Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 41, 12 ʻOkakopa 1878 — Page 2
This text was transcribed by: | Karen Nikaido |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ma ke Kauoha.
HOOLAHA PA AUPUNI.
O @ Pa A @ e hoopaa ai i @ hele @ A@ K@ . Hawaii @ ia @ K@ a @
SAM'L G. WILDER. (@)
K@ Kala@
H@ 1878 @
$20 MAKANA, $20
A ka Nupepa Kuokoa e haawi
ai no ka Hikimua ma ka
Haina Pololei!
E haawi ana KA NUPEPE KUOKOA i ka Makana i olelo ia maluna ma na mahele elua ; o ka mahele mua he $15, no ka helu akahi ia ; a o ka mahele elua he $5, no ka helu elua ia ; no na Kumumanao i oi aku mamua o na mea e ae a pau i hak@a maluna @ keia ninau : PEHEA E HIKI AI KE HOOLAWA IA A PIHA @A LAHUI HAWAII ME NA HOME MAIKAI?
O ke Komite nana e nana a e hooholo i na Kumumanao i kupono ke lawe i na makana, oia keia : His Ex. J. M. Kapena : Hon. A. F. Judd ; Mr. J. Lota Kaulukou a me Rev. M. Kuaea.
Mai keia la aku a hiki i ka la hope o Dekemaba. @a ka wa e lawe ia mai ai na Kumumanao e imi ana i keia mau makana, mahope o ka la hope o Dekemaba. aole e lawe ia mai. He hiki i na mea a pau ke imi i keia pomaikai.
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUHA
No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1
Dala Kuike ka Rula
OKATOBA 12, 1878
UA lohe mua ko makou poe heluhelu no na poe Pukiki i ku mai iloko o keia mau la iho nei, he poe kane me na wahine a me na keiki a lakou a he haneri a oi ko lakou nui. Ma na lono hope loa mai nei, ua hai ia mai ua hiki ke lawe ia mai he umi tausani poe o ia lahui a io kakou nei no ka hoolaukanaka hou ana i keia mau mokuaina o kakou. A ma kekahi palapala, ua hai ia mai ia makou. iloko ka o na la he kanakolu mahope o ka hiki ana aku o ke kauoha mai ia nei aku, ke kauoha io ai, e makaukau koke ana he hookahi tausani Pukiki no ka holo ana mai i Hawaii nei. Aole anei keia he lahui kupono loa no ka lawe ia mai e hookamaaina ma keia mau kaiaulu o kakou, a e h@i pu me kanaka o ka aina no ka hooulu lahui? Manao makou he poe kupono loa keia.
NA Ko Hawaii Pae Aina i pai ia i ke kakahiaka Poaha iho nei i ike ia ni he palapala na G. W. Pilipo malalo o ke poo " Pilipo kua ia Paleka." Aohe ma makou olelo i keia wa no ia palapala, mahope aku paha. Aka. no na manao hoakaka a ka Lunahooponopono malaio iho o ia palapala e olelo iki makou. Ua noi o Pilipo e hoolaha ia kekahi haiolelo ana imua o ka Hale Ahaolelo. A na hoole ka Lunahooponopono o Ko Hawaii Pae Aina, aole e hoolaha, " No ka pi@ kino loa o kana haiolelo," wahi ana, a pe@ aku. Ua akaaka makou a me na mea e ae. no keia hookamani lua ole o Ko Hawaii Pae Aina. Aole anei i ike na mea a pau he waihona ia pepa no na olelo pilikino, me na kuamuamu, me na haikaika ana ? Aole anei i pii ae ka maea, a me ka pakui o kana mau olelo ino a puni ka aina @ Ae, pela io no ; ua ike na mea a pau, a ua poluea ka poe maikai, koe ka poe i m@a a i ono i na mea ino, e like me na ilo e eu ana iloko o ka heana. O ke kookoolua o keia hana hilahila, e ike ia no iloko o ia pepa hookahi, e puka aku nei i keia la, a i ka Poaha nei nae kekahi hoopuka ana. Ua hoohalahala mua o P. ma ke KUOKOA no ka loaa ole o kana pepa i ka Poaha e like me kekahi poe e ae. Pono no i@ hoohalahala ana. Aka, ke i mai nei ka Pae Aina, " he hoohalahala kohu ole " ka ia, no ka mea, wahi ana " aole no he wahi pepa o Honolulu nei," me ka ninau hookamani, " Auhea iho la ka nupepa i haawi ia ? " Ua ike na mea a pau, he loaa no ka pepa i ka Poaha i kahi poe, a he loaa ole i kekahi, e like no me kona ano hoopilimeai. O ka makou mea e kakau nei ka hoike, no ka mea, ke ole e haawi mua ia ka pepa i ka Poaha? Auwe! Ke ninau mai nei kekahi lalani mele kaulana, penei : " E ka Hilahila, auhea hoi na hiona o kou hilahila ana ? "
HULI HOI MAI.--He mea hauoli mau no makou ka haawi @na'ku i na ho@kipa aloha i ma makamaka kamaaina i noho a kupa i ka aina nei i holo aku ma na kapa kai o ko na aina e a huli hoi mai. Oia ka makou e hauoli nei no ka huli hoi ana mai me na ola maikai ma ka mokuahi Kaleponi i ka po Poakahi nei o na makamaka S. B. Dole, Cecil Brown, G. Lucas, a me kekahi poe e ae.
