Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 48, 30 November 1878 — Page 4

Page PDF (1.55 MB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  Kandace M. H. Sumida of Kapiolani Blvd

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA NUPEPA

KUOKOA me ke Au Oka

I HUIIA.

No ka Makahiki, $2.     Eono Mahina, $1

Dala Kuike ka Eula.

 

                                        NOVEMABA 30, 1878.

Ka Lokomaikai Piha.

 

  OIAI e hookokoke aku ana kakou i na la hope o keia makahiki, ke kau aku nei makou i keia ninau imua o ko makou poe heluhelu:  Aole anei he mau pono no kakou a pau, iloko o keia mau la hope o ka makahiki, ke hule ae a e nana iki i hope me ko hoomanao pu i na tausani pomaikei i pahola ia mai maluna o kakou e ka Makua a me ke Kumu o na pomaikai a pau?  Ae, he oiaio no, iloko o keia makahiki, oiao ma na aina e ua lohe ia na leo piha a me ke kumakena no na poino pili kaumaha maluna o ko laila mau lahui, mawaena nae o kakou he poimaikai wale no ka nui.  Ua maluhia ka aina, ua hoopakele ia kakou i na maiahulau, ua hoohua mai ka honua i ka ai no kanaka a me na holoholona ; a ke nee aku nei kakou iloko o na la hope o ka makahiki me ka hoopuni ia me na tausani hoike o ko ke Akua aloha.

  Ua ike na makamaka haole o kakou i keia mua.  A ua hui pu lakou i ka Poaha iho nei o keia pule ma ka luakini o Kaukeano e hoomaikai aku i ka Makua o na pono a pau me ka manao lokahi.  Ma ke aupuni nui o Amerika Hui he mea maa mau i ka Peresidena o ia mau moku aina ka hoolaha ana'ku i la hoomaikai aku i ke Akua Mana Loa no ka lahui mai o a o i kela a  me keia makahiki.  Ua kono ia ka lehulehu e komo ae iloko o ko lakou mau laukini ma ia la a e haawi aku i na hoomaikai ana i ke Akua no na pono i haawi wale ia mai maluna o ka aina.  He hana keia i ku i ku mahalo ia.  Ma ia ama a makou i ike maka ai, aia a pau ka hana iloko o na hale pule, o ka wa ia e hoi ai kela ohana keia ohana i kona home  iho a he ah@aina hauoi ka mea e ike ia ana iloko o in wa.  Ua kalua ia na palahu momona, a me na poke bipi maikai, me na hua momona e ae o ka aina; a me na hoomaikai ana i ka Haku ua hui pu ia na leo lea o ka hauoli ana mawaena o na kamalii a me na mekua a puni ka aina; no ko mea e hoonani ana lakou i ko kakou Makua no kona lokomaikai.  Me he mea la mai na aoao a pau o ka aina e pii ana na hooho hauolia me na mele hoomaikai mai loko ae o ka puuwai o ka lahui a e hui pu ana e poai i ka Nohoalii maluna me na hoonani oiaio no kona lokomaikai piha!

  A oini aole i manao ko kakou mau poo nupuni e alakai i ko kakou lahui pela, no na kumu paha a lakou i ike pono ai, ke manao nei makou aole mea nana e keakea ka puuwai o ka Hawaii oiaio i ka haawi anu'ku i na mahalo ana i ka Mea Hookahi nana i hui ne i kona lahui mai loko ae o ka po a @oho aoa i ke ao malamalama, ka Mea hoi nana i kiui a i malama ke ola o ku lahui a me ke ea o ka aina a hiki wale i keia la.

  E hoonani ia ke Akua ina na lani kiekie loa, he maluhia ma ka honua, a he aloha i kanaka : a e puaoa ae na mea a pau:  AMENE, PELA IO NO.

 

The Land of Beulah.

My Latest @uu is Sinking Fast.

 

          Colonial Singer, No. 121 p. 102.

                                   1

         Kokoke no e po kuu la,

                  A pau kuu heihei nei,

          Nani ko luna ke nana,

                   E lanakila e ;

  Ref.--I mau anela e, e ku pu me au,

         E kai aku ia'u io i ke ao,

                  Kuu home lai a mau,

          E kai aku ia'u io i ke ao,

                   Kuu home lai a mau.

