Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 7, 15 February 1879 — Nuhou o ko na Aina e! [ARTICLE]

Nuhou o ko na Aina e!

' m-ri £*/.; pak k;/.| !!©coe?«j o ke Waiwa*. He mea ksp*r3ha ke.ise iho i ka o S(teirsb. p>h ae kanai'3 īialepa ia ?.ūie hoi ena ke ar.o Le k.:k;tuo;elo, Mai k..i oiha* c.a kakpa Rii\ kuoo- aka fa on ;ke ke«h'na tnaa oke ano he kssi» ao tsakko <> kona wahi k«em ouka e hamajna i ke ahaui akea. Brr«dwav He mea keu e ho-ike an* i me-i a pau i ke %na kapaaaha o Ka oooleio o Setevrjt4 ka mea i hcovks:ka io~s 03 mapuoa wai huiaai o ka noho r.\ kur>noono ame ki wt:wa?. E noc-:n3r.20 kako-i, 0 ka makainui. o.a no kor»a p*e oialihini ilihune ana eue koaa wahi ukan-i wale no he naaeao. Alaila, o ka iua kona wehe ann i wahi hale kub uuku nana t a mahope mai he keik'. aiii oss no ka oihana kalepa. a oka hope oia no ka iu!e kupapau o na mea. kaua. E hoomanao kakou i ke kanaka e oia ani maluna oke kanakolu nuliona *ii!a i lawe ia i ke aumoe i ioko o ke eke ! E hoomanao pu iho kakou, no keia, he •' oi aku ka ilio ola mamua oka 'iona make." E hoomanao iho hoi kakou no ka wahine kane m<ke. oia no o Korene!ta C!ineh ke kaikamahine *.!ihune ka mea i mare me ke kanaka kalep.i. a o ka mea i loaa ia ia oia no ke kahiko ana iaia iho me na lo!e makamae i kinohinohi ia me ke daimana. No ke aha la e ua o!e nei ma Peru. Aole ike ia e hau!e mai ana kekahi pakaua maluna o Peru. Ma na palena a pau o Peru, e pa mau ana ka inakani hikina liema, a o na kapakai hoi keia ua hele a weln nohe 1 kana mai, oiai aohe ua nana e hooluolu. Oke kumu o keia no ka malaeiae ioa oka uina aohe ulu laau īki. 0 ka makani hikina hema mai ka inoana Ate!anika mai.ka mea nana mua e hoaleale na wai o ke kapakai o Ajuila. 1 na e kaahele ia aku ana ma ke komohana asaa alaila, e halawai mai ana me na makani wela e puhi mai ana ma ka moana mai, a hiki loa aku i na kapakai o Bernzila. Ma keia manawa ke uhi paa pu ia nei ka aina me na kehau huihui a puni keia mahele aina nui a pela no a hiki ma na kapa wai 0 ka muliwai Kiode!a Plata, a me na wahi eae a pau ma ka hema o ka Amezona ; a ma ka piko hoi o na mauna Anede ua nele 1 ka uhi ia ana e ka hau, a ma ia kumu i hoonele ia ai na muliwai o Peru a me Kili i ka wai ole e hoomau ai i na mea kanu. No lellalabad. Aia o lel!a!abad ina kahi kokoke i Peshawur a hiki i ke Kapitala o ka Ameer. Aia kona mau hale ke ku la ma kahi kahua palahaiaha iki ma ka hema o ka muliwai Kahula a me he men ala aia oia ma kahi he 200 kapuai ke k'.ekie mai ke kai niai ; aia ma ka noao komohana he wahi kiekie i oi iki aku kona kiekie he 5000 kapuai mai ke kai mai. Ao ka poe hoi e noho ana ma ka aoao luna oua awaawa la e tia mau ana ko lakou ili no ka nui loa o ke anu, a aole no hoi e ike ia ka mehana malaila a o ka poe hoi ma ka aoao lalo o ua awaawa !a he noho mau lakou iloko o ka mehana ; a o keia kekahi awaawa e hooulu mau ia ana o no raiki a me na hua ai e ae he nui wale.

