Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 51, 21 December 1878 — Page 3
| This text was transcribed by: | Arnold Hori |
| This work is dedicated to: | Kandace M. H. Sumida of Kapiolani Blvd |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
OLELO HOOLAHA.
HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO
WAIWAI.
UA hooko@ pono ia @ai ka mea n@oa ka inoa @aiaio @o ma ka la 18 o O@aloha, @hooponopono @o ka waiwai o Charles II. Lu@ o Wailuku. Ma@i i make. Nolalia, ke ha; la aka nei @a mea a pau he ma@ koina ko lah@ @o ka w@wa; o ka mea i make. @ hoike ma@ na @ala@a eono @ leia la ako, o hoilea ka lako@ ma@ koina. A o ka poe a@ a he ma@ waiwai paha ko ka @ea i make ma ko lakou @m@ nei, e poo@ o uku a @hoi koke mai, a ioa h@ mau a@ ko la @ea i make i kekahi mea a mau mea paha @ hu@ke koke mai. H. A. LUSCOME
La@ah@o Waiwaio C. R. Luscomb i make.
Wai@ku, Maui. 853 @f
Hoolaha Papa.
KE HOIKE ia aku nei na AiLA HONUA kepono ole, n@ lakou na kuhikahi i hoike ia malalo iho. Ua ike ia ka p@ aia @ ma ka l@weiawe ia ana. oia hoi a@a ka hoo@ kupo@ ole ia ana; @ o lakou na mak@ i @i iho malalo o @ degere Fara@heila O na mea a pau he m@ ke papa ia aku nei ko lako@ kuai ana. @aawi ana a @ ka hoola@o ana i keia ano aiia i @a kanaka, me ka @ ia mamua a ike ia ka po@o.
O la hoopa no ka mea koe i ke ka@a@i, aole e e@i iho @ala l@ @ na dala @t Kanalima. aole hoi e @ke @
Elima Haleri. a i ole e hoopaaka@ ia ma ka @ana @ea @ aku @a@a o ka makahiki hookahi.
Eia na A@la i Olelo in.
O ka Aila KOMETA, e a ana ma ke ana wela o na degere h@ Fara@abe@a.
O ka A@a ALADINA, anea@ e a ana ma na a@ wela a @
O ka A@la ORIENATELA, e a ana @ na degere he 95.
O ka A@la LUSIRE e a@ ana i na degere a pau.
O ka Al@a a ka Hoi EUREKA, e a ana i na degere he 84.
Kakau@ i keia la 14 o Okatoba, 187@.
88@ tf W. C. PARKE, Iiamoka.
A HA Kiekie o ko Hawa'i - Pae Ai@. Oahu, ss. Kao o Okatoba, 1878. Kauiua k ka mea hoopii no ke oki marre @ue ia Ka@lana w ka mea i hoopii ia. Hoopii oki mare. Ma @ palapala hoopii i olelo @ malana no ke oki mare, ano na @ o ka olelo hoohol@ e oki aoa mai ka @eril@ mare'ka, @ ma ka moolelo o ka Aha, ma@uii o ka aoao o @ olelo ia, e lilo i mea paa mahope o na malama @ ka la i olelo ia, e lilo I mea paa mahope o na malama @ ka la i hoop@kaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e @ maloko nei, ke ole nae i ike ia ke komo kopo@ ai. A ua kauohala ka mea hoopii e hoolaha i ke @ o keia olelo kauoka ma @a Pacific Commerical Advertiser a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedom@ ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi @ ako i hoopokaia ai keia olelo kanoha; i mea e hiki @ ke hoike mai iloko o na malama eo@o, @ko lako@ o hooko o@e ia ai la@leio hooholo a lilo @aa.
Na ka Ah@, A. ROSA,
Hope Kakauolelo.
Ha@ais i keia la 24 o Okatoba, 1878.
Honolulu, @ : Ke hoike aku n@i au me ka oiaio, o na olel@ a pau maluna a@. oia no ke kope oialo a pololei o ka olelo @ o ka hihia malu@a ae, ae waiho nei ma ke Keena o k@ Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
H@ke ia e ko'u lima ma Honolulu, i keia la 26 o Okatoba, 1878 A. ROSA,
@6 6@ Hop@ Kaiauolelo o ka Aha Kiekie.
PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
---O KA---
MOKUAHI HAWAII
LIKELIKE!
KAPENA, : : : : REYNOLD.
Poalua D@c. 24, hora 6 pm......................................Hilo
Poalua D@c 31. hora 5 pm................Kaapuni ia Hawaii
AOLE AIE NO NA UKU OHUA !
Ke hoole la aku nei ka a@e no na uku ohua, a ke hoike ia aku nei i ke akea, ina he mau paiki, ukaoa a puolo hooili ko lakoo e pono e ho@ilona ia me ka moakaka pono; aohe no e ae ia ka lawe ana i na ukana, paiki a me puolo i hoailona ole ia @ ole e kakau ia ka loaa aua mai.
HE KUIKE KA UKU UKANA.
Ma na ukana a pau a na makamaka, e pono e uku mua ia. A e hookoia no na kauoha no ka lawe a hiki i kahi i makemak@a. A e malama ia no me ka makaala na @ ukana, paiki a me na paolo , lio, pipi a me ka hoki.
E houilona ia me ka moakaka na Pahu
Rama a me Waina.
@ ka po@ no lakou @a ukana o keia anoe pono e hoailonala me ka moakaka, a i ole e kakaula me ka moakaka ka loaa ana mai o ka poe no lakou keia mau waiwai.
O na koina no na pilikia a me na poho, @ po@o e hoike koke ia mai iloko o ka malama hookahi.
@ Aole e ae in na hookele kaa, na keiki @ me na mea like e pii iluna o ka mokuahi i ka wae pili mai ai i ka uapo, aia wale no a pau ua ohua eepakeke i ka lele.
No ke ake nui e hoopomaikaiia ka lehulehu kaahele, ua hooloii ae nei na elm o Likelike i ka Papa Hoike Manawa o ia Mokua'ii ehke me maluna.
Ma ka Hale Oihaoa e loaa'i na Palapala.
Aole k@na o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e @ ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke oie e kakauia ka haa ana mal. Ehcokmain ka uku ukana ka was e nona aka ai.
WILDER & CO.
HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO
WAIWAI.
UA ho@kohuia mai ka mea nona ka iaoa malalo iho i lunahooponopono no ka waiwal William Weight i make, a ke hoike ia aku nei i na kanaka a pau i aie i kela waiwai. e uku hoke mai o ka poe he mau koina ko lakoa I keai mau keia la aku, o hoole loa ia auanei. W. H. SCHMIDT.
Lunahooponopono Waiwai o Wm. Weight i make, o Kahaluu, Koolaupoko, Oahu. 889 3t
I KO'U manawa e kaawale aku ai mai heia Aupuni aku ua koho aku au i kuu hunona oia o Fred. II. Ueyselden I lava nana e nana i ke kula o Lanai, a pela no hoi me ko'u mau waiwai a pau a me na pono ma Lahaina.
WALTER M. GIBSON.
Honolulu, Aug. @, 1878. 871 tf
KAUKA T.P. TISDALE.
HOMEOPAIKA.
A IA k@na keena a me kona wahi noho ma ke alanui Beritania, mawaena o @a halepule o Kaukeano a me ka pa o ka Moiwahine Nina. @ hamama ana ke keena mai ka hora S @ hiki i ka hora 10 am., a mai ka hora 1 a hiki i ka hora S pa@ a me ka hora 6 m hiki i ka hora 9 o ke ahiahi.
Honolulu, Nov 12, 1878. 885 tf
Amara ! Amara ! Amara !
UA lilo iho nei ia James H. Hanlon ka Amara kaulana ma ke kapili kapuai lio ana a me @a lapaau ana i na lio mai, ka hale amara o James Taylor mauka iho o Hale D@o kahiko ma Ulak@heo; a ke hoike aku nei ia i na kanaka a pau, ua makaukau oia e lawelawe i na mea a pau e pili ana i k@aa oihana me ke @i loa Nolaila, e hele nui mai oukou o ka poe kaa hakihaki, lio eha o na wawae a mai e ae paha, a na'u e lapaau me ka eleu loa. Me ke ak@hele a mikioi loa e kapili ia ai ke kapaai hao o na lio.
Honolulu, Nov. 6, 1878. 884 7t@
OLELO HOOLAHA.
UA lilo i@ Alrine Haalou Kahalelaukoa Ii ka loko i-a o "Hanaloa" a me ke kula i pili pu. ma Waipio, Kw@, a ke hookapu nei ia mau wahi, a o Sam. Kiwaha ka lona nana e malama. A. F. JUDD, Kahu no Alrine.
Honolulu, Sept. 9, 187@. 876 6m
Kauka O. S. Cummings, M.D.
HOMEOPATIKA.
Oia ke Kauka i kamaaina mua ia oukou e na kanaka Hawaii ma ka inoa,
"KULU WAI LIILII"
Ua hoi mai nei oia, a e pahola hou mai ana oia i kona akamai lapaau ia kakou. Aia kona Keena Lapaau a me kona wahi noho i keia wa ma kahi i noho mua iho nei o E. P. Akamu ma ke alanui @. 888 tf
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA. @a n@oi ia mai ka mea nona ka lo@ malalo @o nei, @ W. C. Parke Esq , ka lanahoopoeop@ waiwai o C. Kanai@ o Hooaulu, Oahu i make aka nei, e hooimioia na palena o na aina a pa@ o na C. Kanaioa la e waiho la ma Waihaku, Maui; noiaila, ke kauohaia aka nei k@ poe @a aina e pili ana m@ @a mau @a @, e hele @ Hale Hookoio@o ma Wailuku, ma ka Pu@ha, oia ka la 12 o Dekemaba, 187@, ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka ma@wa e hoolohe ai i keia noi. @. AHOLO.
Komi@ina Palena Aina ma Maui + Co.
Lahaina, Nov. 2@, 1878. @83 3@
OLELO HOOLAHA.
E MANAO ana o MR. CLAUS SPRECKLES o Kaleponi, @ hana i auwai nui ma ka mokupuni o Maui; no ka hooka@ekahe wai mai@na o na mea kana. O ka moa a mau mea paha e makemake ana e eli i elima h@neri kap@ai a o aku paha o keia auwai ma ka olelo @elike, a e ak@ ia ak@ no hoi no ka hana ma ia heluna o na kapoai k@hi@, a i ole ia ma ka heluna o na kapuai loa o ka auwai i @a; ke no@i ia ka nei lakou e ninau ia H. Schus@ler ma Haiku, Maui, a i ele ia William G. Irwin & Co., ma Honolulu, a e ioaa ia lakou na hoakaka kupono. CLAUS SPRECKLES,
888 tf H. SCHUS@LER.
OLELO HOOLAHA
AHA Kie@ o ka Hawaii Pae Aina @ Okatoba 187@. R Ka@ ka m@ H. Ka@ mea paa.
Na ka Aha. A. ROSA,
@ Kika@i@la.
Ha@ i keia la 21 o O@ 1878.
Ho@ Ke k@ kolo o ka hihia mal@a Aka Kiekie.
Hoike ia e k@ a L@ ma @ Novem@ba 1878. A LO@.
@88 @ R@p@ ka Aha Kiekie.
AHA Ki@k ok@ Hawaii Pae Ai@. Oahu i@. Ka@ o Iulai, 1@7@. Laiki k ka @ hoopii @ oki mare, k@ ia Sera K@kea w ha i @ L Kamakea w i @ ma ka Pacific Commercial Avertiser a me ke Kuokoa i keia a me k@ o na @ mea paa.,
Na ka Ai@a. A. ROSA.
@pe Kak@olelo.
Hanaia i keia la 5 o Iulai, 1878.
Honolulu, @s : Ke h@ike aku nei au ma ka @, o na olelo a pau maluna @, o a no ke kope o@io a pololei o ka olelo hooholo o ka hi@ia maluna @ Keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Hoikeia e ko'u lima ma Honolulu, i keia la @ o Okatoba, 1878. A. ROSA.
