Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 46, 16 November 1878 — Page 4

Page PDF (1.56 MB)

KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.

No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1
Dala Kuike ka Rula.

NOVEMABA 16, 1878.

Out Side the Gate.
Colomal Singert No. 112, p. 93.

1 Ku au mawaho ae,
Ka mea auwana nei.
Ua koni kuu puawai,

A pioloke e.
A ala ka makau

O pau ka wa maikai; Aohe ola no'u;
A lilo i ka uwe, A lilo i ka uwe.

2 Aloha, Iesu, e,
Hoomaha i kuu u.
A pane olu mai,

E komo mai ano.
Wahi no oia nei

I kuu mau palapu,
A hoona maikai e,

|: A kai i kuu luuluu. :|

3 Pomaikai wale au.
Kahea ia Iesu.
Wehea ka puka no'u,

A komo pono au.
Ua kala oia ia'u,

Hookipa maikai no.
Ano e lilo au

|: No kuu lesu a mau. :
HAWAII.

Haawina Kula Sabati.
HELU 7. SABATI DEC. 1, 1878.
KUMUHANA.
Ka Ahaaina a ka Haku. Pauku Baibala. Luka 22 ; 10—20.

                10 A hai mai la oia ia laua, Aia hoi, i ko olua komo ana iloko o ke kulanakauhale, e halawai mai me olua kekahi kanaka e hali ana 5 ke kiaha ooma wai; e hahai olua ia ia iloko o ka hale ana e komo ai.
            11 A e olelo olua i ka mea nona ka hale, Ke ninau nei ke Kumu ia oe, Auhea ke keena ahaaina, kahi e ai ai me ka'u mau haumana i ka moliaola?
            12 A hoike mai no oia ia olua i ke keena nui maluna i hoolakolakoia ; malaila olua e hoomakaukau ai.
            13 Hele aku la laua, a ike aku la e like me kana olelo ana ia laua; a hoomakaukau iho la laua i ka moliaola.
            14 A hiki mai ka hora, noho iho la ia e ai, a me na lunaolelo he umikumamalua me ia.
            15 A olelo mai la oia ia lakou, He nui ka makemake a'u i makemake ai e ai pu me oukou i keia moliaola mamua o ko'u make ana :
            16 No ka mea, Ke olelo aku nei au ia ou-kou, aole au e ai hou aku ia, a hooko e ia mai ia iloko o ke aupuni o Ue Akua.
            17 Alaila, lalau iho ia oia i ke kiaha, a hoomaikai; aku la, i mai la, E lawe oukou i keia, a e kailike ia oukou iho;
            18 No ka mea, ke olelo aku nei au ia oukou, aole au e inu i ko ke kumu waina, a hiki e mai ke aupuni o ke Akua.
            19 Alaila lalau iho la ia i ka berena, hoomaikai aku la, a wawahi iho la, a haawi mai la ia lakou, i mai la; O ko'u kino keia i haawiia no oukou; e hana hoi oukou i keia me ka hoomanao mai ia'u.
            20 Peia no hoi i ke kiaha, mahope iho o ka aiana, i mai la, O keia kiaha, oke kauoha hou ia iloko o ko'u koko i hookaheia no oukou.
            Pauku Gula. " No ka mea, i na wa a pau loa a oukou e ai ai i keia berena, a e mu ai i ke kiaha, e hai oku aua oukou i ka make o ka Haku a hiki hou mai ia." 1 Kor. 11 ;26.
            Mele. Him, 134. He punawai i wehe ia e. p. 1,2,3.
            Pule i ala a hoomanao na haumana i ka make ana o Iesu no lakou.

Ka Wehewehe a Ninau ana.

