Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 23, 8 June 1878 — Page 2
This text was transcribed by: | Michael |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ma ke Kauoha.
OLELO HOOHOLO.
Hoolaha : @ @@@@@ a ka L@@@ Kuh@@ e h@@@aha aku ma ke akea ma ka nupepa o@@@@ @@@@ a olelo Hawaii nei ; ka @@@kaka ana no @@@ mau @@au.
1. He mana @@@@ ko @@ Lunakanawai Apana, e haawi i ka @ela no na hihia @@@@@ @@@ !
2. He mana anei k@ na haku e kea@ea i ka lawe ia ana e ka lako@ mai @@@wa i @@@pai paahao ia e hoohana ma na wahi e ae a na Hope @@kai N@ e na apana i manao ai !
JNO U. KAPAHU.
Hale Ahaolelo Iune 4, 1878.
Ko@na o ka L@@@ K@hina, Hooal@@@, Iune 8, 1878.
Ia ka Mea Hanohano @ Eh@@@,
Pe@@d@@ o ka Hale Ahaolelo.
@@ : Ua @@@ wai ia'u ka h@@@hano e pana aka ma ka "ae" i ka al@@@@ @@@ @ ka Olelo Hoo@@@@ o ka Ahaolelo e h@@@@@ pu ka @@@ @@@ @@ keia ; a e p@@ aku ma ka "@@@@" i ka @@@ e ka ai@@@.
Ma ka Pauku @@@@@ o ka Kanawai Ki@@@, ua @aakaka@a ke a@@ e ka helu @@@ ma @@@ i hoopili hou i@.
Ke nono nei kaa kaawa hoolohe
ALFRED @. HARTWELL,
@@@ @@ L@@@ Ku@@@.
HOIKE KULA AUPUNI.
E hoike ana na Kula Aupuni o ka apana o Ha@@l@l@, M@k@@@@ @ (@@@, iloko @ keia malama o Iune e heie nei, e hike me keia hoomaopopo ana @@ @@ iho.
Poakahi la 2@ o Iune, ma ka Loakini o Kamoiliili, na Kula o Wailupe, Palolo, Kama@@@@, Waikiki-kai a me Manoa.
P@@@@, la 25 o Iune, ma ka Luakini o Kawaiahao, ka Kula o M@@@@ina 1, Moanalua 2, Kalihi-@@@ a me Ka@ hi-kai.
P@@k@@, la 2@ @ Iune, ma Kawaiahao @@, na Kula o Kawaiahao, K@@akeia. Maemae, Kapalama a me Makiki.
P@@@@@ la 27 o Iune. ma Kawaiahao no, na Kula o @@@@@ k, @@@@@ w, K@@@@kapili a me Pauoa..
E hoomaka ana ka hoike i ka hora 9 o kakahiaka o kela a me keia la @ ha@a maluna; a ke kono ia aku nei ka lehulehu e hele ae.
E hoomaha ana keia maa Kula mai ka pau ana o ka hoike, a hiki i ka Poaha ia 1 o Augate, 1878, a ma ia la e hoomaka hou ai ke kula ana. W. JAS. KAMIKA,
Luna Kula e Honolulu.
A@@@@ni Hale, Iune 6, 1878. 862 3t
Ua oluolu i ka Mea Hanohano ka Ilamuku McMahon, Peresidena o ka Ke@@@@lika o Farani, ko Makou Makamaka Na a maikai ka hoohanohano ana mai ia Makou, ma ka hoonoho ana mai ia Mon@@@@ Eugene Daloz ma ko Makou Aloa@@ ma ke ano ke Kanikela a Komi@ina no ka Repuba@ka o Farani, a ke @ono aku nei Makou i ko Ma@ou mau makaainana a pau a me na Poo Oihana o ko Makou Aupuni, e haawi aku i na mahalo kiekie i kona kin@ kona waiwai a me kona mau ohua a e haawi pu aku hoi i ka mahalo piha a me ka paulele ma kana mau Lana p@@ aupuni a pau, ma ke ano he Kuhina Noho.
H@@@@ ma Halealii Iolani. Kulanakauhale o Honolulu, i keia la 29 o Aperila. 1878. KALAKAUA R.
@87 HENRY A. PIERCE. Kuhina o ko na Aina e.
Ua hookohu ponoia aku nei o Mr. Wahinemaikai o Kaipapau i Luna malama Pa Aupuni hoopaa holoholona helehewa, no ka apana o K@p@auloa, mokupuni o Oahu, ma kahi o Kaolalo. JNO. M. KAPENA, Hope Kiaaina o Oahu.
Keena Kiaaina o Oahu. Apr. 23, 1878. 17
Ma ka ka la 23 o Mei, 1878. ma ke ala o Aliiolani Hale, e kuai @uda@a ia ana he e ua apana aina e waiho nei ma ke alanai Nuuanu, ma Honolulu, oia @oi kahi ia Mr. Everett mamua Mai ka $1,000 aku e hoomaka ai ke koho ana o ke kumukuai
O ka apana aina ma ke kihi ua paa la i ka hoolimalima ia no @@@@ makahiki e hoomaka ana mai Ianuari 29, 1878 - he $360 ka uku hoolimalima no ka makahiki.
J. MOTT SMITH, Kuhina Kalalaina.
Keena Kalaialoa, Apr. 19, 1878. 855
Ke hoike ia aku nei i na kanaka a pau, e hoopololei loa ia aku ana ke Kanawai e pili ana i na holoholona aea hewa e loaa ana ma @a aina o Luakaha, a me na aina e ae o ke aupuni ma Nuuana Valey. A ua hookohu ia o Manele a me Moamoa e hoo@@ i keia hoolaha, a e hoopaa ia na holoholona oia ano a pau ma ka pa aupuni. J MOTT SMITH,
Kuhina Kalaiaina.
Ke@na Kala@aina Mar. 20, 1878. 852
Ua hookohu pono ia i ke@a ia na mea nona na inoa malalo, i mau Luna alanui, penei : R. W. Kapohaku. Luna Alanui no Wailuku, Maui, ma kahi o Geo E Richardson i haalele mai.
J. Keohokaua, Luna Alanui no Makawao.
J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kaiaiaina, Mar 1, 1878. 831
Ua oluolu i ka Moi ka hookohu ana ia Henry A. Pierce
@@@@@, i Kuhina no ko na Aina e.
Halealii Iolani, Maraki 1, 1878. 830
Ua oluolu i ka Mo ka hookohu ana ia S. Kip@ Esq@. i Kiaaina no ka Mokupuni o Hawaii.
Halealii Iolani, Mar. 1, 1878 850
Ua hookohuia i keia la o Mr. Joseph R. M@@@a i Luna Hooau Palapaia, no ka Apana o Hamakua, Hawaii.
THOS. BROWN, Luna Kakau Kope.
Ap@@ ia : J. MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina. 820
OIHANA WAI!
Ke haiia aku nei i na mea a pau, mai keia la aku, a hiki i ka la e hoolahe hou ai, e hoopaaia ana ka wai o na piula aupuai, mai ka hora @ ahiahi a @ia@ i ka hora @ o kakahiaka o kela a me keia la. R. LISHMAN, Luna Wai.
Apo@@Oia : J MOTT SMITH, Kuhina kalaiaina.
Honolulu, Mar, 8, 1878. 849 tf
I kulike @i me ka pauku 231 o ke Kanawai Ki@ila, nolaila, ke hoolaha @a aku nei ka lohe e hookaawale ia ana kekahi @a no na holoholona komohewa, ma Kuk@haele, apaua o Hamakua, Hawaii, mauka o ke alanui aupuni.
