Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 45, 9 Nowemapa 1878 — Page 2
This text was transcribed by: | Diane Poche |
This work is dedicated to: | Langues Tirees Translation |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ma ke Kauoha.
Ua hookohuia aku o Mr. Henry Gibson i keia la i Luna Alanui no ka mokupuni o Lanai. SAM'L G. WAILA.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina. Oct. @. 1878.
Ua hookohuia aku o Mr. M. Makalua, i Luna Kula no ka apana o Lahaina, mokupuni o Maui, ma kahi e ka mea hanohano W. L. Moehnua i make. W. JA@. SMITH.
Kaka@.
Keena Hoonaa@, Oct. 24, 1878.
Ua oluolu i ke Alii ka Moi ka hana ana i keia mau hookoha malalo iho penei:
Okatoba 1@, 1878--Hon. R. F. Bickerton, ke Komiaina Palene Aina no ka mokupuni o Oahu, ma kahi o ka mea hanohano @. Preston i waiho mai.
Okatoba 19. 1878--Hon. L. A@ ke Komiaina Paiena Aina e ka mokupuni o Maui, Molokai a me Lanai, ma kahi o Hon. A. Fornander i waiho mai.
Okatoba 28, 1878--O ka mea hanohano S. Kipi ke Komiaina Paiena Aina o ka mokupuni o Hawaii, ma kahi o R. A. @man Esq., i waiho mai.
Halealii Iolani, Oct. 31. 1878.
KE hoike ia aku nei i ka k@, e wehe ia ana ka pa o Iolani, Halealii i ka po o ka la 1@ o Novemaba, mamua iho o ka la 16 o Novemaba, ka la @ nae o ka Moi. O ka poe hea inoa a pau, a me ka poe e hooiii ana i na Mele Kahiko no ka Moi, e hele ae ma ia ahiahi mamua iho o ke kani ana o ka o le kapu, ola ka hora 7 @.
O na inoa a pau i hooiii ia, a me na inoa i hea ia, e hoolaha ia no ma na nupepa, me na inoa o ka poe nana i hea a me ka poe nana e hooiii ana i na inoa, e hoike ia no ia malalo e na mele i hea ia, ai hooilila no lakou. C. H. JUDD,
Pauku o ka Moi.
Oct. 1@. 1878.
E kudala akea ia ana ma ka hoolimalima na Aina aupuni malalo iho no na makahiki he umi, ma ka la 18 o Novemaba, hora 12 o ke awakea, ma ke aio iho o Aliiolani Hale.
Apana 1. Aia ma Iliio Akau, Hawaii, kekahi apana aina mawaena o Hu@la a me Waipunalei, e pili ana i ka aina o Awawaiki a me kakahi, a na kuhikuhiia na palena malalo iho:
E hoomaka ana mawaena o ke kahawai o Kaawalii ma ke kai, a e holo ana ma ka pilikai i aneane e hookahi mile, a hiki i ke kahawa i o Waipunaiei ; alaila moe aka la ma ka aoao o Waipunalei e like me ke kuhikuhi ma ke kii, he ekola mile ke kaawale ; a mai laila aku, moe aku la mawaena o ka kahawai o Kaawalii e pili pu ana me Humuula, a hiki i kahi i hoomaka ai ; o ka nui he 900 eka. maluna aku o @200 ka uku hoolimalima no ka makahiki.
Apana 2. Aia ma liamakua, hawaii, he apana aina, mawaena o Opihilala a me Paauilo i kuhikuhi la malalo iho :
E hoomaka ana ma ke kihi akau o Paauilo a moe aku la ma ke kahakai mawaena o ke kahawai a moe aku la ma ke kai : Akau 79 degere, Komohana 550 kapuai, Akau 59 degere, Komohana 780 kapuai ; Akau 46 degere, 30 minute, Komohana 780 kapuai, Akau 62 degere, Komohana 600 kapuai, hema 76 degere 4 sekona, Komohana 795 kapuai a hiki ma ka palena o Opihilala 947 ; alaila, moe aku la ma ka palena o Opihilala i olelo la, ilema 11 degere 40 minute. Komohana 3160 kapuai ; alila moe aku ma Opihilala he 1277, ilema 70 degere 45 minute, ilikina 2230 kapuai e hiki iwaena o ke kahawai o Paauilo, alila moe aku la mai waena aku o ke kahawai i olelo i a (i aneane e 3160 kapuai ke kaawale) a hiki i kahi i hoomaka ai : o ka nui he 207 eka. maluna aku o $175 ka uku hoolimalima no ka makahiki hookahi.
E ike ia no na kii a me na kuhikuhi no keia mau aina ma ke keena o ke Anaaina Aupuni.
He hookaa ma ka hapaha makahiki ma ke kuike.
SAM'L G. WILDER. (Waila.)
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Sept. 3, 1878.
HE LEO UWALO
Ke poloai ia'ku nei na Luna o ka Nupepa Kuokoa a me ka poe e ae, ina he mau koena aie ko lakou no ko kakou Nupepa, e hookua koke mai ia makou ma Honolulu nei. A oiai hoi eiwa wale no helu i koe ulaila pau keia makahiki ; nolaila, ua makemake makou e hoomaka no ka makahiki hou me ke koe ole o kekahi mau mea keakea.
E hoolohe i keia, e na makamaka, a e maliu mai i ka leo uwalo aku, i mea e nui ole ai ka hana mahope.
Honolulu, Oct. 26, 1878.
KA NUPEPA
Kuokoa me ka Au Okoa
I HUIIA.
No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1
dala Kuike ka Rula.
NOVEMABA 9, 1878.
O KEIA Poaono ae e hiki mai ana, oia ka la Kulaia aupuni, ka la hanau hoi o ko kakou Moi aloha Kalakaua, i ka elima hoi o kona mau makahiki ma ka Nohoalii o Hawaii nei. " E ola ka Moi i ke Akua. "
Ma ma Poakahi iho nei, ua holo aku ka Moiwahine Kapiolani, me kona muli pokii Mrs. Kapooloku Kahanawai, maluna o ka mokuahi " Kilauea Hou " no ka mokupuni kaili la, i ukali ia hoi e ko ka Moi Puuku. A mahope o kona hoohala ana i kekahi mau la malaila, alaila, e huli hoi mai ai oia no Honolulu nei.
Ma ke ku ana mai a ka mokuahi Likelike ma ke kakahiaka Sabati i hala, ua huli hoi mai ke Kama Alii Miriama Likelike mai ka lai mai o Hauola me ke ola kino maikai a ohaha.
Ma ke ku ana mai nei o ka mokuahi Kaleponi i ke kakahiaka o ka Poalua nei i loaa mai ai ia makou na lono no na aina e mai, a e nana ae na makamaka heluhelu i na kolamu o na Nuhou Kuwaho no ka nui o ia mau mea. Ke mahuahua ne nei na ao omamalu kaua ma Inia, a ke hoeueu ae nei paha ka liona Beritania no ka hooko ana i kona mana ma na panalaau o ua Inia nei. Me he mea La, aole paha i haule malalo o ka 18,000 ka heluna o na kou i hoouna ia aku iloko o Afghanistan iloko o keia mau la iho nei. A ina e hoouka io ana, e ike pu auanei kakou aole keia he hana kamalii.