                Ua hiki mai ko lesu manawa e make ai. Ua maopopo e ia ia ia. Ua akaka ia ia, e make ana oia ma keia hele ana ona i Ieru-salema e malama i ka ahaaina moliaola, e like me kana hana mau i kela, i keia makahiki, me na ludaio kane a pau. Ke kana-wai no ia. Puk. 12; 14. 23; 15—17.
            Ua ike mua ia e Iesu ma ka ahaaina moliaola ma Luka 2; 41, 42. 12 mak. ona ia wa. Akaka kana hana ma ia ahaaina. Luka 2; 46, 47. Aole i kakau ia kona hele hou ia ahaaina, a loaa ia ia na mak. he 30. Ua kakau ia me kana mau hana ma ia ahaaina, ma Ioane 2. 13—16. Ka hele mua keia ona i ka ahaaina moliaola mahope o kona lawe ana i ka Oihana Mesia. Ua hele no Iesu i Ierusalema ia wa. Ua hana me keia. Aole nae i maopopo, ua malama pu oia me kana poe haumana i ka ahaaina moliaola me na Iudaio e ae.
            He ahaaina moliaola hoi ma Io. 6; 4. Ao-le nae Iesu i hele ia ahaaina.
            A hala na makahiki ekolu mai kona hele mua ana i Ierusalema i ka manawa ahaaina moliaola, hele hou oia lerusalema i ka manawa ahaaina moliaola oia hoi keia hele hope ana ona ilaila. Ma keia manawa, ua komo Iesu iloko o Ierusalema ma ke ano alii, a hooho ka aha kanaka. " E hoomaikai ia ke Alii i hele mai nei ma ka inoa o ka Haku ; he malu maloko o ka lani, a he hoonani iluna lilo loa." Hana hoi Iesu ma keia komo hope ana me kana i hana'i ma ke komo mua ana. Luka 19; 35—38, 45, 46.
            He mau la keia mamua o ka ahaaina moliaola. Ao mau Iesu i na kanaka ma ka luakini ma ke ao. A ma ka po hele oia e moe ma Betania ma kahi malu, o ikeia, a pepehi ia mamua o ka manawa pono.
            A hiki i ka la e pepehi ia'i ke keiki hipa no ka ahaaina moliaola, oia hoi ka la 14 o Nisona, (Abilea kekahi inoa) kauoha Iesu i na haumana elua, Ioane me Petero, e hele, e hoomakaukau i wahi e ai ai i ka moliaola. Luka 22 ; 7—9.
            P. 10—13. Mahea ia ia wahi? Loaa pehea ? Ua hana anei Petero ma e like me ke kauoha ? Ua hooko ia anei ka Iesu olelo? Ma keaha i ike ai Iesu ia kanaka me ka pi-ka wai ? A kuhikuhi oia pehea ? He wahi keena mehameha ia kahi i ike ole ia e na enemi. He keena haipule paha. Ua ike e paha Iesu i ka ana. He haumana paha ia nana.
            P: 14. Ua pepehi ke keiki hipa ma ke ahiahi o ka la 14 mawaena o ka hora 3 me ke oano. Ua lawe ia ia i ke la keena maluna me na mea e ae e pili ana i ka ahaaina moliaola, ka berena huole, ka waina, ka husopa, ka mea awaawa. Puk. 12 ; 8. Ua ai kaawale na ohana. Iesu me kana mau haumana hookahi ia ohana. Ma ka nana'ku, akahi no a ai Iesu ma i ka moliaola. Ua akaka ia ia, he hoailona nona ke keiki hipa i pepehi ia ma ia ahaaina. Akahi no a hiki mai ka manawa e hooko ia'i ka hoailona. Ma ia ahaaina e pepehi ia'na Iesu, ke keiki hipa a ke Akua nana e halihali aku i na hala o ke ao. Ka pau ia o ka pepehi ana i ke keiki hipa maoli. Ka pau ana ia o ka moliaola kahiko. Pela ko Iesu manao.
            P 15—18. Ma keia mau pauku, ua hai Iesu i kona manao. Makemake nui e loaa ia Moliaola, a e ai pu me na haumana mamua o kona make ana. He moliaola nui loa keia, aohe ona lua mamua, ka pau hoi keia o ka moliaola kahiko. Ma ia la ae, ka la 15, e pau ana ka oihana a Levi ka oihana mohai, ma kona make ana. Ma ka moliaola kahiko. Ua ai pu a inu pu na haumana he 12 me Iesu. Ua ai pu no i ke keiki hipa i pepehi ia a ohinuia me ka barena hu ole, a inu pu i ke kiaha; Ka pau keia o ka ai ana a me ka inu ana mamuli o ke kanawai kahiko, ka oihana a Levi. Aole Iesu e ai hou ana a e inu hou mamuli oia oihana. Ma ka oihana hou, ma ka ahaaina hou ana e kukulu koke ana e ai pu ai, a e inu pu ai me lakou.
            P 19—20. Ua pau ka oihana moliaola kahiko. Ua kuhi Iuda Isekariota, ua pau ka hana. Ku oia a hele aku e kumakaia ia Iesu ma ko Satana hookonokono ana ia ia. Koe Iesu me na haumana he 11; Ke aupuni hou keia o ke Akua, me kana oihana mua. Ka oihana moliaola hou keia e kukulu ia'na i pani no ka moliaola kahiko. Ka ai pu mua ana, ka inu pu mua ana keia o Iesu me kana mau haumana. Ua lawe pu i ke koena barena, koena kiaha, a aha e oia mamua ? A aha oia mahope ? Heaha ka barena ? Heaha ke kiaha ? E hana i keia me keaha? Mele. Him. 432. "Ma kela po, po kamahao, p. 1 2, 3, 4.