@8 6t@ Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, Oahu, ss. Kau o Okatoba 1878. Kuaia k ka mea hoopii no ke oki mare kue ia Mele @ k a mea I hoopi@a. Hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i ooleloia malu@a no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita @are aku, e hookomo ia ma ka moolelo o ka Aha, mamui@ o ka aoao o Kuaia k no ke k@mu o ka @oekolohe a me ka haalele loa @eie w i oleloia. e lilo i mea paa mahope o na malama @ono mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hooholo ke h@eia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kanoha ia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha mia ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i keia a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la'ku i hoo@uka ia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki a@i na mea a pau i piu ke hoike mai iloko o na maiama @ao, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
Na ka Aha, A ROSA,
Hope Kakauolelo.
Hao@ia i keia la 26 o Okatoba, 1878.
Honolulu, ss : Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pa@ maluoa ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia mal@a ae, a e waiho nei ma ke Keena o ke Kakaoolelo o ka Aha Kiekie.
Hoike ia e ko'u lima a me ka Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu, i keia la 28 o Okatoba, 1878. A ROSA,
8@ 6t@ Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka Waiwai o Kalama w o Honolulu i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Nui C. C. Harris. Olelo kauoha e hooiaha aku no ke n@i ana mai e koho i lunahooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a H. Kaha@winui o Honolulu, Oahu, e hoike mai ana o Kaiaoia no Honolulu i olelola, ua make kauoha ole ma Honolulu I oielo ia, ma ka la 21 o Aperila, 1878, a e nui ana e haawi ia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia H. Kahaawinui. Ua kauohaia, o ka Poakahi ka la 23 o Dekemaba, 1878, oia ka manawa i ko hoia oo ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la. ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ma ia m@anawa a ma ia wahi @o e hele mai ai na mea a pau i pili e @ oike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la. A o kela olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ka Nupepa Kuokoa he nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Dekemaba 3, 1878 CHAS. C. HARRIS,
Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
8-8 3t A. Rosi, Hope Kakauole o.
A HA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina. ma ka hooponopono waiwai. Ma ka Waiwai o Makaole k o Heeia i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai C. C. Harris: Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Opunui k o Heeia. Koolaupoko, e hoike mai ana o Makaole k no Heeia, ua make kauoha ole ma Heeia, ma ka la 23 o Novemaba. 1878, a e noi ana e haawiia ka palapala hookohu luuahooponopono waiwai ia Opunui k. Ua kauoha ia o @ Poakahi ka ia 23 o Dekemaba, 1878, oia ka manawa i konuia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai ia, ma ke Keen@ Hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, as ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili o hoike mai i kekumu, ina he kumu oi@io ko lako@ e ae ole ia ai u@ noi la. A o keia olelo kanoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i @kolu pule ma ke Kuokoa he nupepa ma Honolulu.
Kakau ia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Dekemaba 4, 1878. CHAS. C. HARRIS,
Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
888 3t A. Rosa, Hope Ka@auolelo.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana @ha o ko Hawaii Pae Aiua, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o Kapule k o Anahola, Kauai i make kauoha ole Imua o ka Lunakanawai Kaapu@i ma ke Keena Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Ilulihu la k o liaena Kauai, e ho@e mai ana o Kapule @o Anahola, ua make kauoha ole ma Auahola ma ka la 15 o Feberuari 1874, a @ noi ana e haawila ka palapala hoo@ohu lunahooponopono waiwai ia Elia W. Giram. Ua kauoha ia o ka Poakolu oia ka la 22 o Ianuari 1879, i ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai ia @ ke Keena hooko okolo o keia Aha ma Hanalei, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu i@a he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la. A o keia o elo kauoha e hooiahaia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke Kuokoa nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Koloi, ko Hawaii Pae Aina, Dekemaba 6, 1878.
JACOB HARDY,
889 3t Lunakanwai Kaapuni Apana Eha.
AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o Aikake Harbottle o Maui i make. Ma ku keena imua o ka Hon. A. F. Judd. Kauoha e hoolaha i ke noi e apono i na papa hoike, hookuu ana, a e mahele i ka' waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka pipa hoike a W. C. Parke, lunahooponopono o ka waiwai o Aikake Harbottle no Maui i make, e noi aua e apono ia na hoolilo he $115 94, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $309, a e noi ana e nana a apono ia keia mau mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona liwa i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano. Ua kauohala, o ka Poaiua ka la 14 o Ianuari, 1879, ma ka hora 10 o kakahiaka, imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena ma ka hale hookoiokoi@ ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kono ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na papa hoike i oleloia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu iua he kumu io ko lakou e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i olelo ia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e palia maioko o ke Kuokoa he nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu, i ekolu pula mamua ae o ka ma@awa i olelo ia no ka ooo@ohe ana.
Kakau i a ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 11 o Dekemaba, 1878. A. FRANCIS JUDD,
ikea : Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
889 3t A. Rosa, Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina, ma ha hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o Ma@o Kamaha k o Waimea, Kauai i make kauoha ole. Imua o ka Luna@anawai Kaapuni ma ke Keena. Olelo kauoha o hoe@aha aku no ke noi a@a mai e koho i lunahoooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho aua mai o ka palapala noi a lopipiik@ k o Waimea e hoike mai aoa o Ma@aio hamaka no Waimea o@ make kauoha ole ma Waimea ma ka la (@) o l@--(?) a e noi aua e haawi ia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia lopipiiki. Ua kau@haia o ka l'oaha oia ka la 30 o Ianuari 1879 1 ka hora 10 kakahiaka oia ka manawa i @oho ia no ka hoolohe ana i ua nnoi la, imua o ua Lunakanawai ia, ma ke Keena li@kolokolo o keia Aha ma Waimea, a nia ia mana@ a ma ia wahi oo e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oia@o ko lakou e ke ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke Kuokoa he nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Koloa, ko Hawaii Pae Aina, Dekemaba , 1878
JACOB HARDY,
889 3t Lunakawai Kaapuni Apana Aha.
