Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 5, 1 February 1879 — Page 2
| This text was transcribed by: | Malialani Cabaniss |
| This work is dedicated to: | Hawaiinuiakea School of Hawaiian Knowledge |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ma ke Kauoha.
Hoolimalima o ka Aina Aupuni.
Ma ka Poano oia ka la 22 o Feberuari, 1879, ma ka hora 12 o ke awakea, e kuai kudala akea ka aku ai ma ke alo iho o Aliiolani Hale, ka hoolimalima na elima makahiki, keia aina kula ma ke awawa o Nouaku. ua o mai o na aina o J.H. Wood, e p@@ ala i ke alanui Nouina, @@@ na eka he @@@ Maluna aku o ke $@@ no ka makahiki pii aku. E hookaa kuike ia mai ka uku @@@@ mai ma ma ka kapalua makahiki
SAM ʻ L G. WILDER
@@@ @@ Kuhina Kalaiaina.
Ma ke Kauoha a ka Papa Hoomaauao.
Hoolaha i na Luna Kula a me na Kumu Kula Aupuni.
Ma keia hope @@ o ka manawa Kula, a me ka manawa hoomaha o na Kula Aupuni a pau. ma ka Olelo Haole a me ka Olelo Hawaii, o loko o keia Pae Aina, e malamai e like me ka papa malalo iho nei i a e hooko pono na Luna Kula. a me na Kumu Kula Aupuni i keia kauoha.
1 o ka Mahele mua--E hoomaka ke Kula ana o na Kula i ka Poakahi mua o ka malama o Ianuari, a e hoopau i ke Kuia ana i ka Poalima Elua o ka malama o Aperila.
Hoomaha Hookahi Pule
2 O ka Mahele elua--E hoomaka ke Kula ana i ka Poakahi Eha o ka malama o Apirila, a e hoopau i ke Kula ana i ka Poalima Eha o ka malama o Iulai.
Hoomaha Ehiku Pule
3 O ka Mahele ekolu--E hoomaka ke Kula ana i ka Poakahi Ekolu malama o Sepatemaba, a e hoopau i ke Kula ana i ka Poalima Ekolu o ka malama o Dekemaba.
Hoomaka Elua Pule.
E malamaia na Hoike Nui o na Kula Aupuni a pau, i ka malama o Iulai, iloko o ka pule hope loa o ka Mahele elua o ka makahiki; a o ka hooponopono ana no na Hoike, aia no ia i ke Kahukula Nui, a i ka Luna Kula o kela a me keia Apana.
E hoomau na Luna Kula i ka hooili ana mai ike Keena o ka Papa Hoonaauao, i na Papa Hoike no kela me keia Hapaha Makahiki, e like me ka mea mau; a e hookomo lakou i na Hoike, i ka nui o na dala i ukuia i na Kumu Kula iloko o kela me keia Hapaha Makahiki, e like me ka mea i maa,
Iloko o na Kula Haole, e ukuia ana ka Uku Komo, e ohi mau ia ka uku no kela me keia Hapaha Makahiki, a lawe aiu i ka Luna Kula o ka Apana, e like me ka mea mau,
W. JAS. KAMIKA,
Kakauolelo o ka Papa Hoonaauao.
Keena Hoonaauao Aliiolani Hale, Ian. 29, 1879
895 4t
MAKANA NO 1879.
KII O VICTORIA!
KA MOIWAHINE O ENELANI.
E haawi ia ana keia kii nani i ka poe a pau e lawe ana i ka Nupepa Kuokoa no ka makahiki 1879, me ka hookaa mua mai i na dala uku pepa elua mamua ae o ka la 21 o Maraki.
Iloko o na hope o Ianuari e makaukau ai makou no ka hooko ana i na kauoha a na makamaka no keia kii.
No ka pomaikai o ka poe hookaa mua i na dala elua, e hui pu ia aku me ka makana i olelo ia maluna ka Alemanaka no 1879. Ua makaukau ka Alemanaka ano, a ke puka pu aku nei imua o na luna me keia helu. E hoomaopopo na luna i keia, aole he mea haawi wale ka Alemanaka; aka, he kaulele no ka makana i olelo ia maluna
Ke Kanawai!
Ke Kahua Waiwai Nui!!