I kulike ai me ka pauku 232 o ke Kanawai Kivila, nolaila, ke h@@@ohe a ke hookohu aku nei au ia @. P. Kuikahi i luna pa no ka I'a Aupuni ma Kukuihaele, apana o Hamakua, Hawaii. S. KIPI,
Kiaaina o Hawaii.
Aponoia : J MOTT SMITH, Kuhiua Kalaia ua.
Honolulu, Feb. 19, 1878.
UA hookohuia o R F Bickerton i keia la i Hoa no ka Papa Kohe i ka waiwai io o na aina no ka mokupuni o Oahu, ma kahi o J W Makalena i @@ke. J MOTT SMITH.
Kuhiua Kalalaina.
Keena Kalalaina, Dec. 11, 1877 837
UA hookoh@la ka noe paua na inoa malalo iho i mau K@@@ina no na Pa :
Dec. 1, J W Smith. Koua Hema, Hawaii.
Dec. 10, D Kahana, Kona, Oahu, ma kahi o J W Makale@a i make. J MOTT SMITH.
Kuhina Kalalalua.
Keena Kalalaina, Dec. 11, 1877. 837
Ma ka Poaono, ia 29 o Dekemaba 1877, i ka hora 12 auina ia, e kuaiia aku ana ma ke kudala, ma ke ala komo o ka aoao mauka o Alilolani Hale, Kono (6) Loi, e waiho la ma Aua@kai, Waikiki : a penei ka nui o na eka o kela a me kela lole 233 1020 eka, 203-1000 eka, 100-1000 eka, 134-1000 eka, 66-1000 eka, 79-1000 eka.
O ke kii a me ka Palipala Anaaina o na aina i olelola maluna, e ike ia no ma ke Keena Kalalaina.
J. MOTT SMITH, Kuhina Kalalaina.
Keena Kalalaina. Novemaba @, 1877. 833 3t
Ua hoopaneeia ke kuai o na Loi Kalo i hoikeia maluna me a hiki i ka manawa e hoolaha hou ia aku ai.
J MOTT SMITH, Kuhina Kalaiaina.
Keena Ka@@@@ina, Dec. 11, 1877. 837
Ua komo aku la he 30 ka nui o na poe popilikia iloko o ka pa halealii e nohoia nei e Murada ke Suletana mua, me na hooho lea nui ana. "E ola loihi ke Suletana." @a k@@ mai na koa kiai i ko lakou nei komo ana aku, a make hookahi i ke kipuia mai. Hiki koke maila na pualikoa, a hoopuehuia maeka mea a pau, a mek a hoehu@a kekahi poe.
He nui loa na Rukini i ikela e kaalo mau ana, mawaena aku o ka aina o Geremania. Ua manao waleia aku, he mau luina moku lakou e hele ana i Amerika no na @umoku Rukini e hoomakaukauia nei malaila.
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUHA
No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1.
Dala Kuike ka Rula.
IUNE 8, 1878.
NA OLELO A KE KUHINA KALAIAINA
NO KA HOIKE A KE KO
NITE WAIWAI IMUA O
KA AHAOLELO.
Mahope iho o kekahi mau olelo wehewehe e pili ana no ka hoike, ua alakai aku na olelo a ke Kuhina i ka noonoo o na hoa o ka hale ma kahi o ka hoike e pili ana no na mea i hana ia ma ke Keena Kalaiaina no na makahiki elua i pau ae nei. He mea pohihihi ia ia ka ike ana i kahi i loaa mai ai o na hua helu i hoike ia ma ka papa J ; no ka mea, ke olelo nei ke Komite aohe buke helu i malama ia ma ke Keena Kalaiaina, a ma kauwahi ae hoi o ka lakou hoike e i ana "he 304 wale no Palapala Sila i hoopukaia, a ma ka $5 pakahi e loaa ai ka $1, - 524." Ma ka ninau ana o ke Kuhina, au pane mai ka Luna no Hamakua, "aole i loaa iaia na buke iloko o ke Keena Kalaiaina, aka he mau olelo waha kai haawi ia mai mai na kakauolelo hope elua, a ua like ole ka laua mau olelo, - a mai loko olaila i hoomakaukau ia ka papa J, a ua loaa ka ka nui o na Palapala Sila i hoopuka ia ma ka Puunaue ana i ka huina dala i loaa me ka elima," (ka uku o ka Palapala Sila hookahi.) Ua pane aku ke Kuhina penei : Ma kela olelo e i ana aole mau buke helu i malama ia ma ke Keena Kalaiaina, eia wale no kana pane, o ka hoike aku imua o ka hale i na buke ekolu i ike maka ia iho la e lakou ia wa, a i hoike kino ia imua o ka Ahaolelo i mea e ike ai na hoa ua kuhihewa ke Komite ma ia wahi o ka lakou hoike, Iloko o keia mau buke kahi i kakau mua ia'i na loaa a pau, a mai laila aku i lawe ia ai a kope ia iloko o na buke o ka oihana. A iloko oia mau buke kahi i waiho ai na mea hoike maopopo i ake nui ia e na Aha hookolokolo a me na poe akamai.
Oiai, au lawe pu no ke Komite i ka mea akamai me lakou, aka nae, ua haule lakou iloko o ke kuhihewa koikoi ma kahi a lakou e olelo ana he 419 Palapala Sila i hoopuka ia iloko a na makahiki elua. Ua kauoha oia i kona kakauolelo mua e nana i na buke eha kahi i kope ia ai na Palapala Sila nui, a ma kana hoike au maopopo he 346 Palapala Sila nui i hoopuka ia, a he 15 oia mau Palapala i kii ole ia mai. Ma keia mea ua paewa ka hoike a ke Komite a ua like ole me ka hoike o na buke. A ma ia mea aole hiki ke hilinai ia ka oiaio o ka hoike.
Eia hou, ke i nei ka palapala o ua mea akamai la, he $2.50 ka uku o ka Palapala Sila nui, aka, wahi ana, "aole i loaa ia'u kahi i kakau ia'i ia uku iloko o kekahi o ia mau buke." E ka Peresidena, e wehe wale ae au i kekahi o keia mau buke a e nana i ka aoao e loaa ana, a eia no ma ka aoao no Jan. 1876, ke heluhelu nei au. "Loaa mai a Kikila Blaunu mai no ke kope ana i ka Palapala Sila nui $2.50;" eia hou, "loaa mai a W. R. Kakela mai no ke kope ana i ka Palapala Sila nui $2.50." A he nui na hookomo ana e ae oia ano ma keia aoao. Ano hoi, ke wehe ae nei au i ka buke hope loa, Maraki, 1878, ka mahina hope ia o na makahiki elua, a eia ka mea a'u e heluhelu nei. "Loaa mai a A. S. Hartwell mai no ke kope ana i ka Palapala Sila nui $2.50 ; a he eha a elima paha hookomo ana i ano like me keia ma nei aoao. Heaha la ka mea e noonoo ia no ka mea akami, a Komite paha, e hoopuka ana i na hana kuhihewa e like me keia a'u i kuhikuhi pono aku nei, a pehea la e hiki ai ia lakou ke manaolana no ka hoapono ana o keia hale i ka hoike i piha i na hewa e like me keia.