Ka Aha Euanelio o ka Mokupuni o Oahu
Ma ka Poalua o keia pule i uoho iho nei keia ahahui no ko lakou halawai hapa makahiki, ma Kaumakapili. He hapa na ho@ i hiki ae, a ua hookuu ka aha i ka auina la Poakolu. Ua hoomaka na hana i ka Poalua me ka haiolelo a Rev. J. S. Kaiana, a mahope iho ua kohoia o Rev. M. Kuaea i lunahoomalu a o Rev. P@aluhi o Kalihi i kakauolelo. O ka mea nui iloko oia halawai, ka haiolelo a Rev. S. C. Damon, ke kahu oka ekalesia ma Polelewa. Aole o Mr. Damon he hoa no ia aha, aka ua komo aku ia e makaikai, a ua kono ia mai oia e kamailio. Eia iho malalo ke ano nui o kana mau olelo : He kanakolu kumama@o makahiki i hala iho nei mahope mai o ko'u hiki mua ana i Honolulu nei; a ma ka luakini o Kaumakapili nei kahi a@u i ike mua ai i ke anaina haipule Hawaii. He auina la Sabati ia, a ua noho au a ai pu me na hoahanau ma ka ahaaina a ka Haku. Aole poina iki ia@a ia la, he umikumamakolu haneri haumana i ai pu ma ia la i na hoailona o ke kino o ka Haku, a mai ia wa mai ua aloha au i na ekalesia a me na hoahanau o Hawaii nei. Aka, i keia wa@ano, ua ano e ae na mea a pau. Ua ano hou ae ka lahui, ua noho na ekalesia me na kahu Hawaii, a he nui na lahui e ae i komo mai iloko o ka aina. O na ekalesia haole a me na ekalesia Hawaii, he kookahi no a lakou hana, a elua nae mahele o keia hana hookahi. Mehe mea la ua like kakou me ka waa kaulua, aia a like ka hoe ana, alaila pono ka hana, holo mua me ka maikai. O na ekalesia haole, ke hoe nei lakou, a ke nee mua nei, pehea oukou na ekalesia Hawaii? He pono ke hooikaika, mai paupauaho. Ua nui na Pake i komo mai mawaena o oukou, a ke mare nei me ka oukou poe wahine, ina aole e huli keia poe i ka malamalama, alaila he mea maopopo o ka poe i pili me lakou ke huli aku i ka pouli. O ka ikaika o ka pono mawaena o oukou kekahi mea o hooholo mua ai i keia poe ma ka malamalama. Ua pae mai nei he poe Pukiki, a ua mare koke iho nei kahi poe o lakou me koonei poe, a ma na palapala hope i loaa mai nei, ua hoikeia mai ka lono he umi tausani o ia lahui e noho makaukau nei no ka holo mai a noho ma Hawaii. Ke hoeueu mai nei keia mau mea a pau ia kakou, a ke paipai mai nei i ka poe hoe waa o na waa kaulua o ka Pono, e hoe ikaika a e hoe like.
Ko na Aina e mau Mea Hou.
Ma na pepa i loaa hope mai nei ia makou i ike ia ai, o ke ao omamalu kaua ma na aina o Europa, aole ia i mao loa ae. Aole i maopopo loa ka pono o ke Kuikahi a ka Haku Beaconsfield i hana mai nei. Ma kekahi mau wahi ua ikea na hakaka ana u me ka hookahe koko. Mawaena o ka poe koa Enelani i hoonoho in e kiai i ka mokupuni o Kupero, ua puka ne ka mai @a ; he iwakalua poe i make, a he eha haneri e waiho ana i ka mai ma ka la 21 o Sepatemaba. Ke hoomakaukau hou nei ko Farani Repubalika no ke koho hou ana i ko lakou Peresidena ; o ka mea e manao nui ia nei e ko laila lahui no ka noho Peresidena, oia o Gamabeta, he haole ia i kaulana kahiko ma ia aina. Ke noonoo nei ke aupuni o ka Pope no na mea e loaa hou ai iaia ka mana maluna o na mea pili aupuni o ke aupuni o Italia.