AHA Kiekie o ka Hawaii Pae Aina, ma ka Hooponopono Waiwai. Mokupuni o Oahu ko Hawaii Pae Aina, ss Ma ka waiwai o Makole k o Heeia i make. Olelo kauohai e kohu ana i ka e hooiaio ai ka palapala kauoha a no k@ hoolaha an@. No ka mea, ma ka la 10 o Dekemaba, 1878. @ waiho@a mai imua o ka Aha kekahi palapala, i el@loia oia no ke kauona hope loa o Makole k i make aku la ; a me ka palapala hoopii e noi ana e hoo@aloia keia palapala kauoha @ e hoopuka hui ka palapala luna hooko i. K@akul@ii w ua waih@a mai e Kakela a me ilaki. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poakahi oia ka ia @0 e Dekema@, 187@, ma ka hora umi am ma ka @umi houkaokolu o la Aha, ma Ahiolani Hale ma Honolulu. oia ka ia me ka hora o hooiaio ia ai ia palapala ka@ha, a e hoo@ohe hoi no ia @i ana mai, a me ka poe a pau i pal@ e @e ana @ palapala kauoha a me ka ho@uka ana i ka palapala l@a hooko A ua kauoha h@ ia, e hoolaha no ia @ no na pule ekolu lioko o ka Nupepa Kuo@ he nupepa i paii@ a i hoolaha ia ma Honolulu. A ua k@ hou ia, e hoopakaia @a palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hoo@a o ka mea make ma ke@ aupuni, e hele mai a e ku@ i keia pulapala ka@oha i ka wa i o@lo@.
Kaka@ia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Dekemaba 11, 1878. CHAS. C. HARRIS,
Ikea: Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.
A. @a, Hope Ka@olelo 889 3@
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina. ss. Ma ka waiwai o Kal@a k no Honolulu, Oahu. i make. Olelo kauoha e koho ana i la e hoo@ ai ka palapala kauoha, a no ka hooiaha ana. No ka mea, ma ka ia 11 o @kuma Dekemaba 187@, ea wai@o ia mai imua o ka Aha, kekahi palapala i o@elo ia, oi@ @o ke kauoha hope @oa o Kalea k i make ai@ ka; a nie ka@ palapala hoopii e @oi ana e hooiaoia @eta palapala kauo@a a e h@opuka hoi ka palapala luna hooko ia Leian ka mea hoop@i, na wa@o ia mai e S. B. Dole, @ hoopii. No @, na kau@ o ka Poaiu@ oia ka la @1 o Dekemaba, 187@, ma ka hora 10 am ma ka Kumi Hooko@ o ia al@ @a Honolulu, ma Oahu. ola ka ia me ka hora e huoiaio ia a@ i@ palapala kao@a, a e hoolo@ hoi @o ia @ mai, a @ ka poe a p@ i pili, e kue aoa @ palapala kao@, a me ka hoopuka aoa i k@ palapala i@a hooku @ ua kau@a i@oa ia, e hooaha no ia @ no na p@ , he nupepa i paiia a i houiahau ma @.
Kaka@ia ma lio@ia, ko Hawaii Pae Aina, Dekemaba 11, 187@. LAWRENC@ McCULLY.
Ikea: Lanaka@wai e ka Aha Kiekie.
A. Rosa, Hope Kaka@ @ 3t
Halawai Makaainana ma Hilo.
I na Makaainana o ka Apana o Hilo
Aloha oukou:--
Ua oluolu i ka mea nona ka inoa malalo iho nei, kekahi o ko oukou Lunamakainana o ke kau Ahaole!o o ka 1878 i hali ae nei; ka wehe ana i mau halawai Makaainana ma na wahi i hoike ia malalo nei.
Ma ka hora 7 o ke ahiahi Poaha o ka ia 26 o keia malama ma ke hale Halawai ma Onele, Poalima la 27, hora 7 ahiahi me ka hale Halawai ma Puueo, Poaono ia 28 hora 7 ahiahi ma ka hale Halawai ma Haaheo, ma ka hora 7 ahiahi o ka Poakahi la 30 ma Pahoehoe, a ma ka la mua o ka makahiki 1879 ma ka Halepule ma Onomea.
Nolaila, ke poloai ia 'ku nei ka lehulehu o na makamaka mai Kaupakuea a mai na wahi eae hoi o ka apana, e hele nui mai ma ia la.
Owau no. O ka oukou kauwa haahaa.
D. B. MAHOE.
E halawai ana ka Aha Hui Poola i keia ahiahi Poaono Dec. 21 ma ko lakou Halehalawai mau ma Peleula ; a ke kono ia aku nei na lala a pau e akoakoa ae.
MA ka la 15 o Novemaba i hala iho nei ua make kekahi keiki uoku nona na makahiki he 3 ma Ohikilolo, Waianae. O ke kumu i make ai i lilo i ke kai; he elua la mahope mai loaa aku la ke kino make o ua keiki nei ma kahaone. Walohia wale.
ULIA POINO.--Ma ka Poalua o ka pule hala, ua hiolo ia iho la ka pukauahi uinihapa, o ka hale wiliko hou o Mossm@n ma Makawao, a pa iho la iluna o kekahi haole oia o Sinclair, a haki iho la kona mau uha, a he wa pokole mahope iho o ka make no ia, "Waiho no hoi ka iwi o kamahele i ke ala."
KUAI IA.--Ua kuai ia iho nei ka moku Brig Onward i ka Poakahi nei a ua lilo ia Conwell no na dala he $4,000.
KE mau nei no ka maumaua ana o ka laha ana o ka mai kumu me ka fiva ma na kaiaulu o ke kulanakauhale nei. Ua hai ia mai makou, ua laha loa ma kuaaina a me na mokupuni e ae.
OLELO HOOLAHA.
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono Waiwai. Mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina, ss. Ma ka waiwai o John Kawelau i make: Olelo kauoha e koho ana i la e hoo@aio ai ka palapala kauoha, a no ka hoolaha aua No ka mea, ma ka la 9 o Dekemaba, 1878, ua waihoia mai imua o ka Aha kekahi palapala i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o John Kawelau i make aku la; a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko ia Kaila k ua waihoia mai e Kaila no John Namaielua. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poalua oia ka la ehiku o lanuari 1879, ma ka hora 10 am ma ka rumi hookolokolo o ia Aha ma Aliiolani Hale ma Honolulu, oia ka la me ka hora e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala kauoha a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hoeko. A ua kauoha hou ia, e hooiaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke Kuokoa he nupepa i paila a i hoolaha ia ma Honolulu. A ua kauoha hou ia, e ho opukaia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha a me na hooilina o ka mea make, e hele mai a e kue i kela palapala kauoha i ka wa i oleloia.