Ua inoino ka manao o na makaainana o Tureke, a he aneane hiki ole i kolaila aupuni ke hooko pono i na koina i hookau ia mai maluna ona e ka Ahaolelo Kuikahi o Berelina. Ua hoopuka ae nei ke aupui o Tureke he leta i na mana aupuni o Europa e noi ana ia lakou e lawelawe a e hoopea aku ia Auseturia me ke kauoha aku iaia e hooko i na mea i hooholoia iloko o ka Ahaolelo no ke kuikahi. Maloko o ia @, ua hai ia 'ku e pau ana ke alii o Tureke i kona kuleana iloko o Bosnia a me kekahi mau aina e ae, a ina hoi e hoomau aku o Auseturia i ka hoouna ana i kona poe koa ma ia mau palena, alaila, e noonoo o Tureke ua uhai ia ke kuikahi. O Roumania hoi, ua hooko ole ia i na koina a ka Ahaolelo o Berelina ma na mea e pili ana i ka lahui Iudaio, oia hoi keia, e loaa aku ia lakou na pono e like me na lahui e ae. he nui no hoi ka poe iwaena o na Helene e kokua pu ana me ko Tureke ma ka manao e kaua. A ke hoalala ia nei ka manao ino iwaena o ko Tureke poe makaainana e ku lakou a e pale aku i na hooponopono aupuni ana a Enelani maluna o ko lakou aina. Ke ike ia nei no hoi, ua pioo o enelani no ka hakailia loa o ke alii o Tureke ma ka hooponopono ana i na hewa o kona aupuni. No ke ino paha o kona poe makaainana, nolaila, i hiki ole ai i ke aupuni ke hana aku i ka pono.
Ma na apana komohana o Amerika Hui, ua ike ia ka hana ino ana o ka poe Ilikini iloko mai nei o keia mau pule i hala ae nei. Ua powa ia a ua pepehi mainoino loa ia ka poe o kekahi mau kauhale. Ke imi ia nei ka poe lawehala e na koa o ke aupuni. He ulia poino no hoi kai ike ia ma kekahi o na alanui kaa ahi. Ua hu ae na kaa wawaho o ke alanui a ua hilihia. He iwakalua poe i make, a he haneri a oi i eha, ua eha mainoino loa no hoi kekahi poe o lakou.
Aole makou i mahalo nui i na palapala e like me ka leta a ko makou makamaka D. Manuia, i hoopuka ia aku ma ka pepa o keia Poaono iho nei. He oiaio no, mamua aku nei, ua hoopuka aku makou i kekahi mea ho liilii i palapala ia mai ia makou mai Kohala mai, Hawaii, a hooiaio ia mai no hoi e kekahi mau palapala e ae e waiho nei ma ko makou keena, e pili ana no kekahi kahunapule oia wahi ; aole nae i hai ia mai kona inoa. A oiai ua maopopo ko makou kulana , he kanalua ole i ke kalai manao ana maluna o na hana kolohe , me ka hoahewa aku i ka poe hana ino, ina paha he kahunapule, a mea e ae paha ; aka nae, aole loa makou e ae ana e lilo na kolamu o keia pepa i mea hoino aku i kekahi mea hookahi a mau mea paha, o na aoao hoomana o kakou e ku nei ma ko lakou ano hoomana. Mawaena o ka aoao Katolika, ua ike makou i na paahana ikaika a hoomanawanui no hoi, e hoole ana i a lakou iho, a e imi ana i na mea i pili i ka pono o na uhane o kanaka. O ka hana hewa ana o ka mea hookahi, a mau mea paha iloko o kekahi aoao hoomana, aole ia he kumu e hoino ia ai kela aoao. Ina no hoi e makemake ko makou poe makamaka hoole Pope e i @i i na kee a me ne hala o na kahunapule, e loaa no a nui iwaena o ko lakou aoao iho. E waiho ka hana ino, a me na olelo nuku iwaena o na hoahanau o na aoao hoomana a pau.
KA NUPEPA KUOKOA.
Me na manaolana maikai a me ka hauoli palena ole, ke hoea aku nei makou imua o na tausani e lawe nei i ke kino o ke KILOHANA POOKELA O KA LAHUI HAWAII, a e heluhelu ana i na manao alakai a me na mea e ue ma kona mau kolamu, aole no hoi ia lakou wale, aka, i ka lehulehu holookao mai Hawaii nui o Keawe a Kauai o Mano.
Eia kakou ma kekahi aoao o ka pali a ke keeni aku nei ko kukou mau wawae i na anuu hope, a haule aku kakou i ka honua, alaila, e hoomaka hou ana kakou i ka pii ana iluna, a ma ia pii ana e hoike ana kakou ia kakou iho he poe kanaka makua o ke au holumua a he poe puni hoi i ke ake ike a me ka nanuao.
Ke ku nei ko kakou mau wawae ma ka paepae o ka helu 45 o ka NUPEPA KUOKOA o keia makahiki ; a ina pela, ehiku wale no helu i koe a kualo ae imua o ko kakou mau maka ka ike ana i kona mau hiona nani, a me ka heluhelu ana i kona mau kalai manao ana.
Nolaila, ke hea aku nei ka NUPEPA KUOKOA i kona mau makamaka o na la i hala a me ka poe i hoomakamaka ole iaia, e hookipa aku iaia me ke aloha, iloko o na hale hanahano a me na hale haahaa, ua aa oia me ka wiwo ole e komo hou ma na wahi ana i hele mua ai, a me na wahi ana i hookamaaina ole ai mamua, a e hookamaaina hou aku no keia makahiki ae. Ke ninau nei oia, auhea ka poe ake i ka holomua ana o ka lahui Hawaii ? E ku iluna me na manao lokahi a e kauo aku i keia elele mama nana e ahai me ka pauaho ole i ko kakou mau manao akea me ka hoohaiki ole ia.
E na keiki o Puna paia ala i ka hale, e hoolilo ia oukou i apana mau o ka malamalama. a e hooi aku i ko oukou malamalama ma ka hoike ana mai imua o ka lehulehu he poe ake oukou e a mau na kukuna o ka NUPEPA KUOKOA ma na paia o ko oukou mau home. A mai manao oukou, aia wale no a he makahiki Ahaolelo, alaila, lawe i ka nupepa, aole pela ; nolaila, e kuilima ka pono me ka kakou KILOHANA no keia makahiki ae. ke lana mau nei no hoi ko makou manao i na wa a pau. aole e pauaho ana na kupa o ka aina na kaulana Hilo Hanakahi i ka hookipa ana aku i ka lakou kauwa mama, ka mea nona ka puuwai i piha me ahonui, a nana hoi e ahai hele nei i na hiohiona kaulana o ua aina la a ke ala a me ke onaona i haiamu mau ai.