                                   2

         Kokoke au e hui pu,

                  Me lakou maluna'e,

          He onini hau ke pa mai ia'u,

                   Mai Ioredane mai.

  Ref.--I mau anela e, e ku pu me au, &c;

                                   3

         E kai ae ia'u la io Iesu,

                  Ka mea i make no'u,

          Hauoli au ke hui pu,

                   A lanakila mau.

  Ref.--I mau anela e, e kupu me au,

         E kai aku ia'u i ke ao,

                  Kuu home i laa mau, &c.

                                                   HAWAII.

 

Haawina Gula Sabati.

 

HELU 11, SABATI, DEK. 15, 1878.

 

KUMUHANA.

Ka hele ana i Em@usa.  Pauku Baibala.

Luka 24; 3-32.

 

  @  13 Aia hoi, elua o lakou e hele ana ia la, i ke kulanakauhale i mamao kanaono setadia aku mai Ierusalema aku, o Emausa ka inoa.

  14 A kamailio iho la laua ia mau mea a pau i hanaia.

  15 Eia kekahi, i ko laua kamailio ana me ke kuka pu, hiki mai la o Iesu, a hele pu aku la me laua.

  16 A ua hoopa@ia ko laua mau maka aole i hoomaopopo lava ia ia.

  17 Olelo mai la oia ia laua, Heaba keia mau mea a olua e kamailio nei i ko olua hele ana me ke kaumaha?

  18 Olelo aku la kekahi o lava, o Keleopa kona inoa, i aku la.  O oe wale no anei ka malihini ma Ierusalema, aole i ike i na mea i hanaia malaila i keia mau la?

  19 Ninau mai la oia ia laua, Na mea hea? Hai aku la laua ia i@,  No Iesu o Nazareta, he kanaka k@ula ia, he mana i ka hana a me ka olelo, imua o ke Akua, a me na kanaka a pau.

  20 A ua haawi aku la na kahuna nui a me na'lii o makou ia ia e hoahewaia'e e make ia, a ua kau ae la lakou ia ia ma ke kea.

  21 Aka, ua hool@na makou i ka manao ana, oia ka mea nana e hoola i ka Iseraela. O ia mau mea, a, eia hoi ke kolu o ka la, mai ka hana ana mai ia mau mea.

  22 A ua pihoihoi makou i kekahi mau wahine o makou, ua hele aku lakou i kakahiaka nui nei ka luakupapau;

  23 Aole hoi i loaa ia lakou kona kino, a hoi mai, hai mai la lakou, ua ikeia e lakou na anela, na mea i olelo mai, ua ola ia.

  24 A ua hele aku kekahi mau mea o makou i ka luakupapau, ike aku la hoi e like me ka mea a na wahine i olelo mai ai, aole hoi i ike ia ia.

  25 Olelo mai la oia ia laua,  E na mea manao ole, e, na mea naau manaoio ole i na mea a pau a na kaula i olelo mai ai;

  26 Aole anei e pono ka Mesia ke banaia pela, a komo aku i kona nani?

  27 Alaila wehewehe mai la oia i na palapala hemolele ia laua mai a Mose mai a pau na kaula i na mea a pau i kakauia nona iho.

  28 A kokoke aku la lakou i ke kauhale i kahi o laua e hele ai, hoohele loa aku la no hoi ia.

  29 Kaohi iho la lava ia ia, i aku la, E noho me maua, no ka mea, ua ahiahi, a ua kokoke pau keia la.  A komo ae la ia a noho pu iho la me laua.

  30 Eia kekahi, i kooa noho ana e ai me laua, lalau iho la ia i ka berena, hoomaikai aku la, wawahi iho la, a haawi mai la ia laua.

  @1 Alaila weheia'e la ko laua mau maka, a hoomaopopo iho la laua ia ia ; a nalo koke aku ia no hoi ia mai o laua aku.

  32 A olelo ae la kekahi i kekahi, Aole anei i mehana ko kaua naau iloko o kaua, i kona kamailio ana me kaua ma ke alanui, a i kona hoomoakaka ana mai i ka palapala hemolele.