Ua kamailio ke Kuhina a hiki i ka wa i hoopanee ai ka hale me ka manao e pane hou no i ka wa kupono.
KA AHAOLELO.
(Kakau ia no ka NUPEPA KUOKOA.)
KA hepedoma elima keia o ka noho ana o ka Ahaolelo, a he mea i hiki ke ninau ia, heaha la ka hua, heaha ka io o ka hana a hiki i keia la?
Ma kekahi la hope o kela pule i hala, ua hoike mai ke komite o na aha hookolokolo i ko lakou hoike ma ka palapala hoopii mai Molokai mai, e pili ana i ke koho balota ma Kalaupapa. Ua hoike ia mai ka hapa nui e ka luna no Kohala, ua mana ia koho ana, nolaila, he kuleana ko na luna i koho ia, Nakaleka me Kupihea i ko laua mau noho. Ua hoike m@i hoi ka hapa uuku ma o W. O. @mith kekahi o na luna o Wailuku, aole pono ia koho ana, nolaila, o ka pono oia keia, e hoonoa ia kela kohu ana, a e koho hou ia apana, aka, ua apono ia ka hoike o ka hapanui.
He nui na palapala hoopii i waihoia imua o ka Hale, a na haawiia i ua komite kupono. O ke ano nui o na palapala hoopii, penei no ia, e hoonoa i ka rama, e hookuu ia na mai lepera, he mau hana hou ma ke kau wahi o keia Paeaina, e uku ia kekahi poe no ko lakou hana ma ka wehe ana o ke alanui Kula, a pela'ku.
Ua hooholoia kekahi mau olelo hooholo e ninau ana i na Kuhina, i kekahi mau ninau e pili ana i na hana kuloko penei ke ano o kekahi, no ka huakai a Capt. Mist i Kikane a me na moku o ka Hema, no ka imi i na kanaka no nei, no ka lilo ana o na mea pai palapala o ke aupuni ia Col. Makoela, no na olelo hoolaha o ke aupuni, ina ua pai ia me ka olelo aelike me na lunahooponpono nupepa paha.
Aka, o na mea nui i hana ia, o ka mua, ke kanawai no ke dala ohi mua a ka poe kepa ; ua manao keia kanawai e papa ia ka ohi nui i na dala, aole e oi mamua o na dala he iwakalua. Ua waiho keia i ke komite o na Aha Hookolokolo : ka lua, no ka hoonoa ia o na kai lawaia o na konohiki. He mea keia i manao nui ia e na kanaka, aka, ua haule wale na bila a pau loa o keia ano i na Kau i hala, no ke kue i ke Kumukanawai. Pela no keia, ma ka manao o kekahi poe, aka, ua hoole ka Hale i ka noi e waiho i ke komite i mea e hooponopono ia, a e loaa paha kekahi kumu kupono i hiki ke hooko ia ka manao a me ka makemake nui o kanaka. Ua hoopaapaa ia keia imua o ke Komite o ka Hale no ka la hookahi, me ka loaa ole o ka hopena o ka hana. He mea hoopau manawa keia, no ka mea, ma ka nana aku, e hooholo ia ana keia bila e ka Hale, alaila, e hoole ia e ka Moi, no ka hiki ole no. Me he mea la, e hala ana keia Kau me ka hooko ole ia o ka uwe nui o na makaainana, no ka hoopakiki paha o kahi poe luna o ka Hale, ma ka hooholo ana o kekahi bila kupono ole. Ina he mea hiki ke waiho ia na haiolelo loihi, a e waiho ia keia mea i ke Komite, e loaa ana paha kekahi pono iki. Ma ka Poakolu o kela mau pule aku nei, ua hoike ke komite o na Aha Hookolokolo, e hoopanee loa ka noonoo ana o kekahi palapala hoopii no Honolulu, e ae i ka inu rama o na kanaka Hawaii. Ua aponoia keia hoike, aka, ua hala ka la holookoa i ka hoopaapaa. Aole paha manaoio ka Hon. Malo a me kona mau hoa i ka lakou mea i kamailio ai. Aole no hoi paha i hoopuka ia ka manao o keia apana ma kela la. He 103 inoa ma ia palapala hoopii, he 15,000 ka nui o na kanaka o Honolulu nei.
Ma ka Poaha oia pule no, ua hoike mai ke Komite Waiwai i ko lakou hoike nui, e pili ana i na oihana aupuni no na makahiki elua i hala. Hoahewa nui keia hoike i ke Kuhina Kalaiaina me ka Loio Kuhina. Ua hoolaha ia kela hoike a me na olelo pale a ka Loio Kuhina. Aole nae i imi nui ke Komite i na oihana e ae, a malaila kahi i lohe ia ai ka hoohalahala ana no ka imi ole ia o na hihia oia mau oihana.
Kou, Mei 29, 1878.
Pela io Anei?
He oiaio anei, ua haule ka manaolana o ka lehulehu no ka bila i hapaiia e kekahi o ko kakou mau luuamakaainana a Makaainana i hoohalike iho ai, "He leo mele nahenahe," i ike ia ma ke Kuokoa o ka Poaono i hala ae nei. Ke ku nei keia mau makaainana o ka apana o Honolulu ma ke ano aohe he manaolana, aole no hoi he noonoo iki, he pomaikai kekahi e hoea mai ana ke hooholoia kela bila. O ka mea maopopo, e hoea mai ana he uwe ana he hoopiii ana imua o na Lunakanawai, he noho maluhia ole ana o ka ohana, he noho ana haunaele, he uhauha ana, he mahaoi, a pela 'ku.
A ma ka Makaainana wehwehe ana a me kana kalai manao ana, au haule i ka honua. Ua maopopo, ua pau poo pau hiu oia i ke kokua loa i keia bila, a me he mea la, oia no kahi e wala mai nei. Olelo oia, ua koho na makaainana i na lunamakainana e hele i ka Hale Ahaolelo e pale ae i na kanawai hookaumaha, a e hana i ka makemake o ko lakou mau haku, ae, he oiaio ia, ia kakou pu a pau ia manao hookahi ; eia nae ka ninau, he kanawai hookaumaha anei ke kanawai e papa ana i kanaka Hawaii aole e inu rama? I ka nana aku, he kumuao kupono keia kanawai e papa ana i ka lahui, me he makua la e ao mai ana i ke keiki. Aohe he leo o na makaainana mai Hawaii a Niihau e uwe mai ana no ko lakou pilikia a me ko lakou poho, a me ka lilo o ko lakou mau waiwai pilikino a me ko lakou mau ola no ka papa haalele loa a keia kanawai, eia wale no ka leo i hoea mai, o mea au make i ka ona, o mea haule i ka lio a make loa no ka ona, o mea a me mea, ua hakaka a ua eha loa kahi no ka ona, o mea ma ua paa i ka halewai no ka ona, a he nui aku oia mau ano ; nolaila, ma kahi a Makaainana ma e olelo nei, "He leo mele nahenahe a pel@ aku," aole makou i manao he leo mele nahenahe keia, ka hapai ana i ka bila e hoonoa ai i ka inu rama ana o kanaka Hawaii ; e a ke kupono malaila, he leo walaao, a he leo o ka make ; eka, ma kahi nae o ka leo o ka make, hoopuka ae la o Makaainana ma, "He leo mele nahenahe," a oia iho la ke kumu o kana kalai manao ana, no ka nui o ke aloha i ka bila i kona h@ule pa-ho ana a make loa. a oia keia a Makaainana ma o hea ia, i kuka@a ae nei me ka olelo ana, he mea na na makaainana i manaolana ai, au haule nae, a au ko ole ka makemake.