E ko Hamakua mau makamaka, ua aneane kakou ma na anou hope loa o keia makahiki. A heaha ka oukou eia Kristiano e hoike ae ai no oukou iho imua o ke akea ? Ke holomua nei na hana mahiai ma ko oukou apana, nolaila, i mea e lilo ai na hana ma ko oukou mau kaiaulu i kuma alakai maikai no ka lehulehu, eia ke kauwa nana e ahai hele ma kela me keia pea o ka aina.
E na ui a me na lehulehu o ka aina ua haahea o Kohala, ke pahola mai nei imua o makou na lono hoohauoli no ka oukou mau hana mikiala, ke hu nui mai nei ke dala a me ke gula maemae ma ko oukou mau mahinaai, aka, i mea e mau ai ka hiki ana mai o na lono hoohauoli no ia mau mea, eia mai ke kauwa mama, ke kukini holo hihiwawe nana e ahai aku a hiki i ka hiki@ a ka la a haukawewe aku i ka welona a ka la i Lehua. Hookipa ia aku. Aohe makou e hopo ana, aole no hoi e kuihe no na manao akea o ko Kona mau keiki, no ka mea, ma ko makou hakilo ana ma ka Buke inoa o ka poe lawe i ke KUOKOA o keia makahiki, ke hoike mai nei i ko lakou ake nui e halawai mau me na helehele o ke KUOKOA, a ke nonoi aku nei makou e hooi aku no keia makahiki e naue malie mai nei.
O na lono i loaa mai ia makou mai Kau mai, he mea ia na makou e hauoli loa ai, oiai, ke pii mai nei ia apana ma na hana hoohoihoi a hoeueu ma na hana mahiai, a ke wawalo mai nei na lono hoohauoli puuwai io makou nei, nolaila, e hoomau aku e na keiki o Kauahaao o Kau ma ka hookipa ana i ka kakou elele mama, a e hooi ae hoi mamua o keia makahiki.
E na makamaka o na mokupuni huli aku huli mai, i kapaia ma ka inoa, na Hono a Piilani, o oukou ko makou makamaka kokoke loa e lulu lima aloha mau nei, eia kakou ke aneane nei ma ka hope o keia makahiki, kahi a kakou e pai like ae ai i ka alihi o ka upena, a haawi iho i na hauoli o ka palekana, nolaila, ke kau lea nui aku nei makou me ka haahaa, aohe manawa kupono e ae a kakou e hookaulua hou aku ai, a oiai hoi, ke mau nei no iloko o ko makou mau puuwai ke o ana o kela olelo kaulana, Eo no ia Maui ; nolaila, i mea e lilo ole ai ka hie o keia huaolelo i mea ole, ke manao nei makou, he mea pono e hookau ia ka ipu kukui o ka NUPEPA KUOKOA ma ko oukou mau paia hale, i hoike ia na mea e pili ana i keia au hooulu lahui. A oiai hoi, he nui ka poe i hoonaauao maikai ia e noho ana ma kona mau aekai, nolaila, ke lana nei ko makou manao e hooikaika pu ana kakou ma ka hooholo mua ana i ka NUPEPA KUOKOA no keia makahiki ae.
E na keonimana a me lede o ke Kapitala hanohano o Honolulu, na keiki o na pali hauliuli o Koolau, na kupa o ka ehukai o Puaena, na kini o ka malu niu kaulana o Poka-i, a me na puukani o "ka ia hamau leo o Ewa " ke maalo wikiwiki ae nei imua o ko kakou mau maka na makahiki, na malama, na hebedoma, na la, na hora, na minute, a me na sekona ; a oiai, ua aneane e lulu lima kakou me na hiona o ka makahiki 1879. Nolaila, ka pahola aku nei makou i ko makou hoomaikai no ko oukou ahonui ma ka lawe ana i ka NUPEPA KUOKOA a me ia mea ke hoihoi aku nei makou ma ko makou aoao i na hoomaikai ana he nui loa. Ano hoi, ke ani ae na la o keia makahiki a komo aku kakou e hoaikane me na hora o ka makahiki hou, he mea pono ia kakou ke hookahua iho maluna o ka noonoo kanaka makua, a e hoike ae ia kakou, he poe ake a puni heluhelu nupepa, nolaila, ke poloai aku nei makou, e hooi ae i ko kakou mau helu lawe nupepa mamua o ko keia makahiki E na makamaka o ka mokpuuni kaili la o lalo, no oukou ko makou welina hopea loa me ka uwalo haahaa ana'ku i ka oluolu o ko oukou mau Puuwai, ke nee awiwi mai nei ke au o ka manawa, a ua aneane kakou e kikoo aku i na keehina o ka makahiki hou, a e kuilima pu hoi me na hana ano nui oia manawa, nolaila, ua oluolu makou e poloai aku imua o ko oukou ahonui, e hookipa aku i ka kakou nupepa ma ko oukou mau hale, a e hookauwa ia ia no ka manawa a oukou i makemake ai, aole oia e luhi a maloeloe, aka, e lawe ana oia i na luhi maluna o kona hokua ponoi, a e hoolaha aku hoi ma kela pea keia pea o ka aina.
Ano, e na makamaka a me na hoa'loha, ke hoike aku nei makou imua o ka lehulehu, ua makemake makou e hooi aku i ko makou ikaika me ka pauaho ole no na hana e pili ana i ka hooholo mua ana i ka kakou pepa, a me ka hoolaha ana ma kona mau kolamu heluhelu i ko makou mau kalai manao ana, a e hooikaika ana makou e hoopau i na pohihihi o na la i hala, a e hoomaemae i ke kuamoo o ka hoolaha nupepa ana. E loaa no i ko makou poe heluhelu ma keia makahiki ae na kaao, a me na moolelo kaulana, a e manawalea wale aku ana no makou no ka pono o ka lehulehu i na ninau ano nui o ka manawa a ke lawe nei ke KUOKOA i na keehina mua o ka hoala ana i ka manao o ka lehulehu, ke makana aku ne ke KUOKOA ma na mahele elua no kela ninau ano nui e kau la ma ka aoao elua o ka kakou nupepa. A e hoolaha wale aku ana makou no ka pono o ka poe kanaka Hawaii e lawelawe ana i ka Oihana Loio i na mea pili kanawai, e like me ia i hoolaha mua ia iho nei, a me na manao waiwai e ae e pili ana i ka pono o ka lehulehu. Nolaila, alanui a e kuamoo e loaa ai keia mau mea waiwai nui, aohe alanui e ae e hiki ai, aka o ka hookamaaina wale no me ke KILOHANA POOKELA O KA LAHUI HAWAII.
Ano, ma ka hope o keia ke kulou mahalo aku nei makou me ka wehe ana i ko makou papale imua o ka lehulehu holookoa. A ke haawi aku nei makou i ko makou aloha me keia mau huaolelo Aloha oukou
OLELO HOOLAHA.
Kuai a ka Lunahooponopono Wai-
wai ma ka Waiwai Paa.
MA ka @ o ka paie p@ k@ i hoopakaia e ka mea @ o C. C. Harris ka Lunakanawai o ka Aha H Kiekie.