0 lellalbada no hoi oia no k» Papu knua ma ke kiko waena o ke awaawa mawaena io ke Khryber a me lugdluck a me ke ala mauna o Khoord Kabu!a. 1 kona wi i laI we pio ia ai i ke kaua o ka makahiki 1842, i he 300 wale no hale ka nui a o ka nui o na | kanaka ia manawa he 2000 wale no. | Ua hoopuni ia keia wahi e kekahi pa nui, | aka, ua luku ia a wawahi ia e Generala ! Polloek mahope iho o na poino i loaa i kona ! poe kalepa hoopuknpuka waiwai, ' Mai ia manawa mai, he mea kanalua ke | olelo ae ua ae oluolu loa lakou no ke komo | ana o ko waho nei poe kalepa waiwai. | O keia wahi no hoi kaln i kukuiu mua ia |ai ka hale alii o Mogul ka mea i loaa mua i ai o Delili ka mea i kapa ia e ko Europa oia j ka Mogul nui. Ka luku a ke ahi ma Nu loka. I Nu loka. Ma ka hor«i 10 o keia ahiahi ! ua hoomaka ka a ia ana o kekahi huie nui | e ku ana ma ka aoao akau o ke alanui | Grand e huli ala ina alanui Broadway a |me Crosby ;ua hele huhu ae ka lalapa ana |a ke ahi a pahola aku la ma ni kauhale e iae he nui; a o ka Banako Pakipika kekahi | i pau; a ke noke la na kaawai ike kinai IMaia la hookahi no ua pau aku ka hale ; kuai lole hui o Naumberyer, Krauss me ! Lauer i ke ahi n o na lilo a pau o lakou no ; na waiwai ua hikt aku no ia i ka 1,500,000; dala he huina poho nui keia. I Ao ka hale kuai hoi o Howard, Sanger &co. a o ke kumu hlo o lakouno ia mau mea i ua hiki aku no īa i ka hapalua miliona dala, ao ka uku hoopaa he 300000 dala. Ao ka : lilo o Edwind Bates ma uo ko Ukou mau I waiwai he 260000 dala ; ka uku hoopaa he i 235,000 dala. Ua ike mua ia ke ahi e na lum makai ma ka hora 10 o ka po ; a i ka wa i iohe ai na kaawai no keia pau ahi ua holo mai U- . kou me ka eleu; aia lakou i hiki oi i kahi ;o ke ahi, ua ohi paa pu lā ka hale e ke ahi I he hapalua bora mahope iho ua ahu wale na | puka aniani o na hale a lilo i mea ole a e ; helelei ana hoi na apana aniani ma oa alaj nui aua like hoi ke kani me he pu kuni | ahi la. - Ua ku laiaa ae hoi na makai no ke paie ' ana aku i ka puulu kanaka e manao ana e : kom» e lawe mai ina wniwai; a e hana | ana hoi na kanaka kinai ahi roe ka mana o \ ka lakoa mau mei kinai ahi, j He ulia poīno. Ua halawai o Generala i Sijjela me kekalu ulia poiiio ma kona wahi | noho ma kona hehi ana iluna o ka hnu a i hina i taio a haki ia koin wawae.

Enii Brrt3&ia. Eia m hoomaea ona *~r,\k\ he 19.(H>}.G00 o laia B2rit.tnia ma* Sa!o:h.>, F «i: Maka Hm?du h-: 139 ? "3-13520 hm ki Stkhs T he U74 456 ; rra kt 3labmfdi, fee 40.SG"», 125: r.vi na Badihf3ts a n;e ka he ; ma haomar.,t Kar;-.4tūao he 897.682; rca na hoom»m e he 5 417,304; ao na i ske la 532,226. Ao na puaU kt>a hui e* ka m. kuaina hui, he 300,000 koa. Ka Puili Kaua o Asi* Waena, M; \vtera o m msa kupanaha roa ke kaua o Ai » waem e a no ka ske ia a&a 0 t.i keAi ih\ e hakilo ana i ke ano ok* kaua an* o Europa. O ko i:kou kuiau i hana ai p«la, oia no ka :ke ia sn? o na hana a Ahiul Samu: r a m? i,i ; loaa ai ia ia he ano nia ke -::no k*ua o Europa. A no kek*hi reaa m. knhik; i ha!a. ua lilo ia he titrta ak.ui īkii'.\ o ki Amcer o Bakahara. O ka n«5 o kotu puali koa he 2,500 a inaloko o I»i:i he ::uui Kukmi a me na kauwa Peresn ka papa h;tahaa loj o Bokahariou.) He kuki ekekei ko bkou e kemo ai me ka !ole wawae puhauhau a me k* papale īii hipa iiu ko lakou poo. a e paa ana hoi me na pn a me na pahi loloa a me na kahei pupanapaiia ma ka puhaka. O ka aahu piha hoi oka ]puali pukaa ane hke no me ko keU aku la; aka, he elee!e oae hei ko iakou kuka : a ua loaa ia lakou ka uku itke; oia hoi mai ka eha daia a hiki i ka eono da!a no ka malama hookahi. 