E MR. LUNAHOOPONOPONO: O ka nupepa i hoopukaia malalo o ka hookele naauao ana, oia kekahi o na momi no ka hoonaauao ana i ka lahui kanaka. Pela au e manao nei no kau nupepa iloko o keia au hou. Ua ike mau ia na kukulu manao koikoi a ku i ka naauao ma kona mau kolamu. He mau mea i makana ole ia mamua ae, no ka hanai ana ia makou na kanaka Hawaii. Mawaena o keia mau mea hou, a me he la o ka oi no paha ka io mai ka hoomaka ia ana o ke pai ana i nupepa Hawaii, oia no na hoakaka hohonu o ka ike, nona ke poo, "Ke Kanawai!" He mea hiki ole ia ʻ u ke helu papa aku i na pomaikai e loaa ana i kou poe heluhelu ma kona mau kuhikuhi; aka, ua maopopo no nae ia lakou, o ka waiwai io ia no lakou, a e hiki no ia ʻ u ke hooia no ko lakou lokahi me ke kanalua ola.
Maanei; e Mr. Lunahooponopono, a malalo hoi o na kumu i haiia ae la, ke ninau nei au, aole anei e lilo keia mau kuhikuhi i kahua waiwai nui ina e pai hou ia ma ke ano Buke? Ae 1 me ka hala ole. Alaila, e noi ae au io ʻ u mau hoakanaka, e imi kakou i ka lokomaikai o ka mea nona keia waiwai e noi aku iaia e pau ma ka Buke; a me he la, oiai ua lokomaikai mua oia ma ka hanai ana mai ma na kolamu o ke Kuokoa, e nele ole ana no paha kona ae mai i keia; no ka mea, e hoolawaia no na lilo ma kona kumukuai.
He mea ku i ka hooiaio no kou ake nui e Mr. Lunahooponopono e hoonaauao i kou poe heluhelu ma ka haawi ana mai i keia makana i oi ae mamua o na kii alii he nui; a ke pule nei ka mea kakau e hoomau ia aku ia haawina nani i loaa ole mai kahi poe e ae e haanui ale ana no ko lakou ake e hoonaauao.
Me ka manao maikai, owau iho no o AKE IKE.
Honolulu, Jan. 30, 1879.
HANA HOOHILAHILA.--Ma Poakolu aku nei i hala, ua ulu ae he hakaka mawaena o na opio o Kamoiliili; o ke kumu o keia, no ka ona; a o ka mea oi loa aku o ka hilahila, oia no ka hele kohana ana o kekahi poe me ke kapa ole imua o kekahi anaina e akoakoa ana malaila, me ka hoohalike ia lakou me he holoholona ala; kupanaha no hoi na hana a keia poe iloko o keia au malamalama o ka pono Karistiano; kai ne hoi ua hala ka pouli i ka wa i na kupuna, eia no ka oi na mamo ke ola nei. O ka nui o keia poe ona hoohaunaele he eiwa; a ma ka eleu a me ka mikiala o ka lima lawelawe o ke aupuni malaila, ua unu ia ae ua poe ala e hoao ma na paia o ka hale kakela o Kewiki; e ole nui e uku i na dala ewalu pakahi pau nui ai i ka hemo. Ahea la hoi noonoo.
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.
No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1. Dala Kuike ka Rula.
FEBERUARI 1, 1879.
Iloko iho nei o keia mau la ua, ua ulu nui ae ka mai iwaena o ka lehuehu o ko makou poe heluhelu. O ke kunu, ka eha ma ka puu a me na mai pili ma ke ake mama, oia na eha i ike nui ia iloko o na wa koekoe e like me keia. A ua lohe mai no hoi makou no ka make emoole ana o kekahi poe opio mamuli o ka loaa ana i ke anu me ka lawa pono ole i na pale kupono e loaa koke ai ka oluolu. O ke kanawai mua o ka ola, oia ka malama pono ana o kela a me keia iaia iho. A ke kau leo aku nei makou i ko makou poe heluhelu, e makaala ia lakou iho no keia kau puanuanu. Aole e poino ke kanaka i ka ua a me ke anu, ke komo ole ke anu iloko ona. Ina ua pulu ka lole, he mea hiki no ke hoomau aku i ka hana me ia lole pulu no, ke mau ka hoonioni ia ana o ke kino. i mau ai ka pumehana o ke kino holookoa. Aka, ina e hoomaka mai ka lia, a haalulu, e wehe koke i na lole pulu a e hookomo i lole pumehana. E kawela mua i ke kino a maloo ka wai, e inu i wahi ki a kpe mehana paha, A e malama pono i pumehana ke kino mai o a o, na lima me na wawae. He nui ka poe ikaika i make emoole no ka loaa ana i ke anu, a he nui ka poe ola maikai i kanu ia iloko o lakou na anoano o ka mai e poino ai ke ola mamuli o ko lakou hoohemahema ana ia lakou iho iloko o ka wa anu. Mai moe ma kahi mauu, mai moe malalo ma kahi koo@u o ka lepo, e kaikai ae i na wahi moe maluna, i elua kapuai a oi ae mai luna aku o ka ilihonua. Ua lawa paha keia mau wahi loina no keia mau la anu. A ma keia hope aku e hoopuka aku ana makou he mau helu manao e pili ana no ke ola kino, no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu.