O ka mai @a ma kekahi mau apana o Amerika Hui, ke luku nei no e like me ko kakou lohe mua ana. Ua aneane loaa ole na pahu kupapau kupono no ka poe make ma kahi mau kulanakauhale. Mai na kihi a pau oia aina nui ke hookupu nui ia nei ke dala no ke kokua ana i ka poe i loohia i keia poino nui. Ma kahi wahi, he keiki kai loaa i ka mai, a noho na makua e malama a e kiai i ka laua keiki hanaukahi ; a i kona make ana, hele ka makuakane i kahi o kona dala i waiho ai me ka manao e hoomakaukau i pono no ke kino kupapau o ke keiki, aka, aole kona waiwai, ua neo, ua komo ia ka hale e ka aihue ia laua me ka wahine i lilo ai i ka nana @ i ka laua keiki, a ua nele loa kona pakeke i ka mea e pono ai. Hele loa aku la oia i kauhale makamaka e noi i pono no ke kupapau o kana keiki, a i hoi mai ka hana, ua loohia kana wahine i ka mai. Aole emo make ka wahine, a mahope o ia, mai ua makuakane nei a hele pu aku la i ka make ; ku wale ka hale, aohe mea hookahi i koe. Ma kekahi wahi, he mau kauka ekolu kai hele mai mai kahi e mai, o ke kumu o ko lakou hele ana mai, e kokua i ka poe mai ma ka lawelawe ana no lakou. Aole emo luku ia lakou a pau loa i ka make. O keia mai e luku nei, ua pahola ia maluna o na ano kanaka a pau, pau pu o kane me na wahine, kamalii me na poe makua, o kamaaina me na malihini. Ma kekahi kulanakauhale ua hiki aku ka huina o ka poe make i ka elua tausani a oi.
Ua kaahele iho nei ka Peresidena o Amerika ma na mokuaina komohana o kona aupuni no na hoolauna ana me ko laila poe makaainana a me ka hoe@e@ ana ia lakou ma kekahi mau mea e pili ana i ka holomua a me ka maluhia oia aupuni. O ka mea i maopopo ma keia hele ana o ka Peresidena, o kona hookipa maikai i@ a ma kahi mau wahi ana i haiolelo @, aole o kana mai ka mahalo o na makaainana no kana mau olelo.
He mau u@a poino kekahi i ike ia ma ka moana. He moku mahu kai hookui me kekahi moku pea, ma ka moana Pakipika ae nei no o kakou, a ua moku po ka moku pea i ka ikaika o ka hoo@o@ ana aku o ka mahu, iloko o na minute pokole loa, ua poholo ka moku pea iloko o ka moana me kona mau waiwai a pau, pomaikai nae ka pakele o ke ola o na eemoku.
Ma na pae moku o laia Komohana, ua hiki mai kekahi makaoi ikaika loa i like ole me ka mea i ike ia iloko o na au i hala. He elima haneri a oi ae ka nui o na hale i palaha ia e keia makani ino ikaika, a ma na miliona paha ka heluna o ka waiwai i poho. Ma na awa ku moku, ua lawe ia aku la na moku a hookau ia iluna o ka aina maloo.
He pepehi kanaka mainoino, loa no hoi kai ike ia ma kekahi kulanakauhale ma ka mokuaina o Texas, Amerika Hui. Ua komo ia ka hale o kekahi kanaka i ka po, ua ki ia ka mea hale i ka pu, alaila, kauo ia iwaho ma ke alanui me ka manao ia ua make, no ka mea, elua poka i k@ i kona umauma. Alaila ua kii ia mai kona ohana a ua pepehi mainoino ia lakou a pau me na keiki liilii, ewalu ko lakoa nui, a puhi ia ka hale i ke ahi me ka manao he mea ia e nalo ai. Aka, aole i nalo, ua ola mai ka makua i manao ia ua make, a he maka e ae kekahi i ike mai ia mea i hana ia, a o ka mea maopopo, e p@kel@ oi aku ana ka hoopai e loaa ana i keia hana ino nui wale.
Ma ka la 16 o ka mahina i hala iho nei, ua wehe ia ka Ahaolelo o Mesiko. Ma ka haiolelo a ka Peresidena oia Repubalika, ua hoike mai oia i kona makemake nui e malama pono i ka maluhia o ka noho kuikahi ana me Amerika.
O na lua pele kaulana loa o ka honua nei, o Cotopaxi a me Vesuvius, ke luai mai nei i ka pele a me ke ahi a me ka lehu ; aole no hoi i ike ia ne ouli e like me keia maluna oia mau mauna no na makahiki he nui mamua aku nei ; akahi wale no.
He Pane aku i ka Luna Hoopuka
o Ko Hawaii Pae Aina
Aloha oe e ke Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii.
Ma ka Helu 40 o " Ko Hawaii Pae Aina " ua ekemu mai kona Luna Hoopuka no kuu palapala ; a ua olelo mai " ua ku @i na olelo a ka mea kakau i kona inoa iho."