Kaknuia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Dekemaba 9, 1878. A. FRANCIS JUDD,
Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
A. Ros, Hope Kakauolelo. 889 3t
AHA Kiekie o ko Hwaii Pae Aina, ma ka Hooponopono Waiwai. Mokupuni o Oahu, ma ko Hawaii Pae Aina, ss. Ma ka waiwai o Mary Rees i make. Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha a no ka hoolaha ana. No ka mea, ma ka la 6 Dekemaba, 1878, ua waihoia mai imua o ka Aha, kekahi palapala i oleloia, oia no ke kauoha hope loa o Mary Rees i make aku la; a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko ia John Rees ka mea hoopii, ua waihoia mai e S. B. Dole. Nolaila, ua kauohaia o ka Poal@a oia ka la 31 o Dekemaba, 1878, ma ka hora 10 am ma ka rumi hookolokolo o ia Aha ma Honolulu, ma Oahu i olelo ia, oia ka la me ka hora e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia no ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoo laha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke Kuokoa he nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu. A ua kauoha ho ia, e hoopuka ia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hooilina o ka mea make, ma Hawaii nei, e hele mai a e kue i kela palapala kauoha i ka wa i oleloia.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pac Aina, Dekemaba 6, 1878. A. Francis JUDD,
Ikea. Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
A. Rosa, Hope Kakauolelo. 889 3t
Kuai a ka Lunahooponopono
Waiwai ma ka Waiwai Paa.
MA ka pono o ka palapala kauoha i hoopukaia e Hon. A. Fornander, ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Hookolokolo Elua H P A no ke kuai ana aku i ka waiwai paa e pili ana i ka waiwai paa o W. T. Cooper, o Makawao, Maui i make.
A ma ka pono oia kauoha, nolaila, e kuai kudala aku no au ma ka la 31 o Dekemaba, 1878, ma ka hora 11 o ke awakea, I ka mea e koho kiekie ana, i na pono , na pomaikai a pau o W. T. Cooper i make i keia mau apana aina malalo iho e waiho la ma Makawao, Maui.
Apana 1--He apana aina he 240-100 eka, oi a emi iki mai paha, a ua hoopuni ia me ka pa uwea.
Apana 2--He apana aina he 2-1/2 eka, oi a emi iki mai paha, me hookahi hale noho, me ka hale kamana a me Amara, me hookahi pahu wai.
Apana 3--He apana aina he 34 13-100 eka i hoopuniia me ka pa uwea, me hookahi hale noho maikai a oluolu, a me ka pahu wai. Ua hoopuniia kahi noho me ka pa pine a me na laau hua maikai.
Apana 4--He hookahi hale no ke kanaka hana me 3 mau keena, a he hiki no ke hooneeia.
He Kuike ke Dala.
No ke ake e ike i na kuhikuhi, e ninau ia
J. D HAVEKOST,
888 4t Lunahooponopono Waiwai.
KE papa ia aku nei na kanaka a pau aole e komohewa a lawe wale a hoopoino i na mea ulu, a kukulu wale a hoo@uu wale paha i na holoholona a komohewa paha ma ke ano e a'e maluna o na aina ponoi a me na aina i hoolimalima ia e ka Hui Mahiko o Waihee, Maui. O ka mea hookuli i keia hoopii koke ia no e like me na Kanawai o ka Aina, nolaila o ka hoolohe loa ka pono o piliaia auanei.
JAMES MAKEE & CO.
Waihee, Maui, Sept. 7, 1878 876 6m
KUAI MANUAHI!
KUAI HOEMI !
AOHE LUA E LIKE AI.
E HOOMAUIA AKU ANA NO KA
MAKAHIKI HOLOOKOA.
E hele ae e ike in Henry Waterhouse ma keia Poaono, Dekemaba 14, ma ka
HALEKUAI POHAKU HOU
---MA---
ALANUI ALII
A malaila e kuai ia aku ai ma ke koumukuai emi loa i ike oie ia mamua na
Paa Lole Kane
Kamaa Buti
Kamaa Haahaa
Papale Kapu
Pahu Kamano
Eke Barani
Na Pililakeke mehana no ka wa anu, na mea ai a me na waiwai e ae he nui loa. E hooka@wale ia ana kekahi aoao o ka Halekuai no keia mau waiwai hou.
A ua hiki hou mai nei no hoi maluna o ka moku kalepa Deitz mai Kaleponi mai he 150 Tonn Ukana o kela me keia ano. He emi loa no hoi ke kumukuai o na Palule mai loa no hoi ke kumukuai o na Palule mai ka hapaha dala aku. E kipa mai no i ike pono.
JNO, THOS. WATERHOUSE.
889 4t
Nuhou o ko na Aina e!
(Koena mai kela pule mai.)
AOLE E HOI ANA NA RUKINI.
Ela ka lono mai Berelina mai; aole e hoi ana na poali koa Rukini mai Tureke aku; aia wale no a hookaa aku o Tureke i na koina a Kukini.
PEPEHI HOOMAINOINO.
Eia ka lono mai Pera mai, penei; Ua pepehi hoomainoino ia ke Kanikela Beritania e noho aoa ma Bourgas e na Rukini, a ua hoole pu ae no toi oa Rukini aole e holo aku ka meku haua Beritania Condor i Bourgas.
NA PUALI KOA A NA KEIKI ALII INIA.
Aia he mau puali koa ikaika malalo e ka noho alakai ana a na Keiki Alii Inia, ua hiki aku ko laua mau koa i ka 10,000 a i ole he 50,000. Ua manao ia e lawe mai a heohui aku i ko laua mau koa me na puali koa Beritania @ oi ak@ maluna o ka 300,000. O keia mau koa a pau, he poe wale no i ao ia a lehia i ka oihana kaua, a ua hoolako ia lakou a pau me na lako kaua, i hana ia hoi ma ka hale hana pu o Nepaui.
NA HOOMAKAUKAU KAUA A NA AMEER O AFEGANITANA.
Calacata.--Ua komo aku ke alakai o na Amia e paipai ikaika i na puali koa i makemake ia, no ka hoonohonoho kaawale ana malalo o na alakai pakahi ana, a me ke alako ikaika ana hoi imua a me ka hoomakaukau ana hoi i na lako kaua he nui. Ua ao ia a ua hoomaamaa nui ia keia poe ma na oihana kaua Europa i oi aku ka makaukau mamua o ko Inia. Eia kekahi ma na ala mauna a pau mai na pali kiekie o Cabul a hiki i na awawa o Indus ua paa wale no ia malalo o keia poe pegana noho kuahiwi. Ua olelo ia no hoi ua hiki no ke hoolakoia i ka wa pokole he 100,000 poe koa ikaika i ke kaua, a i ka manawa lanakila o ke aupuni ua hiki no ke hanaia na papu he 20 a me na papu liilii he 90, i paa ia e na koa ikaika he 25,000 a me na puali koa make; he 10,000.