Na Ninau Hoi Hope.

                Heaha ke kumu hana o keia haawina ? Heaha ka ahaaina mua ? Heaha ke ano kupono o ke keiki hipa? Puk. 12; 5. He hoailona ia no wai ? Heluhelu Io. 1 ; 29. 1 P. A. 1 ,18, 19, 1 Kor. 5:7.
            Ka ahaaina hea ka Iesu i kukulu ai ma ia po hope ona ? Owai ma ia ahaaina? Iuda Isekariota anei kekahi ? No ke aha kona noho ole ana ma ia ahaaina ? Ua ike e anei Iesu e make ana oia ma ia ahaaina moliaola? Makau anei oia i ka make? Ua ike anei na haumana e make ana Iesu ma ia manawa ? Ua lohe no, aole nae i hoomaopopo.
            Heaha ka Iesu olelo ia ia, i haawi aku ai i ka barena me ke kiaha i na haumana ? E hana me ka hoomanao i ke aha ? Pehea ka loihi o ka hoomanao ana ? A hea hiki hou mai Iesu ? Heaha ka Paulo kauoha ma 1 Kor. ll;28?a ma 1 Kor5;7,8?
            Hiki anei i na keiki ke ai i ka barena, a inu i ke kiaha ? Hiki no i na keiki heahanau. Pehea na keiki hoahanau ole ? Pono ke hoomanao, ua make Iesu i kalahala no oukou, a pono hoi ke manaoio, a aloha ia ia.
Mele. Him. 434. ' Iesu no ka Mana mau." P. 1,2.
            Pule i lilo kakou apau i poe haumana na Iesu.
            Haawina no Dek. 8. Luka 23 ; 33—46.

No ka Maemae o na Hale a me na Pahale.