Pane 1. Aia ka e like me ke ano o ka inoa ke ano o ka manao, ea ? I na pela, no keaha la hoi i pelapela loa ai na olelo o ua palapala la au i hoolaha ae ai ma ko Helu 38 ; oiai hoi, he kanaka inoa maikai ka mea nana ua palapala kuamuamu la ? Kahaha ! Lahilahi kahi o ka imi ana ae e loaa ka pono. He kanaho paha.
Olelo hou mai ana oe, " ua hapala wale aku kana peni i ka ihiihi o ke Kuhina."
Pane 2. Nana pono ia iho. Na ua Kuhina la no i hapala i kona ihiihi ; a nana a me oe pu i hapala ae i ke akea loa. E like me ke ano o ka hua a olua i kanu ai, pela auanei ke ano o ka mea e ulu mai ana, a pela aku.
Olelo hou oe. Heaha la kona mea hoopololei ole i kana pane i ka Nupepa, ka mea nona ka manao ? "
Pane 3. Noonoo pono iho. Ua hoopololei loa ia ka pane ana i ka mea nona ka manao, a me ka lima nana i kakau ; aole i kapeke. O ka Nupepa, he mea lahilahi wale iho no ia ; aohe hiki iaia @o ke olelo ae, a ke kuamuamu, a ke olelo paha, " puaa mai ana lakou la, &c. "
Ekemu hou no oe, a i mai, " He mea maikai ka paio me na olelo naauao, aole ke kuamuamu. " Ae, pololei ia manao ou, oiaio ; aka, o oe no nae e ua Luna Hoopuka nei a ka Lahui i mailani ai, kai hoomaka mua e kuamuamu ino i ko kaua mau hoa kanaka he nui loa ; kapa iho ana oe ia makou, he makika, he puaa, he puhi nana kee, hei, kipi, a pela 'ku ; ma kou ae ana e hoopuka ina mea oia ano.
Ua lawa au maanei ; a ina e hookahua ia mai ka paio malalo o ke kumu maikai, ua aa ka'u peni e paio aku, he alo a he alo.
E. K. WAHNEHUAC.
Make i Aloha nui ia.
E KA NUPEPA KUOKOA E ; Aloha oe :--
He wahi puolo waimaka ka'u e hooili 'ku nei, a @au ia e a@ai hele aku ma na kapa kahakai a me na kaiaulu o keia mau Pae moku, mai ka la hiki i Haehae a i ka ihona i Lehua, i ka make ana o Mele Hookaaku ; i ike mai ai kona mau kini a pau. Ua hanau ia oia ma Waipio, Hamakua, Hawaii, i ka la 11 o Okat. 1859, a hooh@iia ma ka berita o ka mare ma Kaneohe, i ka 1872, a ua noho maua me ka oluolu a hiki i ka la i hookoo mai ai i ka hoapili he kane a me na makua, oia ka la 28 o Sept. iho nei, 1878. A no ka nui o ko makou aloha non@, ua haku iho makou i keia mau lalani mele.
He kanikau keia nou e Mele Hookaaku,
Kuu kaikamahine mai ke kai leo @i e Hoonokaape,
Mai ka piina ikiki ana o Puuiki,
Hoomaha aku i ka luna e Pakekona,
Kamau aku ke aho i Halealoha,
He @ he alona ia oe la e kuu kaikamahine.
MR. MAKO.
K@ Kaikamahine m@i @ hala o A@o@ele,
E mapu ana i ka aa@a onaona o ka hinano,
E lele maopu ana i ka wai huihui o ke Kumano,
Ika aku ke aho i ka pihana kanaka @ o Kaluahine,
E nana aku ana o ke one hauliuli o Kanukuwai,
I ke ani peahi mai a ka olau @u o Pakaalana,
Lana ae ka manao aloha o k@ kaikamahine hoi. MR. WA@KAKAI.
Kanikau he aloha nou e Mele Hookaaku.
Kuu kaikamahine mai ka wailele o Hiilawe,
Mai ka ia ho@pa @ kanaka la o ka aina,
E pu-ke ana i ke alo o ka pohaku,
E hoohakukoi ana ia loko o kuu manao,
Kuu kaikamahine hoi.
MRS. HOOKAAKU MAKUA
Makaho, Honolulu, Oct. 8, 1878.
NA ANOAI HUIKAU O KE KAONA.
Ma ka Poaono i hala, o@a ka la 14 o Sept. ma Kapaakea i Waikiki, ua ha@aia kekahi mau hauna uwepa e Kalua (@) ma ke kino o Mokalehua kana wahine, a pela no hoi na keiki, uoki nae oe i nui ana ka waha i ka uwe, o ke kumu o keia hana, no ka ona mai no. Ma ko lakou hale ponoi no i hana ia ai keia hana, mai Honolulu aku nei paha kona ona ana, ua hele a wena o luna o Hihimanu i ka ula.
ONA LAPUWALE. Ma ke alanui Beritania ma ka Poakahi nei, ua ona ino ia kekahi wahine Hawaii, a ua hapai i@ iloko o ka hale, ua ku maoli kana mau hana i ka hoohilahila ia ia iho, a me na hana pono ole a pau i pili kona kino palupalu.