Konatinopela.--Ua kakau inoa iho ke Suletana malalo o kekeahi palapala e pili ana i ke kaua ma Asia uuku a un hoouna ia aku i ke kuhina nui o Beritania.
NA KAUA LIO O RUSIA.
Eia ka lono mai Konatinopela mai, penei; Ua hoopae ia ae he 9 mau regimana kaua lio o na Rukini ma Adrianopole.
Ka hoopoino ia ana o ke ola o na Moi e noho heomalu nei i na Aupuni nui iloko o na makahiki he kanakolu i hala.
1848. Nov. 26.--Ua hoao ia e lawe i ke ola o ke Duke o Modena.
1849. Iune 21.--Ua hopuia ka hooilina o ke kalaunu o Perusia ma Minidena.
1851. Mei 22.--Ua ki ia ka Moi F@rederika Wiliama IV o Perusia i ka pu e Sefeloque.
1850. Iune 28.--Ua hoao o Robeta Pate kekahi Lutanela o ka puali koa e lawe i ke ola o ka Moiwahine Vitoria.
1852. Sep. 24.--Ua hana ia kekahi mekini ano kupanaha ma Marseilles i mea e hoopoino ai i ke ola o Napoliona III.
1853. Feb. 18.--Ua hoao ia e hoopilikia i ke ola o ka Emepera Francis Iosepa o Auseturia, a ua hoeha ia oia ma ke poo e kekahi tela humuhumu Iole oia o Libzen i ka wa a ka Emepera e holoholo ana ma kekahi Alanui o Viena.
1853. Aperila 16.--Ua hoao ia e lawe ke o ola Vitoa Emanuela, ka Moi o Italia i make iho nei.
1853. Iulai 5.--Ua hoao ia e pepehi ia Napoliona ekolu iaia i komo ai iloko o kekahi Aha Himeni Opera.
1854. Maraki 20.--Ua pepehi ia o Feredinana Kale III ke Duke of Parma e kekahi kanaka i ike ole ia.
1855. Aperila 28.--Ua ki ia o Napoliona III ma ke "Champs Elysees" e Giovani Pianesi.
1856. Aperila 28.--Ua hopu ia o Reymond Fuentes no kona ki ana i ka Moiwahine Isabela o Sepania, i ka pu.
1856. Dekemaba 8.--Ua pepehi ia o Ferdinana III o Napela e kekahi koa oia o Agesilas Milano.
1857. Augate 7.--Ua hopu ia o Gibaldi a me Grillo, a ua hooholo ia e make laua, no ko laua holo ana mai, mai Ladana mai no ka imi ana e pepehi ia Napoliona III.
1858 Ianuari 14.--Ua ki poka pahu ia o Napoliona III (oia hoi ka elima o kona ola mahuehune ana) e Orsina a me ka poe me ia; oiai o Napoliana III e hele ana ma kona ala no ka Aha Opera.
1861. Iulai 14.--Ua ki ia ka Moi Wiliama o Perusia oia kona ki mua ia ana e Oscar Becker, he haumana kula no Badena-Badena. He elua ki ana a Oscar Becker he elua no ka hala.
1862. Dekemaba.--Ua ki ia Moiwahine Emalia o Helena (oia hoi ke kaikamahine alii o Olodenbuga) i ka pu panapana e Dossios ma Atenai.
1863. Dekemaba 24.--Ua hopu ia no powa eha i holo mai ai mai Ladana mai no ka pepehi ana ia Napoliona III ma Perisa.
1865. Aperila 14.--Ua ki ia o Peresidena Linekona e J. Wilkes Bu (Booth).
1866. Aprila 6.--Ua hoao ae kekahi kanaka Rukini oia o Kavarasoff, e pepehi ia Alekanedero ma Sana Biteroboro, a ua hopu ia ke kolohe e kekahi kamaaina i ike i keia hana.
1867.--Ua hoao hou ia e lawe i ke oia o ke Czar iaia i hele ai i Parisa.
1868. Iune 10.--Ua pepehi ia ke Keiki Alii Mikaela o Seravia e kona hoahanau Radwarowitch.
1871.--Ua hoao ia no e lawe i ka ola o Amadeus ke alii hou o Sepania.
1872. Augae.--Ua hoao o Colonela Guieriez Mareno e lawe i ke ola o Peresidena Balta o ka Reb@berika o Peru.
1872. Ianuari 1--Ua pepehi ia o Peresidena Morales o Bolivia.
1875. Augate.--Ua pepehi ia no hoi ka Peresidena Garcia Mareno o Ekuadora.
1877. Iune.--Ua powa ia ke ola o Peresidena Gill o Paraguay e Molas.
1878. Mei 11.--Ua ki hou ia ka Emepera U@ama o Geremania, e Emilie Heneri Max Hoedel, Alias Lehmam ke Sotialite o Lehmam ka mea i hoomaopopo ia ke ekolu ana ki ana i ka Emepera a he ekolu no ka hala i ka wa a k@ Emepera e holokaa ana me hke Duke wahine o Badena.
1878. Iune 2.--Ua hoao hou ia e lawe i ke ola o ka Emepera Uilama, o ka ekolu ia e Dr. Nobilias.
KA WI NUI MA MOROKO
He keu keia o ka wa wi nui i ike ia ma Moroko, ua nele na mea a pau i ka ai ole; ua hele ka aina a paawela i ka ka mea o ka nui o ka la a me ki nele i ka ua hoi kekahi. Ua ike ia'ku ka helehelena o na kane, wahine a me na kamalii, ua hele a koe na iwi wale no, e mokaki ana mao a maanei o ke alanui a me na kiowai. Ke nana aku oe i na kaha one, aohe i kana mai ke ahu lala kukui o na kino make oia no oe la o na piha-a moe wai o na kuahiwi i hula ia mai e ka wai kahe nui a i ka ae ma kapa o na kahawai.