Ma o makou iho, a me ka poe e nana mai ana i keia, aole makou i lawe i ka ma@@o a Makaainana, i mea na makou e hil@ai ai, oia ke kalai manao ana e loaa ai ka pomaikai a me ka pono. Eia ka mea maopopo, ua ili iho maluna o Makaainana ka hoahewa i na lunamakaainana no ke ko ole ana o kona mau iioi ; a maluna iho hoi o makou keia mau makaainana ka mahalo piha i na lunamakaainana o ka Hale Ahaolelo holooko@, olai, ua imi lakou i ka mea ku i ka pono, a o ka lunamakaainana i imi ole i ka mea ku i ka pono. ua koe aku ia mawaho o keia mahalo ana.
A i ku mai o Makaainana a wehe mai iaia iho no keia mea, alaila, ua makaukau makou e hoonee aku i ke koena o kana kalai manao ana a me na mea e hiki mai ana.
NA MAKAAINANA.
Honolulu, Iune 3, 1878.
[Ua mahalo makou i ka ike ana i kekahi mau makaainana e hoowahawaha loa ana i ka inu rama a kuokoa no lakou iho. L. H.]
KA AHA KULA SABATI: - Mamuli o ke kauoha o ka Peresidena o ka Ahahui Kula Sabati, ka Hon. W. R. Kakela, ke hoolaha aku nei makou i ka halawai makahiki o keia Ahahui. O ka hemahema o ka hakalia loa o keia hoolaha a kokoke loa ka manawa, maluna no ia o ke kakauolelo mua. Ua pane mua mai no ka Peresidena, a ua imi makou i ka moolelo o ka halawai mua, aole nae loaa; aka, i ka loaa ana o ke kakau olelo o keia makahiki, nana i hoike mai, aole i loaa mai ka buke moolelo ia ia mai kona mua mai a hiki i keia la. Aka, ua kauoha kahiko ia oia e hoihoi mai. O ke kuleana o kona aua ana. aole makou i ike ; a o ka hoka ana nae hoi o ka manao o ka lehulehu ma kona paa ana i ka mea aohe on a kuleana iloko, oia ka makou i ike pono.
OLELO HOOLAHA.
AHA Hookolekolo Kiekie o ko Hawaii Paeaina, ma ka hooponopono waiwai Ma ka hana o ka waiwai o Sylvester Sab@an y Castro o Honolulu i make, ma ke keena imua o ka Lunakanawai Judd. Kauoha e hoolaha i ke noi e apono i ka papa hoike, hookuu ana, @ e mahele i ka waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka p pa hoike o Cecil Brown a me Ana Sabian y Castro, i kapa ia i keia wa o Mrs. Costa na luna hooponopono waiwai o ka waiwai o Sylvester Sabian y Castro i make, e noi ana e apono ia na hoolilo he $978.89, u e hoike ana o na mea i loaa mai ia laua he $1001.23, a e noi ana e nana a apono ia keia mau mea, a e kauohaia e mahele i na waiwai e waiho ana ma ko laua lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana ia laua a me ko laua mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano Ua kauoha ia o ka Poalua ka la 9 o Iulai, 1878, ma ka hora 10 o kakahiaka, imua o ua Lunakakawai la, ma ke keena ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, oia kahi a me ka ma awa i kohoia no ka hoolohe ana i au noi la, a me na papa hoike i olelo ia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu io ko lakou e ae ole ia ai ua noi la, @ @a waiwai i olelo ia. A o keia kauoha ma ka olelo Enelani a me ka olelo Hawaii, e paiia maloko o ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa, he mau nupepa i palia a hoolaha ia ma Honolulu. i ekolu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe ana.
Kakau ia ma Honolulu, ko Hawaii Paeaina i keia la 31 o Mei 1878. A. FRANCIS JUDD,
Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
862 3t A. Rosa, Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.
O KA mea nona ka inoa malalo iho i hookohuia i Lunahooponopono Waiwai me ka Palapala Hoo@@ina no ka waiwai o Isaac Harbottle i make, ke kauoha aku nei i na mea a pau i aie i au waiwai la e hookaa mai; a o na koina a pau i kuleana iloko o a waiwai, he pono ke hoike ia mai iloko o na mahina eono mai keia la aku, a i ele e hoole mau loa ia aku lakou.
W. C. PARKE,
Lunahooponopono Waiwai o Isaac Harbottle i make.
Honolulu, Iune 6, 1878 862 4t
UA hoonohoia ka mea nona ka inoa malalo, i luna hooponopono no ka waiwai o W. T. Cooper no Makawao i make, nolaila o na kanaka a pau a ka mea i aie i na waiwai la, e hookaa koke mai, a o ka poe e paa ne@ ma ko lakou lima kekahi waiwai e pili ana ia waiwai, e waiho koke mai ma ka lima o ka mea nona ka inoa malalo nei, a o ka poe mea kuleana iloko o ua waiwai la, e wa ho mai iloko o na malama eono me ka hooiaioia, ina aole alaila e pale mau ia.
862 4t J. D. HAVEKOST.
Luna Hooponopono no ka waiwai o W. T. Cooper i make.
E IKE auanei na kanaka a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hookapu loa aku nei au i kuu aina kuai ma Kalaoa uka. Hilo, aole e hele ia e kanaka o kela a me keia ano, a me na holoholona, lio, pipi, miula. Aole e kii wale i na mea o luna o kuu aina, oiai no'u ponoi. He mana hiki ia'u ke hoopii a ke hopu i na mea i hoolahaia maluna ke ike kuu hope o W. C. Kamaka; e hopuia e like me ke kanawai ke hookuli i keia olelo. $5 @a uku hoopai a i ole e hoopiiia e ma ke kanawai. Ma ka oiaio ke kau nei au i k u inoa.
MRS. MELEANA POPEO.
Kalaoa uka, Hilo. 862 1m
E IKE auanei na kanaka a pau, o ka mea nona ka inoa malalo iho, ua hoonoho ia mai e ka mea hanohano Abr. Forna@der Lunakanawai Kaapuni apana elua, i lanahooponopono no ka waiwai o Mahulu k o Kaupo, Maui i make, Nolaila, o ka poe i ale iaia a me ka poe ana i aie aku ai, e hoike mai ia'u iloko o na malama @ono, a ina aole pela e hoole mau loa ia. P. KAMAI.
P@uomaiai, Kaupo, Mei 30, 1878. 862 4t
He Nui Anei Kou Makemake i na Mekini Humuhumu Lole?
Ina pela, alaila, e kipa mai no ma ka Halekuai
KAKELA A ME KUKE.
A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ano
MEKINI a WHEELER a me WILSON,
mai ke $40 a hiki i ke $50 ke kumukuai o ka mea hookahi.
Ka MEKINI a SINGER,
ma ke $50 pakahi, a me ke ano
MEKINI a WILCOX me GIBBS,
ma ke $30 a hiki i ke $50 ke kumukuai.
I mea e pau ai ko oukou kanalua e na Makamaka no ke kupono o keia mau ano Mekini, e naue mai no me ke kuihe ole, a e ike no oukou iho. 862 tf
HOOLOLI PAPA KUHIKUHI MANAWA
O KA
MOKUAHI HAWAII
LIKELIKE!
KAPENA, : : : : SHEPHERD.