Ma kekahi wahi e ae o keia pepa e ike ai ko makou poe heluhelu i ka mea hilahila loa i hanaia e kekahi poe kanaka o Kamoiliili. Ua menemene makou me ka hilahila, a kanalua no hoi no ka hoolaha aku ia mea. Aka, pehea la e pono ai? Ua makemake makou e hou aku i ka ihe, a e pepehi iho a make loa na hana o ia ano. Aka, pehea la e hiki ai ke hoolaha ola ia? Ua hele aku kela poe eiwa me ka ona a imua o kekahi anaina kanaka. A malaila kahi a kekahi o lakou i wehe ai i kona lole a pau a hana ʻ ku i kana mau hana hilahila imua e na maka o ka lehulehu; ma ke akea no hoi keia hana a imua o ka malamalama o ka la. Auhea na maikai? Auhea hoi ka poe pono o ka aina? i ku ole mai ai lakou a uumi koke i keia hana ino i kohu i ka poe pegana a i ka poe aikanaka wale no? A he poe kamalii kula kekahi iloko o ia anaina! Aloha ino!
Ua lohe mai makou ua lawe ia mai ua poe la e ka makai, mahope mai, a i ka halewai, a ua hoouku ia lakou he ewalu dala pakahi. Ma ko makou noonoo nae, o ka mea e hana ana i ka mea lapuwale e like me ia, e hoolapuwale ana i ka poe opiopio, he pono ke hookolokolo ia oia ma ke kanawai, a ina ua ku io i ka hewa, he pono ke haawi ia ka hoopai oolea loa, o ka palena piha o ka hoopai o ke kanawai kona e pono ai. Aole makou i manao e pono ana ia i ka hoopai, aka, o ka pono o ka lehulehu a makou e noonoo nei; o ka pono o na kamalii, a me na makua mea keiki opiopio a me na ohana. O ka poe e hana ana e like me kela mea i hoike ia ae la maluna, o lakou na hiena e hoopoino ana i na home, a e hoolapuwale ana i ka inoa o ka lahui.
Mai ka mea Kaku Kanawai mai.
E KE KUOKOA.--
Ua loaa mai nei i ka mea Kakau Kanawai kekahi mau leta mai ia A.P. Kalaukoa, Jacob Kamaka, a me S.M Kekoa mai, e wehewehe ana i ko lakou mau manao no na ninau Kanawai i hoopukaia ma kou mau Kolamu mamua iho nei.
Ke mahalo ia nei ia mau Haina a keia mau keiki o Kohala, no ka mea, ua wehewehe pololai no lakou i ka hewa o "E," ka mea hoi i hoonoho ia mawaho o ka hale ma ke ano kiai ma kahi i aihue ia ʻ i ka waiwai, a he aihue maoli no kona hewa. E nana hou ka poe i manao ole pela i ka pauku 1, o ka Mok. 5 o na Kanawai Hoopai Karaima--penei, "a ua noho piha malaila." "ua hui iloko oia hewa."
E kala mai ia ʻ u no ka Helu 25, a i kela pule aku paha e makaukau ai.
KE KANAWAI.
Honolulu, Jan. 28 1879.
POINO MALUNA O LIKELIKE:--Ma ka huli hoi ana mai nei a ka mokuahi "Likelike" mai kana huakai kaapuni aku nei ia Hawaii i ka pule i hala, ua poino kekahi o kona mau ohua eepakeke ma ka haki ana o kekahi o kona mau wawae; ua loaa keia ulia poino ia ia i ka wa a ka moku i lola ino ai. A mamuli o ka manao piha aloha o James Bailey ua kauoha ia na alii moku e malama i ke kanaka poino.
NA MANAO.--Eia ma ko makou lima kekahi manao i haku ia e kekahi keiki Hawaii oiaio i kakau ia malalo o ke poo, Ke Aloha Aina, a Aloha Lahui, aka, no ka piha e ana o kahi kupono o ka pepa a makou i manao ai e hoopuka aku, nolaila, ua hoopaneeia a keia pule ae. He nui no hoi na manao e ae i makemake ia e hoopuka aku ma ka pepa o keia pule, aka, no ka piha kuineki loa, nolaila, ua hookauluaia a ka wa kupono.
I NA LUNA NUPEPA KUOKOA.
Ua makemake ia na Luna Nupepa Kuokoa a pau mai Hawaii a Kauai, i ka wa a oukou e hooili mai ai ia makou i na dala o ka poe lawe nupepa; e hoike pu mai i ka papa inoa o ka poe hookaa palua mamua ae o ka la 31 o Maraki i kulike ai me ka makou rula. A i hiki hoi ia makou ke hookaawale pono i na Kii Makana no ia poe.