E Kuai aku no au ma ka @, oia ka la @ o Novemaba ma ka hora 12 o ke awakea, ma ke aho iko o Alii@ Hale, he kuai ma ke kuike i ka mea e koho kiekie mai ana i na @ a me na pomaikai a pau o C. Kanaina i make. @ hoi keia mau waiwai pua malalo iho, penei :
Apana 1. he aina maki kaio e waiho ia ma M@ Ewa, Oahu, @ @ @ @ @eka.
Apana 2. Ma la wahi no, he apana aina, oia hoi he hookahi pa hale a me ka aina kalo. O ka ai he @ eka.
Apana 3. Ma la wahi hookahi no, he hookahi aina keia a me ka aina kalo. O ka @ he @ eka.
Apana 4. Ma la wahi no, he aina kuke a me ka @ @. O ka @ he @ eka.
Apana 5. Oia hoi ka @ aina o Paakea, ma Ewa, he @ eka aina kahi laiki i hoolimalima la no ma makahiki he 10 mai ka 1876 aku, ma ka @, e eku ia ma ka @ makahiki; a he loko @ @ eka i paa pono i ka pa ia ; a o na pono lawaia o Wahaloa, mawaho ae la o ka loko ia, nona ka @ he 53 eka, e kuai ia aku no keia apana aina me keha hoolimalima ma@.
Apana 6. ma ka @ aina o M@, Ewa, Oahu, he @ eka he aina kalo a me ka aina kula.
Apana 7. Ma ia wahi no, he apana aina he 12-100 eka, he aina kalo a me ka aina kula.
Apana 8. Ma ia wahi no, he aina kalo he @ 57-100 eka.
Apana 9. Ma la wahi no, he 40-100 eka aina kalo.
Apana 10. He kahawai mai kela kapa a i keia kapa e kokoke ana i kahi i waiho ai keia ma aina maluna he 7 89-100 eka ka nui.
Apana 11. Oia hoi ka ili o Kaieie, Kalihi, Oahu, i mahele ia malalo iho.
Kaiieie he 26 eka, he kuia a me ka aina wahie.
Leaha he 65 45 100 eka, he aina kula a me ka aina wahie.
Luaie he 9 eka he aina kalo. A e kuai pakahi ia aku no keia mau apana aina.
Apana 12. Ka aina o Pamoa, Manoa, Oahu, a me ka aina o Kolowalu ma ia wahi hookahi no, he 46 6-100 eka, he aina kalo i pau i ke kana ia, ke hoomakaukau ia nei ke ana ana i keia mau aina maluna, a e kuai pa kahi ia aku no.
Apana 13. Na aina o Kalehua a me Kukuiao ma Manoa, Oahu, he @ eka. O ka aina o Kalehua ua hoolimalima ia no ke kanu raiki no na makahiki he 15 mai ka la 1 o Oct. 1876, a e kuai ia aku no me kela hoolimalima, he $235 ka uku hoolimalima no ka makahiki. A ke hoomakaukau ia nei ke ana kaawale ana o keia mau aina. A e kuai hookaawale ia aku no keia a me keia.
Apana 14. O ka aina o Haukulu a me Waihinui ma Manoa, he @ eka, o ka aina hanai holoholona a me ka aina wahie.
Apana 15. O kela apana aina mahope aku o Kaoka Makipine, ma ka aoao o ke alanui Puowaina, a e komo ana hoi mai ke alanui Ema a me kahi alanai uuku ma ka aoao hikina o kahi noho o Kauka Makipine. Apana A, he 3 18-100 eka, a o ka apana B, he 98-100 eka, he mau pa hale maikai loa keia, a e kuai hookaawale ia aku ana keia a me keia.
Apana 16. He apana aina ma ke awawa o Palolo, he @ 62-100 kaulahao kuea.
Apana 17, He apana aina ma Waiehu, Maui, he @ eka.
Apana 18. Na aina o Manienie, Kaohe, Puhiawaawa, Kauauoku, Puohala a me Lemuke, e waiho la ma Wailuku, Maui. Aohe i ike ia ka nui o keia mau aina, aka, ke hoomakau kau ia nei ke ana pakahi ana i kela mau aina, a e pau ana i ke ana ia mamua o ka ia e kuai ia aku ai.
E kuai kaawale ia aku no keia mau aina. O na aina o Kauauoku a me Puohala, ua hoolimalima ia i ka Hui mahiko o Wailuku, a ua makemakeia e uku i ka mea e lilo ai, ma ka $600 o ka makahiki mai ka la e kuai ia ai a hiki i ka wa e oo ai a e wili ia ai ke ko e ulu nei maluna o keia mau aina.
Apana 19. O ka aina o Puaaloa ma Ukumehame, Maui, ke hoomakaukau ia nei ke ana ana.
Apana 20. 1 Apana aina ma Kawaike, Lahaina, he 19 mau pauku.
Apana 21. O ka apana aina ma Lahaina, mai ia J. Kahula a ia C. Kanaina, he 8 pole kuea.
Apana 22. 1 Apana aina ma ke ahupuaa o Kuholilea, Lahaina, i kuaiia e Nipoa a me kana wahine ia C. Kanaina, he 1 eka me 15 ruda.
Apana 23. 1 Apana aina ma ia wahi hookahi no, i kuai ia e kela mau mea ae la maluna ia C. Kanaina, he 2 ruda.
Apana 24. Ka aina o Paeohi ma Lahaina, he 1 eka, 1 ruda a me 12 pauku.
Apana 25. Ke ahupuaa o Anaehoomalu a me ka Loko Ia ma Kohala hema, Hawaii.
Apana 26. Ke ahupuaa o Kalahuipuaa ma Kohala Hema, Hawaii. O keia aina ua hoolimalima ia no na makahiki he 20 mai ka makahiki 1876 no ka $100 no ka makahiki, a e kuai pu ia aku no me kela hoolimalima maluna.
O ke ana ana o keia mau aina elua maluna, aia no ia ma ka lima o Mr. D. H. Hitchcock, a e loaa no i na mea a pau.
A pela no hoi me ka nui o na aina maluna, ke makemakeia no na mea e pili ana i keia kuai ana.
Na ka mea kuai mai e uku i ka hana ana i na palapala.
O na kuhikuhi a me ke ana ana o na aina i hoike ole ia 'ku ko lakou mau wehewehe ana, e ike ia no ma ke keena o
W. C. PARKE.
Lunahooponopono o ka Waiwai o C. Kauaina i make.
Honolulu, Nov. 6, 1878.
Kuai a ka Hamaku.
MA ka pono o ka olelo hooholo i hoopukaia e ka Aha Hookolokolo Kiekie op ko Hawaii Pae Aina ma ka la 24 o Okatoba 1878, ma ke koina a Antone no $104.05 kue ia Ah Kong. E kuai kudala aku no au ma ke keena kudala o C. S. Bartow @ ka Poaono, oia ka la 7 o Dekemaba ma ka hora 12 o ke awakea, i na pono a me na pomaikai o Ah Kong i oleloia oia hoi he hookahi kaa lawe ohua hou maikai loa a paa no hoi. Aia wale no ke koe a uku mua ia mai na koina i olelo ia, a me na lilo a pau a me ko'u uku. W. C. PARKE, Hamaku.