HE MEA INO PONO OLE. Ma Kepohoni, nui na mea ino pono ole a kekahi poe wahine e hana nei, walaau nui i ka po, iwaena o ka wa e hiamoe maikai ana ka lehulehu, no ka ona mai no ke kumu o keia walaau ana, a no ke kuhihewa kekahi, ua lilo ke kane ia hai, e na makai, e nana ae i na hana pono ole ma ia wahi.
MAKE. Ua make o Mary Puniwai, ma ka Poakahi nei, ma ka hora o ke kakahiaka. He mai loihi iki kona, oia no kekahi hoa o ka papa himeni kahiko o Kaumakapili. He makamaka maikai ia no ka lehulehu, oia ka muli ponoi o ka wahine mare a D. Kahaulelio o Lahaina.
ULIA POINO. I kekahi wahi elemakule e naue ana ma ke alanui Liliha makai ae o ka hale kuai pake, e hoi ana i Honolulu, he wahi umeke poi ma kahi aoao, he puolo kalo ma kekahi aoao, a me ka wahi luau, aka, ia ia e ka'u koe ana, haule aku la ka puolo kalo, me ka luau, a haule ka umeke poi, a naha, a hui aku la ka ai me ka lepo pu, aole nae i ino ka ai, no ka mea he ai paa. A ua kokua ia oia e a'u, a ua pau ka pilikia, nolaila mai nana maka kakou i ka poe oia ano i loaa i na ulia poino.
BENI.
Honolulu, Sept. 17, 1878.
HOOPAI IA.--I na la mua o keia pule, ua hookolokolo ia Ewaliko (k) imua o ka aha hookolokolo kiekie ma ka aha Ki@re o kona aina hanau nei, no ka lawe ana i ke ola o Kaukani (k) ma ka hou ana iaia me ka pahi, ma Ewa, Oahu nei. Ua mihi oia i kona hewa, a mamuli o ke kumu--ua pepehi oia i kona hoakanaka oiai @a nalo ka noonoo kanaka malalo o ka mana o ka waiona--ua hoopai ia oia, mahope o kona ahewa ia ana, e hoopaahao ia ma ka hana oolea no hookahi makahiki. Ua noho mau ke kaumaha maluna o kona mau helehelena mai kona kaa ana malalo o ke kanawai, a i kona lohe ana i ka haawi ia ana mai o ka hoopai, ua mohala koke, a ano oluolu. He oiaio, ua mihi oia nona iho no kona hoopa ana i ka waiona ke kumu o kona pilikia. E na makamaka, o kekahi keia o na ao ia kakou no loko mai o na tausani, e waiho malie i ka waiona !
HAUOLI makou i ka hooiaio maoli ana, o ke KILOHANA PO@KELA O KA LAHUI HAWAII ka heluna oi loa mamua o na pepa e ae e pai ia nei ma Hawaii nei e hoouna mau ia nei ma kela a me keia mokupuni o kakou. He mea nui ia makou ka noonoo ana iho, oia hookahi ka makamaka oi e kipa mau nei ma na ipuka hale papai lau-i o ka poe ilihune a hoea i na hale laau a uinihapa o ke poe waiwai. Aole makou e kaena a@a ma keia ; oiai, ua ike no makou he welelau makani puahiohio ia mea he kaena, aohe waiwai, o ka opala wale no kana e lauwili ae i ka lewa ; aka, o ko makou kahua ma keia, he oiaio, no ka mea ua hai ia mai ia makou e ka poe i ike i ka heluna nui o ke KUOKOA a me na wahi kauna mailuilu o Ko Hawaii Pae Aina. Nolaila, ua waiho makou i ke kahua puahiohio o ke kaena na lakou, a o ka mikiala aku ka makou me ka hana a hooko i ka makemake o ka lehulehu ; aole o ka lauwili mau me na pailani opala ana a waiwai ole o ka poe lehulehu.
AIKUAI.
Makepono ! Makepono !
HE mau Loi Ai e kuai ia ana no ke kumukuai oluolu. E ninau ia Makaliilii ma Makiki.
AINA KUAI!
--MA KE--
KUDALA!
MA KANEOHE, KOOLAUPOKO, OAHU.
MAMULI o ka aina i loaa mai i ka mea @ ka @ malalo iho ola @ o Kah@ (@) ke Kahu Malama Waiwai o U@ (@) he keiki oo @, mai ka mea Hanohano A. Francis Judd L@k anawai o ka Aha Kiekie mai, e kuai ak@ ana @ ma ke K@dala ma ka P@ ka la 2 of Novemaba, 1878 e hiki mai ana m@ ka hora 12 o ke awakea, ma ke Hale Hookolokolo o Kaneohe, i keia mau apana aina @ e waiho @ ma Wai@, Ah@p@ o Kaneohe i olelo @ no K@ eka 1 @-100 a nona na pal@ i hoakaka pono ia ma ka Palapala @ Nui Helu @, Kuleana Helu @.