NU HOU KULOKO.
HAIOLELO NO NA HOME.--O ka haiolelo a Mr. S.B. Dole no na Home i hoolaha ia no ka po Sabati i hala, ua hoopanee ia no ka nui o ka ua; a ma ka po o ka la a popo, hora ehiku me ka hapalua, e haawi ia ʻ i ua haiolelo la ma ka luakini ma Kawaiahao.
LA HOOKAHAKAHA.--O ka Poakahi e hiki mai ana, oia ka la haaheo o na keiki o ka Oihana Kinai Ahi o keia kulanakauhale, na keiki hoi nana e pale ke okoko o ke ahi iloko o na wa pau ahi. Ua lohe pu mai no hoi makou, o na keiki keaka lio kekahi e puka ana e hookahakaha me ko lakou mau kahiko piha oia oihana ma kekahi o na la o loko o keia pule ae.
HAUKAWEWE I KA UWAPO.--Ma ke awakea Poaha iho nei, oiai ka moku kuna "Junita" e hookokoke mai ano i ka uwapo e pili ai, a no ka ikaika o ka holo, nolaila, ua haukawewe mai la ke kauiahao hoopaa o ka laau ihu. Oia paha ka mea e oleloia nei, "Hele huhu ke ahi me ka momoku."
MAKE MA PALOLO.--Iloko o na la ua nui iho nei o kakou iloko o ka pule i hala, ua lilo i ka wai a make loa ma Palolo o Kanakaole k, o ke kumu o kona make ana ua hoopupule ia kona noonoo maikai o ka wa i hala e ka waiona. I kona wa e hoi ae ana i kona home maluna o ka lio, olelo aku la kekahi poe ia ia no ka nui loa o ka ua, pane mai ana kela i kana mau huaolelo hope loa; "He ua kenikeni ia no Lihue."
PAKE MAKE.--Ma ka la Sabati i hala ae nei, ua loaa aku ke kino make o kekahi pake makai o Waikele, Ewa, Oahu nei; ua hele mai keia pake mai Waialua mai a ma Kipapa lilo i ka wai a o ka make no ia. He mau pake e ae no kekahi i lilo i ka wai, aka, aole nae lakou i poino. Pela mai ko makou mea lawe mea hou mai "ka ia hamau leo mai."
KANIKAU ME NA MELE INOA.--He mea pono i ka lehulehu ke alawa iho ma kahi o ka makou mau Hoolaha kumau, ma ke kolamu ekahi ma ka aoao mua o ka pepa e puka aku nei i keia pule ma kahi e pili ana i ka uku o na kanikau a me na mele inoa, ua hoololi ae makou mai ka 4 keneta o ka laina a i ka 10 keneta nolaila, ma keia hope aku a i mea e pilikia ole ai he pono i ka lehulehu ke makaala i keia.
NA KUMUMANAO:--Eiwa mau kumumanao i loaa mai ia makou e hai mai ana i ka haina no kela kumuhana a makou i hoolaha aku ai mamua no ka makana no keia ninau, Pehea la e hiki ai ke hoolawa ia a piha ka Lahui Hawaii me na Home Maikai? Ua haawi ia keia mau kumumanao ma ka lima o ke komite i hoolaha ia no ia hana, aia a hoike mai lakou, alaila hoopuke aku makou ma ka nupepa.
MAI WAILUKU MAI.--Ma ka Poaono o ka pule i hala ma Wailuku, Maui, ua haule nui iho na paka ua eloelo o ka hooilo malaila, a ua palaha pu ia e ka wai ka aina o kekahi haole o Mr. L. Lamb ka inoa, a ua naha pu hoi me ka paia pohaku o kekahi aoao o ko laila uwapo hou. Pela mai nei ka leta a ko makou mea kakau mea hou mai ka Malu Hekuawa mai.
KII MAKANA.--O ke Kii Makana a makou e hoolaha nei no ko makou poe hookaa palua i na dala mamua ae ka la 31 o Maraki e hiki mai ana, aole i loaa mai iloko o ko makou lima i keia wa, aka, ke lana nei ko makou manao aia no he manawa pokole i koe e hooko ia no ko ka lehulehu ake kii makana. No ka mea, o ke alanui moana kahi a ka moku e lawe mai nei i ka lakou makana, he alanui hanupanupa a he alahele pilikia. Nolaila, e hoomanawanui iho ka lehulehu a e hooko ia no ko oukou makemake.
Aha Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai Ma ka waiwai o Kilinahe k o Kalihi, Honolulu, Oahu i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai A.F. Judd Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Lama w o Honolulu, Oahu, e hoike mai ana o Kalinahe k no Kalihi i oleloia ua make kauoha ole ma Kalihi, Honolulu, Oahu ma ka la 18 o Augate 1878, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu luna hooponopono waiwai ia Lama w. Ua kauoha ia o ka Poalua ka la 18 o Feberuari 1879, hora 10 am, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai a i na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke Kuokoa nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Ianuari 27, 1879.