Honolulu, Nov. 8, 1878.
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, Oahu, s.s. Kau o Okatoba, 1878. Lavinia ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Nakapuahi ka mea i hoopii ia, hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i olelo ia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare 'ku e hookomo ia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Lavinia no ke kumu o ka haalele loa o Nakapuahi k i oleloia. e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaioia o keia olelo kauoha ma ka Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai ilo ko o na malamalama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
Na ka Aha. JNO. E. BARNARD.
Kakauoleo.
Hanaia i keia la--o--1878.
Honolulu, ss : Ke hoike aku nei au me ka oiaio, o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Hoike ia e ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu, i keia la 4 o Novemaba, 1878. JNO. E. BARNARD,
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana eha o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai ma ka waiwai o Kaahuna k o Nawiliwili, Kauai, i make kauoha ole. Ma ke keena imua o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Eha H P A. Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponpono waiwai- Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Naipuone w o Nawiliwili, Kauai. e hoike mai ana o Kaahuna no Nawiliwili, Kauai, ua make kauoha ole ma Nawiliwili, Kauai, ma ka la 14 o Iulai, 1876, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia G. W. K. Malama. Ua kauoha ia o ka Poalua oia ka la 10 o Dekemaba, 1878, i ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Koloa, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo hawaii i ekolu pule ma ke Kuokoa he nupepa ma Honolulu.
Kakau ia ma Kuloa ko Hawaii Pae Aina. Novemaba, 1878.
JACOB HARDY.
Lunakanawai Kaapuni Apana Eha H P A.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai ma ka waiwai o Huahaule k o Waimea, Kauai, i make kauoha ole. Ma ke keena imua o ka Lunakanawai Kaapuni Apana eha H P A. Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i luna hooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Kaaihue w o Waimea, Kauao, e hoike mai ana o Huahaule no Waimea, Kauai, na make kauoha ole ma Waimea, Kauai, ma ka la 21 o Okatoaba, 1876, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia Kaaihue w. Ua kauohaia o ka Poalua oia ka la 10 o Dekemaba, 1878, i ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Koloa, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke Kuokoa he nupepa ma Honolulu.
Kakau ia ma Koloa ko Hawaii Pae Aina, Novemaba 2, 1878.
JACOB HARDY.
Lunakanawai Kaapuni Apana Eha H P A.
Amara ! Amara ! Amara !
UA @o iho nei ia James H. Hanlon ka Amara kaulana ma ke kapili kapuai lio ana a me ka lapaau ana i na lio mai, ka hale amara o James Taylor mauka iho o Hale Dute kahiko ma Ulakoheo; a ke hoike aku nei ia i na kanaka a pau, ua makau kau oia e lawelawe i na mea a pau e pili ana i kana oihana me ke emi loa. Nolaila, e hele nui mai oukou e ka poe kaa hakihaki, lio eha o na wawae a mai e ae paha, a na'u e lapaau me ka eleu loa. Me ke akehele a mikioi loa e kapili ia ai ke kapuai hao o na lio.
Honolulu, Nov. 6, 1878.
HAULE.
$10 Makana ! $10 Makana!
UA haule he pine omau umauma i kinokinohiia me ke gula, na manaoia na haule maluna o ka mokuahi Likelike a i ole ma ka @po ma ke kakahiaka Sabati Oct. 3. E uku ia aku no ka makana maluna ae i ka mea e loaa ai a hoihoi ae ma ka Hale Kuai Buke o Wini a me @ana.
Honolulu, Nov. @, 1878.
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, Oahu, ss. Kau o Okatoba, 1878. Kahina w ka mea hoopii oki mare, kue ia Nakoana k ka mea i hoopii ia, hoopii oki mare. Ma ka papala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, @ na kauoha la, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hooko@ ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Kahinu w no ke kumu o ka haa@ loa a me ka moekolohe o Nakoana k i oleloia, e lilo ia i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me @ olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A na kanohala ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooia@ o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuoko. i kela a me keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mau ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea @ a i i na mea a pau i pili ke hoike mai i loko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko @ la ai la olelo hooholo o lilo i mea paa. . ROSA.
Na ka Aha. Hope Kakanolelo.
Hanaia i keia la 19 o Okatoba, 187@.
Honolulu @ : Ke hoike aku nei au me ka @, o na @ a pau malama ae, oia no ke kope o lalo a pololei o ka olelo hoohole o ka hihia maluna ae a e waiho nei ma ka Keena o ka Kaka@ olelo o ka Aha Kiekie.
Hoike ia e ko'u lima a me ka @ o ka Aha Kiekie ma Ho@, i keia la 25 o Okatoba, 1878. A. ROSA.
Hope Kaka@ o ka Aha Kiekie.
OLELO HOOLAHA.
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina. A ma waiwai o N@ k no Hamakualoa. Maui i make. Ua heleheleia a na waiho ia ka palapala noi a Hanalua w. e noi ana e ho@ iaia i @ponopono o ka waiwai, o N@ k no Hamakualoa, Maui i make. Nolaila, ke kanoha ia aku nei @ a kanaka a pau ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 18 o Novemaba 1878, ma ke hora @ @ @ ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i na nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.
ABR. FORNANDER,
Lunakaeiwai Kaapuni o ka Apana 2 H P A.
Lahaina Oct. 17, 1878.
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina. A ma waiwai o Kani@ k no Wailuku, Maui i make. Ua heleheleia a na waihoia ka palapala noi a D. Kai@ e noi ana e ho@ iaia i lunaponopono no ka waiwai, o K@ k no Wailuku, Maui i make. Nolaila, ke kanoha ia aku nei @ a kanaka a pau ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 14 o Novemaba 1878, ma ke hora @ am, ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i na nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.
ABR. FORNANDER,
Lunakaeiwai Kaapuni o ka Apana 2 H P A.
Lahaina Oct. 15, 1878.
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina. A ma waiwai o Mahulu k no Kaupo, Maui i make, e noi ana e hoapono ia kona moo waiwai, a e hookuu iaia mai ka oihana a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina. Nolaila, ke kanoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 21 o Novemaba 1878, ma ke hora 9 @, ma ka halekula o Mokuau, Kaupo, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i na nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.
ABR. FORNANDER,
Lunakaeiwai Kaapuni o ka Apana 2 H P A.
Lahaina Oct. 17, 1878.
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina. A ma waiwai o Pilipo Hanuna no Hana, Maui i make, e noi ana e hoapono ia kona moo waiwai, a e hookuu iaia mai ka oihana a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina. Nolaila, ke kanoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 21 o Novemaba 1878, ma ke hora 9 @, ma ka halekula o Mokuau, Kaupo, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i na nonoi la a me na mea kue ke hoike ia. Ua heleheleia a na waiho ia ka palapala noi a J. K. Haununa, e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Pilipo Hanuna, no Hana, Maui i make, a e hooholo ia i na hooilina. Nolaila, ke kanoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 21 o Novemaba 1878, ma ke hora 10 o kakahiaka, ma ka halekula o Mokulau, Kaupo, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i na nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.