Poalua Iune 11, hora @ pa@………………………………………………………………………………………………….Hilo
Poakolu, Iune 19, hora @ p@@………………………………………………………………………………….Kaapuni ia Kauai
Poak@a, Iune 25, hora @ p@@……………………………………………………………………………….Kaapani ia Hawaii
No ke ake nai e hoopomaikaiia ka lehulehu kaahele, ua hoololi ae nei ua @na o Likelike i ka Papa Ho@ke Manawa o ia Mokuahi e like me maluna.
AOLE A@E NO NA UKU OHUA!
Ma ka Hale Oihana e loaa'i na Palapala.
Aole keen o hope e lilo, aid wale no a kaa mua mai ka uku @@k@. Aole e ia ka hewa no na paiki, ukana a p@o@@; a@a, ke ole e kaka@ia ka lo@@ ana mai. @@ @@a@ia @a @k@ @@@@a i ka wa e @@@@ aku'ai.
SAMUEL G. WILDER,
(WAILA) Agena.
Keena ma ka P@ KAAi Papa o Waila Ma, kihi o @@@@@
Pap@ a me @@@@@@@. @40 @@
OLELO HOOLAHA.
Ma k@ Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 3. Ka@ o Mei, Hilo, Hawaii. He hoopii @@@ ma@e. Awa M@@@ @ ka@ @a J. K. @a@@ k. @a ka hoopii oki maluna @@. k@ ka@eh@@ @@i @ hoo@@@@@@@ @a @@@@@@@ oki mare ma ka aoao o Awa @@@@ @ i olelo a @@ k@ ka@a @e @@a@@e wahi @@e a me ka @@@@@@@@ @ J. R. @@@@ k@ @@@@@@@ a @ @@@ keia i @@@ p@aa mahope @ ka p@@ a@a o @a malama @@@@. mai ka la aku o keia @@@@@@ a@a, ma @@ la@e @@@@@ i wai@o ia mai @@ @@@ @@ @@@@ kap@@@ a a@ @ @@@@@ ia @i @a ma@ mea la. A @a k@@@@@@@ ka mea @@@p@@ @ @@ @a@a @@ i kekahi k@@e. i @@@@a ia e keia @@@@ ka@@@a ma na nupepa Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa a@ na @@@@@@@a eono, a o ka @@laha @@@ ana, m@@@@ @ ka @a@ia@ hookahi. mai ka la aku o keia kau@@@ @@a @ @ @a p@@ @ p@a ke p@@@ m@@@k@ o na malama @@@@ e @@@e mai @@a he k@@@ kak@@@ e @@@ @@ @@ @@@@ @@@ @@@@@@ @ @@ p@a.
H@@@@@a @ @@@ i k@@@ la 10 o Mei 187@.
Na ka Aha: D. H. HIKIKOKI. Kakauole@@
Ka hoike ak@ @ei @@ @@@ k@ k@@@@@@, @ ka ole@@ @@@@@o @@ @@@ @@, @@a @@ @@ @@@@ @@@@@ o ka @@@@@ @@@@@@@ @ k@ @@@@@ ma@@@@ @@, @ waiho a@@ @@ k@@ keena.
@@@ @@ D. H. HIKIKOKI, Kaka@@@@@@
AHA H@@k@@@k@@ Ka@p@@i Apa@@ 3, Hilo Hawaii @@ K@a Hoo@@ k@@o o mei 187@ Ka@@@ie Ka@a@a @ ka mea @@p@@ no ke @@i ma@e k@@ ia Kamana @ @ @ @@@ @@@@@@@@ no ke oki mare. Ma ka @@@@ oki mare @@@@@@ @, @@ @@@@@@@ ka p@@ o @@ @@ka@@@ @@@ @@@ ka berita mare @@ @@ ka @@@@ o Kawa@@ Ka@@@ w no ke k@@@ o ka @@k@o@e a me ka @@@@@@ @@@@ @ @@@@@ @@a o Kamana k. Mahope @@o @ k@ @a@a a@a o na ma@@@@ @@@ mai @@ @@ aku o keia @@@@@@ ana e @ke @@ @@ @@@@ ai@ wale no a ho@@e a mai @@ k@m@ e @@ a@a. A @@ k@@@a@@ @@ @@@ hoopii e hoolaha i ke kope oiaio o ke@a @e@@ @@@@@@@ iloko o ka nupepa a@p@@i Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa no na he@3@@@@ @@@@ o ka h@@p@k@ ana @a@@@ o ka @a a@a hookahi @@@p@ i@o o ka @@@@@@@@@@ ana, a o @ ka@ka a pau i p@@i @a h@ki @@ @a @@@@@@ hoike mai i kekahi kumu e @@@@@ ia ai ma@@ko o na m@@@@a e@@o.
Na ka Aha: D. H. HIKIKOKI. Kakauolel
Ke ho@@@@@ aku nei au o na @lelo maluna ae, he a@p@ oiaio ia o ka @@e@@@ no ka @@@@a.
@@@ @@ D. H. HIKIKOKI, Kakau@@el@
AHA Hookk@@kolo Kaap@ni Apana @, Hilo Hawaii @@. Ka@ H@o@oloko o Mei 187@. Kamaka w ka mea hoopii no ke oki mare k@e @@ Kama@@@@hi k ka mea hoop@i a no k@ oki mare, ma ka @i@ia @@@p@@ oki mare m@@@@a ae, ea hooholo o ka pono e h@@aawale loa mai ka berita mare se ma ka aoao o kamak@ w no ke kumu o ka mo@k@@o@e a me ka @aalele ma@ a h@@@e@@ @@@ o K@m@@@@lii k mahope iho o ka @a@a ana o na malama eono mai ka la aku o ke@@ hooh@@@ ana e like me ka olelo, a@a wa@@ a@ a hoike ia mai na kumu e kue ana. A au @@@@a a ka mea h@p@@ e @@@@@@ i ke kupe @k@@@ o keia olelo hooho@@ i oko o ka nupepa aupuni Hawaiian Gazette a @oe ke Ku@k@a @o na @e@edoma eono o ka hoop@k@ ana maloko o ka malama hookahi ma hope iho o ka h@@@@loia a@, a o na kanaka a pau i pili, ua hiki @o ia lakou ke hoike mai i kekahi kumu e ho@@e ia ai maloko o na malama eono.
Na ka Aha: D. H. HIKIKOKI, Kakauolelo.
Ke hooiaio aku nei au, o na olelo maluna ae, he kope oiaio ia o ka olelo hooholo no ka hihia.
@61 6t@ D. H. HIKIKOKI. Kakauolelo.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana 3, Hilo, Hawaa, @@. Kau Hookolokolo o Mei 1878. Kaluna w ka mea hoopii no ke oki mare kue ia Kawaha k ka mea hoopiiia no ke oki mare, ma ka hihia hoopii oki mare maluna ae, na hooholoia ka pono e hookaawale loa mai ka berita mare ae ma ka ao@o o Kaluna w no ke kumu o ka moekolohe a me ka haalele mau a haalele loa o Kawaha k mahope iho o ka haia ana o na malama eono mai ka la aku o keia hooholo ana e like m@ na olelo aia wale no a hoike ia mai na kumu e kue ana. A au k@uoh@ia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope oiaio o keia olelo hooholo iloko o ka nupepa aupuni Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa no na hebedoma eono o ka hoopuka ana maloko o ka malama hookahi mahope iho o ka hooholo ia ana, a o na kanaka a pau i pili ua hiki no l@ lakou ke h@@ke mai i kekahi kamu e hoole ia ai, maloko o na malama eono.