Na ka mea @ e @ mai ana i ka aina @ o ka palapala @. E waiho k@ mai k@.
KAHOI@
Kaha Malama Waiwai @ (@) he keiki oo @. @
OLELO HOOLAHA.
AHA Hoo@ K@ Ap@ Hawaii Pae Aina, ma ka h@ waiwai. Ma ka waiwai o Kahawai @ o K@, Kauai @. I@ L@ Kaapuni ma ke @. Olelo @ aka @ ana mai @ i @. Ma @ a me ka waiho @ mai @ pa@ a N@ me M@ Kam@, @ mai ana o Kahawai @ Kam@, Kauai, @ make @ Molokai, @ 19 o Au@, 1878, @ nei ana e haaw@ ka palap@ waiwai ia A. K. M@ @ K@, Kauai. U@
Ka@ ia @ K@, @ Hawaii @, Sepatemaba @7, 1878. JACOB HARDY.
@ L@, K@puni Apana @ H.P.A.
EIKE @ kanaka @, @ o ka mea @ nei, k@ aku nei @ i ka @, @, i @ i ke @ o Honolulu nei kahi e loku @ ana @ K@, @ hoi ana aku i k@ K@, @ ak@ i @ ko'u @ K@, K@, @ K@, @ hooponopono i @ mea @ o @ halekuai @ i ka hookaa ana o @ haawai e ana, @, ke haawi aku @ Hawaii @. Aloha oukou. AH LONG
H@, Oct @, 1878. @
KUAI MORAKI.
MAMULI o ka @ i waiho a mai @ kekahi Palapala @ K@ a me K@ i ka @ o Mei, 1872, @ ma ka B@ K@ K@, B@. Aoao @ a me @. E hoolaha aku ana @ ke kuai @ ma ke K@ o E. P. Adam@ ma Honolulu, ma ka la 21 o Sept. @ mai ana, ma ka @ o ke awakea, ka aina a pau i @ o @ moraki la, oia hoi elua apana aina ma Pu@ Honolulu, mokupuni o Oahu, i hoa@ ae pa@ ma @ Palapala @ Nui Helu @ a me ka Helu @.
CHAS @ BISHOP
Honolulu, Aug. 8, 1878
Castle & Hatch na L@. @
KO BIHOPA MA
BANAKO MALAMA DALA !
E MALAMA NO MAUA I KE DALA O @ kanaka maleko o ka @.
Ina hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala $700 a @ mai paha. alaila, e uku mana i @ hapahaneri ukupanee makahiki, mai ka la o ka lawe ana mai a hiki i ka la o kona @ ana, ke waihola ke dala hoomoe i ek@ malama a keu @. Aole ukupan@ e helu ia no ka hakina o ke dala @, aole no hoi no ka hapa malama.
Ina ohi koke oia i kana dala, aole i hala na malama @ aole ukupanee.
Ina i manao ke kanaka e ohi i kana dala, e pono ke hoike e mai oia ma ka Banako i kona manao ohi, i kanakolu la mamua o kona ohi ana, a o kana Buke kekhi ke laweia mai.
Ma ke kikoo wale no a ka mea dala e haawi ai i kana, a o ka Buke kekahi ke laweia mai.
Ma ka la mua o Sepatemeba i kela makahiki a i keia, @ houluulu a i ke dala, a e huipuia ka ukupanee me ke kumupaa o na dala i hoomoeia no na malama ekolu a keu, a mahuahua, ke kumupaa e loaa i ka ukupanee.
Ina oi aku ke dala hoomoe mamua o $300, alaila, hooholo pu ka olelo.
E weheia ka Hale Banako i na la hana a pau.
S51 tf BISHOP & Co.
OLELO HOOLAHA.
UA lilo ia Airine Haal@u Kahalelaukoa Ii ka loko i-a o " Hanaloa" a me ke kuia i pili pu, ma Waipio, Ewa, a ke hookapu nei ia mau wahi, a o Sam. Kiwaha ka luna na@a e malama. A. F. JUDD, Kahu no Airine.
Honolulu, Sept. 9, 1878. S76 6m
WAI HUI O KA HAU.
-- MA KA --
"BONANZA"
MA ALANUI HOTELE !
-----No-----
JNO. W. CROWELL, (Kolowela.)
E LOAA no i na keonimana a me na lede o keia kaona, kahi e hoomaalili ai i ka wela ikiiki o ka houpo, ke kipa aku ma ka hale inu wai hau huihui o Kolowela ma kahi i hoikeia maluna, ma o aku o ka halekuai o Grant a me Robertson ma Monikahaae, Honolulu. E naue ae mala@a i ike pono.