A. FRANCIS JUDD
Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
Ikea: A. Rosa, Hope Kakauolelo, 896 3t
Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni, Apana Ekolu, ko Hawaii Pae Aina, Ma ka waiwai o Aho (pake) no Hilo, Hawaii, i make. Ua heluhelu ia a na ua waihoia ka palapala noi a Ahana, ka lunahooponopono no ka waiwai o Aho no Hilo, Hawaii, H P A i make, e noi ana e apono ia na bila aie a ka mea i make, a e hooholo i a na hooilina, a e hooholoi a ka waiwai i na hooilina, a e hookuu ia oia mai kona oihana lunahooponopono waiwai. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalima oia ka la 28 o Feberuari, 1879, ma ka hora umi o kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Hilo, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.
F.S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu.
Hilo, Hawaii, Ianuari 15, 1879. 896 3t
Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu, o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Kamai k no Hilo, Hawaii i make. Ua heluhelu ia, a ua waihoia ka palapala noi a William H. Reed, e noi ana e hoonoho ia o Kumukai i lunahooponopono no na waiwai a Kamai k no Piihonuam Hilo, Hawaii, i make. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalima oia ka la 28 o Feberuari, 1879, ma ka hora umi kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Hilo oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.
F.S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu.
Hilo, Hawaii, Ianuari 13, 1879. 896 3t
Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Aidona (pake), no Hilo, Hawaii i make. Ua heluhelu ia a na waihoia ka palapala noi a A.S. Cleghorn & Co., e noi ana e hoonoho ia kekahi mea kupono i lunahooponopono no na waiwai o Aliona, (pake), no Hilo, Hawaii i make. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kamaka a pau ke pili, o ka Poalima oia ka la 28 o Feberuari, 1879, ma ka hora 10 o kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Hilo, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.
F.S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu.
Hilo, Hawaii, Ianuari 15, 1879. 896 3t
RAIKI ILI! RAIKI ILI!!
Ua kaai ia me ke Kumukuai Kiekie.
A e kuai ia aku no me ke kumukuai makepono; oia hoi ke
OKA RAIKI, BARANI!
No na Puna a me na Lio, &c., &c., &c.
...A e kuai pu ia aku no hoi...
Na RAIKI nahaha i kupono no ka hanai moa;
He @@ loa ka Raiki a ke oluolu no hoi ke kumukuai ma ka
HALE WILI RAIKI MAHU
Ma Honolulu, makai o Ainahou.
8@@ 3m J.A.HOPPER
OLELO HOOLAHA
Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina, Apana Hookolokolo Ekolu, Hawaii @ Kaa o Novemaba, 1878. Hana w ka mea hoopii no ke oki mare hope ia M@@ahi k ka mea i hoopiiia, hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii @@@@ maluna no ke oki mare, ano ua kauoha ia, o ka olelo hooholo e uki ana mai ka berita mare @@@ e hoo@@@@@ ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Hana w no ke kuu o ka haalele @@ o Mooiahi k i oleloia e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hebedoma ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole @@ i ike ia ke kumu kupono e hoola ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha. i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, ke hoike mai iloko o na malama eono, ina ke kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholoa @@i mea paa.
Na ka Aha:
F. SPENCER, Kakauolelo.
Hana E ike ia la 17 o Novemaba, 1878.
Hilo, Hawaii @ Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina.
Hoike ia e ko ʻ u lima ma ka la 28 o Novemaba 1878,.
D.H. HITCHCOCK.
892 @@ Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni.
Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina, Apana Hookolokolo Ekolu, Hawaii @ Kaa o Novemaba, 1878. Milikaa k ka mea hoopii no ke oki mare kua ia Naeola w ka mea i hoopii ia, hoopu oki mare. Ma ka palapala hoopii i oleloia malama no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooho lo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Milikaa k no ke kumu o ka haalele loa o Naeole w i olelo ia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la 1 hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma @one; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha, i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa
Na ka Aha:
F. SPENCER, Kakauolelo.
Hanaia i keia la 12 o Novemaba, 1878.
Hilo, Hawaii, @@ Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina.
Hoike ia e ko ʻ u lima i keia la 26 o Novemaba, 1878.
D.H.HITCHCOCK
892 6t Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni
Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina, Apana Hookolokolo Ekolu, Hawaii @@ Kau o Novemaba, 1878. Kaaea k ka mea hoopii no ke oki mare kue ia Loika w ka mea i hoopii ia, hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i olelo ia maluna no ke oki mare, ano ua kauoha ia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomo ia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Kaaea k no ke kumu o ka haalele loa o Loika w i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono, mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauoha ia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
Na ka Aha: F. SPENCER, Kakauolelo.