E KA NUPEPA KUOKOA E ; Aloha oe:—
            Ua hauoli au i ka ike ana ma ka nupepa o keia pule iho nei he olelo paipai no ka hoomaemae ana i na alanui o ke kaona nei, maikai no ia mea e kokua i ka maemae o ke kulanakauhale. Ua noonoo nui a ua hooikaika no hoi me kuu mau lima e hoomaemae i na mea e pili ana i na pa. Ke manao nei au, ua ano loaa ka haina o ka ninau e hoopilikia ana i na poo naauao o Ladana, Nu Ioka, a me na kulanakauhale nui e ae, oia hoi. " Pehea e hoomaemae ia ai na koena lepo o ke kulanakauhale ? "
            Ma Nu Ioka ua hoomaka iki ia ka haina o keia ninau kaumaha. He ninau e pili ana i ka noho maemae ana ma ke taena, ma na wahi lehulehu o na hale ; Penei kuu manao. Na kela haku hale keia haku hale e hoomakaukau i mau paha hiki ke hapai ia e ka lima hookahi; e waiho ia he lepo maloo (dry earth) iloko o ua mau pahu la. E hoo makaukau ia no hoi kekahi lepo maloo e kau maluna i ka mea hoopau pilikia. E hooma-kaukau ia kekahi wahi kaawale e lu ai ka lepo o na pahu i kela la keia la. I kakahi-aka nui e hana ai, alaila aole pilikia ka ihu. He mau minute elima pau ia wahi hana, a ua hoomakaukau ia ka lepo maloo ma na pahu, a ua waiho ia ma na lua. (aole he lua hohonu) i makaukau malalo o na wahi noho iloko o ka hale liilii.
            O ka lepo maloo he mea kupono i ka wa i hui ia me na homewa e lawe aku - lilo i mea kipulu i ka aina. I lua a kanu laau, ua hiki keia ma Honolulu a me na kulana-kauhale e ae o Hawaii nei; no ka mea aole paa pu loa na hale. I na ma Nu Ioka, ua ma-nao ia paha aole hiki no ka lehulehu loa o na kanaka.
            I na pela ka hooponopono ana o na hale liilii a kakou, ua oi loa ka maemae o ke ea. Pela e pale i kekahi mea e hoeueu nei i na mai fiva. O ka hapa nui o na hale liilii, o Honolulu he pelapela wale no; pilikia ke ea ke hanu aku. Pono e hoopau ia kumu o ka mai fiva ; Na kela kahu hale keia kahu hale e hooikaika me ka manao, a ua hiki no.
            O ka hooikaika mau ma ka maemae ke kumu kuai o ke ola, (Eternal Vigilance is the price of health.) E.

Ka la Wanana, Malama Wana-na, heaha ka loihi ?
HELU 2.

                Aia no na wanana pohihihi ma Hoikea-na- Ua heluhelu paha oukou e na kahu ekalesia Hawaii, ma ka mokuna 8 o Hoike-ana, me ka mokuna 9. Haohao paha oukou no ke ano o na anela 7, me na pu 7, ke puhi ana o na anela i na pu. Puhi ka ane-la mua i kana pu, a hiki mai la ka hua he-kili, me ke ahi i hui pu ia me ke koko, a hoopau ia i ke ahi ka hapakolu o na laau a me ka mauu uliuli o ka honua.
            He hihio keia a Ioane i ike ai, iaia e noho pio ana ma Patemosa, he mokupuni liilii ma ke kai mokuliilii ma ka aoao hikina o ke Kaiwaenahonua. Ke ano nae o ka hihio he wanana ia, Alasika ke lii o na G-sta, (Goth) nona keia wanana. Ke puhi ana i ka pu mua. No ka hele ana ia o Alasika mai ka akau mai o Europa me kona puali kaua e kaua i ko Roma poe. He kaua nui a loihi keia. Aole hiki ke kakau maanei i ka moolelo o ia kaua. Aia no ia ma ka buke moolelo a Gibona. Mai ka makahiki 400 a 410—11, A. D., keia kaua. Nui ka make, nui na kulanakauhale, na laau, na mea ulu i pau i ke ahi, nui ka wi a nui ka pilikia.
            Ka anela elua i puhi i kona pu, no Atila ia ke alii o na Huna ma ka akau. Hele mai oia me kona puali kaua, a kaua i ko Roma. Ka anela ekolu i puhi i kona pu, no Geneseriba ke alii o na Vanedala ma ka akau. Hele mai oia me na koa ona, a kaua ia Koma a hana ino loa.
            Ka anela eha i puhi i kona pu, no Odo-asa ia, ke alii o na Hesuli o ka akau. Kaua oia me kona puali koa a loihi, a hoopau i ke aupuni o Roma ma ke komohana. Lilo Roma iaia, a kapaia oia ka Moi o Italia.
            Ma ka makahiki 476 A. D., keia. Ua pau na auwe eha, ekolu auwe i koe. Hoikeana 8:1—13,
            Hoikeana 9:1 — 12. Ka anela elima i puhi i kona pu, no Mahometa ia me kona puali kaua, no Arabia lakou. Mahometa ka hoku i haule mai ka lani mai, na uhini oia no na koa. Kaua no lakou i ko Roma ano Pope, me ka manao ikaika e hoopau i ka ekalesia hoomanakii me ka ekalesia Pope. No ka ike ana i na kii o Maria a o Petero ma iloko o na luakini Pope, nolaila ke kuhi ana o Mahometa, he ekalesia hoomanakii ia ekalesia. Ua hoopau Mahometa i ka hoomanakii maoli o kona lahui. Pela kona manao, e hoopau i kela hoomanakii. Kaua no oia me kona poe koa a loihi. Ua oleloia elima malama ka loihi. Ka malama wanana maanei, ua like ia me 30 la, oia hoi 30 makahiki. A hoonuiia me ka 5, Iike 150 makahiki. Ua hoomaka keia kaua Maho-meta ma ka makahiki 612 paha. Ikaika ke kaua ma ka hikina a ma ke komohana, me ka manao e hookahuli i ka ekalesia Kristi-ano, a e kukulu i ka ekalekia Mahomeda ma na wahi a pau. Ua kaua no me ka lanakila mamua, aka, mahope iho, ikaika ka poe keakea a kue mai. A emi ka ikaika o ka aoao Mahomeda, Sarecena kekahi inoa.
            Ma mak. 762, ua kukuluia ke Kulanakauhale o Bagedada ma Tureke i Asia malalo ae o Alemanesosa, he luna koa Mahomeda. A lilo ia Kulanakauhale i Kulanakauhale Alii no lakou, a oki lakou i ko lakou kaua nui ana ma na wahi e ae. Oia hoi, ua hooko ia ka wanana, elima malama, oia hoi 150 mak. ka loihi o ke kaua lanakila ana mai 612 a 762 like 150 mak. hookahi la li-ke me hookahi mak. Aole i pau.