ABR. FORNANDER,
Lunakaeiwai Kaapuni o ka Apana 2 H P A.
Lahaina Oct. 17, 1878.
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina. A ma waiwai o Napoa k no Manoa, Oahu i make. Ua heleheleia a na waiho ia ka palapala noi a Kimo k enoi ana e hooponopono ia ka waiwai o Napua, k, no Manoa, Oahu i make kauoha ole, a e hooholo i na hooilina. Nolaila, ke kanoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 18 o Novemaba 1878, ma ke hora 9 am, ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i na nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.
ABR. FORNANDER,
Lunakaeiwai Kaapuni Apana 2, H P A.
Lahaina, Oct. 16, 1878.
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina. A ma waiwai o Kaohia k no Hamakuapoko, Maui i make. Ua heleheleia a na waiho ia ka palapala noi a F. Hoopii, ka lunaponopono no ka waiwai o Kaohia, k, no Hamakuapoko, Maui i make e noi ana e hoapono ia kona moo waiwai, a e hookuu iaia mai ka oihana a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina. Nolaila, ke kanoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 18 o Novemaba 1878, ma ke hora 11 o kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i na nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.
ABR. FORNANDER,
Lunakaeiwai Kaapuni Apana 2 H P A.
Lahaina, Oct. 17, 1878.
Hoolaha Papa.
KE HOIKE ia aku nei na AILA HONUA kupono ole, no lakou na kuhikuhi i hoike ia malalo iho. Ua ike ia ka pilikia nui, ma ka lawelawe ia ana, oia hoi ma ka hoomaemae kupono ole ia ana; no lakou na mahu i emi iho malalo o hookahi haneri degere Faranheita. O na mea a pau he mau aila ka lakou, ke papa ia aku nei ko lakou kuai ana, haawi ana a me ka hoolako ana i keia ano aila i na kanaka me ka hoa o ole ia mamua a ike ia ka pono.
O ka hoopai no ka mea kue i ke kanawai, aole e emi iho malalo o na dala he Kanalima, aole hoi e oi aku maluna o na dala he Elima Haneri. a i ole e hoopaahao la ma ka hana oolea aole e oi aku mamua o ka makahiki hookahi.
Eia na Aila i Olelo ia.
O ka Aila KOMETA, e a ana ma ke ana wela o na degere he 86 a hiki i ke 93. Faranaheita.
O ka Aila ALADINA, aneane e a ana ma na ana wela a pau.
O ka Aila Orienatela, e a ana ma na degere he 95.
O ka Aila DAYLIGHT, e a ana ma na degere he 91.
O ka Aila LUS@RE, e aneane a ana i na degere a pau.
O ka Aila a ka Hui EUREKA, e a ana i na degere he 84.
Kakauia i keia la 14 o Okatoba, 1878.
E IKE auanei na kanakia a pau o kela a me keia ano, ke nana mai lakou i keia olelo hoolaha, ke hoike nei a ke hoolaha aku nei au ma ke akea, ua kapu lea na kanaka aole e hele a lalau wale i na mea a pau maluna o keia mau aina i hoike ia malalo nei. Aina o Waikoloa, Hokuula, ma Waimea Kohala Hema, aina o Puuanahulu, Puuwaawaa ma Kona Akau, aina me ka wai o Muliwai ma Waipio, aina o Mooiki, Kalopa mauka, Holuokawai, Kaohe makai, a me na Aamana 2, e waiho la ma hamakua, mokupuni o Hawaii. Aole pepehi wale i na holoholona, puaa, pipi, lio, kao, hipa, Iakake, i kuni ia a kuni ole ia, aole no hoi e pepehi i na manu o na ano a pau, aole oki wale i ka wahie, ua kapu loa. A ina kue kekahi i keia olelo papa, alila e hoopii no au e like me ke kanawai. Koe wale no ka poe i hele mai imua o'u ma ka hoolimalima, a me ka palapala ae mai ia'u aku. Eia kekahi, ina e loaa ana kekahi ilio. e hele wale ana maluna o na aina hanai hipa, hao, e ki ia no i ka pu a me ka hoopii pu ia o ka ona nana ka ilio, e like me ke kanawai. e lilo keia i kanawai i kona la e hoolaha ia ai ma ka nupepa.
F. SPENCER, (Pakana.)
Puuloa, Waimea, Hawaii, Sept. 30. 1878.
UA HOONOHO pono ia mai ka mea nona ka inoa malalo iho e Hon. S. L. Austin, Lunakanawai Kaapuni Apana 3 ma Hilo, Hawaii, i lunahooponopono waiwai no ka waiwai o I (pake) no Puueo, Hilo, Hawaii i make aku nei. Nolaila, ke hoike ia aku nei i na mea a pau, ina he mau koina ko lakou i ka waiwai o ka mea i make, e hookomo koke mai i ka lakou bila ai e maloko o na mahina eono mai keia la aku, a hala ia manawa e hoole mau loa ia aku no. A o ka poe a pau i aie mai ia I. e hookaa koke mai lakou ia'u, ina he mau waiwai ko I, malalo o ka malama ana a kekahi mea a mau mae paha, e pono e hoike koke mai ia'u, mai huna o pilikia auanei.
G. W. A. HAPAI,
Lunahooponopono Waiwai o I (peke) i make.
Hilo, Oct. 10, 1878.
OWAU o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hookapu loa aku nei au i kuu aina hoolimalima i loaa mai ia'u mai ka Papa Hoonaauao mai, oia ke Ahupuaa o Makawao, ma ka mokupuni o Maui. aole e hookuu wale i na lio, pipi, hoki, kekake, hipa, kao a me ka puaa, maluna oia Ahupuaa o Makawao, ua kapu loa, aole e hookuu wale i na holoholona i olelo ia maluna. Ina o ka mea hookuu wale i kana mau holoholona me ke kuleana ole, e hopu ia no a e lawe ia i ka pa aupuni no ke komohewa. A pela no na ano kanaka a pau, aole e kii wale i na mea a pau maluna o na Ahupuaa la i oleioia maluna, a o ka mea hoolohe aole i keia mau olelo, e hana ia e like me ke kanawai o ka aina. e hoolohe i kela olelo hoolaha o pilikia auanei. T. AKANA LIILII.
Makawao, Maui, Oct. 1, 1878.
E IKE auanei na kanaka a pau ma keia olelo hoolaha, no ekolu hebedoma i hala ae nei, ua kuai au me Tongehin (pake) o Waialua, i kekahi pipi kane ulaula, u a okiia na kiwi elua, a ua kuni ia no hoi me ka hao kuni ABW ma kekahi wahi o ua pipi la. I ka wa i lawe la mai ai o ua pipi la a hiki ma Kapalama ma ka po, ua hemo aku ua pipi la a nalowale me ka paa no nae o ke kaula ma ke poo. Nolaila, o ka mea a mau mea nana e hoihoi mai i ua pipi la la'u. e uku no au i $8.00. E loaa no au ma ko'u halekauai ma ke kihi ma Waikiki o ka huina o na alanui Moi m@ Nuuanu. F. C. ACHEONG.