Hanaia i keia la 12 o Novemaba, 1878.
Hilo, Hwaii, s8. Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina.
Hoikeia e ko ʻ u lima i kei a la 26 o Novemaba, 1878.
D.H.HITCHCOCK,
892 6t Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni.
Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina, Apana Hookolokolo Ekolu, Hawaii @@ Kau o Novemaba, 1878. Poupou w ka mea hoopii no ke oki mare kue ia Kaaiahua k ka mea i hoopii ia, hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i olelo ia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomo ia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Poupou w no ke kumu o ka haalele loa o Kaaiahua k i olelo ia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuooa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
Na ka Aha:
F. SPENCER, Kakauolelo
Hilo, Hawaii, s8. Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina.
Hoikeia e ko ʻ u lima i kei a la 26 o Novemaba, 1878.
D.H.HITCHCOCK,
892 6t Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni.
Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina, Apana Hookolokolo Ekolu, Hawaii @@ Kau o Novemaba, 1878. Haawiola w ka mea hoopii no ke oki mare kue ia Kaleohanu k ka mea i hoopii ia, hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i olelo ia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Haawiola w no ke kumu o ka haalele loa o Kaleohanu k i oleloia, e lilo i mea paa, mahope o na malama eono mai ka la i hoopuka ia ʻ i keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
Na ka Aha:
F. SPENCER, Kakauolelo.
Hanaia i keia la 12 o Novemaba, 1878.
Hilo, Hwaii, s8. Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina.
Hoikeia e ko ʻ u lima i kei a la 26 o Novemaba, 1878.
D.H.HITCHCOCK,
892 6t Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni.
Aha Hookolokolo o ko Hawaii Pae Aina, Apana Hookolokolo Ekolu, Hawaii @@ Kau o Novemaba, A.D. 1878. Hookano (w), ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Manu (k), ka mea i hoopii ia, hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauoha ia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomo ia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Hookano (w), i olelo ia, no ke kumu o ka haalele loa o Manu (k), i olelo ia e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hooholo ke hana ia elike me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauoha ia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha ia ʻ i keia olelo kauoha ; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
Na ka Aha:
F. SPENCER, Kakauolelo.
Hana ia keia la 12 o Novemaba, A D 1878.
Hilo, Hwaii, s8. Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina.
Hoikeia e ko ʻ u lima i kei a la 26 o Novemaba, 1878.
D.H.HITCHCOCK,
892 6t Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni.
Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina, Apana Hookolokolo Ekolu @@ Kau o Novemaba, 1878. Hoomana w ka mea hoopii no ke oki mare kue ia Palapala k ka mea i hoopii ia, hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku e hookomo ia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Hoomana w no ke kumu o ka haalele loa o Palapala k i olelo ia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ola nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
Na ka Aha:
F. SPENCER, Kakauolelo.
Hanaia i keia la 8 o Novemaba, 1878.
Hilo, Hwaii, s8. Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina.
Hoikeia e ko ʻ u lima i kei a la 26 o Novemaba, 1878.
D.H.HITCHCOCK,
892 6t Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni.
Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina, Apana Hookolokolo Ekolu, Hawaii @@ Kau o Novemaba, 1878. J.S. Cheesbro ka mea hoopii no ke oki mare kue ia Kaehupulehu ka mea i hoopii ia, hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauoha ia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o J.S. Cheesbro no ke kumu o ka haalele loa o Kaehupulehu i olelo ia, e lilo i mea, paa mahope o na malama eono, mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like ma na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopuka ia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili, ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
Na ka Aha:
F. SPENCER, Kakauolelo.
Hanaia i keia la 12 o Novemaba, 1878.
Hilo, Hwaii, s8. Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ko Hawaii Pae Aina.
Hoikeia e ko ʻ u lima i kei a la 26 o Novemaba, 1878.
D.H.HITCHCOCK,
892 6t Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni.
Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ke papa ia aku nei na kanaka a pau, mai komo hewa kekahi maluna o kuu aina kua @@ waiho la ma Keawanui, Olowala, Maui, e oki wale i na la@@@ ulu, a e mahi, a e oki paha i alanui kaa; a mai lawelawe hou i ke ku e ula la ma kekahi hapa o ua aina la. Ua kapu loa, a mai hookuii e na kanaka a me na haole i keia, no ka mea, e lilo ana keia i Kanawai, ma i ka la e laha ae ai ma ka Nupepa; a o ka mea hookuli ua ke Kanawai auanei e hooponopono.
OBED. NAWAHINE.