Na Hiohiona o Hilo.

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe:—
            E oluolu mai oe i ka'u wahi ukana e hoouka iho maluna o kou kino lahilahi; i ike mai hoi ka poe i ike ole i keia aina. Ua Kaulana; mai ka la oili i ka ili kai a ka la komo i Lehua.

No KE TAONA O HILO.

            Aia keia taona, ke waiho nei ma ka Hema o Hilo, a mamua pono o kona alo ke Kai o Paikaka, a me ka lae o Leleiwi; ke huli pono aku oe i ka Hikina, e ike oe i ka Ohia o Panaewa, a hala loa ae ma ka Hema, huli ae hoi ma ke Komohana ; ike i ua puu o Halai; i na makemake oe e hele ma Puna, e ike ia no ka Muliwai o Wailoa, a me ke Onewali o Ohele.
            A ina oe e makemake e pii i Kalua o Pele ; alaila, e ike ana oe ia olaa kia manu.
            E 7 Hale kuai, e 4 Hale inu Kope, e 2 Hale haua Palaoa, e 2 Hale hana Hao, e 4 Hale Kula, e 3 Hale Pule, 1 Hale Aupuni.

No HILO AKAU.

                Hoomaka oe e hele, alaila, e loaa mua ana ia oe ka uwapo Holuholu o Wailuku, ilaila loaa neia mau lalani mele a ka poe haku mele.
" A Hilo wau e.
Hoolulu i ka Lehua,
A Wailuku la,
I ka lua kanaka. "