Na ka Aha: D. H. HIKIKOKI, Kakauolelo.
Ke hooiaio aku nei au, o na olelo maluna ae, he kope oiaio ia o ka olelo hooholo no ka hihia.
861 6t* D. H. HIKIKOKI, Kakauolelo.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana 3, Hilo, Hawaii, @@. Kau Hookolokolo o Mei 1878 Moewai w ka mea hoopii no ke oki mare kue ia Kahipa k ka mea hoopi ia no ke oki mare, ma ka hihia hoopii oki mare maluna ae, ua hooholoia ka pono o ka hookaawale loa mai ka berita mare ae, ma ka aoao o Moewai w no ke kumu o ka moekolohe a me ka haalele @ au a haalele loa o Kahipa k mahope iho o ka hala ana o na malama eono mai ka la aku o keia hooholo ana e like me ka olelo, aia wale no a hoike ia mai na kumu e kue ana. A au kauohaia ka mea hoopii e hoo@@a i ke kope oiaio o keia olelo hooholo iloko o ka nupepa aupuni Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa no na hebedoma eono o ka hoopuka ana maloko o ka malama hookahi mahope iho o ka hooholoia ana, a o na kanaka a pau i pili, ua hiki no ia lakou ke hoike mai i kekahi kumu e hoole ia ai maloko o na malama eono.
Na ka Aha: D. H. HIKIKOKI, Kakauolelo.
Ke hooiaio aku nei au, o na olelo maluna ae he kope oiaio ia o ka olelo hooholo no ka hihia.
861 6t* D. H. HIKIKOKI, Kakauolelo.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana 3, Hilo, Hawaii, @@. Kau Hookolokolo o Mei 1878. Kalahua w ka mea hoopii no ke oki mare kue ia Mai Kahunanui k ka mea hoopii ia no ke oki mare. ma ka hihia hoopii oki mare malua ae ua hooholoia ka pono o ka hooka wale loa mai ka berita mare ae, ma ka aoao o Kalahua w no ke kumu o ka moekolohe a me k@ haalele mau a haalele loa o Mai Kahunanui mahope iho o ka hala ana o na malama eono mai ka la aku o keia hooholo ana e like me ka olelo, aia wale no a hoike ia mai na kumu e kue ana. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke kope olaio o keia olelo hooholo iloko o ka nupepa aupuni Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa no na hebedoma eono o ka hoopuka ana maloko o ka malama hookahi ma ope iho o ka hooholoia ana, a o na kanaka a pau i pili, ua hiki no ia lakou ke hoike mai i kekahi kumu e hoole ia ai maloko o na malama eono. Na ka Aha: D. H. HIKIKOKI, Kakauolelo.
Ke hooiaio aku nei au, o na olelo maluna ae he kope oiaio ia o ka olelo hooholo no ka hihia.
861 6t D. H. HIKIKOKI, Kakauolelo.
E IKE auanei ua kanaka a pau, o makou o ka poe nona na inoa malalo iho, ke hoolaha aku nei makou ka poe hui i koe iho, aole i hoolilo aku ia ka hapa o ko makou aina e waiho la ma Kipahulu, Maui Hikina, oiai ua hoolilo aku nei o K@oho, Nakila, Kalawaia a me Kahiamoe i ko lakou hapa ia Tomo, Kapena mua iho nei o Kapueokahi; nolaila, ke papa aku nei makou, aole e hele kekahi a mahini maluna o ua aina ia, no ka mea, aole i kaawale ka hapa o kela a me keia hui iloko o au aina la. Aia ko makou @@ a kaawale ke kuleana o kela a me keia hui; a ina aole e hoolohe i ke@@@ alaila, e hoopii ana makou imua o ke kanawai, a e koi i ko makou pono @ ka poe i hoolimalima aku la, a me ka mea a lakou @ hoolimalima aku ai. O makou iho no,
J. K. IOSEPA, NAHOLOWAA, KEAUKOA, KAAKAU w, AAMAU w.
Honolulu, Mei 26, 1878. 861 1@*
HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.
O KA poe a pau i aie i ka waiwai o Wm. Wright o Koloa, Kauai i make, ke kauoha ia aku nei e uku koke mai i ka mea nona ka inoa malalo iho. O ka poe a pau ana i aie aku ai, ke kau @a ia aku nei e hoike mai i ko lakou mau koina, me na hooia o kupono i ka mea nona ka inoa malalo iho, ma Koloa, a i ole i kona loio Alfred S. Hartwell ma Honolulu.
JOHN @. WRIGHT,
Lunahooponopono o ka waiwai o Wm. H. Wright i make.
Honolulu, Mei 1@, 1@78. 860 4t
UA hoonoho ia maika mea nona ka inoa malalo nei, e Abr. Fornander, Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 2 o ko Hawaii Paeaina, i lunahooponopono waiwai no ka waiwai o J. W. Kalawaia o Lanai i make. Nolaila, ke kauoha aku nei au i ka poe a pau a ka mea make i aie ai, e hoike koke mai i na @@la ia'u iloko o na malama eono mai keia ia aku, a ina e haia keia manawa i oleloia e hoole mau loa ia aku no. A ke kauoha pu aku nei au i ka poe a pau i a@@ i ka mea i make, e hookaa koke mai; a o ka poe a pau e paa ana i ka waiwai lewa o na mea make ia, e hoihoi ko e mai lakou ma kuu lima iloko o na mahina ekolu mai keia la aku. A ina aole e hooko ia keia ko@o@a, e hooko no au e like me ke kanawai o ka aina. J. HUALII.
Lunahooponopono Waiwai o J. W. Kalawaia o Lanai.
Kaanapali, Maui, Mei 20, 1878. 860 1m*
O WAU o Annie ka wahine mare a Akong, o kau hoolaha no'u ma ka helu 20 o Ko Hawaii Paeaina, aohe mana. Kia na kumu: 1 aole au i hana i ka hewa kue i kou pono, 2 Aole loa oe i malama ia'u iloko o na makahiki 7 3 Aole no hoi au i aie ma kou inoa i hookahi keneta 4 Ua hoopai ia oe no ka hewa moekolohe ma ka la 14 o keia malama, a ke noho nei oe maloko oia punana a hiki i keia la. Nolaila, he mana hiki ia'u ke aie ma kou inoa iloko o keia aupuni, aole ou ku leana e hoole ai. Kou oiaio, MRS. ANNIE AKONG.
Honolulu, May 20, 1878. 860 6t*
NA NANI HOU LOA!
KA !!NI ANA OLE A KA MANAO,
E NE HONE ANA I KE KINO, A LOAA
IHO KA OLU HE WAI O LALO!
NA PAPALE WAHINE NANI LUA OLE
o na ano a pau, e kau iho ai aohe oki a koe aku, a i ae he "Kau kapakahi no ka la i Mana."
NA HAINAKA SILIKA MAE OLE
o kela a me keia ano; a ua kohu ke i ae, "I lei a-i oe no'u i na kau a kau."
NA KIHEI UHI HULUHULU o na ANO
he lehulehu wale, e kipu iho ai, panio loa kela i ka la pihana kanaka.
NA SILIKA HOLOKU O NA
ano he nui wale, e komo iho ai oe, hai e na pua i ka nahele, i ka ua mea o ka anapa.
NA KAMAA WAHINE ME KO NA KANE,
o na ano a pau, e houhene koekoele ai kela i ka papahele o Papiohuli, huliia mai au.