Waihee, Ianuari 2, 1879. 891 4t
LIHILIHI ka ka elima keneta aku no ka I-a. Lipina mai ka elima keneta aku no ka i-a.
Halekuai Hou!
CALIFORNIA ONE PRICE BAZAR
Waiwai hou! Kumukuai hou!
He mau mahina i hala ae nei o ke kali ana ua loaa ia maua mai na KUAI KUDALA NUI A NA ILAMUKU, NA POE KALEPA NUI i poho i Ba@@@@@@@ a me ka na LUNA HOOPONOPONO WAIWAI KUAI.
MAI PARISI, LADANA, NU IOKA A ME PILADELEPIA MAI, NA ANO
Paikini maikai hou loa o na Keonimana!
I AKAHI NO A HIKI I HAWAII NEI.
Parisa, Ladana. EIA NA KUMUKUAI: Nu Ioka, Piladelepia.
E HELUHELU A NOONOO!!!
Na A-i-kala Lilina ano heu...20 keneta pakahi
Na Palule keokeo alu Lilina...$1 25 pakahi
Na Palule hapa Lilina ano hou, 83 keneta pakahi
Na Palule Papamu hou...$1 00 pakahi
Na Palule Kalakua ano hou loa, 75 keneta pakahi
Na Lolewawae i umi ii ili ia...73 keneta pakahi
Na Kakini kane o na ano a pau, 12 1/2 keneta pakahi wale no
Na Palemai kane o na ano a pau, 63 keneta pakahi
Na Ho a me na Lei A-i Kilika, 25 keneta pakahi
Na Hainaka Lilina, mai ka 12 1/2 keneta pakahi aku
Pela me na Kakini o na ano like ole i hala ia i ke KILIKA HULUHULU a AMARINO o na Wahina, Kane, Keiki--MA KE KUMUKUAI HAAHAA LOA!!
Ua manao e wehe i ke kuai ana ʻ u i kela mahina aku nei, aka ua kali iki i loaa mai ma ka mokuahi "Zealandia." na ano Lihilihi hou loa, maneanea, a lahilahi, mai Farani a me Geremania mai.
He nani okoa no hoi na Lole Keokeo Pike, na Kanele Huluhulu, a me na Lopi Huluhulu o na ano a pau
Eia pu no hoi na Kaliki ano hou, na Mikilima ili, na Mamalu, na A-i-kala lihilihi, na A-i-kala pihapiha, na Lei A-i Kilika, na Kihei Huluhulu paina hou, na Lakeke lima ole, na Lole Keokeo Keiki, a me na Lole paa o na Wahine.--MA KE KUAI HAAHAA LOA!
E KAU ANA KA WALI O NA HALEKUAI PII,
Aka, e piha olioli ana ka lehulehu Maanei no hoi e loaa ai na WALALA hou loa, a me na AILA LAUOHO o na ano a pau--keu ka puia. E kuai ia aku ana na Waiwai a pau ME KA HAAHAA LOA.
MA KA POAONO, DEKEMABA 7,
Ma ka Halekuai ʻCalifornia One Price Bazar.'
HELU 68 ALANUI PAPU @@@@@@@@@@@
ENA
Lede a me na Keonimana!
--o ka--
MAKANI APAAPAA O KOHALA.
E Kipa, E Naue, E Komo, A e ike i na Nani o kela a me keia ano o na Waiwai Hou Loa i hiki mai nei ma ko maua
HALEKUAI MA KAIOPIHI!
Malaila no e loaa ai ia oukou keia mau Waiwai Maikai malalo iho nei:
NA PAPALE WAHINE HULU NANI HOU LOA E PULELO AI I KA MAKANI.
Ina no hoi e kau mai i ko poo, aohe i kana mai ua mea o ka Pulelo o na Lipina a me ka luhe maewa o ka Hulu i ke oho makani, nana aku no hoi, hele kela a "Kau ka Iwa he la makani," i ka ua mea o ka Nani Lua Ole, oia no oe la o ka
HULU MAMO GULA LELOLELO O KA IU O GOMOHERA.
NA KIHEI KUWELU.
O kei mau Kihei, aohe i laha ma na Halekuai e ae, ma ko maua Halekuai wale no; ua lawe mai maua no ka Pomaikai o na Lede papalina nohenohea o ua aina nei a ke aloha i anoi ai; ina no hoi oe e Hoani ae ana i ka Aluna Ahiahi.
Nolaila, ke kau leo aku nei maua ia oukou, ano wale no ka wa kupono e loaa ai keia mau Kihei Nani ia oukou
NA LEI A-I HIPUU KIKEPA O NA KEONIMANA E LINOHAU AI.
Ke hoohiolo nei iloko o ko maua Halekuai na Lei A-i Silika o na ano waihooluu like ole he nui, e kau mai ai i ka A-i, aohe i kana mai ke kinikohu.