0 ka nui o ka puali kaua iio he 1300 a ua hoouoho ia lakou tn.i m wahi a pau o ke kulanakauhale ponoi iho o Bokahara. 1 na e lanakiia ana lakou ma ke kaua, alaila, e.o'.e e (oaa ana la lakou kekahi uku. Eao mau la ana no hoi na koa o ka puaii pu kaa ma ka hoomaamaa ana ma ke kipu kuniahi ana oiai, o ka nui o na pu he S0 ka nui; he elua nae ano pu nui, oia hoi he ewalu paona a me 12 paona ; a he kanulima o keia mau pu ua hoonohonoho ia ma ka puka o ka pa alii o ka Ameer. Na mea kupinaha o A(erika. 1 na oe e haaiele ana ia Moporoso, aiaila, e kau aku oe maluna o ka waa a holo aku no Makinda iloko o Utambi no ka hapalua la. O keia mokupuni ua kapaia o Kabuggi. He ekv lu !a au e liolo aku ni mai keia mokupuni aku hiki aku oe i ka mokupuni o|Karara a kau hou aku oe maluna o ka waa n holo aku no kekahi hapa la hiki aku 1 UkonjUj kahi o na poeai kanaka. Aia o M. Kinyaga ma kapalena o Kuanda a o kona loko wai o Muta Nzige a malaila oe e holo nku ai maluna o ka waa hiki aku i Unproro, kahi o na " peke o ka luukea" ma ke kauwahi hoi ma ke komohana o M-Kin.yaga i kapaia hoi oka Mpunda. Aua kapa hoi kekahi poe o Batwa a i ole o VVotwa, no ka inea he elua kipuai wale no ke kiekie o keia nno kanaka. A aia maloko o Miriambwo kekahi lahui kanaka liilii me na huelo.

O, Uitwa oia hoi o Batwa—a ia oia ma ka hema o Uzougora. Mai Batwa M-Kin-yaga aku hoi he ekolu la au e hele ai alaila hiki. Aia ma ke kauwahi o Woz>\va e ike ia ai kekahi lahui kanaka hou, iloko o keia aina naele launa ole a ka Mana Lani i hana ai ; o na pepeiao o keia ano kanaka he loloa loa ; oia hoi moi kahi mau mai no hoi o ka pepeiao a hiki i nu kapuai wawae ; a i ka wa e moe ai, alaila o kekahi pepeiao ke hoolilo i halii, a o kekahi hoi i kipa e moe ai. Nani ke kupanaha o ka ke Akua inau hana! Ilanau Nui. Aia ma ka okana aina o Yuba, ua hanau mai ka wahme a Mr. Wells, h.e 2 keiki kane a n>e 1 kaikamahine; o ke kaumaha o ke keiki hookahi he S paona. Ke kai o Sargasso. O ke Kai o Sargasso, ua kamaaina paha kekahi mau luina Hawaii e hele i ka pepe» hi k'ohoia ma na Kai Anu o Alika. Aia keia Kai ma ka Atelanika Akau, mawaena o 22 a me 36 degerc ma ka latitu Akau, ma ka hema ke au ikaika o ke kaei we!a, a ma ka aoao komohana a me ka a* kau ke kaikuono muliwai, a ma ka hikina ke au miki o Guinea e knhe ikaika ana i ka hema. Ua hoike ae o Humbolt, he eiua mau pae ana i ike ai,o kekahi aia ke moe ia ma ke komohana o Fayal; a o kekahi ke kokoke ala i na mokupuni o Bahama. A o ke kulana o na mea ulu ma keia mau pae akoakoa i'oko o ka iipoiipo o ka moana ua ano iike no la me ka iike oie o na kau, a me kt pa i iuwiii ana o na makani. Ka Telepone iaao. O ke te!epone oi ioa nku o ka maikai, oia no ke telepone hau, ua hoomaka mua ia e Wihrd a me Cheney o Mikikana. A i ka hoao ia ana he oi ioa aku o ka hikiwawe me ka oielo ana a puni ka honua. He nui loa ka ieo me ka lohe iea loa o na mea e kamailio 13 ana. He wahi meo'elo o ua lnid:ni. Eia kekahi lono mai Omaha mai e hoike ana no ka hiki sna aku • Mrs. Cbas. Jonea a ine kana keiki o ka inokuaina o Waainetoaa he msa hoi i pakele mai waena mai o na iotdioi Yankton. Eia kona wahi moo. le!o t ia lakou he 12 ka nui i hialele īho ai ia Wo3inetona mi ka Feberoari > haia, no ke awaawa pohaku (Val(ey Stone) ua hoopuoi koke ia ae !a Ukou e na liaiaini oiai, he mau Ia kakaikahi waie no ko iakou o ka hala ana o Fcrt Kearoey. Ua pepehi la kekahi o iakou nei a make, a o ka nui ua pan i ka lawe pio ia» a o Mr?. a me kana