NA PAHU KOA NANI O KINA
o na ano a pau, i hele wale a punia o loko i ke ala onaona, e hao ai iloko o na wahi lole, aohe no hoi he ala a koe mai.
NA
PAHU IAPANA
o kela me keia ano, ua lohiia a noho ke aka.
Na wai ala @ala waianuhea o na ano a a pau, a me na aila Lukini hamo lanoho e paoa aala ai ke oho no elua ia no ka hamo hookahi wale ana no.
A o ka hui ana o kei mau nani a pau iluna o ke kino, ua hiki ke olelo ae, paihi launa ole, hoohiolo @@a nawaina owa a ke kehau. Nolaila e naue nui mai, eia la ua hele a kupai, a @e emi loa ke kumukuai. L. ASEU.
Kihi ma Ewa o na Alanui Moi a me N@@@@.
Apr. @9, 1878. @@7*
OLELO HOOLAHA.
KO BIHOPA MA
BANAKO MALAMA DALA!
E MALAMA NO MAUA I KE DALA O na kanaka me lako o ka Banak@, penei
Ina hoom@e mai ke kanaka hookahi i na da@a @:00 a emi mai paha. alaila, e uku mana i eono h@pa@@eri akupanee makahiki. mai @a @@ o @a lawe ana mai a hiki i ka la o kona o@i @@@. @@ waihoia ke da@a @@moe i ekolu malama a @@u pa@@. Aole @kup@@ee @ @elu ia @@ ka hakina o ke @@aia hookahi. aol@ au h@i @@ @@ hap@ malama.
I na @@@ k@@e @ia i k@@a da@a aole i @ai@ a@ ma@@@@a ekolu ao@e u@up@a@e.
I @@ i m@@@@@ ke kanaka e @@i i k@@@ da@a, e p@@@ ke hoike e mai ola ma ka Banak@ i kona m@@@@ @@@. i kanakolu la mamua o k@@a @@@ a@a, a o k@@a @@@@ k@@ahi ke law@ia mai.
Ma ke @@@@ wale no a ka e@a da@a e ha@ oi ai i ka@@. a o ka @@ke kekahi ke @@@@a mai.
Ma ka @a m@@ o Sepa@@me@a i keia makahiki a i keia, e @o@l@@@@ ai i ke da@a, a e @@ip@@@ ka a@ap@n@@ me ke k@m@p@a @ @@ @ la @ @@@@@@@ia @@ na malama @@@@@ a k@@ @ mah@@h@a,
ke k@m@pa e @@@a i ka @k@pa@@@.
@aa oi aku ko @@@@ @@@moe mamua @ $@00 aia@a, hooho@@ pu ka @@e@@.
@ we@@@@ ka Ha@e Kanaka i na @a @a@a @ p@@.
@@@ @ BISHOP & Co.
OLELO HOOLAHA.
O NA @e@@mana eo @akou na @noa ma@alo @@@ e @we@@@ ana @a@@e i ka hana ma k@ ano @@ @a@ no makou @a ka hookomo a@a mai a h@@@@@o ana @ku i na dala i w@@@@@ mai ma@o@ o o ku makou Banako Malama Dala. Na lak@@ @@ @@e e haawi aku i na palapala h@@a no ka ma@@, @@ ka @@@hui ana a@a @ kakou, a me ka haawi ana aku i ka makou ma@ @uke hooma@@@o i na p@e mea dala i waiho mai Aole hoi e emi iho mak@@@ o ka e@@@a da@a e hookomo ia mai ai.
REV J. W. SMITH……………………………………………………………………………………Kol@@@, Kauai.
@. W. EVERETT…………………………………………………………………………………………………..Maui.
REV @ @ONO…………………………………………………………………………………………Kohala, Hawaii.
LUTHER SEVERANCE………………………………………………………………………………..@@@, Hawaii.
857 3m BISHOP & CO.,
MA ke Keena o ka Lunakanawai Ka@pu@i o ka Apana 3, Kau o Mei 1878, Hilo, Hawaii. He @oop@i oki mare, Ap@ka@a w k@@ ia Kua k. Ma ka hoopii oki mare malama ae, ke kauoha ia @ei e @@k@m@@@ ka @u@@@@@o oki mare @@ a @a A@ao o Apika@@@a w i @@@ia, no ke kumu @e haalele wahi moe o @u @k i @@@loia, a e @@@@ keia i mea pa@ mahope o ka pa@ ana o na malama eono mai ka la aku a keia @@@aha ana, ma na k@mu @ ep@po i waih@@a mai, k@ o@e @e k@m@ kupono @ ae e hooleia ai au @aa mea @a. A @a ka@@@@a ka mea hoopii e hookaha ae i kekahi kope. I h@o a ia e keia olelo kauoha ma na nupepa Hawaiian Gazette a me ke Kaokoa, no na hebedoma eono, a o ka hoolaha m@a ana, ma@@@o o ka mahina hookahi, mai ka la aku o keia kauoha ana, a o na poe a pau ke pili maloko o na malama eono, e hoike mai ina he kumu kekahi e lilo a@@ ai keia olelo hoo@@@ i mea pau.
Hanaia ma Hilo, i keia la 10 o Mei, 1878.
Na ka Aha: D. H. HIKIKOKI, Kakauolelo.
Ke hoike aku nei au me ka hoo@@@o, o ka olelo hooholo maluna ae, oia no ke kope @@a@@ o ka olelo hooh@@@ o ka hihia maluna ae, e waiho nei ma k@'@ Keena.
@@@ 6t D. H. HIKIKOKI, Kakauolelo.
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 3, Kau o Mei 1878. Hlio, Hawaii. He hoopii oki mare. Maila w kue ia Kamaka k. Ma@ka hoopii oki mare maluna ae, ke kauoha ia nei, e hooko@oia ke kuaolelo oki mare ma ka aoao o Maila w i oleloia, no ke kumu h@ haalele wahi moe o Kamaka k i oleloia, a e lilo keia i mea paa mahope o ka pau ana o na malama eono mai ka la aku o keia olelo kauoha ana, ma na kumu maopopo i waihona mai. ke ol@ he @@mu e hoo@@ ia ai ua mau mea la. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha ae i kekahi kope, i hooia ia e keia olelo kauoha, ma na nupepa Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, no na hebedoma eono, a o ka hoolaha mua ana, maloko o ka malama hookahi mai ka la aku o keia kauoha ana, a o na poe a pau ke pili, maloko o na malama eono, e h@@e mai ina he kumu kekahi e H@o ole ai keia olelo hooholo i m@@ paa.
Hanai ma Hilo i keia la 8 o Mei, 1878.
Na ka Aha: D. H. HIKIKOKI, Kakauolelo.
Ke hoike aku nei au me ka hoolaia o ka olelo hooholo maluna ae, oia no ke kope olaio o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, e waiho nei ma k@'u Keena.
@60 6@ D. H. HIKIKOKI, Kakauolelo.