Honolulu, Oct. 17. 1878.
E IKE auanei na kanaka a pau o kela a me keia ano, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke papa aku nei au mai hoaie mai oukou i kuu wahine mare ia Mrs. MAKAWELI, no ka mea, ua haalele kumu ole mai oia ia'u. A oiai no hoi ua hoopai ia oia imua o ka Lunakanawai Hoomalu o Hilo, no ka moekolohe, aole no hoi oia i hoi iki mai me a'u. Ina oukou e hoaie iaia, maluna no ona ko oukou poho. aole loa au e hookaa ana i kona mau aie. e hoolohe, o pilikia auanei.
M. KALIULA.
Puumoi, Hilo, Oct. 1. 1878.
E IKE auanei na kanaka a pau o kela a me keia ano ke nana mai ma keia olelo hoolaha. owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke papa aku nei au i na mea a pau, mai hoale mai oukou i kuu wahine mare ia KAHAKULEI (w), no ka mea, ua haalele mai oia ia'u, a aole no hoi au e hookaa ana i kona mau ale. K hoolohe a malama i keia leo papa. AHU (pake.)
Honolulu, Oct. 14. 1878.
OKA'U wahine mare ponoi, o ANAMARAEA WILIKINA, na heo aku oia ko'u poli aku me ka haalele kumu ole mai ia'u a me ko maua wahi moe, a aia kela i manua kahi i iaiao ai, nolaila, ke ao aku nei au ia oukou e ka poe waiwai, mai hoaie mai oukou i kuu wahine o poho oukou, aole no au e hookaa ana ia mau aie, a ke papa hou aku nei au i na mea a pau loa. aole e hookipa wale me kuu ae ole, oiai aoie au i hemahema i ka malama iaia i ka ai a me ka ia, a me na pono aahu e linohau ai. O ka mea hookuli a lohe au a ike paha i ka mea a mau mea nana i hookipa waie iaia, alaila, na ke kanawai e ao iaia.
PUU.
Pauwela, hamakualoa, Maui, Sept. 13, 1878.
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pe Aina. Ma ka waiwai o Kaamoku k no Hana, Maui i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Kahauleilio w, e noi ana e hoonoho iaia i lunahooponopo no no ka waiwai o Kaamoku k, no Hana, Maui i make. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaono oia ka la 30 o novemaba 1878, ma ka hora 10 @ , ma ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i na nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.
ABR. FORNANDER.
Lunakanawai Kaapuni Apana 3 H P A.
Lahaina Oct. 17, 1878.
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o M. P. Peenahele no Hana, Maui i make. Ua heiaheia ia a na waihoia ka palapala noi a J. K. Ha@ a me Iulia K. Peenahele, na lunahooponopono o ka waiwai o M. P. Peenahele no Hana, Maui i make, e noi ana e hoapono ia ko iana moo-waiwai a e hookuu ia iana mai ka oihana, a e hoohoio ia ka waiwai i na hoo@. Nolaila, ke kauoha ia aku noi na kanaki a pau ke pili, o ka Poaha oia ka la 31 o Novemaba 1878, ma ka hora 11 am. ma ka halekula ma Mokuiau, Kaupo, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i na nonoi ia a me na mea kue ke hoike ia. ABR. FORNANDER.
Lunakanawai Kaapuai Apana 3 H P A.
Lahina Oct. 17, 1878.
HOOLAHA A KA LUNAHOOPONO-
PONO WAIWAI.
NO ka mea, ua koho ia ka mea nona ka inoa malalo iho i Lunahooponopono Waiwai, ma ka la 12 o keia malama. no ka waiwai o ka mea Hanohano W. L. Moe@, o Honolulu i make aku noi; ke hoolaha aku nei ma ke akea i na mea a pau a ka mea make i aie aku ai, e waiho mai i ka lakou mau @. i hooiaio pono ia iala, i@ o na malama eono mai keia la aku, o hoole loa ia la kuu; a o na mea a pau i aie i ka mea i make, ke noi ia aku nei e aku koke mai iaia.
CHAS. T. GULICK.
Lunahooponopono Waiwai o ka waiwai e ka m@ H@ W. L. M@ i make.
Honolulu, Oct. 18, 1878.
OLELO HOOLAHA.
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Keolea k no Hana, Maui i make.
Ua heiaheia ia a na waihoia ka palapala noi a @ w, e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Keolea k no Hana, Maui i make aku nei, a e hoonoho @ i lunahooponpono. Nolaila, ke kauoha ia aku noi na kanakaa pau ke pili, o ka Poaha oia ka la 31 o Novemaba 1878, ma ka hora 12 awakea ma ka halekula ma Mokulau, Kaupo, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i na nonoi ia a me na mea kue ke hoike ia. ABR. FORNANDER.
Lunakanawai Kaapuai Apana 3 H P A.
Lahina Oct. 26, 1878.
OWAU o Anamaraea Wilikina, ka wahine mare ponoi a Pau aiauka. ke hai aku nei au imua o ka k@, e na mea a pau a kuu kane mare i hoolaha ai e pili ana no'u, na ka i ka @ a me ka oiaio ole. Ua olelo keia. no'u ka haalele laia a me ko @ wahi mea. noie @ pela ka pele@, no kona @ @ i ka home ole e @ ai ke nana noho ana he kane a me ka wahine, nolaila, na hoi mare malalo o ka malu o ko'u mau makua a noho aii me kuu olelo aku noe iaia e kuku@ i wahi hale no m@ @ aole i hanaia i kekahi la. olelo mai keia ia'u e hele ia i Pauwela i ke kanu @ @. a pau alaila @ @ eia ka o ka lele no ia @ ka i lohe mai ka hana aie kela i Pana i ke au a ka hewahewa, a haalele ino iho ia'u me ka malama oie mai i ko'u oie oia ka ai, la a me na pono nahe, ana e hoolaha lalau wale nei no. @ @ ku'u mau makua pono ai au e noho nei. Me kona olelo iho aole au e hele e aie ma kona inoa. a aole no hoi e hookaa i ko'u mau aie; na hiki no ia'u ke hele e aie ma kona inoa a nana no ka hookaa ana, o@, nana no ka haalele iho la'u a ku aku la ia a hele loa, aloha ole iho la'u i kaaa wahine ka mea e noho hoomanao ana iaia me ke aloha.
Kia no hoi kekahi, nohe i weheia ko nana berita o ka mare, mai ko mana la i mare ia ai a hiki i keia la.
MRS. ANAMARANA WILIKINA
Wehekaulo, Hamaku@ , M. Oct. 23, 1878.
HOOKAHA A KA LUNAHOOPONO-
PONO WAIWAI.