  Pauku Gula. p. 32.  Hoopaanaau.

  Mele.  Him. 113.  "Ua ala no Iesu."

  Pule hoomaikai no ke ala hou ana o Iesu i ala pu hoi kakou i ka pono.

Ka Wehwehe a Ninau ana.

  Ua make Iesu ma ke kea.  Nawai i kanu? A kanu ia oia mahea ? Owai ka i ike i ke kanu ana ? Heaha ka lakou hana no ke kino kupapau ? Na keaha i pani i ka lua a paa loa?  Heluhelu Luka 23; 50-53. Io. 19; 38-42. Luka 23; 55-56.  Mat. 27; 55-61, 65-66.

  I ka wa hea i kanu ia'i Iesu? Ma ka noonoo ana o ka nui, ma ke ahiahi o ka Poalima mamua o ka napoo ana o ka la, ma ka hora 5 paha.  Oia ka la mua o kona moe ana ma ka lua.  Ka Poaono, oia ko na Iudaio Sabati, oia  ka la  elua.  A po  ia la, hoomaka koke ke kolu o ka la.  Ka la mua in o ko lakou hebedoma, a lilo ia mahope i Sabati Karisetiano.  Ma keia helu ana, ua loau hookahi la okoa a me na hapa o na la elua.  A kupono iki ke olelo, ua moe ko Iesu kino i ekolu la, oia hoi, ua ala oia ma ke kolu o ka la.  Na po ekolu, oia ka pohihihi ma keia helu ana.  Elua wale no po i loaa.  Nohea ke kolu o na po i ko ka Iesu olelo, e moe ana oia ekolu po ekolu ao iloko o ka opu o ka honua?  Nolaila ua noonoo hou kekahi poe, a ma ia imi ana,  ua make Iesu ma ka Poaha ahiahi.  Ua kanu ia ma ke ao no, hora elima paha.  Penei.

  Poaha ahiahi, oia hoi ka hapa ao, ao akahi ia ; Poalima po, po akihi ia Poalima ao, ao alua ia ; Poaono po, po alua ia; Poaono ao, ao ekolu ia; Po o ka la mua, po akolu ia;

  A oia ka la i ala';i Iesu, e like me kana olelo.  Pono ke hoomanao, ua hoomaka na Iudaio i ko lakou helu la ma ka napoo ana o ka la.  Me keia.  A napeo ka la ma ka Poaha, ka hoomaka koke no ia o ka Poalima.  O ka po, oia ka hapa mua o ka Poalima oia hoi na hora  he 12  mai ka napoo ana o ka la a puka hou mai.  Ka hapa elua o ka Poalima, oia na hora ao he 12 mai ka puka ana o ka la a napoo ae.  Ma keia helu ana, ua loaa na po okoa ekolu a Iesu i moe ai ma ka lua, me na ao okoa elua, me ka hapa o ke ao ekolu, ua like ia me ka la mua, a kupono no ke olelo,, ua ala Iesu me ke kolu o ka la.

  Luke 24; 1-12.  Hai mai i na mea nui ma keia mau pauku.  Ka hele ana o na wahine i ka lua kupapau o Iesu  ma ka wanaao o ka la mua o ka hebedoma.  Ko ia kou Poakahi ia, a lilo ia i la aha no kakou mahope?  No keaha ka hele ana o na wahine ?  2 Ka pohaku nui ma ka lua, ua aha ia? Nawai i olokaa aku?  3 Ka  iho ana iloko o ka lua me ka loaa  ole o ke kino o Iesu.  4 Ka ike ia'na o na anela, ko laua ninau a me ke kuhikuhi ana, aole Iesu malaila; ua aha oia? e like me kana olelo pehea mamua?  5 K hoi ana o keia mau wahine, ka Maria, me na wahine e @ a hai aku i na haumana he 11,  ua ala hou Iesu.  6 Ka manaoio oleo na haumana.  7 Ka hele ana o Petero e ike maka.  Heaha kana i ike ai? A aha oia?