lieiki ua ike ole ia o na Intdmi, no ka m&a r oa pee laui; imi ka imi īkiika ana mai a kekahi Ukiiw lott mii la iaea n«i. (a wj iawe ia aku U laua nei a hiki imua o k? alii nona ka iaoa. YiDtQO, a hoonoho īa aka a us wihine nei mm keano kaowa n uā aut nei, a o ke ksiki hoi lawe ia aka la he vrib; okt>j ; a o b asha o oa «r&hine ttet 03 vrthe ia U a hookomo ia mai la na aahu o ke ano lakdini a me na kakini. 1 kekahi manawa t ua haalele wale ia no keia pee e ni (a:d:ni a hele akn la Ukoa no ka ūui hou ana. i kekahi poe pto ihkeokeo hoa, a. i ke lakoa hoi ana mai ua tahu ia lakoa me na aaha o na ilikeokeo i !oaa aka ia bkoa a p«pehi i* a enake. He nui no na wahine ilikeokeo a ke» poe (niJini : liwe pio mai ai; a iki haia ana o p.a maUma eks, ua nee he!e aka U lakou uei me aa poe IniJiDi nei a kokeke i kekahi n-ahi kaohale nu ka akiu o Nebarjseka kahi hoi ii a n.i In!dini e makemake loa ai no h inu nmia onn . A ina kahi po a ua ln«iini nei i inu nui ai i ka nma a ona. u wa ko Mrs. Jones hota malu ani me ke ake e pakele mai ka iima ae o ke;a poe hihia o iokoo oa ululaau. 0 na aahu no a na Inidtni i hoaahu ai ia ia nei oii no ko ia ne> kapa ī hele ai. l'a kaahele aku U keia ma ka Hema i oa po nei me''ka hahai ana hoi malalo oke aia* kai ana a na maiamaiama imoimo o na hoku 0 ka iewa, a eai ani hoi oia i na iau naheie a me na hua maka ona laau,no kekahi ma inaUma me ko ia nei halawai pu ole no hoi me na pilikn e ae ma neia aU hele. A ma kekahi ia aia nei e heie ana haiawai aku ia oia me kekahi kaa ukani o kekahi poe e makemake ana e hefe a noho ma ta aoao akau oua wahi aii, a mai a iakou i ioaa mai ai ko ia nei ioie. A ma ka Ia hope o ka maiama o lune hiki aku ia keia iko īa nei home kahiko ma lowa. A maiaiia i īoaa mai ai ia ia ke dala, a hoi hou aku U oia iwaena konu o Nebaraseka no kona ake nui e loaa kana keiki; ak«, aole nae i hooko ia ia makemake ona a no ia nele , ua huii hoi hou mai Ia oia me ka loohia i ka mai nawaliwali ma ke kino no kona home. A ia ia no hoi e kuoe hookahi ana ma ke aianui e hiki aku ai i kona home, haiawai inai la me ia kekahi keiki opiopio ; aka, o keia keiki oia no ke Weiki mai loko aku o kona puhaka i lawe pio ia'i e na inidini, ka mea hoi i holo malu mai, mai kahi loihi mai me ka pilikia. Ma ia hope iho piiikia ioa ia iho la ua keiki nei no kela anomaioeloe no ona au ana 1 hele mni ai i ka loa. h'a wohme Puhi Baka. Mawaena o na iahui a pau o ke ao nei, o ka oi aku piha ka lahui Knkini ake puhi paka. Ke nana aku oe i na wahine e ike aku no oe i ke kau mai o ke kika ma ka waha. Ua hiki ioa m iakou ke puhi mai i ke kika me he kane aia a oi aku paha ; i na no e heie i ka hoiohoio ma na oianui oke kulanakauhaie a pio paha ke kika; aiaila, e noi aku ana no oia i ka inea e haiawai mua mai ana me ia i ahi. A i na e hele i ka holo kaa mahu e puhi ona no a pela no hoi maluna o na mokuahi. Noliiia, he keu o Kukini a ke puhi paka nui wale.