He ku i ke aloha me ka menemene a me ka mokumokuahua o ka naau ke ike aku, i keia luku nui maluna o ka lahui Moroko. O ka mokuaina o Moroko aia no ia ma ka akau loa o Aferika, e pili ala i ka poai waena; ma Mogadora he 2,000 o keia poe ilihune a me na tausani moors a me na ludaio e auwana ana i o a ia nei no ka im ana i mea ai, aohe nae he ai e loaa. A no ka pilikia i ka ai ole, nolaila ua loohia ia lakou i ka mai hepela i luku ai ia Hawaii nei, a he tausani a oi aku ka make i ka la hookahi. Aole hoi o na kanaka wale no ka i pau i ka pololi o na holoholona pu kekahi ua hele a wiwi aohe lau nahelehele e komo ma ko lakou mau waha i kela la a me keia la.
A me keia pilikia pololi, ua ala ae na haunaele powa he nui mawaena o ka poe nele; ua pepehi ia kekapi kanaka no ka huihui waina hookahi, a o kekahi no kahi popo berena a pela wale aku.,
Aohe no he pilikia o na kanaka o Enelani ua pakele no lakou, aohe hoopilikia wale ia aku e na kamaaina nele; ua koho ia he mau komite e ke aupuni no ka malama ana i ka poe nele ai, a ua malama ia he 1,200 a hiki i ka 2000 i kela la a me keia la. He keu o ka pilikia.
O ka hale Pai palapala nui hookahi ma ke ao nei, aia ma Parisa; o ka nui o na keiki oniu hua metala oia hale hana he 5000, aohe no i kana mai.
Ua hoike ia ae ka Telephone ma ka mokupuni o Tormose imua o na pake, aohe i kae mai o ka wi o na leo o ua poe keiki la o ka aina pua ; (Forwery Kingdom.)
O ka nui o na hoahanau o ka ekalesia Mahomeda he 150,000000. Ma ka hale kula a Syrian he 10,000 mau keiki e ao in ana i ke korona, aole 1na meal e @e.
Haiolelo a J. G. Hoopili imua o ka
Hoike Kula Sabati o Kona-waena
ma ka la 28 o Novemaba 1878.
HEAHA LA KE KULA SABATI. A NO KEAHA
E EMI NEI NA KULA SABATI O KAKOU ?
Elua no ninau i haawi ia mai nei ia'u, e ko oukou lokomaikai, ma ko oukou lawe ana ae nei ia'u a keia wahi kiekie, a eehia, oia ka huli ana i ke ano o ke "Kula Sabati." O ka mua ia, o ka lua. no ka emi ana o na Kula Sabati. A na'u e kaana aku no kakou i keia wa, ke kunana nei au no'u iho, aka, e hono aku ana au e like me ka mea e hiki ana ia'u. He lehulehu wale no na kula e ao ia nei na kanaka iluna o kei@ ilihonua a kakou e opu nei, a he like ole na kulana o lakou kekahi a me kekahi a pela no na inoa like ole o kela a me keia kula.
O ka mua o na "Kula La." Aia ioko oia mau kula e ao ia nei na keiki a kakou i ka A E I O U a pela'ku no a ka We like no me kekahi mau keiki i komo mai nei iloko o ka lanakila, e nonoho mai nei imua o'u, a pela no ka oili ana me a hookuikui heluhelu, kakau lima a me ka mea helu a pela wale aku; a hala na makahiki kupono no ua keiki la i ke kula, alaila, o ke keiki i moni pono i na mea i ao ia mei iaia e kana kumu aole o kana mai ke kuliu o kona waihona ike. A no loko mai oia ano haumana ka poe e noho mai la i kawekiu a oia ka Moi na Lunakanawai Kiekie, na Kuhina, na Kiaaina, Luna Dute, a pela wale aku no, aka o na keiki no hoi I luai mai i ka pu-a ana a ka lakou kumu o na kula la, o lakou no ka poe apuka aea haukae hoopunipuni, akole kumakahiki a me ka paahao pio. O na haumana nae o na kula la no ka manawa opiopio wale iho no, a puka mai me ka loaa o ka hoomaikai ia, a o ka poe lalau kipaku maoli ia mai no a o ka hapa nui no ia o na haumana.
"Kula Loio." O keia kekahi kula a ke kanaka e iini nui ai mahope iho o kona puka ana mai ke kula la mai, a oia o ka hoao @na a kekahi poe e lawelawe i ka io a olu no hoi; aka, o kekahi poe oia auna like i lele pu aku ai ua hoopanee ia, a o kekahi poe ua hoole maoli ia mai ao e na Lunakanawai Kiekie, a hoi loulou me ke kaumaha, no ke ko ole ana o kana mau moeuhane palaualelo, oia ka ka Baibala, elua mea ma ka waena a lawe i kekahi, a e koe no kekahi, elua wahine wili palaoa e lawe ia kahi a e koe no kekahi.
Nolaila e malama e ka poe i loaa keia talena hou, e oki ka alunu ka paipai hewa, a me ke kaili wale i ka ka poe ilihune nawaliwali o ka oe i komo iloko o keia papa hanohano elua no mahele oiaio he mau loio ka Peresidena o Amerika Huiia i make ai i me ka iwi o ke kanawai i hiki ai iaia ke lapaau i ka mea a mau mea i kue i ke ka@nawai. Oia oihana he oihana hanohano kiekie nani. a e loaa no ka inoa maikai i ku i ka mahalo ia e ka lehulehu i ka mea na i hookele pono i ua hana kaulana 'ia, a kau i Kilohana, a ke nana'ku kakou iloko o keia mau la, he keu a ka holomoku o kekahi poe keonimana o kakou, e nonoi ana i na Lunakanawai o ka Aha Kiekie e komo iloko o ka papa hanohano o ka oihana loio, a ua loaa ia lakou ka pal@pala, a na hoi mai lakou me ka naau kaumaha ole maha, a olakela wahi puuwai holoholona, oia ka Ab. Linekona. Ka mea i kaulana loa no ka naauao kiekie ma ia oihana. A o kekahi mahele ua like no me Loio Alunu nana i apuka wale i ka waiwai o Henesa wahine a oia ano loio ka mea e olelo nui ia nei he kupapau pule ole ia ko ka loio o ka loio apuka kaili, hao wale i ka ka poe palupalu, aole o na loio hana pololei. He oihana keia nau, a na kou oia e pauaho mai ia oe, ke hana pono oe aka i kolohe io oe, he mau la helu wale no a ikaboka oe, kaili koke ia ko hanu a hoi hou aku no i ka poe nana i haawi mai ia oe. Aloha wale!