  P. 13-14.  Elua haumana okoa, aole no ka 11, e hele ana mei hea aku a ihea?  He kauhale uuku paha Emausa, ane ewale maile ma ke komohana aku o Ierusalema.  Heaha ke kumu o ko laua kamailio a kuka pu ana?

  P. 15-16.  Owai ka i hoea mai a hele pu ? Ua ike anei laua o Iesu ia? No keaha ka ike ole?

  P. 17-18.  Heaha ka Iesu i ni@au aku ia laua? A pane kekahi (Ke leopa) pehea? He pane aha keia?  He pane haohao a ane ukiuki.?

  P. 19-24.  I ko Iesu ninau hou ana no na mea a laua e kamailio ana, pane laua pehea? He kanaka,  Owai? Nohea? Kona @n@  Ua haawi ia oia e wai? e aha? Ua aha ia? Kuhi na haumane, e aha ana Iesu i ka Iseraela? Ka la ehia ia mai ka wa i hana ia'i ia mau mea? Heaha ke kumu o ko lakou pihoihoi ana? Ike na wahine i keaha? A hai mai na anela pehea? Ua hele hoi kekahi  e ike maka, ua ike anei i ke kino o Iesu?

  P. 25-27.  A pane Iesu pehea i ka laua mau olelo?  Heaha hoi kana i wehewehe ai ia laua?

  P. 28-29.  A kokoke lakou ihea? I ko Iesu manao e hele loa ako, aha  laua ia ia me ka olelo pehea? Ae anei Iesu e noho?

  P. 30-31.  Ua hoomakaukau ia kahi ai, heaha ka Iesu i hana'i a hoomaopopo lea laua, o Iesu ia? Hooano e Iesu i kona helehelena mamua.  A ma ka pule hoomaikai mamua o ka ai ana, hoike oia i kona helehelena ponoi, @ nalo aku la.

  P. 32.  Heaha ka laua olelo ia laua iho?

  Mele.  Him  110.  "Po kamahao i uhi mai." p 1, 2, 4.

Na Ninau Hoi Hope.

  Heaha ke kumuhana? Heaha ke kumu o ko laua kamailio ana? Heaha na hana kaumaha i hana ia ma ia mau la? Ehia la i hala? Ma ka helu hea kakou no na la ekolu? ma ka helu mua anei? Ma ka helu hope paha? He mea uuku  nae ia.  Ka mea nui, oia ko Iesu ala io ana i hooiaio ia e na hoike he nui.  Malaila i loaa'i ka mea e ala hou ai kakou me ke ola mau loa ke hahai ia Iesu.

  Heaha ka naaupo o keia mau haumana elua me na haumana he 11, a me ke kuhihewa?  Ina aole Iesu i make, owai la ke kala hala, me ka hoola? No keaha ka ike ole o laua ia Iesu? Ua huna Iesu i kona ano maoli.  Aka, o ko laua kaumaha nui kekahi kumu o ka ike ole.

  Pela i keia wa.  Nui na mea i komo mawaena o kanaka me Iesu, a hoomaopopo ole lakou ia Iesu.  Hai mai i kekahi mau kumu o ka ike ole.  1 Ke kaumaha  a kanikau nui.  2 Ka puni kala.  3 Ka puni lealea.  4 Ka makau kanaka.  5 Ka makemake nui i na mea o keia ao.  6 Ka naau kahiko.

  E hoohalike kakou me laua.  E hookipa ia Iesu iloko o ka hale, iloko o ka naau.  E hoolohe pono i kana mau olelo me ka olioli me ka malama.

  Mele.  Him 142.  "E ala a mele ae." p 1, 2, 3, 4.

  Pule i komo ke aloha, ka oli, iloko o ka naau.

  Haawina no Dek. 22, Luka 24; 44-53.

 

Ka La Wanana, Malama Wanana,

heaha ka loihi?

 

HELU 4.

  Ma ka helu 1, he wai hua helu hewa na ka mea i pai, oia hoi 45, 42, ka pono 42 hoonui me 30 like me 1260.

  Ua pau i ka wehewehe ia na la wanana, ma ka mok. 8 me ka 9 o Hoikeana. Ua puhiia na pu eono, ua hala na auwe elua. Hookahi pu, hookahi auwe i koe.

