Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 31, 3 ʻAukake 1878 — Ka Ahaolelo. [ARTICLE]
Ka Ahaolelo.
Ma ko Poaha la 25, ua waiho mai o Kapahu i ka oleio hoohoio e kauoha ia ke Kuh inā Kalainioa e iiaawi aku i ke Kilaueu Īlou, nn pono ivai, na pono uwapo, na pono ianaiiu, me na pono e ae e kokua waie ia i keh manawa ia Likelike. Ua loaa mua ia Mr. Kaai ka papa a wehewehe kela, alail;», ine ka manao e haawi i ka p3pa ia Piiipo, a oia ka men e ninau ano, ua ku koke o Maio e kokua i ka olelo hoohoio, nolaila ua hausc kn manao o ke Kuhina Waiwai me ka akaaka o ka ilale, maikai paha ka manao o ka oieio iioohoio, aka he inea iiiki oie ke ae, no ka mea, hookuiii wale no manao o na kanawai he nui e piii ana i ka hooiioio moku niahu pili aina, oia keia ; e haawi W;iie ia kela mau pono i ka moku maiiu iiookahi. Ua noi ia e lioopanee loa, aka, ua hooie ia aiaiia, liooioii o ke 'Lu Kamika e haawi i ka mokuahi Kilauea llou, i na pono e piii ana i ka wai a me ka uwopo, nka, ua hooie ia ka ole-lo iiooholo. Alaiia ku mai o Mr. Hanuna me kekahi oieio iiooholo, penei ke ano, no ka hooie ia o ke kokua i ke Kilauea llōu, noiaiia, e kapae ioa mai ioko ae o ka biia haawina na .$36,000 na na mokuahi e hoio ana i Kapalakiko. liula mai ka Pcresidena ua kue ka olelo hoohoio i k;t rula, nolaila ua hoopii ia keia mea no ka manawa, aka he mea akaka no a noonoo ia ka bila haawina aiaila e noi hou ia e kapae loa keia haawina. Ma ka heiuheiu ekoiu ana o kekahi mau biia, eia na hiia i hoohoio loa ia. Ka bila kanawai a Kakela opio e hooioli ana i ke kanawai no ke oki mare, me kekahi wahi hooioli ana i waiho mai. Biia kanawai e piii ana i na laikini no ke kuai iiiiii; peia ka bila no ka hoololi ana i ke kanawai hoonaauao, pela ka biia no ka hookaa i ka auhau alanui ma kahi o ka hana ana; peia ka bila e hoakaka ana i na hora hana o ka la hane. Heluheiu aiua ia ka biia e hooponopono ana i ka hoonoho ia ana o ka Papa ola. Ua hooholoia ka bila no ke kakau poepoe. O ka hooioii i manaoia no ka pauku 20 o ke KumukaHwai, a me ka hoololi no ka pauku 61, ua hoopanee (oa ia laua eiua, o ka manao o ka mua e ae ole ia kekahi iunakanawai a me na kanaka nona keAhi oihana oupuni e noho ma ka Ahaolelo; o ka iua, aole e ae ia kekahi mea e noho ma ka Ahaolelo, ke ole i loaa iaia ka waiwai i like kona kumu paa me na dala eha haneri. Poalima la 26, ma keia la ua noi o Kakela opio e hookomo i hookahi tausani dala iioko o ka bila haawina no ka
pai io ana o kekohi papakuhikuhi me no olela hoakaka, no ria kanaw.ai mai ka M. H. 1859, a hiki i keia la. Ua'monao ia, e loaa hou mai ia mau dala ma ke kuai ana aku oia buke, aka»ua hoole ka Hale. MS ka auina la ua hooholo ia na haowina e pili ana i K# oihana iioonaauao, a ua hoonui ia ka haawina e pili ana i na kula haole me na kula Hawaii i $46,000 i mea e hiki ai i ka Pepa Hoonaauao ke kokua nui i na kuia o na kaikamahine. Ma ka Poaono la 27, ua hooholo ka Hale i kekahi mau bila, a o na hoololi no ke Kumukanawni i hooholo ia ma kela kau, ua hoopanee loa ia. Oka mua, oia keia, e papa ana i na lunakanawai a pau me na kanaka nona kekahi oihana aupuni, aole lakou e noho ma ka ahaolelo, a o ka lua, aole hiki kekahi njea ke noho ma ke ano lunamakoainano, ke ole i loaa ia ia ka waiwai like $500 ka nui. Aole i hoopaapaa ia, aka malalo o ka ninau ana «na, ua hoopau koke ia (oua a c(ua. Ma ka Poakahi la 29, he nui wale na hoike o na Komite, no na hōna i koe paha, ma ko lakou mau lima, alaila noonoo ia ka bila Ua hookomo ia mau haawina ma kela me keia wahi, alaila hooholo loa ia ka bila.