(S76 3m)
O MAKOU ka poe nona na inoa malalo iho ke papa a ke hookapu loa ia aku nei na holoholona. Bipi, Lio, Hoki, Kekake, aole hele wale me ka ae ole ia maluna o ko makou mau aina e waiho la ma Laupahoehoe, Hilo, Hawaii. Eia na inoa Koekeele-kai, Kupinai, Kaiuli, Umaumaalaea, Uha, Makahuna, Koeleele-uka, a e hoouku ia ($1.00) no kela me kela holohol@ i komo hewa, @ lilo keia i kanawai paa mai kona la e puka ai, a ua hookohu pono ia o K@, a mo Honolulu, i mau luna no ia mau aina. E hoolohe i keia o pilikia auanei
KEOHOLAUAE (@)
KEL@HOOPILIWALE (@)
KEOHONUI (@)
Hilo, Hawaii, Sept. 1@, 1878. @77 4@
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Kauka w i make. Ua heluheluia a ua waiho ia ka palapala noi a Adamu e noi ana e hoonoho iaia i lunahooponopono no kawawai o Kauka w no Kapaahu, Puna, Hawaii, a ua noi e hoolilo iaia i kahu no Wahinemaikai w, Keiiikaoakaole w a me Hanupanupa k he mau keiki oo ole a he pilikoko i ka mea i make. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o @a Poaono o ia ka la 2 o Novemaba, 1878, ma ka hora 10 o k@ kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Hilo, oia ka la me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me ka poe kuke hoike ia. S. L. AUSTIN.
Lunakanawai Kaapuni Apana @ H. P. A.
Hilo, Sept. 26, 1878. @79 @
KAPU LOA ! KAPU LOA !
KE hai ia aku nei ka l@he i na kanaka a pau @ e @ mai ana i keia olelo papa. Mai noho a kii ma ke an@ komohewa i na mea e ulu ana, e moe ana, a e holo ana maluna o kuu aina o MOKOLELAU, e waiho la ma ka mokupuni o Molokai. A ke papa p@ ia aku nei ka hookou wale ana i na holoholona maluna o keia aina me ka loaa ole o ka ae mai ia'u aku, a i ole ia mai ko'u luna aina aku o Kumawae k e noho ana ma Kawela, Molokai, a e hooloha @ mea a pau iaia, a i hoolohe ole na mea a pau e nana mai ana i na olelo o ke@a hoolaha, alaiia, na ke kanawai ka hana maluna o ka mea hookuli. O ka lohe a malama oia ke @ o pilikia auanei. JNO. H. KANOA.
Luna Aina o ka Moi.
Manoa, Oahu, Sept. 2@, 1878. @7@
$5.00 Makana.
UA nalowale he Manu Aloha mai ka hale noho aku o J. Onila, ma Ualiimaile waho, ma ke kihi o na alanui Moi me Rikeke. O ke ano o ua manu la, he hulu ahina, a he ulaula ma ka a-i me ka umauma. E loaa i ka mea nana ia e hoinoi mai i kahi i oleloia maluna he $5.00 makana. @79 3@
MAI keia ia aku, a mahope aku nei. Ua hookapu loa ia na holoholona Lio, Bipi, Hoki, Miula, P@aa, Kaka, a pela aku. Aole e hele wale maluna o kou aina hoolimalima oia o Kaluaapulu, e pili pu ana me Kalaepaa ma Kalihi-waena, Honolulu Oahu. I na e loaa la'u kekahi holoholona a mau holoholona paha, e hopu no au a e hoouku ako e like me ke Kanawai. E hoolohe, e pilikia ananei.
J. KAIALOA.
Kalihi-waena, Honolulu, Sept. 18, 1878. @77.4@
I KO'U manawa e kaawale aku ai mai keia Aupuni ak@, ua koho aku au i k@u hunona oia o Fred. H. Hey@elden i luna nana e nana i ke kula o Lanai, a peia no hoi e ko'u mau waiai a pau a me na pono ma Lahaina.
WALTER M. GIBSON.
Honolulu, Aug. 5, 1878. S71 @f
I KUU wa e kaawale aku ai mai ke aupuni ak@, o Kakela a me Hatch na mea hooponopono i ka'u oihana.
Honolulu, Aug. 5, 1878. S71 tf S. B. DOLE
KUAI.
E KUAI ia ana hookahi eka kalo a oi aku ma Niolopa, e o-o ana i ka malama o Okatoba.
871 tf E ninau ia J. H. CONEY, (Ko@i.)
AINA KUAI A HOOLIMALIMA.
HE kanalima Kumam@no eka aina ma Iwilei. (Makai iho o ka Halepaahao) He Loko I-a, Aina Kalo, Aina kau Paakai, aina kala a me ke kai. A me kekahi mau eka aina ma Peleula, he aina kalo, aina kola a me ke @ai. He oluolu ke k@i ana. E ninau ia J. H. CONEY, (@)
Honolulu, @
PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
----O KA----
MOKUAHI HAWAII
LIKELIKE!