  E nana ana kakou ma keia helu, ma na la wanana ; na malama  wanana i loaa iloko o na mok. 10 me 11 o ka Hoikeana.  He mau mokuna, he mau wanana pohihihi no. Aka, ma ka imi a  noonoo nui ana, ua poha mai ka malamalama, hiki ke hoomaopopo iki ia.

  Pono ke hoomanao, e mau ana ka hihio o loane. Aole he mau mea  ie kai ike ia, he mau hoailona, he mau mea hoohalike.

  He Anela hou a ikaika kai ike ia, ua paa ma kona lima, he wahi palapala liilii e waiho hamama ana. Ua manao ia, o ka baibala ia.,  Ua hookapuia mamua e ka ekalesia Pope.  Aole pono ke heluheluia e ka lehulehu. E hiki mai ana ka manawa e hoopauia'i ia kapu ana, a e haawiia'na ka baibala i na kanaka a pau e heluhelu.  Ma ia manawa, e ala ana ka huhu o ka Pope, a e hoohekili ana oia i ehiku hekili.  Ua kapaia na palapala papa, a oki, a hoopai a ka Pope. he mau hekili. Ehiku hekili maawe, no ka mea, ua hoolahaia'ku na  olelo  papa, a oki &c. @ ka Pope mai Roma aku, ke kulanakauhale i kukuluia maluna o na puu ehiku.

  Ka ekulesia Pope oia ka ekalesia nui, ua hoopihaia oia i na lahui kanaka hoomanakii mamua, a hoohuliia ma ka ae wale kekahi ma ka pahi kaua kekahi; He poe karistiano oiaio nae kekahi maloko.

  Ma ka mok. 11, ua haawi ka anela ia Ioane he wahi laau a-na.  A kauohaia ia e ana i ka luakini, ke kuahu, ka poe hoomana.  Aole oia ka  luakini maoli.  Ua pau e ia i ke ahi mamua.  He hoailona keia luakini &c, no ka ekalesia oiaio.  O ke a-na ana, oia ka hoomaopopo ana i na mea e pili ana i ka ekalesia oiaio, i ka  poe hoomana oiaio.

  O ka papahola ma waho o ka luakini, oia hoi ka lanai o ka luakini, he hoailona ia no ka ekalesia oiaio ole.  Aole makemake e ana ia ia ; E waiho ia pela,  ua haawiia i ko na aina e, oia hoi ka ekalesia Pope.

  Ke Kulanakauhale Hoano, ka ekalesia oi@io ia.  E hehiia'na ia e ko na aina e, e ka ekalesia Pope no na malama 42, oia hoi, 30 la ma ka malama hookahi. i hoonui ia me 42==1260 la, oia hoi 1260 mak. hookahi la, hookahi makahiki. Ka loihi no ia o ka hoomaau nui ana o ka ekalesia Pope i ka ekalesia oiaio.  Oia hoi ka poe i hoailonaia e na hoike elua.  I na he mau hoike elua no ka oiaio, no ka olelo a Iesu, ua lawa ia. He hoailona nae ia mau hoike elua no ka poe e kupaa ana, aole i huli i ka aoao Pope.  He poe wiwo ole i ka @ai ana i oa hewa o ia aoao,  wiwo ole i ka hoopili ana i ka olelo a Iesu.

  Nolaila, ua hoomaau ia lakou, ua imi ia @a huli ia, ua alu@lu ia, ua hope ia ua hoopa@oia, ua puhi ia i ke ahi ; ua pepehi ia ma na kaua.

  I kekahi manawa ma Mei la 5, makahiki 1514,  ua haiia ma kekahi A@a Pope ua hoopau loa ia ke @o@o hoole Pope, aohe mea i koe ; ua lanakila loa ka ekalesia Pope.

  Me he kupapau la ia ekalesia oiaio, ua waiho ia @mawaho me ke kan@ ole ia, i ekolu la me ka h@pa.  Hauoli ka ekalesia Pope, hoaikola, hoino henehene, ua kapaia ia ekalesia, ka holoholona e pii mai ana mai loko mai o ka l@a hohonu.