UA hookoha pono ia mai ka mea nona ka inoa malalo iho ma ka la 19 o Okatoba, i lunahooponopono no ka waiwai o Charles H. Luscomb o Wailuku, Maui i make. Nolaila, ke hai ia aku nei na mea a pau he mau koina ko lakou no ka waiwai o ka mea i make, e hoike mai iloko o na malama @ mai keia la aku, o hooleia ka lakou mau koina. A o ka poe i aie a he mau waiwai paha ko ka mea i make ma ko lakou lima e paa nei, e pono e aku a hoihoi koke mai, a ina he mau aie ko ka mea i make i kekahi a mau mea paha, e pono e hoike koke mai. H. A. LUSCOMB
Lunahooponopono Waiwaio C. H. Luscomb i make.
Wailuku, Maui.
E IKE auanei na kanaka a pau e nana mai ana i keia, owau o Puakala k, no Mokuleia, Waialua, oahu, mamua, nolaila, ke hai aku nei au me ka oialo loa, o kuu hoohio ana i ko'u hapa ma ke kanawai iloko o ka waiwai paa o Hapo k a me Kahula k, oia na apana aina e waiho la ma Paakauila, Kamananui, Waialua, Oahu, i hoike ia ma ka palapala Sila Nui Helu 375 ia Poina Waimalu mamua aku nei, aohe mana oia hooliio ana a'u, no ka mea, aole i hookaa iki mai o na Poina Waimalu la i na dala he kanakolu iloko o ko'u lima, a hiki i keia la a a'u e hoolaha nei ma ka Nupepa Kuokoa, nolaila, ua lilo loa la palapala i mea ole mai keia la aku.
P. PUAKALA.
Kamananui, Waialua, O., Oct. 20, 1878.
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, Oahu, ss. Kau o Aperila, 1878. Apau (pake) k ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Waihoikaea w ka mea i hoopii ia. Hoopii oki mare. Ma ka papala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomo ia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Apau (pake) k no ke kumu o ka haalele me ka moekolohe o Waihoikaea w i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A na kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaoia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
Na ka Aha, A. ROSA.
Hope Kakanolelo.
Hanaia i keia la 6 o Aperila, 1878.
Honolulu, ss : Ke hoike aku nei au me ka oiaio. o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ke Kakanolelo o ka Aha Kiekie.
Hoike ia e ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu, i keia la 26 o Okatoba, 1878.
JNO. E. BARNARD.
Kakanolelo o ka Aha Kiekie.
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, Oahu, ss. Kau o -------, 1878. Kalehuaokona w ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Kaaihuenui k w ka mea i hoopii ia, Hoopii oki mare. Ma ka papala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Kalehuaokona w no ke kumu o ka haalele me ka moekolohe o Kaaihuenui k i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A na kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaoia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa. A. ROSA.
Na ka Aha, Hope Kakauolelo.
Hanaia i keia la 19 o Okatoba, 1878.
Honolulu, ss : Ke hoike aku nei au me ka oiaio. o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Hoike ia e ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu, i keia la 26 o Okatoba, 1878. A. ROSA.
Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, Oahu, ss. Kau o Okatoba, 1878. Kaualua w ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Moke Pupue k ka mea i hoopii ia, hoopii oki mare. Ma ka palapala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomo ia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Kaualua w no ke kumu o ka haalele me ka mai pake, (lepera) o Moke Pupue k i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopuka ia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A ua kauoha ia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaoia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa. JNO. E. BARNARD,
Na ka Aha. Kakauolelo.
Hanaia i keia la 12 o Okatoba, 187@.
Honolulu, ss : Ke hoike aku nei au me ka oiaio. o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Hoike ia e ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu, i keia la 30 o Okatoba, 1878. JNO. E. BARNARD,
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, Oahu, ss. Kau o Okatoba, 1878. Robert Brown k ka mea hoopii no ke oki mare, kue ia Kekua w ka mea i hoopii ia. hoopii oki mare. Ma ka papala hoopii i oleloia maluna no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomo ia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Robert Brown k no ke kumu o ka haalele me ka moekolohe o Kekua w i oleloia, e lilo i mea paa mahope o na malama eono mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai. A na kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope i hooiaoia o keia olelo kauoha ma ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa i keia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha; i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko ole ia ai ia olelo hooholo a lilo i mea paa.
Na ka Aha, JNO. E. BARNARD.
Kakauolelo.
Hanaia i keia la 23 o Okatoba, 1878.
Honolulu, ss : Ke hoike aku nei au me ka oiaio. o na olelo a pau maluna ae, oia no ke kope oiaio a pololei o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, a e waiho nei ma ke Keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Hoike ia e ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu, i keia la 26 o Okatoba, 1878.
JNO. E. BARNARD.
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
---O KA---
MOKUAHI HAWAII
LIKELIKE!
KAPENA, : : : : REYNOLD.
Poalua, Nov. 15, hora 5 pm ... Hilo
Poalua, Nov. 19, hora 5 pm ... Kaapuni ia Hawaii
Poalua, Nov. 26, hora 5 pm ... Hilo
Poalua, Dec. 3, hora 5 pm ... Kaapuni ia Hawaii
Poalua, Dec. 10, hora 5 pm ... Hilo
Poalua, Dec. 17, hora 5 pm ... Kaapuni ia Hawaii
Poalua, Dec. 24, hora 5 pm ... Hilo
Poalua, Dec. 31, hora 5 pm ... Kaapuni ia Hawaii
AOLE AIE NO NA UKU OHUA !
Ke hooie ia aku nei ka aie no na uku ohea, a ke hoike ia aku nei i ke akea, ina he mau paiki, ukana a puolo hooili ko lakou e pono e hoailona ia me ka moakaka pono; aohe no e ae ia ka lawe ana i na akana, paiki a me puolo i hou ilona ole ia ke ole a kakau ia ka loaa ana mai.
HE KUIKE KA UKU UKANA.
Ma na ukana a pau a na makamaka, e pono e uku mua la. a e hookoia no na kauoha no ka lawe a hiki i kahi i makemakeia. a e malama la no me ka makaaia na @ paiki a me na puolo, lio, pipi a me ka hoki.
E hoailona ia me ka moakaka na Pahu
Rama a me Waina.
O ka poe no lakou na akana o keia ano e pon oe hoailonaia me ka moakaka, a i ole e kakania me ka moakaka ka loaa ana mai o ka poe no lakou keia mau waiwai.
O na koina no na pilikia a me na poho, e pono e hoike koke ia mai iloko o ka malama hookahi.
Aole e ae ia na hookele kaa, no keiki a me na mea like, e pil iluna o ke mokuahi i ka wa e pili mai ai i ka napo, aia wale no a pau no ohua eepakeke i ka lele.
No ke ake nui e hoopomaikaiaia ka lehlehu kaahele, ua hoololi ae nei @ ona o Likelike i ka Papa Hoike Manawa o la Mokuahi @ me maluna.
Ma ka Hale Oihana e loaa'i @ Palapala.
Aole keena o hope e lilo, aia wale ao a kaa mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo pake, ko ole e hakauia ka loaa ana mai. E h okaaka ka aku ukana ka wa o @ aku ai.
WILDER & CO.