Na Kamaa Hila Aulii a Mikioi o na Kane, Wahine a me na Kamalii.
O keia na Kamaa Hila Aulii Helu Ekahi a maua i lawe mai ai no oukou e na Lede a me na Keoniana o ua Aina Haaheo nei. He mau Kamaa keia e uwe hone ai i ka Papa Lohi o Maukele, oia no ae la, o ka Leo o ke Kolohala i ka po Lai.
NA WAIALA MOANI ALA LOA.
Eia pu no hoi ia maua na Waiala Iliahi Moani Ala Loa no na Hainaka, e unuhi ae ai oe aohe i kana mai ka puia i ke ala me ke onaona.
NA KALAKOA.
Eia no hoi na Lole Kalakoa ke ahu mokaki mai nei o na ano he nui wale.
Na Pahu.
A pela no hoi me na Pahu Pake, i hele kela a panio lua o waho i ka waniki.
Na Moena.
Eia no hoi ia maua na Moena Pake, oia no oe la o ka Pawehe o Niihau ka panio
Na Pa, Bola, &c.
A eia no hoi ma ko maua Halekuai nei na Pa, Bola, Ipukukui, o ke nui a me ka liilii, a me na waiwai e ae he nui wale, he hiki ole ke hue pau aku i ka nui launa ole. O keia mau waiwai i hoakakaia maluna, e loaa no ia oukou ma ke kumukuai makepono loa.
AKINA & ASEU,
Kaiopihi, Kohala, Hawaii, Nov. 9, 1878. 885 tf
Kahikina Nui!
Helu 62 Aaluni Papu.
$50,000 ka Heluna o na Lole Nani, a me na Lole "Aulii" Maikai, na Lole Kane, na Kamaa Puki, na Kamaa Haahaa, a me na mea nani e ae he lehulehu wale.
E KUAI IA AKU ANA ME KA EMI IHO MALALO O KE KUMU LILO.
Ua hoonee ae nei o Magnin i na mea nani, a me na mea maikai a pau o Kona Hale Kuai ma ke Alanui Nuuanu ma na lumi maemae o Kahikina Nui. Ke Ualo aku nei ia i na mea a pau, e kipa ae malaila, a e loaa no na mea "Hoohie," a Hoonani no na la "Kulaia," o kakou o hiki mai:
NA LEDE, A ME NA KEONIMANA,
Hele mai nui! Hele mai pau loa! E kuai hooemi aku ana au i na mea a pau mamua o koʻu kaawale ana aku; no Europa i keia "Kupulau" ae. O ka mea e kuai mai a oi aku mamua o na kaun@ elua ka heluna, alaila e manuahi ia aku na mea nani no na kane me na wahine.
890 tf S. MAGNIN.
KAUKA T.P. TISDALE
HOMEOPATIKA.
Aia kona keena a me kona wahi noho ma ke alanui Beritania, mawaena o ka halepule o Kaukeano a me ka pa e ka Moiwahie Ema. E hamama ana ke keena mai ka hora 8 a hiki i ka hora 10 am a mai ka hora 1 a hiki i ka hora 3 pm a me ka hora 6 a hiki i ka hora 9 o ke ahiahi.
Honolulu, Nov. 12, 1878. 885 tf
E ike auanei na kanaka a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, a ma keia ke papa a ke hookapu ia aku nei ke komohewa ana o na kanaka a lawe paha i na puaa, na pipi i kuni ia a kuni ole ia, na manu hoi o na ano a pau, a me ke oki ana i na laau o keia mau aina, e waiho la ma Hamakua, mokupuni o Hawaii, oia hoi o Opihilala. Kakaalaea, Hauola, Paauilo, Koholalele, Kamihe, Kukaiau, Kaao, Kekualele, Kaawikiniki a me Manowaikohao.
CHAS. NOTLEY.
Hamakua, Hawaii, Dek. 30, 1878. 893 4t
Na Wati a me na Nani Hoohiluhilu.
Ke hoike aku nei o CHUNG FOY imua o ka lehulehu, aia oia ke paa nei ma kona lima i na mea hoohiehie i kupono no na Keonimana a me na Lede, oia hoi na
WATI WALTHAM,
Na KAULA GULA, Na KAULA DALA.
Me na Wati Nui Amerika i kupono no ke kauhale, a me na mea makamae e ae he nui wale, a e kuai makepono aku ana oia ma ke kumukuai haahaa loa.
Mea Hana Wati a me na Mea Gula.
He Maliu no oia i na kauoha.
He 23 keneta wale no ke aniani poi o ka wati. Aia kona halekuai ma ke alanui Nuuanu, ma o mai o kahi o Hollister & Co.
893 6ma.