Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ma keia ke hookapu aku nei au, a ke papa nei i na kanaka a pau aole e komo hewa aole hoi e lawe aku i na puaa bipi a me na lio i kuni ia a i kuni ole ia paha ; na manu o na ano a pau, aole hoi e oki i na laau o na aina i hoike ia malalo iho, a e waiho ia ma Hamakua, mokupuni o Hawaii, oia hoi keia. Opihilala, Kaalaea, Hauola, Paauilo, Koholalele, Kainehe, Kaawikiwiki, Kaao, Kekualele, Kukaiau, a me Manowaikohao. O ka poe kue i keia olelo papa, e hoopai ia lakou ma ke kanawai. CHAS. NOTTEY,
900 6m Mar. 1.
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o S. Kaulia, no iloko kano, Kau, Hawaii, i make. Ua heluhelu ia a ua waihoia ka palapala noi a Pahiha ka hope lunahooponopono o ka waiwai o S. Kaulia, k no Hokukano, Kau, Hawaii, i make, e noi ana e hoaponoia ka moowaiwai a ka lunahooponopono, a e hookuu ia ia mai ka oihana, a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalua oia ka la 15 Aperila, 1879, ma ka hora 9 am. ma ka hale hookolokolo ma Waiohinu, Kau, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.
F. S. LYMAN
Lunakanawai Kaapuni Apana o H P A Hilo, Hawaii, Feb. 20, 1879. 900 3t
MA ke Keena o ka Lunakanawi Kaapuni Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o V. Nawai, no Kaalaiki, Kau, Hawaii, i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Kaaipuhi w e noi ana e hoonoho ia oia i lunahooponopono no ka waiwai o V. Nawai k no Kaalaiki, Kau, Hawaii, i make. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalua oia ka la 15 o Aperila, 1879, ma ka hora 9 am. ma ka hale hookolokolo ma Waiohinu, Kau, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi ia a me na mea kue ke hoike ia.
F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni Apana 3 H P A Hilo, Hawaii, Feb. 20, 1879. 900 3t
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Kukalohe, no Kau, Hawaii, i make. Ua waiho ia a ua heluhelu ia ka palapala noi a Elemakule k e noi ana e hoonoho ia kekahi mea kupono, i lunahooponopono no ka waiwai o Kukalohe, k no Waiohinu, Kau, Hawaii, i make. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalua oia ka la 15 o Aperila, 1879, ma ka hora 9 am. ma ka hale hookolokolo ma Waiohinu, Kau, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.
F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni Apana 3 H P A. Hilo, Hawaii, Feb. 20, 1879. 900 3t
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Kainaa Kekoi, no Okoa, Kona Hema, Hawaii, i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a W. T. Martin, ka lunahooponopono o ka waiwai o Kainaa Kekoi, no Okoa, Kona Hema, Hawaii, i make, e noi ana e hoapono ia kona moowaiwai a e hookuu ia ia mai ka oihana, a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina. No laila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalua oia ka la 15 o Aperila, 1879, ma ka hora 9 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Waiohinu, Kau, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na mea kue ke hoike ia.
F.S. LYMAN.
Lunakanawai Kaapuni Apana 3 H P A. Hilo, Hawaii, Feb. 20, 1879. 900 3t.
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Keoho, no Kamaoa, Kau, Hawaii, i make. Ua waiho ia a ua heluhelu ia ka palapala noi a W. T. Marin, ka lunahooponopono o ka waiwai o Keoho, k no Kamaoa, Kau, Hawaii, i make, e noi ana e hoapono ia kona moowaiwai a e hookuu ia ia mai ka oihana, a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalua oia ka la 15 o Aperila, 1879, ma ka hora 9 am. ma ka hale hookolokolo ma Waiohinu, Kau, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.
F. S. LYMAN.
Lunakanawai Kaapuni Apana 3 H P A Hilo, Hawaii, Feb. 20, 1879. 900 3t
MA ke Keena o ka Lunkanawai Kaapuni, Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Waahila, no Makaka, Kau, Hawaii, i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a J. Kauhane, ka lunahooponopono o ka waiwai o Waahila, k no Makaka, Kau, Hawaii, i make, e noi ana e hoapono ia na bila aie a ka mea i make, a e haawi ia ia ka mana e kuai aku ka waiwai paa, i mea e kaa ai na aie. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalua oia ka la 15 o Aperila, 1879, ma ka hora 9 am. ma ka hale hookolokolo ma Waiohnu, Kau, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na mea kue ke hoike ia.
F. S. LYMAN.
Lunakanawai Kaapuni Apana 3 H P A. Hilo, Hawaii, Feb. 20, 1879. 900 3t
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o J. Boaza, no Waiohinu, Kau, Hawaii i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Kaumekekoi Boaza, w e noi ana e hoonoho ia oia i lunahooponopono no ka waiwai o J. Boaza, k no Waiohinu, Kau, Hawaii, i make. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalua oia ka la 15 o Aperila, 1879, ma ka hora 9 am. ma ka hale hookolokolo ma Waiohinu, Kau, oia ka la me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.
F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni Apana 3 H P A. Hilo, Hawaii, Feb. 20, 1879. 900 3t
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Apo, (pake,) no Waiohinu, Kau, Hawaii, i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Kalua Apo w e noi ana e hoonoho ia o W. T. Martin i lunahooponopono no ka waiwai o Apo, (pake) no Waiohinu, Kau, Hawaii, i make. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalua oia ka la 15 o Aperila, 1879, ma ka hora 9 am. ma ka hale hookolokolo ma Waiohinu, Kau, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.
F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni Apana 3 H P A.