"Kula Koa." O na haumana o keia kula kekahi o na haumana a kakou e akena'i no ka hanohano a me ka wiwo ole no ke ike aku oe hiolo lua na pilali, welo na hulu o na manu il@na o na papale koa, hele kela a kikaha ka iwa i na pali, a oia no ka maholehole o kekahi mau puuwai. Aole oia wale, aia ia lakou 'ka malama i ko ka Moi ola kino, na waiwai a me ko ke aupuni mal@hia i ka po a me ke ao, a pela no i na wa a pau, a he kanawai ikaika loa iluna o ke kiai hiamoe i kana waki, u i kekahi manawa o kona ola ponoi no ke molia ia no kona hiamoe.
A o na aupuni o ka honua nei ua hoolilo aku i kekahi puu dala nui hewahewa, no ka malama ana i ka maluhia no na enemi kuwaho, a me na enemi kuloko, aia a kue kekahi aupuni me kekahi aupuni, a i ole ia me ia iho ano, e ike auanei oe i na ola he lehulehu wale e mokaki mai ana, ua mohai ia no na manao hookiekie, a haakei e like me ka poe. Palahu (na Tureke) a me kekahi mau aupuni e aku no o ke ao nei e ahuai nei i na ola he lehulehu, a he nui loa na wahine kane make a me na keiki makua ole e ku o ana, a pela na makua i na keiki aole loa no e hiki ana ia oe ke hoole aku i na kauoha a na luna ohi koa. Ke ike ole no oe i ke koa, a o ka mea oe hana ana pela ke kipi iho la no ia, aole anei oukou e menemene e ko Lanakila i na hana pepehi kanaka a na haumana o na kula koa, ke karaima kiekie hookahi o ke ao nei he mea hoomaunauna maoli keia i ke ola makemae hookahi i haawi ia mai ai na kakou e malama pono auhea la ka wa a ka mea Mana Loa e hoike koke mai ai e kuikahi koke na aupuni? Aole anei ke aneane mai nei e kokoke? A hoopau loa ia ke kaua no na waiwai pau wale.
@hae pau ana na manao paonioni iloko @ kek@hi mau aupuni o ke ao nei, e holo pono auanei na hana maikai a pau a e lilo ana na pu nunui lawe ola i mau' oopalau, a o na pahi oi lua e hoolilo i mau pahi ka ma'u o ka'u ia e anoi aku nei e hoopau loa ia ke kaua no ka mea no hoi oia kekahi kula ino loa! ina o ke kaua aku ke kumu i kukulu ia'i ia mau kula e noi e ko Lanakila nei i ka Mea Mana e ulupa loa i na kula koa a pau, a hiki i kona weluwelu loa ana i hiki ai i na aupuni a pau ke noho maloko o ke apo o ke kuikahi. Aoli i pau.
NU HOU KULOKO.
MOOLELO O KA AHA HUI LUNAKAHIKO O MAUI.--Ua loaa mai ia makou ka moolelo @ ka Aha Hui Lunakahiko o na Mokupuni o Maui, a keia pule ae e hoopuka ia 'ku ai.
NA LETA A NA MAKAMAKA.--No ka piha loa o ka pepa o keia pule, nolaila, ua hoopanee ia na olelo hoakaka no na Leta a na makamaka a keia pule ae.
UA loaa mai ka lono ua make o Rev. G. Puuloa ma Lihue Kauai, maka la 11 o keia mahina.
HE ahaaina a me na paani lealea ko na haumana Kula Sabati o Kawaiahao i ka Poakolu, ka la karisimasa ma ka pa o ka Moiwahine kane make Kaleleonalani, ma Waikiki. Ma ka lokomaikai o ke'lii ua ae ia kona a pa no na keiki no ia la ; a e makaukau ana ke kaa halihali no na kamalii uuku mai Kawaiahoa kau ma ka hora ewalu o ke kakahiaka Poakolu.
KE KII O VICTORIA, @O ke kii o ka Moiwahine o Beritania Nui, ka makana hoi @ ka "Nupepa Kuokoa" no kona poe hookaa mua i na dala elua ; he kii nani a maikai ia e hookomoia iloko o ke aniani i kupono ke kau ia ma na paia o na hale. A e lona aku ana keia kii ma na pule hope o Januari ae nei, 1879. Ua hoouna ia kekahi o keia mau kii i kekahi poe luna nupepa o makou, a no ka hapa o na kii i hiki mai, nolaila, ua nele kekahi poe luna, a ma na pule hope o keia mahina ae ua manaolana makou ma ia manawa e hoolawaia'i ka lehulehu. E ike ia ma kahi wahi o ka pepa o keia la na wehewehe e pili ana o ke kill makana.
LA HANAU O KE ALII PAUAHI.--Ma ka Poaha iho nei, oia ka la hanau o ke Alii Pauahi, oia hoi ka piha ana o na makahiki he Kanahakumamaono mai kona hanau ana mai. A ua lawe ae kekahi poe he mau makana no a mea non@ka la hanau e like me ka mea maa mau.
AHA MELE.--E haawi ia ana he Aha mele ma ka hora ehiku me hapa o ke ahiahi o keia la ma ka rumi kula o H. M. Kilikina ma alanui Papu ; no ka pomaikai o ke kukulu ana i Halekula hou, e hele ilaila i ike pono.
UA like ke kanawai me ka laau a na kauka, o ka poe e ale nui ole ana e ehaeha ole ana lakou ; ua like me ke kanaka oluolu, he waipahe ke ukali aku mahope ; ua like me ka wahine huhu, he nui ka inaina i na oia ke ukali mai mahope; ua like me kekahi mea ano hoa, e ake nui aoa kanaka e ike; a like hoi me he kuaua la, hauoli ka lehulehu ke malumalu mai kona mau pakui ana malona iho ; eia nae ka mea kupanaha, e piha mau ana na Ahahookolokolo o kakou me ka poe puni kaneawai.