            I na oe e hehi iluna o keia uwapo, huli aku ko alo iuka, e ike oe i ka wai e lele mai ana, o " Kalua kanaka na kahi, a ka wai e haule iho ai. "
            Hehi maanei, o Puueo ia ; huli hoi i kai o ka hai mai a ka Nalu o Kawili, O li-o-li aku ka poe haku mele.
" O ka nalu hoi mai la o Kawili,
Me ka wai huihui o Wailoa. &c "
            Hele mai, huli i uka, o ka waiho mai a ka Plantation o Amauulu ; a hala o Puueo, Kalalau mai, ao Wainaku mai, ke huli oe a nana mauka o ke ala hele ; e ike no oe i ke ko, moe aku a ala mai a ko makou Kiaaina aloha Hon, S. Kipi, o Wailua mai Mokuhonua, a hiki i Haaheo; iho mai o Alae, a hiki oe i ka pali ike oe i ka wai au o Honolii, a inu hoi i ka wai huihui o Mopuawai; haalele ia laila o Paukaa Plantation mai; aia keia makai o ke ala hele Kauhale ; a aia i uka lilo kahi i kanu ia ai o ke ko ; hele mai hiki i Pahoehoe, 2 no hale ma keia aina nui, 1 hale pule, 1 hale kula ;
            A hiki mai i kahawai ua hana ia ke ala haka i ka hale; pii mai, o na Puepaku ia. Eia na mea hou malaila. Hookahi wahine, ua mare i ke kane pake, a hanau mai na laua 2 keiki, lawe ia kekahi keiki a haawi ia i Honolulu, a o kekahi eia no meia, a lealea i ka ono o ka Opiuma, "haalele hele e huli 2 a 3 la hoi mai." Aloha wale ka makia o ke au o Kalakaua, i ke kiloi wale ia o na hua. O ka lua, o ka wahine hele e ohi i ke dala a na Hitchcock a pau me ka olelo, e hookaa ma ka hana. Eia nae hoopupule keia. Mai hana e na hoa peneia ; E hana me ka pololei. A i nei no hoi ike makou i ke ku o ka hae a na haole ana Ala Kaa Ahi, mai ka uwapo mai a Mr. Reed.
            Hala na Puepaku me kona nani i na Kauhale, hiki i Piihau alawa iho oe, mauka e waiho mai ana na mala ko a na Hitchcock, a hala mai ia o ka Plantation aku o Papai-kou. A anei hoomaha wau a me kuu maka kila; ae hoouna aku ana wau i keia mau mea maluna o "Likelike, " ke kani mai nei na oeoe i Onomea, ao ke koena ako, ma keia pule ae ke hiki.
            E aloha palena ole oe e ke Kapena a me na keiki oniu hua mete!a, Me ka mahalo. JAMES HOLLS.
Papaikou, Oct. 10, A. D. 1878.

Pane ia D. Kahiamoe.

E KA NUPEPA KUOKOA ; Aloha oe :—
            E oluolu oe e hookomo iho ma kahi kaawale o kou mau Kolamu, i ka'u Olelo Pane ia D. Kahiamoe, nona ke poo e kau ae la maluna, e hili ana i kuu Hoolaha hoopuni, puni ka i ka hoolele lupe i ka la Pule, wahi ana, maloko o "Ko Hawaii Pae Aina," Helu 41, Aoao 1. Heaha ke kumu o kou hoopunipuni ana ? kai no hoi no kuu ike pono ke kumu o ko'u hoolaha ana pela, pono io no hoi paha ia olelo ana au pela ; ina la hoi aole wau i ike pono, no ko'u ike maka maoli i ka lele o ka lupe i ka la o ke Akua, ke kumu o ko'u hoolaha ana.
            Oia nae; akamai oe i ko imi ana ae la i ko inoa kapakapa, a huna mai nei oe i ko inoa maoli, ou a inoa kapakapa 'la ou, ua pili pono no nae ia oe. No ko hiamoe anei i ka la Pule; ko kumu i ike ole ai, a lohe oe i ka olelo ia, he hoolele lupe ko keia la ; puoho ino, a olelo hewa ka waha aohe hoolele lupe, he ike ole ka, ka kamea hiamoe
                Akamai no nae oe i ko imi ana ae la i ko inoa. "E like me ka olelo maloko o ka baibala " Oih.X; 15. o ka hapa hope oia pauku, penei.; " O ka mea i huikala ia e ke Akua, mai kapa oe, he pono ole."

            Oia hoi! O ka mea i ike maka ia, he hoolele lupe i ka la Pule, mai kapa oe, he hoopunipuni.
            Eia kekahi, ina ka owau ka Lunamakai maluhia ka apana ka wahi ana. Manao wau ina paha e lilo ia oe, maluhia ka apana alaila, hoi paha o makou na makai, alaila, malu pono ka apana. Eia kekahi, aole no wau i ike i ka ona, he ona no a ua pau no nae i ka hoopii ia imua o koonei Aha Hookolokolo. A o ka Pepa piliwaiwai, aole loa wau i ike maka iki, he lohe wale no, aka, koe nae ka ike pono ana.
            Me he mea 'la, o oe no kai ike pono. A heaha kou mea i hoopii ole ai ? A o kekahi, o na Kanawai o ke Akua, ua pili ka ia makou i ka poe malama Sabati ole. Manao wau, e oe aku ka malama Sabati ole, no kou ike ole i ka hoolele lupe i ka la Pule kou mea i hiamoe ai, a ike ole oe i ka hoolele lupe.
            Nolaila, mai hele hou oe i Honolulu e hoaa ai. E pii oe i Honolnlu e olelo aka, ua pololei o J. Ikepono, nui na hoolele lupe ma Kaneohe. Welina ina keiki Hoonohonoho Hua. J. IKEPONO.
Kaneohe, Oct. 29, 1878.