Hilo, Hawaii, Feb. 20, 1879 900 3 t
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o S. Kalaikoa, no Waiohinu, Kau, Hawaii, i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a W. T. Martin, ka lunahooponopono o ko waiwai o S. Kalaikoa, no Waiohinu, Kau, Hawawii, i make, e noi ana e hoapono ia kona moowaiwai a e hookuu ia ia mai ka oihana, a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalua oia ka la 15 o Aperila, 1879, ma ka hora 9 am. ma ka hale hookolokolo ma Waiohinu, Kau, oia ka la me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na mea kue ke hoike ia.
F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni Apana 3 H P A. Hilo, Hawaii, Feb. 20, 1879 900 3t
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o S. Kupa, no Kiao, Kau, Hawaii, i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a W. T. Martin, ka lunahooponopono o ka waiwai o S. Kupa, no Kiao, Kau, Hawaii, i make, e noi ana e hoaponoia kona moowaiwai a e hookuu ia ia mai ka oihana, a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalua oia ka la 15 o Aperila, 1879, ma ka hora 9 am. ma ka hale hookolokolo ma Waiohinu, Kau, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na mea kue ke hoike ia.
F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni Apana 3 H P A. Hilo, Hawaii, Feb. 20, 1879. 900 3t
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Kuli k no Kauaula, Lahaina, Maui, i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a John Richandson, ka lunahooponopono waiwai o Kuli k no Kauaula, Lahaina, Maui, i make, e noi ana e hoapono ia kona Moo-waiwai a e hookuu ia ia mai ka oihana, a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina. Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 24 o Maraki 1879, ma ka hora 10 am. ma ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A.
Lahaina Feb. 18, 1879. 900 3t
Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o J. W. Kaulia, no Waiohinu, Kau, Hawaii, i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a L. R. Macomber, ka lunahooponopono o ka waiwai o J. W. Kaulia, no Waiohinu, Kau, Hawaii, i make, e noi ana e hoapono ia kona Moo-waiwai a e hookuu ia ia mai ka oihana, a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalua, oia ka la 15 o Aperila, 1879, ma ka hora 9 am. ma ka hale hookolokolo ma Waiohiau, Kau, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na mea kue ke hoike ia.
F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni Apana 3 H P A. Hilo, Hawaii, Feb. 20, 1879. 900 3t
OLELO HOOLAHA.
UA lilo ia Airine Haalou Kahalelaukoa Ii ka loko i-a o "Hanaloa" a me ke kula i pili pu, ma Waipio, Ewa, a hookapu nei ia mau wahi, a o Sam. Kiwaha ka luna nana e malama. A. F. JUDD, Kahu no Airine. Honolulu, Sept. 9, 1878. 876 6m
AINA KUAI A HOOLIMALIMA.
HE Kanalima Kumamaono eka aina ma Iwilei. (Makai Iho o ka Halepaahao.) He Loko I-a, Aina Kalo, Aina kau Paakai, aina kula a me ke kai. A me kekahi mau eka aina ma Peleula, he aina kalo, aina kula a me ke kai. He oluolu ke kuai ana. E ninau ia J. H. CONEY, (Koni). Honolulu, 865 tf
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Makoliku k no Kipahulu, Maui i make. Ua heluheluia a ua waiho ia ka palapala noi a Mose Ulunahele, e noi ana e hooiaioia ka palapala kauoha hope loa a Makoliku k no Kipahulu, Maui i make 'ku nei. Nolaila, ke kauoha ia nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalima oia ka la 14 o Maraki, 1879, ma ka hora 9 am ma ka hale kula o Mokulau, Kaupo, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A.
Lahaina, Jan. 30, 1879. 897 8t
E IKE IA ma keia ua kapu loa ka hookuu wale ana i na holoholona o kela a me keia ano, maluna o kuu apana aina ma Kaauhuhu, Hamakua, Hawaii, o Pahoa ka inoa. A ua kapu pu hoi ke kii wale ana i na mea a pau maluna o ua apana aina la. E lilo keia i kanawai mai ka la e puka ai ma ka Nupepa Kuokoa a mau loa aku. A o ka mea kue i keia, e hoouku ia no e like me ka pono a ua hoomana piha pu aku au ia Peter Poliahu oia wahi no, i hope a i luna nana hoi, a e hoolohe na mea a pau iaia.
SAM'L K. KAAIAI.
Lahaina, Jan. 17, 1879. 895 2m
Hoolaha a na Hope Hooponopono Waiwai.
O NA mea no laua na inoa malalo iho, ua kohoia i mau Hope Hooponopono Waiwai no ka waiwai o C. Ai o Wailuku, he mea i Banekerupa. Ma keia ke hoolaha ia aku nei i na kanaka a pau i aie ia C. Ai i oleloia, e hookaa koke mai lakou ia M. Green ma ke keena hana o M. Phillips & Co., ma Honolulu, a i ole ia ia T. W. Everett ma Wailuku, Maui.
M. GREEN, T. C. ACHONG.
Na Hope Hooponopono Waiwai o ka waiwai o C. Ai he Banekerupa. 895 tf
KE papa ia aku nei na kanaka a pau aole e komohewa a lawe wale a hoopoino i na mea ulu, a kukulu wale a hookuu wale paha i na holoholona a komohewa paha ma ke ano e a'e maluna o na aina ponoi a me na aina i hoolimalima ia e ka Hui Mahiko o Waihee, Maui. O ka mea hookuli i keia hoopii koke ia no e like me na Kanawai o ka Aina, nolaila o ka hoolohe no ka pono o pilikia auanei.
JAMES MAKEE & CO.
Waihee, Maui, Sept. 7, 1878. 876 6m