Ma ka Poaiua ia 30, ua hoike kekahi mau Komite i na hana ma ko iakou mau iima, ke Komite hookoiokolo, ma ke noi a Kiko e haawi aku ia ia he mau da!a no kona hana ma Ainahou, e piii ana i ka papa oia, nui ka hoopuapaa no keia, alaila waiho ia ike Komite wae. Hoike mai o Kakeia no ke Komite wae e nana ka biia no ka haiihaii ana i na lela ma keia aapuni, a ua hoohoio ia ka biia ma hooioli. Waiho mai o Kipikona i oielo hooholo e hoookomo \ $5,000 iioko o ka biia haawina no kekahi kia hoomanao no ka piha o na makahiki hookahi haneri mai ka holo ana mai o Kapena Kuke, hooholo ia mahope aku o kana iiaioielo maikai. Waiho mai ke Komite wae no ka Hoteie Hawaii i eiua hoike no ka hapanui, e oieio ana oiai ua hemahema kekahi mau mea e piii ana i na hana o ka Aha Kuhina mua, aka,aole i hemahema no na dala; no ka hapa uuku e hoahewa ana me ka ikaika ioa i na hana a ke Kuhina Kaiaiaina mim, no kona mau hana, o me ka olelo ua nalowale kekahi mau <|ala o ke aupuni, a ua hoapono ia ka hoike oko hapa uuku. Eia ka mea kupanaha o ka hoapono ia ana o keia hoike me ka akaka maoli aoie i hemahema no ke da)a uku hooiimaiima o ka Hotele, no ka mea, ua ike maka ka hapa nui i ka biia hookaa a Keo Kaaka i hauwi ia Kamika no na §3,025 i hoopaapaa ia. Ma ka Poakoiu la 31, ua iioike mai ke Komite waiwai i ka lakou hoike no ka olelo hoohoio a Kakela opio, e kokua ana i ka imi ana i na ia kamano me kekahi mau iu hou e ae no keia aupuui, ua manao ke komite he mea pono ia, a ua kokua iakou ika olelo hooholo; hoapono ia ka hoike. Ua hoike ke Komite hookolokolo ma ka bila kannwai a Paloiiau e hoonoa ana i na pono oke kanawai no ka lawe ana o ka wai «maluna o na aina i loaa o)e ka pono, kue o Kakeia a me Hanuna, ka hapa uuku, no ko laua ike he bila kanawai keia e hoopiiikia ana i na kanaka, hoapono ia ka iaua hoike. Noouoo ka Hale ika hoike ake 6ouiile wae oko aina e, aua hoapono ia ka hoike me kekahi hooioli n Kakeia, e piii ana iko kakou kuokoa, ma ke ano he aupuni, hoohoio ia kekalii mau bii», no ka huikala ana i ke Kuhina waiwai, no na Komieina aia liilii me na pono wai. Heiuheiu mai o Malo he oieio hooholo e uku iai ka Lunahoopuka o Ko Hawaii Pae Aina i $200 no kona hoolako ana i ka Hale me kona pepa, oole i holo a hoopanee e ka hftle. Heiuheiu mai o Kupau, he oielo liooholo ano like me keia ; oiai o ko Hawaii makahiki Ceneteniaia keia, e hooiimaiima ka Hale i ka mea pai kii a e pai ia na kii o na hoa u pau a e kau ia ma na paia o k® Hale Ahaoieio. Ma keia la no hoi i haawi mai ai o Kapena i kona haioielo hoakaaka, e pili no na hoa o ka Ahaoielo a me ka lakou mau hana, ua akaaka na hoa a mamne na iwi aoao no no olelo a Kapena.