Nahu ka Ilio i ka Mano.

E KA NUPEPA KUOKOA E ; Aloha oe :—
            Ia makou i hoi mai ai mai Kau mai e huli hoi ana no Honolulu, a mawaho ae o Alika; aia hoi ua ike ia aku la e makou kekahi Mano nui, e lana mai ana iluna o ka ilikai; a eia hoi makou iluna o ke kuna Prince kahi i hoolai aku ai: Ia makou a me na ohua e uwa ana auwe ka Mano auwe! alaila ku-palu aku la makou i ka io bipi, alaila hookokoke loa mai la kela a pili ana i ka moku, aia hoi ua uleu like ae la makou i na kipuka kaula me ka manao e hoohei i ka Mano, aole nae i ko ko makou makemake, a no ka nui loa o ka walaau o makou, ua pioloke koke ae la ka Ilio a ko makou kapena Elena a ike aku la i ka lana mai o ua Mano nei; o ka hoomaka koke aku la no ia o na ilio nei e lele a kau ana iluna o ke kua o ka Mano; o ka luu koke aku la no ia o ka Mano a nalowale me koiala lanakila ; o ka ilio hoi ke hoaa hele wale la no i ka ilikai, o na kipuka kaula hoi a makou i hoomakaukau ai no ka Mano, oia ka mea i hoohei ia'i o ka ilio a huki ia mai iluna o ka moku. Aole o makou mea oluna o ka moku i kena i ka ilio e lele e nahu i ka Mano, na kona haha ikaika no i kena iaia e lele. IOBA.
Moku kuna Pilina Oct. 29,1878,

OLELO HOOLAHA.

A. McWAYNE,

                HALE KUAI LAAU LAPAAU A ME NA WAIALA o na ano a pau, me na SOPA ALA o na ano he nuiwale. Ma ke kihi o Alanui Papu me Kalepa.
840 1y

DR. RODGERS,
OIA O
KAUKA LOKE KE.

                UA hoonee ae nei i kona keena oihana mai ka hale au o Ailuene ma Munikahaae a iloko o ka Hale Mu, helu 54 Alanui Papu.
            Ma keia hope e hoomakaukau ana ke Kauka i kona mau Laau ponoi a puunaue aku i ka poe kii mai.
            O kona hale noho, aia no ma ka pa o ka Hotele Hawaii, ma kahi i noho mua ai. 881 tf

E. STREHZ,
(AILUENE.)

                MALAILA E LOAA Al NA ANO LAAU A pau; a me na wai hoomaemae o kela a me keia ano. E hamama mau ana ka ipuka ma na po Poaono a pau. Ma ke kihi o alanui Papu a me Hotele, ma Monikahaae. (845 ly)

E. O. HALL & SON.
(E. O. HOLO MA.)

                NA MEA KUAI I NA MEA MAHIAI, Na Lole, Na Pena, Na Aila, a me Na ano Lako e ae a pau he lehulehu wale. 846 Kihi o Alanui Papu me Moi. ly

LOLE MAKEPONO
Ke Kuike.