  O keia mau la ekolu me ka hapalua, he mau makahiki ekolu me ka hapalua ia, oia ka wa mai ka la 5 o Mei 1514 a ka la 31 o Oct. 1517, ka wa ia i ala hou ai ke kupapau, @ hoike oiaio elua, aole na ko laua mau kino, mau hana ponoi,  aka, ma ke kino, ma ka hana a Lutera ma,  na mea ano like me ka poe pepehiia.  Oia ke ala hou ans o ka ekalesia oiaio, a naue ae mai ka lanakila a i ka lanakila ana.

  Ua hala ka lua o ka auwe, aia hoi ke kolu o ka auwe, e hiki koke mai ia.

                                Aole i Pau.

 

Na mea Hou o Kapaa Kauai.

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe:--

  Haalele ia Honolulu no Kapaa Kauai, ma ka mokuahi "Mokolii" ma ka hora 5 p. m. o ka Poakahi.

  I ka wa e ku ana me na hoa me ka puili ana i na lima me ke aloha o ka wa no ia i kani mai ai o ke oeoe o ka "Mokolii," a he manawa ole ua hemo aku la ka laina o ka moku, hoomaka mai la ka Huila o ua wahi "Mokolii" la i ke kue nome, aohe no hoi i kana "Pakika pahee lua kela, " he nanea ia o makou; eia hoi kahi mea hilu i ua wahi "Mololii" nei, he like me he mau Amara 'la e paluku ana malalo ae o ka Oneki ka ua mea he kani o ka Huila e kaa ana.

  Ia makou e holo nei, ke nee hope aku la o Honolulu, a ke pau aku la ka ike ana i ka ulu wehiwehi o ke Kaona.  Pau aku la ka ike ana i na hoa, o na ale kuehuehu o ka moana ka makou e ike nei, he iliki mai pulu peno, a ehia la o makou i koe aole i luai, he haawina like ia ia makou a pau.

NO KE AWA KU MOKU O KAPAA KAUAI.

I ka nana 'ku i keia Awa, maikai no, aia mao a maanei ka nalu e poi ana, a ua hoopaa ia he mau boe ma na aoao o ke Awa e komo 'ku ai, aka nae, he ano haiki, aohe paha e pau pono na moku 5 e ku ai iloko o keia Awa.  He uwapo ko keia wahi ma kahi e pili aku ai o ka Waapa, maikai keia uwapo, a me ka Hale waiho ukana no, he ane like no me kau wahi o Honolulu.

NO KA HUI MAHIKO

  Maikai ka noho ana o keia aina, nui na Hale o ka pake, kanaka, a me ka haole no hoi, he mau hale kuai  elua koonei no ka pake, a he hale mu Ki no hoi kahi maanei a he wahi lihi iki o Honolulu, aole hoi i ke kukonukonu.

  Ma ka makaikai @na o ka Malihini, ua lako keia wahi i na pono a pau o ke ola kino; aka, koe keia aole Hale pule maanei aole no hoi he Halehalawai, aia i Anehola a me Wailua ka Halepule, ke manao nei au, ina he Halepule ma keia wahi, alaila, aole mea e hoohalahala ni, oiai ua lako i na mea o ke kino.  A ua lako pu i ka Hale e hoomana ai i ke "Akua Mana Loa," ka mea nana i hoolako mai i na pono a pau o ke kanaka.  Me ke aloha.

                           DAVID, KEAWEAMAHI.

 

MAKE WALOHIA.

E KA NUPEPA KUKOA E; Aloha oe:--

  E ahonui mai ia'u i kekahi wahi kaawale o kou kino, i komo iho keia-wahi puolo luuluu ; a nau hoi ia e lawe hele aku, mai ka la hiki, a kaihona i Lehua.

  Ma ke ahiahi Sabati nei, la 17 o keia mahina, ma Kapaa, Kohala, ua lawe ia 'ku ma kela aoao o ka muliwai eleele o ka make, o Mr. Lonohelemoa, he kanaka oia iloko o ka Haku, a ua ike ia kana mau hana maikai; he kanaka heahea, a hookipa oluolu i ka ohana; a iloko o kona kaa mai ana, iloko o akahi pule me ka hapa,  iloko hoi o kona mau la poohina, ua hala aku la oia ; a ke kanikau nei ka ohana nona.