KAPENA, : : : : SHEPHERD.
P@, Oct. 15, hora @ pm..........Hilo
P@, Oct. 22, hora @ pm..........Kaapuni ia Hawaii
P@, Oct. 29, hora @ pm..........Hilo
No ke a@ nui @ hoopomaikaika ka lehulehu kaahele, na hoo@ ae nei @ o Likelike i @ Papa Hoike @anawa o ia Mokuahi e like @ mah@.
AOLE AIE NO NA UKU OHUA !
Ma ka Hale Oihana e loaa'i ua Palapala.
Aole @ena o @ e @o, aia wale no a ka@ mua mai ka @ku moku. Aole e @ ka hewa @, @, ke ole @ ka @ ana mai. @ o@aaia ka aku akana @ wa e @ aku ai.
WILDER & CO.
OLELO HOOLAHA.
He Nui An@ Kou Makema@
Mekini Humuhumu Lole?
Ina pela, alaila, @ kipa mai @ H@
KAKELA A ME KUKE.
A malaila oukou @
MEKINI a WHEELER a me WILSON.
mai k@ $40 @ mea hookahi.
Ka MEKINI a SINGER.
ma ke $@ p@
MEKINI a WILCOX m@ GIBBS.
ma ke $@ a biki i ke $@ ku@
@ mea o paa ai ko oukou k@ Makamaka no ke kup@ o k@ m@ Mekini @ mai no me k@ k@, @ iho. @
ANO NO I LOAA MAI NEI!
Na Kaa Lio
Holo Lealea!
Na Kaa Lawe O@ mau mea hoikeike aku, mai ka Hale H@ K@ mai o ka H@ o @ ma Na @.
DILLINGHAM & Co.
@76 tf Na Agena kuai ma Hawaii@
KE papa @ aku nei @ lawe @ a @ mea @ hookuu wale @ maluna @ ia e ka Hui Mahiko o Waihee, Maui. O ka mea @ hoopii koke ia no e @ me na Kanawai @ ka hoolohe @ pono o @ apanei.
JAMES MAKEE & CO.
Waihee, Maui, Sept. @, 1878 @
KO
WEST A ME CHAYTER
--MA@--
HALE HANA KAA HOLO LEALEA!
Kaa Lawe Ukana,
Kapili Kapuai Hao,
--- ME KA ---
Hana Hou ana i ua Kaa Nahaha
E LOAA no i ka poe e makemake ana i na @ maluna ke @ ae ma Polelewa ma ewa iho @ kuai o Kakela me Kuke, a makai o Ainahou, mauka ma@ Hale D@. E hana ia na hana a pau me ka @. E hooko ia no h@ na kauoha me ka eleu, a m@
@76 @
E Kuai ia Ana.
HE 1,000 Hipa a me 8,000 Ka o ka Hui Hanai Kao o Kaupulehu ma Kona, Hawaii. E ninau ia H. Cooper (Kupa) o Kailua.
858 @ A. S. CLEGHORN & CO.
NA HALEKUAI
KAHIKINA NUI!
-- @ --
Alanui Papu, Helu 62.
A ME
LILOIKAWAI!
-- MA --
Alanui Nuuanu, Helu 21.
Ua wehe hou ae nei au i ka H@
KAHIKINA NUI!
E ku Haahou nei ma
ALANUI PAPU!
A ke @
LILOIKAWAI!
---MA KE---
ALANUI NUUANU!
E loaa no i na keonimana kauaheahe a me na Lede maka palupalu, a me @ Opio p@wai waipahe o ke Kapitala hanohano o Honolulu @, a me ko na mokupuni e ae, na mea a lakou i anoi nui ai, ke kipa mua mai ma ko'u mau Halekuai He kuai makepono i ike ole ia kona l@a @ Honolulu nei, he hoopakika, hoopahee, a he manuahi nui hoi, no ka pono o ka poe ake i na nu paikini o kela me keia ano. E loaa no ma ko'u mau Halekuai.
Mai ka 10--11 Ia Lepo Nalo $1.00
Mai ka 11 Ia Kalakoa $1.00
Kihei Huluhulu $1.00
Palule Huluhulu .7@c
Palule Keokeo .@0c
Iliwai no ka Holoku $3.00
Alapia no ka Holoku $4.00
Paa Lole Kane $@.00
Paa Lole Keiki $2.50
A me na lole e ae he nui wale o na ano waihooluu like ole, e ahu mokaki mai nei ma ko'u mau Halekuai. A ua hiki hou mai nei n@ ho@ na lole nuhou loa o ke@a a me keia ano, maluna o ka moku kalepa " Discovery, " " nolaila, e kipa nui mai, i ike pono i ka hana io a ke na noe, a me ka loku a ka ua Kipuupuu o Waimea.
87@ 3@ S. MAGNIN.