                E LOAA NO IA MA KAHI O KAKELA Me KUKE! E LAA NA Ahinahina, Kalakoa, Keokeo, Leponalo, Pena, Aila, Aniani, NA MEA PIULA! KOPA, AILA HONUA, AILA HOOMALOO Kui Kakia, Pakeke, Tabu, Kaula, Noho Lio, Hulu Palaki, na Pulumi. A HE AGENA NO HOI NO NA MOKUPUNI O HAWAII NEI NO NA Lainakini-nao, Lainakini Maoli, Palule Kalakoa, Alapia, Kelepa, Kilika, Na lole kupono i ka wawae, Palule Huluhulu, Na Lole Huluhulu, Na Lole no ka hoohehelo ana Lipini, Lihilihi, &c. LIPINE, LIHILIHI, &c. A ME NA Mikini Humuhumu MakeponoLoa! MAU MEA AI KAHI Ka Palaoa, Kopaa, Raiki, Pia, Hoohu, Paakai, Huaala, Pia Kulina, &c. A he LAau Lapaau Kaulana Loa A DR. JAYNES. Laau Kunu, Laau Hoomaemae Koko, Laau Hoopau Naio, Penikila, Huaale, A ME NA LAAU HANO, A PELA'KU ! 827 3m 839

PAPA! PAPA!
NO
ALLEN & ROBINSON

            UA WEHE AE NEI MAUA I PA KUAI PAPA MA KA UWAPO O PAKAKA Na Papa Ulaula o na ano a pau. Na Papa Paina o na ano a pau. Na Pili Hale Ulaula.-Na Pili Hale Keokeo. Na Pepa Hoonani Hale, Na Pepa Molina. Na Pena a me na Aila Pena ! NA KUI O NA ANO A PAU. NA PANI PUKA a me NA PANI PVKA ANIANI. NA PANIPUKA a me NA OLEPELEPE. NA LAKO KUKULU HALE O NA ANO A PAU! E KUAIIA MA KE KE KUMUKUAI HAAHAA LOA O keia Makeke. ALLEN & ROBINSON
Honolulu, Ian. 1 ,1878 840 3m

PAPA, PAPA
AIA MA KAHI O
LEWERS & DICKSON!

                (O LUI MA.) MA KE KAHUA KAHIKO MA Alanui Papu a me Moi! E LOAA AI NA Papa Nouaiki! o kela a me keia ana. Na Papa Nani a Paa no ke Kukulu ana i na Hale! Na Pani Puka, Na Puka Aniani. Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a, Na Papa Hele. Na Papa Ku, A me na Papa Moe nui loa. NA PILI O KA HALE O NA ANO A PAU. Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai a pau. Na Kui mai ke Nui a ka Makalii, Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani, Na Ami o na ano a pau, Na Aila Pona, o kela me keia ano, Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale. NA Aila e ae o na ano a pau. NA WAI VANIKI A ME NA 'WAI HOOHINUHINU NANI! o na ano a pau loa. Na BALAKI ANO NUI WALE!. A ke hai ia aku nei ka lono i na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana NO KA UKU HAAHAA LOA! E like me ka mea e holo ana mawaena o LAUA a me ka MEA KUAI. E hele mai! E na Makamaka !! A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu a me ku maikai! 845 tf

KOPA KUKAEPELE
A
GLENN

                AOLE LUA NO KA HOOMAEMAE I KA ILI ! He mea hoopau i na eha, Na ili Puupuu, A he hoomaemae i na mea ino, A he hoopau Lumatika, A he kopa auau no hoi O keia Kopa ka oi aku o ka mea maikai I waihoia mai imua o kanaka. Aole wale no ka Hoopau ana i ka Huehue Ili Poha, Wela la, Luluaina, a me na mea e ae o ka Ili; A ma ia holoi ona, o ka hoopalupalu pu kekahi i ka Ili, a keia Laau Hoomaemae ina ole e hana ai. O ka hoemi ana iho i na mui o ka Ili, a o ke pale ako i ka mai mai na lole e na Mai Lele, oia kekahi. O na ohana ame na poe makaikai, ina e hoolako lakoa i keia KOPA HOOMAEMAE LUA OLE ! ALAILA, UA LANAKILA LAKOU. He hoopau i ka lehu o ke poo, A he Kopa no hoi e kaohi mai ai i ka lauoho mai ka hina ana. Ua hooia nui mai na Kauka no ka maikai o keia Kopa! E loaa no ma kahi o M. MclNERNY.
Kihi o na Alanui Papu me Kalepa.