  Me ke aloha i ka Lunahooponopono a me na keiki o ka Hale Pai.

                                 WILLIAM JOE.

  Kohala, H. Nov. 18, 1878.

 

NUHOU MAOLI NO.--Mamuli o ke ahonui @he ka oluolu o Henry Waterhouse, ua hoikeike mai oia ia makou i na mea hou ano kupanaha ke nana 'ku, oia hoi he hiki loa i ke kii  moa ke hele a oo  me he moa maoli la i ka hipa  a me ke kao ke  alala, i ke kii kanaka ke kahi umiumi a nana i ke aniani, a he hiki ke kahi  i ka papa a ke au hoi me he Koloa auwai la no Wailuku, i ke kii Pikake hoi ke huli  io a ianei a hohola ae i kona puapua nani.  Aole no hoi oia wale, o na waiwai kuai no hoi kekahi  o kela me keia ano e waiho mokaki ana malail@. E ike ia no keia mau mea ma ka Halekua; hou o J. T. Waterhouse ma Alanui Alii ma ewa iho o ka Hale kahi umiumi, e naue ilaila i ike pono.

 

OLELO HOOLAHA.

 

A. McWAYNE,

HALE KUAI LAAU LAPAAU A ME NA WAIALA @ a pau @OF@ ALA o na ano he @ai wale.  Ma ke kihi o Alanai Papu me Kaiepa.

8@0  1y

 

DR. ROGERS,

---OIA O---

KAUKA LOKEKE.

UA @ nei i ko@a k@eua @ mai ka @ale @ o A@ene @ a Monikaha@ a @ko o ka @ale Ms @ 54 Alanui Papa.

  Ma keia hope e hoomakaukau ana ke Kauka i kona mau Laau ponoi a p@ane aku i ka poe kii mai.

  O kena @ale n, ana @o ma ka p@ o ka Hot@ie Hawaii, ma kahi i noho mua ai.                     $61  tf

 

E. STREHZ,

(AILUEN@)

MALAILA E LOAA AI NA ANO LAAU A pau; a me na wai hoomaemae o kela a me keia ano.  E hamama mau ana ka ipuka ma ua po Poaono a pua.  Ma ke kihi o alanui Papa a me Hotele, ma Monikah@e.    (845  1y)

 

E. O> HALL & SON.

(E. O.HOLO MA.)

NA MEA KUAI I NA MEA MAHIAI,

                 Na Lole, Na Pena, Na Aila, a me

Na ano Lako e ne a pau he lehulehu waie.

  846    Kihi o Alanui Papu me Moi.   1y

 

LOLE MAKEPONO

Ke Kuike.

E LOAA NO IA MA KAHI O.

KAKELA ME KUKE!

----E LAA NA----

Ahinahina, Kalakoa,

          Keokeo, Leponalo,

                     Pena, Aila, Aniani,

HA MEA PIULA !

KOPA, AILA HONUA,

                                AILA HOOMALOO

                    Kui Kakia, Pakeke,

                    Tabu, Kaula, Noho Lio,

                    Hulu Palaki, na Pulumi.

 

----A HE----

AGENA NO HOI NO NA MOKUPUNI O

HAWAII NEI NO NA

         Lainakini-nao,

         Lainakini Maoli,

         Palule Kalakoa,

         Alapia, Kelepa, Kilika,

                            Na lole kupono i ka wawae,

                           Palule Huluhulu,

                           Na Lole Huluhulu,

                           Na Loe no ka hoohehelo ana

                           Lipini, Lihilihi, &c.

LIPINE, LIHILIHI, & c.

 

----A ME NA----

Mikini Humuhumu MakeponoLoa!

 

----A HE----

MAU MEA AI KAHI

 

Ka Plaoa, Kopaa,

               Raiki, Pia. Hoohu,

                               Paakai, Huaala,

                                               Pia K@lina, &c.

 

A he Laau Lapaau Kaulana Loa

A DR. JAYNES.

 

Laau Kunu,

                Laau Hoomaemae Koko,

                                Laau Hoopau Naio,

                                            Penikila, Huaale,

A ME NA LAAU HAMO, A PELA'KU!