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 3, Kau o Mei 1878, Hilo, Hawaii He hoopii oki mare, Kauilani k kue ia Kapua w. Ma ka hoopii oki mare maluna ae, ke kauohaia nei e hookomoia ka huaolelo oki mare ma ka aoao o Kauilani k i oleloia, no ke kumu he haalele wahi moe o Kapua w i oleloia, a e lilo keia i mea paa mahope o ka pau ana o na malama eono mai ka la aku o keia olelo kauoha, @ia na kumu maopopo i waihola mai, ke ole he kumu kupono e ae e hoole ia ai ua mau mea la. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha ae @ kekahi kope i hooia ia e keia olelo kauoha, ma na nupepa Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa, no na hebedoma eono, a o ka hoolaha mua ana, maloko o ka malama hookahi mai ka la aku o keia kauoha ana, a o na poe a pau ke pili, maloko o na malama eono, e hoike mai ina he kumu kekahi e lilo ole ai keia olelo hooholo i mea paa.
Hanaia ma Hilo i keia la 8 o Mei 1878.
Na ka Aha: D. H. HIKIKOKI, Kakauolelo.
Ke hoike aku nei au me ka hooiaio, o ka olelo hooholo maluna ae, oia no ke kope oiaio o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae, e waiho nei ma ko'u Keena
860 6t D. H. HIKIKOKI, Kakauolelo.
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 3, Kau o Mei 1878, Hilo, Hawaii. He hoopii oki mare. John Parker k kue ia Kaumahalua w. Ma ka hoopii oki mare maluna ae, ke kau@haia nei e hookomoia ka huaolelo oki mare ma ka aoao o John Parker i oleloia, no ke kumu @e haalele wahi moe o Kaumahalua w i oleloia, a e lilo keia i mea paa mahope o ka pau ana o na malama eono mai ka la aku o keia olelo kauoha ana, ma ke kumu maopopo i waihoia mai, ke ole he kumu kupono e ae e hooleia ai au mau mea la. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha ae i kekahi kope i hoola ia e keia olelo kauoha, ma na nupepa Hawaii n Gazette a me ke Kuokoa, no na hebedoma eono, a o ka hoolaha mua ana maloko o ka mahina hookahi mai ka la aku o keia kauoha ana a o na p@e a pau ke pili maloko o na malama eono, e hoike mai ina he kumu kekahi e lilo ole ai keia olelo hooholo i mea paa.
Hanaia ma Hilo i keia la 8 o Mei 1878.
Na ka Aha: D. H. HIKIKOKI, Kakauolelo.
Ke hoike aku nei au me ka hooiaio, o ka olelo hooholo maluna ae oia no ke kope oiaio o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae e waiho nei ma ko'u Keena.
860 6t D. H. HIKIKOKI, Kakauolelo.
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 3, Kau o Mei 1878, Hilo, Hawaii. He hoopii oki mare, K. Kamaka k kue ia Kallipala w. Ma ka hoopii maluna ae. ke kauohaia nei e hook@@oia ka huaolelo oki mare ma ka aoao o Kamaka k i olel@ia, no ke kumu he haalele wahi moe, o Kailipala w i oleloia, a e lilo ke a i mea paa mahope o ka pau ana o na malama eono, mai ka la aku o keia kauoha a@a, ma na kumu maopopo i waihoia m@i, ke ole he kumu kupono e ae e hoole ia ai ua mau mea la. A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha ae i kekahi kope, i ho@@a ia e keia olelo kauoha, ma na nupepa Hawaiian Gazette a me ke Kuokoa no na hebedoma eono, a o ka hoolaha mua ana, maloko o ka mahina hookahi, mai ka la aku o keia kauoha ana, a o na poe a pau ke pili, maloko o na malama eono, e hoike mai ina he kumu kekahi e lilo ole ai keia olelo hooholo i mea paa.
Hanaia ma Hilo i keia la 10 o Mei 1878.
Na ka Aha: D. H. HIKIKOKI, Kakauolelo.
Ke hoike nei au me ka hooiaio, o ka olelo hooholo maluna ae, oia no ke kope oiaio o ka olelo hooholo o ka hihia maluna ae e waiho nei ma ko'u Keena.
860 6t D. H. HIKIKOKI, Kakauolelo.
AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Paeaina, ma ka hooponopono waiwai ma ka Waiwai o Maikai o Honolulu i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai A. F. Judd. Olelo kauoha e hoolaha aku no ke nui ana mai e koho i lunahooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Kailianu o Wailuku, e hoike mai ana o Maikai no Honolulu, ua make kauoha ole ma Honolulu, Oahu ma ka la 23 o Aperila, 1878, me kekahi waiwai kona make ana, a e noi ana e haawiia ka palapala hookohu luna hooponopono waiwai ia Kailianu. Ua kauohala o ka Poalima, la 14 o Iune, 1878, hora 10 a m, oia ka manawa i kohola no ka hoolohe ana i au noi la, imua o ua Lunakanwai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ma la manawa a m a ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole la ai au noi la. A o keia olelo kauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ka nupepa Kuokoa, he nupepa ma Honolulu.
Kakaula ma Honolulu, ko Hawaii Paeaina, Mei 22, 1878.
A. FRANCIS JUDD,
Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
A. Rosa, Hope Kakauolelo
Castle a me Hatch no Keilianu. 860 @t
E Kuai ia Ana.
HE 1,000 Hipa a me 8,000 Kao
o ka Hui Hanai Kao o Kaupu-
lehu ma Kona, Hawaii. E ni-
nau ia H. Cooper (Kupa) o Kailua.
8548 tf A.S. CLEGHORN & GO.,
Ale ka Wai ke Ike Aku.
I keaha la hoi?
I na Waiwai Nani ano Hou loa hoi paha o
ka Halekuai o
GOO KIM.
Nana aku no hoi oe, "Hoonuanua i
Apua a Kalamaula."
OIA no hoi na Hainaka S@@ika Nunui Eleele a Ulaula, Pulu, Wa! G@ a @ Wai Dala. Na Hainaka Liilii Lei A. I. Na Mamala kane, wahine a me na Mamalu Liilii kihi welawela o na kaikamahine. Na uhi huihui nani n@nui a liilii Na Kibert @ilika l@a ma kaekae. Na Ko@@ka kamalii nani a me na Koloka hoopumehana no na @e@e. Na muumua keokeo o na wahine lihilihi ma ke iho, a me na Palekoki. Na Papale wahine Malina i hoopinanale kekahi acao, hele kela a kapakahi Manuia o Keokoi ka moku. Na Papale Waiokila aiai, a ke kau ma@ i ke poo, moa uakea @@@ kela ke pa iho ka la a he nui wale na ano papale e ae @ ike ole @a mamua. Na Hulu @h@@ Mana ao na papale wahine, e kau ai ka iwa. Na Kalakoa hoa loa, na Makalena a me na lole @liwai, na Puuwai Gula a me na Gula Pepeia@ o na wahine. Na Kamaa ano hou o na kane, wahine a me na kamalii, na Kuka Kanahai, na lole wawae a me na Pa@@le o na ano he nui wale, a me na Pale Pakaukau.
O keia mau waiwai, eia no ke ahu mai nei o na ano hou loa wale no, a me kekahi mau waiwai e ae he nui loa i hiki ole he helu papa aku. Ina uku no hoi a k@palulu hou mai, ma kela a me keia ku ana mai o ka mokuahi o na aina e. Nolaila e komo hale no e na hoa o ka @a o ka la, e wae i ka oukou mau i ini @o@e no hoi makou e niha iki, ke hele mai oukou e koukaa i na waiwai ma no ke kuai @ nana wale no paha. E kua@@@ aku no keia mau mea ma na kum@k@ i haahaa. Ma na Poakahi a me na Pomono, oia na la e kuai hoopaki loa ia aku ai ua mau waiwai nei.
858 tf GOO KIM.