827 3m 839

 

PAPA! PAPA!

---NO---

ALLEN & ROBINSON

 

U WEHE AE NEI MAUA 1

PA KUAI PAPA

---MA---

 

KA UWAPO O PAKAKA

 

     Na Papa Ulaula o na ano a pau.

     Na Papa Paina o na ano a pau.

                       Na Pili Hale Ulaula.

                       Na Pili Hale Keokeo.

     Na Pepa Hoonani Hale,

     Na Pepa Molina.

 

Na Pena a me na Aila Pena !

NA KUI O NAANO A PAU.

 

NA PANI PUKI a me

NA PANI PUKA ANIANI.

                          NA PANIPUKA a me

                           NA OLEPELEPE.

 

NA LAKO KUKULU HALE

O NA ANO A PAU!

E KUAIIA MA KE

KE KUMUKUAI HAAHAA LOA

O keia Makeke.

                                ALLEN & ROBINSON

Ho@l@, Ian. 1, 1876.                          @40  3@

 

PAPA, PAPA

AIA MA KAHIO

LEWERS & DICKSON!

(O LUI MA.)

 

MA KE KAHUA KAHIKO MA

Alanui Papu a me Moi!

E LOAA AI NA

Papa Nouaiki!

O kela a me keia ano.

Na Papa Nani a Paa no ke Kukulu

ana i na Hale!

Na Pani Puka, Na Puka Aniani,

           Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a,

                      Na Papa Hele, Na Papa Ku,

                                 A me na Papa Moe nui loa.

NA  PILI  O  KA  HALE

    O NA ANO A PAU.

Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai a pau.

      Na Kui mai ke Nui a ka Makalii,

                 Na Ami Puka. Na Ami Puka Aniani,

                                 Na Ami o na ano a pau,

                 Na Ami Puka. o kela me keia an@,

      Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale,

Na Aila e ae o na ano a pau.

NA WAI VANIKI

----A ME NA----

WAI HOOHINUHINU NANI!

o na ano a pau loa.

NA BALAKI ANO NUI WALE!

A ke hai ia  aku nei ka  lono  i  na  makamaka a

       pau, ua makaukau keia mau makamaka

               o  oukou  e  hoolawa  aku  ma

                    na mea a pau e pili ana

                        ma ka laua oihana

--NO KA--

UKU HAAHAA LOA!

E like me ka mea e holo ana mawaena o

LAUA a me ka MEA KUAI.

E hele mai!  E na Makamaka!!

A e lawa no hoi ko oukou makemake

me ka oluolu a me ka maikai!

845 tf

 

KOPA KUKAEPELE

----A----

GLENN!

@                     @

BEFORE WAIN@          AFTER USIN@

AOLE LUA NO KA HOOMAEMAE

I KA ILI!

 

He mea hoopau i na eha,

        Na Ili Puupuu

                A he hoomaemae i na mea ino,

                         A he hoopau Lumatika,

                                   A he kopa auau no hoi

 

O keia hopa ka oi aku o ka mea maikai

         I waihoia mai imua o kanaka.

 

Aole wale no ka Hoopau ana i ka Huchue

        Ili Poha, Wela la, Luluaina, a me

                   na mea e ae o ka Ili;

A ma ia holoi ana, o ka hoopalupalu pu

                 kekahi i ka Ili, a keia

  Laau Hooma@mae lua ole e hana ai.

 

O ka hoemi ana iho i na mai o ka Ili, @ o

    ke pale aku i ka mai mai na lole e na

      Mai Lele, oia kekahi.  O na ohana

             ame na poe makaikai, ina

                      e hoolako lakou

                               i keia

 KOPA HOOMAEMAE LUA @ OLE!

           ALAILA, UA LANAKILA LAKOU.

 

     He hoopau i ka lehu o ke poo,

     A he Kopa no hoi e kaohi mai ai

      I ka lauoho mai ka hina ana.

 

Ua hooia nui mai na Kauka no ka maikai @

                          keia Kopa!

E lo@a no ma kahi o

                           M. McINERNY.

  Kihi o @ A@nui Pap@ me Kalepa